TIJDENS DE
VASTEN
pepermunt
4
i
Hffeêsg
V
WERKLOOSHEID
DEBATTEN
Woavsch uw'^«
VRIJDAG 13 FEBRUARI 1931
'WOOK KUNSTMATIG
Waarmede het Departement
van Arbeid zich dient
bezig te houden
bewi
ty- dutden!
DE MOORDZAAK LANf
DE EEDSTE KAMER BECRITI-
SEERT ONS ONDERWIJS
Ö0
MEDEDEELING VAN HET
ORLUCHTIG EPISCOPAAT
P.N.I. PROCES EN DE REGEERINGS-
GEMACHTIGDE VOOR ALG.
ZAKEN
ONZE VERHOUDING TOT BELGIE
DE CRISIS
ruim I KUrUWiüi
HjtUm ,nimrm mi,..».
„DE TRIBUNE" UIT DE
OPENBARE LEESZALEN!
BENOEMINGEN
DIPLOMATIEKE EN CONSULAIRE
DIENST
Hi:t
f>e ,i
si ttleetleH) dat sommige metnsclien aan
ffl.ttmnisyscjle blad „De Tribune" "Ce
M
Wit
Dien
'jzen. Aan zoo'n product ver-
geen redeneeringen, maar men
®i«el 6r 11661 gewoon door; uit! Weg
h«tWaartS" Daeeilt' dat de protesten te-
S°dslasterliijke in „De Tribune" een
atiS relletje" zijn. Die protesten
Volgerus het blad:
«Dat
jewing er op ingaat, toont
raidjT'i hans naar censuur, dien men bij
deftig ^rterkt. De persvrijheid is gxomd-
tot aaa5ewaarl>orS|idaar kan de regeering
toch w aankomen. Maar zij zal
koea® knabbelen, wat ze kan. De
.'^ne" kan ons gestolen worden;
^titwijze, ihiaar strijdwijze, liaar
Mat, ia ^rd, het is alles even rottig,
"te ^*>erscii, een streelen van de slechlt.
'ïaBjjg^^'l^cten Maar de persvrijheid moet
atiif
tietl UKJe hebben we nog maar zelden
blijk alIeroudste oud-liberale beginse-
cia^J ,etl heeil veilig thuis te zijn bij hot
o0j. C etn°cra,tische blad. Inderdaad, het
jt socjVai1 andere kanten aangewezen: jin
^-democratische kringen leven de
"en 1 Serlijke opvattingen van den libe-
\Ve nog voort.
'i«: er'dneren ons nog een ander relle
1% bia^j11 6611 liberaal uitgever van een sme-
j,a°'V ttL00ie. platonische uitspraken van
h nt in de Kamer over het tegengaan
\j 'hografische lectuur; ze waren er
"«et j0 ^^drlijk, ze wilden al dat „tuig"
EHSaten dp de maatschappij!
N is liri,'®en we deze ontboezeming: dat
\jteuj 6011 streelen der slechtste volksin-
'fisr ^°et er niet toe, door laten gaan,
fal jrit?0ot bunnen doen en laten wat hij
ef beve vaderland.
:Sj firi'r' b)ch don profetenmantel omhan-
lebsch Ze^>en> dat men er vóór is, dat de
K 611 bet openbaar er voor bewaard
l''%„Russische toestanden
te
'st 0 diepte scheidit ons dan toch in
teven! Wij kunnen noch willen
tweede kamer
Vraagstukken, waarmede veel geld gemoeid is
WERKLOOSHEIDSBESTRIJ DING
Vertegenwoordiging van het O. M.
eerste en tweede instantie door
denzelfden persoon
in
UITBREIDING VAN DEN ECONOMISCHEN
VOORLICHTINGSDIENST
Nadat de Kamer conform de haar gezonden
lijst van aanbeveling mr. L. A. Nijpels als no.
1 had geplaatst op de nominatie voor de vaca
ture in den Hoogen Raad, ontstaan do°r™*-
Lehman's afscheid - de heeren Snoeck Hen-
kemans, van Dijk, Henri Hermans en Floras
Vos zullen de voordracht aan H. M. overhan
digen is zij overgegaan tot de verdere be
handeling van de werkloosheidsinterpellaties
der heeren de Visser en v. d. Tempel.
Had de communist Woensdag een leeks on
vervulbare eischen gesteld, de soc.-dem. afge
vaardigde maakte van zijn interpellatie héél
wat anders. Dr. v. d. Tempel, die uit ervaring
weet wat het arbeidersbestaan is en vooral door
eigen gaven en werkkracht zich een gezagvolle
positie in de Kamer heeft verworven Is een
veel te constructieve geest dan dat hij zie
zou te buiten gaan aan demagogie, welke heel
mooi kan klinken de beer öe Visser gaf
daarvan gistermiddag weer staaltjes m jn
repliek - maar waar de werkloozen bitter
weinig aan hebben.
