ALGEMEEN OVERZICHT.
TEGEN DE KERK EN DE CULTUREELE
ORGANISATIE
Catastrofe voorkomen
DE OORLOGSVERKLARING
DE OUSTRIC-AFFAIRE
Moskou achter de schermen
Wm
-
DONDERDAG 29 JANUARI 1931
TARDIEU DOOR DE ENQUÊTE
COMMISSIE GEHOORD
PIONIER DER CHRISTELIJKE
BESCHAVING
Roerige studenten in Spanje
DE STRIJD IN LIT ADEN NEEMT STEEDS DREIGENDER
afmetingen AAN
KULTUURKAMP IN DEN VOLLEN
ZIN DES V/OORDS
OPSTAND IN EEN TUCHTHUIS
MISDADIGE AANSLAG BEWEZEN
CHINA'S ONTWAPENING
HET LOONCONFLICT BIJ
VER. STAHLWERKE
Zedenverwilder'ng van dezen tijJ
DE JUWEELEN DER ROMANOFF'S
DE SING SING IN OPSCHUDDING
BEZUINIGINGSVELDTOCHT
NAAR LABRADOR
SPOORWEGBOTSING IN RUSLAND
V
«i.
De Vlamingen en de Staat
In een artikel, dat voor allen, die de binnen-
en 1' .litenlandsche politiek van Bslgië de
laatste jaren nauwlettend gevolgd hebben, een
bijna sensationeel tintje beeft, heeft de Brus-
selsche „Standaard", liet groote in lezerstal
en invloed steeds groeiende Katholieke orgaan,
zijn standpunt in zake het Vlaamsche vraag
stuk uiteengezet op een wijze, welke geen on
duidelijkheden of dubbelzinnigheid meer toe
laat.
Reeds de twee titels geven de strekking van
het artikel aan: „De Vlamingen en de Belgi
sche staat" en „Niets anders dan wat het
Vlaamsch belang ons voorschrijft", terwijl de
onderteekening „De Standaard" er op wijst,
dat de richting, welke lang reeds te bespeuren
nu definitief ingeslagen zal worden, de volle
goedkeuring van hoofdredactie en beheersraad,
waarin mr. Frans van Cauwelaert en prof.
Sap de hoofdrollen spelen, wegdraagt.
De thesis van het artikel kan men in de
volgende woorden vinden: „Het is anti-vader-
landsch, anti-Belgisch, wat sommigen, om de
laamsche fierheid te tergen, meenen te moe
ten doen om de grootheid van het Vlaamsche
volk te kleineeren of zelfs der verachting prijs
te geven: België kan niets winnen bij een
neerhalen van Vlaamsche grootheidBelgië
kan slechts verliezen bij alle kwijning en
onderdrukking van den Vlaamschen volksaard
en van de Vlaamsche beschaving: dan moge
België wellicht op stoffelijke voordeelen roe
men, maar de hoogere goederen, die alleen een
staat waarlijk groot maken, moeten er on
vermijdelijk bij verloren gaan. België kan
slechts winnen bij alle ontplooiing van Vlaam
sche schoonheid en Vlaamsche grootheid; te
meer, daar het juist door zijn Vlaamsche
cultuur zich ten beste onderscheiden kan
onder de naties van Europa en niet tot sieep-
diagen gedoemd wordt van een uitheenische
cultuur, waarin het verloren gaat. In zijn
Vlaamsche cultuur bezit België zijn meest
eigen, nationale grootheid, zoo in het ver
leden als in de toskomst. De splijtzwam der
Franseh-sprekende minderheid, haard van
tweedracht en ontbinding, en geenszins cement
der nationale eenheid zooals zij grootsprakerig
roemt, moet uit ons volkslichaam worden
geweerd".
Dat hetgeen hier gezegd wordt, een reactie,
een sterke en fiere reactie is op de onder
drukking, waaraan het Vlaamsche deel van
België van de zijde van het franskiljonisme
tientallen jaren heeft blootgestaan, behoeven
wij nauwelijks te zeggen. De bewustwording
van Vlaanderen, het besef van zijn cultureele
en politieke machtspositie zijn geleidelijk
gegroeid. Zij zijn nu een feit, een diepe over
tuiging geworden, welke zich naar builen
uiten, zoo sterk, dat van frans'kiljonsche zijde
tegenweer noodzakelijk werd geacht. De lich
telijk belachelijke aanmatiging der Brussel-
sche liberalen in de kwestie van het dubbele
professorschap te Gent sprak te dezer zake
een duidelijke taal.
