HET PAASCHCONGRES DER S.D.A. P.
■V
DIJNSDAG 7 AFRO, 1931
De linkervleugel beschuldigd
De besturen der Midden
standsbonden in conferentie
Onderwijs aan schippers
kinderen
,DE EENHEID DER PARTIJ IN GEVAAR GEBRACHT'
notaris a. j. a. verschraage. t
DRIJVENDE NED. JAARBEURS
VOOR HET BUITENLAND
HAAT ZAAIEN EN STRIJD TEGEN
DE EENHEID
Een groep met principieel afwijkende
gevoelens
De redactie van het links-socialistisch week
blad ,,De Socialist", vroeg in haar laatstver
schenen nummer, dat het Congres niet in be
slag genomen zou worden door „onvruchtbaar
gepraat over gedragingen" van links-socialis-
teP. ,,voor de vermeende organisatorische en
andere zonden van den linkervleugel". De hee
ren hebben blijkbaar gevoeld, dat er iets broei
de, want zij verklaarden, ,,dat misschien nog
nooit onze partij een congres, van grootere be-
teekenis en van grootere mogelijkheden bij
eenzag dan dit Arnbemscke Faaschcongres".
In elk geval bleek al spoedig, dat het Con
gres zich allereerst niet zou bezig houden met
de onderwijskwestie, zooals verwacht was,
maar met de positie en het optreden der links-
socialisten.
De rede, waarmee de voorzitter der S.D.A.P.,
het Eerste Kamerlid, de heer J. Oudegeest het
Congres opende, dat in de groote zaal van
„Musis Sacrum"
werd gehouden, be
vatte al niet ondui
delijke zinspelingen
tegen de oppositie.
De partij met haar
470 aüdeelingen en
7&.416 leden koin
niet leven van „on
vruchtbare sensatie"
noch de betrekkin
gen met zusterpar
tijen in het buiten
land verbreken. De
overleden rijkskan.
selier Müller werd
herdacht en een
Zweediscli partijge-
J. Oudegeest. noot begroette het
Congres. „Men kan
met de partij niet experimemteeren", men wil
„niet op de slingerpaden van sensatie een
woordenkraam zooals onrijpen willen". Vooral
(1e oogen der katholieke arbeiders moeten ge
opend. Maar geen blazen van luchtbellen",
noch „zaaien van wantrouwen in eigen kring".
Dat was de muziek in de openingsrede,
waarin Macdonald's Indië-politiek werd gepre
zen en het proces tegen de nationalisten in
Xed.-Indië als schandalig werd gekwalificeerd.
Dat de Engelsche Ar be I der sr e gee r in g in
Britsdh-Indië wel zoo streng optreedt als de
-Vederlandsche Regeeriug iu haar overzeesche
gewesten, zei de heer Oudegeest niet. Hij liet
't Congres een motie aannemen tegen het
proces in In die, waarin tevens aïnnestie werd
kseëisclit. Bovendien werd een MzoiüLere actie_
voor de soc.-dem. pers aangekondigd de
'weide socialistische Waden hebben thans
1 "9.457 abomné's en de stichting van ge
westelijke bladen alsmede een weekblad,- waar.
'1 theoretische vraagstukken zouden kunnen
borden besproken.
Zooals gezegd de onderwijskwestie werd
voorloopig geëlimineerd: eerst zou de kwestie
Van den linkervleugel besproken worden.
Het Congres zette zich in de houding: hoog
°T> 't podium het bestuur, vóór in de zaal de
Politieke vertegenwoordigers en de leiders der
'eialistische vakbeweging: daarachter de hon
derden afgevaardigden elk met de paperassen
voor zich op tafel. De afgevaardigden zitten
Provincie-gewijs: Amsterdam heeft een eigen
Plaats; achter de eigenlijke zaal een soort lee
rt "r-ten toonstelling, in de zaal socialistische
c mblemen, ook propagandadoeken voor de so
cialistische pers.
De bijeenkomst is ee.n arbeidersbijeenkomst;
ren enkele gegradueerde, ook eenige tientallen
dames, maar het arbeiderselement schijnt be
slist de meerderheid te vormen, al kan men,
gelukkig, den indruk opdoen, dat d'it geen
„proletariaat" is in den ouden zin van het
woord. De sfeer is gemoedelijk: de meesten
kennen elkaar en veel complimenten maakt
men niet. Het eenige verschil met een soortge
lijke katholieke bijeenkomst is, dat hier alle
geestelijk element., in religieusen zin, ontbreekt
en dat er in katholieke -samenkomsten meer
differentiatie is.
Terwijl het Tweede Kamerlid de heer Vlie
gen zoolang het praesidium waarnam, verde
digde de heer Oudegeest deze resolutie van
het, partijbestuur:
Resolutie.
