ALGEMEEN OVERZICHT.
Goudmaker Tausend voor het gerecht
MOSKOU'S DRAADLOOZE-
PROPAGANDA
HOE GOEDGELOOVIG DE MASSA IS
De Anglo-kathoJieken en
het Sacrament
HET GEVAL GEEN UNICUM
MAANDAG 26 JANUARI 1931
AMERIKA'S ECONOMISCHE CRISIS
DE HOUDING VAN DEN BISSCHOP
VAN LONDEN
ZELDZAME NERVEUSE STORING
I. V. V. EN S. A. I.
DE TEXTIELSTAKING IN
ENGELAND
SCHEPEN OPGEBRACHT
Troebelen op Cuba
STAKING BIJ DE FRANKF. ZTG.
VLIEGTUIGEN ALS TELEGRAAF-
KANTOREN
THEORIE OVER TRILLENDE
ATOMEN
Kabinetscrisismet 'n luchtje
jjj^6 Va£ vaO het ministerie-Steeg wordt alge-
eu als een noodzakelijk zuiveringsproces
"Pgevat.
ntet^h Tn*n*s'er'e Steeg was tot stand gekomen
zek van het overloopen van eenige on
diepe6 e'ementen van de Tardieu-meerderheid,
slechts hunne herkiezing mogelijk achten
Don'neer 26 'n £roe,ke£ water kunnen visschen.
lot r.6etl zeer te apprecieeren speling van het
a z'^n liet juist de overloopers geweest, die
het ministerie noodlottig zijn geworden.
5>ejjf kabinet Steeg, dat door de „persoonlijk-
van den minister-president een ministe-
- zon<ler leiding was, is neergestort door twee
Mat*?11611" ^en aaiüiat^r van financiën Germain-
Wa Tan ket voriSe kabinet naar dit
s °vergeloopen, en den minister van land-
0vU*' ®oret, die ook overlooper was. De derde
Qjer °°Per, die het ministerie noodlottig was,
jj. ster Chéron, was tijdig ziek geworden om
kat ministerie den doodsteek te geven,
«et ministerie heeft drieërlei werkzaamheid
a den dag gelegd: de bemoeilijking en ontred-
r'n§ van de Oustric-enquête, waarin het voor
zeer groot deel is geslaagd.
een
o»wi, vicci ia 5Cöiaa&u.
6 Practijken, daarbij gebruikt grenzen aan
ongelooflijk Nog Vrijdag beproefde minis-
Germain Martin beschuldigingen te lan-
sren tegen leden van de rechterkamerhelft,
aar ook zelfs tegen Herriot, om het te doen
a°rkomen, dat zij gecompromitteerd waren in
tinancleele schandalen. De bedoeling was,
- °vp®l namen terecht en ten onrechte in het
koliëk te gooien, dat het parlement gedwongen
u Worden, de heele zaak te begraven. Die
anoeuvre, die gedekt werd door Chéron, Bar-
°U en Steeg, heeft fiasco gemaakt door de
horgieke houding van een Marin, een Tai-
en een Mandel, maar is geslaagd in dat
©zicht, dat de enquête-commissie nog slechts
tuiSen kan vinden, die weigeren iets te zeg-
en hun geheugen verloren hebben,
tweede zaak was de kwestie van de na-
°nale bewerktuiging en de wijze, waarop die
°®£inanicierd zou worden. Germain Martin, zijn
oegere houding verloochenend, toonde zich
t9 gewillige dienstknecht van het kartel door
te keeren naar de leeningspolitiek en de
'"''Harden vau de scbatkist te bewaren voor
dekking,der budgettekorten, waardoor de
°cialisten weer de gelegenheid zouden krijgen,
9 uitgaven op te drijven en de radicalen alle
k'higheid zouden kunnen laten varen. Oud-
mister Reynaud heeft daar tegen stelling ge-
°men op een wijze, waardoor aan het ministe-
16 zijn laatste greintje gezag werd ontnomen.
De genadeslag was het aan de kaak stellen
de politiek van den minister van landbouw,
9 zijn voornemens in dienst stelde van een
""^treurigste speculatie, welke aan de boeren
9 voordeelen der beschermende maatregelen
"htfutgelde en de speculatie de vrije hand gaf.
Steeg, die zijn volslagen ongeschiktheid om
99h ministerie te leiden, op een wijze gedemon
teerd heeft, die hem voorgoed alle gezag ont
gint, heeft dus zijn trekken thuis gekregen,
dist zijn overloopers zijn hem noodlottig ge
worden en zijn afzichtelijke anti-clericale
Manoeuvre van het uiterste moment, treft niet
""«en hem, maar ook den senaat, die, op order
VaP de vrijmetselarij, het kabinet-Tardieu had
"^geworpen.
