NAAR DE EVENREDIGE VERTEGENWOORDIGING WAT ZOU ER GEBEURD ZIJN- DE DAGBLADEN EEN „GANGSTERS" BRUILOFT ADVERTEER IN DONDERDAG 30 APKIti 1931 EEN VOORSTEL VAN MARIN AAN DE SOCIALISTEN DE ROMANTIEK VAN HET BEROEP Vacantie is rust! Rust is afwezigheid van de normale daqeliiksche werkzaamheden. In onze vacantte willen we dus los zijn van alles, wat ons aan de dageliiksche sleur herinnert. Maar daarop is één uitzondering: omdat we het niet willen en niet kunnen missen, laten we ons dagblad naar ons vacantie-adres doorzenden. Dat's frappant. En als we uit het buitenland terugkomen, koopen we bij het eerste Hollandsche station het joa\s\e nummer, „om het er thuis toch nog met zal zi|n! Wat een veilige geldbelegging voor den adver teerder, die geen lezer missen wil als kooper, is de krant, die geen kooper missen wil als lezer! Daaromi ACTUEELE BERICHTEN ACTUEELE ADVERTENTIES DE ONTWIKKELING VAN DEN AMERIKAANSCHEN ROMAN LORD IRWIN I Het gunstige tijdstip (Van onzen correspondent P a r ij s, 23 April 1931. Frankrijk staat nog nauwelijks een jaar van de algemeene verkiezingen af en de verschil lende partijen zijn reeds geruimen tijd bezig het terrein te verkennen en de mogelijkheden te onderzoeken, die voor haar open staan. Veel klaarheid is nog niet te verkrijgen, want het eerste vereischte voor de verkiezingscampagne, te weten op welke wijze het toekomstig par lement zal worden gekozen, is ver te zoeken. E*r is natuurlijk een kieswet, maar er zijn geen Partijen meer die zich met het vigeerende kies stelsel kunnen vereenigen. Het vigeerende kiesstelsel is ongetwijfeld profijtelijk geweest voor de verkiezing van per sonen, het is fataal voor de partijen geworden. Het werd dan ook vijftien jaren geleden reeds veroordeeld en in 1919 vervangen door een bastaard-stelsel, dat den naam van evenredige vertegenwoordiging ontving, maar door het lijstengeknoei en de „panachage" tot de meest fantastische resultaten leidde, van mannen zonder partij en zonder aanhang, door een merkwaardige overschotten-berekening te doen verkiezen en voormannen van een partij, zelfs met een stemaienaantal, dat ver boven het gemiddelde lag, te doen duikelen. Wanneer dus de kwestie van de evenredige vertegenwoordiging opnieuw op den voorgrond is gesteld, dan kan men niet zeggen, dat het gaat om de wederinvoering daarvan. Met de evenredige is in Frankrijk nooit een ernstige proef genomen. Dit dient opgemerkt, omdat hier de onverschilligheid voor het kiesstelsel zeer groot is en vooral bij de rechterzijde veel al aldus geredeneerd wordt: slechte stelsels hebben goede kamers opgeleverd, goede hebben tot slechte kamers geleid, de wijze van stem men komt er weinig op aan." Dat zoo gerede neerd wordt, is natuurlijk het gevolg van de gebrekkige politieke organisatie en van het onbeteekende leven der partijen, beide het ge volg van het regiem van compromissen waar toe de Fransche politieke verhoudingen steeds aanleiding gaven. In 1919 had de kwasi-evenredige de kamer van het nationale blok, opgeleverd, maar de resultaten waren zoo gemakkelijk verkregen dat in 1924 niemand met het amphibiestelsel de verkiezingen indurfde. Het stelsel werd op gekalefaterd en het gevolg was de kamer van 11 Mei 1924, die van het beruchte kartel. Maar ook het kartel had zulk een gemakkelijke over winning gevonden met het gewijzigde stelsel, dat 't ook de nieuwe verkiezingen er niet mee durfde in te gaan. Voor de nieuwe consultatie vdfe het kiezerscorps, die van 1928, dus maar weer eon ander stelsel beproefd. Dal: stelsel was niet nieuw. Het beoogde een terujj|eer naar den toestand, van vóór den oorlog, naar het arrondissements-meerderheids- stelsel, het stelsel dat door zijn eigen profijt trekkers als oneerlijk en afzichtelijk was ge brandmerkt. Men zal zich herinneren, welk een verwoede strijd toen om het kiesstelsel werd gevoerd. Het stelsel, dat toeliet de kaart van het land willekeurig te versnijden, de verkie zing te laten beheerschen door lokale aan spraken, die den invloed der partijen kunnen breken, dat ook da meest vreemdsoortige con centraties toeliet om een zetel uit handen van de tegenpartij te houden, vond toen zijn krach- tigsten steun hij de socialisten, die