Het Congres,
kennis .genomen hebbende van het schrijven
der I. L. P„ waarbij deze Partij, mede namens'
den „linkervleugel der Hollandse he sociaal
democratische Arbeiders-Partij adliae.de vraagt
op een nieuwe beginselverklaring en een nieuw
program van actie op nationaal en internatio
naal gebied,
overwegende, dat de eenheid dei' Partij in
gevaar gebracht wordt door de medewerking,
welke de z.g. linkervleugel zonder voorkennis
der Partij of de Partijleiding, heeft v®rle®"®
aan deze poging tot wijziging der growls ag
onzer- organisatie en actie,
overwegende voorts, dat deze groep dus is
opgetreden als een georganiseerde politieke
groep in de S. D. A. P.,
Verklaart dit optreden onvereenigbaar met
het lidmaatschap der Partij en eischt van de
•artijgenooten, die bedoelde medewerking ver-
mi hebben de openlijke verklaring, dat zij
zich uit de gevormde combinatie dezer politieke
partijen zullen terugtrekken
constateert, dat hans duidelijk gebleken is,
ibit de groep van „De Socialist" blijft optreden
p een wijze, die in strijd is met de resolutie
van Nijmegen 1929,
draagt het Partijbestuur op nauwgezet voor
Ie handhaving van dit besluit zorg te dragen
en bij overtreding onmiddellijk de maatregelen
a nemen, die in het belang van de eenheid
en de strijdkracht der Partij noodiig rijn.
De partij-vo rzititer nam geen blad v-oor den
mond. Hij beschuldigde den linkervleugel van
"organisatorisch optreden in vereemiging met
do Indepedent Labour Party, de Noorsche
Arbeiderspartij en de Poolse.he geestverwanten.
Met deze groepen werd 't program voor een
nieuwe, revolutionnaire internationale in elkaar
gezet, dat pas aan de S. D. A. P. werd toege
zonden maar voordien steeds geheim was ge
houden.
De heer Oudegeest qualifioeerde dit optreden
der iftiks-sociaJisten als „achterbaksak geknoei:"
"n verzekerde, dat „de schunnigheden in „De
-r>clalist" elke partij genootschappelijke ver
houding onmogelijk maakten. De „meest perfide
"wrvjfllen.» treffen alt „De Socialist" de S. D.
A. P., de socialistische redacteuren en men-
schen als Henri Polak.
Met zijn wekelijksck-e clubs in particulieie
huizen, weekends en jaarlijksohe landelijke
conferenties, vormt de linkervleugel een partij
in de partij en volgt door het indienen van
„radicale voorstellen" zuivere communistische
politiek. De heeie geschiedenis van „De socia
list" noemde de heer Oudegeest een geschiede
nis van woordbreuk, haat zaaien en Strijd tegen
de eenheid.
Men zou gedacht hebben na dit requisitoir,
dat de klaarblijkelijke instemming van 'n groot
deel der oudere partijgenooten scheen te heb
ben, de aankondiging van strafmaatregelen te
ho-ren. Maar daartoe scheen de heer Oudegeest
den tijd nog niet rijp te achten. Het congres
kon dit overlaten aan het bestuur.
Onmiddellijk na den partij-voorzitter was het
woord aan den leider der linkersocialisten, den
heer P. J. Schmidt, die achter de bestuurstafel
zijn notities had zitten maken. De sportieve
verschijning, die een fanatieken indruk maakt
en spoedig het spreekgestoelte verliet om, op
't podium heen en weer loopend, zichzelf en
zijn groep te verdedigen, weerde zich, onder
herhaald applaus van een deel der vergadering,
met kracht. Zijn groote argument was: ais ons
optreden zoo gevaarlijk was, waarom heeft
men dan zoo lang met waarschuwen gewacht?
Waarom sohreef Oudegeest dan niet eerder
tegen ons de in uitzicht gestelde nota? Waar
om wil men dan het congres overrompelen?
Niet de linkervleugel met zijn felle critiek
brengt de eenheid lin gevaar, maar de daden
van llien, die partij-resoluties schenden en
kruisers houwen. „Het Volk" reduceert resolu
ties tot nul, de N.V. „De Arbeiderspers" laat
een beleedigend vers drukken tegen Macdonald
in don bundel „Tijdsignalen"Henri Polak
valt vorrtdurend de links socialisten aan, de
religieuzen congrceseeren ook apart. De links
socialisten voeren een doodonschuldige actie.
Bewijs? Er is maar één afdeeling, die om maat
regelen vraagt en die abonneerde zich daarna
op „De Socialist" om materiaal te krijgen. De
pairtlj-resolut'ie wii:l aan do vrije meeningsui-
ting een eind maken, maar zij doet diit langs
een omweg.
Wel typisch, dat dit verwijt kwam, nadat de
heer Oudegeest de radio-censuur had gehekeld.
De temperamentvolle vertegenwoordiger der
„jongeren" had het oor, althans van een deel
van het Congres. Rond om ons hoorden we
ongezouten opmerkingen van de onderen.
Wij hebben op onze vergaderingen soortgelijke
disputen meegemaakt. Maar twee dingen vie
len ons hier op: de felheid, waarmee ds ver
tegenwoordigers der revolutionnaire en evolu-
tionnalre stroomingen in de partij op elkaar
stieten, scheen ér op te wijzen, dat het hier
om meer dan een kwestie van formeel-organi-
satorischen aard ging. De buitenstaander heeft
den stelligen indruk, dat het bestuur der S. D.
