LUDWIG WINDTHORST
DAGBLAD VOOR SCHIEDAME# OMSTREKEN.
STADSNIEUWS
54ste JAARGANG MAANDAG 16 MAART 1931No. 15976
BUREAU- KOEMARKT 4, SCHIEDAM
TELEFOON INTERCOMM. 68085
veertigjarige vincentius-jubilea
KAPELAAN A. F. J. GOOSSENS
SCHEEPVAART
UIT ROTTERDAM
de stille omgang
JAARVERGADERING ST. BARBARA-
VEREENIGING
DIT NUMMER BESTAAT UIT
DRIE BLADEN.
HEEL ZIJN LEVEN STRIJDER GEWEEST
NOTEERING MOUTWIJN EN
SPIRITUS
DE KLEINE EXCELLENTIE
EN ONZE TIJD
?'>M
ABONNEMENTSPRIJS van de NIEUWE
ScHIEDamsCHE COURANT bedraagt, franco
v°°ruitbetallng
6r drie maanden ƒ3.25; per maand ƒ1.10;
ter week 25 cents.
bezorging franco per post bedraagt de
ab°nnementsprljs per drie maanden 3.75, bij
voorultbetaling. -,.i
LOSSE exemplaren zUn steeds aan cns
Ureau Koemarkt 4 verkrijgbaar A 6 cents
p6r stuk.
p°STCHEQUE- en GIRODIENST No. 81440.
NIEUWE SCHIEDAMSCHE COURANT
De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt;
Voor 1—6 regels1.65, elke regel meer 25 ets.
Bij contract aanzienlijke reductie.
Geen prijsverhooging voor den Zaterdagavond.
Reclames tusschen den tekst dubbel adv.tarief.
Liefdadigheldsadv. half tarief. Voor Liefdadig-
heidsadvert. worden geen contracten afgesloten.
Kabouter-advertentiën6 regels 0.50; 16
regels 1.15 regels 1.50, bij vooruit
betaling. Porto voor opzending van brieven
gelieve men bij te voegen.
^atis-Ongevallenverzekering 500.— bij overlijden door een ongeval; 500.— bij verlies van beide handen, voeten of oogen; ƒ250.— bij verlies van één hand, één voet of één oog; ƒ150.— bij verlies van een duim; 75.— bij verlies van een wijs-
v*°ger; 50,bij verlies van twee voorste ledematen alle vingers van een hand; 25.bij verlies van eiken anderen vinger. De Verzekering loopt op de voorwaarden als eenmaal per maand in dit blad worden afgedrukt.
De heeren Adriiaa.n Zoetmulder en Arnold
Zoetmulder dieridacibten gisteren en lieden den
<la(g, waarop ze voor vteeirfclg jaar in de confe
rentie van de H. Maagd va,n de Sint Vineen-
Uusveirenlging wer.ten opgenomen. Ter inten
tie van de bcOde juiblartasen werd gts'termtcr-
Sen de H. Mis van half acht in de Frankela.n-d-
6che Kerk opgedragen, waarna een feestelijke
ent-vangst van de jubileerend© Vincentianen
IdaaJts vond in het getouw deir vereeniging
3-am de Lange Haven. In hartelijke e,n van
Snoote sympathie en dankbaarheid getuigende
bewoordingen werden ze bier in tegenwoordig
heid van hun veile opgekomen confrater® door
den president van den Bijeonderen Raad, den
beer J. T. J. Melcliers toegesproken, waarna
een gemeenschappelijk ontbijt volgde, waar
op de beide feestelingen, een dankwoord spra
ken.
Hedenmorgen werd door idian HoogEarw.
Heer Deken in het Stalt Lidulne^estrctt, we
derom ter intentie van de verdienstvolle ju
bilarissen, een H. Mis opgedragen. Door de
Zuster® van het gesticht werd de plechtigheid
biet zaAg opgeluisterd.
DIEFSTAL
Ten nadeele van S. aam de Fabristraat alhier,
is uit z'n portefeuille en zijn woning een bank.
biljet van 10 ontvreemde
Benoemd tot bouwpastoor
BALDADIGHEID
In den tuin va,11 den lieer S. aan den Burgru.
