FEUILLETON
IN VOLLEN GLANS
De minister van onderwijs en zijn plannen
A
S(
MAANDAG 9 DECEMBER 1929
TWEEDE BLAD.
PAGINA
GEEN AFZONDERLIJKE WETTE
LIJKE REGELING VAN HET
HANDELSONDERWIJS
HET HOOGER ONDERWIJS
HET LAGER ONDERWIJS
DE INVOERING VAN DE NIEUWE
ONDERWIJSOPLEIDING.
HET NIJVERHEIDSONDERWIJS
HET VOORBEREIDEND H. EN M. O.
DE TOELATING VAN DF, LEERLINGEN
DER LAGERE SCHOLEN.
VERBETERING VAN DE HAVEN TE
VLISSINGEN
DE STAATSMIJNEN IN LIMBURG
R. K. LEERGANGEN
HULIGING WIJLEN PROF. DR.
J. RITZEMA BOS-
RIVIERTIJDIN GEN.
y,a
Xit
MAA?
Stichting van nieuwe scholen voor
nijverheidsonderwijs-
HET BUITENGEWOON LAGER ONDER
WIJS EN HET BEWAARSCHOOL-
ONDERWIJS.
Naar de Minister in de Memorie van Ant
woord op het V. V. der Tweede Kamer inzake
de bepooting van Onderwijs K en W. mede
deelt is hij ten aanzien van het voorbereidend
hooger en algemeen vormend middelbaar on
derwijs voornemens op den tot dusver verrich
ten arbeid voort te bouwen.
De Minister is van zijn kant gaarne bereid
het mondeling overleg met de Commissie van
Voorbereiding thans spoedig te doen plaats
hebben. Hij stelt zich voor bij die gelegenheid
nog eenige min of meer belangrijke wijzigingen
in het wetsontwerp aan te brengen.
Hij acht het met het oog op het onderling
verband met de andere typen van voortgezet
onderwijs beter de handelsscholen en -cursus
sen niet uit dit wetsontwerp te lichten en zal
dus niet komen met een voorstel -tot afzonder
lijke wettelijke regeling van het handelsonder
wijs.
Het aanhangige wetsontwerp op het aanvul
lend onderwijs blijft gehandhaafd. In vorm en
inhoud zullen echter vermoedelijk nog wijzi
gingen moodig blijken.
De Regeering heeft bezwaar de voorschriften
inzake de slotbepalingen voor het Nijverheids
onderwijs en het voorbereidend en algemeen
vormend Middelbaar Onderwijs in te trekken,
doch zal van jaar tot jaar aan de stichting van
nieuwe en uitbreiding van bestaande scholen
door het verleenen van Rijkssubsidie medewer
ken in het tempo, dat met den toestand van 's
lands financiën, vereènigbaar blijkt.
De Minister is doordrongen van de wensche-
lijkheid om eerlang ook aan art. 4 der Lager-
onderwijswet 1920 ten opzichte van de thans
nog niet geregelde soorten van buitengewoon
lager onderwijs uitvoering te geven.
Wat het bewaarschoolonderwijs aangaat, er
kent de Minister, dat afronding der wettelijke
regeling van het onderwijsstelsel eerst dan ver
kregen zal zijn wanneer pok dit onderdeel in
wettel ij ka regelen omlijnd is.
Ook de Minister is er van overtuigd, dat in
tijds het noodige zal moeten worden verricht
om het mogelijk te maken dat van 1 Januari
1936 af het in art. 2 der Lager-onderwijswet
1920 onder j vermelde onderwijs in lichamelijke
oefening op alle openbare en gesubsidieerde bij
zondere lagere scholen zal worden gegeven,
zooals art. 195 der wet voorschrijft.
Hij stelt zich voor na te gaan, op welke wijze
hij nog kan bevorderen, dat in 1936 overal in
dat onderwijs zal kunnen worden voorzien.
Beperking van haar vrijheid is voor de bij
zondere scholen onvermijdelijk, wanneer zij in
het wettelijk suhsidieverband wenschen te tre
den. Evenwel staat ook de minister op het
standpunt, dat deze vrijheidsbeperking nooit
verder mag gaan dan hetgeen noodig is om de
deugdelijkheid van het onderwijs dezer bijzon
dere scholen te waarborgen.
Zonder voorbehoud schaart de minister zich
aan de zijde van de leden, die de noodzakelijk-
;rh£ïd'beplSitten er van Regeeringswege op toe
te zien dat niet hij het veortgezet onderwijs on-
afhankelijk van en naast elkander in eenzelfde
gemeente of streek allerlei onderwijsinrichtin
gen van uiteenloopend type verrijzen, die noch
tans voor een belangrijk deel hetzelfde terrein
bestrijken
Wat de u.l.o.-scholen aangaat is de minister
zeker voornemens om op de komende herzie
ning van de lager-onderwijswet-1920 ernstig na
te gaan of de mogelijkheid van het oprichten
van een nieuwe school bij de tegenwoordige
regeling wellicht te gemakkelijk is en verhoo
ging van het als minimum te verlangen getal
leerlingen voor de toekomst mitsdien niet voor
gesteld dient te worden.
DE LEERSTOELEN VOOR DE MODERNE
TALEN
Geen voorstellen tot herziening der
subsidieering van het hijzonder
hooger onderwijs.
Naar aanleiding van den aandrang tot her
ziening van de Hooger Onderwijswet merkt de
minister in de memorie van antword op het
Y. V, der Tweede Kamer inzake de OndeTwijs-
begrooting op, dat in aansluiting aan het wets
ontwerp tot regeling van het voorbereidend hoo
ger en algemeen vormend middelbaar onderwijs
bij de Tweede Kamer, zooals hekend, een wets
ontwerp tot wijziging en aanvulling der hooger
onderwijswet aanhangig is.
De minister zal er gaarne toe medewerken
dat dit wetsontwerp thans binnen niet te lan
gen tijd het Staatsblad bereikt.