A. P. voelt tegenover een groep te staan met
principieel afwijkende gevoelens, doch die ze
zoo propageert, dat de ontoelaatbaa.rheid moei
lijk te bewijzen valt. Schmidt heeft deze zwak.
ke.stee goed begrepen: hij doet een beroep op
de revolutionnaire instincten bij een deel der
congressisten en tracht hen van do wijs te
brengen door de actie van religieus-socialisten
b.v. op één lijn te stellen met. die der links-
socialisten. Maar wie de beide groepen be
schouwt, voelt, dat er wezenlijk verschil in haar
optreden is- Het is echter de vraag of het
partij-bestuur 't tactisch vindt deze verschillen
aan te duiden.
De tweede indruk, dien de buitenstaander
krijgt, is die van waarom zullen we 't woord
niet gebruiken? zelfingenomen hoogmoed hij
de links-socialisten. Het voortdurend beroep van
den heer Schmidt op het werk van zichzelf
en de zijnen, dat hij vergelijken wil met dat
van mede-bestuurders maakt op den buiten
staanders een naren indruk.
Do tekst van het Congresbesluit, in 1929
te Nijmegen genomen, luidt
Het Congres der s. D. A. P., gehouden op
f6 Februari 1929 e. v. d. te Nijmegen;
eerbiedigende de vrijheid van eiken partij
genoot om in de Partij en op den grondslag vau
haar beginselen eigen opvattingen over Partij-
taotiek te verdedigen
overwegende, dat het vormen van georgani
seerde groepen van partijgenooten, die tegen-
'eiding trachten te geven tegenover de door de
Partij-Congressen aangewezen partijleiding,
Uiteraard desorganiseerend werkt
dat het houden van congressen e. d., die niet
f'oor of namens bevoegde Partij-instanties zijn
bijeengeroepen en waar, van den inhoud der
Partijbesluiten afwijkende, resoluties worden
aangenomen, verwarring moet stichten en on
toelaatbaar moet worden geacht
stelt vast, dat meeningsverschillen over be
ginselen en tactiek der Partij besproken belmo
ren te worden in de vergaderingen der Partij-
ovganisatte zelve, en spreekt ais zijn ultdruk-
kelijken wil uit, dat daartoe gestichte andere
Ki'oepeeringen zullen worden ontbonden, in het
belang van de eenheid en van de strijdpositie
der Partij.
Onze redacteur seinde ons Zaterdagnacht uit
Ai nJiem. dat op het congres der S. D. A. P. de
-lesprekiogen over de resolutie van het partij
bestuur ten opzichte van de linksche oppositie
tt-Ü r?ï3taat hadden, dat zij is aangenomen.
Uitigelbraoht werden 838 stemmen vóór: 493
tegen en 204 blanco.
MAATSCHAPPIJ tot BEVORDERING VAN
WOORDKUNST
Het eerste lustrum
De Maatschappij tot Bevordering van
Woordkunst zal deze week haar eerste lustrum
vieren.
Zij zal 9 en 30 April e.k. te 's Gravenhage
in het gebouw van den Haagschen Kunstkring
een wedstrijd in welsprekendheid doen houden,
waaraan uitsluitend jonge lieden van beiderlei
kunne die hun 19en verjaardag nog niet ge
vierd hebben, mogen deelnemen.
Tot besluit van dezen wedstrijd zal een
groote Gala-avond worden gegeven in de zaal
Diligentia te 's Gravenhage, waarop de dames
Boldingh-Goemans, Rodie Meddenbach en Ellen
Vareno zullen voordragen en de heer Herman
Poort een rede zal houden over Taalschoon
heid. Ten slotte zullen do 3 prijswinners resp.
zilveren lauwerkransen eu een zilvereu palm
tak ontvangen uit de handen van den alge-
meenen voorzitter den heer Albert Vogel, die
daarbij een toepasselijk woord hoopt te spre
ken.
Zaterdag 11 Al)rtl zal de feestmaaltijd de
leden, vareenigen-
CADEAUX VOOR FANCY-FAIRS
Regeling van het kiesrecht voor
de K. v. K.
DE AUTOMATEN-KWESTIE
Dezer dagen kwamen ten bureele van den Kon.
Ned. Middenstandsbond bijeen de. dagelijksche
besturen der drie Ned. Middenstandsbonden.
Volgens toerbeurt werd voor 1931 het voorzit
terschap der commissie van overleg door den
heer Ed. G. Schürmann, voorzitter van den Kon.
Ned. Middenstandsbond, overgedragen op den
heer C. J. G. Struycken, voorzitter van den
Ned. R. K. Middenstandsbond.
Mededeeling werd gedaan van ondernomen
stappen tot meerdere versterking van de posi
tie der onderaannemers. Hieromtrent duurt
het overleg nog voort.
Medegedeeld werd, dat door de drie honden
is geconfereerd met de broederschappen van
notarissen en van deurwaarders tot ^fa®"
ming van het zich nu en dan voordoende^euvel,
dat vliegende winkels worden gehouden in den
vorm van publieke verkoopingen en dat pu
blieke verkoopingen onder valsche vlag wor-
'^Vastgesteld werden de regelen, zooals ^e
in den vervolge zullen gelden voor de aange.
steten vereenlgingen, inzake samenwerking en
de vorming van middenstandscentrales ter
plaa™Deze regelen zullen thans, met een
hegeleidend schrijven aan de bMtureci van e
bij de drie Ned. Middenstandsbonden aangeslo
ten. vereenigitigen worden toegezon ®®-
Besproken werd de actie tot
de personeelsorganisaties, meer in m„at.
der van de wijze, waarop versch'"®° coöpera'.
schappijen en- ondernemingen meenen P
ties van haar personeel te moeten t>evoo
door het beschikbaar stellen van localiteiten,
het verleenen van faciliteiten ten aanzien van
het vervoer, crediet enz.
