MATERIEELE DINGEN VAN DEN
KERSTTIJD.
FEUILLETON
IN VOLLEN GLANS
DE MAASBRUG TE MAASTRICHT
Over haring en nog wat
UITLOTINGEN
HET MIJNBEDRIJF
MAANDAG 30 DECEMBER 1929
TWEEDE BLAD.
PAGIN^
Moorddrama te Nijmegen
DUITSCHE HONGER NAAR ZEEBANKET
RIVIERTIJDINGEN.
DE AANVALLER GESTOKEN EN
DOOD NEERGEVALLEN
De man, die binnendrong in het huis,
waar zijn vroegere vrouw woonde
HET PLAN KLINK-VAN KONIJNENBURG
EN HET ONTWERP-BREMER
Geen tegenwerking van Waterstaat
Ir. A. A. H. W. König, hoofdingenieur-direc
teur van den Rijkswaterstaat in de directie
Limburg, zendt ons het volgend schrijven door
hem gericht aan den hoofdredacteur van het
„Hbld."
In het avondblad van het Algemeen Handels
blad van Vrijdag 20 December 1929, tref ik
in het stuk van den heer Nijpels voor de zoo-
veelste maal weer aan de bewering dat de heeren
van den Waterstaat gemeend hebben zich te
moeten verzetten tegen de uitvoering van het
plan Klink-van Konijnenburg, een bewering die
gedachtig aan het bekende gezegde „mentez,
mentez toujours, il en restera „quelque chose"
ten slotte bij het groote publiek wel den indruk
van waarheid zal gaan maken.
En toch, mijnheer de hoofdredacteur, is deze
bewering absoluut valsch.
Noch bij hït departement van Waterstaat,
noch bij den inspecteur Volker, die met de uit
werking der plannen is belast, noch bi] mij Is
er ooit van een tegenwerking sprake geweest,
allerminst bij mij, die als geboren Maastrichte
naar zich er steeds over heeft verheugd, dat hij
niet voor de pijnlijke taak is gestbld te moeten
medewerken aan het afbreken van de Oude
Maasbrug, al zou ik ook als ingenieur in een
moeilijken tweestrijd hebben gestaan indien
ik over de kwestie, al of niet behoud van de
bestaande brug advies had moeten uitbrengen.
Toen ik in Augustus 1928 te Maastricht in
functie trad, was de kwestie reeds beslist en
is mij daardoor gelukkig die strijd bespaard
geworden.
Intusschen hadden de heeren Klink en van
Konijnenburg een plan voor de nieuwe brug
ontworpen met twee pijlers in de rivier, terwijl
volgens het thans goedgekeurd ontwerp van
ingenieur Bremer vijf pijlers, waaronder een
zeer zware aan de zijde van Wijk, zullen wor
den gebouwd.
Daardoor rees bij ingenieur Volker en bij mij
de vraag of deze pijlers niet een nieuwe opstu
wing van de Maas zouden kunnen veroorzaken,
ook al werd de rivier plaatselijk verruimd, een
opstuwing die bij buitengewone hooge water
standen, als in Januari 1926 voorkwamen, tot
eiken prijs moest vermeden worden.
Daarnaar is toen door berekening een onder
zoek ingesteld en werden ter controle tevens
proeven genomen aan het Waterbouwkundig
Laboratorium te Delft, proeven die op mijn
verzoek door welwillende medewerking van
den directeur van het Laboratorium met den
meesten spoed, zelfs met achterstelling van
andere reeds onderhanden zijnde proeven zijn
genomen, en die met de berekeningen het ge
lukkig resultaat opleverden, dat behoudens
eenige wijziging van details, het ontwerp-Bre-
mer zonder voorbehoud kan worden aanvaard
dat naar ik tot mijn groot genoegen zag, ook in
een naar mijn meening schitterend ontwerp,
de pers algemeene instemming vindt.
Het spreekt vanzelf dat met dit onderzoek
tijd is gemoeid geweest en ik hoop U, mijnheer
de hoofdredacteur te hebben overtuigd, dat hier
aan eenig verzet tegen het plan Klink-van Ko
nijnenburg geen sprake is geweest.
Het was, mijnheer de hoofdredacteur, oor
spronkelijk mijn bedoeling het bovenstaande
u als ingezonden stuk te doen toekomen; ik
heb daarvan echter afgezien, omdat de heer
Nijpels indertijd aan den ingenieur Kanstein
vroeger te Maastricht, heeft verklaard, toen
deze hem eens van een onjuiste voorstelling
van zaken overtuigde en rectificatie verzocht,
dat hij als journalist, al wordt hij ook van
ongelijk overtuigd, toch nooit in zijn courant
onjuiste beweringen terugneemt.
Ik verwachtte daarom dat de heer Nijpels in
een onderschrift op mijn stuk, toch wel zijn
beweringen zou hebben volgehouden.
Toch stelde ik er prijs op dat u als hoofdre
dacteur van een van de voornaamste dagbladen
van ons land weet, wat er nu waar is van deze
maar steeds herhaalde bewering, dat de heeren
van den Waterstaat de uitvoering, van het plan
Klink-van Konijnenburg hebben tegengewerkt.
Ik maak var dez^ gelegenheid gebruik u er
op te wijzen dat het zoogenaamde „mooie plan
Klink-van Konijnenburg" niets anders is dan
het plan van de commissie ..Ramaer", ingesteld
door de afdeeling B der Rijkscommissie voor
de Monumentenzorg. Dit plan verscheen juist
een jaar vroeger dan dat van de heeren Klink
en van Konijnenburg, en het werd als bijlage
opgenomen in het tweede Verslag van deze
commissie van 12 Maart 1926.
Desverlangd zend ik u dit verslag ter inzage.
Ik zend een afschrift van dezen brief aan de
redacties van onze voornaamste dagbladen, op
dat ook zij weten welke waarde is te hechten
aan het geschrijf van den heer Nijpels over de
Maasbrugkwestie.