Ivnappcrtlaan is Zaterdagnacht een tulnlan-
taarn ter waarde van 50 s-tuk gegooid. Een
onderzoek is ingesteld.
Bij M. v. d. V., aan de Heerenstraat is
Zaterdagnacht een ruit ingeslagen, ter waarde
van 2. De politie stelt een onderzoek in naar
den dader.
„Ach, doe u mü een pleizier en tele
foneer u even aan m'n vrouw, dat ze
niet hoeft op te blijven
AUTO IN BRAND
Zaterdag Is de motor van een auto bestuurd
door A. M. H, uit Rotterdam op de Koemarkt,
brug in braind gevlogen. Met behulp van zand
heeft de politie het vuur geblusctot. Ds auto
moest worden weggesleept.
BURGERLIJKE STAND
Aangifte van 1214 Maart
GEBOREN: Gerrit, zoon van J. Rijken en J.
G. Kiela, Nieuwe Maasstraat 80 Cornells,
zoon van L. Roetman en C. Bijloo, Aleidastr.
146 M-artinus, zoon van L. van Walsum en
N. de Mimnik, van Dijcksitraat 24 Meehelina
W. H„ dochter van M. Bevers en W. M. M.
Gillisse, Broersveld 14 Krijn, zoon van IV.
Mulder en T. Meulstee, Poortugaalscheslraat 18
OVERLEDEN: H. Markestein 80 jaar,
J. P. Ritman, 84 jaar.
SCHIEDAM, IC Maart. Aangekomen: Duitsch
s.s. Martha, met keisteenen van Lijsekil ln de
Voorhaven; Duitsch s.s. Namburg, met stuk
goederen van Hamburg; Eng. s.s. Susendal,
van Huil voor N.V. Scliieveem aan de Wilhel-
minahaven; s.s. Primo, van Londen om te dok.
ken in de Wilhelminahaven.
LONDEN, 15 Maart. Aangekomen: motor,
schoener Nyssiena, met ledige fiesschen van
Schiedam.
ACROBATIEK IN DE VRIJE LUCHT
Een „sensatie-programma" op de Blaak
Darwin's naam en theorieën beginnen hij ve
len een beetje in liet vergeetboekje te geraken
en de kwestie of de mensdli een verbeterde
uitgave van den aap is, laat ons, voor zoover
dit probleem nog niet gansch en al van de
baan is, over liet algemeen volkomen koud.
Het was dan ook niet meer dan een flauwe
herinnering aan deze veel omstreden theorie
die bij ons opkwam, toen wij 011s deze week bij
de vele kijkers voegden, die op de Blaak ln
ademlooze spanning naar de fantastische evo
luties van een paar boombeklimmers stonden
te turen.
Men zou werkelijk gaan twijfelen!
Wij, Rotterdammers, zijn sinds enkele maan
den cp variété-gebied wel' iets gewend en we
zullen niet meer zoo licht als vroeger grieze
len bij toe-ren aan het vliegende rek en soort
gelijke adembeklemmende verrichtingen, die te
onzen pleziere vaak met levensgevaar worden
uitgevoerd.
Maar wat de twee houtkappers Zaterdag in
de boomen van de Blaak uithaalden, had, zoo
van een afstand gezien, niets menschelijios
meer. Als apen werkelijk, net als uw lieve
lingsmandril in de Diergaarde sprongen
ze van tak tot tak, met een weergalooze behen
digheid hun sprong afmetend. Als apen balan
ceerden zij op zwiepende, angstig dunne uit
einden van takken, die zij met een scherpe bijl
vlak voor hun voeten wegkapten.
De vergelijking gaat niet heelemaal op! Het
kappen was een zuiver menscibelijke verrich
ting. Apen laten, voor zoover ons bekend Is,
de boomen in hun oerwoud rustig groeien. En
dan was er nog een omstandigheid, die het
oogeneohijnlijke bewijs voor de juistheid van
Darwin's theorie te niet deed.
De mannen dn de boomen bleken zich met
stevige touwen te lie'bben vastgesjord. Het
geen aan hun gedurfde prestaties overigens
niets af doet. De Blaak gaf een attractie, een
„wereldsta-dprogramma" waardig.