D9 gemodereerde partijen hebben dit tus
senspel van anderhalve maand niet te betreu-
9h- In de eerste plaats is het een les geweest,
ant zij hebben kunnen zien, dat haar gebrek
"ah discipline en homogeniteit, noodlottig is
J°°r het land, dat er door wordt blootgesteld
1911 een kartelbewind.
klaar bovendien hebben toevallige omstandig-
9den bewijzen gegeven, dat zij over de
"oodige mannen beschikten om het bewind te
Oeren. Doordat Tardieu wegens ziekte afwe
es Was, is het Flandin geweest, die als leider
oppositie kon optreden om den beslissenden
aS te slaan. Flandin is buitengewoon flink
?eWeest en toonde in zijn beheersching, in de
mistheid van zijn aanval, de stof te bezitten
°°r een staatsman.
Gok de Interpellatie van Buyat, jong advo-
9aat van de balie van Grenoble, is een revelatie
ïeweest. Dit eerste publieke optreden van dezen
6I>uté trof zeer, en ontredderde zelfs de linker
zijde.
inmiddels heeft de president der republiek
'5a consultaties beëindigd,
hfa beleefdheidshalve de opdracht tot kabi-
Ptsformatie aan Briand te hebben aangeboden,
'6' zooals begrijpelijk is, weigerde, heeft hij
S9Pator Laval bij zich doen komen.
Laval heeft hem meegedeeld, onmiddellijk
,JP consultaties te zullen aanvangen en een
sPelle oplossing van de crisis te beproeven.
Ga val, die, leerling van Briand en Caïllaux,
9t de meest soepele onderhandelaars mag wor-
pP gerekend en het voordeel heeft, zeer jong
9 zijn, mag in 't bezit van de beste kansen
Worden geacht
Ga val kan ooik het gemakkelijkst den senaat
een afstand houden.
De Hnksche partijen rekenen te veel op het
'Pksche overwicht in den senaat. Senator
Gëon Bérard heeft in dat opzicht verklaard,
at de senaat niet gemakkelijk een nieuwe
Crisis zal veroorzaken. Inderdaad heeft de
S9Paat er zich wel wat laat rekenschap van
®e8even, in welke moeilijkheden hij het land
66£t gestoken.
,kVat de moeilijkheden voor de crisis-oplos-
s'nS betreft, kan men dus zeggen, dat de
®6®st van conoiliatie nog niet is gekomen en
,aü de partijverhoudingen nog precies dezelfde
z'iP als op het oogenblik, dat het kabiuet-
^Prdleu viel.
De crisis van thans belooft hetzelfde moei-
"ike verloop te hebben en het woord van Bé-
ra''d wordt bewaarheid, dat zoo niet een
'P'Pisterie wordt gevormd, overeenkomstig
"eP verkiezingsuitslag, de ministeries, die
z*°h aan de kamer zullen presenteeren, nog
8^chts interessant zijn uit een oogpunt van
stPtistiek.
Memel en Litauen
Zaterdagavond om 7 uur is de 62ste zitting
a-P den volkembondsraad gesloten.
Deze raadszitting is een der meest succes
sie geweest gedurende het bestaan van den
°'kenbond.
De raad behandelde vervolgens het con-
l'Pt tusschen Memel en Litauen, waarbij Cur-
Pp de belangen van Memel verdedigde,
klohwinckel was rapporteur en moest helaas
"PPstateeren, dat op vele punten overeen-
Ï^Piming met Litauen niet mogelijk is. Het
*vP Vooral juridische kwesties, waarover Me-
f9"'' en Litauen strijden, en daarom had Moh-
*'Pckel geprobeerd, Zaunius te overreden, zijn
"PPdheuring te geven, om over de juridische
Pgen het advies van het hof in te winnen.
Zaunius weigerde dit en hield ook in den
Ppi aan dit standpunt vast, niettegenstaande
jPp Warm beroep van Mohwinckel op Litauen
°er op energieke wijze te verklaren, dat Li.
jPPen zich geenszins zal onteeren, door het
van het hof in te winnen, hoewel
volgens het volkerenrecht niet op ge
heel gelijken voet als zelfstandige staat als
Litauen staat.
Zaunius bleef weigeren en daardoor werd
het inwinnen van advies bij het Haagsche hof
onmogelijk, aangezien de volkenbondsraad de
gewoonte heeft, ook een advies alleen een
stemmig en met goedkeuring van beide par
tijen in te winnen.
Curtius probeerde toch een rechterlijke uit
spraak te verkrijgen door voor te stellen, dat
een kleine juristencommissie de juridische vra
gen zou bestudeeren.
De raad had dit voorstel eenvoudig met
meerderheid van stemmen kunnen aannemen,
doch Henderson wilde blijkbaar zulks niet
riskeeren, zoodat de geheele aangelegenheid
tot Mei werd uitgesteld in de hoop, dat Moh
winckel in den tusschentijd de partijen ten
minste tot overeenstemming omtrent de proce
dure gebracht zal hebben.
Hierop volgde een aangename verrassing
voor de vrouwenbeweging, doordat de volken
bondsraad op voorstel van de gedelegeerden
van Guatemala, Peru en Venezuela besloot, de
kwestie van de nationaliteit der getrouwde
vrouwen op de agenda van de a.s. volkenbonds
vergadering te plaatsen en een comité van ver
tegenwoordigsters der internationale vrouwen
verenigingen te benoemen, om den volken
bondsraad in te lichten over het standpunt der
vrouwen.