Vlaanderen in België, zooals de Belgiclsten
willen, of Vlaanderen desnoods bulten België,
gelijk do Vlaamsche extremisten verkondigen,
is een strijdvraag geworden, beangstigend om
de gevolgen, welke daaraan voor het geheele
Europeesche leven verbonden kunnen en
zeker zullen zijn. De „Standaard" volgde tot
dusverre de eerste leuze. Nu schijnt het blad
de tweede mogelijkheid evenzeer te stellen.
„Wij willen een einde zien komen aan het
rijk der halfslachtigheid, zegt het blad. Wij
stemmen onze journalistiek op den nieuwen
toon. die Vlaanderen past; niet langer meer
deze van den gewillige, den ondergeschikte;
den toon echter van hem die zijn macht in
dienst kan stellen van zijn recht. De Katho
lieke Vlamingen hebben het lot van België in
handen; zij hebben steeds uit beredencering
voor België geopteerd, niet uit kleinmoedig
heid. Als het noodzakelijk was om Vlaanderen
vrij en groot te laten leven, zouden wij voor
de likwidatie van België niet mogen terug-
echrikken. Ook niet enkel uit de Europeesche
noodzakelijkheid, waarop de socialistische
flaminganten meermalen den nadruk leggen,
maar eenvoudig eu oprecht uit zuiver Vlaamsch
belang, uit overweging van hun nauwgezet
Vlaamsch geweten. Vlaanderen heeft voor zijn
omgang, voor zijn cultureele en economische
opvlucht alle belang bij het behoud van het
Belgische staatsverband".
De „Standaard" spreekt zich hier niet voor
scheiding uit; het erkent de eenheid van
België, wil Vlaanderen groot maken in het
bestaan-dis staatsverband, maar zal, als van
andere zijde die oplossing onmogelijk ge
maakt wordt, „niet voor de likwidatie van
België mogen terugschrikken".
Dat is een program, hetwelk in de regee-
ringskringen zeker als een dreigende, een
laatste waarschuwing zal gevoeld worden. En
ook de Katholieke partij zal, na dit artikel,
niet meer aan het vraagstuk kunnen voorbij
gaan. Reeds bij de militaire debatten, waarin
over Belglë's grensverdediglng en over het
Belgisch-Fransch militair verdrag zal gespro
ken-, en wellicht beslist worden, zal men den
weerslag van dit artikel kunnen waarnemen.
Zal de eenheid der Vlamingen, de eenheid
in de Katholieke partij bewaard kunnen
blijven Het zijn vragen, waarover ook de
Walen te beslissen hebben. Voor velen van
hen zal de keuze tussohen Parijs en Brussel
zeer moeilijk zijn; en toch hangt daarvan,
nu meer dan ooit, het lot van het ééne België
af, als de „Standaard" met zijn volgelingen de
eenmaal gestelde thesis töt het bittere einde
kan en wil doorzetten.
België's defensie
In de kamer-commissies voor de verdediging
en de financiën is het debat voortgezet over
do supplementaire credieten voor de fortifi
caties.
Minister de Broqueville verklaarde, dat tie
luchtverdediging 700 millioen zou kosten. De
voor de vestingwerken voorziene uitgaven wa
ren 500 millioen. Indien de credieten thans
werden goed gekeurd, zouden de werken la
1035 voltooid kunnen zijn.
De socialist Bologne verzette zich tegen het
aanbrengen der voorgenomen versterkingen.
Devèzo liberaal oud-minister van oorlog, be
tuigde instemming met hot regeeringsontweirp.
In antwoord op een desbetreffende vraag her
haalde minister de Broqueville, dat het dwaas
heid zou zijn van Antwerpen een nationaal ré-
duit te maken.
Devèze oefende vervolgende critieik op het
ontbreken van verdedigingswerken in het voor
terrein van Luik.
De Broqueville handhaafde zijn verklaringen
Inzake de vestingwerken van Koningsbergen.
De forten van Luik, zeide hij, zouden als
basis dienen voor een manoeuvre, waardoor
bet Jeger in staat zou zijn, voorwaarts te ruk
ken maar de gr en; in geval van een aanval op
België
De minister legde verder den nadruk op de
noodzaak Luxemburg te verdedigen De verde-
digings ontwerpen waren door den generalen
staf bewerkt.