Maar d'oude abeelen protesteerden mèt
steunend ge-kraak
ROTT. HOFSTADTOONEEL
Gratie
Dat we in Karl Maria Fiukelburg met een
nog rijpend talent te doen hebben, demonstreert
dit pleidooi voor vermildering van de strafwet,
geving we-1 heel duidelijk. Want niet alleen is
de omstandige bezetting, welke het vereisebt,
omgekeerd evenredig met zijn belangrijkheid,
ook deargumenteer-kracht, welke er van uit
gaat, slaan we niet hijster hoog aan.
Er wordt wel honderd uit in geredeneerd
voor iets wat op een intrige lijkt, scheen
er bij al dat geraisonneer bijna geen plaats
maar veel vat krijgen de argumenten over en
weer al zoo niet, omdat de sfeer daartoe niet
voldoende serieus schijnt. Of hieraan de auteur
zelf schuld is, dan wel of het meer op rekening
komt van regisseur Schwab, die als lichtelijk
gekarikaturiseerde inspecteur van het gevan
geniswezen de note gaie wat sterk accen
tueert, blijve in het midden.
Doch ook afgezien van dit storend element
lijkt ons de overtuigingskracht van het geheel
niet bijzonder groot. De tegen-argumenten krij
gen maar ail te vaak een zeker overzicht
voor zoover de auteur het opneemt voor een
humane behandeling van gevangenen zeker ten
onrechte.
Uit dramatisch oogpunt bekeken, geeft
het stuk ten slotte alleen in de laatste acte
booneel te zien, als die gevoelsmenscb* van 'n
gevangenis-dominee tot de ervaring komt, dat
zoo wat heel zijn omgeving behalve dan de
gevangenen tegen hem samenspant om zijn
Tnenschliievend streven. Eduard Palmers weet
deze speel-scêne behoorlijk relief te geven. Hij
werd zeer verdiend met bloemen gehuldigd.
Een bullebak van '11 gevangenis-directeur
speelde Joan Elsensohn; 'h zalvenden kerk
voogd Jan Grefe.
We laten het bij deze enkele namen; zooals
reeds opgemerkt is de lijst der medespelenden
(met verschillende doublures) te uitvoerig.
Een vrij goed gevulde Groote Schouwburg
heeft het stuk niet het minst stellig om
zijn strekking, vriendelijk ontvangen. Vooral
aan het slot was er reden voor dankbare waar
deering.
Het gouden feest van den
stillen bedetocht
h-aa^ ê'ou^'en Êeest van d'en Stillen Omgang in
Ue r ^egenwoardige organisatie is mogen wor-
gevierd onder weersomstandigheden zoo
S rftis als wij in de laatste jaren niet meer
w ®h gekend. En voor ons Schiedammers
rd de wij-ding van den bedetocht nog ver-
oogd zjjn beijroiniing in de kapel van
ai H. Mirakel, door het H. Misoffer en de
SGttieene H. Communie in de kiapel van het
'"'gijnhof.
Ue organisatie we kunnen het ons niet
dors meer voorstellen sinds bij iden heer C.
J. M. Jansen de leiding berust klopte weer
ot in de kleinste bijzonderheden.
Te half twaalf Zaterdagavond kwamen de
cki-ed'amsChe deelnemers en die uit Vlaar-
'-i'ugen in de Singelkerk bijeen een indruk
makend volle kerk van enkel mannen die
flck opmaakten voor dien stillen bedegang. Een
a"t Lef werd hier gehouden en de president
Vriendenkring, pastoor Meijer, sprak
ten. gloedvol, bezielend woord. De zeereerw.
preker herinnerde er aan, hoe de Atheners
Peh tijde van Pauius een tempel bezaten, den
"Onbekenden God" gewijd, en hij wees er op,
aa-t ook wij een als het ware onbekenden God
eaan huldigen, een God van Wien honderden
tiilioemen nooit hebben gehoord en die in Zijn
hoogheilig Sacrament door ntillioienen, die
christenen willen zijn, niet wordt gekend. Bij
eereboete en de stille hulde, welke wij dien
hod van Liefde in Zijn heilig Altaarsacrament
iraan geven, laten wij daar bijzonder degenen
h'e Hem niet kennen in onze gebeden ge
denken.
