Limburg en de Katholieke grootpers
Een vergissing hersteld
ÖINSDAG 31 DECEMBER 1929
TWEEDE BLAD.
PAGINA 1.
V NOG EEN KEER:
HET HUWELIJK
KARDINAAL
VINCENZO VANNUTELLI
MENSCHEN EN MEENINGEN
Wilton-Fijenoord
PRINSES JULIANA
A. W. GROOTE
TWEE WERKLIEDEN VAN
LADDER GESTORT
EEN
EEN HUNNER AAN DE GEVOLGEN
OVERLEDEN
Weer een gevangene ontsnapt
WAARSCHIJNLIJK VAN
GEHOLPEN
BUITEN
ongelukkige'val.
NOODLOTTIG AUTO-ONGELUK
Die artikeltjes over het huwelijk, over de
^•tholieke opvatting, leer, aangaande die
lter ernstige, die gewetenskwestie, hebben
*1® aandacht getrokken. Men vraagt ons, een
beetje verder de lijn Coor te trekken en eens
tan te geven, hoe de Staat zich hier eigen-
Hik behoorde te gedragen, om katholieken
Wet in ongelegenheid, in gewetensnood ie
bfen gen-
Het huwelijk is voor een katholiek een
godsdienst, een gewetenszaak. Daar helpt
Seen praten aan. Oaar moot door den Staat
tekening mee gehouden worden. En niets
Wag de Staat doen, wat daarmee in strijd
komt. Over het algemeen vermijdt de Staat
Zorgvuldig de gewetens in het nauw te
brengen, en brengt ze uitzonderingen aan
*oor degenen, die het ernstig meenen. Vooral
®ls het geen katholieke ei&chen betreft, past
4a Staat erg op zichzelf.
Bij dienstweigeraars bijv.uit beginsel,
bij het afleggen van eed of belofte, bij de te
Semoetkoming van Israëlieten in het leger.
Dat zou de Stant ook moeten doen ten
opzichte van het huwelijk bij katholieken
Dus alleen voor katholieken. Natuurlijk vra
gen wij niet, dat de eischen voor katholie
ken zonder meer worden toegepast op nier
katholieken. Zoodat er geen Indianengehuil
®angeheven behoeft te worden, dat anders
denkenden onder het juk door moeten, of
•Jat „Rome" hier baas is.
„Rome" vraagt dit: dat haar Roomsche
Sewoten ontzien wordt. Hoe zou dat kunnen?
Eenvoudig zoo: dat de katholieke .geeste'
lijke, die het huwelijk sluit, dus de pastoor
4er parochie of zijn plaatsvervanger, door
4e daad zelf optreedt als ambtenaar van den
burgerlijken stand; m.a.w. dat een katholiek
Slechts dan gehuwd is, wanneer hij katho
liek gehuwd is, want anders kan hij niet
huwen. Dat dus ook, als een katholiek om
Welke reden ook, scheiding heeft gekregen
?an tafel en bed, wat ook volgens de katho
lieke leer kan, zoo iemand ook wettelijk niei
kan hertrouwen.
We zouden wel eena willen hooren, wat
4aar toch op tegen zou zijn. Al wat de we
^erlangt: dat zoo'n huwelijk ook wettelijk
Geregistreerd wordt, kan ze zoo even goed
verkrijgen, als wanneer het op het stadhuis
tQoet gebeuren.
Of zou de Staat de trouwlustigen aan een
'ormaliteit op het stadhuis willen onder-
Werpen, dat ze dan daaraan niet het karak
ter van een huwelijk geve, en zeker niet den
eisch stelle aan den katholieken priestei,
Piemand te „mogen" trouwen vóór die for
maliteit. Dat is gewetensdwang.
FEESTELIJK BEZOEK UIT DE
MIJNSTREEK AAN
DE MAASBODE
.^BINNENKORT OMWISSELING DER
AANDEELEN.
De directie der N.V. Dok- en Werf M. Wil
ton-Fijenoord, deelt mede, dat de 5 pet. obliga
ten ten laste der N. V. Wilton's Machinefabriek
en Scheepswerf, welke stukken zullen worden
Uitgereikt aan de houders van cumulatief prefe
rente winstdeelende aandeelen die daartoe den
Wensch te kennen geven, voor de helft van hun
°minaal bezit dier aandeelen, binnenkort zullen
Worden uitgereikt onder bijbetaling van de
coupons per 1 Juli 1929 en 1 Januari 1930. Bij
elke 500 obligatie ontvangt men dus 25 in
contanten. De voor de wederhelft dezer pre
ferente aandeelen uit te reiken nieuwe aandee-
bo, deelende in de winst over 1929, zullen even
eens binnenkort verkrijgbaar worden gesteld.
Het eere-doctoraat in de Ietteren
en wijsbegeerte verleend
De Senaat der Universiteit te Leiden heeft
®an H. K. H. Prinses Juliana het eere-doctoraat
In de Letteren en Wijsbegeerte verleend.
Als promotor is aangewezen de hoogleeraar
Dr. J. Huizinga, decaan van de faculteit der
letteren en wijsbegeerte.
Gisteren heeft H. K. H. met goed gevolg
baar laatste tentamen in het „Volkenrecht"
afgeiegd.