Voorstellen van wet tot herziening der theo
logische faculteit en van de subsidieering van
het bijzonder hooger onderwijs zijn echter voors
hands van hem niet te verwachten.
De minister staat met beslistheid op het
standpunt, dat inwilliging van een bepaald
desideratum niet steeds voor alle universiteiten
behoeft te geschieden; hij zal dan ook aan den
aandrang om het onderwijspeil aan de verschil
lende universiteiten in alle onderdeelen gelijke
lijk op te voeren, weerstand bieden.
Voor billijke bezwaren, die tegen zijn beleid
in universitaire aangelegenheiden worden inge
bracht, zal de minister steeds toegankelijk zijn.
In het Voorloopig Verslag is ook ter sprake
gebracht de instelling van een centraal Curato
rium. Deze wenseh gaat scherp in tegen de
gedaohte der autonomie. De oplossing van deze
moeilijkheid in het Voorloopig Verslag gegeven,
kon de minister bezwaarlijk aanvaarden. Hij
wijst er op, dat het beheer der universiteiten
alleen door wetswijziging anders kan worden
geregeld en dat thans geen maatregelen kunnen
worden genomen, die daarop vooruit ioopen, De
minister is bereid met betrekking tot den aan
drang tot vermeerdering van het getal leer
stoelen voor de moderne talen, na te
gaan, of zoodanige verruiming met een doel
matige verdeeling der onderwijsvakken over de
drie Rijksuniversiteiten vereenigbaar is.
Zeer te betreuren is het, dat de groentijd zoo
dikwijls aanleiding geeft tot klachten. Ook
thans weder moest een onderzoek van Regee
ringswege worden ingesteld.
Omtrent de bezoldiging der hoogleeraren en
hun pensioen is het thans niet de tijd opnieuw
debat te openen. Het standpunt der regeering
inzake de salarisregeling is voldoende bekend.
Omtrent de bijzondere opleiding van straf
rechter zal de minister zich in verbinding stel
len met zijn ambtgenoot van Justitie.
Het salarisvraagstuk.
- DE EINDEXAMENS DER KWEEK
SCHOLEN.
Het ten vorigen jare aangekondigde overleg
inzake loonarbeid van leerplichtige kinderen
heeft tusschen den ambtsvoorganger van den
minister en den toenmaligen minister van ar
beid, Handel en Nijverheid plaats gehad. In ver
band met het optreden van het nieuwe kabinet
wordt het thans tusschen den minister en zijn
ambtgenootvoortgezet.
Da minister acht het geraden met het nemen
van voorbereidende maatregelen tot invoering
van de nieuwe onderwijzersopleiding volgens
het systeem der Lager Onderwijswet 1920 te
wachten tot het rapport der Staatscommissie-
Rutgers verschenen is.
Evenmin als zijn ambtsvoorganger is de mi
nister voornemens uniformiteit in de eind
examens der kweekscholen te bevorderen in
'dien zin, dat overal aan de candidaten het-
zelf do schriftelijk werk zal worden opgegeven.
Het vraagstuk der bezoldiging van de om
derwijzers staat niet op zich zelf; het maakt
deel uit van de salarieering van de burgerlijke
ambtenaren in heit algemeen.
Er bestaat thans voor hem geen reden om
eenig onderdeel van het salarisvraagstuk aan
de orde te stellen.
Hoewel op het begrootingsartikel geen gelden
zijn aangevraagd voor subsidieering van nieu
we scholen voor buitengewoon lager onderwijs,
ligt het in de bedoeling van den minister wel
eenige nieuwe in 1930 te openen scholen te
helpen, zooals dit in de laatste jaren is ge
schied.
Een voorstel tot invoering van leerplicht of
schoolplicht van het buitengewoon onderwijs
kan hij niet toezeggen.
Zoodra zulks financieel mogelijk zal zijn, zal
een meer afdoende Tegeling van de subsidies
voor het buitengewoon onderwijs getroffen
moeten worden.
De besteding van het subsidie ten behoeve
van de R.K. leergangen te Tilburg, wordt aan
het bestuur dezer insteling overgelaten.
Kinderlijke visie.
„Paddenstoelen groeien alleen op vochtige
plaatsen, niet Vader. Daarom zien ze er zeker
als parapluien uit."
Het stopzettingsartikel.
GEEN INSTELLING VAN SCHOOL
EXAMENS.
Naar de Minister in de Memorie van Ant
woord op het V. V. der Tweede Kamer inzake
de begrooting van Onderwijs, K. en W. mee
deelt, ontmoet intrekking van het stopzettings-
artikel bezwaar, zooals de Minister reeds on
der de Algemaene Beschouwingen uiteenzette.
Door hantéering van het tweede lid van dat
artikel is geleidelijke verbetering echter mo
gelijk. Bovendien heeft de commissie van des
kundigen inzake het nijverheidsonderwijs, in
gesteld door de Bezuinigingscommissie, haar
eindrapport nog niet uitgebracht.
De vraag, op welke wijze de opleiding van
chauffeurs en monteurs het best zal zijn te
regelen, maakt op het oogenblik een punt van
onderzoek uit. Intusschen zij er op gewezen,
dat aan verscheidene ambachtsscholen thans
reeds cursussen voor chauffeurs en voor mo
torherstellers zijn verbonden.
Voor de te Amsterdam op te richten derde
openbare huishoudschool en voor de Rotter-
damsche nijverheidsscholen voor meisjes kon
den geen gelden worden uitgetrokken.
Afgezien van wettelijk bezwaar schijnt het
den minister voorshands niet wenschelijk het
instellen van schoolexamens krachtens de N.
O.-wet te bevorderen.
De salarisregeling der leeraren.
In de Memorie van Antwoord op het V. V.
der Tweede Kamer inzake de Onderwijsbegroo-
ting deelt de minister omtrent het Voorberei
dend hooger en middelbaar onderwijs o.m. het
volgende mede:
Het vraagstuk van de toelating van de leer
lingen der lagere scholen tot de scholen voor
voorbereidend lager en middelbaar onderwijs
is bij dein minister in studie.