Wat Devèze's denkbeeld tot grensversterknng
betreft, zelde de minister, dat de staf wel
voo-r dit plan zou voelen, als de noodige ore-
dieten maar werden verleend
De forten van Luik zouden bovendien Bel
gië en Frankrijk in de gelegenheid stellen, het
offensief naar den Rijn over te brengen
Voor het gebied van Luik zijn acht forten
voorzien, voor Namen zeven en zestien voor de
lijn van Antwerpen naar zee
Het totaal der uitgaven thans voor de for
tificaties is 57 millioen De koeten der bewa
pening der fouten zijn vervat in de gevraagde
600 millioen
In antwoord op een vraag verklaarde de Bro
queville, nog, dat geen enkele militaire poor
ly'11 was aangelegd, om het Fransohe leger In
staat te stellen, zijn troepen naar de Belgi
sche grens te brengen
De katholiek Poullet steunde de regeerings-
omtwerpen en motiveerde zijn houding met de
verklaring, dat vestingwerken mensdhenlevens
kunnen beschermen
De amnestie in Britsch-Indië
De prinsen en de andere Indische gedelegeer
den ter ronde Tafel-conferentie hebben, vanaf 't
stoomschip, waarmede zij de terugreis naar
Indië maken, aan den onderkoning een tele
gram gezonden, waarin zij hun volle instem
ming betuigen met het van wijs beleid getui
gend besluit, om Gandhi en de andere congres
leiders in vrijheid te stellen, en de ernstige
hoop uitspreken, dat de nationalisten de ronde
rafel-conventie thans zullen bestudeeren met
den zelfden geest, als de ontwerpers ervan be
zield heeft.
Inmiddels is het te Bombay tot ernstige bot
singen gekomen. Een groote menigte was daar
samengestroomd om Gandhi, die een toespraak
zou houden, te hcoren spreken. De aandrang
was zoo sterk, dat de weg naar de tribune, van
waar Gandhi het woord zou voeren, geheel ver
sperd was, zoodat hij van zijn plan om te spre
ken moest afzien.
Bij de botsingen en in het gedrang werden
tal van personen gewond, 31 zoo ernstig, dat
zij in een ziekenhuis moesten worden opgeno
men. Een vrouw is daar aan haar verwondingen
overleden,
Gandhi is in den loop van den avond, in ge
zelschap van verschillende leiders der nationa
listen, naar Allahabad vertrokken.
De Vakvereenigingswet in het
Lad er kuis
In het agerhuis vond 't aangekondigde debat
plaats over de vakvereenigingswet in tweede
lezing.
Churchill verdedigde in een uitvoerige rede
het voorstel der conservatieven tot verwerping
van het ontwerp: „Het binnenhalen van de
vakvereenigingen in den politieken strijd, zei-
de hl), is een der meest merkwaardige ontwik
kelingen van het sociale eu politieke leven van
onzen tijd..
De algemeene staking in 1926 was een uit
daging geweest, een openlijk verzet tegen de
grondwet van Engeland; daarom had de toen
malige conservatieve regeering de noodige be
perkingen der vakvereenigingsrechten over
wogen.
Van het oogenblik, dat de vakverenigingen
een actief wapen van den partijstrijd werden,
was de toestand ondraaglijk geworden.
Het feit ook, dat conservatieve of liberale
arbeiders gedwongen worden, bij te dragen in
de onkosten van verkiezingscnndidaten, tegen
wie zij willen stemmen, is een beleediging van
de arbeiders en volkomen in strijd met de alge
meene opvatting van gelijke burgerrechten."
Over de introductie der. aandeelen
op de Parijsche beurs
De Fransche kamercommissie, welke een on
derzoek instelt naar de Oustric-zaak, heeft
gisteren minister Tardieu gehoord over de in
troductie der aandeelen van de Snia Viscosa op
de Parijsche beurs.
Het voorstel, om Tardieu te hooren, was uit
gegaan van den socialist Renaudel, die door
verschillende vragen trachtte vast te stellen,
dat de vroegere minister-president door zijn
medewerkers, die in de Oustric-zaak betrokken
zijn en door Besnard, den vroegeren gezant te
Rome, is misleid.
Renaudel stelde zich op het standpunt, dat
Tardieu, als leider van de regeering, nauwkeu
riger op de hoogte moet zijn geweest.
Tardieu deelde mede, dat hij in, November
1930, toen de zaak der Snia Viscosa-aandeelen
een onderwerp van debat in de kamer uitmaak
te, over geen andere Inlichtingen beschikte dan
do regeeringsrapporten, die overigens reeds en
kele jaren oud waren en dat hij zich vroeger
als minister-president en als minister van bin-
nenlandsche zaken nooit met deze zaak heeft
behoeven bezig te houden.
Vervolgens stelde Renaudel de vraag, wat
aan Tardieu bekend was over de betrekkingen
van zijn vroegeren kabinetschef Moysset en zijn
medewerker Goyarü tot Oustric.