Vele geestelijke en wereldlijke autoriteiten
uit de mijnstreek hebban gisteren een bezoek
gebracht aan het „Maasbode -bedrijf te Rot
terdam.
Reeds vele bezoeken van dien aard aan onze
courant zijn voorafgegaan, maar dit jongste is
wellicht het meest sympathieke, dat in onze
annalen mag worden opgeteekend.
Voor dag en dauw moesten de Limburgsche
Maasbocle"-bezoekers gistermorgen uit de
voeren. Met het oog op den grooten afstand was
het uur van vertrek uit Heerlen reeds op 6.37
uur bepaald. Uit Kerkrade, Terwinselen, Tree
beek, Simpelveld, Eygelshoven en andere mijn-
gemeenten moest men derhalve nog veel vroe
ger opbreken om tijdig het Btatlon Heerlen te
hereiken, waar de gereserveerde spoorwagen
gereed stond voor de lange reis naar de Maas
stad. Per auto werden de gasten in het vroege
morgenuur uit de verst afgelegen gemeenten
naar Heerlen gebracht en daar was, terwijl de
mijnen nog omhuld waren door het grauw van
den nacht, de Limburgsche groep van geeste
lijken, burgemeesters der beide groote mijn-
steden en vertegenwoordigers van het Lim-
burgsch Dagblad en de Zuid-Limburger hijeen,
die gisteren cmze bureaux te Rotterdam met een
bezoek kwam vereeren. Er heerschte een ge
zellige drukte. Nauwelijks baddeu allen zich
op hun gemak in de gereserveerde comparti
menten geïnstalleerd of de Limburgsche humor
kwam los en spitste men zich op de verrassin
gen die deze dag zou brengen. Wij gingen
onderwijl kennis maken met onze gasten en
noteerden zoo hier en daar een enkelen naam.
Dc gansche mijnstreek was vertegenwoordigd.
Er was een groep Heerlen, waar wij aan
troffen Mgr. P. Nicolaye met den pastoor van
den Molenberg, den zeereerw. heer P. Wind-
hausen en verder kapelaans en rectors, oa. de
directeur der R. K. H.B.S. te Heerlen, de zeer
eerw. pater RomboutB O.F.M. De deken van
JCerkrade had zijn kapelaan, den weleerw. heer
J. Colaris als vertegenwoordiger gezonden, ter
wijl Mgr. dr. Poels aan den deken van Heerlen
had bericht verhinderd te zijn aan het bezoek
deel te nemen, wijl hij in den namiddag een
conferentie moest bijwonen, die reeds eenmaal
te zijnen behoeve was uitgesteld. Wij merkten
er verder op den burgemeester van Heerlen, den
heer M. v. Grunsven, den burgemeester van
Kerkrade, den heer G. Habets, pater Stanislaus
v. d. Berg van de Minderbroeders Conventueelen
uit Treebeek, de pastoors van Terwinselen,
Nieuwenhage, Simpelveld, Sehandelen en
Eygelshoven met, pater Bezems van Schaes-
berg e.a. Terwijl zachtjes het morgenlicht door
brak, werd de reis door het schoone Lim
burgsche landschap gemaakt.
Door de goede zorgen van de Spoorwegen
behoefden onze gasten gedurende de reis hun
compartimenten niet te verlaten, doch werd ons
rijtuig te Sittard en Eindhoven gerangeerd en
aan de daar gereedstaande treinen naar het
Noorden aangehaakt.
Het was een genoeglijke tocht, vol afwisse
ling en jolijt, slechts even onderbroken door
brevier-gebed en het gebruiken van een koffie-
broodje, hetgeen een goede voorzorgsmaatregel
bleek te zijn bij deze lange reis.
Om 10.31 uur arriveerde het gezelschap aan
het station Beurs te Rotterdam, waar de
secretaris der directie op het perron aanwezig
was om de gasten te begroeten.
Men begaf zich naar onze bureaux, waar de
pauselijke en vaderlandsche vlaggen vroolijk
uitwapperden, en de gasten in de receptie
zaal door den directeur en den hoofdredacteur
ontvangen werden.
De directeur, de heer Henri KuljpeirB, heette
hen hier hartelijk welkom na de verre reis,
reeds in den vroegen morgen ondernomen, om
het Maasbode-bedrijf te leeren kennen en, naar
spr. hoopte, ook te leeren lief hebben.
Nadat de directeur vervolgens mededeeling
had gedaan van het programma van het be
zoek aan Rotterdam, werd den bezoekers aller
eerst koffie aangeboden.
Er volgde dan een bezichtiging van het Maas-
bode-bedrijf onder leiding van de chefs van de
redactioneele en de technische afdeeling, waar
hij, zooals begrijpelijk is, de bezoekers hun be
wondering niet voor zich hielden voor de ge
weldige uitgebreidheid van de Maasbode-bu-
reaux, voor haar grooten staf redactieleden en
voor haar ultra-moderne technische uitrusting.
