Wegens verbouwing 2 Jam D. E. S" I Turkije en de Westersche beschaving f Verbouwings- Uitverkoop f f 1930 N.V. yJl JAC. MAS I' WIJSBROEK'S Gemberllasgsn Sne Mallen GMOileii Sneüzsainrtjes Beriüierboiien GeMjes FaMe-Taarten Hoogstraat 51 - Tel. 68546 Singel 103 Tel. 68978 Beijerlandschestraat 1 Mariastraat 54 Advertentiën flmstepflamsciie Bank, Bijhamoor Schiedam. Carrespondeniscnap nedenandssüe oonh. incasso Bank, Bijkantoor Schiedam. Loopuyts Bank. R. mees Zoonen. Bijkantoor Schiedam. Rotterdamsche Bankuer. Biikamosr Schiedam. Bloemenmagazijn „CORONA" Hoogstraat 75 Moderne Mantels, vanaf 6.90 enz. Gekleede Mantels vanaf 22.90 enz. Bontmantels vanaf 79 Stoffen Japonnen 7.90 enz. Zijden Japonnen, 9.90, 12.90 enz. Wollen nostuums en vesten Wijnhandel en Likeurstokerij I I I 1 MA AND a 3D DECEMBER ts2§ 'jnrf£iE.v PAGINA Het nieuwe alphabet en de leerplicht DE WEKELIJKSCHE RUSTDAG OP ZONDAG EEN NIEUWE UITVINDING VERLOOFD: VERLOOFD VERLOOFD: INGEZONDEN. GERARDUS B0NN1KE S. J, VERLOOFD: ONDERTROUWD: GETROUWD: MARIA ELISABETH W0LTERBEEK geb. Volmar, Komt nu zien de koopjes Alles moet weg Ondergeteekenden berichten hiermede dat hunne Kantoren op 31 December a.s. na 12 uur GESLOTEN ZULLEN ZIJN. begint onze groote Waar GELDERSCHE ROORWORS1 „juicht het heele huisgezin en U zult verbaasd staan over onze extra lage prijzen. 91 MARTINUS JANSEN, Catharina de Wit, CATHARINA WILHELMINA MARIA. REMY KEYZER, ATIE KEYZER—Evenwel, DANKBETUIGING. Hoogstraat 13 Groenelaan Ï03 Mariastraat 65 In onze a'deeling stoffen hebben wij da?d- werkelijk koopjes. - Zie hiervoor onze etalages. alom bekend N.V, METAALBUIZENFABR, MAATIJ.I „EXCELSIOR" EENIGE JONGENS HALFWAS-DRAAIER KOOPT BIJ ONZE ADVERTEERDERS FLINKE DIENSTBODE 5IND5 EEN EEUW RBAKHUI5&ZONEM 0L5T ETERNITPL A AT jiiJ1 jfVan onzen bijzonderen correspondent)I Ouder den „ghazi" Mustafa Kemal is Tur kije al heel wat veranderd. Het is nog niet zoo lang geleden, dat men in de dagbladen kon lezen van de drastische maatregelen die hij ge nomen had om den traditioneelen „fez" als hoofddeksel te vervangen door den Wester- schen hoed. Dat ging niet gemakkelijk omdat de „fez" niet alleen beschouwd werd als een onmisbaar stuk van de nationale kleedij maar bovendien als een uitwendig kenmerk van den drager als belijder van den Islamietischen godsdienst. Maar met godsdienstige bezwaren houdt de almachtige president, gelijk bekend is, al bijster weinig rekening. En waarschijnlijk zou hij tegen den fez niet zoo drastisch opgetreden zijn, als zoo'n muts niet juist als een religieus kenmerk be schouwd was. Na den Westerschen hoed kwam het Wes tersche alphabeth. Tot dusverre hadden de Tur ken zich met het Arabische schrift beholpen. Het is waar dat dit schrift zich niet zoo bij zonder goed leende tot wedergeven van zulk een van het Arabisch onder alle opzichten ver schillende taal als het Turksch. Maar men deed het er toch mede, en zette op sommige Arabische letterteekens een paar puntjes om klanken uit te drukken die het Turksch wèl, maar het Arabisch niet kent. Dat deden de Perzen ook zoo, wier taal toch eigenlijk toch even ver van het Arabisch afstaat als het Turksch. En de Turken als aanhangers van den Islam hecht ten heel bijzonder aan het Arabische alphabet waarin de