„HET NIEUWS VAN HET DORP"
J.LÜL
DE DAGBLADEfl
RUIM HONDERD JAREN
GELEDEN
Mf
DE TUINBOUW IN BELGIE
ADVERTEER IN
W0BN£ P"* G 12 APRIL 1631
mn-rl I
f#
ïmÊïtè)-
é&w$
*km&
TUSSCHEN LONDEN EN PARIJS
INTERESSANTE STATISTIEKEN.
PRUISEN EN DE EVANGELISCHE
KERK
LETSEL DOOR SCHULD.
DE R. K.LEERGANGEN
VERGUNNING
In hef dorp bij ons is een café »Het Oude Paard«
genaamd. En aan den gevel van »HetOude Paard«,
daar vindt ge een hokje voorzien van glas, waarin
de veilingen worden aangekondigd of de uitvoe
ringen van onze plaatselijke vereeniging »Door
Liefde Saamgebracht« worden bekend gemaakt.
Eigenlijk is dit een overblijfsel uit oude tijden, toen
het dagblad nog niet zulk een algemeene versprei
ding genoot als thans. Zij, die het even kunnen be
talen in ons. dorp, hebben zich op een dagblad
geabonneerd, ondanks het feit, dat de eigenaar van
»Het Oude Paard« nog trouw zijn kastje verzorgt.
En onze notaris? Wel ik kan U vertellen, dat die
op de hoogte is. »Door in dagbladen te adverteeren«
zegt hij, »houd ik automatisch een selectie onder de
dorpsbewoners«. Ja, zelfs notarissen zeggen thans:
ACTUEELE BERICHTEN ACTUEELE ADVERTENTIES
i
VniS^i!*rSv.
twSvr'i*
'V - V
VÈ
(Fare onzen correspondent
Londen, 9 April 1931.
Do allereerste zin yan Galignani's gids biedt
reeds een verrassing. Hij luidt: „Ieder reiziger
naar eenig deel van het Vasteland moet in het
bezit zijn van een paspoort, dat kosteloos ver
kragen wordt van den ambassadeur of geaant
van het land, dat hij bezoeken wil".
Het betalen, en vaak duur betalen voor pas
poorten blijkt dus een uitvinding der moderne
beschaving te zijn.
Misschien .is de merkwaardigste passage in
het boek die, welke betrekking heeft op de
reisgelegenheden tussehen Londen en Parijs.
Er zijn in die negentiende eeuw ontelbare ro
mans geschreven, waarin gepoogd werd een
beeld te schetsen van een rei3 naar Frankrijk
vóór den aanleg van spoorwegen. Met behulp
van de desbetreffende hoofdstukken van Galig-
nani s gids zou thans nog een ieder, met hoe
weinig fantasie ook begaafd, zulk een reis
nauwkeuriger en misschien levendiger kunnen
beschrijven dan menig romancier van naam
gedaan heeft. Want de ware levendigheid be
rust niet op fantasie, maar op autenticiteit.
..Er zijn", schrijft Galignani, „twee inrich
tingen te Londen, die in betrekking staan tot
Parijs: de eerste, de Spread Eagle (een hotel.
Red.), Gracechurch street, en verbonden aan
Wdbb's Black Bear, Piccadilly, gebruikt de
nieuwe patent veiligbeidskoetsen, welke niet
kunnen omkantelen, en de Times genoemd
worden, en in verbinding staan met de Hiron-
delle, No. 24, rue Bottl-oy, Parijs.
(Vervolgens worden de namen en adressen
van de bureaux voor deze koetsen te Dover en
Calais opgegeven). De tweede, bij de Golden-
cnoss (het bekende Dickensiaansche hotel - Red.)
C ha ring-cross, correspondeert met de Messa-
geries Royales, No. 12, rue Notre Dame des
VictoiTes, Parijs. Alle gewenschte inlichtingen
kunnen verkregen worden aan bovengenoemd
bureau, dat het oudste van zijn soort te Parijs
ls. Het Is belast met het vervoer van het on
gemunt goud der regeering, en neemt alle soor
ten van goederen voor alle deelen van Europa
aan".