EERSTE KAMER
Huldiging bij zijn 70sten verjaardag
EEN KONINKLIJKE ONDERSCHEIDING
De heer A. W. Groote, de uitvinder van het
bekende kortschriftstelsel, dat zijn naam draagt
is gisterenmiddag ter gelegenheid van het be
reiken van den 70-jarigen leeftijd gehuldigd
°P een receptie in „Hotel de l'Europe" te Am
sterdam. In de -met autoriteiten, vrienden en
bekenden gevulde zaal werd de jubilaris aller
eerst toegesproken door den voorzitter van het
buldiglngscomité den heer W. Drees, wethou
der van Den Haag. Deze wees op het werk
ran beteekenls, dat door den jubilaris was tot
atand gebracht
Vervolgens wees spr. op de groote resulta-
fen die met dit door den jubilaris uitgevon
den kortschrift zijn bereikt, en zeer zeker kan
de jubilaris daar met vreugde op terugzien.
Namens zeer velen ook uit Indië werden
daarop gezinsgeschenken aangeboden.
Dr. S. Elzinga, Inspecteur van het Middel
baar Onderwijs te Haarlem, die den minister
ran Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen ver
tegenwoordigde herinnerde er aan dat het gees
teskind van den jubilaris een moeilijke geboorte
eh een zware jeugd heeft gehad. Nu is het kind
rolwassen en heeft zeer veel Invloed, terwijl de
Sfeer zich nog steeds uitbreidt. Aan het Ne-
deirlandsche volk zei spr. hebt gij een Neder-
'andsch kortschriftstelsel gegeven. Daardoor
bebt ge het Nederlandsche volk, het Neder
landsch bedrijf, het onderwijs aan U ver-
Wicht
De Rijksregeerlng wenscht zich daarom nier
onbetuigd te laten en heeft U benoemd tot
Officier in de Orde van Oranje Nassau
(applaus).
De heer Ed. Polak sprak hierna namens hat
Atnsfendamsche Gemeentebestuur.
De heer Groote dankte daarop m welgekozen
Voorden.
Hierna kregen de aanwezigen gelegenheid
Aan jubilaris persoonlijk de hand te drukken.
OFFICIEELE ONTVANGST
HET STADHUIS
OP
Na deze bezichtiging van het bedrijf, werden
de Limburgsche Maasbode-gasten gereden naar
het stadhuis, waar de deken van Heerlen en
de burgemeesters van Heerlen en Kerkrade
door den burgemeester van Rotterdam mr. P.
Droogleever Fortuyn werden ontvangen, terwijl
wethouder F. L. D. Nlvard de overige bezoe
kers verwelkomde.
Op deze vriendelijke ontvangst volgde een
rondgang door het stadhuis, voor welks inte
rieur de gasten groote bewondering hadden.
Dan stonden de auto's weer voor om de gas
ten, na een rondrit door de stad, diie toch ook
op een dag als gisteren wel bekoorlijk was, te
brengen naar de dekenale pastorie aan de
Nieuwe Haven, waar het Limburgsche gezel
schap van geestelijke en wereldlijke autoriteiten
werd ontvangen door den Hoogeerw. heer J. W.
van Heeswijk, deken van Rotterdam. In de fees
telijk versierde zaal waren ook de Eerw. heeren
kapelaans van de St, Laurentiuskerk ter be
groeting aanwezig.
Het hartelijk woord van welkom werd beant
woord door Deken Nicolaye van Heerlen, die
namens alle Limburgsche gasten deken van
Heeswijk dank bracht voor zijn vriendelijke
woorden.
Nadat de gasten nog lenigen tijd op de pas
torie hadden doorgebracht, werd wederom per
auto gereden naar den Coolaingel, waar in café
restaurant „Tivoli" de maaltijd werd gebruikt.
Aan den disch, waar behalve de Limburg
sche gasten ook aanzaten Deken J. W. v. Hees
wijk en Wethouder F. L. D. Nivard, werd het
openingswoord gesproken door den heer Henil
Kuijpers, die vanaf deze plaats over Kerkrade
en Heerlen heenblikte naar Rome en den eer
sten dronk wijdde aan onzen roemrijk regee
renden Paus Plus XI in het gouden Jaar van
Zijn Priesterschap.
Tijdens den maaltijd, welke hoe kon dit ook
anders bij zooveel oer-echte Limburgers in zijl
midden een hoogst aangenaam verloop hai,
werd bij tusschenpoozen ook de welsprekend
heid van gasten en gastheeren In ruime mate
beoefend.
De hoofdredacteur, dr. J. Witlox, verklaarde
met groote voldoening dit illustere gezelschap
uit Zuid-Limburg te hebben ontvangen.
De rij van Limburgsche sprekers werd dan
geopend door dei) Deken van Heerlen, dea
Hoogeerw. heer J. Nicolaije. De doorsnee Lim
burger, aldus begon spr., en ook de priesters,
met de zielzorg belast, de paters dan wellicht
uitgezonderd, zijn min of meer hokvast Een
reis naar gene zijde van den Moerdijk Is voor
hen een heel karwei. Toch hebben wij, aldus
spr., gemeend gevolg te moeten geven aan de
vriendelijke uitnoodiging om te Rotterdam en
in het hijzonder hij de Maasbode een kijkje te
komen nemen. En waarom 7 Om de groote
sympathie voor de Maasbode. Uw courant heeft
overal een goeden naam, ook buiten ons land.