heilige Koran geschreven wordt Deze overweging had voor Mustufa Kemal geen doorslaande waarde. Hij besloot het al phabeth van liet Westen in te voeren. En het geschiedde. Natuurlijk gelden tegen het Wes tersche alphabeth voor het schrijven van de Turksche taal precies dezelfde, of eigenlijk nog grootere bezwaren, als tegen het Arabische. Onze letters zijn er nu eenmaal niet op be rekend om Turksche klanken weder te geven. Maar, zoo redeneerde Kemal, heeft men bij het gebruik van het Arabische schrift de moeilijk heid kunnen ondervangen, door het gebruik van bijgevoegde teekens, dan zal men dit voortaan voor het Westersche alphabet ook wel doen. En inderdaad, zoo deed men. Kemal zelf schaamde zich niet om als schoolmeester op te treden en zijn parlementsleden onderricht te geven in de nieuwe wijze van schrijven. De Kemalistische kranten begonnen in het nieuwe schrift gedrukt te worden. „Nationale scholen" werden opgericht, hoofdzakelijk om dit nieuwe schrift onder het volk te verspreiden. De open bare takken van dienst en bedrijf werden na tuurlijk verplicht het Westersche alphabeth te gebruiken in alle officieele stukken. De ambtenaren in publieken dienst kregen een bepaalden termijn aangewezen, binnen welken zij het gebruik ervan voldoende moesten beheer- schen. Het Westersche alphabeth schijnt Mustafa Kemal nog naderaan het hart te liggen, dan de Westersche hoed! Bij de openingsrede, welke hij den len November 1.1. hield in de „Groote Nationale Vergadering" te Angora noemde hij de invoering daarvan in Turkije onder de voor naamste resultaten, welke in het vorige zit tingsjaar waren bereikt. Ook het spoorwegnet breidt zich uit: in het afgeloopen jaar werden 445 Kilometer nieuwe spoorwegen aangelegd en plannen goedgekeurd voor het aanleggen van nog 500 K.M. De pre sident en zijn ministers overwegen nu ook het oprichten van een Turksche staatsbank. Reeds werd de heer Muller, directeur van de Deutsche Bank uitgenoodigd om een voorbereidend rap port ter zake in te dienen. Ook de Italiaansche oud-minister van financiën graaf Volpi werd om advies gevraagd. Men hoopt, dat binnen afzien- baren tijd tot de stichting van een Turksche Staatsbank, en tot stabilisatie /an het Turksche pond zal kunnen worden overgegaan. Op denzelfden dag waarop het parlement zijn zittingen weer hervatte, werden ook de „na tionale scholen" weder geopend. Kemal zeide er heel veel goeds van in zijn openingsrede o.m. dat deze scholen van zooveel belang waren voor het verspreiden van de ontwikkeling, welke 't nieuwe Turkije noodig heeft, dat zij bij voortduring de belangstelling van de regeering bleven trekken. In het afgeloopen schooljaar hebben 800.000 personen op deze scholen Wes- tersch schrijven en lezen geleerd. In dit ge tal zijn de gewone schoolkinderen niet inbe grepen. Voor het komende jaar hoopt men op een milli-oen leerlingen. De „nationale scho len" hebben twee leergangen. De eerste leer gang is alleen voor lezen en schrijven. De tweede geeft onderricht in verdere leervakken voor hen die de lees- en schrijfkunst reeds machtig zijn. De leertijd is vastgesteld op vier maanden: de leerplicht voor dezen cursus .is algemeen voor alle Turken tussehen 16 en 45 jaar. Het zich niet laten inschrijven, of.... het