Deae weinige zinnen bevatten reeds heel wat
gegevens, welker kennis den schrijver van ver
halen, die in den „ouden tijd" spelen, kan be
hoeden voor het schieten van bokken en het
plegen van anachronismen. Maar is hij in het
gelukkige bezit van een Calignani, dan kan
zelfs de kleinste onnauwkeurigheid niet ver
ontschuldigd worden.
Er vertrokken nit Parijs drie koetsen naar
Calais, n.l. twee van de rue Notre Dame des
Victoires, en een van de rue du Bouloy.
De eerste koets vertrok om 9 uur in den
morgen, en legde den weg af in 34 ifren. De
prijzen waren: binnen-in 40 francs naar Calais,
84 francs naar Londen; buiten: 30 en 60 francs.
De tweede koets vertrok eveneens om 9 uur in
den morgen, maar deed sleohts 30 uren over
den weg. De prijzen ware»» binnen-in 45 francs
en 90 francs; gallerij 40 francs en 85 francs;
buiten 35 francs en 65 francs.
Met „gallerij" werd het achterste gedeelte
van het Inwendige der koets aangeduid.
Dezelfde prijzen als voor de tweede koets
golden voor de derde, die van het Hotel des
Femes, in de rue du Bouloy, vertrok.
Wij merken op dat de eerste koets de lang
zaamste en de goedkoopste was. In onzen tijd
rijden eveneens twee treinen ongeveer tegelij
kertijd van Parijs naar Calais, een luxe trein
en een gewone trein. De luxe trein komt het
eerst aan, zoodat de beste plaatsen op de boot
bezet, en de meeste hutten besproken zijn voor
de gewone trein de Gare Maritime te Calais
binnenrijdt. Ik heb hiertegen wel eens hooren
protesteeren. Men protesteerde evenwel tegen
een „misstand", die ouder schijnt te zijn dan
spoorwegen en stoombooten.
Neemt men in aanmerking dat de koopkracht
van bet geld honderdtien jaren geleden min
stens twee maal zoo groot was als in 1914. dan
bespeurt men dat de reis van de eene naar dé
andere hoofstad zeer duur was, en wel in ver
houding ruim twee maal zoo duur ais thans.
Alle andere routes worden eveneens uit
voerig beschreven, met vermelding van vertrek
punten, reistijden en tijden.
Naar ons land vertrok lederen dag een koets
van de rue du Doulóy, no. 24, waar de Messa-
gerle de l'Eclair gevestigd was. Deze onderne
ming reed op Amiens, Rijssel, Duinkerken,
Brussel, Antwerpen, Amsterdam, Dordrecht,
Rotterdam, Luik, Maastricht, Keulen, Coblenz,
Frankfort enz. Ook van de rue St. Martin, no.
247, kon men naar Holland, Antwerpen, Brus
sel, Duitschland, Zwitserland en Italië reizen.
De exploitanten van deze vervoermiddelen
werden „volturlers" genoemd.
„Packets" of pakketsehepen vaarden dage
lijks tussehen Dover en Calais; de overtocht
kostte 10 s. 6 d. Ook vertrok er iederen Vrijdag
een pakketschip van Fresh WhaTf, bij Londen
Bridge, naar Calais, en iederen Maandag een
van Calais naar Londen. Het tarief voor hut-
passagiefs bedroeg 1 11 s. 6 d., en voot be
dienden en kinderen 1 guinea per persoon.
Deze goedkoope reisgelegenheid was evenwel
„Beker, noch wenschelijk".
Tussehen Brighton en Dieppe vaarden gedu
rende het seizoen nachtfbooten.
Er waren er .tien in gebruik, en sommigen
daarvan maten meer dan 1100 ton. Deze lijn
begon in dien tijd zeer in trek te komen, en
de directie gaf zekere waarborgen met betrek
king tot vertragingen, voor zoover deze niet
door slecht weer veroorzaakt werden.
Van Dover naar Boulogne kon men bijna da
gelijks oversteken voor 10 s. 6 d. Families kon
den een heele pakketboot afhuren'. Reisden zij
met twee rijtuigen, dan kostte haar de vaart
van Londen naar Calais of Boulogne 10 10 s.
en waren er nog paarden bij, dan moest er bo
vendien 1 guinea per paard betaald worden. De
overtocht naar Oostende kostte (zonder paar
den) 18 guineas; die van Brighton naar Dieppe
21 pond.