De vreeselijke geesel der werkloosheid s
geen object voor partij-propaganda. Ieder ern
stig mensck begrijpt, dat bet ontzettend ver-
Woningbouw ten behoeve van valide
arbeiders
en
of
dat door onze hooggeroemde pers-
'ti u tedereen een ander in het hoogste
1
UePste
^de
gelukkig
deel Nederlanders het
esn. plicht, die gewetensovertuiging
haag beleedigen, het heiligste mag
l^t ]^aepen! Godsdienst is niet alleen iets,
ajiolieken aangaat, doch
tos 01 grootste
l\ 3
%ü^erftn in het openbaar te eerbiedigen.
de sociaal-democraten voelen daar
is wel het minste allooi, van
''r hechten invloed, wat daar geboden
htaar dat doet er niet toe: de pers-
O^d, weet u.
<1^ zoo'n persvrijheid gestolen wor-
'HjH 118 geldt de mensch in z;ijn moreel
ty duteendmaal meer.
ï^^éer komt de sociaal-democratie
van die.... oude plunje der libe-
W, 011 &aa-d ze de vrijheid van den
ls in 't schrijven evengoed beperken
het spreken, in het doen en laten!
verbetering van den slechten
economischen toestand
schijnsel de heele gemeenschap aangaat
niet gediend is met ronkende fraseologie
kleine politiek. Zeker, een 150.000 menschen in
Nederland zijn werkloos en de. ;evolgen daar
van voelen even zeker een dubbel aantal. Het
ergste is, dat de perspectieven allesbehalve
rooskleurig zijn. Als eenige troost indien
men dit tenminste een troost mag noemen
staat het feit, dat de toestand elders nog veel
en veel erger genoemd moet worden.
Dr. v. d. Tempel erkende dan ook loyaal,
dat de regeering voor een kolossaal-zware taak
staat, als zij zich met de crisis bemoeit omdat
de nationale crisis nu eenmaal een onafwend
baar gevolg is van de internationale, over
welker aard en oorsprong de soc. afgevaardigde
expres geen woord wilde zeggen. Het komt ons
voor, dat bij het zoeken naar geneesmiddelen
toch wel voortdurend en zeer sclierp <1® oor
sprong en aard der crisis in hot oog zou moe
ten worden gehouden, wil men bij de aan te
brengen medicamenten niet mistasten.
Dr v d Tempel beeft verscheidene deside
rata geuit, welke kunnen worden beschouwd
als verbeteringen van de positie der werkloo
zen. Zijn bezwaar gaat vooral tegen bet feit,
dat de steun eigenlijk een verkapte armenzorg
is en dat bepaalde categorieën werkloozen van
steun zijn uitgesloten.
De Regeering antwoordt daarop, dat steun
geen armenzorg is, al rusten beide nu eenmaal
op hetzelfde princiep, dat er voldoende aanlei
ding moet bestaan om te helpen. Dit is eigen
lijk de fnspireerende gedachte van den werk
loosheidssteun en van de uitzonderingen, welke
de ervaring noodig heeft gemaakt.
Minister Ruys ontkende volstrekt niet, dat
aan de toepassing der regels in meer dan een
geval wel eens wat kon ontbreken, maar dit
was voor hem geen reden den grondslag der
huidige regeling los te laten. Wel mlde de
Minister bij de toepassing alle mogelijke soepel
heid betrachten en betwiste gevallen overleg
gen met de contact-commissie uit de groote
vakverbonden waarmee de Regeering alreeds
voortdurend van gedachten wisselt, maar ver
der kon niet worden gegaan. Dat de heer v.
d. Tempel zich over dit antwoord lyrisch zal
uitlaten, is van hem niet te verwachten. In zijn
hart kan hij toch tevreden zijn met de gedachte
zeker wel een en ander te hebben bereikt
Zijn verwijt als zou de Regeering eigenlijk
immoreel handelen door vrouwen van steun
uit te sluiten, weerlegde de Minister met de
verklaring, dat, waar noodig, ook vrouwen on
der den steun zullen vallen.
De vervolmaking van den economiscben voor
lichtingsdienst schijnt haar voltooiing te na
deren: de suppletoire hegrooting ervoor staat
op stapel. Wellicht,' dat deze dienst dan ook
een beter gebruik zal helpen maken van de be
schikbare exportcredieten en vooral zal mee
werken aan behoud van werk hier te lande,
een zaak, welke ons nog gewichtiger lijkt dam
werkloozensteun.