K. FRANCIS t
Te Burgerbrug (N.H.) is op 57-jarigen leef
tijd overleden de heer K. Francis, <Jie in land.
bouwkringen een vooraanstaande plaats In
nam.
Van onzen correspondent
B e r lij n, 25 December 1929
Indië is een tamelijk eentonig land, Wanneer
men uren en uren door zijn schroeiende vlakten
hénen spoort, voelt men daarom eene groote
dankbaarheid ten opzichte van de letterkundi
gen In zijn hart opwellen, die de spoorboekjes'
geschreven hebben, in welke het altijd zoo
spannend lezen is. Het is waar, dat de Indi
sche lltteraten zich op dit gebied niet aan zulke
eene wilde fantasie te buiten zijn gegaan als
hnn Hollandsche collega's, want de treinen zijn
stipt op tijd. Bij ons is dat anders en wanneer
daarom een Amsterdamsch burgemeester zich
beklaagt over het gebrek aan verbeeldings
kracht bij de Nederlandscbe leterkundigen, dan
legt hij daarbij het bewijs af, dat hij van onze
litteratuur niet op de hoogte ls en b.v. het Ne
derlandscbe spoorboekje niet kent.
Maar om dat hiaat aan te vullen, houdt de
Indische spoorgids zich wijdloopend met andere
pennevruchten bezig. Zij bevat b.v. bijna op
elke pagina een huldigende reclame aan dat
andere produkt van de Engelsche letterkunde
geltiteld „Thousand dainty dishes for the Indian
rmemsahib", een standaardwerk waar men beter
dasa in eenig ander de beste manieren naslaan
kam ®m zoo slecht mogelijk te dineeren. Dit
oezivfts houdt zich op zijn beurt ook weer met
de litteratuur onledig en drukt ter eigen recom
mandatie b.v. herhaaldelijk en tusschen de
spcoruren in, het beroemde gedicht af
He can live without books,
What Is knowledge but grieving
He can live without hope
What is hope but deceiving,
He can live without love
What ls passion but pining
But were is the man that can live
[without dining?
Dit zinrijke poeem welde herhaaldelijk in
onsr geheugen op, toen wij de ontwikkeling der
dingen in Duitschland gedurende deze Kerst
dagen gade sloegen. Men kan dit groote feest
hiar zonder sneeuw vieren want men zit toch
binnenshuis en heeft meer aandacht voor de
gebtraden gans op tafel dan voor de unheimisch
Ieege straten buiten; men kan het zonder
miiaister van financiën stellen, want er is so
wia so toch geen geld in kas; de stad Berlijn
kar» het zonder onafhankelijken doen, want
mes kan toeh altijd een ander de schuld van
dit *verschijsel voor de voeten werpen en Hugen-
berg kan een volksstemming zonder volk hou
den^ want hij verstaat toch de kunst, elke
nederlaag als een overwinning voor te stellen.
Dat* alles is dus mogelijk en vele andere dingen
nog: bovendien. Maar waar is zoo vragen
wij onder de inspiratie van bet boven geci
teerde gedicht waar is de Duitseher, die het
zonfier haring kan doen?
Die haring is een zeevisch en de zeevisschen
vormen bier gelijk zooveel andere dingen, een
probleem. Afgezien van de haringen eet de
DuStscher naar het oordeel der wetenschap veel
te weinig visch. Hij verdelgt er jaarlijks maar
8.8 TC.G. van tegen 54 K.G. vleesch.
Osn in dit tekort te voorzien, heeft men vele
maatregelen getfotten, zooals b.v. de oprich
ting, vaak met gemeentelijken steun, van z.g.
„Fitschbackstuben", waar men voor eene klei
nigheid (zoo zegt althans de reclame maar niet
de juffrouw, die encaisseert) kennis kan maken
met de heerlijkheden van de zee. Het recept,
waarop de dieren in die vischresfcuurants ge-
braiden en anderszins mishandeld worden heeft
mem echter aa nhet bovengenoemde „Thousand
daljuty dishes enz. ontleend en wanneer men
dus één maal in een Fisehbackstub.e geluncht
heeft, dan is men voor de heele rest zijner
janeu van de voortreffelijkheid van biefstukken
en coteletten overtuigd.
Enmiddels gaan de kleine, dappere vissqhers
aas de kusten met hardnekkigheid voort, hun
gevaarvol bedrij- uit te oefenen en stolpen zij
den inhoud hunner netten op de Woepsdagscbe
visRhmarkt in Berlijn uit. Echter gaat het dezen
vislschers niet erg naar den vleeze. Deze onver-
saa^den die eeuwen lang de woede van golven
en .orkanen getrotseerd en daarbij het onafhan
kelijk hoofd boven water hebben gehouden,
ziqn in dat ze eerlang het loodje moeten leg.
ge*. Want een veel nijpender gevaar dan «Je
zeaen woedende zeeën bij elkaar genomen,
heeft aan hun deuren aangeklopt en tegen dit
gevaar zijn zij niet opgewassen. Het heet rgUo-
nafiseering en voor dit moderne begrip moet de
zelfstandige visscher het hoofd buigen.
iGroote kapitalisten, mannen zooals Schröder
vain de Schröder Bank, Strube van de Danat
Bank, Kritzler van de firma Blelchröder, Boner
van de Disconto Gesellschaft de Hamburgsche
Senator Burchard Glaser van den Norddeut-
sche Lloyd, Koehem van de Duitsch Asiati^phe
Bank, Link van de Commerz und Privatbank,
Warnholz van de Hamburg-Amerika Linie, enz.
enz. hebben de koppen bij elkaar gestoken en
een zeevischtrust gegrondvest, welke geëigend
is, alle concurrentie dood te slaan en een einde
te maken aan de zelfstandigheid van.de be-
roepsvisschers.
Da kern van deze trust wordt door de
„Nordsee" gevormd en ln de Jaren 1924—1925
saamgesmeed. Hij begon met 900 Arbeiders,
maar telt er nu reeds 3000. Het tweede jaar
van haar bestaan maakte deze grootindustrie
reeds meer dan een half millioen winst en in
het afgeloopen jaar 3322.000 mark, hetgeen
haar in staat stelde, 12 pet. op haar kapitaal van
20 milloen uit te keeren.