Wat in de gids gezegd wordt omtrent het
douane-onderzoek kon, zonder da*' één woord
veranderd behoefde te worden, overgenomen
worden door een hedendaagschen reisgids-sa-
piensteller. Men oordeele zelf:
„Een kruier draagt de bagage naar het
douanekantoor, daar zij geïnspecteerd moet
worden alvorens aan boord te worden gebracht.
De eigenaar moet de bagage vergezellen naar
het douane bureau, waar men meestal zeer
voorkomend bejegend wordt. Alles moet wor
den geopend, maar de inhoud wordt zelden
zeer in wanorde gebracht. Enzoovoort".
Hoogst belangwekkend is het hierop volgen-
da hoofdstuk over „Reizen in Frankrijk", met
zijn tabellen van tarieven en prijzen, zoowel
voor postkoetsen, als voor koeriers, gidsen en
Jongens",
Het economische en sociaal belang.
Groepen, om een steeds belangrijker
plaats in te nemen.
Van onzen Brusselschen correspondent).
De tuinbouw, die eertijds in België be
schouwd werd als een speciale en zelfs luxe-
landbouw-branche van weinig beteekenis, heeft
zich in den loop der jaren hier te lande sterk
uitgebreid en heeft een niet te onderschatten
economische en sociale beteekenis verworven.
Het is lastig, daar de jongste statistieken
hieromtrent vooralsnog ontbreken, om juist
uit te rekenen, boe groot de oppervlakte gronde
is, die voor het voortbrengen van groenten,
vruchten of sierplanten gebruikt wordt. De
cijfers waarover men in 1910 beschikte, waren
de volgende: 36.873 H.A. voor de groenten-
teelt, 5.670 H.A. voor de boomen- en sierplan-
ten-kweekerij, 63.335 H.A. voor boomgaarden
en 463 H.A. voor kassen. In 1926 waren deze
cijfers veranderd tot: 65.000 H.A. voor de
groententeeit, 5.700 H.A. voor de boomen. en
sierplanten kweekerijen, 60.000 H.A. voor de
boomgaarden en 1.000 H.A. voor de kassen.
Anderzijds verklaarde de minister van land
bouw, mr. Baels in 1928, dat op dat oogenblik
ongeveer 156.200 H.A. voor het ensemble dezer
branches van tuinbouw in gebruik waren.
Trouwens, de economische beteekenis van den
tuinbouw schuilt niet zoozeer in de uitge
strektheid der bebouwde gronden (ongeveer
van de totaal bebouwde oppervlakte van
België) als wel in de buitengewoon intense
wijze, waarop deze oppervlakte geëxploiteerd
wordt.
Het is inderdaad niet mogelijk, om een ver
gelijking te maken, vanuit het oogpunt der
waarde der productie, tussehen een H. A land,
geëxploiteerd voor den gewonen landbouw en
tussehen dezelfde oppervlakte, gebruikt voor
den tuinbouw.
Voor de plotselinge en hevige daling der no
teeringen der landbouw- en tuinbouw-produc-
ten, werden de economische resultaten van de
omzetting van een landbouw-exploitatie in een
tuinbouw-dito, als volgt berekend: De bruto
gemiddelde productie van 50.000 H.A. gewone
cultures kan geschat worden op frs. 8.000 H.A.,
dus vohr 50.000 HA..: 50.000 x 8-000 400
mdllioen frs. Deze zelfde 50.000 H.A., geëxploi
teerd door kundige tuinlieden en verdeeld als
volgt, leveren producten van veel hoogeir
waarde: 25.000 H.A. boomgaarden, 15.000 frs.
per H.A. opbrengende: frs. 285.000.000;
10.000 H.A. fruitteelt h frs. 35.000 de H.A.
frs. 30.000.000; 14.000 H.A. groententeeit h
frs. 35.000 de H.A. frs. 490.000.000; 1.000 H.A.
kassen h 300.000 frs. de H.A. 300.000.000 frs.