De bereidwilligheid van de Regeer in g
ten opzichte ivan den ultkeerfngsdluur zal
al een aardig sommetje kosten als ze eenigszins
'N CENTRALE LEIDING, DAAR
AAN IS VOOR ALLES BEHOEFTE
Aan het Voorloopig Verslag der Eerste Ka
mer over het ontwerp van wet tot vaststelling
van hoofdstuk X (Departement van Arbeid,
Handel en Nijverheid) der Rijksbegrooting
voor 1931 is het volgende ontleend:
Algemeen was men van meening, dat de
werkloosheid het kardinale vraagstuk is van
dezen tijd en dat in de eerste plaats het Depar
tement van Arbeid, Handel en Nijverheid zich
met de oplossing er van behoort bezig te hou
den. In een bekend weekblad heeft den 31sten
Mei j.l. de wethouder van 's Gravenhage, de
heer W. Drees, er de aandacht op gevestigd,
dat ten aanzien van de coördinatie der werk
loosheidsbestrijding nog weinig is tot stand
gebracht. Werkloosheidsverzekering en arbeids
bemiddeling ressorteeren onder het zoo juist
genoemde departement, steunverleening en
werkverschaffing onder dat van Binnenland-
sche Zaken en Landbouw, terwijl de aanbeste
ding van groote werken van bet Ministerie
van Waterstaat uitgaat. Tallooze commissies
leggen zicli daarenboven toe op de studie der
met de werkloosheid samenhangende onderwer
pen, doch een centrale leiding ontbreekt eu
DE EERSTE KAMER AAN T WOORD
Enkele leden betreurden het, naar in het Voor
loopig Verslag der Eerste Kamer over de Ju-
stiliebegrooting wordt medegedeeld, dat ten-
evolge van de opdracht van de Kroon aan den
vroegeren Substituut-Officier van Justitie bij
de arrondissementsrechtbank te Rotterdam,
J A. do Visser, tot tijdelijke waarneming
het ambt van advocaat-generaal bij het
Gerechtshof te 's-Gravenhage, dezelfde persdon,
zoowel in de eerste als in tweede instantie het
Openbaar Ministerie heeft vertegenwoordigd.
Do waards van liet hooger beroep is huns inziens
hierdoor verminderd, wijl den verdachte zoo
doende de kans is ontnomen, dat een nieuw
licht op .zijn zaak wordt geworpen, doordien 111
hooger beroep iemand, wiens oordeel nog niet
was" gevestigd, deze zaak toelicht.
De leden, hier aan het woord, zouden gaarne
het oordeel van den Minister over deze wijze
van handelen vernemen en vroegen zich af,
of in de toekomst een dergelijk feit niet vooi-
komen kan worden.
Dat de Hooge Raad deze strafzaak inmiddels
on een anderen grond naar een nieuw gerechts
hof heeft verwezen, stelt de gewraakte houding
natuurlijk niet in een ander licht.
Andere leden achtten het geenszins onjuist,
dat in een zoo ingewikkelde zaak als de ondei-
havige, het lid van het Openhaar Ministerie,
dat het proces van den beginne af had gevolgd
en daardoor beter dan wie ook op de hoogte
was deh hoogeren rechter heeft voorgelicht.
Dio ambtenaar had dit even goed als getuige
kunnen doen, zooals in liet buitenland in
Instelling van 'n Centraal Paeda-
gogisch instituut bepleit
Beschouwingen over de Leerplichtwet
ONDER MEDISCHE CONTROLE
Reel. 604-5 11
Een klacht over het gebrek aan
onderwijzers
daaraan Is voor alles behoefte.
Laat dus de regeling der zorg voor de be- gjrafZahen pleegt te geschieden met betrekking
strijding der werkloosheid in het algemeen te do recilteriyke ambtenaren, die met de in-
wenschen over, zoo waren enkele leden van
oordeel, dat betzelfde geldt voor bet onderdeel
dier zorg, hetwelk komt ten laste van het
Departement van Arbeid, Handel en Nijverheid
te weten de werkloosheidsverzekering. Deze
leden achtten het dringend gewenscht, dat
ook de werkgevers zouden bijdragen in de kos
ten der werkloosheidsverzekering.
Mede ter beoordeeling van de nationale nij
verheid zouden verscheidene leden het zeer op
prijs stellen, indien hier te lande' een bepaling
werd uitgevaardigd, volgens dewelke geen
vreemdeling in Nederland arbeid mag verrich
ten zonder toestemming der Arbeidsbeurs van
de plaats, waar de arbeid moet worden ver
richt. Zulk een voorschrift bestaat reeds in
Duitschland en zou ten onzent kunnen strekken
.tot gedeeltelijke vermindering der werkloosheid
mits de toepassing met zooveei beleid ge
schiedt, dat zij geen aanleiding zou kunnen
geven tot repressaille-maatregelen in bet^ bur
structie dier zaken belast zijn geweest. Nie
mand heeft daar ooit aanstoot aan genomen.
Bovendien is het niet de taak van het open
baar Ministerie om recht te spreken, doch om
te requireeren en dit toe te lichten, waar dij
het niet anders mag handelen dan volgens eei
en geweten.
Naar een spoedige goede oplossing!