Zeker uit aller naam spreek ik, wanneer ik
verklaar, dat wij die invitatie zeer gaarne
hebben aanvaard. Wij hopen, dat uw zegen
rijk werk zal worden voortgezet tot welzijn
van kerk en vaderland.
De burgemeester van Heerlen, de heer M.
van Grunsven, die hierna het woord voerde,
wees er op, dat de Maasbode al veel autoritei
ten heeft ontvangen, die een rol hebben
gespeeld in het wereldgebeuren. Ik kan
mij voorstellen, aldus spreker dat dit een
eer was voor de Maasbode. Maar ik kan mij
niet voorstellen, dat dit bezoek van de „poten
taatjes uit de Mijnstreek" nu zoo'n eer is voor
haar! Daarom meende spr. ditmaal de eer dan
ook alleen aan de zijde der gasten te moeten
zoeken. Waarom zijn wij, vandaag zoo een
drachtig naar Rotterdam getrokken? Om de
Maasbode te steunen. Daar zijn twee redenen
voor. Op de eerste plaats zegt ons dit het ver
stand. Wij hebben maar één blad als de Maas
bode. En vooral de jongeren, waartoe spr. zich
mag rekenen, zullen diep doordrongen zijn van
deze waarheid, alleen de Maasbode is In staat
om als katholiek blad het hoofd te bieden aan
de groote neutrale pers. En vervolgens zegt
ons dit het hart, want onze liefde, die hebt gij
reeds lang. Ik wensch u dan ook toe, dat u
blijft behouden de unieke plaats, welke gij be
kleedt en dat die unieke mijnstreek u zal ge
ven, wat gij vraagt.
De heer Kuijpers dankte voor deze hartelij
ke woorden, herinnerde aan de sympathie,
welke de Maasbode bij haar kruistocht in Lim
burg dadelijk bij den Heerlenschen burgemees
ter had gevonden en stelde onder algemeenen
bijval een dronk in op de verloving van den
jongen burgemeester.
De burgemeester van Kerkrade, de heer G.
Habets, verwijzende naar het woord van Dr.
Witlox, merkte op, dat de gasten vandaag wel
onder een soort dwinglandij werden gesteld,
maar een dwinglandij van zoo aangenamen
aard, daar kon wel niemand bezwaar tegen
hebben. Spr. dronk daarom op de zegepraal
van den kruistocht en op het welzijn van
directie en medewerkers.
Toen men, zoo sprak vervolgens de heer
Reuser, hoofdredacteur van het Limburgscb
Dagblad, vernam, wat wij vandaag gingen
doen, vroeg men ons af: wat gaan jullie nu be
ginnen? Daarom hier deze verklaring: wij
doen in liefde voor de katholieke provinciale
pers niet onder, maar van De Maasbode behoe
ven wij geen concurrentie te vreezen, wijl zij
de provinciale pers niet wil en niet kan ver
dringen. Maar, als het de Maasbode in Lim
burg goed gaat, dan zal het ook ons goed gaan.
En als wij in Limburg het zoover konden
brengen, dat de neutrale grootpers, met name
de Telegraaf, verdrongen werd door de Maas
bode, welnu dan was daardoor ook onze positie
sterker geworden. Daarom kan de Maasbode
op onzen steun rekenen.
Deze woorden werden door den heer Kuij
pers geheel ondenschrevn.
Als oud Rotterdammer sprak vervolgens de
weleerw. pater de Leeuw O.F.M.
In het sappig Llmburgsch plat werden hier
na door eenige geestelijken nog speeches afge
stoken.
De Maasbode, aldus Rector Ritten van
Eygelshoven ls de harteklop van Nederland.
Limburg ls de arm van Nederland en Zuid-
Limburg de vuist, in den pols nu voelt men het
duidelijkst den harteklop. Daarom leve Lim
burg en leve de Maasbode.
Volgende sprekers waren Rector GUlssen en
Rector Thomas die bedden eveneens het Zuid-
Limburgsch dialect in ai zijn welluidendheid
aan den feestdisch onder de schaduw van Rot
terdam's Stadhuis lieten weerklinken.
Rotterdam en Limburg hadden elkaar ge
vonden
In verband met het vastgestelde uur van
vertrek naar Limburg moest het dejeuner
toen worden opgebroken.
Toen werd nog een kort bezoek aan De
Maasbode gebracht waar men nog juist ge
tuige kon zijn van het afdrukken van
het avondblad. En zoo, met de versclie courant
in den zak, vertrokken onze gasten, aan den
Ingang van ons bureau uitgeleide gedaan door
den directeur en den hoofdredacteur.
En op het station D. P. vingen zij hun- lan
ge terugreis aan uit de Maasstad naar het
verre Zuiden waar het Limburgsche heuvel
land de Maas begroet in ons kleine vaderland
Gisterenmiddag omstreeks twee uur waren
twee werklieden bezin op het gebouw van do
rijwielfirma Vermeer aan den Wijkerstraatweg
te Velzen een reclamebord op te hangen. Toen
de twee arbeiders, die werkzaam zijn in dienst
van de Amsterdamsche firma E. van Ravens-
berg, boven op de ladder stonden sloeg deze
door een rukwind plotseling om, waardoor bei
den van een aanzienlijke hoogte op straat vie
len. Een van hen, D. Stolk, wonende te Amster
dam, bekwam een ernstige schedelbreuk. De
ongelukkige werd overgebracht naar het Roode
Kruiszlekenhuis te Beverwijk, waar hij spoedig
aan de bekomen verwondingen overleed. De
andere arbeider kwam met den schrik vrij.
