HET KATHOLIEKE POLEN
a
STENOGRAFIE
H
FEESTVOORSTELLING
f
f
f
0
f
j
2 noils. 4 SlWfifl PMe 35.- -
2 UMMüSeiiiis, 4 Stto Riei Tri 79.--
Dressoir 32.50
W. A. VERWAIJEN
Onze Kabouters.
EUAS"
TWEEDE KLERK
groote Opruiming
Voorloopig kosteloos.
Flinke
Halfwas DRAAIER
LiUtttS!«5.- -
TYPEN f 10.-.
EEN ADVERTENTIE
DOET GEDENKEN.
LEGENDE EN VOLKSVEREERING
OEH
COUPONS Linoleums, Gordijnen enz.
bloemenmagazijn „QöRöHA" Hoogstraat 75
maandag 6 januari 1930
TW^Ê. H BLAL.
PAOTNA
CZESTOCHOWA, DE HEILIGE STAD. DE MADONA
KONINGIN DES RIJKS
VERLOOFD:
VERLOOFD:
CHICAGO IN MODDERSCHOENEN
EEN NIET DENKBEELDIG GEVAAR
DE PRINS VAN WALES DIE GEEN
WOORD ENGELSCH KENDE
S
GETROUWD:
ra r. w,
VERLOOFD:
VERLOOFD:
marie j. van de geijn
VERLOOFD:
marie MADELEINE MARSê
Mr. MAURITS MARIA
BROUWER ANCHER,
H- C. M BROUWER ANCHER
TH. BROUWER ANCHER
AGATHA SOPHIA JOHANNA
MiNDEROP,
BERN. TH. ST0VERINCK,
HELENA ALIDA CLARA
WiERDELS.
J. W. H. Wieffcring.
B. TH. ST0VERINCK,
51MD5 EEN EEUW
RMKHUIS&ZONENOIST
NET DAGMEISJE
R.K. Aankomend BEDIENDE
Vana? Zaterdag 4 Januari
DINSDAG 7 JANUARI
C. v. WIJNGAARDEN
Nieuwe Haven 29.
van: Dekens - fatrassen - Karpetten,
Kleedjes - Locpers - Vitrages,
Linoleum en Vloerzeil - Behang,
Groote partij Meubelen.
Pull-overs - Truien - Kousen,
PemolÈ. - Tricot - Schorten, enz
Zie de belangrijke koopjes in de etalages
IETS NIEUWS ZIE EENS HIER
HOOGSTRAAT 186 - bij ds Markt
TAPIJTEN - MEUBELEN - BEHANGERIJ - STOFFEERDERIJ
DENKT OM DE
KABOUTERS
„De laatste hand," die aan Ontbijt- en
Koffie-tafel gelegd wordt, zet
SrELDERSCIlE ROOK WORSl
gereed Dan is 't „af"
Kruiskade 123 INSTITUUT PONT Telefoon 15394
NET BURGER MEISJE
GEVRAAGD EEN
BESCHAAFD MEISJE
HULP IN DE
HUISHOUDING
ETERNITPLAAT
VRIENDIN
NET PERSOON
HEEREN KAPPERS
OPLEIDING EXAMEN
HEEREN COIFFEURS
vr°otnlieid-van liet devote Polen vindt
loogtepunt in de stad, wier eenige glo-
ie r]e vereering van Maria is. Czestochowa is
aai naam, die naam kan u bekend zijn uit
menig Poolschen volksroman; ook uit ge
schiedenis van het land. Geen Pool, of hij
lioudt van dezen naam d£ hem heilig is; van
deze stad die leunt tegen een heiligen heuvel;
van deze marktstad, van deze industrieplaats
met haar levendige markt, met haar 100.000
inwoners, waar alle geluid verdrinkt in de
voortdurende hymnen ter eere van de moeder
Gods aangestemd; waar alles op de tweede
plaats staat, wat niet van Maria is, waar de-
Madonna troont als koningin in den tempel
haar ter verheerlijking gebouwd, met den
zwier en de „grandeur" van een vorstelijk
paleis en van een versterking; waar Maria's
gewijde heuvel, de „JaBna Gora" al het andere
ln ae scnaduw stelt.
sta? bestaat hoofdzakelijk uit één lange,
e straat. Naar de eene zijde voert deze
txff Marktplein. Daar leefde het bonte
tarereel der marktdrukte in al zijn schilderach-
igheid. Honderden paarden stonden er uitge
spannen, saamgegroept tusschen de opgesla-
Sen karren en wagentjes, die liet rumoerig
'oópvolk gebracht hebben naar het wijde
plein, omzoomd met de kleine donkere Joden-
winkeltjes. Daar blonken de uitstallingen op
den grond, op kramen ook, onder gespannen
doek. De vrouwen in hun bonte optuiging za
ten er in drommetjes neer, tusschen de kra
men en de paarden, op het barbaarsch plavei
sel dat gaandeweg al vetter en vetter werd.