Enkele leden der Eerste Kamer achten het
volgens het voorloopig verslag over de Be
grooting van Buitenlandsche Zaken gewenscht,
dat zoo spoedig mogelijk voor de Nederlandsch-
Belgische problemen een goede oplossing worde
gevonden
6„,cu Eenige leden, die met voldoening kennis had-
tenland tegen de daar werkzame Nederlandsche ^en genomen van de mededeeling in de Me-
arbeiderB. Gaarne zouden deze leden vernemen, mori0 van Antwoord aan de Tweede Kamer, dat
welk standpunt de minister te dezer zake m- Rogeering, met betrekking tot het kanaal,
neemt. (jat de kenmerkende eigenschappen zou hebben
Enkele leden stelden de vraag, of de Regee- liet ,jus genaamd „Moerdijkkanaal", nog
ring nog steeds op bet standpunt staat, dat ;e0(js op ]iet standpunt staat van het Memo
voor den bouw van woningen ten behoeve van dum van 7 Mei 1929, zouden niettemin naar
valide arbeiders, wier woning onvoldoende is, oHUng van vorenstaande mededeelingen, 11a-
e A TVTïr»ic_
doch niet behoort tot de krotwoningen, welke
onbewoonbaar zijn verklaard of onteigend, geen
bijdrage van het Rijk op den voet van de Wo
ningwet beschikbaar kan worden gesteld.
dere inlichtingen wenschen o.m. of de Muns-
ler bereid is mede te deelen," in welke richting
bii de onderhandelingen over een concessie, ten
aanzien van de verbetering van het Hellegat,
getracht is het beginsel van reciproociteit tot
zijn recht te doen komen.
De
uitkeering der werkloozenkassen
vastgesteld
DE MILITAIRE PLANNEN VAN BELGIE
Door den Minister van Arbeid, Handel en
Nijverheid is op verzoek van den Ned. R. K.
Tabaksbewerkersbond de maximum uitkee-
ringsduur der werkloozenkas voor 1931 ge
bracht van 72 op 108 dagen, met dien ver
stande dat in het eerste kalender-halfjaar over
ten hoogste 72 dagen mag worden uitgekeerd.
Soortgelijke beslissing is door den Minister
genomen ten aanzien van de werkloozenkas
van den R. K. Textielarbeidersbond, waarhij
de uitkeerlngsduur verlengd werd van 66 tot
102 dagen.
Oproep te Eindhoven
B en W van Eindhoven hebben heden een
oproep tot de bevolking der stad gericht om
in verband met de toenemende werkloosheid
zooveel mogelijk bouwwerken te doen
Vragen over de verklaring van den chef van
den Gencralen Staf
-^tta Maria" meldt:
den zeer slechten economiSehen toe-
daaronder allen gedrukt gaan, achten
hoodig Gods barmhartigheid en ontfer-
•Jfl """to. a°0r hizonder openbare "gebeden af te
bT611 t0n einde uitkomst te verkrijgen.
verordenen Wij, dat gedurende de
1 tl' den tijd van gebed en boete:
alle H. Missen zal worden gebeden
lmperata PR0 QUACUMQUE TRI-
H^telONE (n 13) famquam pro re gravi
2 te dup. 1 el.;
fls 8 Zondags onder het Lof of de Vespers
dahie van O. L. Vrouw zal worden gebe-
t J. H. G. JANSEN,
Aartsbisschop van Utrecht.
t L. J. A. H. SCHRIJNEN,
Bisschop van Roermond.
t P. A. W. HOPMANS,
Bisschop van Breda.
t A. F. DIEPEN,
Bisschop van 's Bosch.
t J. D. J. AENGENENT.
Bisschop van Haarlem.
gulden besteedde aan werkloozen en andere
ondersteunden, zal moeten billijken, dat de
regeering, die voor 't geheel verantwoordelijk
is, grenzen moet trekken.
Minister Ruys'de Beerenbrouck zei terecht,
dat de regeering niet alles kan. En dat de
critici voorzichtig moesten wezen en bedenken,
dat ook in andere landen de ministers niet
kunnen wat zij willen.
De communist de Visser kreeg ook zijn part.
Minister Ruys las een officieel bericht uit
Moskou voor, waaruit bleek, dat in Rusland
sinds 11 Oct. 1.1. niet eens een werkloozenon
dersteuning meer bestaat ofschoon er nog
1.154.000 werkloozen zijn volgens de officieele
cijfers De Minister herinnerde aan den in
houd van dit slavendecreet der sovjet-regeering,
die de werkloozen in het vaderland der prole-
taren tot dwangarbeiders maakt. Natuurlijk
vond de heer de Visser dit beelemaal nlet.pret-
tig en probeerde hij direct daar met grove
woorden over heen te praten maar het feit
waar 't op aan kwam, kqn hij toch niet looche
nen. Tenslotte had de loco-gezant van Moskou
nog drie moties Hij verbaasde zich in hooge
mate, dat de „sociaal-fascisten", zooals hij de
soc.-dem-fractie uitscheldt, deze niet wilden
steunen. De socialisten waren wel dwaas in
dien zij het deden.
stellen en zooveel mogelijk aan het Ned. fabri
kaat den voorrang te geven.