EEN SCHIPPER VERDRONKEN IN DE
LOOSDUINSCHE VAART
Omstreeks twaalf uur trok het gisterenmid
dag do aandacht van voorbijgangers dat lm de
Loosduinsc-he Vaart ter hoogte van de Zuider-
parklaan een schuit onbeheerd ronddreef. De
politie werd gewaarschuwd en na een paar uur
ter plaatse te hebben gedregd, werd uit de
vaart opgehaald het lijk van een man vermoe
delijk de schipper Van de schuit. Door de zorg
van den Gemeentelijken Hulpdienst werd het
lijk overgebracht naar het Ziekenhuis aau den
Zuidwal.
Naar wij voorts vernamen bevond de mau
de ongeveer 30-jarige C. wonende in het
Weeteinde, zich alleen op de schuit. Hij is ver
moedelijk door uitglijden te water geraakt.
Verschillende wetsontwerpen
MET EEN „GOED UITEINDE" GINGEN
DE SENATOREN WEER HUISWAARTS
Er waren nog eenige wetsontwerpen af te
doen, die voor den aanvang van het nieuwe
jaar kracht van wet behoorden te hebben ver
kregen. Daarom had de voorzitter zich genood
zaakt gezien den Senaat den voorlaatsten dag
van het jaar bijeen te roepen. Weliswaar waren
niet alle leden voor die paar uur vergaderen
uit alle hoeken van het land naar den Haag
gekomen, maar we telden toch al spoedig, be
halve die van de ministers en griffiers, 35
neuzen in de vergaderzaal, zoodat er ondanks
de niet overmatige belangstelling toch ruim
schoots voldoende leden aanwezig waren om
wettige besluiten te kunnen nemen.
Het eerste punt van de agenda was de stem
ming over het wetsontwerp tot verlaging van
de tijdelijke opschorting van den vaccinatia-
dwang. Voordat tot stemming werd overgegaan
vroeg minister Verschuur nog even het woord
om een vergissing te herstellen, welke hij otj
de discussie over dit wetsontwerp ln den Senaat
bad begaan. Hij had toen namelijk gezegd, dat
bij het gebruik van entstof uit Lausanne zich
één geval van encephalitis met doodelijken
afloop had voorgedaan. Dit bleek achteraf niet
juist te zijn; het encephalitis geval had een
vrij gunstig verloop gehad met kans op volledig
herstel.
Pour acquit de conscience meende de minis
ter deze vergissing, die hij in zijn stenogram
reeds had gerectificeerd, vóór de stemming nog
te moeten verbeteren ofschoon zij geen wijzi
ging bracht in zijn betoog.
Met dit laatste was dé heer Rink, die zich
den vorigen keer reeds een verwoed voorstan
der van de vaccinatie had getoond, het heeie-
maal niet eens. Hij meende, dat door het niet
volgen van den dood op dit encephalitis-geval
aan het betoog van den minister de feitelijks
grondslag was ontnomen. Maar hij zag over het
hoofd, dat na het gebruik van de Zwltsersche
entstof toch in ieder geval zich encephalitis
had voorgedaan en dat deze ziekte, al had zij
dezen keer geen doodelijk gevolg gehad, toch
zeer gevaarlijk is voor het leven.
De meerderheid van de Kamer bleek de zaak
wat nuchterder in te zien dan de liberale sena
tor en nam het 26 tegen 9 stemmen het wets
ontwerp aan. Tegen stemden, de heeren Ossen-
dorp, Mendels, Smeenge, Fock, Oudegeest, Po
lak. Kranenburg, Moltmaker en Rink.
Een viertal 'kleinere wetsontwerpen gingen
vervolgens zonder discussie of hoofdelijke stem
ming onder den hamer door, toen we op den
post van 25.000 vergoeding aan den Post
dienst voor betaling van belasting op postkan
toren plotseling stuit -n.
Twee sprekers voerden hierbij het woord n.l.
de heer "VVibaut, die meende, dat de regeling
door de aanneming van het amendement-Bak
ker in de Tweede Kamer niet ver gfenoeg ging,
en de heer van Sasse van Y'sselt, dia den mi
nister van Financiën waarschuwde om vooral
niet verder te gaan en op het platteland toch
het instituut der ontvangers te behouden. De
ontvangers zijn In belastingzaken de raadge
vers van de bevolking ten plattelande, betoogde
de. heer van Sasse, die ook het argument van
deu.ïujnlster, dat de postkantoren het innen
van belasting best bij hun gewone werkzaam
heden konden uitoefenen zonder op drukke
kantooruren overbelast te worden, meende in
twijfel te moeten trekken. t
Minister de Geer stond in deze kwestie heel
wat dichter bij den socialistischen dan bij den
katholieken senator. Uitbreiding van de gele
genheid tot betaling van belasting op postkan
toren ook op het platteland, zal er zeker moe
ten komen, meende hij op grond van de gun
stige ervaringen daarmee in Noord-Holland
opgedaan. Het is een kwestie van efficiency,
van welker noodzakelijkheid men langzamer
hand zoo sterk overtuigd zal worden, dat zij
evenmin ls tegen te houden als men kan pro-
beeren met een bokkewagen een auto in te
halen of met een brandspuit den dageraad
tegen te houden, zei de minister.