He joodjes in hun zwarte flodderjassen, met
den tragischen trek in het bleek gezicht, onder
de kortgeklepte, zwarte pet en 't lange krul
haar, baardig en bedrukt, zwermden er door
heen als horzels. Uit Iedere winkelopening ka
kelde geluld en rumoerige drukte. Roepen,
kreten, aanprijzingen en 't heele marktlawaai
van het Slavische koopmansbedrijf, onder den
beheerschenden gevel eener dubbelgetorende,
renaissancistische kerk, zooals die er in Polen
overal verrijzen. Alles wemelend luid en ka
kelbont. Maar dit geheel was er maar een on
belangrijke, onbeduidende bijkomstigheid, in
een bij-wijk van de stad. Want de hoofdstraat
droeg naar do andere, naar de tegenovergestel
de zijde haar betere aspiraties heen, haar de
vote verlangens en haar strakke streving:
haar de Jasna Gora; naar het heuvelig-gekoe-
peld terrein-verhoog, vanwaar boven de hoo
rnen die langs de straat processie trekken met
hun groene kruinen, de spitse torennaald der
Maria-veste, de hoogste kerktoren van heel
Polen, met vromen vinger ten hemel wijst.
Langs de straat aan deze zijde staan de
voornaamste winkels gereld; maar aan de
winkels alleen al erken je Czesochowa hier als
een pelgrimsoord. De massa der „articles reli.
gieus" neemt nog toe, naar mate de straat be
gint te stijgen. Dan opeens zijn er geen win
kels-' meer. Hier beurt de heuvel zijn zachte
roh4|ng. Hier spannen alleen nog TOaar wat
boomen hun scherm. Eu dan staat er in zijn
breede samengesteldheid, veelgeropt en ver
sierd, het statig complex voor je, dat de heu
velkoepel omslingert als een steenen kroon,
met de hooge torennaald in top.
Vesting, klooster, palels: dit gebouwen-com
plex was dit alles samen en is het nog. De
grachten werden tuin; de versterkingen, de
muren werden espiaanaden; de tinnen ter ver
dediging werden pinakels en torentjes. Van
bulten werd, tegen het hoofdschoor der kloos
terkerk zelf, het wonderbeeld der Madonna na
geschilderd, zichtbaar uit de verte, omgeven
door een troon, door groene palmboompjes en
engelenfiguren tusschen bloeiende heesters. En
om deze imitatie van het eigenlijke al, werd
de heele heuvel als heilig. Want niet zoodra
zijn de duizenden pelgrims hier aangeland,
op de breede esplanada voor dit front, waar
zij aldus een glimp der Madonna ter verwelko
ming ontwaren, of heel de volksmenigte werpt
er zich ter aarde, en verèert met kussen en ge
beden hier den grond die Maria's tempel
draagt.
Massa's, menigte?
Weet, dat dit Polens grootste heiligdom is.
Andere bedevaartplaatsen des lands, twee o.a.
in de Karpathen, tellen de eene 20.000, de an
dere 150.000 pelgrims op haar grootsten feest
dag. Maar Czestochowa overtreft ze allen. H^er
verzamelen zich den 15den Augustus zoowel
als den Sstèn September jaarlijks naar schat
ting wel 300.000 bedevaartgangers uit het heele
land. Stel u voor, dat de „vreemde heerschers"
der laatste eeuw het in hun hoofd kregen, om
op datzelfde plein het standbeeld op te rich
ten van een meneer, die zijn rug keerde naar
liet heiligdom! Natuurlijk verdween het, toen
Polen weer bevrijd en zich zelf geworden was.
Bij den grooten ingang herkent men het
vestingkarakter van het heiligdom duidelijk.
Nu bestrijken' groote Renaissance-poorten de
vroegere doorgangen tusschen de sterke muren
en wallen, over de slotgracht. Ge staat op het
binnenplein voor de kerk- en kloosterpoort,
met den sierlijken gevel. De oude Poolsche
koningen hadden er een paleisgevel naast ge
zet voor hun verblijf, als zij hier ten bezoek
kwamen. Na hen maakten de vijanden van
Polen er een kazerne van, waar zij hun boI-
daten legerden. Eens was het een vesting ge
weest, door de Hussieten overvallen. Deze
onverlaten hadden zelfs het paneel geschon
den, waarop Sint Lucas de Madonna gemaald
had; en de sabelhouwen zijn daarop nog zicht
baar. In 1655 bestormden de Zweden de Maria-
vesting. Toen verdedigde prior Kordecki ze
met goed gevolg. Het verleden leeft nog in die
zware muren, op dit mïddelèeuwsch binnen,
plein, dat een latere eeuw; versierde, maar
waar krijgsknechten even goed voor uw ver
beelding staan als vreedzame monniken. Doch
het heden lieeft er eeii laatsten toets aan ge
geven. Ge ziet-er de biechtstoelen tegen den
buitenmuur van kerk eu klooster geschaard;
hoe zou er anders voldaan kunnen worden aan
den drang van het toegestroomde volk. Eu zóó
boven alle mate groot was het aantal dér H.