Direkt of indirekt laat de „Nordsee" haar
wimpel wapperen op de masten van 112 sfcoom-
en twee motorbooten van twee sleepbooten en
drie lichters. Ze bestrijkt van bet vangen af,
het heele proces, dat een visch door moet zwem
men voor en aleer hü door het keukenmeisje
in de braadpan kan worden gestopt. Zij heeft
twee eigen havens en circa twee honderd visch-
winkels over het heele land verspreid. Zij zorgt
voor haar eigen netten, kan visschen machinaal
ontgraten, rooken, ze tot meel vermalen' of er
traan uit persen. Ze doet dat of direct of door
overwegende kapitaalparticipaties in een dozijn
ondernemingen, die zich In een of andere visch-
branche gespecialiseerd hebben. Kortom de
„Nordsee" is een echte industrie geworden, die
flinke dividenden uitkeert, maar volkomen ge
speend is van alle romantiek, welke van oudsher
de trouwe begeleidster van pinken en kano's
in alle zeeën der aarde was.
Inmiddels zijn de onafhankelijke visschers
nog verre van uitgeroeid. De heele Duitsche
visschersvloot tet 488 doom- en 127 motorboo
ten. Bovendien nog 12.000 zeilscheepjes, die
bijna alle in eigen handen zijn. Van deze dob
beren er echter maar 2000 op de Noordzee en
de rest op de laksche wateren van de Oostzee,
Wat nu de haring betreft, neemt deze in de
visscherij een eigen plaats in. Duitschland kent
de „Grosse Heringfischerei", die in hoofdzaak
door negen maatschappijen bedreven wordt.
Deze ondernemingen arbeiden op grooten afstand
van de kust met drijvende netten en beoefenen
in volle zee dat haringkaken, dat door Jan
Beukelszoon van Biervliet tot eeuwigdurende
glorie van het koninkrijk der Nederlanden uit
gevonden werd. Dezen haringvisschers gaat het
echter ook niet bijster naar den vleeze. De con
sumptie van ingezouten haringen beweegt zich
in Duitschland in de neerdalende linie, waar nog
bij komt, dat de Engelschen en de Hollanders
zich van een deel der Dultsohe markt hebben
meester gemaakt.
Veel beter staat het daarentegen geschapen
met de sleepnetvisscherij. Deze dateert van
1908 en mag zich in een snel stijgende ontwik
keling verheugen. De haringen, welke op deze
trawlers gevangen worden, worden slechts lich.
telijk met zout ingewreven, of eenvoudig op
ijs gelegd en komen in dien staat aan de kust
aan. Daar worden ze als „grüne Hering" ver
kocht en kwasi ajs versche visch gegeten dan
wel worden ze voor rooken of marineeren be
stemd. Het afgeloopen jaar is voor dezen vorm
van visschrij in alle opzicht voordeelig geweest
en men meent, dat de totale vangst het nog
nimmer behaalde cijfer van 100 millioen pond
wel zal halen.
Deze respectabele kwantiteit is inmiddels
lang niet bij machte, den Duitschen honger naar
zeebanket te stillen. Want de jaarlijksche con
sumptie bedraagt Uier 650 millioen pond, dat is
dus een beetje meer dan 5 K.G. per Uoofd der
bevolking, zuigelingen meegerekend.
Inderdaad, waar is de man, die zonder baring
km leven
Het ontbrekende wordt aangevuld door de
zoute haringen, die in circa 200.000 vaten ver
pakt ter markt komen. Maar dan mankeert er
nog zóóveel, dat Holland en Engeland uitgenoo-
digd worden, nog een millioen vaten te leveren.
En dan is men er nog niet, want alles bij
elkaar genomen, verorberde de Duitseher in
1927 1.176.000 vaten gezouten haring, tegen
1.600.000 vaten in 1913. Dat cijfer is dus gedaald
maar wel geteld, bevatten die tonnetjes toch
nog een millard visschen. Hierbij komen nog
85 millieen K G, ve.eehe haring, 137 ndUloen
K. G. haring ep ijs en 1.6 miHioeu K.ft ge
rookte haring.
Hoeveel werk er aan dat bedrijf vast zit, mag
uit de volgende getaiien blijken. Het inzouten
van haringen, zooals dat aan boord van kleine
schepen plaats heeft, die maar weinig ruimte
bieden en bovendien geweldig op de golven
dansen, geschiedt zóó dat acht man in een uur
tijd 20 tonnen met 700 visschen elk in orde bren
gen. Dat wil zeggen, dat elk man per uur 1750,
of per minuut 29 baringen open snijdt, reinigt,
inzout en verpakt.
De visschen, die, na thuiskomst, tot Bis-
marekheringen of zoo iets verwerkt worden,
moeten eerst ontgraat worden. Op dit gebied
hebben de vrouwen een even groote vaardig
heid bereikt, als hun mannen, want een enkele
vrouw weet dagelijks 300 K.G. haringen te
bewerken.
Aan Hollanders kan men natuurlijk maar
weinig nieuws over het rooken van haring ver
tellen. Toch zij even gewezen op Brooklyn aan
de andere zijde van den grooten vijver, waar
de gebroeders Oxenberg tegenwoordig, en met
veel succes gas in het rookproces ingevoerd
hebben.
Des Guten zu viel.
Jansen staat met smaak voor een poeliers
winkel naar de rijke étalage te kijken.
Opeens merkt hij, dat zijn vriend naast hem
■staat.
„Zoo Jan, moet jij ook een gans voor de
feestdagen hebben?"
„Een gans!" zegt Jan, „een gans! Die zit
me tot hierSlpds ik 'n auto heb
LOBITH, 28 December.