Nog een ander grappig beeld gebruikte mi
nister de Geer, van wien bekend is, dat hij
humor in de politiek niet versmaadt. De heer
van Sasse van Ysselt had den bewindsman ge
waarschuwd, om met het opheffen van ont
vangerskantoren geen oude schoenen weg te
werpen, voordat hij nieuwe had. Hierop ant
woordde de minister, dat hij de nieuwe schoe
nen al drie jaar lang als lichtend voorbeeld ln
Noord-Holland had gehad!
Die lichtende nieuwe schoenen maakten
zoo'n indruk op den Senaat, dat niemand stem
ming vroeg en het voorstel zonder hoofdelijke
stemming werd aanvaard.
Bij het wetsontwerp tot wijziging van de L.O.-
wet deed de heer de Jong nog een poging om de
voorgestelde verlenging van de bepaling, welke
het oprichten van bijzondere scholen bemoei
lijkt, af te wimpelen.
Andere bezuinigingsmaatregelen zijn met het
oog op een beteren toestand van 's lands finan
ciën Ingetrokken. Waarom nu ook deze niet,
zoodat da financleele gelijkstelling tusschen
openbaar en bijzonder onderwijs volledig tot
haar recht komt, vroeg de katholieke senator
terecht
Maar minister Terpstra had daar geen ooren
naar. De beperkende bepalingen werkten vol
gens hem niet zoo erg belemmerend dat men de
voorstellen van de Staatscommissle-Rutgers,
welke spoedig te verwachten zijn, niet zou kun
nen afwachten om dan met een definitieve
regeling te komen. Als het rapport der com-
missle-Rutgers te lang mocht uitblijven, zou de
minister bereid zijn met een eigen ontwerp te
komen.
Bij deze toezegging legden de tegenstanders
van de verlenging der belemmerende bepalin
gen zich maar neer, zoodat ook dit wetsont
werp zonder hoofdelijke stemming den hamer
kon passeeren.
Nadat ten slotte de heer v. Emhden nog wat
had gesputterd tegen het ter elfder ure indie
nen van een suppletolre onderwijsbegroting,
waarbij maar eventjes 5 millioen werd ge
vraagd, en de minister beterschap had beloofd
in zooverre, dat hij voortaan de benoodigde cre-
dietaanvragen niet meer zou opsparen, maar ze
eventueel elk afzonderlijk, zoodra de gegevens
beschikbaar waren, bij de Staten Generaal zou
Indienen, was de agenda afgehandeld.
Met een „goed uiteinde en een ln alle op
zichten gezegend nieuwjaar", hun door den
voorzitter toegewenscht, ging de senaat tot den
avond van 7 Januari naar huls toe.
EEN MERKWAARDIG FIGUUR
Ontwijfelbaar zeker is het, dat kardinaal
Vannutelli behoort tot de merkwaardigste figu
ren der Kerk en van hare geschiedenis.
Gekomen op den leeftijd van 93 jaren,
waarop hij eene uitstekende gezondheid geniet
en van de gebreken des ouderdoms nog wei
nig laat merken; bijna 70 jaar priester (23
December 1860), bijna 50 jaar bisschop (20
Januari 1880), 40 jaar met het purper be
kleed, overziet Vincenzo Vannutelli een stuk
kerk- en wereldgeschiedenis van zulke ruimte
en beteekenls, als voor weinigen weggelegd is,
UIT DE SUIKERINDUSTRIE
nam deze kardinaal deel aan het wereld
bestuur der Kerk in eene mate, ais slechts
voor enkelen voorbehouden.
Geboren onder Gregorius XVI, werd hij
priester onder Pius IX, om onder Leo XIU
bisschop en kardinaal te worden en dan de
Kerk te dienen onder Pius X, Benedictus XV
en Pius XI.
Hij zag ondergaan 's Pausen souvereiniteit
onder Pius IX in 1870 hij was toen audi
teur van nuntiatuur te Brussel en deze
herleven 59 jaren later onder Pius XI als
deken van het H. College.
Maar ook hoeveel landen zag de kerkvorst
in zijn lange leven geheel van gedaante ver-
andereu. Zoo o.a. was hij 's Pausen vertegen
woordiger bij de keizerskroning van Alexan
der III van Rusland te Moskou en thans
heerscht in die oude residentie al jaren het
anti-monarchale en anti-godsdienstige boi-
schewisme.
Portugal sloot tijdeus zijne diplomatieke
zending te Lissabon inzake het protectoraat
der Kroon over de katholieke missies in Indië
het concordaat van 1 September 1S86, om later
als republiek het los te laten (1913) en
daarna ophieuw te regelen 1928, 1929.