er altijd de prlncipieele tegenstanders van waren ge weest, doch die door de hoop op een kartel- listische overwinning met de immer van de daken gekraaide „beginselen" braken. Maar da terugkeer naar de arrondissements- atelsel, met den algemeen Immoreel bevonden tweeden stembusgang, beloonde zijn promotors niet. De kartellisten werden geslagen, maar de gemodereerden hadden ook geen reden zich te verheugen, daar een aantal vaste zetels van zeer vooraanstaande parlementaire persoonlijk_ heden verloren ging. Het resultaat, dat door de tegenstanders van het arrondissementsstelsel voorzien was. de nieuwe afzwakking van het partijleven, deed zich vooral in den loop der wetgevende periode gevoelen En het noodlot wil dat de promotors het meest geleden hebben. Het is voldoende om de partijsterkte van de groote partijen in 1928 te vergelijken met die van thans, om te zién hoe het stelsel heeft meegewerkt aan de afbrokkeling der groote partijen, aan de vor ming van zwerfgroepen en aan het toenemen van het aantal partijloozen, zoogenaamde on- afhankelijken, zoowel te linker als te rechter zijde. Aan den rechterkant zijn de partijen het er dan ook over eens, dat zij slechts door de even redige haar invloed kunnen redden en weer de plaats zullen kunnen heroveren, die zij in gezond werkend parlementair stelsel verdienen te bezitten. Bij de linkerzijde hebben de socia listen altijd volgehouden, dat ze principieel voorstander van de evenredige zijn gebleven, en dat zij in 1928 haar slechts liebben verzaakt, omdat zij den tijd niet aanwezig hebben ge acht om een goed stelsel van. evem te voeren. De radicalen, die altijd de feite bestm van de evenredige zijn geweest, zijn echter o de erkenning gekomen, dat hij elk stelsel da niet een evenredige zetelverdeeling geetl, het de socialisten zijn die ten koste van de radi calen van den scheeven toestand profiteered Ze zijn zoo langzamerhand, dank zij het kiesstel sel, in den toestand gekomen, dat de herstem mingen niet meer in hun voordeel plaats heb ben. Zoo lang de radicalen bij den eersten stem busgang boven de socialisten uitkwamen, wat het stemmenaantal betrof, waren zij het, die hun man in den strijd konden houden, terwijl de socialisten hun stemmen aan den «n her stemming zijnden radicaal hadden te geven. Maar nu de socialisten in den regel beven de radicalen uitkomen, nu zijn het de socialisten, die met de vruchten gaan strijken en dat heeft tot resultaat gehad, dat terwijl de radicalen In 1928 125 zetels en de socialisten 101 de hun ne konden noemen, die verhouding tusschen de radicaal- en radicaalsocialistische partij en de socialisten S. F. I. O. thams 109—109 ls, met groote kans dat binnen enkele weken de so cialisten de radicalen zullen overvleugelen. We behoeven hier niet te helihalen, we'ke redenen de radicalen hebben cm op de roode broed era ontsticht te zijn. De partij van Blum spaart de radicalen niet en de vooruitzichten zijn zelfs zoo. dat els het. kiesstelsel blijft wat het is, de socialisten zeker kunnen zijn bij de algemeene verkiezingen de radicalen te kunnen verplette ren. Nu is dit wel de schuld van de radicalen zelf, die „geen vijanden links'' erkennen en zich niet willen coaliseeren met hen die minder links staan, het neemt niet weg, dat zij aan dien toestand weerstand willen bieden. Het ie dan ook zeer teekenend dart bij de jongste ne derlagen de radicale leiders als Deladier en Herriot, in navolging van sommige partij- organen, zich de vraag hebben gesteld, of bet niet beter zou zijn voor de partij met eigen vlag den strijd in te gaan en daarvoor de even redige te accepteeren. De voorstanders van de evenredige zijn on middellijk op die verklaringen gesprongen. Vooral ln de partij Marin heeft men met stil gezeten en ook aan de kleine middenpartijen heeft men gevraagd wat men daar van de even redige denkt. Groepen als die van Loucheur, hebben zich vierkant voor de evenredige uitge sproken. Het is natuurlijk niet noodig die uit spraak von-r een prlncipieele te houden. In de kleine middengroepen zijn vele kamerleden, die gevaar loopen niet herkozen te worden, zoo zij zich met de candidaten der groote partijen moeten meten, maar die toch