Besloten werd omtrent dit euvel t
reeren met de besturen der grootwei --.evei s-
organisaties, teneinde aldus te trachten aan e
onbillijke concurrentie, waaraan de geves„0c e
winkelier wordt blootgesteld, een em e e
maken.
Ten aanzien van de Nederlandsche verte
genwoordiging op de Arbeidsconfereutie te
Genève waren de besturen van oordeel, dat
het zeer gewenscht moet worden geacht, om
wanneer kwesties aan de erde komen, meer
in'het bijzonder de middenstandshedrijven ra
kende, de Nod. delegatie te doen bijstaan door
een deskunige op middenstandsgebied, teneinde
op deze wijze de belangen van den midden
stand te behartigen. De stappen, m deze rich
ting reeds gedaan, worden voortgezet.
Als een ernstige onbillijkheid wordt het ge
voeld. dat winkels, hotels, café's enz. nog steeds
worden getroffen in de personeele belasting,
hetgeen ten aanzien van fabrieken en werk
plaatsen niet het geval is.
'Besloten werd den Middenstandsraad te ver
zoeken stappen te doen, teneinde te hereiken,
dat in de toekomst aan deze onbillijkheid een
einde wordt gemaakt, subsidiair dat hotels,
café's en restaurants worden gelijkgesteld met
winkels.
Behandeld werd de regeling van het kiesrecht
voor de Kamers van Koophandel, waarbij de
vergadering tot de conclusie kwam, dat het ge
wenscht. moet worden geacht, het persoonlijk
kiesrecht te vervangen door een zakelijk kies
recht, waardoor aan de thans bestaande on
juistheid, dat b.v. kleine coöperatieve vereeni-
gingen van weinig beteekenis 10 en meer stem
men kunnen uitbrengen, terwijl bedrijven van
10 maal grooteren omvang dikwijls maar 1 of
2 stemmen kunnen uitbrengen, een einde wordt
gemaakt.
Besloten werd opnieuw een actie in te stel
len tegen het geven door winkeliers van
cadeaux aan fancy-fairs e.d. en het gedwon
gen plaatsen van advertenties in gelegenheids-
programma's en om algemeen aan de aange
sloten vèreenigingen in overweging te geven
een besluit te nemen, waardoor het aan de
leden verboden wordt dergelijke cadeaux te
geven en advertenties te plaatsen.
Tenslotte werd besproken de verkoop door
middel van automaten. De vergadering was
van oordeel, dat maatregelen gewenscht zijn,
teneinde te hereiken, dat na de inwerkingtre
ding van de winkelsluitingswet verkoop door
middel van automaten alleen dan wordt toege
staan, indien de automaten kunnen worden be
schouwd als een verlengstuk vau een gevestig-
den winkel, zoodat b.v. door middel daarvan
geen andere artikelen mogen worden verkocht
dan die, welke ook in den winkel verkrijgbaar
zijn.
Aan den Middenstandsraad zal worden ver
zocht na te gaan, welke wetgevende maatrege
len tot dit doel zijn te nemen.
KON. NED. MIDDENSTANDSBOND
Nationaal congres
Voor het 28ste nationaal Middenstandscon
gres, dat op 30 Juni, 1 en 2 Juli a.s., te Zand-
voort gehouden zal worden, heeft het bestuur
van den Kon. Nederl. Middenstandshond Prof.
Dr. N. J. Polak, hoogleeraar in de bedrijfsleer
aan de Nederl. Handels-Hoogeschool te Rotter
dam, bereid gevonden als inleider «p te treden.
Als onderwerp is gekozen: „De huidige depres
sie en de gevolgen daarvan voor den midden
stand".
Voorts heeft Dr. C. de Visser, secretaris van
de Kamer van Koophandel en Fabrieken te
Delft, toegezegd een prae-advies te zullen uit
brengen over „Plaats en taak van den mid
denstand in het economisch leven'.
Als speciaal onderdeel van hetzelfde vraag
stuk zal Dr. J. F. teu Doesschate, secretaris
van. den Nederl. Grossiersbnnd te Amsterdam,
nog behandelen: „De positie en taak van den
grossier in het distributieproces".
De agenda van de Aig. Vergadering is nog
niet definitief vastgesteld, doch het bondsbe-
stuur heeft, inmiddels besloten daarop het on
derwerp „Vermakelijkheidsbelasting" te plaat
sen, zulks op verzoek van den Nederl. Bio
scoopbond.
ZILVEREN PRIESTERFEEST.
Op Zondag 12 April zal het zilveren Priester
feest van de Zeereerw. Paters R. Van der Valk,
O.F.M., pastoor en R. Dekkers, O.F.M., beiden
verbonden aan de parochie van het H. Hart,
Kleverpark Haarlem, plechtig gevierd worden.