Te 0.18 precies zett ede pelgrims-trein zich in
beweging, oni na een heel kort oponthoud
hechts te Ketliel, in een goed uur tijds de bede
vaartgangers aan het Centraal Station te Am.
sterdam af ie zetten. Hier werd op het Sta
tionsplein zelf een uitstekende regeling
de stoet geformeerd. In onafzienbare rij be.
Wogien zich reeds de talloo-ze ommegangers
Voor het Schiedamsche korps uit; ontelbaren
Volgden achter de onzen. De stevige stap van
den strekken stoet dreunde door de stille stra
ten, waar een enkele carnavalsvierder als in
schrille tegenstelling met dien pJechtigen ernst
Van dife duizenden op hun stillen tocht, luid-
rnchtig zich huiswaarts spoedde. Eerbiedig
"Vijgend gingen allen den roemrijken gang,
diep een® het Sacrament van Mirakel ging en
hij de intenties d.ie hun stil gebed vergezeld-en,
moet stellig bij allen wel deze zijn opgekomen,
dat eens nog in den triomf van den plech-tigen
tijken optocht, waarmee men een koning, den
Koning der Koningen inhaalt, de Christus
Eucharlsticus door deze zelfde straten zou wor
den gevoerd.
Precies om drie uur werden we de devote
Bagijnhofkapel binnengelaten. De Bagijnhof-
kapel! Dat was het geschenk, dat de leider
Van dte Schiedamsche bedevaart, de heer Jan
sen, ter gelegenheid van heit eerste lustrum
Sedurend© welke hij, op zoo voortreffelijke
Wijze, den leidersstaf voert, zijn getro-uw an had
aangeboden. En dat het op prijs gesteld werd
w-as reeds gebleken in de ongewoon groote
deelname, zoo groot, dat de aanmelding woest
Worden sltop gezeit. D-e stemmige Bagijnhof-
kapel waar alles aan het H. Sacramentsmirakel
Amsterdams e-or en bro-n van Amsterdams op
domen, berinne-rt, liet grooter Jtal niet toe.
Het H. Misoffer werd opgedragen door pater
Siesta. di-e eveneens een diep gevoelde toe
spraak naar aanleiding van het Evangelie van
den dag over de vermenigvuldiging der Broo-
den tot de pelgrims richtte. Kapelaan van
Leeuwen, uiit Vlaardi-ngeu, die met Pater
Biesta, aan het hoofd van dte bedevaartganger»
Uit de beidie sitedien, dien ommegang had mee
gemaakt, reikte de H. Communie uit
En toen be kwart over vier wij aan gebed
en overdenking en dankenden zang werden
ontrokt, stond alweer een andere sltoet voor den
ingang der kapel om evenals wij den indruk-
Wekkenden tocht te beëindigen met een uur
Van innig samenzijn met Josus in Zijn H.
Sacrament.
De Stille Omgang jubileerde gisteren. En
aan dat jubilé heeft Haarlems bisschop, die
geen enkel jaar bij den omgang ontbreekt,
bij zonderen luister willen bij zetten, dopr in
de St. Catharinakerk, de kerk van pastoor L.
Stolk, bij deze gelegenheid tot eere-kanun.nik
Van Haarlems Kapittel benoemd een Pontifi
cale Hoogmis op te dragen. Voor het verslag
van deze plechtigheid verwijzen wij naar pa-g.
1 van het tweede blad.
te Roelof-Arendsveen
Naar wij ver nomen is kapelaan A. F. J.
Go-os-sens benoemd tot bouwpastoor te Roelof-
Arenidisreen, ten Noord-Oosten van Leiden, de
kenaat Alpben.
Kapelaan G00s,sens, die op 19 Augustus 1926
den w-el-eerw. beer A. J. L. Leesberg als ka
pelaan van de parochie van bet H. Hort op
volgde, heeft dus viier-en-eem half j-aar zijn
priesterlijken arbeid ©n zijn talenten d-I-e
ziieh vooral op organisatorisch gebied zoo rijk
ontplooid-en, aan Schiedam mogen wijden.
.Hij was in de H. Hartparochie directeur
van de H. Familie, afdeelitag vrouwen; direc
teur van d-e Edelwacbt van het H. Sacrament
en van dien EuOhiafl-ilstisohen Bond, terwijl
het grootemd-ee-Iis ook zijn stuwkracht wais,
welke de bedevaart maar O. L. Vrouw ter Nood
te H-eiloo in het leven riep en tot bloei bracht.