Tezamen voor een waarde van frs. 1.375.000.000.
Door 50.000 H.A. land dus op een andere
wijze te bebouwen, kan men de bruto produc
tiewaarde van deze oppervlakte verhoogen met
1.375.000.000 400.000.000 975.000.000 frs.
Hieronder laten wij enkele cyfers volgen, be
trekking hebbende op het bruto rendement
•van enkele tuimbouw-specialiteiten: De drui-
venkassen hebben producten opgebracht van
een waarde van 5.000 frs. per kas van 7 bij
20 M. In 1928 en van 4.500 frs. in 1929, hetgeen
een gemiddelde maakt van 4.750 frs. per kas
of 34 frs. per M2.
Het bruto rendement der bloemenkassen va
rieerde gedurende het jaar 1929 van 10 tot
240 frs. per M2. Dit laatste cijfer vertegenwoor
digt echter een maximum, dat slechts bereikt
wordt met kassen waar bijzondere specialitei
ten gekweekt worden. Om een gemiddelde te
nemen en rekening houdende met de meer al-
gemeene cultures, kan men zich baseeren op
70 en 130 frs. per M2. Het gemiddelde zou dus
100 frs. zijn per M2. Wat de fruit- en bloemen
kassen In de provincie Antwerpen betreft, haar
productie-waarde werd in 1928—1929 geschat
op ongeveer 20 fr3. per M2. of 200.000 frs. per
gedekte H.A. In 1929 was men tot de slotsom
gekomen, dat elke H.A. groententeeit in open
lucht, in de streek ten Noorden van Mechelen,
VQjr frs. 50.000 aan producten had geleverd.
In deze streek wordt de groententeeit dan ook
op buitengewoon oordeelkundige, wijze beoe
fend. In gewone omstandigheden is het rende
ment van de groententeeit per H.A. niet min
der dan 30.000 frs. De chicorei-witloof, de as
perges en de aardbeienteelt in de open lucht,
brengen jaarlijks per H.A. ongeveer dat be
drag op. Men ziet het, wat betreft productie
waarde, haalt de gewone cultuur het niet bij
die van den tuinbouw. Deze laatste vereischt
natuurlijk veel belangrijker kapitalen en meer
kosten aan werkloon, doch niettemin heeft de
ze wijze van den grond te expl-oiteeren, meer
en meer ingang gevonden. Eén enkel voorbeeld
is voldoende, om een begrip te krijgen van de
snelheid, waarmede sommige takken van den
tuinbouw zich in belangrijkheid ontwikkeld
hebben. In het jaar 1865 werd de eerste serre
voor tafeldruiven gebouwd en in 1928 beston
den er 21.000 van dat soort en exporteerde Bel
gië in den loop van het jaar 1930 2.891.000 K.G.
verscbe druiven, voor een waarde van
50.095.000 frs.
Een ander element van appreciatie der
economische beteekenis van den Belgischen
tuinbouw, is bet export-cijfer van tuinbouw
producten Om nu maar enkele groenten te
noemen: de export van ditlof bedroeg ge
durende 1931, 5.550.932 K.G. voor een waarde
van frs. 7.771.302 en gedurende 1930 (10 maan
den) 29.435.000 K.G. voor frs. 42.601.000; van
bloemkolen, gedurende 1927 K.G. 9.611.500
voor frs. 9.388.000, ged. 1930 (10 maanden)
13.692.100 K.G. voor frs. 11.613.000; uitvoer
van tomaten: ged. 1927, 1.897.600 K.G. voor
frs. 6.533.000 en ged. 1930 (10 maanden)
1.073.700 K.G. voor frs. 2.847.000; uitvoer van
verscbe appelen en peren: ged. 1927,
65.856.800 K.G. voor frs. 52.952.000 en ged.
1930 (10 maanden) 46.690.100 K.G. voor frs.
48.782.000; uitvoer van versohe ongeplette
druiven: ged. 1913, 812.317 K.G. voor frs.
17.922.765 en ged. 1930 (10 maanden) 2.058.400
K.G. voor frs. 44.073.000.