ALS KINDEREN MET LUCIFERS SPELEN
Boerderij afgebrand
Te Zevenhuizen (Gr.) brandde het boerde
rijtje „Oud-Bremen", bewoond door den heer
H. Drent geheel af. De oorzaak van dezen brand
list, in het spelen mét vuur der kinderen. De
inboedel ging niet verloren. Het boerderijtje
ggpA op baunspolis vorznirnwij. n|it
WERK VAN HET NUYENSFONDS
Bekroning van dr. R. R. Post
Het rapport-Rutgers
ONDERBRENGING BIJ HET BUITEN
GEWOON L. O. GEWENSCHT
In een Zaterdagmiddag te Amsterdam gehou
den vergadering, welke was bijeengeroepen
door het Onderwijsfonds en waarin aanwezig
waren vertegenwoordigers van besturen van
gemeenten, waar schippersscholen zijn geves
tigd, schoolbesturen, hoofden van schippers
scholen, van bedrijfs- en andere organisaties,
is het advies behandeld, dat door de commissie
van Advies van het Onderwijsfonds inzake het
Lager Onderwijs aan schipperskinderen is op
gesteld met betrekking tot het rapport van de
commissie-Rutgers,
De vergadering, welke zeer druk bezocht
was, werd evenals in 1925, toen dezelfde orga
nisaties voor hetzelfde doel bijeenkwamen, ge
leid door den heer Ed. Polak, wethouder van
OndeTwijs te Amsterdam, die mede het
gemeentebestuur vertegen woord igd e.
De heer Polak opende de vergadering met
een woord van welkom en stelde de be
langrijkste bepalingen van het rapport-Rutgers,
voor zoover deze betrekking hebben op det
onderwijs aan schipperskinderen, aan de orde.
De vergadering sprak zich in de eerste
plaats unaniem uit voor een regeling, waarhij
het gansche onderwijs aan schipperskinderen,
dus ook wat betreft de schippersklassen, onder
gebracht wordt bij hét buitengewoon lager
onderwijs.
Ten aanzien van de kwestie van den leer
plicht, die hierna in behandeling kwam, nam
de vergadering, na uitvoerige discussies, het
besluit dat den minister zal worden geadvi
seerd, den leerplicht voor schipperskinderen
te doen Ingaan onmiddellijk na aankomst in
een plaats, waar gelegenheid is, onderwijs te
volgen.
De vergadering stelde vervolgens uitdrukke
lijk vast, dat het niet gewenscht is, de schip
pers te verplichten, hun kinderen aan den wal
te plaatsen. Voorts bleek de vergadering, wat
de kwestie van het schoolgeld betreft, unaniem
van oordeel, dat geen schoolgeld moet worden
geheven; ook sprak zij zich er voor uit, het
schippersonderwijs in zijn geheel te beschou
wen als Rijkszaak.
Met algemeene stemmen besloot de vergade
ring hierna, dat het bijhouden van het regis
ter, zooals dat thans is samengesteld door het
Onderwijsfonds, voor een regeling van het lager
onderwijs noodzakelijk is.
De vergadering droeg tenslotte den heeren
Polak en de Jong op, aan de hand van de geno
men besluiten, een adres aan den minister
samen te stellen. Beiden heeren werd tevens
opgedragen, zoo r.oodig opnieuw een vergade
ring als de onderhavige bijeen te roepen.
UIT DE BOUWVAKKEN
De landelijke collectieve
arbeidovereenkomst
ZAL ER OVEREENSTEMMING
BEREIKT WORDEN
De voorstellen voor de landelijke collectieve
arbeidsovereenkomst zijn, maar de Volkskr."
verneemt, aanvaard door de drie arbeiders- en
twee partroons bonden lm het bouwbedrijf. De
arbeidersbonden wenschen op den grondslag
vam het compromis de overeenkomst voor twee
jaar af te sluiten, doch zij stellen het op prijs,
dat vóór tot teekeming wordt overgegaan, in
Groningen nog een vergadering wordt gebon
den met het béstuur van den Provincialen Gro
ninger Aannemersbond en vertegeniwoordligers
van de werkgevers en warkem er s -besturen om
het opnemen van sommige plaatsen in de klas-
senlijat te bespreken en te trachten daarover
tot overeenstemming te komen.
STOPZETTING WERKVERSCHAFFINGEN.
Het getal arbeiders in de werkverschaffing
te Borger zal deze week worden teruggebracht
tot 100, 11 April tot 50 en 18 April zal de
werkverschaffing worden stopgezet.
Men verwaoht dat de arbeiders im de werk
verschaffing te Schoonebeek spoedig werk zul
len vinden in het vrije bedrijf. Met het oog
hierop zal dé werkverschaffing 11 April a.s.
worden stopgezet. Mochten dan niet alle ar
beiders werk kunnen vinden, dan zaJ zij voor
het bepaalde aantal weer worden geopend.
BUITENLANDSCH BEZOEK AAN ONS
LAND.
Gedurende dé Baaschdagén werd ons land be
zocht door het personeel van. het dagblad
„Leeds Mercury" (rt 450 a 500 deelnemers).
Verder zon ons lamd bezocht worden door 'n
30-tal leerlingen van Archbishop Tenyson's
Central School te Croydon (Vlisslngen, Dor
drecht, Rotterdam, Den Haag, Leiden, Amster
dam, Marken en Volendam); door ongeveer
dertig journalisten van den „Sunday Times"
em door 70 Engelsche tuinbouwkundigen.