Voorts was kapelaan Goo-ssen-s directeur der
Pauselijke Missie-genootschappen en geestelijk
adviseur van de parochiale propagandaclub
„St. Clem-ens''.
In het sociale leven vinden we ham als voor
zitter, -en we mogen wel zeggen als d-e ziel te
vens, van de contactcommissie vooir de jeugd-
o-rganilsat-i-esails voorzitter van het R. K,
Woonwagenliefidewerk „S't. Catharin-a van Ge
nua", waarvan hij ds oprichten was; voort®
als geestelijk adviseur van den R. K. Metaal-
bewerk etebond St. Eloy, den R. IC. Tabak»,
bewerksrsbond ,,St. Hippoly-t-u-s", den R. IC.
Typografeinboinid „St. Petros Canisi-us" en den
R. IC. Bond van Handels-, Kantoor- en win
kelbedienden „St. Franciseuis van Aseilsië".
Kapelaan Gooesens zal Vrijdag aanstaande
naar zijn nieuwle standplaats vertrekken,
waar hij ond-er andere pastoor J. G. Omel zal
aantreffen, die nog korten tijd, van Januari
1918 tot Maart 1920 pastoor is geweest va-n
de parochie van O. L. Vrouw Visitatie.
Tot lcapel-aan va.n de parochie van het H.
Hart van Jesus, ala op-volger van kapelaan
G-oossens, is benoemd de weleerw. heer Th. van
Seggelen, thans kapelaan van de parochie van
den H. Martha, te 's-Gravenhage. D-e W-etteerw.
beer van Seggele-n werd in 1896 geboren, in
1921 priester gewijd cin is sinds 1929 kapelaan
te 's-Gravenhage.
FILMAVOND VOOR DE
It. K. WERKLOOZEN
Morgenavond om acht uur wordt in hot ge
bouw van dien R. IC. Volksbond de twee-de film
avond gegeven voor de R. IC. Werkloozen. Tot
dezen avond hebben ditmaal ook d-e vrouwen
toegang.
KINDEREN NAAR BUITEN
Katholieke ouders wier kinderen, op dokters
advies, in aanmerking komen voor uitzending
naar buiten, dienen daarvan aanmelding te
d-o-en op Donderdag 19 Maart, Veenlan-tstraa-t 2,
en wel des middags tu-ssch-en 3 en 4 uur. Men
zi-e de advertentie dienaangaande in dit num
mer van ons blad.
In die jaarvergadering van de St. Barbara-
vereeniging weid. door dten voorzitter den heer
S. M. B-rouw-er itn enkele dankbare bewoordin
gen be-t priesterfeest van d-en geestelijk-advi
seur, kapelaan Bekkers, herdacht.
Secretaris en penningmeester brachten een
keurig verzorgd jaarverslag uit.
De aftredende bestuursleden de heer C. den
Hollander, H. van Dijk. A. Dingenouts en J.
Wille werden alles herkozen.
Na ©en opwekkend, propagandistisch woord
sloo-t de v-oorzitter de vergaderImg.
DE BEIERSCHE KAPEL
De lente i-s in aantocht. Moch-ten we er nog
niet van overtuigd zijn, de Beiiersche kapel
een zeker te-eken is weer gearriveerd en is
vanmorgen met haar traiditi-dneieile muziek
festijn in cuza stad begonnen.
GEVALLEN
Aan den politiepost op die Broersvest is gis
ter verbonden de 5-jarige G. v. L., uit Rotter
dam. die op d-e Singel gevallen was cn zich
ernstig aan 't gelaat bad verwond. Het ventje
moest einder geneeskundige behandeling wor
den gesteld.
DE BELANGSTELLING BOND HET GEdOVT? VAN 'T GERECHTSHOF te 's Hertogen-
boeeh tijden® de uitspraak in de moordzaak-Lans
Moutwijn
Moutwijn per H.L. ad 46 pet. 10.
HERMAN JANSEN
Spoeling
Spoeling 1.40.