Gepasseerd voor 4 uur on bestemd voor:
ROTTERDAM: stoomschepen: Etna; Presto
4; Simson; Meuse; Limburgia; W. a Rhein 2;
Vergermes; Haniei 2; Adriana; Spes; Xrmingard;
Riohelneu Westri; Fiat 2; Sully, Seine; Alcyon;
Albatros; Emma Johan; Beisel; Toleranz, Me-
chelen; Pinang, Fuchs; Spes Vera, Verhagen;
Baden 60, Gutjahr; Onderneming, Norbart; W.
v. Drlel 65, Schuitema; Wilhelmina, Stoutjes-
chjk; Freya, Dekkers; Freay, Wouters; Frohsin,
Musche; Katharina, BruckerscheidtKarl Wil
helm, Ziegler; St. Michael, v. d. Vlies; Clama-
rant, Poppelier; Niederwald, Stempel; Dina, Rei-
Del. Odllo, Motter; Rheinstein 2, Fendel; Fritz,
Heckhof; Harpen 81, Hundt; Harpen 80, Schubt;
Munder.heim, Sauerwein; Johanna de Gruyter,
Bruckschen; Ludwigshafen, Heinrich; Theresia.
Kaufer: Horand, Gommers; st. Raab Karcber
7: Mülhelm. Roelflna; Alma, van Zwol; Ella,
Hietbrink; Columbia, Busker; Herjo, Lentjes:
Willi 2, Höhr; Josef, Schneider; Morgenstern,
Lerrmann; Icar, Tiggeloven; Willem, Doode-
waard; Christina 1, LangeCorbulo, Tetteroo;
Doriban, Delno; Hast 1, Brand; st. Anna Agnes;
Gerardus; 't Leven is Strijd; Confluentia; Hol-
iandia; Wachtrhein; Anna. M. Stinnes 10; Rhe-
nania 3; Dranaco 6, Westveer; st. Johannes 2;
Christina, Frohmuller; HARLINGEN: Nebraska,
Vermeulen; Clara Eva, Meckel; SONDERBURG:
St. Vulkan; NIJMEGEN: St. Jan 1. de Jong;
LOBITH: Trientje, de Jong; KERKDRIEL:
Res Nova, de Ble; ERLECOM: Heïmina, Len
tjes; OOSTERBEEK: Theo, Meurkes; GOUDA:
Memento Mori, Meegdss; LEIDEN: Maria, Gill—
johann; VELP: Heitlje, God worst; KINDER
DIJK: St. Joseph, Rutjes; MUIDEN: Cornelia,
Kuyten MILLINGEN: St. Antonius, van Bon;
AMSTERDAM: GrÜnwinckel 1, Hammer; Ka
naalvaart 10, Runkei; BREDA: Risico, Vermeu
len; BUDEL: Fullhorn 1. Koeren: ARKEL:
Helgoland, v. d. Wbgaardt; SAS VAN GENT:
Accidum, Boontjes
ANTWERPEN: Nlhal, Vreugdenhil.
LONDEN: st. Badenia.
BELGIë: Otto Heinrich, Fischberger; Alexan
der Millerand, Busch; Telrma, Telrllnck; Regina
Coeli, Janssen; Wuta, Oerlemans. Lapatience, v.
d. Bussche; Prior, de Mey; Hanlel 99, Haus-
mann; Renee, Kegels. Marguerite, Bogers;
Goede Gunst, Hooijmayers; Toinkin, Weiss-
barth: Catharina, Hellings; st. PoseidonHol
bein. v. d. Putten; Milet, Sanders: Edison,
Specht; PoSefóon, Buitink; Sentlna Wilhelmina,
de Jonge; Maria, Jonker; Maria, Goedgezel
schap; Wallonia, BUteftlr. Gallia, Wtmmers;
Saar, Bier; Saarland, Bier; Georges, Hellebosch;
Leonie, Lobbestael; Petrus, Wijckmans; Con
stant, Wijckmans; Zeemeeuw, van Holt; Pau
line, Sterlln; Angele 2. Durlnck- Catharina, Vos
sen; Ann. Mathllde, Daelmans; Mutuel, v. Mes-
sem; Jeune Maurice, Joos; H. P. Dlsch, v. Koe
verden.
DUITSCHLAND: Energie, Nohl; st. Neptun;
Onderneming, Kwink.
EMMERICH, 26 December.
Gepasseerd naar Duitschland: Joha. Grada,
ter Haarst. Fiat 4; Apollinarus, Rosier; Flot-
tant, Thijssen; Jean Baptine, de Heel; Game-
manz, Gerritsen;-Skadi, Jansen; Fiat 18, Mollen-
vanger; Ragnarus, Vermeulen; Anna, Vermeu
len; Reml, Fessem; st. Tigre; Elnigkeit, Sehmitz;
Ludwina, van DeurzenPax, van DeurzenRhe-
nania 41, Beekman; st. Arie 3; Beatrijs, Wester-
linck; Volente de Dleu, van Dongen; Rijnster,
Joosten; Wiljo, Borstje: Adriana, Schram; Eldtr.
Dappels; Jurgens 12, van Lier; D. A. P. G. 3,
Kitsch; Dividend, Geurts: Graja I, van Winsen;
st, Noordkaap: Baden 51, Zimmerman; Emanuel,
Smidt; st. Fiat 13; Doggersbank, Roggeveen;
Lombok, Breur; Christina, Smits; st. Hydra;
Maria, Rosenhugel: Unrast I, Klein; Geertruida,
Schellaars: Nenufar, de Ronde: st. Meurthe;
Energie, Hartman; Andreas, v. Looi); Mardan,
Klaasen; K. Vaart 9, Jansen; Tennyson, Meinen;
Corregio, Hartmans; Emmanuel, Blom; Anna,
Visser; Comptoir 27, BleyBinnenvaart 2, Wes-
terhof: Eiise, Werkhoven; st. K. Vaart 15; Sani
7, Hoo-ijwegen; Energie, Oosterwaal; Asgard,
Venema; St Maria, Roelofs; Albert Culjp, v. d-
Vlies: Metzu, Hoekstra; st. Droma; Spero Deo,
Arends; Irene, Uhler; Petrina V, Versteeg; st.