Van 1825 April wordt een groot aantal
automobilisten, leden van de Schweizer Auto-
mobil Klub, Sektion Zurich, verwacht Bezocht
zulten worden Nijmegen, Arnhem, Amsterdam,
Aalsmeer, IJmuiden, Haarlem, het Gooi,
Utrecht, de Vechtstreek, de bloembollenstreek,
Den Haag, Delft, Rotterdam, Dordrecht, Goes
en Walcheren.
De A. N. V. V. heeft bovengenoemde excursies
voorbereid. Eind April zullen nog onder lei
ding der A. N. V. V. een aantal ambtenaren
van reisbureaus uit de Rijnstreek, en begin
Mei een aantal ambtenaren van de firma Thos.
Cook Son ons land bezoeken.
JAN GROOTVELD
Op 15 April herdenkt Jan Grootveld, de popu
laire acteur, komiek en operette zanger, zijn
40-jarige tooneelloopbaan.
Te Breda is, na voorzien te zijn van de H.H.
Sacramenten der Stervenden, in den ouderdom
van bijna 81 jaar overleden de heer A. J. A.
Verschraage, in leven notaris, aldiaar.
SIR JOHN DE VILLIERS t-
Reuter meldt het overlijden van Sir John
de Villlers, oud-directeur der kaartenafdeeling
van het Britsche Museum en lid van verschil
lende Nederlandsche genootschappen.
Een voortreffelijke historische arbeid
Men deelt ons mede
De door het Nuyensfonds benoemde Jury (de
heeren G. Brom, G. Gorris en W Nolet) had
geen gemakkelijke taak om uit te maken, welk
geschiedwerk in de afgeloopen vijfjarige perio
de de bekroning volgens de vastgestelde statu-
teu verdiende. Op de groslijst stonden een 70-
tal zelfstandige historische uitgaven, door
Katholieke Nederlanders sedert het begin van
1926 in het licht gegeven. Bij alle oprechte en
tot daden prikkelende erkenning van het be
faamde tekert, was het toch verolijdend een
dergelijke activiteit op historisch gebied in
Katholieke kringen te mogen constateeren.
Bij een eerste schifting volgens de statutair
vastgestelde bepalingen, kon echter reeds aan
stonds een groot aantal geschriften ter zijde
worden gelegd. Deze bepalingen eischen. dat
het te bekronen werk van wetenschappelijken
aard zij, geschreven door een Katholiek Neder,
lander, hij voorkeur in dé Nederlandsche taal,
en hij voorkeur over een onderwerp uit de
vaderlandsche geschiedenis.
De Jury kwam ten slotte tot de eenstemmige
meening, dat de bekroning moest worden toe
gekend aan de Utrecbtsche dissertatie van Dr.
R. R. Post, Eigen Kerken en Bisschoppelijk
Gezag in het Diocees Utrecht tot de XIIIo
eeuw. Utrecht 1926.
Dit proefschrift lijkt haar een wetenschappe
lijke praestatie van bijzondere beteekenis. Een
zoo goed als onontgonnen terrein wordt hier
door Dr. Post met uiterst bekwameehand be
werkt. De taak was zeer moeilijk, maar door
koele, scherpe en tegelijk zuivere kritiek, door
voorzichtige, goed verantwoorde conclusies,
heeft de schrijver onze kennis van middel-
eeuwsche kerkelijke toestanden inderdaad ver
helderd en verrijkt. Niet alleen op het instituut
der „eigenkerken", waarover wellicht het laat
ste woord nog niet gezegd is, laat deze disser
tatie nieuw en verrassend licht vallen, maar
ook op tal van uiterst Ingewikkelde vermogens
rechtelijke verhoudingen tusschen alleriei ker
kelijke instellingen, ambten en waardigheids-
bekleeders; verhoudingen, die natuurlijk hun
weeromslag hadden op geheel het godsdienstig
en ook het maatschappelijk leven van dien tijd.
Een volkomen afgewerkte synthese wordt
hier nog niet geleverd; ook verraden taal en
stijl somwijlen al te duidelijk aan welk na
burig volk Dr. Post zijn scholing vooral te
danken heeft. Maar zoo als het daar ligt, blijft
het werk een voortreffelijke historische arbeid,
het heeft de Jury de overtuiging geschonken,
dat de Katholieke Nederlandsche historiografie
in Dr. Post een scherpzinnig en hoogst be
kwaam beoefenaar mag begroeten, die ten volle
de onderscheiding verdient, welke het Nuyens
fonds gewoon is om de vijf jaar uit te reiken.
Waf plannenmakers veelal over
het hoofd zien
VEREENIGING VAN HOOFDEN VAN
SCHOLEN
R. SWAAB f
In den ouderdom van 69 jaar is Zaterdag
te 's Hage overleden de heer Rudolph
Swaab, president-commissaris der Sararinda
Produce Gompany.
Algemeene vergadering
Te Amersfoort hield de Ned. Vereeniging van
Hoofden van Scholen haar 33ste algemeene ver
gadering onder voorzitterschap' van. een heer
A. J. v. Goetheon.
Nadat de voorzitter der afdeeling Amersfoort
do heer J. Besteman, een welkomstwoord had
gesproken, wees de bondsvoorzitter in zijn
openingsrede erop, dat deze vergadering staat
in het teeken der wetswijziging.