Tardieu verklaarde daarop, dat zijn kabinets
chef voor zoover hij wist, steeds alle aanbiedin
gen van de Oustric-bank heeft afgewezen. Hij
stelt dan ook nog steeds ten volle vertrouwen
in hem en heeft hem ook thans in het minis
terie van landbouw opnieuw tot zijn kabinet
chef benoemd.
Wat zijn assistent Millot betreft, verklaarde
Tardieu, dat deze eerst na zijn (Tardieu's) af
treden, commissariaten heeft aangenomen.
Ten opzichte van Goyard verklaarde Tar
dieu, dat Goyard een zakenman is en verder,
dat zijn onderstaatssecretarissen Lantier en
Falcoy hem niet do volle waarheid hebben ge
zegd, teen hij hen ondervroeg. Zoodra hun be
trekkingen tot Oustric hem bekend werden,
heeft hij deze onderstaatssecretarissen te ver
staan gegeven, dat zij uit het kabinet moesten
treden.
Standbeeld voor e^n Missionaris
Wordt geplaatst in Amerika's
kapitool
In Washington is men bezig, voorbereidende
maatregelen te treffen voor de huldiging van de
nagedachtenis van een groot Katholiek mis
sionaris, die een der pioniers geweest is van
de christelijke beschaving in de Vereenigde
Staten, Pater Junipera Serra.
In de eersite dagen van Februari zal zijn
standbeeld geplaat® worden in de beeldengalerij
van diegenen, die zich verdienstelijk hebben ge
maakt voor het Amerikaan-sche volk.
Deze beelden staan in het Kapitool, het na
tionale monument van de hoofdstad.
Pater Serra was een Carm-eliet, die in de
18e eeuw een missiepost stichtte in Zuid-Cali-
fornië in de buurt van Monterez. Deze priester
heeft zich zoo verdienstelijk gemaakt voor het
volk dat de faam van zijn apostolische-n ijver
thans na twee eeuwen nog voortleeft in die
streek.
Het beeld van Pater Serra heeft een hoogte
van 2 M. 40 c.M.
Vele universiteiten gesloten
Buitengewone regeerings-
maatregelen
Volgens berichten uit Madrid heeft de sta
king der studenten zicht thans tqt bijna alle
Spaansche universiteiten uitgebreid, zoodat
in verschillende siteden de universiteiten zijn
gesloten.
Te Madrid is de sluiting voorloopig voor 3
dagen door de overheid gelast.
De regeering heeft buitengewone maatregelen
getroffen om de orde te handhaven. Agenten
ba paard patrouilleeren door de hoofdstraten
van de etad, terwijl overal manschappen in ge
reedheid worden gehouden.
In Sevilla is het tuschen studenten van ver
schillende politieks richting tot vechtpartijen
gekomen. De politie maakte vap traangassen
gebruik.
GENERAAL BERTHELOT f
(B. T. A.) Generaal
PARIJS, 28 Januari.
I Bertheiot is overleden.
Protest tegen beschuldiging
demagogische woelingen
van
,,Erfüllungspolitik"
Het Walter Rathenau-genootschap publiceert
een verklaring, waarin o.a. gezegd wordt:
Het is gewoonte geworden, om de buiten-
landsche politiek, die door minister Walter
Rathenau werd ingeleid en sindsdien wordt
voortgezet, aan te duiden met den naam van
„Erfiillungspolltik".
Door de tegenstanders van deze politiek
wordt aan dit woord echter een verkeerde be
teekenis gegeven, alsof het doel en streven
van deze politiek is, de herstelbetalingen te
doen, zonder ook maar in het minst rekening
te houden met de gevolgen, die hieruit voor
Duitschland kunnen voortvloeien
Het V, alter Rathenaugenootsehap protesteert
tegen een dergelijke opvatting. Geen zedelijke
plicht maar de harde noodzaak, het feit, n.l.
dat Duitschland den oorlog heeft verloren,
dwingt het om de oorlogsschulden te betalen.
Door de opgenomen verplichtingen nauw
keurig na te komen, moet deze Erfüllungs-
politik" tijd winnen, om daardoor het duide
lijk bewijs te leveren, dat het voor Duitsc-h
land onmogelijk is, de opgelegde lasten te
dragen.
Deze politiek heeft reeds herhaalde malen
succes gehad o.a. werd het Rijnland ontruimd,
de huitenlandsche organen voor financleele
controle werden opgeheven en ook de oorlogs
schaden zelf werden aanmerkelijk verminderd.
Van vijf milliard werden zij resp. tot twee en
een half milliard en volgens het Young-plan
tot 1.8 milliard rijksmark verminderd.