De incidenten in Silezië
Nadat de raad een aantal onbelangrijke min-
derhedenpetities had afgehandeld, ging hij
over tot de voornaamste der minderheden-
kwesties, n.l. de incidenten van November in
Poolsch Opper-Silezië.
Het is den Japanschen rapporteur Yoshisawa
gelukt, een rapport op te stellen, waarmede
Zaleski en Curtius zich beiden konden vereeni
gen, zonder hieraan eenige verklaring toe te
voegen.
Het rapport is vooral een succes voor Curtius,
door de onomwonden veroordeeling door den
volkenbondsraad van den toestand in Poolsch
Opper-Silezië.
Het is zeer prijzenswaardig, dat Zaleski dit
rapport heeft aangenomen, hoewel waarschijn
lijk onder den druk van Briand en Henderson.
Door de aanneming van het rapport van
Yoshisawa verklaart de volkenbondsraad, dat
in Opper-Silezië talrijke en ernstige overtredin
gen der Geneefsche conventie hebben plaats
gehad.
Polen wordt verzocht, in de Meizitting rap
port uit te brengen over het eindresultaat der
ingestelde enquête, over de genomen sanctie-
maatregelen en over de schadeloosstellingen
aan de betrokken peysonen der Duitsche min
derheid.
Het belangrijkste is wat de raad zegt over
de indirecte verantwoordelijkheid voor de inci
denten: in het belang van den internationalen
vrede moet vooral in streken zooals Opper-
Silezië, alles vermeden worden, wat de stem
ming der bevolking zou kunnen prikkelen.
Deze noodzakelijkheid geeft een groote ver
antwoordelijkheid aan de autoriteiten en vergt
een absoluten eerbied voor de minderheden-
rechten.
De autoriteiten, hoe hoog geplaatst ook, mo
gen in geen geval de verdenking op zich laden,
aan den politieken strijd mee te doen en vooral
niet als die strijd tegen de minderheden ge
richt is.
Na deze veroordeeling van den "VVojwode
Krasinski volgt de blaam van den volkenbonds
raad op de insurgentenorganisatie, waarover
wordt verklaard, dat deze organisatie bezield
is door een geest, die de toenadering tusschen
de verschillende groepen der bevolking niet
vergemakkelijkt.
De volkenbondsraad verklaart, dat in stre
ken, zooals Opper-Silezië, een dergelijke natio
nalistische organisatie in geen geval bevorderd
mag worden, waardoor zij de belangen der min
derheden zou kunnen schaden.
Het zou daarom nuttig zijn, wanneer de
Poolsche regeering vooral den band tusschen
de ambtenaren en de insurgentenvereeniging
zou kunnen doen verdwijnen.
De Poolsche regeering moet de Duitsche min
derheid in Poolsch Opper-Silezië haar gevoel
van vertrouwen, dat thans werd geschokt, weer
teruggeven.
De raad noodigt de Poolsche regeering uit,
in de aanstaande zitting rapport uit te bren
gen over de maatregelen, die zij in dien zin
genomen heeft.
Zooals men ziet, kan Curtius voldaan zijn
over deze onverwachte scherpe veroordeeling
van de in Polen bestaande toestanden en de
voorgevallen incidenten.
Tenslotte wenschte Henderson Yoshisawa,
Curtius en Zaleski geluk met de aanneming
van het rapport, dat, zooals Henderson ver
trouwt, een betere stemming in Opper-Silezië
zal wekken en allen minderheden vertrouwen
in den volkenbond zal geven.
Hiermede was de zitting van den volken
bondsraad tot een bevredigend einde gekomen.
Britsch-Indië
Patel, de Indische nationalistenleider en
vroegere president der wetgevende vergadering
van Britsch-Indië, heeft scherpe critiek ge
oefend op de round table-conferentie.
Hij verklaarde, dat de voorstellen van Mac-
Donald onaannemelijk zijn. Door het aanbod
van Mac-Donqld te aanvaarden, zou Indië
slechts in schijn de positie van dominion ver
werven, aangezien het niet soeverein zou zijn
voor de financiën, het leger en de douane
rechten.
De rede van Mac Donald is een beleediging
voor het Indische volk geweest.
Bij een volksstemming in Indië zou de
overgroote meerderheid van het Indische volk
zich voor losscheuring van Indië van Enge
land verklaren.
Intusschen wordt doo>- een verklaring van
den onderkoning van Indië officieel bevestigd,
dat Gandhi en de andere sinds 1 Januari 1930
gearresteerde leden van de congrescommissies
in vrijheid zijn gesteld, teneinde gelegenheid
te geven de verklaring van den premier van
19 Januari j.l. in volkomen vrijheid te be
spreken.
NEW-YORK, 24 Januari (H.N.l De gouver
neurs der zeven voornaamste industrioele
stagen zijn voor een conferentie ter bespreking
van maatregelen tot bestrijding van de econo
mische crisis bijeengekomen.
De economische deskundigen, die uitgenoo-
digd waren, om advies uit te brengen, verklaar
den zich eenstemmig voor een bespoedigde in
voering van een verzekering tegen de werk
loosheid. In welken vorm deze verzekering tot
stand moet komen, is nog onzeker.