EUROPEESCHE CONFERENTIE INZAKE
HET WEGENVERKEER
De Nederlandsclie afvaardiging naar Genève
Naar wij vernemen, zijn benoemd als afge
vaardigden der Nederlandsche Regeering, ter
Europeesche Conferentie, inzake het wegver
keer, welke op 16 Maart 1931 te Genève zal
worden gehouden: Mr. J. F. Sdhönfeld, adminis.
trateur aan het Departement van Waterstaat,
leider der afvaardiging; de heeren L. Meijers
en J. Takker, beiden administrateur aan het
Departement van Financiën, als afgevaardig
den; de heeren G. A. Pos, vice-voorzitter van
den Algemeenen Nederlandscben Wielrijders-
Bond, Touristenbond voor Nederland, B. W.
van Weideren Earon Réngers, secretaris-pen
ningmeester van de Kon. Nederlandsche Auto
mobiel-Club en Adr. Beers, vice-voorzitter van
den Bond van Bedrijfsautohouders in Nederland
als deskundigen.
grooter, wanneer wij meer van hem weten, dan
dat hij voor den haat van Bismarck onontbeer
lijk was, dan dat hij in een adem moet genoemd
worden met het Centrum, hoewel hij niet min
der verdienste en waarde heeft als Stichter van
de Volksverein für das ICathoIische Deutschland
dan dat de keizer hem bij zijn laatste ziekbed
bezocht en de keizerin hem bloemen zond.
Langzamerhand wordt het tijd, dat waarde
krijgt een diepgaand onderzoek, of Windthorsts
offervaardigheid Wlndthorst wist te offeren
in groote onbaatzuchtigheid in zijn jongere
jaren meer uit idealisme voortsproot, in zijn
latere jaren soms een weinig uit politiek. Hoe
zijn houding precies is geweest bij de Septen-
naatskwestie? Hoe groot zijn verdiensten wa
ren als sociaal-politicus? De resultaten van deze
studies behoeven niet in deze kolommen afge
drukt te worden. Wij vestigen er alleen de aan
dacht op, om niet den indruk te wekken, dat aan
onzen plicht voldaan is, wanneer wij de vlag,
die vijfentwintig of dertig jaren, in dit geval,
veertig jaren half stok hangt, maar weer eens
voor het groote publiek lustig omhoog hijschen
en laten wapperen.
En vooral is dit niet verdienstelijk, wanneer
het de nagedachtenis geldt van mannen uit een
absoluut ongelijksoortige periode met de onze.
In een tijd van geweldige conflicten hebben
historische figuren om hun eigentijdsche ge
schiedenis, hun eigen leuzen en idealen, niet
zoo'n pragmatische waarde.
Dat niet de resultaten dan van hun actie op
het eerste plan geschoven worden, maar veeleer
de menschelijke kwaliteiten, die de leiders in
elk tijdsgewricht noodig moeten bezitten.
Zoo komen wij dan weer bij de getuigenis
van Schaepman terecht. Windthorsts „onverbre
kelijke trouw" manifesteert zich al heel duide
lijk in zijn warme vaderlandsliefde ten opzichte
van Hannover. 17 Januari 1812 geboren bij
Osnabrück, waar hij later het gymnasium be
zocht, was hij Hannoveraan. In dezelfde stad
vestigt hij zich na de voltooiing zijner studies
te Göttingen en Heidelberg, in 1836 als advo
caat-notaris. Zes jaar later is hij „Konsistorial-
rat" dezer stad, in 1848 raadsheer bij het ge
recht, en 't volgend jaar afgevaardigde voor de
2de kamer van het koninkrijk Hannover, waar
hij spoedig den voorzitterszetel bezet.
Als koning George V, de blinde, Ernst
August in 1851 opvolgt, wordt Windthorst de
eerste Katholieke minister van justitie, een
ministerie, dat hij ten tweeden male, van 1862
1866 waarnam. In dat jaar verliest Hannover
zijn zelfstandigheid na den oorlog van Pruisen
met Oostenrijk en wordt Windthorst Pruisisch
staatsburger. Windthorst, die dezen oorlog van
1866 als een groot onrecht beschouwt, vroeg
zijn ontslag als Kronoberanwalt. Zijn deugden
van „geloof, trouw en standvastigheid'' treden
des te duidelijker aan den dag, wanneer hij
afgevaardigde wérdt voor den kieskring Meppen,
naar den Noord-Duitschen Rijksdag, waar hij het
Centrum krachtig en eensgezind maakt, in de
felle en beruchte Kulturkampf.