Op initiatief van den Hoogeerw. Heer Deken
dr. J. Maas heeft zich te Eindhoven een comité
gevormd tot behartiging van de belangen der
werklooze arbeiders.
Uitkeering werkloozenkassen
Naar de „Gelderl." verneemt, heeft de mi
nister van Arbeid aan bet bestuur van den R.
K. Steenfabrieksarbeidersbonid St. Stephanus
telegrafisch doen mededeelen, dat uitkeering
zal worden verlengd en dat hij de tijdelijke
wijziging van het Reglement heeft goedge
keurd.
Naar verhoopt wordt, zal de verlenging vier
weken zijn of 36 dagen
Door den heer Schaepman zijn. aan den Mi
nister van Defensie de volgende vragen ge
steld:
Is het den minister bekend, dat de chef van
den general en staf de pers gemachtigd heeft te
verklaren, dat naar zijn inzicht aan de mili
taire plannen van de Belgische Regeering een
zuiver defensieve strekking moet worden toege
kend en dat hij ze eer ten voordeele dan ton
nadeele van Nederland acht, terwijl hij hieraan
toevoegde, dat de kans op een Duitsehen aan
val op België en Frankrijk door ons land (af
gezien van de vraag of to dien aanzien niet bui
ten onze grenzen somwijlen al to pessimistische
opvattingen gehuldigd wonden) daardoor z.i.
eerder verminderd dan vermeerderd wordt
Is de Minister niet van meening, dat de chef
van den generaieo staf zich van dergelijke ver
klaringen in de pers moet onthouden, en is de
minister bereid maatregelen te nemen ter voor
koming van soortgelijke verklaringen door le
ger- of vloot-auteriteitcn.
KERKCONSECRATIE.
Gister heeft de consecratie praats gehad der
verbouwde en vergroote parochiekerk te Uli-
coten (Baarle-Nassau).
Eerw. Paters Jesuieten
•tear
Niet.
teJ,eten j.
vernemen, zijn de Eerw. Paters
Hoogstraaten en J. vau Dinter,
^uns der St. Canisiuskerk en respectieve-
fta^Ptaeses en vice-praeses der Katholieke
^r ®nvereeniging te Nijmegen, overgeplaatst
■^testerdam.
NIEUWE KERK TE NISPEN.
Do nieuwe kerk te Nispen (gemeente Roosen
daal) zal op Donderdag 23 April door Z. D. H.
Mgr. P. Hopmans, Bisschop van Breda, worden
geconsacreerd.
Uitbetaling van de subsidie
stopgezet wegens weigering
van het bestuur
Da inspecteur de Openbare Leeszalen en Bi
bliotheken heeft de uitbetaling van het RijkS'
suibsid: aan de Openbare Leeszaal en biblio
theek te Hilversum stopgezet wegens wedge-
ring van het bestuur om aan zijn verzoek te
voldoen om de „Tribune" uit de openbare lees
zaal te weren, overeenkomstig art. 4 der Rijks-
sulbsldJievoor waarden.
Aan het Voorloopig Vers'.ag der Berate
Kamer over het wetsontwerp tot vaststelling
van hoofdstuk VI (Departement van Onderwijs,
Kunsten en Wetenschappen) der Rijksbegroo
ting 1931, is het volgende ontleend:
Verscheidene leden uitten critiek op den toe
stand van het onderwijs hier te lande, meer
in het bijzonder op dien van het lager, mid
delbaar en voorbereidend hooger onderwijs. Te
veel wordt in liet tegenwoordige stelsel van on
derwijs het oog gericht op het bijbrengen van
kennis en te weinig wordt aan de karaktervor
ming gedacht. Het valt niet te ontkennen, dat
ook de ouders bier schuld hebben, die zich maar
al te vaak niet kunnen voorstellen, dat niet
alle kinderen geschikt zijn om den gebruike-
lijken weg van de lagere school tot de univer-
teit af te leggen.
De leden, hier aan het woord, bepleitten de
instelling van een Centraal Paedagogisch In
stituut, om de overheidsorganen op het gebied
van het onderwijs in den ruimsten zin des
woords van voorlichting te dienen.
Van verschillende zijden werd de wenschelijk-
heid betoogd eensr wettelijke regeling van liet
voorbereidend onderwijs, hetwelk thans dik
wijls door onbevoegden wordt gegeven.
Aan den Minister werd hulde gebracht voor
zijne circulaire inzake de vereenvoudiging der
spelling van de Nederlandsche taal, waardoor
ten voordeele van het onderwijs en de eenheid
van spelling althans een stap voorwaarts is
gezet.