schobbetjes maken als men zich wel heeft laten inschrijven wordt gestraft met boeten die varieeren van vijf tot zestig Ponden Turksch. De stad Constantinopel alleen reeds telt 700 van zulke scholen. Tegen de opening van het nieuwe schooljaar, dus in de laatste dagen van October, werd de bevolking door de politie at tent gemaakt op den algemeenen leerplicht. Op den dag der opening zelf, had men de jongens van de lagere school gemobiliseerd, die er met trommelslag op uit trokken, om alle leerplichtigen in hun huizen te gaan ophalen. Een der eerste voorstellen, die dit jaar bij de „Groote Nationale Vergadering" werden in gediend, was dat van Husein Bey, afgevaar digde van Constantinopel over het invoeren van de Westersche Zondagsrust. Tot nu toe vierde men in Turkije, gelijk in de overige mo- hammedaansche landen, den Vrijdag. Eigenlijke verplichting tot Vrijdagsrust, d.w.z. onthouden van handel en slafelijken arbeid, zooals de Joden dat kennen op den Sabbath en de chris tenen op Zondag schrijft de Islam aan haar geloovigen niet voor. De strikte verplichting van den mohammedaan op Vrijdag is vrijwel analoog met die welke vroeger bij de katholieken bestond op sommige feestdagen, waarop men namelijk alleen ge houden was tot het bijwonen der H. Mis, maar het werk overigens zijn gewonen gang kon gaan. De Vrijdag heet bij de mohammedanen jaum-ul-jumca d.i. de dag van de vergadering. De godsdienstige bijeenkomst, die men op het middaguur van den Vrijdag bij moet wo nen, bestaat uit preek en gebed. Mohammed zelf, klaagt er in de 62e Sure van zijn Koran reeds over, dat de menschen wel eens de mos kee uitliepen, als hij op Vrijdag preekte, om te gaan handeldrijven of zich te amuseeren. Daarom werd vastgesteld dat althans geduren de den tijd van den dienst geen bezigheden ver richt moesten worden. Later werd deze rust in analogie met den christelijken Zondag en den joodschen Zaterdag, langzamerhand uitgebreid en de Vrijdag werd op die wijze de welijksche rustdag der mohammedanen. Religieuse oppositie tegen het plan om den Vrijdag te vervangen door den Zondag zal wel niet geheel en al uitblijven. Maar het is te voorzien dat Mustufa Kemal zich daarom weinig bekommeren zal. Naar verluidt moet de meerderheid der parlementsleden het wets voorstel gunstig gezind zijn. Husein Bey grondt zijn voorstellen op redenen van economischen aard. Zoolang men den Vrijdag als rustdag blijft beschouwen, staan de handelszaken fei telijk drie dagen per week stil. Want de Za terdag is in de voornaamste buitenlandsche be drijven een halve werkdag, en des Zondags staat daar alles stil en ontvangt men dus in Turkije geen buitenlandsche beursberichten. De handelskamer van Constantinopel, alsmede de leidende bankiers daar ter plaatse onder steunen het plan van Husein. Geschilderde beestjes HET VERNUFT DER DAMES De Londensche Society-dame heeft een nieu we uitvinding gedaan, een nieuwe mode ge creëerd, een nieuw vernuftig idee in een daad omgezet Zij is op eenmaal „fond up" een gevrfde hand geworden. Haar vierpootige lieveling wordt niet meer gesmukt met een halslint, niet meer bedekt met een rugdekentje, en lint en dekentje hoeven niet meer in de kleur te zijn van het toilet zijner meesteres. Het beest wordt zelf in de