Ook Windthorst is heel zijn leven strijder ge
weest, en in den strijd heeft hij de energie ge
vonden om zijn streven en initiatieven in de
daad om te zetten. Windthorst was gelukkig,
dat hij een tegenstander had in Bismarck, zoo
als Bismarck zich nog gelukkiger heeft mogen
achten, dat hij een oprecht mensch als het on
ooglijke mannetje uit Meppen tegenover zich
wist. Windthorst heeft tegen verdrukking en
vervolging gestreden, tegen de vijandigheid ten
opzichte van Katholieke ambtenaren, tegen
schoolkwesties, voor Katholieke vrijheid en al
die gevechtsterreinen heeft hij bestreken, die
ook onze geschiedenis der emancipatie uitma
ken.
Dat is de tijd van ons verleden. Maar mocht
die tijd terugkeeren de mogelijkheid is niet
denkbeeldig dan moet de kleine Excellentie
de eerste wezen, die als lichtend voorbeeld ge
steld moet worden. Thans zoeken wij figuren;
niet zulke, die gouden eeuwen wisten te schra
gen, niet zulke, die wiegeliederen neuriën op
melodieën van het epos der geschiedenis, maar
zieners, in tijden van bereikt ideaal en dreigend
gevaar tevens, de moeilijkste perioden der his
torie, werkers voor den dag van morgen in de
rust van heden, en dat niet alleen op staatkun
dig en sociaal gebied, maar ook op cultureel en
religieus terrein, met nieuwe methoden en an
dere instrumenten dan die van een te nabij
verleden.
Verwacht wordt:
Matige, Oostelijke tot Zuid-Oostelijken wind,
licht tot half bewolkt, droog weer, om het
vriespunt des nachts, overdag iets zachter.
lederen Maandagavond repetitie Harmonie
gezelschap St. Ambrosius, R. K. Volksbond.
S uur. Aanmelding nieuwe leden. Instrumenten
beschikbaar.
Dinsdag bestuursvergadering R. K. Metaal-
bewerkersbond ,,St. Eloy", Gebouw R. K. Volks
bond.
lederen Woensdag om half negen bestuurs
vergadering van het afdeel in gsbestuur van den
N. R. IC Volksbond.
lederen Woensdagavond om half 9 repetitie
„Schiedamsi Mannenkoor" (dirigent Paul v.
d. Putten). Groote zaal van den R. K. Volks
bond.
lederen Woensdagavond van 8 tot 10 uur in
den R. K. Volksbond gelegenheid tot het af
halen van naaiwerk voor de Theresia-vereeDl-
ging.
lederen Woensdagmiddag van 33% uur
gelegenheid tot afhalen van Naaiwerk voor de
Missienaaivereeniging, Korte Kerkstraat 6.
lederen Woensdagavond half 9 verplichte
bijeenkomst St. Jos. Gezellen, Schiedam I, Ver-
eenigingsgebouw Lange Haven 70. Conferentie
over: Populair Godsdienstige Onderwerpen,
door den praeses.
IedeTen Donderdagavond van 810 uur
repetitie Polyhymnia. R K. Volksbond.
lederen Vrijdagavond van half 9 tot half 11
repetitie IConlnkl. Zangvereeniging Schiedam'»
Mannenkoor „Orpheus" onder leiding van Ed.
F) ipse. Gebouw R. K. Volksbond.
lederen Vrijdagavond Cursus R. K. E.H.B.O.
Gymnastiekzaal van de R. K. School aan de
Warande. Aanvang 8 uur.
lederen Zaterdagavond: Ned. R. K. Bond
van Houtbewerkers, Meubelmakers, Behan
gers en aanverwante vakken ,,St. Antonlus
Van half 8 tot half 9 zitting van het bestuur.
Gelegenheid tot aanmelding van leden.
Woensdag 18 Maart
Geneeskundige sociëteiten Nut en Voorzorg
en Overeenstemming. Buitengewone algemeeme
vergadering. Bespreking liquidatie. Gebouw
Eendracht. Acht uur.