Eenige leden waren van oordeel, dat ons
hooger onderwijs veel te duur is. Toegevende,
dat het niet zou aangaan, bestaande universi
teiten op te heffen, achtten zij het niettemin
plicht ervoor te waarschuwen, dat uit een
zekere zucht tot concurrentie elke academie
zou gaan trachten op alle gebieden uit te
blinken.
Enkele leden waren van meening, dat de
leerplicht tot acht jaren moest worden uitge
breid, niet slechts, omdat in alle West-Europee-
scbe landen dit beginsel reeds is aanvaard
doch ook, omdat hierdoor de werkloosheid zal
verminderen daar kinderen van 13 en 14 jaar
dan niet meer te werk kunnen worden gesteld
Andere leden zouden liever op andere wijze
tegemoet willen komen aan den wenscli tot
verlenging van den tijd, gedurende welken de
kinderen lager onderwijs genieten. Zij ver
moedden, dat uitbreiding van den leerplicht
zeer hooge kosten met zich mede zou brengen,
b.v. voor den bouw van nieuwe schoollokalen.
Mitsdien zouden zij liever de oplossing willen
zoeken in een wettelijke regeling van het voor
bereidend onderwijs. Is deze eenmaal tot stand
gekomen, dan zouden de kinderen op de voor
bereidende school de beginselen van lezen,
schrijven en rekenen kunnen leeren en daarna
in de eerste klasse der lagere school worden
onderricht in de stof, die thans in de tweede
klasso wordt behandeld.
"Vele leden vestigden de aandacht van den
Minister op het heerschende gebrek aan onder
wijzers. Zij noemden daarvoor twee redenen.
Ten eerste worden er geen beurzen meer ver
leend aan leerlingen van kweekscholen. De
tweede oorzaak was volgens deze leden de
slechte salarieering der onderwijzers. Zij acht
ten het den plicht van den Minister, die voor
het behoorlijk werken van den dienst van het
lager onderwijs verantwoordelijk is, bij zijn
ambtgenoot van Financiën aan te dringen op
verbetering der bedoelde salarissen.
De handdruk, welken de heer Kiewiet
de Jonge ir. Soeharno gaf
Het oordeel der pers en van den
Volksraad
BATAVIA, 10 Februari (ANETA).
Besprekende de passage over den Regeerings-
emachtigde voor Alg. Zaken in de M. v. A.
van den Minister van Koloniën besluit het
„Nieuws van den Dag", dat het eenige wat de
heer Kiewiet de Jonge kan doen, is heengaan.
Het A.I.D. de „Preangerbode" merkt op, dat
de G. G., die, althans in het openhaar, zijn
vertrouwensman sauveerde, door deze daad het
bewijs heeft gegeven van karakteradel. De daad
dwingt achting af, maar brengt in de verhou
ding tusschen den Minister en den Gouverneur-
Generaal een spanning, welke onvermijdelijk
tot een breuk voert.
De „Java Bode" acht de positie van den heer
Kiewiet de Jonge op zijn hoogen post niet lan
ger houdbaar.
Bij de voortgezette Alg. Beschouwingen van
den Volksraad, werd de door de heeren Stok
vis Tkamrin en De Dreu, inzake de passage
van de M. v. A. van den Minister van Koloniën
over het optreden van den Regeeringsgemach-
tigde voor Alg. Zaken Ingediende motie in be
handeling genomen, tegelijk met de algemeene
beschouwingen. De heer Thamrin (Nationalist)
is vóór de motie, omdat de Minister niets te
maken heeft met den Regeeringsgemachtigde
voor Alg. Zaken. De heer Suermondt meent dat
de minister niet te ver is gagaan.De heer Soang-
koepon ziet in den handdruk een magnetische
kracht, welke zal blijven uitgaan naar de in-
heemsehe bevolking. De heer De Hoog (I.E.V.)
wil de motie niet steunen, uit vrees voor ver
scherping van het conflict tusschen den minis
ter van Koloniën en den G. G. De heer mr. Van
Helsdingen (C.S.P.) wil wachten tot de behan
deling van de motie. De heer Monod de
Froidevllle (I.K.P.) wacht eveneens eerst de
toelichting van den heer Stokvis af. De heer
Kies (P.E.B-) is tegen de motie. De zitting wordt
verdaagd.
RETRAITEHUIS TE NOORDWIJKERHOUT
Pater A. Lourijscn directeur
Tot directeur van (het retraitehuis te Noord-
wijkeThouit is benoemd de zaereerw. pater A.
Lour ij sen CjssR.
De eeirw. paters Redemptoristen. Bullen 23
Februari of 1 Maart de retraiitehnraem van
Bergen en Noordwijkerhout betoeikikeu.
FABRIEKSMEISJES IN STAKING
Verschillend® Eerste Kamerleden achten
onze vertegenwoordiging in het buitenland
onvoldoende
VISSCHERIJBEDRIJF IN N.-O-lNDIë.