vereischte kleur ge schilderd, of het nu een dwerg-pinshertje of een Russische basroi is, en afgestemd op de tasch, den mantel en den hoed van mevrouw. Oogenblikkelijk zijn natuurlijk de leden van de Londensche afdeeling der Vereeniging tot Die renbescherming in het geweer geroepen. De achtervolgde dames evenwel wijzen er op, hoe trotsch de behandelde dieren zich toonen en hoe klaarblijkelijk zij zich ervan bewust zijn dat zij gunstig afsteken bij de slechts van nature gekleurde honden, die zij sedert angstig uit den weg gaan. PROF. DR. J. WATERINK KORTE BERICHTEN Er worden nog steeds pogingen in het werlt gesteld om den Amerikaanschen vlieger Carl Ben Eieison, die met kapt. Wilkins van Alaska naar Spitsbergen over de Noordpool vloog, te vinden. Eieison wordt vermist sedert 10 November toen hij met zijn vliegtuig een poging deed, om in het tjs vastgeraakte pelsjagers te redden. De vlieger Harold Gillam, die 23 December van No- me in Alaska uit een nieuwe onderzoekings tocht ondernam, deelde draadloos mede. dat hij het vastgevroren pelsjagersschip „Nanuk" had bereikt. Het wrak van Eielson's vliegtuig is gezien op 'n afstand van 60 mijl van dit schip. Naar de „Stand." verneemt, is benoemd tot gewoon hoogleeraar in de faculteit der Letteren en Wijsbegeerte aan de Vrije Universiteit, Prof. dr J. Waterink, thans buitengewoon hoog leeraar. DE ONTROUWE KASSIER Groote verleiding en een matig loon De 31-jarige kassier E. P. A. J. R. te Utrecht, wien verduistering van 11.410 ten nadeele der Twentsche Bank te Utrecht ten laste was gelegd, werd veroordeeld tot één jaar gevange nisstraf met aftrek der preventieve hechtenis. De eisch luidde twee jaren met aftrek, doch de rechtbank overwoog o.m., dat verdachte dagelijks zeer groote bedragen onder zich had, aan groote verleiding bloot stond en een matig loon verdiende. TRUDY NOLLEN en C. TH. J. SMIT. 's-Gravenhage, 29 December 1929. Duinweg 21. Benoordenhout 74. Geen ontvangdag. AGNES JOOSTEN MAX LIPS 's-Bosch, 29 Dec. 1929. 2248R CORRIE KIEBOOM en WILLEM WIJTVLIET. Raamsdonk. Raamsdonksveer. Zondag 2£ December 1929. Geen ontvangdag 68395 8 NAAR MARAY LE MONIAL. Van 20 tot 23 Mei 1930 wordt te Faray 1« Monial» het gToote centrum der godsvrucht tot het H. Hart, met grootsche plechtigheid, het eerste eeuwfeest gevierd van de oprichting der Broederschap van het Heilig Uur, welke gods vrucht zich ook hier te lande met verblijdende snelheid uitbreidt. Te dier gelegenheid wordt een groote toevloed van pergrims van heinde en ver verwacht. De predikaties zullen door Bisschoppen gehouden worden; de 22ste Mei zal een groote aanbiddings dag zijn, gevolgd door de nachtaanbidding in de kapel der Verschijningen. Van 11 uur tot midder nacht (van 22 op 23 Mei) plechtige oefening van het Heilig Uur. In combinatie met het Reiscomitê „R.