Jaarvergadering R. K. Volksbond. Jaarver
slagen en bestuursverkiezing. Bondegebouw.
Acht uur.
17 Maart: Groote Schouwburg, Gratie
(Rott. Hofgtaditooneei) 8.15 uur (voor volw.).
18 Maart: Laat Patsy maar loopen (Ver.
Schouwspelers) 8 uur.
19 Maart: GTOote Schouwburg, De Rozen
krans (Ver. Schouwspeler®) 8 uur. St Jos.
krans (Ver. Schouwspelers) 8 uur St. Jos.
ca", 8 uur.
Bioscopen: Goedgekeurde programma's
tot en met Donderdag 19 dezer in: Luxo-r,
Op inspectie; Royal, Het lied is uit (voor
volwassenen; Olympia, lm Weisten nicht
Neues (voor volwassenen)Grand théatre,
Marokko (voor volwassenen).
SCHIEDAM, 16 Maart Officieel© noteering van
do commissie uit de Kamer van Koophandel.
Onze tijd kenmerkt zich onder andere door
een zeer retrospectieve neiging. Dit is geen
teeken van sterkte. Maar ieder en allen, die
zich in deze dagen tot de behoud-gezinden re
kenen, leggen geen getuigenis af van robuste
kracht, tenzij ongetwijfeld de Paus te Rome,
en Hij alleen.
Al kraakt en kolkt het aan de eene zijde met
onrustbarend rumoer, aan de andere zijde viert
de slappe rust, de verzadiging van het volk, de
partij, de groep, die zich arrivé waant, hoogtij.
Daar wordt te vee), gerust op de lauweren van
anderen, en daar wordt ts weinig gedacht, dat
lauwerkransen wèl lang mee kunnen, maar
toch ook hoe langer hoe droger en verdorder
stof
De geschiedenis heeft de weinig aangename
eer om, dank zij dien retrospectieven wellust,
voortdurend onder hoogtezon belicht te worden.
Het zou Kilo weinig deren, wanneer men tij
den van rust wilde vergelijken met tijden van
onrust, perioden van strijd met perioden van ac.
tieven groei, tijdperken van destructie met tijd
perken van decadentie. Klio bovendien maakt
ook liever haar historie, dan dat zij altijd door
dillettanten van het vak op de ontleedtafel
wordt gelegd, en averechtsche diagnosen moet
aanhooren.
Zij weet veel te goed, dat het niet ter harer
eer is, het voortdurend beroep op de grooten
van een of twéé geslachten terug, althans nu
niet, nu alles er op wijst, dat er een tijdperk
Ludtvig Windthorst.
van groei, van opbouw, staatkundig, religieus,
politiek en cultureel is afgesloten, tenminste
in eigen omgeving en nabuurschap.
Ook weet zij te goed, dat het lang duurt, lan
ger dan het tempo van onzen tijd het zou wen-
schen, voordat over de grooten, strijders en bou
wers zuiver en met nut van ernstige waarden
kan geoordeeld worden.
Wij zien het in eigen kring. Nog is Schaep
man den tijd niet door, dat de leuzen over
grootheid en kracht en verdiensten, die hem
slechts legendarisch kunnen maken, vervangen
zijn door de objectieve historie van zijn leven
en streven.
Zoo is het met Wjudthorst.
Voor ons heeft deze groote onze zonder
linge inleiding op een pieus memento behoeft
geenszins onvriendelijk te worden geïnterpre
teerd voor ons heeft deze groote het voor
deel, dat hij buiten onze grenzen zijn bouwers-
werk heeft gedaan, zoodat de gelegenheid te
minder is geweest om te ervaren van de insinu
aties en verdachtmakingen, waaraan ook hij
in zijn actief bedrijf bloot stond.
Nog geldt voor onze kennis te veel de typee
ring van den oratorischen Schaepman over
Windthorst, op den Akenschen Katholiekendag
van 1879: „de man, wiens naam het symbool is
geworden van onverbrekelijke trouw, van man
nelijk geloof, van sterke standvastigheid, van
onwrikbaren moed."
Nogmaals: hiermee wordt geenszins be
toogd, dat de kleine Excellentie geen groot
strijder is geweest. Maar momenteel wordt hij