Janna Gerdlna; Jaije, Molengraaf; Loraine,
Salize; Bastiaan Willem, Touw; Wijkdienst 21,
Gruneféld; Evelina, Bulek; Odil, v, Bekhoven;
st. Wangard; Tolstoi, Martens: Doretta, v.
Wiel; Wellenteiler, Scholten: st. Garula: Veritas,
Neunkirchen: Isto, Beekman: Hobbema, MoUej
Johanna, Dekker; Ereo, Timmerman: Bt. Spie*'
Catharina, Visser; st. Verandering; Balance,
Cornelissen; Jordaens, Otten; st. Frankfort;
Markgraf: Trijntje, v. Oord: Schalkwijk, Adam»!
Frauenlob, Lemne; Noldina, Emmelo; Marf»
Theresia, Bos; Broedertrouw, Tak; Lina,
Veer; Dora, de Boes-; Helena 2, Joosten; Dri»
Gebroeders, de Bruijn; st. Rijn; Urania, Erlen-
bach; Pionier, Dekker; st. Retnier; st. Nelly-
Memento, v. d. Waarde; Amazone, Bootem»-
4 Gebroeders, Huibers; Joha. Wilha., Schijvers,
Cornells Petrus, Vermaas; Elly, Vielltz; FortunA
Looyschelder; st. August; Coverna, Doree; San»
Fé II, Angenent; Adriana, Ursinus; Antonio
Maria, Verburg; st. Rijn Schelde 1; Cor, BeO^
boer; Geertruida, v. Dreumel: Johannes Cor
nelia, do Ruljter; st. Taurus; Mathilde, v. Dort,
Eduard, Slotboom; Gelria, Bokslag; st. Kater-
veer; Vertrouwen, Kosten; St Antonius, BoO^
man; Blijde Aankomst, Roding; Daventria, Mu«"
sig; Nömeegsche Koophandel 3, Wegh; Konten
Koster: Theodora, v. Megen; St Maria, Kutje»;
Elisabeth, Stegeman; Nenuphar, v. d. KarttP'
st. Rijnzeevaart I: Gré, de Haan: Winscherinann
I, Speich; Anmarthë, Stegersy Stella Marls, J°°"
ren; Therese, Rings; Carl Wilhelmi, RömeT-
Maria Hendrika, Huibers; Johanna, v. Mega0;
Sietska, Engelsman: Anna, de Graaf; st. Ann»;
Anna, Stegers; st. Haniel 28; Salvinia, DekkerA
Drachenfels, Kiekel; Schwarzwald, Claus; v»'
lerie 2, Back; Schederhof, Caldenhovenst. Hel»'
Vlod, Meinds; Wivlna, Llnkuk; Gerard Steph»n'
Lucassen; Nassau, Leijgraaf; Albatros, Bekker-
st, Teuna 2; Oudertrouw, v. Asperen; Johann»;
Jansen; Maas, Kronenburg; Emanuel, Stlenstr»;
st. UtgardMangrit, Kritzen; Parsifal, Blo»;
Kanaalvaart XI, Haring; Kanaalvaart 15, Ba»
man; Barbara Cornelia, Joele; Alpha, v. d. VeeTl'
Asteroth 11, Wich; st. Constantina; Adriana B
Kruithof; Door Vertrouwen, LeeuwenstelnJ»
Vermeer, de Koninck; Fluvlale 40, Verse vel»;
st. Fiat Valuntas III; Eben Haezer, Walter.
Verandering, Schoonderwaard; Robert, Rossm0
Ier; Raphael, v. Winsen; st. Adriaan; Mar»
v. d. Meulen; Esperance, Hogenaar; Grada,
Dreumel; st. Willy; Onderneming, Koekoek:
Jannette; Medium, Bleljdenstein; st. Keulscn
vaart 10; Alida Cornelia, Tange; Steenoord, Nou
Vertrouwen, Bergsma; St Antonius, LeendeT
Japico, Dekker; st. Escaut 2; Leontine, de B*
korRijnlust, v. Xngen; Bernardina, v. Avezaat
st Mercator; Dragon, Vetten; Limousin, SP'
mann; st. Fiat Voluntas 12; Kanaalvaart L'
Philippen; Brittannia, Anstadt; Antharis, Dery_
sen; st. Herman; Fortuna,, Baars; Ludwig.
Heumen; Rita, Romer; st. Anjm; Horten»
Simon; Patrie, Bartgis; st. Nelly; Pauline I
Morcbel: Mead jo, Overeem: Prinz LutpO
Staph: st. Nella; Athos, de Koninck; st F»
mine; Hendrik, v. Maaren; Westland, Tettero^
Mario, Snijder; Dortmund, Schroth; Maria,
Steen; Padoue, Ttissen; Willem Marinus, v.
GiesenCarnot, Verduijn; Stad Dendermon"
Stroep; st. Jupiter; st. Catharina; st. Adrian^
Fullhorn II, Liefrink; st. Johanna; D. A. P.
Leuthner; Risico, v. d. Vaart; st. Adriana
P A. P. G. B, Meyer.
HANSWEERD, 28 December.
Gepasseerd voor i uur en bestemd voor:
ROTTERDAM: st. Telegraaf 4; Jean, B'J.
dorf; Maria, van Disseldorp; Corma, Verhd
Atno, Verhulst; Bouisa, Janssen; Sicriant,
tels; Corneille, Blaatner; Orlvoco, Wande*
Marguerithe, v. d. 3#nde; St. Paulus, de Bakk»
Wylhia, van Dongen; imburg. Everaart; G»
tée, Lerch; 3 Gebroeders, van Alphen; J°S®P
ne, Riemans; DORDRECHT: Dranaco 1,
gaart; Elisabeth, van Holt; Clasina, Wande
De Hoop. Booy. HALSTEREN: VlsscheT
Pauwels; AMSTERDAM: Assam 3, Stouten, -
Antonius, van Kessel; Oscar Sylvie, Booow
WEMELDINGE: st. Disponibel; ROOSENDA^
Emma, Janssens; UTRECHT: St. Antoine, P°'
ST MAARTENSDIJK: st. Risico; ALKMA-
st Pieternella; HOORN: st. Niagara.