Frankrijk aanschouwde hij als pauselijk le
gaat op het eeuwfeest van Frêdëric Ozanam
(19123) geheel gescheiden van Kerk en H.
Stoel, om thans voortdurend zijn ambassadeur
te Rome te ontmoeten.
Als auditeur van nuntiatuur diende Vannu
telli den H. St-oel te 's-Gravenhago (18631866)
het ridderkruis van de Orde van den Ne-
derlandschen Leeuw zegt het ons maar
hoe was Holland veranderd, toen hij er in
1908 wederkeerde: de katholieken geëmanci
peerd en sommige protestanten, zoo mogelijk
nog meer anti-roomsch en anti papistisch ge
worden.
Naar het oordeel van het Vaticaan drukte
de kardinaal in zake de Romeinsche kwestie
bij gelegenheid van het door hem ingezegende
huwelijk der prinses Odescalchi zich eenigs-
zins onvoorzichtig uit de kerkvorst was een
groot voorstander der verzoening eu thans
is de Romeinsche kwestie geen kwestie meer.
Zijn broeder Serafino en hij zaten samen fn
het H. College, ja, waren samen deken en
onderdeken wel een unicum! terwijl
de eerste kardinaal, die in kardinaalsjaren
hem volgt, werd gecreëerd in 1901 d.i. 12 jaar
later.
Er mogen in deze drukke tijden voor den
H. Stoel dan deze, dan die kardinaal al eens
op zijn post ontbreken, meen niet, dat veelal
Vannutelli tot hen behoort. Deze Eminentie
is zelden afwezig. Grooter vitaliteit zag men
zelden.
GOULMY.
Den Dungen, December 1929.
XLVI.
Goed vóórgaan, doet goed volgen.
Katholieken en anti-rebolutionnairen heb
ben heel wat over gehad voor de eigeix.
school: een gewetenszaak voor hen. Die
gewetenskwestie heeft niet veel meer dan
spot ontmoet bij degenen, die zoo erg op
vrijheid gesteld zijn, voor alles vrijheid
hebben en vragen, behalve voor katholieken.
Nog altijd hebben de deftige heeren het
over sekte-scholen.
Ook sociaal-democraten deden daar dap
per aan mee: die katholieken, die katholie
ken deden niets dan overal hekjes plaatsen
allemaal eigen bonden, de jeugd zelfs werd
al in sektegeest opgevoed.
Heel en jal Maar dat goede voorbeeld
heeft ingeslagen. Ze loopen al een heel tijdje
in het spoor der katholieken. Zelfs de schoot
na al hun vereenigingen, ook voor de
jeugd, gaat dien weg op.
Ons best! En se gaan het met de school
probeeren in Limburg en Heerlen.
Dat geval kwam in den gemeenteraad.
Heel die raad stond versteld over hel geval,
dat de sociaal-democraten daar een bijzon
dere school gingen stichten; jg een bijzon
dere openbare school.
Waarom die verbazing? Wel, daar waren,
nooit klachten vernomen, geen enkele klacht
omtrent de bestaande openbare school. TFcl
ke klacht bestond er dan wel? Niemand
wist het! Tot het sociaal-democratische
raadslid kwam zeggen: het bezwaar bestond
dat op de openbare school gebeden werd
Let wel: daar werd gebeden. En dat kun
nen sociaal-democraten niet gebruiken. Al
weer: ons best; ieder doet naar eigen over
tuiging. Maar ook over dat bidden waren
geen klachten binnengekomen!
Het zit in ieder geval raar.
Maar ons goede voorbeeld; dc kinderen
in eigen richting op te voeden, heeft weer
eens navolging gevonden. We kunnen ge
rust zijn: bekeeringen zijn nog niet onmo-
gelijk. Die opvattingen zuiveren de fuch-t
en doen het eigen beginsel duidelijk uitko
men.
Een
raamspijl doorgezaagd en
hö was vrij
1) Geboren te Genazzano in het suburbl-
caire bisdom Palestrina 5 December 1836.
Priester 23 December 1860.
Beneficiant van de Patriarchale Vaticaansche
Basiliek 1861.
Auditeur van nuntiatuur te 's-Gravenhage
1863.
Auditeur van nuntiatuur te Brussel 1866.
Substituut van de pauselijke stae.tssecretarie
en secretaris van het cijferschrift 1875.
Auditeur van de H. Roomsche Rota 1878.
Titulair-aartsbisschop van Sardes en aposto
lisch delegaat te Constantinopel 1880.
Internuntius te Rio-de-Janeiro, welke be
stemming hij niet volgde, 1882.
Buitengewoon ambassadeur te Moskop 1882.
Nuntius te Lissabon 1882.
Kardinaal-priester „in p e 11 o" 1889.
Bekend gemaakt 1890.
Pronuntius te Lissabon 1890.
Ontvangt den hoed met den titel van den
H. Silvester „in C a p i t e" 1891.
Suburbisair bisschop van Palestrina 1900.
Prefekt van de H. Congregatie van het Con
cilie 1902.
Lid van de Pauselijke commissie tot codifi
catie van het Kerkelijk Recht 1904.
Prefekt van de Apostolische Signatuur 1908.
Dat&rius van Z.-H. 1914.
Bisschop van Ostia en deken van Het li.
College 1915.