Naar de meening van den Minister zijn aan
een stelsel, waarbij jongelieden, die overdag
arbeid moeten verrichten, 's avonds gymnasiaal
en middelbaar onderwijs genieten, bezwaren
verbonden. Alles bijeengenomen meent de mi
nister tegenover cursussen als de hierbedoel-
de voorshands een afwachtende houding te
moeten aannemen.
Ten einde den overgang te vergemakkelijken,
is hij voornemens te bevorderen, dat de nieuwe
regeling voor wat betreft de taak der deskun
digen hij de eindexamens, onafhankelijk van
een eventueel daarin nog aan te brengen wij
zigingen, eerst in 1931 in werking zal 'treden.
De vraag, of de inrichting van het Staats
examen tot de uitversiteit aan redelijke eischen
voldoet, meent de minister bevestigend te mo
gen beantwoorden, zonder daarmede te kennen
te geven dat zooals hij elk examen nim
mer een fout gemaakt zou kunnen worden.
De saiarisregeling der leeraren, Is, gelijk
men weet, laatstelijk vastgesteld in overeen
stemming met het advies der Centrale Com
missie voor Georganiseerd Overleg.
Mits de kosten daardoor niet toenemen en
de bezwaren kunnen worden ondervangen, heeft
de minister geen bezwaar tegen een ander
systeem van salarieering.
DE LOODSGELDEN.
Vragen van de commissie van
Rapporteurs.
Blijkens het verslag inzake het wetsontwerp
tot wijziging van de wet van 25 Juli 1929 tot
verbetering van de haven te Vlissingen meent
do commissie van rapporteurs, naar aanleiding
van de Memorie van Antwoord op het verslag
der Tweede Kamer, de volgende vragen te moe
ten stellen?
Op welke gronden is de regeering van oor
deel, dat vermindering van de loodsgelden tot
een-zevende, ten einde deze gelijk te doen zijn
aan die van het Schelde-reglement naar de
lage Belgische valuta, niet slechts voor de
havens aan de Westerschelde, maar voor alle
Nederlandsche havens zou moeten gelden?
Acht de regeering het mogelijk de loods
gelden voor Vlissingen te verlagen door het
tarief aan te vullen met een bepaling, gel
dende voor het 6de district, in den geest al3
reeds opgenomen voor het 1ste district, b.v.
in dezen vorm:
„Toepassing van het tarief op het 6de
district: uit zee naar Vlissingen 1/7 gedeelte
van het tarief uit zee; van Vlissingen naar zee
1/7 gedeelte van het tarief naar zee".
De deelneming in het kapitaal van de
op te richten Tricotage-fabriek-
HET VOORLOOPIG VERSLAG.
DER TWEEDE KAMER
Verschenen is het Voorloopig Verslag om
trent de overwegingen in de afdeelingen van
de Nota van Wijzigingen inzake de begrooting
van de Staatsmijnen in Limburg voor 1930.
Verscheidene leden hadden bezwaar tegen de
voorgestelde deelneming tan het kapitaal
van de op te richten N. V. Tricotage-ateliers
„Treebe".
Zij achtten het in het algemeen niet wensche
lijk dat de Staat deelneemt in particuliere
ondernemingen, en zagen in het onderhavige
geval geen reden die een uitzondering zou
kunnen motiveeren.
De deelneming wordt uitsluitend voorgesteld
om in de mijnstreek werkgelegenheid te schep
pen voor de vrouwelijke gezinsleden der mijn
werkers. Is daaraan, zoo vroegen de hier aan
het woord zijnde leden, zoo dringend behoefte?
Kunnen de mijnen in den tegenwoordigen
toestand niet voldoende werkkrachten tot zich
trekken? Alleen in het laatste geval zou de
oprichting van een dergelijk particulier bedrijf
uit hoofde van het belang van het Staatsmijn-
bedrijf gerechtvaardigd zijn.
Het mijndistriet in Zuid-Limhurg lijdt onder
de moeilijkheid om mijnwerkers van Neder
landsche nationaliteit te verkrijgen en te
behouden.
Het mijnbedrijf ondervindt dan de moeilijk
heid van gemis aan geschoolde mijnwerkers.
De hier aan het woord zijnde leden meenden
dan ook, dat het getuigt van wijs beleid en
practisch inzicht, alsmede van een ruimen blik
van de leiding van het Staatsmijnbedrijf om de
gelegenheid aan te grijpen, welke zich thans
voordoet om een begin van verbetering in
dezen toestand te brengen.
Andere leden ontkenden, dat aan uitbreiding
van de tricotage-industrie hier te lande geen
behoefte zou bestaan.
Weer andere leden zeiden te hebben vernomen
dat de antecedenten van den persoon, die met
den opzet van het nieuwe bedrijf belast is,
waarborgen, dat de zaak zal slagen. Teneinde
te bevorderen, dat deze onderneming in de
mijnstreek werd gevestigd, was het gewenscht
met de bovenbedoelde combinatie een belangen
gemeenschap aan te gaan.
Viering van het eerste lustrum van
het instituut.
De vijfde afdeeling der R.K. Leergangen, het
Centraal Instituut voor Leerkrachten in de Gym
nastiek te Tilburg viert haar eerste lustrum.
Zaterdagmiddag te vder uur vereen igden de
studenten zich in het feestgebouw Scala te Til
burg aan een welvoorziene koffietafel. In dit
zelfde gebouw werd vervolgens te vijf uur de
officieele receptie gehouden. *s
Mgr. dr. Goossens leidde deze bijeenkomst.
Bij den aanvang deed Zijn Hoog Eerw. voor
lezing van een telegram van gelukwenseh van
Z. D. H. Mgr. A. F. Diepen, Bisschop van 's-Her-
togenboseh. Mgr. Goossens hield vervolgens een
korte feestrede, waarin een uiteenzetting werd
gegeven van de wordingsgeschiedenis van dit
instituut, in verband waarmee groots hulde
werd gebracht aan inspecteur Nijsten voor diens
initiatief.