DUITSCHLAND: Stad Heyst, Drieesens; N ,fl
tilus 12, de Bot; Sanl 5, de Heel; La Voislen
Briiclter; Rosalia, Ooms; Noordster, va" ,.s,
gaart; Phenix Rhenan 8. yanNt
van
Eclouard,
fine; Napnta i, jvieiri; d^cuuh» -a,
dine, Bertold; Düsseldorf, Beckhaus; SyiMW^
Jongen; Philomena, Timmermans; Josepmwö
van Ouwerkerlc; August Therese, Reyniers,
teor, Krüger; Hendrik, van Doodewaard;
toine, van Welven; Comptoir 10, Pflrrm»
Nautilus 13, van Vliet; Amedee, Eckstein,
gust, de Ridder; Waya Waya, v. d. Abbeele;
Lerius. Herlnx; Wessel, Wünen; Meca,
beeck. ,,n_iae-
BELGIë: st. Telegraaf 3; Johannes; Mar
ne; Vertrouwen; Tijd zal 't Leeren; Emrnan
Martha Antoinetta; Cornelia; Onderneming,
hanna; Aaltje; Amstel 7; Phenix 49, Ost; 0
Dittenberger; Quo Vadis, Brendel; Mn Ba-
Geurs; Alloma, van Bosch; Richard, van
den; Lion, Schouwenaar; Arbon, Verberg
Germa, Boodt; Nautilus 11, Brouwer; v
Hazewindus; Willibrordus, Beasto; Admara
Poppelier; Flandre, Sehmitz; Conflance,
berght; Wilhelmina, de Geus; Johanna,
öers; Flora 3, van Dongen; Lena Pietern
Baay; Antoinette Marie, Verhoeven; Oso 9.
sage; Nautilus 9, Korstanje; Salvator, de
Bertha, Hofman; Hensid, Michiels; Repos a
leurs, v. d. Adel; Verdo, Vermeulen; Philon»
v. d. Kaa; Rubens, Bosselaar; Utrecht, Lent
Hiawatha, van Doodewaard; Camee, Marqu
Wilhelmina, van Neyenhof; Alpha, Zo"
Drapaco 8, de Jong; Willem, van Ooyen;
de Bot; Mannheim 161, Straatsburger; Bade»
Junker; Pema, Pallnxk,
12,
FONCIêRES ET COMMUNALES 1921-
No. 121.041 met frs 1 mill., no. 1.857.618
frs 100.000, no. 569.605 met frs 50.000 en 300
elk met frs 1000.
Gisteravond, heeft aan de Groenewoudsohe-
weg te Nijmegen een moorddrama plaatsgehad.
Zekere van G., uit Rotterdam, een garage^
houder, drong met geweld de woning binnen
van een ex-caféhouder nit Rotterdam. In diens
huls woont als hulshoudster de Vrouw van G.,
die met haar man een echtscheidingprocedure
heeft.
Van G. sloeg een ruit in em kwam zoo door
den erker het huis binnen met een geladen
repeteer-revolver in de hand.
Toen de vrouw haar man zag, vluchtte zij
naar boven. De heer vluchtte haar achterna
en greep op een bovenkamer een geladen jacht
geweer.
Intusschen schoot van G. en raakte R. in zijn
linkerarm en duim.
R. die boven stond, schoot terug en trof van
G. in zijn neusvleugel. Het schot ging vermoe
delijk door het hoofd.
Van G, viel dood neer. Zijn lijk werd naar
het ziekenhuis overgebracht.
Vermoedelijk beeft R. uit zelfverdediging
geschoten.
De arbeidsloonen in de Europeesche
steenkolenmijnen
IN ONS LAND DE HOOGSTE LOONEN
Het Internationaal Arbeidsbureau te Genève
heeft gepubliceerd de resultaten van een onder
zoek naar de loonen ln het steenkolenbedrijf
van Europa. Het onderzoek liep over 1927 en
omvatte ongeveer 93 procent der kolenproductie
van Europa. In de eerste plaats werden vast
gesteld de gemiddelde loonen. Deze bleken het
hoogst te zijn in Engeland. Engeland werd
daarom op 100 gesteld en naar dezen maatstaf
berekend, verkreeg men de volgende percen
tages
Per schicht.
Per jaar.
Engeland
100
100
Nederland
(82)
84
(96)
99
Het Duitsche Roergebied
79
89
Saksen
(71)
77
(79)
87
Saargebied
(63)
65
(70)
72
Duitsch-Opper-Silezië
60
68
Frankrijk
(54)
54
(62)
63
Tsjecho-SIowakië
(54)
56
(57)
60
België
(47)
47
(56)
56
Poolsch Opper-Silezië
(39)
42
(44)
47
Polen-Dombrowa
(35)
36
(39)
40
Polen (gemiddeld)
(38)
40
40
De tusschen haakjes geplaatste cijfers geven
het loonpercentage ln verhouding tot Engeland
zonder en de overige net inbegrip van de bij
dragen der werkgevers voor de sociale verzeke
ringen der arbeiders.
Verder is ook vastgesteld de koopkracht der
loonen. Ook hierbij is een berekening gemaakt
voor de schlchtloonen en naar het jaar-inkomen.
Per schicht. Per jaar.
Engeland
100
100
Nederland
93
109
Het Duitsche Roergebied
65
75
België
68
82
Frankrijk
64
76
Saksen
54
61
Saargebied
62
73
Tsjecho-SIowakië
60
65
Duitsch Opper-Silezië
50
57
Poolsch Opper-Silezië
47
54
Polen-Dombrowa
49
55
Uit deze cijfers blijkt dus,
dat in
ons land
de hoogste loonen worden betaald, berekend
naar de koopkracht en als gemiddelde over een
geheel jaar. Daarna volgt Engeland, dat met
ons land ongeveer gelijk staat. In de overige
landen worden veel lagere loonen betaald, tot
zelds 45 en 46 pet minder.
Het Internationaal Arbeidsbureau heeft ook
trachten vast te stellen de waarde van den
arbeidsfactor in de productie of de loonkosten
per ton.