Prefekt van de II. Congregatie van het cere-
moniëel 1915.
Pauselijk legaat op de internationale eucha-
ristissche congressen te Doornik (1906), Metz
(1907), Londen (1908), Keulen (1909) en Mon
treal (1910), alsmede op het eeuwfeest van
Ozanam te Parijs (1913), om te openen en
te sluiten de Heilige Deur in de patriarchate
Liberiaansche Basiliek (1899, 1900, 1924. 1925).
DE MAN HAD NOG MER JAAR TE GOED
EN IS EEN GOEDE BEKENDE VAN DE
ROTTERDAMSCHE PO "THE
In den nacht van Zaterdag op Zondag j.l.
wederom een gevangene uitgebroken nit co
cellulaire gevangenis te Schevenlngen.
Bij het ochtendappel te 7 uur werd Zondag
ontdekt, dat de man uit zijn cel verdwenen
was, en dat hij blijkbaar door verbreking van
een spijl in een der ramen het gebouw had
weten te verlaten. De uitbreker is de bijna
34-jarige Adrianus Dijkmans, een Rotterdam
mer ,die nog ongeveer vier jaar „te goed" had.
Het vermoeden ligt voor de hand, dat hem
bij zijn ontvluchting hulp van buiten af is ge
boden, bijvoorbeeld in den vorm van werktui
gen, waarmede het doorzagen of doorvijlen van
den dikken ijzeren spijl kan zijn geschied.
De uitbraak is geschied op de eerste etage.
Na door de spijlen te zijn gekropen, die na
de verbreking van één dezer juist genoeg ruim
te bieden om iemand van niet te grooten om
vang door te laten, moet de uitbreker laags
den muur naar beneden zijn gegleden, vervol
gens over een binnenplaats, daarna weer over
een muur en een buitenringplaats zijn gegaan
en tenslotte over den vier meter hoogen bui
tenmuur geklommen.
In de cel werden overigens weinig teeke
nen van de ontvluchting gevonden; vooraoo-
ver deze aanwezig zijn, worden zij door het
college en regenten en door de politie geheim
gehouden wel kunnen we mede deelen, dat het
bed van den ontsnapte, het z.g. „wolletje" door
elkaar was gehaald- Per extra-pollüefT&dio-
bericht ls Zondagochtend 10 het volgende door
gezonden
„De Commissaris van politie afd. C. t#
's Gravenhage verzoekt opsporing en aanhou
ding en voorgeleiding van Adrianus Dijkmans,
geboren te Rotterdam, 10 Januari 1895, die
28 of 29 December uit de strafgevangenis te
Schevenlngen is ontvlucht. Het signalement
van ontvluchte luidt: 1.75 M. lengte; donker
haar, donkerbruine oogen, donkere wenkbrau
wen, ovaal gezicht, tenger postuur, litteeken
op de rechterhand, kleeding onbekend".
Tot op het oogenblik ls men den uitbreker
nog niet op het spoor. De politie die de mede
werking van haar collega's in alle plaatsen
heeft ingeroepen, is intusschen ijverig doende
om te trachten den man, die een bekende van
de Rotterdamsche politie is en die wegens
inbraak was veroordeeld te achterhalen.
Een record
De campagne aan de Coöp. Suikerfabriek en
Raffinaderij „Dlnteloord" te Stampersgat ls
geëindigd. Gedurende deze campagne, welke 25
September is begonnen, werd aam dezs fabriek
een kwantum van 321.000.000 kg. bieten ver-
werkt; dit is het grootste kwantum, dat ooit ln
een Nederlandsche suikerfabriek verwerkt
werd.
Aan de Iterklaan te Heemstede, ls gistermor
gen de 57-jarige arbeider P. H. bij het rooien
van boomen naar beneden gestort en zwaar ge
wond.
LUK GEVONDEN.
Bij het visschen ln de Znld Willemsvaart te
Weert werd aan de noordzijde van het Eassin,
het lijk opgehaald van de sedert 20 dezer ver
miste 17-jarlge dienstbode C. V„ die bij het
waterscheppen blijkbaar uitgegleden en ver
dronken Jg,
IN VOLLE VAART VAN DE KADE
GESTORT
Drie dooden en drie zwaar gewonden.
Door het licht misleid ia Zaterdagavond bfl
het havenhoofd te Emmerik een auto ln volle
vaart van de Rijnkade gestort. De wagen bleef
op de lagere kade half boven de rivier bangen.
Van de zes inzittenden zijn er twee, een dou
ane-beambte en zijn verloofde, terstond gedood,
de vier overigen werden zwcar gewond naar
het ziekenhuis vervoerd. In den loop van den
dag ls Zondag nog een derde slachtoffer
Frau B., overleden.
BROODFABRIEK AFGEBRAND.
Gistermiddag te 12 uur ls een uitslaand»
brand uitgebroken ln de Stoom-Broodfabriek
„De Korenschoof', te Eindhoven. Het pand is
grootendeels vernield. Verzekering dekt de
schade.
VERDRONKEN
Door de duisternis misleid, is Zaterdagavoftd
te Oude Pekela (Gron.) de arbeider Nsnntag*
verdronken. Het Wk js reeds opgehaald*