Tenslotte wees Mgr. op het groote belang van
Roomsche opleiding ook in de gymnastiek.
De burgemeester van Tilburg wenschte het
O.I.L.G. namens het gemeentebestuur geluk en
zegde ook in de toekomst allen steun toe.
Namens het curatorium der R.K. Leergangen
werd het Instituut gecomplimenteerd door Dr.
van Gils.
Hierna werd nog het woord gevoerd namens
d.en R.K. Kweekschoolbond en de Nat. R.K.
Vereeniglng van Gymnastiekleeraren.
Met een dankwoord van den rector werd de
bijeenkomst gesloten, waarna de studenten een
lampion-autotocht door Tilburg maakten, onder
leiding der V.V.y. Tilburg Vooruit.
Gisteren had de officieele opening plaats
van den cursus voor heilgymnastiek en mas
sage.
Onthulling van een gedenkteeken.
Te Wageningen is Zaterdagmiddag onder
groote belangstelling onthuld een gedenktee
ken voor wijlen prof. dr. J. Ritzema Bos, be
kend phytopatholoog, op 7 April 1928 aldaar
overleden.
Zonder RECLAME geen
omzet, geen winst; de
DRUKINKT is de kracht
van 't huidige zakenleven
LOBITH, 7 December.
Gepasseerd en bestemdvoor
ROTTERDAM: st. Arnold Walpod; St. Johan
nes 2; st. Lydia; st. Harmonia 3 en 6; Ger-
hardus. st. Jeannette; st. Wilhelmine; st. Franz;
st. Creosoot; st. Johannes; st. Wodan; st. Drente;
st. Mülheim; st. Karlsruhe 10; Baumhof, Prènger
Dina, Loog; Hibernia, Baan; Luik'20, Jansen;
Fe, Lucassen. Cornelia, van Steen; D. A. P. G.
5, Leuthner; ïd. 7, Leuthner; Gute Gunst, Möh-
len; Hassia 2, Schlebaeh; st. Liena; st. IC. Vaart
12st. Teuna; st, Vali; st. Charitas; st. Escaut
1. st Sophie; st. Willem Marie; st. Johanna;
st. Emma; st K. Vaart 1; st. Janna: st. Cor
nelia Elisabeth; st. Henny; st. Fiat 1; st.
Moselle; st. Sambre; st. Johanna; Ostrea, van
Boven. Kil, Borst; Hendrika, van Wijngaarden;
Kloot, Rosenbrand; Rhelnfahrt 139, Galley; Lud-
wig, van Heumen; Theodoor, Teunissen; Cos-
mopoliet, van Dijk; Ora et Labora, Rennings;
JJnquenda, Schot; Cresendo, Aartsen; Amor,
Kruger; Peter Glasmacher, Seholl; Wilhelm,
Linkenbach; San José, Poppelier; Deo Juvante,
Adrïasnsen; Morgenland, Dekkers; Cuba, de
Bot; Germania, van Koeverden; Embreeht, van
Reythoven; Lunenburg, Richter; Thea, Mehl;
Johannes, Rutten; R. S. G. 16, Volkner; Wil
helmine, Weukkenfeld; Freichutz, Philippin;
Arno, Heidenstocke; Maris, Bierhaus; Paula
Klara, Wernstad; Roma, Ruitenberg.
SLÊEUWIJK: Vios, Bastiaanse; LEIDEN:
Maria Hendrika, Both; ARKEL: Trio, Saarloos;
RAVENS W A AY: Hendrika, Nout; NEDER
HORSTENBERG: Rika, Nout; DEN OEVER;
Sleima, van Eek; RAVENSWAAY: Martha,
Nout; KEIZERS VEER: Zwerver, de Waal;
MAASSLUIS: En Avant, Rook; MALBURGEN:
St Jan 1, de Jong; HOORN: Haringvliet, de
Groot; MALBURGEN: St Atonius, de Beijer;
NEDERLAND: st. Elise; st. Attractie; st. Ophir
st. Hendrik; ARNHEM: Adelheid, Jansen;
IJMUIDENRobens, Lodder; DOORNENBURG:
Dirkje Gerdina, Verwoert; DEN HAAG: Alisa,
Meurs; MAURIIC: De Hoop geleidt ons, v. d.
Pol; IJMUIDEN: van Driel 60, Ariens; MIL-
LINGEN: Expectant, van Megen; VLISSINGEN
Nini, Knüff; GEERTRUIDENBERG: Fico,
Haarsma; AMSTERDAM: Rival, Botter; HEM-
BRUG: Sjouwer, Langendam; GRAVENDEEL:
Cornelia Adriana, van Oosten; AMSTERDAM:
Matan, Miehielse; HAARLEM: St Maria, van
Deelen; AMSTERDAM: Anna, de Bodt; IJMUI
DEN: Hardi, Sybrands; JUTFAAS: Herman,
Dtiungen; AMSTERDAM: Exo, Schot; SLIK
KERVEER: Franz, Roelof sDREUMEL:
Helene, v. Dijk; Georg, van Dijk; SLIJK
EWIJK; Anna Elisabeth, Engelaer; NIJMEGEN
Bavaria 16, Neubeck; Geertruida Elisabeth, van
Steen; HAARLEM: Succes, v. d. Graaf; AM
STERDAM: Wijkdienst 3, v. d. Wiel; ZUILEN:
Eisperafrice, Langen; HAMBURG: st. Mann
heim; KORNWERDERZAND: Fritz Hans,
Kirchgesser; VLAARDINGEN: Trudi, van Duy-
nen. ZUTHPEN; Emanuel, Wükstra; DEN
HAAG: Sago, Oosterioo; AMSTERDAM: Baden
63, Hening; VLISSINGEN: Wildan, van Strien;
AMSTERDAM: Volharding, Wolf; st. Holland;
ZWOLLERKERSPEL: Pro et Contra, Stoter;
KRABBEND IJK: Mawa, Schot; VLAAR
DINGEN: Buiten verwachting 2, Schot; JUT-
PHAASManje, Scharm; AMSTERDAM: Mar-
gret, Kretzer; BUDEL: Essen, Koenen- Full-
horn 2, Liefrink; LEKKERKERK: Maria! Broek
meulen.