De haaien-visscherij mislukt.
In het begin van bet vorig jaar werd een
Consortium gevormd door de Kon. Paketvaart
Mij., de Ned. Handel Mij. en de Ned.-Ind. Es-
compto Mij., met het doel kapitaal te fournee-
ren voor de oprichting van een haaienvissche-
rijbedrijf, dat met ingang van 1 Mei 1930 zijn
werkzaamheden in den vorm van een proef
bedrijf voor den tijd van één jaar begon in de
wateren van den Lingga-archipel.
„Het Nieuws" meldt thans, dat de promo
tors der haaien-visscherij in de ongunstige re
sultaten, en mede in de omstandigheid, dat de
toegestane credieten thans geheel verbruikt
zijn, aanleiding hebben gevonden de opheffing
van bet proef-bedrijf op korten termijn in ern
stige overweging te nemen.
De nieuwe werkregeling viel niet
in den smaak
de textielfabrieken der N. V. Glos en
Leembruggen te Leiden hebben gisterenmiddag
45 meisj-s, die' geen genoegen wilden_ nemen
met een nieuwe werkregeling, den arbeid neer
gelegd.
Op
RETRAITEHUIS TE BERGEN
.d]
Pater Philippona directeur
^teogEerw. Pater Provinciaal der Eerw.
Re,demp,toristen heeft benoemd tot di-
'r Vaa bet Retraitehuis te Bergen (N.H.)
hst^®leerw. pater Philippona, C.ss.R., uit
Steda tester der paters Redemptoristen te Roo-
JUBILé.
J. C. MOORS, t
In den ouderdom van 74 jaar is in 't R. K.
Ziekenhuis te 's Hage overleden de heer J. C.
Moors, die in 1887 als lakei in dienst getreden
is bij wijlen koning Willem III en sinds 1899
kamerdienaar was, in welke functie hij de Ko
ningin vele jaren heeft gediend.
<teal.
KAPELAAN ANT. LIPS.
Is ele®rw. heer Ant. Lips O. Cist., kapelaan
is. denw,.i, }s voorzien van de laatste H.H.
Op 22 Februari a.s. is het 40 jaar geleden,
dat de Eerw. Broeder Clemens, In de wereld
Albert de Goede, directeur van de drukkerij
„St. Joseph", verbonden aan het St. Vincentius-
Gesticht „Harreveld", te Lichtenvoorde, het
kloosterkleed ontving in de Broeders-Congre
gatie van O. L. "Vrouw van Zeven Smarten, ge
vestigd te Voorhout.
:eaten,
J. DE JONG t-
Het „Hdbl." meldt, dat de vroegere tooneel-
speler Jan da Jong, ruim 79 jaar oud, na een
langdurige ziekte lfl overleden,
Wybert-tabletten zijn
alleen echt in de hygië
nisch verpakte en ge
sloten blauwe doozen
A 25, 45 en 65 ets.
Weiger namaak 1
NATIONALE TOONEELWEDSTRIJD.
De uitslag van den nationalen tooneelwed-
strijd, uitgeschreven door den R.K. Volksbond
te Warmond, luidt.
Af deeling Tooneel: Eereprijs: „Leo XIII"
uit Purmerend; le prijs „St. Bonifacitts" uit
Krommenie; 2e pr. „Nut en Genoegen" uit
Lisse; 4e pr. „Eensgezindheid" uit Maassluis.
Afdeeling blijspelen: le pr. Adolf Kolplng" uit
Leiden; 2e pr. „St. Genesius", uit Boskoop; 3e
pr. „St. Tarcisius" uit Stompwijk; 5e pr. „Ons
Genoegen" uit Voorhout.
Regisseursprijzen: Regisseurs van Kromme
nie, Purmerend, Leiden en Boskoop.
Verder werden nog uitgereikt prijzen voor de
mooiste uitbeelding, beste spelers, een souf-
fleursprijs, een publiekprijs, en een grimee-
ringsprijs.
WAT DR. VAN EMBDEN ZEGT OVER
ONZE VOLKENRECHTELIJKE POLI
TIEKE EN MOREELE POSITIE
Naar we in het Voorloopig Verslag der Eer
ste Kamer over de begrooting van Buitenland
sche Zaken lezen, betoogden meerdere leden,
dat onze vertegenwoordiging in liet buitenland,
zoowel wat den diplomatieken als wat don con-
sulairen dienst betreft, onvoldoende is, ver
moedelijk uit zuinigheidsoverwegingen Vooral,
nu een reorganisatie van den economiscben
voorlichtingsdienst in voorbereiding is, acht
ten de leden het van belang, dat aan dit punt
aandacht wordt besteed.
Dr. D. van Embden zegt in een afzonderlijke
nota het dringend gewenscht te achten, dat
omtrent Nederland's volkenrechtelijke, poli
tieke en moreele positie in geval van oorlog
tusschen derden-Staten, meerdere klaarheid
wordt gebracht.