JACQ. PHILIPPUS
en
KEES KLINKHAMER
Scheveningen, 4 Januari 1930.
Harstenhoekweg 181.
Ilaarlemschestraat 10.
Geen ontvangdag 5
08794 8
ETTY WIESMAN
en
A. W. A. A. ELLERBECK
Jur. Cand
Ileerenstraat 24.
Utrecht,
Communies op de drukke dagen hier uitge
reikt, dat er een afzonderlijke gaanderij voor
gebouwd werd, een vierhoek, met overdek
ten ommegang, in den vorm van een pandhof,
waar de pelgrims ter H. Tafel gaan in de open
lucht bij duizenden en duizenden.
De kerk zelf ls groot en ruim, typisch
Poolsch, vol altaren en sieraad, verguld en
kostbaar. Maar zij is niet anders dan een door
loop. Want alles dringt naar de kapel daar
naast, die het eigenlijke heiligdom is. Ik denk
maar niet aan het gedrang dat hier moet zijn,
als er duizenden menschen zich verzamelen.
Het seizoen is ten einde. Er zijn hier nu nog
maar enkele honderden aanwezig. En zelfs nu
is er een persen en dringen om door den nau-
wen doorgang in het heiligdom te geraken.
Een groote kapel, donker van kaarsenwalm,
donker tusschen de hoog-aangebrachte, licht-
looze vensters, blauwig-doorschemerd en zwoel
van wierook, van menschen- en waslucht. Ik
zie er het groot altaar rijzen, van ebbenhout,
met veel zilveren sieraad. De krukken en
ex-voto's van genezenen en dankbaar-verhoor
den omgeven het. Porfierzuilen, twee aan elke
zijde, dragen den kop van de retabel, die ein
digt in een koningskroon, door engeltjes om-
zwierd. Twee in zilver gevatte .spiegels omge
ven het geheel, met tallooze lampen. Maar ein
delijk blijft mijn oog rusten op de ikoon. Het
is een groot paneel, geheel met zilver beslagen,
fonkelend van louter juweelen, de madonna en
het kindje belden gekroond met een gloed van
edelsteen. Het gelaat van Maria zie 'k maar
vaag. Het is geheel zwart, nog donkerer tus
schen het zilver en de diamanten, die branden
en wemelen bij den kaarsenscbijn. En niet
dan vaag voel ik den glimlach der „Matka
Boska".over mij heenzweven, der Moeder
Gods hier sinds eeuwen vereerd.
Maar wie zou hier niet aangegrepen worden
door een krachtige ontroering? Dit paneel is
de heiligste schat van dertig millioen men
schen, die het als hun hoogste geluk beschou
wen ten minste éénmaal in hun leven, hun oog
daarheen te mogen wenden. Een nevel van le
genden omwaart de beeltenis: uit de kruis
tochten zou zij gekomen zijn, door konings
handen naar Polen gedragen. Zoo hoog en hei
lig was dit beeld, dat geen schenner 't gewaagd
heeft daarop de hand te leggen, zelfs niet hij
Polens uiterste verval. En het was of de Ma
donna van Czestochowa zelve het bewustzijn
van een zelfstandig en onverdelgbaar Polen
schragen bleef. Hield haar raadselachtige blik,
haar donker oog, dat droevig kijkt, zonder traan
maar ook zonder glimlach, hield het bloe
dende lidteeken op haar wang de menschen als
geboeid met een magische kracht? Wie een
maal in dien blik geschouwd heeft, vergeet dien
niet meer. Polen vergat hem nooit. Deze Ma
donna bleef de koningin van het Poolsche volk,
óók toen het al zijn naam met zijn land verlo
ren had. Maria's blik hield als het ware de ziel
van Polen zelf vast, als zwevend hoven alle
miserie en ellende, opdat die niet zou verloren
gaan: Czestochowa's Madonna, koningin van
Polen.