Sommige deskundigen verklaarden zich voor
staatsverzekering, doch de meerderheid sprak
zich uit voor particuliere verzekeringsmaat-
söhappijen onder staatstoezicht, die dan ook
subsidie van staatswege zullen ontvangen.
Onze Londensche correspondent schrijft ons
d.d. 19 Januari:
De Anglicaansche bisschop van Londen, dr.
Ingram, heeft aan de geestelijken van zijn dio
cees een mededeeling doen toekomen, waarin
hij zijn houding omschrijft met betrekking tot
„devotions". Dit is het Anglicaansche equiva
lent van het Nederlandsche „Lof." De katho
lieken spreken eveneens van „devotions", maar
voegen hier aan de woorden „and Benediction"
toe. Bij het aflezen in de kerk worden dus for
meel aangekondigd „Devotions and Benedic
tion", doch in het spraakgebruik bezigt men
kortheidshalve alleen het laatste woord, daar
dit het hoogtepunt van de „vespers" weergeeft.
Dat de Anglicanen daarentegen van „devotions"
spreken, vindt o.a. zijn oorzaak hierin dat in
hun kerken de zegen met het Allerheilgste niet
gegeven wordt.
Eigenlijk is een Lof in strijd met den geest
van het oqde Prayer Book, en de evangelische
sectie kant zich tegen dezen dienst, dien zij
ais een soort afgoderij beschouwt.
De lof immers wordt gebracht aan de hostie
(wij willen verder uitsluitend dit woord bezi
gen ter aanduiding van de ongeldig gewijde
hostie, die wij bezwaarlijk als een sacrament
of Allerheiligste kunnen voorstellen) omtrent
welker beteekenis, geheel afgezien van de on
geldigheid der wijding, de Anglicanen denk-
beelden hebben, waarmede inderdaad een aan
bidding en vereering in Katholieken zin onver-
eenigbaar lijkt. Die denkbeelden evenwel wor
den niet gedeald door de Anglo-Katholielcen,
die in het Londensche diocees talrijk zijn. Het
Lof is in Anglicaansche kerken van Londen
eerst in het begin van den oorlog in gebruik
gekomen, onder invloed van Belgische rêfugés,
maar het is een der twistpunten in de staats
kerk gebleven, daar het houden van een Lof
ten nauwste samenhangt met de leerstelling
betreffende de werkelijke tegenwoordigheid van
Christus in het Sacrament.
Tot nu toe had Bisschop Ingram het houdeu
van een Lof toegestaan onder voorwaarde dat
niets geschiedde dat niet gebeurd zou zijn, in
dien de hostie niet gereserveerd geworden was.
Zoo was het veroorloofd dat wierook opgezon
den werd, doch niet in de richting der hostie.
Thans heeft de Bisschop den nadruk gelegd
op het feit, dat reservatie der hostie voor de
zieken en stervenden steun vindt bij de groote
meerderheid der bisschoppen en hij de beide
huizen van convocatie. Hij verklaart zich be
reid zijn goedkeuring te hechten aan een spe-
cialen lofdienst (service of devotions), indien
„de Anglo-Katholieken zich onthouden willen
van 't uitstallen van het Sacrament, of van
't geven van den zegen met, en het in proces
sie ronddragen van het Sacrament".
Nadrukkelijk drukt Bisschop Ingram zijn ge
loof uit in de leer der Werkelijke Tegenwoor.
digheid.
Hij is zelfs bereid een verandering aan te
brengen in den Communie dienst, indien „alle
andere ongeautoriseerde veranderingen en toe
voegingen jn het diocees Londen ter zijde ge
steld werden."
Volgens de „Daily Express" wordt de hou
ding van den Bisschop in kerkelijke kringen
druk besproken.
S-Jarige door schrik kaalhoofdig
Eenigen tijd geleden speelde de 5-jarige
Henry Mapes uit Washington met een terrier
op straat. Het kind had heel veel pret, totdat
de hond plotseling uit speelschheid naar den
neus van den kleinen Henry hapte.
Ofschoon de jongen heelemaal niet gekwetst
was, schrok het ventje toch zóó, dat hij een
luiden gil gaf en bevend en doodsbleek naar
zijn moeder liep.
Mevr. Mapes bracht het. kind direct naar
bed. Toen zij haar Henry geruststellend over
het hoofd streek, hield zij tot haar grooten
schrik heele bosjes haren in de hand. Er was
nauwelijks een uur verloopen of de jongen
was heelemaal kaai.
Een medisch onderzoek wees uit, dat men
hier te doen had met een bijzonder zeldzame
nerveuse storing, waarbij de haarwortels blijk
baar absoluut gedood waren.
Het staat; nog te bezien of deze vroegtijdige
kaalhoofdigheid te genezen zal zijn.
De besprekingen te Zürich
ZURICH, 24 Januari (H.N.) Het bestuur van
liet internationale vakvereenigingsverbond
heeft gisteren in zijn vergadering te Zürich
verschillende besluiten genomen.