BELGIË: Barbaranto, v. d. Elshout; Apache,
Ysebaert; Bernardina, v. A verzaad; Rebekka,
Taekema; Ribeauviile, Muller; St. Odille,- Wust;
Rtjnster, Joositen; Tamsa 19, Beldermann; Congo,
Salm. Maria, v. Perre; Emma, Janssens; Ro
salie, Verbraecken; Time is Money, Riffaut; Anna
de Decker; Christina, Voet; Leon, Drabben;
Ernestine, Deyaert; Nautilus 5, Dubbeldam;
Thljsstad, Somers; Emma, Jansen; Marguerithe,
Bieser; Irma, v, Giesen. Veronese, Buitink; Flo-
rentina, Versy; Taun'us, Kriesels; Elisabeth,
de Koek; Celestine, v. Cauwenbergh; Olga, Moin-
nil; Nella, Leemans; Theodor Verstaeten, Heek;
Celina, de Winter; Lorette, v. d. Abbeele; Gustaaf
Offenberg. Ludovica Maria 3, v. Cauteren; Nau
tilus 8, d'Hondt; Ruysdael, Beerman; Sophia
Louise, v. Weelden; St. Gerard, v. Leeuwen;
Ludwine, Ceusters; Revin, Tromp; Ticino, Greu-
lich; st. Apollo; Marcel, de Boom; La Fontaine,
Reich; Dameo 11, Welleman. Achille, v. d.
Vijvere, Tarragona, Luyks,
DUITSCHLAND: st. Siegfried.
EMMERICH, 6 December.
Qep. naar Duitschland:
st. Barba; Asama, ten Kate; Amor, Hansen;
st. Jonel; Nisa, Blok; Moerdijk, v. Deelen; st.
Spes; Cerma, Verhulst. Stad Werthelm, Bauer;
Anna, Verhulst; Lammert, v. d. Weide; Concu-
rent 5, v. Schijndel; Hema, Schot; Elisabeth 6,
Zoon; st. Martin; Enger jo, Rosenbrand; H, An-
toine, Bory; Egalitë, Michels; Catharina, v. d.
Linden; Climax, Hellebosch; Pitsberg, Pauwels;
st. Maju; Johanna, v .d. Elshout; Harpen 78,
v, Eiohen; st. Duia; Johanna, Terschuren: Ura
nus, Zijlmans; Gotterdammering, Odenthnl: Zuid
vliet, de Pree; st. Stromboli; Masarang, Oster-
tag; Rembrandt, v .d. Zande; st. Utgard; Hilde-
gis, Wilson; Ebenhezer, Lamers; Kundry, de
Jong; Geertruida Elisabeth, v. Steen; Vrijheid,
Last; st Haanswfjk; Supru, de Poorter; st
rliania 21 TTarmonift: M.iria» v. Mftasuin- Vw
denia 21; Harmonie; Maria, v. Messum;
stance, Wljckmans; Erato, Thelen; Agora,
huizen; Antonio, Hootsman; Nautilus 2, V
ders, Suzanna, SeeldraayersTwee Gebr.,
hof; Anna Elisabeth, Engelaar; Sietska, L
gelsmanst. Droma» Whistier, de Vries; st,
ehelen; Rudoif I, Woeger; Anna Gertrud, U
Ende; Maria, Verschuren; st. Maria; TahrV
Ziuimer; Joseph Clara, Linkedits; Sper®, j
Geus; st Fiat Volutas 10; Walsum 10, *-
Weel. Delsarto, Rennings; st. Fiat Voluntas
Jos Schuermann 7, Kohlbecker; Catharina, j»
veld; Anna Catharina, de Vries; st. Fiat V0'
tas 12; Starkenburg, Kissel; Catharina,
pers; Lena, Joddens; st. Anna; Hejp, de -
Zes Gebroeders, v. Gulik; Richard, Her®'
Aljo-, Kluitenaar; st AsgardIlos, Hart»J
Montan 21, Schwarz; Jetta, de Bot; st B-
oher 8; Kaethe, Bohinger; Ostara, KuWe
Edison, Jansen: Marianne, Kempken; V™
nella, Knol; Martha, Nout; Gerritje Hen<
jif*
Derksen; Hendrika, Nout; Rika, Nout,
senie, v. Lootj; Deputé, v. LooU; st. Frw8™
Willem, v. Kessel; Welvaren, Kok; Zoop1*
Hagenaars; Dr. A. Spêlker, Joele; Cem 1,
Haringvliet, de Groot; st. Escaut 2;
Maas; Nymphea, Vcdlmar; Eliza, Oudeshj
Zwerver, de Waal; st/Neliy; lare, Jansen;
cauit, v. d. Sluijs; Fernand,'Eeraerts, st SP'f
Louise, Kloekner; Piëta, Willemse; Jan®'
Dekker; Jacoba Catherina, Hoeksma; st. Cf®j
Huberdina, Vermeeren; Corrie, Rossinspj
Humajelo, Smits; Mannheim 197, Dormesf
st. Speculant; Köln Neuessen 6, Hasshol;
Lipp; Elisabeth, Bosman; st. Johanna 2
Cornelis; Capella, Hoek; Alida Johanna, de
horst 2, Bekker; Elslein von Caub, Heller; iW-
heim 186, Neureuther; sta Verandering;
Brandeiser; st. Fiat Voluntas XI; Bartha, -
mos; Isung, Straatman; Basalt I, Schof;
vorite, v. Veen; st. Progressus; Westdijk;
hanna, v. d. Staay; st_ Walsum 2, WilikbaWf
Striepen; Helena, Ingenkamp; Adma, v. St*
Hermina Maria, Bruins; st. Adelheid;,
fahrt 86, Leuthner; Burg Eberhach. Scho'1.