En toen het land dan ook weer bevrijd was
van zijn onderdrukkers en het volk zelf souve-
rein binnen de oude landsgrenzen, wijdde het
zijn „Matka Boska" een scepter en een rijks
appel van zuiver goud, als aan een echte, wer
kelijke vorstin: en heide insigniën zie 'k er
naast de beeltenis aangebracht.
Genoeg is 't, een blik te slaan op de enkele
tientallen menschen hier aanwezig, om de hei
ligheid te bevroeden die deze plek heeft voor
dit volk. De uitdrukking in het gezicht dezer
biddende pelgrims, is aangrijpend; oogen die
in extase zwijmen, als staarden zij in den he
mel;, van smart verwrongen gezichten die bid
den in een sidderenden aandrang, waarbij 'k be-
schaa-n"' m^n oogen afwend. Mannen en vrou
wen liggen er plat ter aarde gestrekt; anderen,
op den grond geknield, steunen de ellebogen op
de steenen. Daar wordt halfluid gepreveld,
maar ook gezucht en gesnikt. Een oud man
naast me grijpt het kind, dat hem vergezelt,
plotseling in zijn armen en kijkt daarbij de
Madonna zóó smeekend aan, dat 't me koud
langs den rug loopt.'
Dag aan dag is 't hier hetzelfde schouwspel
Altijd zijn er biddenden, altijd zijn er pelgrims.
Vandaag zijn er „zorals" uit de Karpathen in
hun schitterende volksdracht, tegelijk met een
processie uit het midden des lands, een paar
duizend menschen, waarvan de vrouwen alle
in overheerschend rood gekleed gaan, met lin
ten en parelsnoeren opgetuigd: zij kwamen eerst
later op den dag, met schetterend koper, met al
hun vaandels, en met de gereedschappen van
hun arbeid, spaden en rieken, spinrokken en
weefstoel, met bloemen versierd, die zij de Ma
donna ten geschenke geven.
En tusschen de biddenden door, weer telkens
gaanden en komenden; een priester, tegen een
pijler gezeten, hoort er blecflit- tusschen het
volk in. En aan het altaar volgen de missen
elkander op, zoolang er geestelijken zijn: in
liet drukke seizoen duurt dat voort tot vaak
drie uur 's middags.
Te vijf uur 's morgens, wanneer er de eerste
mis .begint, speelt het orgel telkens het tradi
tioneel choraal, samen met zilveren bazuinen,
en lichte trommels. En bij deze muziek wordt
,jan het beeld onthuld. Want het is overdag
en 's nachts bedekt door een luik, beslagen
met zilver, dat dan heel langzaam omhoog
trekt. Als de laatste mis geëindigd is, wordt
de ikoon weer evenzoo weggesloten.
En zoo bleef ik tot het einde der laatste mis
die er dien dag gelezen werd. De priester had
het na-gebed gebeden op de trappen van bet
altaar. Toen zette het orgel in. De bazuinen
schetterden. De kapel vulde zich met. de tra-
glsch-trage, weeke muziek. Enreeds begon
het zilveren rolscherm zachtjes te zakken voor
de beeltenis. Toen steeg er een pijnlijk gekreun
op uit de knielende schaar in het ronde. Maria
ging dus weer aan hun oogen onttrokken wor
den. Een dame naast mij barstte pötseling in
heftig snikken uit. Ook anderen weenden luid,
als ontroostbaar. Al wie ter aarde uitgestrekt
had gelegen, kwam overeind en hief de handen
naar de Madonna op. En luider werd het snik
ken, bet weenend verzuchten, hartstochtelijker
liet'heffen der handen, het jammerend klagen,
naarmate het zilveren soherm al dieper zonk
en de muziek zich voortsleepte naar het smar
telijk einde. De trommels roffelden, de zilve
ren instrumenten haalden nog eenmaal hoog
uit, met snijdende doordringendheid. 'Opnieuw
wierpen er zich menschen luld-snikkend als
overmand en machteloos in hun leed, ter aarde;
vro' wen beurden baar kinderen naar 't vonke
lend altaar op; kreten, krampachtig handen
wringen, wuivende gebaren in een snóartelijke,
laatste overgaveReeds was het beeld .on
zichtbaar gewórden, weggesloten achter de zil
veren deur die glinsterde ln het licht der lam
pen. En de muziek zweeg.
Dit was het einde. Het had mij zelf ontroerd
en machtig aangegrepen als ik weet niet wat
voor 'n dramatisch slot van een schoon ver
toon.