Na een uitvoerig debat werd overeengeko
men, gemeenschappelijk met de socialistische
arbeidersinterationale stappen te doen, om in
vloed te oefenen op de besluiten der aanstaande
ontwapeningsconferentie van den volkenbond.
Verder werd besloten, in Italië de beweging
tegen het fascisme te organiseeren. Voorts werd
over de vakvereenigingsbeweging in Zuid-
Amerika gesproken, waarbij men tot de opvat
ting kwam, dat in de Zuid-Amerikaansehe sta
ten een veld van grootere werkzaamheid voor
de internationale vakvereenigingsbeweging
voorhanden is.
De eerstvolgende bestuursvergadering zal
einde April te Madrid worden geliouden.
Opnieuw verscherping van het conflict
LONDEN, 24 Januari. (V.D.). Bij de stem
ming in de Engelsehe textiel-industrie werden
er 90.770 stemmen tegen en 44.990 stemmen
vóór hervatting der onderhandelingen uitge
bracht.
Het stakingsconflict wordt hierdoor opnieuw
verscherpt.
Het IJslandsche inspectievaartuig „Aegir"
heeft acht Engelsehe visschersvaartuigen opge
bracht, die binnen de souvereine wateren vau
IJsland netten hadden uitgezet, die niet aan de
voorschriften voldeden.
De schepen zijn in beslag genomen en' naar
de haven van Patriksfjord gebracht.
Een vaartuig, waarop zich twee leden der be
manning van de „Aegir" bevonden, heeft de
vlucht genomen.
De vaartuigen zijn afkomstig uit Grimsby,
In strijd met afspraken
„Het dulden van deze propaganda
zou de meest funeste gevolgen
kunnen hebben"
BERLIJN, 24 Januari (W.B.) De „Germania"
wijdt een uitvoerig artikel aan de sovjet-pro-
paganda per radio in Duitschland.
Reeds eenigen tijd geleden, aldus bet blad, is
openlijk gewezen op de buitengewone activiteit
van 'n aantal sovjet-zenders, die door hun
sterkte alle landen van Europa bestrijken en in
alle talen een systematische en steeds feller
propaganda over ons werelddeel uitzenden.
Op die technisch en propagandistisch zoo per
fect geoutilleerde Russische radio-uitzend-or-
ganisatie correspondeert in Duitschland een
communistische ontvang-organisatie, de z.g.
„Vrije radiohond", geheel op samenwerking mét
den Russischen zender ingesteld.
Genoemde bond organiseert luisteravonden,
waar de uitzendingen der sovjets worden „geno
ten" en besproken.
Ook anderszins ontwikkelt deze hond een
merkwaardige activiteit; op groote schaal
wordt er b.v. les gegeven in het opnemen en
seinen van morse-teekens.
Het is hoog tijd, betoogt het blad, dat de
openbare opinie in Duitschland omtrent deze
actie wordt ingelicht en dat de rijksregeering
zich met alle diplomatieke en politieke midde
len, waarover ze beschikt, te weer stelt tegen
een toestand, het rijk onwaardig en onduldbaar.
Het dulden van deze propaganda zou de meest
funeste gevolgen kunnen hebben.
Aard en inhoud dezer uitzendingen zijn in
flagranten strijd met de vroeger tusschen
Duitschland en Rusland getroffen overeenkom
sten. Verleden jaar nog hebben tusschen beide
landen langdurige gedaclitenwisselingen plaats
gehad, waarbij de kwestie der Russische com
munistische propaganda andermaal besproken
werd.
Resultaat dier onderhandelingen was een van
14 Juni gedateerd gemeenschappelijk communi
qué der beide regeeringen, waarin plechtig de
verplichting wordt aanvaard, ieder pogen, om
de binnenlandsche aangelegenheden van 't
ander land actief te beïnvloeden, achterwege te
laten.
De sovjet-regeering zal wellicht weer voor
den dag komen met een oeroude „truc" en zeg
gen, dat zij die verplichting, wat haar zelf be
treft, erkent en naleeft, maar dat die verplich
ting niet kan gelden voor de Russische en in
ternationale communistische organisaties.
Het schijnt ons dringend noodzakelijk, be
toogt het centrumsorgaan, dat de Duitsche
autoriteiten laten blijken, dat zij aan deze be
lachelijke uitvlucht, die trouwens een leugen
is, geen waarde hechten.
Radenregeering, communistische partij van
Rusland, communistische internationale en de
andere roode organen, hoe ze ook heeten
mogen, zijn in werkelijkheid één en onafschei
delijk.
Reeds het uitzenden der roode propaganda in
de Duitsche taal, waartegen de overweldigende
meerderheid van het Duitsche volk zich scherp
kant, is een actieve inmenging in Duitsche aan
gelegenheden.
Wij protesteeren ertegen met klem, dat door
de Russische draadlooze een soort boven de
staten uitgaande communistische gemeenschap
verwezenlijkt wordt. En het zou de taak van
het departement van buitenlandsche zaken zijn,
de Russische regeering aan het verstand te
brengen, dat voortzetting van deze propaganda
voor Duitschland onduldbaar is en zeer zeker
ook van invloed zal zijn op de Duitsch-Russi-
sche betrekkingen.