De volgende verhoudingscijfers, naar de
maatstaf 100 voor Engeland, waren de uitkom
sten van dit onderzoek
Engeland
100
België
104
Frankrijk
100
Saargebied
96
Nederland
86
Duitsch Roergebied
72
Tsjecho-SIowakië
62
Duitsch Opper-Silezië
44
Poolsch Opper-Silezië
32
Polen-Dombrowa
38
VRIJ NAAR HET ENGELSCH
van
F. FARGUS.
19)
De bltteire spot, waarmee hij sprak, deed mij
vreezen voor wat nu komen moest. Het liefst
had ik hem de kamer uitgegooid.
Die man om goede redenen zal Ik u
zijn naam niet noemen was Pauline's ver
loofde, maar hij bedroog haar. Van moeders
zijde hebben wij edel bloed in de aderen, en
zulk een beleediging mochten wij niet dulden.
Daarom doodden wij hem, Conerl en ik, in
Londen, in haar tegenwoordigheid. Maar Pau
line was niet heelemaal vrij van schuld. Zooals
ik u al eens eerder gezegd heb, Mr. Vaughan,
het Is ';oed, een vrouw te trouwen, die zich
het velleden niet kan herinneren.
Ik gaf geen antwoord. Op zulk een lage
verklaring was maar één antwoord mogelijk.
Ik stond eenvoudig op, en kwam op hem af.
Hij las mijn voornemen op mijn gelaat.
O neen, zeide hij haastig, terwijl hij terug
week. Wat kunt u daaraan hebben, aan
een ordinaire kloppartij tusschen twee heeren?
Hij had gelijk, de sluwe schurk. Wat had
lk eraan? En Pauline lag onderwijl misschien
op sterven.
Ga heen! riep lk uit. Laffe moorde
naar! Allee, wat Je ooit tegen me gezegd hebt,'
lm em leugen geweest, en omdat Je me haat.
heb je me vandaag de grootste leugen vaq
allemaal gezegd. Ga heen, en zorg, dat Je aan
de galg ontsnapt.
Hij wierp mij een blik van boosaaröigen
triomf toe, en ging beien. De lucht ln de kamer
leek me gezuiverd, nu (Uij weg was.
XVIII.
Ik ging weer naar Pauline's kamer, en nam
weer plaats bij baar bed. Telkens en telkens
hoorde ik haar blëelce lippen om iemand roepen,
dien zij liefhad. Zij smeekte en waarschuwde,
en ik wist, dat haar wifde woorden gericht
waren tot den man, dien Macari had neer.
gestooten zooals hij verklaarde, omdat hij
zijn zuster, mijn vrouw, bedrogen had!
Ik was overtuigd, dat hij loog. Telkens op
nieuw zei lk tot mezelf, dat het een schande
lijke leugen was. Maar ik wist ook, dat, hoe
ik mezelf ook trachtte te troosten daarmee, dat
gelegde me toch altijd zou blijven steken, zoo
lang ik het tegendeel niet werkelijk bewijzen
ken, en me geen oogenblik met rust zou laten.
Maar hoe kon ik de waarheid bewijzen?
Er waren maar twee andere menschen op de
wereld, die Pauline's geschiedenis kenden, n.l.
Conerl en de oude Teresia. Terwia was ver
dwenen, en Coneri was in de Siberische mijnen
of in een dergelijk levend graf. Toen ik aan
die oude Italiaansche vrouw dacht, begon
Macari's laster reeds de eerste giftige vruchten
voort te brengen. Haar geheimzinnige woorden:
..Niet cm van te houden of om te trouwen",
konden nog een andere beteekenis gehad heb
ben. En nog meer omstandigheden schoten
mjj te binnen Coneri's haast, om zijn nicht
getrouwd te zien, zijn wensch, om van haar
af te komen dergelijke gedachten vatten
langzamerhand post bij me. tot z« mij half
gek maakten.
Ik kon niet langer bij Pauline blijven zitten.
Ik ging de vrije lucht ln, en dwaalde doelloos
rond, totdat lk twee dingen besloot te doen.
Allereerst zou lk naar de beroemdste autori
tei! op 't gebied van zenuwziekten gaan, om hem
te raadplegen aangaande de hoop op heitel
van Pauline, en vervolgens wilde lk op klaar
lichten dag het huls in de Horaee Street van
bowern tot onder onderzoeken.
Ek zei den dokter alle», behalve natuurlijk
Mawari's laster. Ik zag geen anderen weg, om
uit te leggen, als ik hem niet volledig ln ver
trouwen nap» Ik slaagde er stellig in, om zijd
belangstelling op te wekken. Hij had Pauline
r of wis eender bezocht, en wist nauwkeurig, ln.
welken toestand zij vóórdien geweest was. Ik
gelioof, dat hij alles voor waar aannam, wat lk
hem zeide, behalve dat ééne over dien droom
of hallucinatie of wat dan ook. Maar hij lachte
er niet om, gewoon als hij was aan vlagen van
wlMe fantasie en grillen der verbeelding. Aan
eet» dergelijke reden schreef hij het dan ook
too. En wat kon hij mij voor hoop geven?
Zooals ik u al eerder gezegd heb, Mr.
Vamghan, zeilde hij, is zoo'n geval, dat men
alle geheugen van het verleden langen tjjd
veifliest, en dan den draad weer opvat, waar hij
onderbroken werd niet geheel zonder voor
beeld, Ik zal uw vrouw nog eens onderzoeken,
Zooftls de zaken nu staan, lijkt .het mij ecu
aanyal van hersenkoorts, en zóólang ls er geen
specialist noodlg. Als de koorts van haar wijkt,
zou. Ik het gaarne weten, om haar dan te
bezoeken. Ik verwacht, dat zij er gezond van
opslaat, maar zij zal bet leven opnieuw be
ginnen van bet oogenblik af, dat baar geest
daal ij da ontyrlcbt werd. Zelfs u zult misschien
in menig opzidht oen vreemde voor baar zijn.