De menigte verspreidde zich nu weldra. Er
werd -nagebeden in de eigenlijke kerk, en alles
bewonderd. Maar ook de sacristie stroomde nu
vol met menschen die allerlei te vragen had
den: deze een zegen die een wijding van me
dailles en scapulieren, éen ander misschien wel
weer een biechtvader. Die was tevreden wan
neer hij er maar- een priester vereerend de
hand kon. kussen. r* ----- - -
En het was ongemeen schilderachtig, dit
druk en bont beweeg bi: nen de donker-bruine
betimmering der geweltua, donkere zaal, met
de witte pijen der paters daartussohen. Maar
mij, een gast van ver, werd de zwaar gegren
delde deur ontsloten van de schatkamer. Hier
was allee binnen glazen muurkasten in tref
fende orde gerangschikt. Doch wat al niet!
Overstelpende rijkdom. Want geen koning heeft
het paulijnenklooster te Czestochowa bezocht
zonder er rijke geschenken achter te laten.
Gouden vaatwerk, geheel met parels bestikte
misgewaden, kanten sluiers en met goud door
weven gordels, diademen en halssnoeren, ketens
en ringen, ook Saksisch porselein en misboe
ken: niets was er groot in Polen of het heeft
Maria alhier de bewijzen zijner liefde gebracht.
En dan zijn er duizenden borstspelden oorrin
gen-, kettingen en armbanden en allerlei sie
raad van het kleinere volk, geofferd in den loop
der eeuwen. Het is verbazingwekkend.
Ik betuig den witten pater die mij alles ge
toond heeft, mijn bewondering en zeg hem hoe
zeer ik door dit alles getroffen werd.
Dan glimlacht hij met den glimlach van een
wijze: „Gevoelsuitingen kunnen aangrijpend
zijn, meent hij; doch cijfer daarom het sterk
geloof van Holland niet weg: komen wij niet
het verst met een rotsvaste overtuiging die
zich niet laat ompraten? En daarin overtreft
uw land ons volk met zijn gevoeligheden."
Mogelijk; maar niettemin was 'k door al
deze indrukken ontroerd, overstelpt.
Het type van de sovjet-grootstad
In 1830 was Chicago nog maar een klein
dorp van 12 huizen met 70 inwoners. In 1848
telde het 2.000 zielen; in 1870 300.000; In 1900
bijna 1.7 millioen; in 1928 3,2 millioen
cijfers, cijfers.
Chigaco is de stad, waar de negers een be
langrijke, in Amerika geen ongevaarlijke plaats
innemen.
Chicago is de stad derTnisdadigers,
Omstreeks 1840 werd het het eindpunt van
het Illinois-Michigan-kanaal. Dat was het be
gin.
In Siberië is er een Sib-Chicago in wbrding.
1-Iet eindpunt van de spoorbaan Alexandrowsk
is bet begin geweest. Als Nowö-Nikolajewsk
werd het nog ln den tsarentijd een kleine han
delsplaats.
.De sovjet heeft het in Nowo-Siberiek omge
doopt en is met man en macht aan het werk
om er een nieuw Chicago van te maken.
Het groote getal Chineezen, die er de markt
beheerschen vormen er een niet denkbeeldig
geel gevaar.
De beruchte klnderenhorden, deze bitterste
der bittere Sovjetvruchten, voorspellen een op
groeiend geslacht misdadigers, waar het Ame-
rlkaansche Chicago nog bij ter hoogeschool kan
gaan.
Deze vergelijkingen- hebben Nowo Sibirsk om
gedoopt hl Sib-Chicagó.
De stad telt reeds meer dan 130.000 inwoners.
Men beweert dat de Sovjet beoogt er een
toonbeeld van de grootstad van te maken, mid
den ln de uitgebreide, onmetelijke vlakten van
Aziatisch Rusland.
Het wordt in den modernen, naakten beton
bouw opgetrokken; groote, gladde vlakken,
ruime, lichte ramen.
Een gekleed nieuw kwartier is toegewezen
voor de regeeringsgeboüwen, de banken en an
dere openbare instellingen.
Er ts eed reusachtig hotel modern ingericht.
met lange gangen, en stroomend water op alU
kamers dat in Siberië
Men springt er over de periode heen. van d«
tram en wringt zich in de autobus.
De sovjetgevangenis is er voorbeeldig ver
tegenwoordigd, evenals de bioscoop.
Nog is ^e stad half beton en half hont, half-
oud-Siberisch en half Amerikaansch, nog lig
gen er groote stukken braak en modderig en hij
den bijnaam „Sib-Chicago" is toegevoegd: het
Galoschen-Chicago.
De Galoschen zijn de gummie-overschoenen,
die er op de straat verkocht worden.
Nog is alles in wording, maar het moet het
type van de sovjet-grootstad worden.