De geheimzinnige brandstichtingen
duren voort
Verscherpte bewaking
Volgens een bericht uit Havana duren de ge
heimzinnige brandstichtingen op de Cubaansche
suikerplantages, ondanks de verscherpte maat
regelen van de regeering, voort. Vrijdag zijn in
de provincie Matanzas weer ongeveer 1000 ton
suikerriet een prooi der vlammen geworden,
terwijl ook elders branden hebben gewoed,
waarvan de omvang nog niet is te overzien.
De centrale regeering heeft een verscher
ping der militaire bewaking gelast.
Nieuwe onderhandelingen
FRANKFURT AM MAIN, 24 Januari. (W.B.)
De directie van de „Frankfurter Zeitung" had
haar zetterspersoneel opgezegd en tegelijkertijd
verklaard, dat zij bereid was, iederen af
zonderlijken zetter wederom in dienst te
nemen, na zijn loon verlaagd te hebben.
Het zetterspersoneel ging hiermede echter
niet accoord en verzocht de directie, het
ontslag onmiddellijk in te trekken.
Daar tusschen de partijen geen overeen
stemming kon worden bereikt, gingen de
zetters in staking.
Het eerste ochtendblad van de „Frankfurter
Zeitung" van heden is niet meer verschenen.
Morgen vroeg zullen onderhandelingen
tusschen de directie en het zetterspersoneel
plaats hebben.
Den eersten Februari a.s. zal, op de lucht
lijn BerlijnDresdenPraag—Weenen, een
door het reizend publiek sinds lang begeerd
novum worden ingevoerd. De mogelijkheid
zal n.l. worden opengesteld, om telegrammen
uit de vliegtuigen te verzenden.
In de vliegtuigen zullen tot dat doel tele
gram-formulieren van de Duitsche rijkspost
verkrijgbaar zijn. Reizigers, die tijdens de
luchtreis een telegram willen verzenden, be
hoeven slechts een formulier in te vullen en
dit aan den marconist te overhandigen, die
het onmiddellijk doorseint.
VIJF JAAR DEPORTATIE
De opzichter der Italiaansche kunstzijdemaat
schappij „Suia Viscosa", Gualino, die onlangs
werd gearresteerd, is tot 5 jaar deportatie naar
de Liparische eilanden veroordeeld. Hij blijft
echter ter beschikking van de rechtbank en den
Franschen rechter van instructie, voor zoover
het zijn betrekkingen tot de Oustrlc-zaak be
treft.
Honderdduizenden marken
bijeengezwendeld
Zulke fantasten loopen bij
duizendtallen rond
Voor de rechtbauk te Munchen begon dezer
dagen het proces tegen den goudmaker, Tau
send. die in de jaren 1923-1925 langs chemi-
schen weg kunstmatig goud wilde fabriceereu
en voor deze lucratieve onderneming ettelijke
honderdduizenden marken ontving van ver
schillende personen, iotdat tenslotte een proces
tegen hem aanhangig gemaakt werd wegens be-
drog. j
Op de bank der beklaagden van het gerechts
hof te Munchen zit een man van ongeveer vijf-
kens welke men kunstmatig goud kaïn fabricee-
gekleed. Hij doceert over een onderwerp, dat
een leek wellicht interessant kan vinden, maar
waarover de deskundige glimlachend zijn
schouders ophaalt.
Een phanfast, die ook thans nog na een
hechtenis van twee jaar den indruk wil wek
ken, dat 'hij met vaste overtuiging aan zijn
theorie gelooft en die den geleerden het verwijt
maakt, hem te bestrijden, omdat hij geen be
roepschemicus eu wetenschappelijk ondeilegd
man is.
Den tegenwoordigen matlieniatischen grond
slag der chemie moet hij verwerpen, liet z.g.
periodieke systeem is onjuist. Hij heeft echter
een eigen mathematische basis voor de chemie
gevonden en wanneer een chemicus muzikaal
was aangelegd zou hij ook zijn theorie begrijpen.
Deze theorie bestaat hierin, dat evenals in
de muziek iedere toon, zoo ook ieder atoom een
vast aantal trillingen heeft. Wanneer verschil
lende stoffen met een verschillend aantal tril
lingen in een bepaalde verhouding tot elkaar
worden gebracht, moet een nieuwe stof ont
staan.
Tausend wordt aangeklaagd wegens bedrog.
Doch terwijl de officier van justitie hier slechts
kon vaststellen, dat Tausend onder valsc'he
voorspiegelingen, honderdduizenden marken
heeft bijeengezwendeld kwamen er in dit
proces ook nog andere dingen ter sprake en
nog wel zeer ingewikkelde vraagstukken, zoo
als de vervaardiging van goud langs syntheti-
schen weg.
Bij den tegenwoordigen stand der weten
schap, in een tijd, waarin de eene uitvinding de
andere verdrijft, waarin schijnbaar voor eeuwig
vaststaande wetenschappelijke theorieën als
een vergissing worden verlaten en nieuwe daar
voor in de plaats worden gesteld, zou bet geen
wonder zijn, wanneer wederom iets nieuws
werd uitgevonden.