Naar zijn oordeel moet ons Regeeringsbeleid
uitgaan van de verwachting:
a. dat ingeval een oorlog gevoerd wordt
nabij ons territoir hier te lande of onze over-
zeesche gewesten wij den doortocht van de
rechtspartij over ons gebied zullen moeten ge-
doogen en vergemakkelijken;
b. dat wij, eveneens van rechtswege, zul
len moeten deelnemen aan de economische af
sluiting jegens den Staat-aanvaller;
c. dat mitsdien de belangen, die vroeger
'n belligerent van schending onzer neutraliteit
weerhouden konden, namelijk het voordeel van
te behouden èn territoriale dekking èn han
delsverkeer, voor den Staat-aanvaller voortaan
zijn weggevallen;
d. dat in het geval sub a. het voorhanden
hebben eener oorlogsmacht ons practisch ook
tot actieve deelneming aan den strijd zal
nopen.
VISSCHEN MET FUIKEN EN BAARS- EN!
BLEINETTEN
De Minister van Binnenlandsche Zaken en
Landbouw heeft bepaald, dat met afwijking Ju.
zoover van het voorgeschrevene in art. 4, lid
2, van het Bijzonder Visscherijreglement III
tot wederopzegging, doch uiterlijk tot en met
15 Februari 1932, zal zijn toegestaan in da
wateren, waarop dit reglement van toepassing
is, te visschen met vischfuiken met eene maas-
wijdte van ten minste 55 mm en met baars- en
Meinetten met eene maaswijdte van ten minste
65 mm.
WERKVERSCHAFFING.
Jipsinghuizen
Reel. 539. DGVS 13
De werkverschaffing
gisteren heropend.
te
is
NA HET SPOORWEGONGELUK TE
GRONINGEN.
De hoofdconducteur Meijer uit Huizum heeft
het ziekenhuis te Groningen weer kunnen ver
laten. De andere patiënten maken het ook goed.
GESLOTEN TIJD VOOR VISSCHEN
De Minister van Binnenlandsche Zaken en
Landbouw heeft bepaald, dat met afwijking van
het voorgeschrevene in art. 7 en art. 8, eerste
en tweede lid, letter b, van het Bijzon-der Vis-
scherijreglement III, de gesloten tijd voor de
vischtuigen en de vischsoorten voor de wateren
in Friesland, Groningen, Drenthe en Overijssel,
waarop dit reglement van toepassing is, in 1931
zal ingaan op 1 Maart in plaats van op 15
Februari.
LUIT.-KOLONEL J. J. QUADEKKER t
Gisternacht is te Bergen-op-Zoo-m plotseling
overleden luitenant-kolonel J. J. Quadekker,
commandant van het 3e Regiment Infanterie.
MINISTERIEELE VOORNEMENS T.A. VAN
DE AUTEURSWET
Het oordeel der Eerste Kamer over de
bemiddeling inzake het muziek-
auteursrecht
Volgens het Voorloopig Verslag der Eerate
Kamer over de Justitiebegrooting funuehtea
enkele leden te mogen vernemen, wat de Mi
nister voornemens Is te doen ten aanzien van
de Auteurswet 1912, met het oog op de bemid
deling inzake het muziekauteursreoht. Deze le
den achtten dat ontwerp geenszins gelukkig en
spraken de hoop uit, dat nadere overweging
door den Minister er toe zouden leiden het in
te trekken.
Andere leden verklaarden zich met deze laat
ste opmerkingen niet te kunnen yereenigen.
KOLONEL C. A. HESHUSIUS.
Te Woluwe St. Pierre in België is overleden
de oud-kolonel der militaire administratie, C.
A. Heshusius.
HET BIOSCOOPCONFLICT
Men meldt ons, dat het Nederl. Tooneel niet
aan het conflict meedoet. Het wenschte haar
contract met de Schouwburgdirectie na te ko-
KAPITALE BOERDERIJ AFGEBRAND
Veel vee in de vlammen omgekomen
Om half vier gisterenmiddag is te Strijen
aan den Ouden Dijk de kapitale boerenhofstede
van den landbouwer P. Rozendaal tot den grond
toe afgebrand. De vermoedelijke oorzaak van
den brand is het spelen met vuur door een
vierjarig kind. Twintig koeien, 10 paarden en
een groot* voorraad graan en hooi verbrand
den. Verzekering dekt de schade.
TE WATER GERAAKT EN VERDRONKEN
Gisterenmorgen is te Babilomënbroeüj
(Noord-Brabant) de koopman G. Bouman, eJL
daar, in een boezemsloot waibij zijn woning
dood aangetroffen. Waarschijnlijk is toet slachte
offer Woensdagavond bij het naar huia gaan
te water geraakt en verdronken. De man yad
ongehuwd en ongeveer 35 jaar oud,