Naar aanleiding van een enquête omtrent de
resultaten van het gewoon lager onderwijs legde
het H. B. als eerste conclusie voor
De resultaten van het openbaar lager onder
wijs schenken niet de bevrediging die redelijker
wijze verwacht zou mogen warden.
Na eenige discussie werd de conclusie op
voorstel van Den Haag teruggenomen, terwijl
er een nieuwe commissie komt, om het werk
opnieuw te doen. Ook de middelen tot verbete
ring werden tot zóólang aangehouden.
Het karakter en de inrichting van het zeven
de leerjaar was het onderwerp van een rapport
over het 7de leerjaar. De conclusies waren
1. Er is geen meerderheid voor het Inrichten
van het 7de leerjaar aan de school zelf, evenmin
als voor het stichten van centrale scholen voor
het 7de leerjaar. Beide systemen vinden in de
vereeniging ongeveer evenveel aanhangers.
2. Het is gewenscht de leerlingen bestemd
voor het nijverheidsonderwijs te verplichten het
7de leerjaar'te doorloopen.
Bij stemming bleek de meerderheidtegen
het zevende leerjaar als verplichting voor toe
lating tot het nijverheidsonderwijs (4514
stemmen).
De tweede conclusie werd aanvaard en zoo
danig gewijzigd, dat het onderwijs zich zal
aanpassen bij plaatselijke omstandigheden.
De heer Kielder (H.B.) leidde de besprekin
gen over de cursuswet in.
Als resultaat van de daaropvolgende besprekin
gen werd o.m. besloten, dat ten aanzien van
de te kiezen vakken geen aantal moet worden
voorgeschreven.
De heer Hoppener (Rotterdam) stelde voor
het aantal cursussen voor groote gemeenten
op hoogstens acht te stellen, omdat het aantal
leerlingen per cursus daarvoor gesteld is op
minstens 15, hetgeen Rotterdam aan de hand
van de praktijk te veel vindt.
De vergadering nam het voorstel-Rotterdam
aan, waarin ook voor gemeenten boven 100.000
inwoners het minimum aantal leerlingen per
vak op 10 gesteld wordt.
Het vorige jaar werd op de algemeene ver
gadering aangehouden het voorstel, waarin ver
zocht werd een uitspraak te doen over de kwes
tie vak- of klasseonderwijzer ten aanzien van
het vak lichamelijke opvoeding.
De voorzitter achtte het zeer wel mogelijk,
dat op het platteland dit vak door de klasse
onderwijzers gegeven wordt en in de stad door
vakonderwijzers.
Na lange discussies werden alle conclusies
aangenomen.
De heer v. d. Mooren (hoofdbestuur) beval
daarop aan een voorstel, waarin de wenschelijk-
heid wordt uitgesproken, een hetere opleiding
in te voeren en wel in den geest van het voor
stelde Visser. Het rapportRutgers Betee-
kent weer een verslechtering. De vergadering
nam een voorstelRotterdam aan, om tegen
het ontwerpRutgers stelling te nemen.
Daarna werd de vergadering gesloten.
FRITS BOUWMEESTER GEZELSCHAP
Première van „Hemelsche banden"
Op Woensdag 15 April zal in den Stads
schouwburg te Amsterdam, des avonds 8 uur,
door het tooneelgezelsohap van den heer Frits
Bouwmeester voor heit eerst worden opgevoerd.
„Hemelsche banden", tooneelspel in 3 bedrijven
en een voorspel, door Willem Nieuwenbuis.
Dit werk tM r het eerst worden opge
voerd, voor de leden en introducé's van de
vereeniging „R. K. Kunst voor AJlen",
En wat door organisatoren over
het algemeen zeer onvoldoende
wordt begrepen
De secretaris-penningmeester van de Ned.
Vereeniging voor ten toonstellingsbelangeu
schrijft ons o.m.:
In verschillende bladen is door eenige schrij
vers een pleidooi gehouden voor het organisee-
ren van een zoogenaamde drijvende jaarbeurs,
met dé bedoeling beslag te leggen op eem
daartoe geschikt vaartuig en verschillende ha
vens te bezoeken ter bevordering van' den
export van Nederlandsche artikelen.
'Dit denkbeeld is niet nieuw. Reeds her
haaldelijk zijn en niet alleen m Nederland
dergelijke plannen opgeworpen. Gewoonlijk
zijn deze plannen echter niet tot uitvoering
gekomen en dit zal'wel voor een groot deel
het gevolg zijn van het feit, dat bn het ont
werpen van dergelijke plannen met voldoende
rekening werd gehouden met bestaande toe
standen, met de kosten aan de uitvoering van
een dergelijk plan verbonden em omturnt
practisch resultaat, dat van een dergelijk plan
is te verwachten.
Het bestuur van de Nederlandsche \ei een -
ging voor Tentoonstellingsbelangcn heeft reeds
herhaaldelijk, wanneer een dergelijk plan werd
geopperd, een waarschuwende stem meenen te
mogen laten hooren.
Uitvoerig is het bestuur op een dergelijke!
opzet ingegaan in hetmaandMadderVeree^
ging Tentoonstellingsberichten m 19-4. Nu
wederom voor de zooveelste maal een dergelijk
plan wordt geopperd, kan het rtjm nut^héb
ben nogmaals de aandacht te vestigen op het.