Bovenstaande cijfers getuigen afdoend van
de stijging van den export van sommige tuin
bouw-producten, hetgeen vooral met bet wit
lof en de druiven het geval is. Door dit
statistieken-uittreksel kan men voldoende den
belangrijken factor begrijpen, die de export van
groenten en vruchten voor de Belgisohe handels
balans aan het worden is. Wat de buiteuland-
scho afzetgebieden betreft, ligt België van aard
rijkskundig standpunt uit, buitengewoon gun
stig: ten Oosten haeft het de Duitsche in-
dustrieele centra, ten Zuiden bet Noorden van
Frankrijk en -Parijs, twee der voornaamste ver
bruikers, en ten slotte nog Londen. De korte
afstand waarop deze markten gelegen zijn, is
vooral een gunstige omstandigheid met het
oog op de risico van den transport van som
mige tuinbouw-producten.
Om te wijzen op .de mogelijkheden welke de
buitenlandsche markten bieden, geeft men hier
in tuibbouwkrlngen als voorbeeld de Neder-
landsche export van tuinbouw-producten, die
in 1926 67.703.000 en in 1929 87.744.000 be
reikte, waarvan ongeveer 55 pCt. naar Duitsch
land ging en 31 pCt naar Engeland.
Op voorwaarde dat het zijn handelsmethodes
zou perfectionneeren en slechts prima, ge
standaardiseerde, goed verpakte producten op
de markt zou brengen, zou België zich 'n mooie
plaats kunnen veroveren op de buitenlandsche
markten, dichtbij België gelegen en die een
enorme absorptie-capaciteit hebben. Verbete
ringen van de cultuur en van den handel zijn
echter niet voldoende; ook de transportkwestie
moet aangepast kunnen worden aan de speciale
eischen van deze categorie pro.ducten, die door
de verbruikers in absoluut verschen staat
moeten ontvangen worden, daar ze anders na
tuurlijk een groot gedeelte van hun handels
waarde verliezen.
Dit nogal ingewikkeld probleem van de
organiseering van het transport en van den
verkoop van groenten en vruchten in België
gekweekt, verdient zeker aandachtig be
studeerd te worden, want de rentabiliteit der
bestaande exploitaties en de uitbreiding der
tuinbouw hangt daarvan af. Aldus redeneert
men in de betrokken kringen.
Is België verplicht om sommige tuinbouw
producten in het buitenland aan den man te
brengen, zoo kan het toch nog lang niet aan
de behoeften der bevolking voldoen voor wat
betreft andere groenten en andere vruchten.
Voor sommige tuinbouw-specialiteiten is de bin_
nenlandsche markt nog van groot belang.
Uit dit alles kan men de conclusie trekken,
dat de Belgische tuinbouw, die al sterk voor
uitgegaan is en een zekere uitbreiding geno
men heeft, geroepen is om «en steeds belang
rijker plaats in de economie des lands in te
nemen.
Onze Hollandsehe collega's, zoo zegt de pre
sident van den Belgischen Boerenbond in een
artikel over deze aangelegenheid, moeten door
de groenten- en fruit-kweekers hier te lande
als voorbeeld genomen worden, voor wat be
treft beroeps-organisaties en het zich richten
naar de directieven der vereeniging, waarbij
zij bijna allen aangesloten zijn en welke de be
hoeften en de eischen der verbruikers kent.
Deze zal hen in de keuze der cultures leiden,
hun betere productie-methodes leeren, den
transport en den verkoop organiseeren, afzet
gebieden scheppen en de noodige publiciteit
maken. Grootendeels danzij de Vereeniging, is
de Hollandsehe tuinbouw tot zulk een grooten
bloei gekomen en de Belgen zouden niet slecht
doen met hier een voorbeeld aan te nemen.
De sociale beteekenis van den Belgischen
tuinbouw bestaat vooral uit bet feit, dat hij
een groot aantal menschen in staat stelt, om
in de exploitatie van een betrekkelijk beperk
te oppervlakte gronds een gezonde, interes
sante en winstgevende bezigheid te vinden. In
den aanvang eener exploitatie heeft men werke
lijk geen al te groot kapitaal noodig en daar-
bijkomt, dat aan den arbeid door een geheele
familie kan deelgenomen worden.