Kolenmijn, Kroon; st. Gerard; Johanna
dora, v. Wijk; Maria, Gilljohan; Merwede, Vj
tenberger; pt. Favorite; Adma, v. Strien; Fe
Wagenmakers; Hoop op Welvaart, v. d. U
Chariols 9, Top. st, Flandria; Maris, Boll'
Dortelman If Eise Lina, Keijenburg RheinS11!
2, Fendel; Martin, Motter; Nibelnout, Thuis!
Jan I, de Jong; st. Maasland; St. Bavo, de B?
Helena, Larooy; Maria, v. Steen; Roma, Ru
berg; st. Neptun 2; Alof, Quagebeur; Madél4"
v, d. Meersche; August, Beekman.
EMMERICH, 7 December.
Gepasseerd naar Duitschland:
Badenia st.; Ari-e 3 St.; Augusta, VlemlPj
Irene, van Damme; Jan, Hendriks; St. AIW
r..us, de Beyer; Krimpen a. Lek II, van
.V'cyon, st.; Sara Maria, Jongkrjjg;
Querijns; Perna, Vogel; Geertruida, Roeberd'^
Amelie, st.; Godswil, v. d. Weerden; Exp«--
Voets. Adolf, st.; Voorwaarts, yan Gijn;
Huibe'rs; Betsy; st. Caroline Henriette,
Megen; Adriana, de Ruyscher; Condor, st; Wgj
rich, Werna; Hendrik Methea, Smit; Re<>.
Cooli, Jansen; Mascotte, de'Vries; JurgenS
van Lier; Stella Maris, de Jong; Arnhem,
Richard, Karl; Schildhorn, de Jager; Der P'1
Kafel; Helena 2, Verburg; Fiat Voluntas
Puccini, v. d. Berg; Die Hofflnung, Michel;
sum 23, Zeeman; Rival, st.; Acidum, Boon
Lavoisier, st.; Vienna, Petri; Dortmund,
flies; Millet, Sanders; Oberai, St.; Cor,
dema; Heinrich Mathilde, Lbske; Garula,
Anna, Do ode waardPacifal, Blom; Sieg''J
Stolk; Infatigable, St.; Dankbaarheid, Keuvel
Desii-é, Herreman; Gange, de Krimpe; V:'
St.; Josephine, v. Hoek; Stad Yperen, Gerrit5i|
Cornelia Elisabeth, Baars St.; Maria, Elis»'
Berends; Deo Gloria, Volker; Ondernen"']
Traas; I-Ienja, Kerkhof; Jean Nette, GoedfWj
schap; Groa St.; Tintoretto, Valkenburg; Ca
rina, Rambarcht; Vol streven, Berends; P'J'
st.; Elisabeth Schmidt; Gounod, v. Loosen-
triacolata. Fell; 's-Bosch 2, at.; Augusta, HeiF,
Leon, Verwey; lie de france, Heijlen; Oo®'
schelde et.; Lemo, Steenhuis; 7 Gebroedj
ïheunissen. Agnes, St.; Henrica, Westdorp;
heimina, v. EinmeloFigu, st.Legia.
Arkona, Müller; Embrica, v. Koevorden;
rania 41, Terschuren; Isto, v. Mehl; Vic'0'!
St.; Damco 8, Grimois; Mina, Schmidt; 1&4
retha Magrtaiena, v. Rijmbroeck; Adplphine, P.
ng; Roelfina, st.; Bavaria 15, Schellenbeff,
3-Yeija, Albert; Onderneming, Kattouw; Ejjii
beth, Retjmers; Maria, v. Megen; Netta,
hen; Cornelia, Mouthaan; Verandering, V"
Flora, Pasman; Helene, Desaever; Frlef'-w
Loith; Pasteur, St.; St. Maria 2, Joosten;
Rokman. Frans Haniel 18, St.; Cornelia,
sels; Noach, Biesemann; Avanti, Rutgers;
Dielh; Mount Everest, st.; Pax, Thijssen;
pagne, Hasque; Phénix Rhénan, Dekker; l'-L
nir St.; Hendrika, BoenenPapin, Metjentora
NTong©, Meulstee; Etoile du Nord, Voets; Vf
helm, st.; Mare, Rademakers; Vogel 37, V.
len; Anton, RijkersAquator, de Wachter; j
na, Comtjne; Cis Renan, v. d. Bussche; "j
Hruithotf; Fiat 9, st.; Ut Deus Vult, Tlf'j
Rheinhold, Bodewes; Wotan, Tromp; Kib° y
Batoer, Beith; Johannes, Hompus; APy
Oosterom. Aidriana, v. Meel; Clemens
Kesf Fortuna, Zimmermann; Goede ver®'^
ting. v. Dijk; Oetofompad, Scholte; Durna'/jl
Maria, Falk; Borussia, ICrutze; Goliath, s'-'j
Fetrus, Sep; Jan Steen, Zimmerman
Oerlemans; Tomalhout, Fischer; Ciaude B
st Neptun 10, Goris; Maler, Gubbels; Sepl j
Fatho; Hekla St.; Martha, Seinen; Emxa^J
Leeuwerko. Winschermann 55, Kar bach; *-Li
lois 13, Oo'sterijk; Uoad, v. Zwol; Janna,
dina, sit.; Majo, v. d. Pol; Nelly, Hammel; j
st Dusseldorf, Beekhaus;Wilhelmina, 3°°SJ
Binnenvaart 21, Broechen; Gerhard, st.; I*5jj
dora, Wenting; Theodorus, Johan, Vos;
Mayer; Em}lie_ Lochem; Rahata st.; Jak^/v
v Zanten; Adi Hair, Wageningen;
Bosch; R. Karcher 9, st.Graf von Ha^wj
Schweiohert; Amazone 2, Lurhin; Faucher-
Piduci, Oudenaere; Stad Leuven,, v. Me®"
VRIJ NAAR HET ENGELSCH
vatL
F. FARGUS.
3)
33c boorde hem wagstrompclen en keerde
mij da,O om, teneinde mijn weg te vervolgen.
tv was er niet geheel zeker van, aan welk eind
van de Walpole Streeft ik mij bevond, maar dat
beteekendie niets. Ik moest 62 of 65 passen
Ioopen, om voor mijn huis te komen. Ik telde
er 62, en tastte dan naar de opening tussohen
de hekken. Toen ik die niet vond, ging ik een
paar pasisen verder, tot ik er was. Ik was blij
dat ik mijn huis aonder ongelukken bereikt
had, en, om de waarheid te zeggen, voelde
ik me ook wel -wat beschaamd. Ik hoopte, dat
Priscilla mijn afwezigheid niet bemerkt had,
en ik v. r trouwde, dat ik weer even stil op
mijn kamer zon kunnen komen, als ik die
verlaten had.