Panaïr Istrati is een bolschewiek pur sang, en
hij heeft de sovjet-republiek bezocht en is van
Odessa gereisd naar Moskou en van Moskou
naar Moermansk aan de Noordelijke IJszee,
vandaar naar Kern en de eilanden van Solovki,
waar de politieke gevangenen verzuchten en
vervolgens drieduizend kilometer lager naar de
autonome sovjet-republiek van Moldavië en
naar Nisjni-Novgorod, Balakhna, Stallnegrade
en Astrakan, de Wolga langs, en wanneer hij
weer in Moskou terug is, klaagt hij niet alleen
over het ongedierte, maar schrijft deze anar
chist brieven, die hem volgens zijn vrienden
rijp maken om naar Siberië verbannen te wor
den, en vooralsnog niet naar de modelstad
Novo-Sibirsk. In Ëuropeesch Rusland schijnen
de modelsteden nog ver te zoeken, en alleen in
de plannen en in de propaganda te bestaan....
(-)
EEN PRIVILEGE
De tegenwoordige prins van Wales is een po
pulaire persoonlijkheid, en in den tijd, dat hij
de gewoonte had minstens eens per maand van
een paard te vallen, kende hem iedereen, dank
ook de plaatjes-pagina's ln de kranten. Ieder
weet ook, dat de Engelsche troonopvolger de
„Prins van Wales" is, en omgekeerd. Maar
hoe komt hij aan dien titel
Toen Eduard I Wales veroverd had, resideer
de hij eenigen tijd in dat gewest. De bewoners,
en met name de adel, bleven echter den nieu
wen heerscher lang vijandig gezind. De koning
zocht de oorzaak daarvan in de oude barden,
de zangers en de volksdichters, die de herin
nering aan den roem en de dapperheid van de
voorvaderen der overwonnenen levendig hiel
den, en beval deze dragers van de nationale
gedachte te dooden. De bedreigden vluchtten
of werden door de bewoners verborgen gehou
den. Het volk evenwel kwam tot het inzicht,
dat het zich aan den overwinnaar had te on
derwerpen, en zocht in vereenlging met de
edelen zoo gunstig mogelijke voorwaarden te
verkrijgen. De koning was tot toegevendheid
geneigd en beloofde zelfs, dat hij hun een stad
houder zou geven, die een geboren Inwoner van
Wales zou zijn, en geen woord Engelsch zou
verstaan. Dat was meer dan de overwonnenen
hadden durven verwachten. De ontgoocheling
bleef echter niet uit, toen Eduard I hun mee
deelde, dat hij tot dat ambt zijn eigen zoon
had benoemd, die juist In het slot Carnarvon
geboren was en natuurlijk geen woord Engelsch
verstond Maar de titel „Prins van Wales" is
sinds dien tijd het uitsluitend privilege van
den oudsten zoon van den Engelschen koning
geworden en gebleven.
A. K.
WREESMANN
en
BEP NYDAM.
De lieer en Mevrouw
WREESMANNNYDAM
bedanken hiermede voor de bewij
zen van belangstelling bij hun huwe-
lijk ondervonden.
Toekomstig adres: Villapark 4 nel
den (O-) 68766 11
Witlevrouwenstraat 26 bis
Thuis: Zondag 5 Januari Ileeren
straat 24, 3.30—4.30.
68797 10
IIELLA BODEWES
en
ALBERT VAN DE BILT.
Canisiussingel 17.
«Omegen,
Barbarossastraat 76.
Januari 1930.
Geen ontvangdag.
68793
en
WIM JUTTE.
Persionshaven lila.
Stieltjesplein 10.
6 Januari 1930. 68776 7
en
Mr. J. W. A. DE GOEY.
Tilburg, Tuinstraat 94.
Ben Haag. Jul. v. Stolberglaan 190.
Driekoningen 1930.
Geen ontvangdag.
68774 8
Heden overleed tot onze groote
droefheid, voorzien van de H.H.
Sacramenten der Stervenden, in
den ouderdom van 72 jaar. onze
geliefde Broeder en Behuwdbroe-
der, de Edelachtbare Heer
Oud-Kantonrechter te Oss.
Oss, 1 Januari 1930.
s-Gravenhage:
geb. Woltman Elpers
Oosterhout:
Mr. F. M BROUWER ANCHER
L BROUWER ANCHER
Beb. Baronesse
van Oldeneel tot Oldenzeel
P®.Plechtige Uitvaart zal plaats
ben op Zaterdag 4 Januari
uur in de R K paro- ;i
tale kerk van Maria Onbevlekt y
ntvangenis te Oss. waarna ter
aardebestelling aldaar.
Volstrekt eenige en algemeene
kennisgeving.