Zooals men weet, is België dicht bevolkt en
kleine landbouw-exploitaties zijn er in grooten
getale. Bij de jongste volkstelling, constateer
de men, dat op een totaal van 1.665.394 land
bouw-exploitaties, er 736.174, dus bijna 50 pCt.
waren, die een oppervlakte van minder dan
5 H.A. hadden. En sinds dien tijd is de ver
snippering der landbouw-exploitaties eerder
erger dan minder geworden.
Het land beeft er dus alle belang bij, om de
uitbreiding van den tuinbouw te bevorderen,
hetzij van economisch, hetzij van sociaal stand
punt uit bezien, want blijft deze tak van land
bouw voldoende rendabel, dan zullen er zeker
nog mooie resultaten kunnen bereikt worden.
Vertrouwelijke beraadslagingen
BERLIJN 20 April. (H.N.) De Pruisische
generale synode, de vertegenwoordigster van
de evangelische kerken der Oud-Pruisische
unie is vanmiddag bijeengekomen, om ver
trouwelijk te beraadslagen over het voorge
stelde staatsverdrag tussehen Pruisen en de
evangelische kerken. De oud-Pruisische unie
is de organisatie van de evangelische kerken
in die deelen van Pruisen, die reeds voor 1886
tot Pruisen behoorden. Tot deze unie behoo-
ren dus niet de organisaties der evangelische
kerken in 4e provincies Hannover, Hessen-
Nassau en Sleeswijk-Holstein. De definitieve
beslissing over het voorges-telde staatsverdrag
zal in deze zitting van de Pruisische generale
synode worden genomen. Bijna alle leden van
de generale synode nemen aan de vergadering
deel. De landsksrken van de nieuwere Pruisi
sch provincies hebben bet verdrag reeds aan
genomen.
DOOR CHINEESCHE ZEEROOVERS
GEPLUNDERD EN VERBRAND.
Het bij Hainan Straits aan den grond ge-
loopen stoomschip „Lim Chow" is door
Chineesehe zeeroovers geplunderd en vervol
gens in brand gestoken. Het schip, dat 2239
ton groot was, behoorde aan een Fransche
maatschappij. De Britsche torpedojager „Ster
ling" is naar de plaats van het misdrijf ver
trokken. j
JAVAANSCHE DANSERS NIET NAAR
PARIJS
Een pijnlijke historie
ALLE VOORBEREIDINGEN
ONMIDDELLIJK STOPGEZET
Reeds eerder deelden we mee, dat een gezel
schap Javaansche dansers en danseressen naar
de wereldtentoonstelling te Parijs zou worden
gezonden, om daar de Javaansche danskunst
te demonstreeren. In het reisplan was ook op
genomen een voorstelling voor H. M. de Ko
ningin, welke zou gegeven worden, vóór het ge
zelschap naar Parijs doorreisde.
Nadat het plan was vastgesteld, zijn door
het Tentoonstellings-comlté te Batavia allerlei
bezwaren gemaakt, welke voor de Solosche Kra
ton en den Soesoehoenan niet alleen onaange
naam maar zelfs beleedigend waren. Het ging
over de gezichten der dansers, welke het Comité
niet bevielen; over de soort van dansen die
niet in den smaak zouden vallen van het Euro-
peesch publiek, terwijl een commissie naar Solo
zoti gaan om de spelers uit te zoeken, terwijl
er al een troep was aangewezen.
Men begrijpt, schrijft de „Locomotief" dat
een dergelijke bepaling beleedigend is voor de
Soesoehoenan. De hofdansers al zijn het
dan geen prinses hebben op het gebied van
den Javaansehen dans een Bitstekenden naam
en worden goed oy%«teld, terwijl ook de Soe
soehoenan bekend staat als een eerste kenner
en goed beoordeelaar van den Javaanschen
dans, en geen minderwaardig spel duldt. Voor
hem is het beleedigend en onaanvaardbaar, als
zijn hofdansers samen moeten spelen met an
deren terwijl er in den Kraton een zeer rui
me keuze is.