een invloed heb ben groot genoeg om in en bulten hun arron dissement een stemmencijfer bijeen te bren gen, dat hun een zetel waarborgt bij toepas sing der evenredige. Trouwens elke kieswet wijziging heeft naast haar prlncipieele voor standers 'n anatal oppotunisten noodig die haar steunen. Ze veriiest trouwens ook stemmen van prlncipieele vooratanders, die om opportu nistische redenen haar ln den steek laten. Zoolang de houding der radicalen onzeker is heeft de evenredige voor haar invoering de hulp der socialisten noodig. En waar het ge vaar niet denkbeeldig is, dat de socialisten de voorkeur zulen geven aan het visschen ln het water der radicalen, boven het volgen der op een voetstuk gelaten beginselen, daar heeft imen de socialisten tot kleur bekennen willen brengen. Zulks is van des te meer belang daar het zeker ls, dat de radicalen zullen zwichten en de evenredige zulen accepteeren als de socialisten niet langer het arrondisements- stelsel vasthouden. De leider der gemodereerden, Louis Marin, die na Charles Beaoist de voorvechter der evenredige ls geworden, heeft zich dan ook per brief tot de S. F. I. O. gewend en aan haar secretaris, het kamerlid Paul Faure, de vraag voorgelegd, of zijn wetsvoorstel tot in voering van de evenredige, op do stemmen der socialisten kan rekenen. Hij beroept zich op het feit dat de socialisten meermalen hebben verzekerd zelf een voorstel te hebben bewerkt, met een stelsel van evenredige, het voorstel- Vinoent Auriol. Marin wil niet dat men zich zal verschuilen achter den strijd voor een be paald stelsel van evenredige. Laat men er mee te voorschijn komen, als het beginsel wordt aanvaard, dan zal men het over het stelsel wel eens worden. Het socialistisch stelsel van evenredige heet straffer te zijn dan dat van Marin, maar zegt de heer Marin: „De vergelijking en de discussie zullen be slissen over de détails; wat op het oogenblllc urgent is, is -het parlepient in .staat te stellep een beslissing te nemen. Het parlement moet toch loyaal de partijen en liet kiezerscorps tijdig in staat stellen zich voor te bereiden om haar programs te presenteeren in om standigheden die vlakweg nieuw zijn." De heer Marin bezweert de socialisten: „In een zoodanige zaak van rechtvaardigheid, waarin alle partijen kunnen samenwerken, richt ik mij dus tot uwe partij (de socialisti sche) of bet u niet nuttig voorkomt, zooals wij het gedaan hebben over dezelfde kwestie vóór den oorlog, om te trachten gezamenlijk op te treden en om te beginnen, en bij den kamerterugkeer (de eerste week van Mei) allen te vereenigen, die in de kamer meenen dat bet noodzakelijk is de evenredige in te voe ren.'' Waar Renaudel en FauTe zich nog pas Voor de evenredige hebben uitgesproken, daar zal het voor de socialisten hoogst moeilijk zijn zich aan het verzoek van den leider der U.R.D. te onttrekken; waar de groep-Loucheur ztek uitgesproken heeft in eenige van haar invloed rijkste arrondissementen waarin zij de generale raden (soort departementale staten) wenschen heeft doen uitspreken voor de invoering van de evenredige, en waar bovendien de Christen democraten, een groot deel der groep Magi- not, een groot deel der groep Franklin-Bouil lon en van de Tardieugroep voor de evenredige voelen, daar is de beslissing wel degelijk in -handen van de socialisten. Zij zijn 't geweest, die in 1926 het arrondissementsstelsel mogelijk hebben gemaakt. Zij zijn 't die ook nu den dcorslag geven. Het is waarschijnlijk dat zij dezen keer zich niet door hun opportunistische overwegingen zullen laten weerhouden het ditmaal voor de evenredige op te nomen. De evenredige staat er op het oogenblik beter voor dan op welik oogenlblik ook want alle partijen hebben inge zien dat haar bestaan afhangt van haar onaf hankelijkheid. De connpromisen en de verdoe zelingen hebben alle partijen zonder onder scheid geschaad en slechts parasietgroepen doen groeien, die aan de groote partijen steeds op het beslissend moment de spaak in het wiel staken. Het onmiddellijk gevolg zal een 'hergroepeerlmg der partijen zijn, de meer ka rakteristieke afbakening waarnaar zoo lang reeds verlangd is en zondeT welke de verdoe zeling der beginselen zoodanig