Zeven gevangenen ontsnapt
NEW-YORK, 28 Januari (H, N.) In het tucht
huis van den staat New Jersey hebben gisteren
400 gevangenen de oppassers aangevallen met
het doel uit de gevangenis te ontsnappen.'
Er ontstond een verbitteid gevecht, waarbij
negen gevangenen gewond werden. Aan zeven
gevangenen gelukte het, uit de gevangenis te
ontsnappen. Met behulp van de militie werd de
orde weder hersteld.
POINCARé'S GEZONDHEIDSTOESTAND
VERERGERD?
PARIJS, 28 Januari. (V.D.) In den afge-
loopen nacht verspreidde zich het gerucht, dat
de gezondheidstoestand van oud-president en
-minister-president Poincaré wederom ver
ergerd was.
AMERIKA'S DRANKSMOKKELAARS
NEW-YORK. 28 Januari (R.O.) De prohibitie,
agenten hebben beslag gelegd op een clandes
tiene distilleerderij te Kingston. De waarde
van den buit wordt op meer dan een half mil
lioen dollars gesohat. Vier personen werden
gearresteerd.
De gebeurtenissen in Litauen, waaruit dui
delijk blijkt, dat de regeering een openlijken
strijd voert tegeu de Katholieke Kerk en de
Katholieke cultureele organisaties, nemen
steeds dreigender afmetingen aan en daarom
kan het van belang zijn, nu een hoogtepunt
bereikt schijnt te zijn, een algemeen overzicht
van wording en groei van dezen Kulturkampf
te geven.
De oorlogsverklaring der regeeringsorganen
aan de Katholieke Kerk begon met een verbod
van de katholieke studentenclubs, scholieren-
vereenigingen eu jeugdorganisaties, die door
priesters en leden van de Christelijk Democra
tische partij werden geleid en die door de
regeering als staatsgevaarlijk worden be
schouwd. Volgens de opvatting van het hoofd
der crimineele politie overste Rusteika, heb
ben de Katholieke jeugdorganisaties geen cul
tureele bateekenis, maar zij zijn politieke oog
merken die onvereenigbaar zijn met de doel
einden die door de tegenwoordige Tautinikai-
regeering (de nationalistische regeering) wor
den nagestreefd.
Toen van Katholieke zijde gevraagd werd
om eenig bewijs voor deze lasterlijke aantij
ging, verklaarden de regearingsvertegenwoor
digers: de Katholieke jaugdorganisaties en de
Katholieke Actie in Litauen steunen bij haar
politieke overtuiging op de Katholieke wereld
beschouwing, en deze is krachtens haar wezen
onvereenigbaar met den bestaanden staats
vorm in Litauen
Uit deze verklaring blijkt duidelijk, dat de
regeering in Kowno niet alleen de katholieke
jeugdorganisaties maar ook den Katholieken
godsdienst en Kerk beschuldigt van demago
gische woelingen. Het is natuurlijk begrijpe
lijk, dat de bisschoppen van Litauen en de
Katholieke geestelijkheid alsmede ook de
Christelijke democratische partij (die met het
Duitsche centrum en de Katholieke staats
partij in Nederland vergeleken kan worden)
ten sterkste protesteerden. Het gevolg hiervan
was, dat de regeering hare maatregelen tegen
de Katholieken nog verscherpte, en daar in
Litauen de staat van beleg is afgekondigd
worden deze maatregelen buitengewoon streng
gehandhaafd. Op aanwijzing van het hoofd der
crimineele politie werden enkele priesters,
leiders en leden van de Katholieke jeugd-
vereenigingen gevangen genomen en naar de
concentratiekampen - verbannen.
Daar verblijven thans prof. dr. Rankelis,
een theoloog, die ook ver buiten de grenzen
van Litauen beroemd is, verder Je oud-minis-
ter van Financiën, en tegenwoordig de leider
van de Katholieke Actie in het aartsbisdom
Kowno dr. P. Karvelio, alsook de algemeene
secretaris der Katholieke student.cn, ir.
Staupas en de voorzitter van de katholieke
stuüentenclub te Kowno, I. Merkauskas en nog
veie anderen. Een groot aantal geestelijken
is onder voortdurend politietoezicht gesteld en
zij mogen hun standplaats absoluut niet ver
laten. Tegelijkertijd is een strenge censuur
ingesteld tegen de Katholieke dag- en week
bladen. De dagbladen van een andere richting
zijn niet aan de censuur onderworpen.