Het rapport werd aan den Soesoehoenan voor
gelegd, die onmiddellijk last gaf, verdere voor
bereidingen stop te zetten. Aan het hoofd-
comité werd medegedeeld dat de Kraton zich
geheel terugtrok.
Het blad noemt het een pijnlijke en erger
lijke historie, het acht de houding van het
Hoofdcomité getuigend van een bevreemdend
gebrek aan tact en verantwoordelijkheidsgevoel
en in de hoogste mate ongewenscht.
Er schijnt een soort noodlot te rusten op
de voorbereiding der deelname aan de Parij-
sche Expositie. De eene oneenigheid volgt de
andere op.
In het boven besproken geval is het Hoofd
comité explicatie en excuses verschuldigd aan
de Kratonkringen in het algemeen en aan den
Soenan in het bijzonder, besluit de Loc.
Ook de Javabode spreekt haar misnoegen
uit over het gebeurde.
Wie de Vorstenlandsche verhoudingen kent,
zoo schrijft het blad, wie weet welk een groote
plaats in het hofleven de Javaansche dans
cultuur inneemt, wie ervan op de hoogte is
welk een minutieuze zorg door de zelfbestuur-
dors in de Vorstenlanden aan die Javaansche
dansen wordt besteed, die beseft welk een
onherstelbaar kwaad de commissie door haar
opmerkingen heeft aangericht, toen zij den
Soesoehoenan ongemotiveerd! en ten eenen-
male onnoodig kwetste als thans gebeurd is.
In een nummer van het Soer. Handelsbl. van
19 Maart lezen we:
„Naar aanleiding van het terugtrekken, ook
van Z. H. den Soesoehoenan van Soerakarta,
van deelname aan de Parijsche koloniale ten
toonstelling door het zenden van dansers en
danseressen en een gamelantroep, werd door
den oud-Gouverneur-Genenraal mr. D. Fock,
voorzitter van het Nederlandsche comité voor
de Parijsche tentoonstelling, een telegram ge
richt tot den Soesoehoenan, waarin verzocht
werd-om in verband met de toestemming van
H. M. de Koningin, waardoor het wegblijven
van hofdansers onmogelijk is, te willen mede
werken aan een oplossing van de moeilijk
heden.
Z. H. de Soesoehoenan heeft Woensdagmor
gen daarin een beslissing genomen, doch van
afwijzenden aard; de Soenan is niet bereid
verder aan de Parijsche tentoonstelling mede
te werken."
GREGORIU S-D AGEN
Op 8, 9 en 10 Juni te 's Gravenhage
Het „St. Gregorius-blad" meldt, dat op 8, 9
en 10 Juni a.s., te 's-Gravenhage, de z.g. Gre-
gorius-dagen worden gehóuden, gewijd aan de
kerkmuziek.
Het programma geeft voor 8 Juni aan een
inieidingsavond in de aula van het St. Aloysius-
college, waar de ZeerEerw. Heer J. C. v. d.
Wiel zal spreken over de muzikale ontwikke
ling der R.-K. schooljeugd en leerlingen van het
college, onder leiding van pater J. Vollaerts
S.J. hun schoolorkest zullen laten hooren.
De tweede dag begint met een plechtige H.
Mis, waarvan de gezangen zullen worden uit
gevoerd door schoolkinderen uit Den Haag. De
morgenuren zijn verder gewijd aan de lagere
school en de middag aan de kweekschool. Des
avonds is er een orgelconcert ln de kerk van
St. Antonius Abt, door Jaap Vranken.
Onder de plechtige H. Mis van 10 Juni zin
gen schoolkinderen uit Haelen en Horn en de
schola van Warmond. De dag is verder weer
gewijd aan de zangpaedagogiek. Des avonds
spreekt Dom J. van Gennep O. S. B. over „Li
turgische Volkszang", met demonstratie van
de schola van Hageveld. -
Een maand gevangenisstraf geëischt
Wegens het veroorzaken van zwaar lichame-
lijk letsel heeft gisteren voor de Haagsehe
rechtbank terecht gestaan de 24-jarige chauf
feur J. A. de W. te Loosduinen, die op 15 Sept.