Ondanks al mijn berekeningen, was ik er
toch niet beielemaal zekej- van, dat ik voor
het juiste huis stond. Maar als ik mij vergist
had, kon ik er maar één of twee deuren naast
zijn, en de sleutel zou het bovendien zeker
uitwijzen.
Ik ging de stoep op waren het vier of
vijf treden, die ik geteld had, toén ik uitging?
tastte naar het sleutelgat, en stak den sleu
tel er tn. Hij draalde gemakkelijk, en de deur
ging open. Ik had me dus niet vergist, en ik
voelde een niet geringe voldoening over liet
feit, dat ik al dadelijk het juiste huis gevonden
had. Zachtjes sloot ik de deur achter me, en
maakte mij gereed, om naar mijn eigen kamer
te sluipen.
Ik vroeg mij af, hoe laat het was. Alios, wat
Ik wist, was, dat het nog nacht moest zijn;
want ik kon licht van duisternis onderscheiden,
en waar ik zoo dicht hij huis geweest was,
kon ik niet lang gewandeld hebben. Ik ver
onderstelde dus, dat het ongeveer twee my
moest zijn.
Ik deed nu nog meer moeite, dan toen ik
uitging, om geen leven te maken, vond mijn
weg naar de trap, en begon die op te loopen-
Elind als ik was, kwam een en ander me toch
onbekend voor, die ik aanraakte, leek me niet
dezelfde, en ook de looper onder mijn voeten
leek anders. Kon het wezen, dat ik het ver
keerde huis was binnengaan? Er waren gevallen
te over. dat iemand met oen bepaalden sleutel
een andar slot had opengemaakt. Kon ik op
dergelijke wijze in het huis van een buurman
zijn terechtgekomen? Ik bleef staan, terwijl
het zweet op mijn voorhoofd kwam hij do ge
dachte aan de moeilijke situatie, waarin ik
zou verkeeren, als het zoo was. Een oogenblik
dacht ik erover, terug te gaan, en het volgende
huis te probeeren. Maar ik was er toch ook
weer niet zeker van. dat ik mij vergist liad.
Toen herinnerde ik mij, dat er in mijn huis
een beeldje was aangebracht vlak bij het boven
einde van de trap. Ik wist precies, waar het zich
bevinden moest, omdat men mij tal van malen
gewaarschuwd had, dat ik er mijn hoofd niet
tegen zou stooten. Ik kon dus aan allen twijfel
oen einde maken, door verder te gaan, en naar
dat beeldje te tasten.
Zachtjes voelde ik met mijn vingers langs
den muur, maar ik vond geen beeldje, yipiaats
daarvan voelde ik de post van een deur. Toen
wist ik zeker, dat ik in het verkeerde huis was.
Het .eenige, wait ik nu moest doen, was, weer
even stil weg te sluipen, als ik binnengekomen
was, en mijn geluk met de volgende deur te
probeenen.
Toen ik mij omkeerde, om ai tastend die trap
weer af te gaan, hoorde ik het geluid van
stammen. Laat als het was, waren er niettemin
menscheo aan het praten in de kamer, waar
mijn vingers de deur van hadden aangeraakt.
De woorden kon ik niet onderscheiden, maar
ik was er zeker van, dat het de stemmen van
mannen waren-
Ik stond besluiteloos. Zou het niet beter
zijn, aan de deur te kloppen en me aan de
genade van de bewoners over te geven! Ik
kon immers mijn verontschuldigingen aanbie
den, en mijn aanwezigheid verklaren. Hot feit,
dat ik blind was, zou hen terstond doen be
grijpen, dat hier een vergissing in heit spel
was. De een of ander zou zonder twijfel vrien
delijk genoeg zijn, om mij den weg naar huis
te wijzien. Ja, dat was zeker het beste, wat ik
doen kon. Ik kon toch niet voortgaan, met
vreemde huizen binnen te sluipen als een dief.
Misschien had Ieder huis van die rij een zelfde
slot, zoodat ik overal met mijn sleutel kon
binnenkomen. Op die manier zou de een of
andere huisheer mij een kogel door mijn hoofd
kunnen jagen, vóór ik tijd had, om mijn on
schuld te betuigen.
Juiat wilde ik aan de deur kloppen, toen ik
een andere stem hoards de stem van een
vrouw. Die stem scheen te komen uit de achter
kamer. De vrouw zong, terwijl haar stem
zachtjes begeleid werd door een plana Ik
wachtte, en luisterde.
Ik heb u nog niet verteld, dat ik één troost
had in mijn ellende: n.l. muziek. Had ik die
niet gehad, ik geloof, dat ik gek geworden
was. Had ik niet veele lange uren kunnen door
brengen met voor mezelf te spelen, en had ik
niet naar concerten kunnen gaan, om anderen
te hooren spelen en zingen, dan zou het leven
mij ondragelijk zijn geworden.