Of de man in kwestie een geraffineerde zwen
delaar, een ziekelijke phantast of een onbegre
pen uitvinder is, zal de rechtbank wellicht kun
nen uitmaken.
Steeds meer dringt zich echter ook nu reeds
de vraag op, hoe het toch mogelijk is, dat een
aantal menschen met hoogstaande ontwikke
ling, onder wie industrieëelen, die juist in den
tegenwoordigen tijd toch zeker geen neiging
hebben tot phantastische droomerijen, bij
Tausend hebben kunnen zweren, d.w.z. over
tuigd waren, dat de fabricage van goud langs
synthetitischen weg niet alleen mogelijk maar
zelfs gelukt was?
Het geval Tausend is in Duitschland geen
unicum. Ik kende hier een man, die vele jaren
voordat Tausend met zijn goudtheorieën kwam,
beweerde, een theorie te hebben gevonden, vol-
en-veertig jaar, goedkoop maar toch elegant
ren.
Op zekeren dag las ik eens in een humoris
tisch blad te Munchen een korte vertelling over
een Duitschen chemicus, wien het lot van het
Duitsche volk na het verdrag van Versailles
zoo na aan het hart lag, dat hij al zijn kennis
en energie aanwendde, om kunstmatig goud te
fabriceeren, om aldus de schulden van zijn va
derland te kunnen betalen. Zijn pogingen hie
ven niet vruchteloos.
Eenige dagen later las ik tot mijn groote
verbazing in een Duitsch'dagblad een uit Enge
land afkomstig bericht, dat de Duitscliers er in
geslaagd waren, het geheim om langs ckemi-
schen weg goud te fabriceeren, te ontdekken,
en (het Engelsehe blad gaf woordelijk alle bij
zonderheden weer, die ik reeds vroeger in een
humoristisch blad als een eenvoudig verhaaltje
gelezen had.
Ik vertelde dit geval aan den schrijver van
dit verhaaltje, die het daarop uitwerkte tot een
phantastischen roman. In dezen roman werden
reeds het geheele proces der goudfabricage en
zelfs de uitgebreide installaties, die daarvoor
noodig was en die zich ergens in een Russisch
woud bevond, uitvoerig beschreven.
De man, die deze uitvinding deed, werd
eenige jaren later beroemd en is verleden jaar
als slachtoffer van zijn „uitvinding" gestorven.
De levensloop van den goudmaker Tausend
is dezelfde als die van den genoemden man.
De rechtbank kwam tenslotte tot de bevin
ding, dat Tausend geen volledige schooloplei
ding genoten heeft.
Hij bezocht een kweekschool maar voltooide
zijn studies niet, later bezocht hij een school
voor opleiding tot onderofficier, begaf zich
daarna naar het buitenland.
Eenige jaren later nam hij de koperslagerij
van zijn broer over en daagde vervolgens te
Zurich weer op als vioolbouwer, waar bij niet
alleen nieuwe violen vervaardigde, maar boven
dien nog op een of ander geheimzinnige manier
goedkoope violen in „meesterviolen" wist om
te tooveren.
Tausend hield zich niet alleen bezig met het
probleem van den vierkanten cirkel maar hij
heeft ook getracht morfine uit keukenzout en
aluminium uit gewone klei te fabriceeren.
Hij meent ook een proces te hebben gevon
den, om nikkel te fabriceeren en staal te ver
edelen. Hij schrok er zelfs niet voor terug een
tijd lang geneesmiddelen te fabriceeren tegen
mond- en klauwzeer.
Dergelijke phantasten loopen er in Duitsch
land bij duizendtallen rond. Het eigenaardige
is alleen, dat de meesten hunner steeds weer
naar Munchen komen, om vandaar uit de we
reld te veroveren.
Zoo ken ik hier sinds jaren een „zeer ern
stig" man, die het geheim meent te hebben
ontdekt, om den menschen eeuwig te doen
leven. Urenlang sprak hij mij over zijn uitvin
ding, over het serum der eeuwigheid, dat hij
echter voorloopig niet aan de menschheid kon
prijs geven, daar hij de tegenwoordige genera
tie niet waardig acht, om het leven te behou
den. Hij, de uitvinder, is reeds onsterflijk, zelfs
geen granaat kan zijn leven meer deren. Zijn
laboratorium stelt de alchimistische laboratoria
der middeleeuwen in de schaduw.
De man, waarover ik straks sprak, was acht
tien jaar oud, toen de oorlog uitbrak. Hij had
nauwelijks de lagere school doorloopen.
Tijdens den oorlog bevond hij zich ergens
in de Dolomieten, toen hij plotseling op een
sterrenwacht kwam, waar hij eenige maan
den kon blijven. Toen het einde van den oor
log daar was, bracht het lot hem naar Weenen,
waar hij als krantenventer zijn brood ver
diende.
Ook hij echter kwam tenslotte naar Mun
chen, waar ik hem in 1923 leerde kennen. In
dien tijd hield hij reeds in de Beiersdhe pro
vinciestadjes voordrachten over de geheimzin
nige sterrenwereld.