zou worden, dat alle ernstige parlementaire anbeid onmo gelijk zou worden. LABOURS EN LIBERALEN De arbeidersregeering veilig LONDEN, 29 April (V.D.) De „Daily Herald" schrijft, dat de betrekkingen tusschen liberalen en labours op het oogenblik van dien aard zijn, dat men erop kan rekenen, dat de huidige arbeidersregeering tot het einde van haar ambstperiode, dus nog drie jaren, aan het be wind zal blijven. De eerste moeilijkheid, waarvoor de regee ring zich in het parlement gesteld ziet, ls de nieuwe grond belastingwet. Snowden is voornemens, deze wet in te dienen ln den vorm van een financieele wet, waardoor zij onttrokken kan worden aan de beslissing van het hoogerhuis. Het is echter de vraag, of alle bepalingen van deze wet ln dit kader passen. Eigenaardig is, dat lord Rothermere beeft aangeboden, een wijzigingswet ten aanzien van het grondbezit te verdedigen. Ook vele conservatieven geven toe. dat in dit opzicht in Engeland veel van het bestaan de ie veroud era. Interessante bijnamen (Van onzen H.-correspondent N e w-Y o r k, Maart 1931. De psychologische proeven, die bij gearres teerde „gangsters" genomen zijn, hebben vol gens de deskundigen uitgewezen, dat de beeren gemiddeld over niet meer intellectueele vermo gens beschikken dan een normale jongen van tien of twaalf jaar. Dit wil wat zeggen in een land, waar het gemiddelde individu toch al niet op een hoog peil staat en een naïeveteit en een gebrek aan Inzicht ontplooit, dat onge- loofelijk ls en voor niet-Amerilcanen het best gekarakteriseerd wordt door de cinema- en variété-vertooningen, waarin de massa hier vermaak schept de gemiddelde Amerikaan- sche film, die in de States blijft, is niet om te genieten, zoo drakerig en valsch van sentiment ls ze alsmede door het weergalooze gemak, waarmede het Amerikaansche publiek door reclamespreuken en holle slagwoorden wordt geïmponeerd en beïnvloed. Een typisch voorbeeld van do „gangster"- psychologie geeft ons Jack Diamond, wiens SB» DIAMOND, die bende-leider, die Voor de tweede maal levensgevaarlijk gewond is eigenlijken naam Nolan luidt. Jack begon zijn loopbaan in z'n geboortestad Philadelphia, toen hij als jongen alles stal, wat hem voor de hand kwam. Onderwijs heeft hij zoo goed als niet genoten. En deze man, met wiens medeweten en op wiens aanstichten honderden zijn ver moord, is buitengewoon trotsch op zijn boek met krantenknipsels, waarin elk stukje krant ls geplakt, dat ook maar z'n naam vermeldt. Alle processen, die tegen hem gevoerd zijn, worden er in bewaard; het zijn er niet weinig. Diamond is drie en twintig keeren voor den rechter gebracht en wel zes maal wegens dood slag. Een en twintig maal werd hij vrijgespro ken, uit gebrek aan bewijs en de resteerende twee keer tot lichte straffen veroordeeld. Hoe dit mogelijk was, kan de lezer thans zelf wel concludeeren. Door film en door sensatiepers krijgt de on derwereld een groot deel harer recruten. Eu af en toe zorgt ze zelf voor de noodige reclame. De vorige maand werd hier ter stede de „gang ster" Guiseppe Catania begraven, die tijdens zijn voor de onderwereld verdienstelijk leven als „Joe the Baker" bekend stond. Concurree- rende „gangsters" hadden hem vermoord. Zijn begrafenis werd een triomftocht. Het lichaam werd in een prachtig versierde kist van tien duizend dollar gelegd en in een stoet van meer dan veertig zwaar met bloemen beladen auto mobielen naar een begraafplaats gebracht, waar het zoolang blijft rusten, tot op de Raymond- begraafplaats een grafmonument gereed is, waaraan twintig duizend dollar ten koste zijn gelegd. Volgens experten hadden de bloemen een waarde van duizenden dollars. De automo bielen waren als het ware rijdende bergen van bloemen en kransen. De begrafenis vond naar Italiaansche gewoonte plaats. Vrienden en be kenden volgden te voet de lijkbaar. Talrijke tusschen de toeschouwer® verborgen detectives zagen toe, of zich onder de treurenden mis schien gewapende „gangsters" bevonden, die een nieuwen coup d'état zouden willen uithalen. Onder de treurenden bevond zich een zekere de Stefano, door de politie onder borgtocht vrij gelaten, na zijn arrestatie als verdacht van medeplichtigheid in den moord