Üeen v^ de zijde van de Nederlandsche Ver
eeniging voor Tentoonstellingshelangen des.
tijds werd opgemerkt.
Het bestuur van de Nederlandsche vereent-
gins voor tentoonstellingshelangen kwam in.
dertijd tot de slotsom, dat kan worden vastge.
steld dat bet uitrusten van een tentoonstel-
lings'schip zonder kraclitigen overheidssteun 'n
onmogelijkheid is maar gesteld, dat men over
de noodige geldmiddelen zou beschikken om
zulk een schip te doen uitvaren, dan nog ton
het zeer noodzakelijk zijn de aandacht te schen
ken aan verschillende andere zaken die maar
al te dikwijls door de plannenmakers over het
hoofd worden en werden gezien.
Immers het is van het grootste belang, lm
elke haven, die op het vaarprogamma voorkomt
(een ligplaats te verkrijgen, die zich zooveel
mogelijk in het centrum van de stad bevindt.
(Het is gemakkelijk te begrijpen, dat als een
tentoonstellingsschip b.v. Rotterdam aandoet
,en een ligplaats krijgt aokter in de "Waalhaven,
het bezoek zeer beperkt zal zijn en dat, wan
neer Amsterdam wordt bezocht, een ligplaats
in de Rietlanden ook weinig resultaat zal op
leveren.
Een tweede punt, waaraan gewoonlijk niet
wordt gedacht bij den opzet is, dat elke haven
in een giunstig seizoen moet worden aange.
daan.
Vervolgens begrij'pen organisatoren over net
algemeen zeer onvoldoende, dat het van bui
tengewoon gTOot belang is. dat geruimen tijd
van te voren behoorlijk reclame wordt gemaakt
voor 't bezoek aan 'n tentoonstellingschip en
dat men voor een doeltreffende uitvoering van
zulk een propaganda moet kunnen beschikken
over de medewerking va.n alle daarvoor iu aan
merking komende plaatselijke autoriteiten en
veel geld.
Ook is er nog een andere moefllijkhelo, dié
vrijwel geregeld over het hoofd wordit gezien,
n.l. dat men maar niiet schijnt te begrijpen, dat
een fabrikant of handelaar er gewoonlijk wei
nig voor voelt zijn belangen bij verkoop of aam-
knoopen van handelsrelaties over te laten aan
het tentoon steil i ngscomi té of aan een persoon
door zulk een comité aangesteld.
Niettegenstaande alle mogelijke beginsels en
theorethiséhe beschouwingen kan worden aan
genomen, dat, wil men zijn handel in overzee
sche gebieden trachten uit te breiden, men daa
beter doet zelf er op uit te trekken of zijn be
langen toe te vertrouwen aan een persoon, dia
daarvoor geschikt en bekwaam is, al dan niet
gebruik makende van het reeds bestaande ten-
toonistellings- en jaarbeurswezen.
Ook clan blijft natuurlijk altijd de -vraag be
staan of succes te verwachten is in verband
■met zooveel en verschillende vraagstukken oa.
bestaande invoerbepalingen en/of ♦wlemm®-
ringen, douane-tarieven enz. iets wat plannen
makers van drijvende jaarbeurzen ook -veelal
over het hoofd zien.
BLINDENINSTITUUT TE GRAVB
Jaarverslag over 1930
Van het Instituut of Gesticht voor Blinden
te Grave en de Blindengesticbten van Grave is
hot 44e jaarverslag verschenen.
Als een sprekend bewijs van de groeiende ba.
langstelling van liet katholiek publiek in de
Roorusche blindenzorg mogen wel gelden de
talrijke uitnoodigingen voor blinden-ooncerten
en ondorwijsdemonstrattes, dit tot de directae
gericht werden.
Het aantal aanvragen werd ten slotte zoo
groot, dat men onmogelijk aan alle kon vol
doen en een keuze moest maken. Twee kerk
vorsten vereerden het veelbesproken Instituut
met een bezoek n.L Mgr. Pacifious Bos, aposto
lisch vicaris van Borneo en Mgr. A. F. Diepen,
Bisschop van 's Hertogenbosch.
Wat het gesticht „De Wijnberg" voor vrou
welijke bli mden betreft, het heeft naast veel
belangstelling voor het heerlijke liefdewerk,
ondanks de algemeene werkloosheid en malaise,
geen klagen, 't Werk in de borstelmakerij kon
geregeld door gaan, terwijl ook de hamdwwrfc-
afdeeling veel afnemers had-
Den 16en Maart werd door de blinden voor
den tweeden keer een radio-uitzending gegeven
voor den K.R.O. Tenslotte werd deh 20en Mei
de Berw. Moeder Gêrarde als Overste overge
plaatst naar Eindhoven.
Gedurende 1930 waren in het St. Henricus-
gesiticlit aanwezig 119 blinden, in „De Wijn*
berg" 72 blinden.
BURGEMEESTER MR. E. BARON VAN
HöVELL VAN WESTERFLIER
EN WEEZEVELD f
Tengevolge van een noodlottig ongeval is té
Eist, na voorzien te zijn van de H.H. Sacra
menten der Stervenden, in den ouderdom van
51 jaar overleden de heer Mr. E. O. J. baron
van Hövell van Westerflier en Weezeveld, in
leven burgemeester aldaar en lid van de Gel-
dersche Ridderschap.