1930, als bestuurder van een tractor met aan
hangwagen in de Hofstraat te Naaldwijk een
aanrijding zou hebben veroorzaakt, waardoor
een motorrijder, de "2 'arige ka pman A. van
D. uit Honseiersdijk zwaar lichamelijk letsel
heeft bekomen.
Na verhoor van den geneesheer-deskundige
en vier getuigen, waaronder het slachtoffei
dezes' aanrijding, eischts het O. M. tegen ver
dachte 1 maand gevangenisstraf met ontzeg
ging van het recht tot het besturen van een
motorrijtuig' voor den tijd van 1 jaar.
Vonnis: 30 April a.s,
Het studiejaar 1929-1930
Uit het zoo juist verschenen verslag der
R. K. Leergangen te Tilburg over het studie
jaar 19291930 blijkt o.m. dat er ln de samen
stelling van het Curatorium geenerlei wijziging
kwam; in de vacature ontstaan door het
periodiek aftreden van mr. E. baron van
Hövell tot Westerflier als curator werd door
de herbenoeming van den aftredende voorzien.
Het aantal studenten klimt nog steeds. In
het verslag 19281929 kon een totaal van 812
worden vermeld: nu is dit gekomen op 923:
een vermeerdering dus van 111 inschrijvingen,
die natuurlijk niet alleen te danken is aan
grootere deelneming aan bestaande cursussen,
maar daarnaast ook aan uitbreiding van het
aantal daarvan.
Van de 923 studenten waren ingeschreven
voor Algemeene wetenschappen 531, Handels
wetenschappen 31. Academie 143, Conserva
torium 171 en Centraal Instituut voor Lich.
Opvoeding 47.
Van de cursussen, die het vorige jaar ge
geven zijn, zijn dit jaar niet gegeven: le. die
voor Gemeente-financiën te Tilburg; 2e. die
voor Natuurkunde voor docenten aan Kweek
scholen te Tilburg; 8e. die voor Paedagogiek
B. te Utrecht.
Van zeer groot gewicht was de oprichting
van een geheel nieuwe opleiding, en wel op
een terrein, dat voor de katholieken nog vrij
wel braak was blijven liggen, n.l. voor de
hoogere ambten bij het belastingwezen.
In September 1929 is begonnen met de
opleiding voor surnumerair der directe be
lastingen, Invoerrechten en accijnzen en voor
surnumerair der registratie en domeinen. De
belangstelling, die voor dezen nieuwen cursus,
waarvoor einddiploma Gymnasium of H.B.S.
5-j. c. vereischt wordt, bleek te bestaan, over
trof de verwachtingen: 9 deelnemers hebben
zicb daarvoor opgegeven.
Verder werden nog nieuwe cursussen ge
opend voor Nederlandseh te Arnhem. Te Eind
hoven werd begonnen met een cursus Staats
inrichting M.O.; te Utrecht met een cursus
Fransch, terwijl die voor Duitsch daar hervat
werd.
Het getal docenten beweegt zich ook nog
steeds ln stijgende lijn. Van 89 kwam dat op
96. Verder werd aan sommige docenten leer
opdracht gegeven aan nieuwe cursussen.
Tot groote vreugde strekt het ook aan de
Leergangen, dat twee der docenten een eer
volle benoeming ontvingen, die, gelukkig, geen
vertrek van ons Instituut medebracht. Dr. A,
Smijers werd benoemd tot buitengewoon
hoogleeraar in de theorie en geschiedenis der
muziek aan de universiteit te Utrecht, en prof.
dr. 1. v. d. Berg werd aan dezelfde Universiteit
door het bestuur van St. Radboud benoemd tot
buitengewoon hoogleeraar in de 'wijsbegeerte
in opvolging van prof. Beyaens.
In totaal zijn in het kalenderjaar 1930 122
examens met succes afgelegd. Daaronder waren
51 middelbare akten.
De boekerij telde 4296 bezoekers, terwijl
4308 boeken werden uitgeleend.
DE INGANG VAN ANTWERPEN'S NIEUWE
LUCHTHAVEN, die op 1 Mei officieel zal
worden geopend
'BaiiJP111 -