De Katholieke bisschoppen van Litauen
hebben toen een gezamenlijk Schrijven uitge
vaardigd, waarin in korte woorden werd ge
wezen .op het onwettige en onrechtvaardige
optreden der Tantinikai-regeerlng die absoluut
in strijd was met de grondwet en de bepalin
gen van het concordaat met het Vaticaan.
waarbij bepaald was dat de Katholieke Kerk
en het Katholieke volk van Litauen het recht
kregen om zich op cultureel en politiek gebied
ongehinderd te ontwikkelen. Dit bisschoppe
lijk schrijven werd geheel wederrechtelijk op
bevel der regeering in beslag genomen. Des
ondanks werd het op vele plaatsen van den
kansel voorgelezen. Tegen al de priesters die
dit herderlijk schrijven hebben voorgelezen
(ongeveer 53 in getal) heeft de regeering een
rechtsvervolging ingesteld wegens staatsge
vaarlijke woelingen. Bovendien zijn vier gees
telijken en zeven leden der Katholieke jeugd
organisatie voor den krijgsraad gebracht
wegens het organiseeren van staatsgevaarlijke
woelingen.
Midden Januari verklaarde de regeering, dat
zij alle priesters, jeugdleiders, of leden der
Katholieke Actie, die het zonden wagen om
de regeering van Litauen te betichten, dat zij
handelde in strijd met de grondwet of de be
palingen van het concordaat naar het concen
tratiekamp zou verbannen; dezelfde bepalin
gen zouden worden toegepast tegen diegenen
(onverschillig van welken rang of stand zij
ook zouden zijn) die zouden durven beweren,
dat de regeering van Litauen de Katholieken
behandelde als staatsburgers van den tweeden
rang. De politie heeft opdracht gekregen om
strenge controle uit te oefenen over de Katho
lieke godsdienstoefeningen en alle preeken en
toespraken der Katholieke geeste.Ijken moeten
stenografisch worden opgenomen. Ditzelfde
geldt ook voor Katholieke vergaderingen, zelfs
wanneer deze een absoluut particulier karak
ter dragen. Ook de Katholieke congregaties
genieten in Litauen niet de vrijheid meer die
haar bij het Concordaat gewaarborgd is.
Bij besluit van 15 December 1930 werd be
paald, dat buitenlanders een bijzondere toe
stemming der regeering zouden noodig hebben
wanneer zij eenig werk in Litauen zouden aan
vaarden ook (zielzorg óf eenige werkzaamheid
in een klooster).
Deze verordening was uitsluitend gericht
tegen de Katholieke organisaties. Daardoor
werd ineens een eind gemaakt aan de activi
teit van die leden eener congregatie, die geen
burgerrecht hadden in Litauen.
Het protest van den generaal der Jesuieten,
dat steunde op de bepalingen van het Concor
daat, werd niet ontvankelijk verklaard.
Uit het bovenstaande blijkt duidelijk, dat
er in Litauen een kuituurkamp heerscht in den
vollen zin van het woord: de Katholieken
worden belemmerd In de vrije uitoefening van
hun politieke en cultureele rechten. Priesters
en leeken worden verbannen vanwege hun
politieke overtuiging.
De wettelijk bestaande organisaties worden
geheel wederrechtelijk ontbonden En dat
alles in een staat die met het Vaticaan een
Concordaat heeft gesloten De regeering be
kommert zich niet om het Concordaat: „de
Paus heeft Immers toch geen leger", schreef
het regeeringsorgaan „Musu Krastas", en de
regeering kan gerust het godsdienst-onderwijs
ln de scholen verbieden
Deze strijd der regeering met de Katholieke
Kerk heeft een politieken achtergrond en men
kan gerust zeggen, dat Moskou de drijfveer
is; want de tegenwoordige Tautinikai-regee-
ring sympathiseert buitengewoon sterk met
sovjet-Rusland, waar men met lede oogen den
groei der Katholieke beweging in Litauen
gadeslaat.
Door buitengewone koelbloedigheid
van een machinist
De rails waren losgeschroefd
PARIJS, 28 Januari. (H.N.) Het nadere on
derzoek naar de oorzaak van het spoorwegon
geluk bij Moutiers heeft, volgens een bericht
uit Bordeaux, aangetoond, dat men werkelijk
met een mis-dadigen aanslag heeft te doen. De
rails waren over een afstand van 10 dwars
liggers losgeschroefd en ook d-e verbindings
stukken wairen verwijderd.
De daders, die nog onbekend zijn, hebben de
werktuigen, waarvan zij zich bedienden, waar
schijnlijk op het station van Moutiers gesto
len.
Het verkeer over die lijn moest worden ge
staakt, totdat de noodige herstellingen zullen
zijn verricht.