-K. Spoor- en Tramwegpersoneel" te Venlo zal ook het Nederlandsch Bestuur van het „Werk der Intro- nisatie van het Hart" een goedkoope pel grimstocht (Ilde en lilde klasse) naar het brandpunt der H. Hart-vereering organiseeren, doch niet in Mei alle oefeningen geschieden alsdan in 't Fransch maar in de groote vacan- tiemaand van .18 tot 23 Augustus. Na al de actie, welke de laatste jaren, met zooveel succes in Nederland gevoerd werd voor de godsvrucht tot Jesus' H. Hart, durven we hopen, dat het een pracht-bedevaart zal worden. Pater JOACHIM S.S. C.C. Ginneken, Nieuw-Ypelaar. Op de Hawaii-ellanden In den Stillen Oceaan, werken thans twee luchtvaart-maatschappijen die een geregeld verkeer onderhouden tussehen de vier voornaamste eilanden: Hawaii, Oahu, Maul en Kauai. Ook wordt desgewerischt geland op de eilanden Lanai en Molokai. Buiten de vaste vluchten worden ook speciale vluchten gemaakt. De eene maatschappij, de Inter-Island Airways, Ltd., die een nevenbedrijf van de stoomvaart-maatschappij is die het scheep vaartverkeer tussehen de eilanden van de Ha- waii-groep onderhoudt, werkt met twee Sikors ky amphibie-vliegbooten voor den vasten dienst en een Bellanca voor de pleziervluchten. De an dere maatschappij, de Hawaiian Airways Ltd waarvan ltn.-commander Noville, die met Byrd over den Oceaan vloog, directeur is, werkt met 3-motorlge Fokkers. Door de Instelling van deze diensten, is het toeristen-verkeer naar Hawaii zeer gebaat, daar men nu de interessante eilan den kan bezoeken waar de toeristen vroeger wegens tijdgebrek niet konden komen. Het kli maat der Hawaii-eilanden is geschikt voor luchtverkeer gedurende het geheele jaar. Hedenavond overleed op Huize Mariëndaal, tijdig voorzien van de H.H. Sacramenten der Ster venden, de WelEerw. Pater Oud-Pastoor der Canisiuskerk te Nijmegen, in den ouderdom van bijna 79 jaar. Wij bevelen onzen dierbaren medebroeder in Uw gebed en H. Offer aan. Huize Mariëndaal bij Grave. 26 December 1929. L. CLOBUS S. J., Rector De Uitvaart en begrafenis zal Maandag a.s. te 9 uur plaats hebben. "f- 'rtJïvj'»?- .-.„y - i,-i *'ff' BEGINT MORGEN EEN ENORME HENRIETTE BURGERS COR KONINGS. „Buitenhof", Weurt. St. Annastraat 257, Nijmegen. 29 December. 68400 6 ANNY VAN DER LUGT en JAN NIEUWENHUIS. Rotterdam, 28 December 1929. Oostzeedijk 90. Huwelijksmis op Dinsdag 21 Januari 1930 om 10 uur in de parochiekerk van St. Lambertus te Rotterdam (Kra'ingen), waarna receptie in de pastorie. 68431 11 Ir. C. NICOLAS en LIES HOYNG. Den Haag, 28 December 1929. De Heer en Mevrouw C. NICOLAS—HOYNG zeggm, mede namens wederzijdsche familie, dank voor de vele blijken van belangstelling bij hun huwelijk ondervonden. 68402 12 De Heer en Mevrouw J. WILKE—STOK geven me', blijdschap kennis van de geboorte van hun Dochter WILLY. Rotterdam, 27 December 1929 Schiedamscheweg 133a. 68432 7 Heden overleed te Scheveningen. .ia een langdurig doch geduldig lijden, na voorzien te zijn van de H.H. Sacramenten der Sterven den, onze innig geliefde Moeder, Behuwd- en Grootmoeder in den ouderdom van ruim 69 jaar. Rotterdam: S. WOLTERBEEK B WOLTERBEEK—Ruighaven W. WOLTERBEEK M. WOLTERBEEK—Van 't Hooft Den Haag: D. WOLTERBEEK Rotterdam: M. WOLTERBEEKLagaay P. LAGAAY Hardinxveld: D. WOLTERBEEK I. WOLTERBEEK-Schravesande Rotterdam: .1. WOLTERBEEK A. WOLTERBEEKTeensma Scheveningen: J. WOLTERBEEK En Kleinkinderen. Scheveningen, 26 December 1929 De teraardebestelling zal plaats hebben a.s. Maandag, des voor- middags 1134 uur op het R. K. Kerkhof Crooswijk te Rotterdam. 