Zoonis lk zeg, het geval is niet zonder voor-
beeM, maar de omstandigheden weL
Ik nam afscheid van den dokter, en ging
naar den makelaar, bij wien het huis In de
Horace Street was opgegeven. Ik vroeg om den
sleutbel, en tevens enkele Inlichtingen. En ver-
nan^ «lat bet hola drie Jaar geleden gemeu
bileerd verhuurd was geweest voor (?en tijd van
enkele weken aan een ItaJiaanschen beer, wleps
naam men vergeten had. Hij bad vooruit be
taald, zoodat men niet naar' hem geïnformeerd
had. Sindsdien had het huls leeg gestaan, ET
was niets op aan tq marken, behalve, dat de
eigenaar het alleen voor een bopaaldew prijs
wilde verhuren, dien de meeste menachen te
hoag sehenen te vinden,
Ik gaf mijn naam en adres op, en vertrok
met den sleutel. Da rest van den middag be
steedde ik nu aan een nauwkeurig onderzoek
van het heele huls, maar geen enkele ontdek
king beloonde mij voor mijn werk. Ik nam
aan, dat er geen enkele schuilhoek was, waar
men het lijk van het slachtoffer had kimmen
verbergen, en er was ook geen tuin, waarin
men het lijk van het slachtoffer had kunnen
begraven. Ik bracht den slentiel terug, en zed,
dat het huis mij niet beviel. Dan keerde ik
naar huls terug, em begon weer te peinzen over
mijn smart, terwijl de woorden van Maeari
steeds dieper ln mijn hart drongen
Dag aan dag ging het zoo voort, totdat
men mij kwam zeggen, dat de crisis voorbij
was. Pauline was bulten gevaar en weer bij
kennis.
Weer bij kennis? In hoever? Zooals ik haar
altijd gekend had, of zooals zij vóór dien
noodlottlgen nacht geweest was? Met kloppend
hort ging lk naar haar toe. Zwak en uitgeput,
zonder kracht om zich te bewegen of te spre
ken, sloeg zij haar oogeu op, en zag mij aan.
Het was een blik van verbazing en niet her
kennen, maar een blik, waaruit verstand sprak.
Het was, zooals de dokter voorspeld had. Ik
had totaal een vreemde voor haar kunnen zijn,
zooals zij mij met haar schoone oogen aanzag,
en ze dan weer moe toedeed. Ik ging de kamer
uit, terwijl de tranen mij over de wangen
liepen, en mijn hart verdeeld wan tusschen
vreugde en smart, tusschen hoop en vrees,
zooala lk in geen woorden kan uitdrukken.
Toen kwam Macari's gezegde wear uit zijn
schuilhoek ta voorschijn, en greep mij als het
ware bi] de keel, hechtte zich aan mij vast,
en liet mij geen rust, wat lk ook deed, om dien
vijand van ml] af te schudden. Waarom kon
bet niet waar zijn? Wat kon anders de reden
geweest zijn voor de miedaad? Zoo lichtvaardig
doet man geen moord. Voor ditmaal had die
aardsleugepaar wel eens de waarheid kunnen
zeggen.
Nu het oogeublik daar was, waar ik om ge
beden had, nu mijn arnie lieveling weer over
al haar vermogens beschikte, werd ik bevangen
en als het ware verplettend doer een laagharti
ge leugen, die wel eens waar kon zijn.
O, laat mij bewijzen, dat het een leugen
ls! riep ik uit. Laat mij dat toch bewijzen!
Maar hoe kon ik dat doen? Kon ik het
Pauline vragen? Of kon ik verwachten, dat
zij er op antwoorden zou? En als zij dat deed,
zou ik dan genoegen kunnen nemen met haar
verklaring? O, kon ik Conerl maar spreken!
Wat voor schurk hij ook was zooên driedubbele
scihurk als Mavari was hij niet, daar was lk
van overtuigd.
Ik nam een wanhopig besluit. Een menseh
doet wel eens vreemde en wanhopige dingen,
als zijn leven op het spel staat. Voor mij stond
er meer op het spel dan mijn leven het geluk
van twee mensehen.
Ja lk zou het doen! Krankzinnig als 't leek,
lk zou naar Siberië gaan, en als geld, volhar
ding, gunst of list mij van aangezicht tot
aangezicht tegenover Conerl kon brengen, zou
ik hem de waarheid, de volle waarheid ont
rukken.
XIX.
Dwars door Europa, dwars door half Azië,
voor een onderhoud van een uur, misschien
mat een pol it leken gevangene! Het was een
wild plan, maar lk was vastbesloten, om het
ten uitvoer te leggen. s
Om mij van éénige kans op sucoes te v
keren, ^trof ik mijn toebereidselen zoo P18
disch mogelijk. Ik wilde mijn moeite
tevoren vruchteloos maken door een mog®
fout van een of anderen ondergeschikte-
moest gewapend zijn met volmachten, die v
mand zou durven betwisten. Geld had ik
noeg, en ik wilde er een ru-lm gebruik
maken. Ik kon kalm en systematisch te
gaan, want het zou nog dagen duren, vb
het wagen kon, om Pauline alleen te
Eerst wanneer alle kans op gevaar gewe
was, kon lk mijn reis beginnen. m
Terwijl het arme kind geleidelijk, maar
langzaam in kracht toenam, ging lk na,
vrienden en bekenden ik had onder de
plaatsten des lands. Ik vond er een, die
dusdanige positie bekleecbde, dat hij e»en
kon vragen van een veel hooger geplaatst
soon dan hijzelf, en bovendien verwachten
dat ik een aanbevelingsbrief ontving v°°r
Engelse,hen gezant in St. Petersburg, ben®^^
afschrift van een brief, die aan hem gezofl
werd. met Instructies ten mijnen behoeve-
beide brieven waren voorzien van een 0
handig bijschrift, dat mij van alle mog0^
hulp en bijstand verzekerde. Met deze brt0
en met een crodietbrief voor een aanzlc® jg
bedrag op een bank in St. Petersburg, w»
gereed om te vertrekken.
(Wordt vervolgd'