Onze Parijsche correspondent schrijft ons
nog:
De sneltrein no. 24 Parijs-Bordeaux die gis
terochtend vroeg dicht bij Angoulëme derail
leerde, is door de buitengewone koel-bloedig-
h-eid van den machinist aaneen ware cata
strophe ontkomen.
Toen de machinist n.l. voelde, dat de weg
bezweek, heeft hij langzaam wete-n te rem
men, waardoor de trein niet ineengedrongen
werd, en binnen de 150 meter tot staan kwam
zij 't dan ook buiten de rails. De machine,
tender, bagage en postwagens helden wei zeer
over en hadden de telegraafpalen langs den
weg weggemaaid, doch alleen een enkele perso
nenwagen was omgeworpen. Daar de reizigers
sliepen, werd slechts een enkele vrouw gewond,
die zich in een couloir bevond.
Da machinist kon tevens het naastgelegen
spoor op onveilig zetten, waardoor d>e nade-
rendo sneltrein, die van Bordeaux kwam, tijdig
kon stoppen op 500 meter van de plaats des
onheils.
Het spoorwegpersoneel uit Angoulème, spoe
dig ter plaatse, was ze-er onder den indruk van
het feit, dat het ongeluk zich voordeed op de
zelfde plaats, waar twee jaar geleden ook een
groote ontsporing plaats greep, die aan kwaad
willigheid was te wijten en nam dus den toe
stand, terdege op. De conclusies ziju bekend.
Er is niets anders dan moedwil in het spel
geweest.
De losgemaakte rail was die van den bui
tenkant van een lichten bulging in den weg, z-o-o
dat het passeren van een zwanen trein nood
zakelijk de los,geschoeide rail moest doen weg
glijden. Dit is dan ook geschied e-n eenmaal uit
het spoor geloopan, heeft do zware trein over
grooten afstand den weg volkomen vernield.
Een zeer streng onderzoek ia ingesteld naar
deze sabotagedaad.
FABRIEKSONTPLOFFING TE KLEEF
Wolff seint ons uit Kleef:
In de schoenfabriek Gustav Hoffmann ont
plofte een ketel.
Da kracht der explosie was zoo groot, dat
da ketel door het dak vloog en alle vensters
van het betr-oklceu lokgal verbrijzeld werden.
Twee arbeiders werden zwaar, een derde
arbeider werd licht gewond.
Een conferentie te Koeling
SJANGHAI 28 Januari (N.T.A.) Onder voor
zitterschap van Tsjang Kai Sok is te Koeling
een conferentie gehouden, waarop een ontwa
pen ingsprograni werd geformuleerd dat het
afdanken van duizenden Gliineesciie soldaten
beoogt.
De strijd tegen de communisten
PARIJS, 28 Januari (N.T.A.) Volgens be-
ictot van het Indo Pacific-age-nts-oimp heeft de
Ohineesühe opperbevelhebber versoh-elden divi
sie-commandanten teruggeroepen, wijl zij en
door tastend zijn geweest in den strijd tegen de
communisten.
Thans is ord-er gegeven tot algemeen offen
sief tegen de roode troepen.
Verwerping van voorstellen
BERLIJN, 28 Januari (W. B.) Inzake 11
loonconfliot bij de Ven-oen igte Stall! werke wee
het „Beri. Tageibl.'' te meld-en, dat de vier bil "e
aangelegenheid betrokken vakbonden het vo®1'
stel van den directeur Poensgen der Ver. Stal'
w-erke bobben verwerpen.
Zooa-ls men zich herinnoren zal, hiell o'
voorstel een loonsverlaging van 20 percent 111
teneinde aldus stillegging van het bedrijf
Ruhrort-Meiderioh te voorkomen.
16-jarig meisje zet twee
mannen tot moord aan
Sensationeel proces te Berlijn
is
BERLIJN, 28 Jan-uari. (H.N.) Vanmorgen
onder ze-er groote belangstelling van de zi.
van het publiek het procas tegen ds-n 22-jariS«fl
Stolp-e, den 21-jarige-n Beuzinger e.n de 16 F"
rige Lui-se Neumann begonnen, beschuldig
van moord op den horlogemaker Uibric-h
diefstal.
Deze moord heeft indertijd veel opzien Se'
wekt eu is weer een bewijs van d-e zedenv®r'
wildering van deze-n tijd.
D-e voorzitter van de rechtbank deed voor het
begin van liet proces ean beroep op de talrtP6®
vertegenwoordigers van de pers, om bij 'lU11
verslaggeving d-e noodige terughoudendheid ia
acht te nemen, daar hier ook een 16-jarige tfi'
recht staat, die eigenlijk voor den jeugdrecbteT
terecht moest staan.