5953S 60 Opruiming met loodje gemAnion Hunink, Hofleverancier, Deventer) op tafel komt. J Speciaal adres voor Uw Bruidsbouquet, Bloeimaanden, Botrquetten, Grafkransen en Graftakken Aan afwerking wordt de meeste zorg besteed 488 SI DE COÖPERATIE VOOR IEDEREEN C8398 41 PATENTBLOEM KRENTEN ROZIJNEN SUCADE SNIPPERS ZUIVERE RAAPOLIE BOTEROLIE Hiermede vervullen wij den treu- rigen plicht U kennis te geven, dat na een langdurig en geduldig lijden, meermalen voorzien van de H.H. Sacramenten der Ster venden in den ouderdom van .uim 74 jaren, zacht en kalm is overleden, onze dierbare Vader en Behuwdvader, de WelEd. Heer Weduwnaar van Mevrouw Schijndel: HENRI JANSEN Eindhoven: THERA JANSEN PIET JANSEN Schijndel: MATHIEU JANSEN Helmond: RIEK CLERCXJansen JOS. CLERCX Schijndel: WIM JANSEN Eindhoven, 26 December 1929. Stratumschedijk 32. De plechtige Uitvaart zal plaats nebben a.s. Maandag 30 Decem ber om elf uur v.m. in de Paro chiekerk van den H. Georgius te Eindhoven (Stratum). Rozenkrans in de kerk 's avonds om 634 uur n.m. Geen bloemen. Verzoeke van rouwbeklag ver schoond te blijven. Tot onze groote droefheid over leed gisteravond, eerst 7 maan- nen oud, onze Lieveling J. A. D. M. DANIELS C. M. F. DANIELS—Vinke WOB PIET JACQUES DORRIT GEORGES LIESBETH Arnhem, 28 December 1929. Roellstraat 2. Deen bezoek. Geen bloemen. SLAOLIE GIST POEDERSUIKER REUZEL APPELBOLLEN AMANDELBROODJES SAUCIJZENBROODJES APPELBEIGNETS GEBAKJES SLAGROOMGEBAKJES TAARTEN FANTASIEGEBAK ZOUTE STENGELS ZOUTE VLINDERS WORDT LID EN VERBRUIKER Met droefheid geven wij kennis van het overlijden van onzen be ninden, overgetelijken Vriend, den Heer in den ouderdom van 36 jaar, Echtgenoot van Mevrouw te Tilburg. Groningen. 21 December 1929. R. WRISTERS T. G. WRISTERS—Wigboldus. 68418 43 Bijzondere dank voor de gift van 1500 gulden bij gelegenheid van het Kerstfeest ontvangen. J. W, VAN HEES WIJK, Deken. 68408 6 ]jl Bill HHP liBIB Zuivere Raapolie, per liter 55 ct. Zuivere Boter-olie, per liter 60 ct. Zuivere Sla-olie, per liter 70 ct. Flesschen Sla-olie, per flesch 70 ct. Flesschen Boter-Olie (Avis), per flesch 75 ct. Tarwebloem, per poiul 834, 10, 14 en 16 ct. Boekweit meel, per pond 16 ct. Sultana Rozijnen (zonder pit) p. p. 30, 40 50 ct. Sun Maid Rozijnen per pond 22 ct. Pakken Sun-Maid, per pak 29 ct. Prima Krenten, per pond 30 en 35 ct. Sucade, 1ste soort per ons 16 ct. Snippers, per ons 10 ct. Poeder-Suiker en Gist verkrijgbaar. Literpotten Boerenjongens per pot 88 en 100 ct. Literpotten Boerenmeisjes, per pot 100 ct. Advocaat 1.50 per flesch. Per 34 flesch 80 ct. Diverse soorten Wijnen, heel goedkoop. Telefoon 68233 Telefoon 68232 5952S 100 met fraaie Bont- garneering in zeer fijne stoffen aparte modellen Nog slechts enkele voor spotprijs in prima stoffen, in erepe de chine en veloutine voor bijzonder lage prijken. 5955S 150 vooral niet vergeten Bnitenhavenweg 52 - Schiedam j Direct kunnen worden geplaatst van 1619 jaar, zoomede een Aanmelding in persoon aan de fabriek r i.j. 1111—me LIKEUREN PUNCH 1 Februai gevraagd Aanmelden Mevr. De Lange,, Louise de Coilignystraat 22, Schiedam. 1785 5949S 15 FABRIKAAT IET OP 'HET tOODJE HET DEK NMM „HET VINKJE" op uw aanrecht, onder uw gasstel, kookstel en geen last meer van vuile boel. Th. J. L. van den Berg, Mak kerstraat 8, Schiedam. 1784

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Nieuwe Schiedamsche Courant | 1929 | | pagina 12