De eerste successen, die hij daarbij behaalde,
gaven hem moed, hij kon zich al heel spoedig
een smoking aanschaffen en ook in Munchen
dergelijke voordrachten houden.Tenslotte bracht
hij het al zoover, dat hij zijn voordrachten op
goedkoop papier liet drukken en door zijn
vrouw liet verkoopen.
Na verloop van een jaar kon men reeds in
de voornaamste Duitsche bladen en tijdschrif
ten zijn essays over Mars en de andere pla
neten lezen en kort daarop verscheen van zijn
hand een lijvig boekdoel van 6600 pagina's over
astronomie.
De man had zielfs geen schoolopleiding geno
ten. Toen ik hem leerde kennen, wist hij het
verschil nog niet tusschen astronomie en
astrologie en binnen den tijd van een jaar
werd hij een in geheel Duitschland bekende
astroloog, die met zijn phantastische artikelen
reusachtige sommen gelds verdiende.
De man leerde een romanschrijver kennen,
aan wien hij zijn ideeën mededeelde en die
dezeh in zijn romans verwerkte. Natuurlijk
werd ook zijn naam genoemd en zoo werd hij
ook als romanschrijver bekend, hoewel hij geen
zin zonder taalfouten kon schrijven.
Na de astronomie en astrologie ging hij een
nieuwe wetenschap bestudeeren. Hij wilde niet
meer over de sterren schrijven, zonder ze te
kennen. Juist in dien tijd viel hem een bro
chure van een Zevenburgschen professor in
handen. Deze professor, eveneens een Duit-
scher, zocht naar de mogelijkheid, om de maan
te hereiken door middel van. het z.g. „rnaan-
raket".
Nu zal Ik ook zijn naam maar noemen. Max
Vallier, de vroegere krantenventer, astronoom
en astroloog, begon vermakelijke artikelen te
schrijven over een reis naar de maan.
Hier in Munchen engageerde hij een armen
teekenaar, die naar deze beweerde, het maan-
raket niet alleen nauwkeurig teekende, maar
ook een aan de phantasie van Jules Vernes
grenzende afbeelding gaf van het vertrek naar
de maan en van het in Munchen te "bouwen
station voor het maanraket.
Niemand kon nagaan, wanneer en hoe uit
den eenvoudigen soldaat, vliegerofficier, een
astronoom enz. gegroeid was.
Plotseling echter was de naam Max Vallier
een begrip geworden, zijn phantasieën werden
als ernstige wetenschappelijke ontdekkingen
opgevat en men geloofde er ook werkelijk aan.
Evenals in het geval Tausend werden er per
sonen gevonden, die zich hiervoor interesseer
den, industrieelen van naam, ingenieurs enz.
die bereid waren, geld te geven, ja zelfs hun
leven te wagen om met het in de phantasie
van dezen man ontstane werel'lruimraket voor
de Duitsche wetenschap een nieuwen roem te
verwerven.
Max Vallier experimenteerde maar nooit
zelf. Stfeeds liet hij zijn phantasieën door an
dere menschen in .„praktijk omzetten". Men
herinnert zich wellicht nog de proeven, die
in dit verband genomen werden op de „Arris-
bahn" en bij Fritz Opel.
Toen Opel tot het inzicht kwam, dat dit
alles slechts een droom was, wist Vallier wel
weer andere personen te vinden, die zich voor
zijn uitvindingen interesseerden en tenslotte
waagde hij zich zelf in den raketwagen, want
intusschen zag hij toch wel in, dat het, voordat
men naar de maan kan worden afgeschoten,
toch raadzaam is, zich eerst op de aarde van
de mogelijkheid te overtuigen, om zich in be
weging te zetten.
De eerste de beste maal, dat Max Vallier
persoonlijk zijn uitvinding wilde beproeven,
vloog hij in stukken de lucht in en stierf als
„held" van de wetenschap, ais „uitvinder", wat
hij nooit geweest is.
Men behoeft zich daarom niet te verwonde
ren, wanneer in Duitschland mannen van
naam werden gevonden, die een man met
hypnotiseerende oogen, die bovendien brutaal
optrad, ten slachtoffer vielen. Zij allen wilden
hun geld duizendvoudig terugverdienen.
Het geloof aan de mogelijkheid van de ver
wezenlijking zijner ideeën en het innig ver
langen om hun vermogen uit te breiden, maak
ten hun oogen blind. Nu weten zij, waar zij
aan toe zijn.
Voor het gerecht tracht thans een tengere
man den rechters geloofwaardig te maken, dat
hij werkelijk het groote geheim van het goud
ontdekt heeft en hij zal waarschijnlijk eenige
jaren tijd krijgen, om zijn theorie over de tril
lende atomen aan een grondig onderzoek te
onderwerpen.
JAPAN DOOR GRIEP GETEISTERD
Per dag 60 dooden in Tokio
Volgens een bericht uit Tokio, heerscht Ia
Japan de griep in hevige mate.
Volgens een verklaring van de geneesheer*»
moet de griep sedert 10 jaar niet zoo ernstig
zijn opgetreden.
In Tokio zijn den laatsten tijd 60 personen
per dag aan de griep overleden.