Ook werd het verboden tijdens het pro®8®
foto's of teekeningen te maken.
Ulbricli werd verleden jaar in diens wo-ni^
door de 2 manne-lijke beklaagden verm-oo1^'
daartoe aangezet door de 16 jarige Luis-e Neu*
rnann, die geregeld omgang met Ul-brich had 611
daardoor van al-Ie omstandigheden op de toooê'
te was.
Naar een Reuter-telegram uit New-Yori'
meldt, hebben de vertegenwoordigers van de
grootvorstinnen Xenia en Olga Romanoff'
zusters van den vermoorden Tsaar van Ro
land, te New-York stappen gedaan, om een
verbod te verkrijgen van het aldaar verkoop®11
vau juweelen en kunstvoorwerpen, die, naar
hun zeggen, door de bolschewisten uit het
paleis van den Tsaar gestolen zijn.
„EnSeland's vermogen grooten-
deels verkwist"
LONDEN, 28 Januari. (H.N.) Gi-stere-navo-nd
'■s de propaga n da veldtocht, weike men in ge
heel Engeland wil voeren voor bezuiniging op
de openbare uitgaven, geopend met een groote
vergadering te Londen, welk-e door po-liti-ci en
zakenlieden va-n verschillende politieke rich
tingen we-rd bijgewoond en waarop zoowel con
servatieve als liberale sprekers -het woord voer
den.
De sprekers betoogd-en dat liet nationale ver
mogen va-n Engeland voor een groot deel tenge
volge van de tegenwoordige financiee-le politiek
vau staat en gemeenten wordt verkwist en dat
handel en nijverheid al te zwaar zijn belast
door den druk der -belastingen eu door de so
ciale lasten.
Alle partijen moeten samengaan om de
uitgaven van staat en -gemeenten te beperken.
Wie stal het geld uit de brandkast?
NEW-YORK, 2S Januari (R.O.) De Sin®
Sing-gevangenis is in opschudding tengevolSe
van de ontdekking, dat in de brandkast vau
den gouverneur dor gevangenis is ingebroke11'
waarschijnlijk door een der gevangenen, die»
na zich van 250 dollar te hebben meestere®*
maakt, weer onopgemerkt naar zijn cel moet
ziju teruggekeerd.
Men heeft in alle cellen een streng onder
zoek ingesteld, echter niets gevonden.
Nieuwe expeditie van Mac Millan
LOS ANGELES, 28 Januari (N.T.A.) De Pool*
vorsoher Mae Millan is voornemens, dezen 2b*
m-er ©en expeditie te ondernemen naar het Üs*
gebied #©n Noorden van Labrador.
Hij heeft te Los Angeles eem Vlleig-tuig be
steld, van waaruit hij het gebied in. kaart wil
brengen. Hij hoopt de groote ijskaap van Baf-
finsland te bereiken.
Twee dooden, verscheiden
zwaar gewonden
KOWNO, 28 Januari (V. D.) Op den Siberi-
sCh-en spoorweg heeft nabij het station Mys&o*
waja een botsing tussohen een posttrein en eed
goederentrein plaat® gehad.
Zeven wagons en -beide locomotieven we-rde®
vernield. Twee personen werden gedood en ver
scheidene ernstig gewond.
TRAGISCH EINDE VAN 'N SPELER
En de nog ernstiger gevolgen
In Kani-s-za bij Zanta (Joe-go-Slavië) li-eeft
een verschrikkelijk familie-drama afgesp*®®"'
Ongeveer twee maanden geleden had daar ®0"
koopman, na zijn geheele geldelijk bezit
één nac-ht bij het kaartspel -te hebben verlor®11'
zelfmoord gepleegd. Zijn plaat-s werd nu inS®*
nomen door den 15-jarigan zoon, die het 8e'
-heele, uit moeder en 8 kinderen 'bestaand®'
gezin moest onderhouden.
Ook hij schoot zich een kogel door het hoofd'
De m-oeder en de oud-s-te dochter maakten daar*
op, de wanhoop nabij, een einde aan haar le"
ven door in d-e rivier de Theias te spring'
Hoewel visschers nog trachtten haar te red-d®11'
mocht dit niet meer gelukken.
BENIGE LEVEN VAN HET NIEUWE MINIS T ERIE.LAV AL, hij het verlaten van het palei*
van Doumergue, aan wlen zij werden voorgesteld; op den voorgrond v. 1. n. r, Maginot, Brian<L
Laval en .Tardieu,