Heden overleed tot onze diepe
droefheid, voorzien van de H.H. I
Sacramenten der Stervenden,
anze geliefde Zuster, Behuwdzus-[
Ier en Tante, Mejuffrouw
in den ouderdom van 69 jaar.
P. J MINDEROP
R. MINDEROP—Vroomans
en Kinderen
B. KAVELAARS—Minderop
W. M. KAVELAARS
J. TH M. MINDEROP
L. MINDEROPVroomans.
Rotterdam, 3 Januari 1930.
Mauritsweg 16.
Geen bloemen.
loe
Mei
De Uitvaartdiensten worden ge
houden Dinsdag 7 Januari as. in'
de Parochiekerk van het Allerh.
Hart van Jezus, v. Oldenbarne-
veltstraat De H.I1. Missen ten
riA, 7, 7 A 8 en ten 9y2 uur de!
olechtige gezongen II. Mis van'
Requiem, waaronder 2 stille H.H.
Missen, daarna de begrafenis van'
uit de kerk op het R. K. Kerkhuij
in Crooswijk.
Hiermede vervullen wij den droe-
vigen plicht kennis te geven, dat
na een langdurig lijden, meer
malen Voorzien van de H.H. Sa
cramenten der Stervenden, in
het St. Antonius-Ziekenhuis te
Sneek zacht en kalm in den Heer
is overleden, ruim 38 jaar oud,
de WclEerw Heer
benoemd Rector van het St. Eli -
«abeth-Ziekenhuis te Amersfoort.
Tot 4 Sept. 1929 kapelaan te
Sneek.
Wij bevelen den overledene in
Lw H.H. Missen en gebeden aan
Het Kerkbestuur van den
H Martinus te Sneek
J. v. GALKOM,
Deken en Pastoor
CARL J. STOCKMANN
L. LAMPE
J M. v. d. WERF
A. v. d. KALLEN
De Metten zullen worden gebe
den Dinsdagavond te 8 uur
Woensdagmorgen le half 10 do
Lauden, te 10 uur de plechtige
d"""
Sneek, 4 Januari 1930
Heden overleed, zacht en kalm,
na een langdurig en smartelijks
'ijden, voorzien van de H.H. Sa-|
cramenten der Stervenden, in den v
ouderdom van 77 jaren, mijn
mnig geliefde Zuster, Mevrouw
Weduwe van den WelEd. Heer
Mevr. Wed. Dr W. ZUUR—
Wicrdels.
Voorburg, 3 Januari 1930.
Oosteinde 94.
Bezoeken worden niet afgewacht.
Geen bloemen.
Bidt voor haar
Dc H..JI. Uitvaartdiensten zullen
gehouden worden in de II Sa
cramentskerk (Spoorlaan 84) Den
Haag, op Dinsdag 7 Januari a.s.,
te 7.30 en 8.30 uur de stille H.H
lissen en te 10 ure de plechtige
Requiem waarna de begrafenis
van de kerk uit op het St. Bar-
bara-Kerkhof aan de Binckhorst,
laan.
I-Ioden overleed in het St. Anto
nius-Ziekenhuis te Sneek, na een
smartvol, langdurig lijden, meer
dere malen voorzien van da H.H
Sacramenten der Stervenden, in
den ouderdom van 38 jaar, mijn
beste Vriend, de Weleerw Heer
oud-Kapelaan te Sneek, benoemd
Rector van het R. K. Ziekenhuis,
te Amersfoort.
Ik beveel de ziel van den over
ledene in Uwe godvruchtige ge
beden aan
Amsterdam, 4 Januari 1930
Keizersgracht 101.
J. WIEGER1NCK, Exec. Test.
De plechtige Uitvaart zal plaats f
I hebben a.s. Woensdag om 10 uur
j in de parochiekerk te Sneek.
In plaats van kaarten.
FABRHVAAT
IET OP
MET LOODJE
TIET OEtl MMT1
levraagd. Aanmelden: Mevr. BIT
TER. Tuinlaan 20, Schiedam, des
avonds na 8 uur. 6050S 5
Voor direct gevraagd op groot han
delskantoor
Vlijtig en accuraat en goede getuig
schriften vereischte Brieven onder
nq- 68950MVS Maasbode, R'dam-
GEMENGDE ZANGVEREENIGING
„POLYHYMNIA"
Eere-Direoteur: B. JURGENS
Directeur PAUL v. d. PUTTEN
CONCERT op Donderdag 9 Januari
a-s. 'q avonds 7\\ uur in den
R-K- Volksbond.
Oratorium van F. MENDELSSOHN
BARTHOLDY, met orkestbegeleiding
vleugel en. orgel.
Solisten: Mevr. IIENRIëTTE SALA,
sopraan. Mej. JO IMMINK, alt, en
de Heer en KEES MULDERS, tenor,
WILLEM RAVELLI. bas. Aan den
vleugel Mevr. N. BERCK-FELTZER.