Ik bleef dus luisteren naar dien zang. Het
was een lied nit een opera, die kortgeleden op
heit vaste land was gegeven, en nog niet alge
meen bekemd was in Engeland. Het was een
lied, waar slechts weinig amateurs zich aan
zouden wagen. De vrouw wie het dan ook
was zong het zachtjes, alsof zij bevreesd
was, liaar stem luide te doen hooren; het late
uur kon daar stellig de reden voor zijn. Maar
ieder, die verstand had vaai zingen, moest wel
hooren, dat het niet de eersite de beste, die
hier zong. Ik was als betooverd. Ik dacht, dat
ik onder beroepsspelers was terechtgekomen,
wier verplichtingen zóó laat waren afgeloopeo,
dat zij, om nog van dein avond te genieten, van
zelf beslag moesten leggen op een groot deel
van den nacht. Des te boter voor mij! Als het
zulke nachtbrakers waren,, zou mijn onver
wachte nachtelijke binnenkomst hun gieen
bovenmatige schrik aanjagen.
De zangeres was nu begonnen met het tweede
couplet. Ik legde mijn oor tegen den deur, om
geen noot te missen. Ik was nieuwsgierig, hoe
zij de finale er af zou brengen, toen ik o
afschuwelijk contrast met de zachte en zoet
vloeiende tonen en halfgefluisterde woorden
van innige liefde een lang gerekten, vreese-
lijkan zucht hoorde, die maar één ding kon
beteekensn. Toen volgde een lang en diep ge
kreun, dat eindigde in een gorgelend geluid,
dat mij het bloed in de aderen deed stollen. Ik
hoorde de muziek plotseling ophouden, en de
doordringende kreet van een vrouw weerklonk
als een verscliikkelijke wanklank. En toen
hoorde ik een doffen, zwaren val op den vloer.
Ik wachtte niet, tot Ik nog meer hoorde.
Ik wist, dat een vreaselijke misdaad was ge
pleiegd op slechts eenige passen afstands van
waar ik stond. Mijn hart klopte onstuimig. In
de opwinding van het oogenblik vergat ik, dat
ik niet als anderen was dat kracht en moed
hier van geen waarde waren .Ik vergat alles,
en verlangde alleen, heit plegen van verdere
misdaden te voorkomen, en mijn plicht te doen,
zoover ik anderen, die mogelijk In gevaar ver
keerden,, kou helpen. Ik wierp de deur open,
en snelde de kamer in.
Ik voelde, dat het vertrek helder verlicht
was, hoewel ik niets zag, en opeens besefte
ik de dwaasheid en overijling van wat 11c ge
daan had. Ongewapend en hulpeloos als ik
was, moest Ik vanzelf den dood in de armen
ioopen.
Ik hoorde eien vloek en een uitroep van ver
rassing. Op een afstand hoorde ik de kreten
van de vrouw, maar nu onderdrukt en flauw.
Het kwam mij voor, dat er ©en worsteling plaats
greep in dat gedeelte van het vertrek. Hoewel
11c totaal machteloos was om te helpen, keerde
ik mij instinctmatig om, en deed enicele passen
in de richting, vanwaar die kreten kwamen.
Toen stiet ik met mijn voet ergens tegen aan,
en ik viel voorover op het lichaam van een
man. Zelfs temidden, van de verschrikkingen,
die mij wachtten, huiverde ik, toen ik voelde,
dat mijn hand, die op den verslagene rustte,
vochtig werd van een warme vloeistof, die er
langzaam overheen druppelde.
Vóór ik kon opstaan, hadden sterke, gespierde
handen zidh om mijn keel geklemd, en hielden
mij omlaag, terwijl ik op gerimgen afstand van
me het scheTpe geklik lioordo van een pistool.
En ik, die zoo dikwijls verlangd had, te sterven,
voelde op dit oogenblik, dat het leven, zelfs
in mijn omstandigheden, mij even dierbaar
was, als het voor ieder ander moeet zijn. Ik
riep daarom luid en mijn eigen stem klonk
mij vreemd in de ooren:
Spaar mij! Ik ben blind! Blind!
III.
Do handen, die mij neerhielden, verslapten
haar greep geen ©ogenblik. En toch hadden zij
dat veilig kunnen doen. Want in mijn oite^l
digtoeid dat voelde ik bestond mijn eej
kans op behoud daarin, dat ik stil bleef 1'-'^;
en zoo mogelijk de personen in de kamer
tuigde van de waarheid van mijn beW^Ui
Ik kon er niets mee winnen met me te
ten, maar eerder alles verliezen. Ik was g!.i1
maar al had ik de beschikking gehad ove
mijn zintuigen, dan twijfel ik nog, of IJ
met succes had durven opnemen tegen dco J
die me vastbeild. Bovendien had hij nis
hoeveel, wist ik niet die stellig
stonden, om hem te helpen.
Ik deed geen moeite, om op te staan, "V
bleef even stil en onbeweeglijk liggen
man, over wien ik heen gevallen was. |l
oogenblik leek mij een uur. Ik was üif j
staat, om in het gelaat van de mannen o111
heen te zien, en kon dus niet ontdeKK01^/
hun blikken dood of leven voor mij beteekri1^
Elk oogenblik verwachtte ik den scherp®0 i
van een mek, of van een kogel. J
Het was goed, dat ik bleef liggen ,en op11
mijn s|em verhief: Ik ben blind
aan zie! Mijn houding, de toon va° J
stem, zal mijn hoorders wel overtuigd b® f
Ik voelde, dat een lamp zóó dicht bij >°sy!
plaatst werd, dat de gloed mij baast het A
verschroeide, en ik bemerkte, dat iemand t)l ,i
of naast mij knielde, en mij in de oog^J
Zijn adem kwam tfegen mijn wang, i° V
vlugge stooten. Eindelijk stond hij op- J
volgende oogenblik lieten de handen,
omvat hielden, los. Tot dusver had nog nie" IJ
»van de aanwezigen gesproken. Nu noo,r
stemmen, maai1 zóó fluisterend, dat zelf®
gescherpt gehoor er geien enkel woorij,
verstaan kon. Zooveel meende ik eve®*^ V
te merken, dat minstens drie personen a
gefluisterde beraadslaging deelnamen.
(Wordt vervol*
Verzoe
ah-es te