Orgel de Heer W. A- HOUTMAN.
Plaatsbewijzen h ƒ1.(sted. hel-
inbegrepen) verkrijgbaar bij Van
Leeuwen's Boekhandel; Brocrsvest,
fa. Revgersbergen. Si. Liduinastr-,
fa. A. Hoorman, Hoofdstraat en des
avonds aan de zaal-
Plaatsbespreking A 10 cenis, op den
dag van het concert, van 121 uur
in den foyer v- d. R-K. Volksbond.
Bij de Gemeente Technische Bedrij
-- Van enri
worden geplaatst. Aanvangsaiaiis
ƒ1000.per jaar.
Schriftelijke sollicitaties worden voor
ZateTÜag 11 Januari a.s. ingewacht.
DE DIRECTEUR.
6053S 10
begint de
van restanten prima Schoenwerk V
Alleen deze week. Ongekende lage
prijzen. Profiteert van deze gelegen
heid maar wees er vlug bij.
6048$ 16
GROOTE
UITVERKOOP
Bij vonnis der Rechtbank te Rot
terdam van 3 Januari 1930 is in
staat van faillissement verklaard
J- H- DIJKMAN
wasscber en strijker, wonende te
Schiedam. Nieuwe Haven 81, met
benoeming tot rephter-commissarïs
van dan Heer Mr- Dr. G. L- VAN
OOSTEN SUNG ELAND, en tot cura
tor van
Mr. F- BORDEW1JK
Schiedam, 4 'Januari 1930.
GEVRAAGD
SCHIEDAMSCHE WERKTUIGEN-
EN MACHINEFABRIEK
Noordvesl 109
0052S 12
1
wanneer gij in eeniger-
iei zaak hulp of bijstand
noodig mocht hebben
(VERVOLG)
60».S 50
■met'loodje -{gem* Anton Hun ink. HofleverancierDeventer)
Ö5TU
Speciaal adres voor Uw Eruidsbcisquet, Bioemmanden
Bo.quetten, Grafkra een en Graftakken
Aan afwerking wordt de meeste zorg besteed 488 SI
VOOR DE NEDERL. EN DE MODERNE TALEN
BOEKHOUDEN - TALEN - HANüELSCORRESP.
CLUBLESSEN ƒ2.50 PER MAAND
Inl. en inschr. 9—12, 1.30—5. 7—10 uur. 68910MVS 26
Biedt zich aan
30 jaar, als hulp in de huishou
ding, flink kunnende werken, ko
ken en naaien, voor enkele heele
of halve dagen por week Brieven
onder no. 1793SG bureau Nieuwe
Schied Courant, Koemarkt 4, Schie
dam.
Op een kantoor wordt
voor de bediening der telefoon en
lichte kantoor-werkzaamheden. Brie
ven met verlangd salaris, leeftijd
enz. onder no. 1794SC bur. Nieuwe
Scied. Crt., Koemarkt 4,. Schiedam.
ter viering van het 12% jarif bestaan der Vereenhing tot Bescherming
van Znigelingen alhier, op Zaterdag 18 Jannari 1930 des avonds te 8 u.
in den R.K. Volksbond.
Kaarten A 1.50 en 0.75 (Sted. bel. inbegrepen) te verkrijgen bii
de leden van het Comité.
6051S 20 HET COMITÉ.
604CS Rri
Gevraagd wegens huwelijk der te
genwoordige een flinke
genogen alle huiswerk te verrich
ten, bekend met koken, in klein ge
zin. Mevr. v. 't Hoff, Lange Haven
102a, Schiedam. 1795SC
op uw aanrecht, onder uw gasstel,
kookstel en geen last meer van vuile
boel. Th. J. L. v. d- Berg, Makker
straat 8, Schiedam. 1797
Nete H. K. jonge dame zoekt dito
Leetliid 20 a 24 jaar. Brieven no.
1800. bur. N. Schied. Crt-, Koemarkt
4. Schiedam.
Biedt itioh aan
voor het incasseeren van kwitanties
en dergelijke. Brieven no. 1799, bur.
N. Sohied. Crt., Koemarkt 4, Schie
dam.
Gevraagd eerste bediende, tweede
bediende en halfwas- Hoogstraat. 24.
Schiedam. 1798
Engelsche en Nederlandsche Han
delscorrespondentie. C. P. v. Huiten,
Aleidastraat 74a, Schiedam. 1796
Gevraagd een halfwas, bpvrn 18
iaar- Adres: H. G. Nfiring. Broers-
vol£ 1Kr H i 11
1801