op dengene, dien hij op zijn laatsten tocht vergezelde Een dergelijke reclame was het huwelijk in Februari van Capone's zuster Mafalda met een bekenden „gangster". De praal, die hierbij ten toon werd gespreid, deed niet onder voor wart de millionnairs gewoon zijn ,bij dergelijke ge legenheden te presteeren. De bruilofstaart kostte 2100 dollar en was in den vorm van een jacht gemaakt, dat Honoloeloe heette, naar het oord, waar de jonggetrouwden de wittebroods weken zouden doorbrengen. Er was dertig kubieke meter voedingstoffen in de taart ver werkt. Mafalda, zoo meldden de bladen, was. in een ivoorkleurige, satijnen japon gekleed, v/aaraan een sleep van acht meter lengte be vestigd was. De bruidegom was een broer van Frank Diamond, die samen met Al en Ralph Capone vooraan op de lijst van de „publieke vijandien" prijkt, die door de Chicago Crime Commission is opgemaakt. Twintig bruids meisjes volgden de bruid met haar bruidsfbou- (juet van 400 lelietjes van dalen en het paar had voorts een eeregeleide, dat bestond uit de „gangsters" James Volpe (alias Mops Ho- gan), John Fiscketti (alias Rocks Mantell), Guiseppe MamtadeMi (alias Snakes Curran) en Anlello Bartd (alias Choppe Beltran), volgens de geruchten door den niet aanwezigen Al aangewezen, om zorg te dragen, dat de bruide gom niet ontvoerd of neergeschoten werd. Na de huwelijksplechtigheid werd het bruids paar naar een speoialen, gewapenden sedan gevoerd, expres voor de feestelijkheid van den „boes" geleend, een auto met kogelvrije ruiten. Nagestaard door honderden van de vier duizend personen van allerlei stand, die een uitnoodi- giag voor de plechtigheid ln de kerk ontvangen hadden en door de duizenden, die buiten een glimp trachtten op te vangen, verdween het jonge paar uit het gezicht, met door gewapende personen bezette auto's voor en achter zich. De glorie, waardoor bij dergelijke gelegen heden dank zij den uitvoerlgen krantenversla gen de hoofdmannen omgeven worden, voelt elke „gangster" op zich afstralen en ze is tevens een attractie voor alle tot bet avontuurlijke geneigde, jonge fantasten en nietsdoeners, y A - 4 ''SA.' JSM i1 .-Inlijf 4268 449 waaraan de groote metropolen buitengewoon Tijk zijn. De meeste .gangsters" varieeren in leeftijd tusschen de twintig en de dertig jaar. Ze beginnen gewoonlijk met bet vervoeren van alcohol en eindigen met roof en doodslag, zooals nog kort geleden de z.g. Sweeney-gang bewezen heeft, een bende van zeven jongens tusschen achttien en de vijf en twintig, die konden worden gearresteerd, toen ze hun leider, Ste phen Sweeney hadden vermoord en diens „sweetheart" uit de school klapte, ecu vergrijp, dat tusschen twee haakjes in de onderwereld met den dood wordt gestraft. De zes jeugdige roovers hebben bekend, in totaal vijf honderd roofovervallen te hebben gepleegd, van het aanhouden van personen in de stille straten van Manhattan tot het bestelen van juwelierszaken. Sweeney had zijn bende gevormd, nadat hij een tijd ln de Sing-Sing had gezeten. Na eerst zes lioldmps geheel op eigen houtje te hébben ge pleegd, toonde bij den anderen, wat hij waard was, n.l. geschikt, om hun „leader" te zijn. Kort vóór den moord had de bende besloten, voor een tijdje naar Canada uit te wijken, omdat hun de grond van Manhattan te wam. onder de voeten werd. De vijf honderd roof overvallen liepen over een tijdsverloop van vijf maanden en ze brachten een goede twaalf duizend dollar op. Tegelijkertijd met dezen gang slaagde de po litie er in, een anderen van vier mannen op het spoor te komen. Beide gangs zullen voor- loopig wel van het tooneel verdwijnen. Ze wa ren niet in dienst van een „racket" en er is niemand, die hen „er uit" helpt. De politie kan hier een succes boeken. Maar ze is er tot dusver niet in geslaagd, de „gangsters" te ach terhalen, die al sinds een paar maanden eenige honderden vrachtrijders van Brooklyn en Queens elke maand vijftien dollar afpersen, voor het recht, ongestoord hun beroep uit te oefenen. Verschillende dezer vrachtrijders, die weigerden te betalen, werden gemolesteerd. Aangezien de politie geen uitkomst schijnt te kunnen brengen, hebben de vrachtrijders thans besloten, een organisatie van tegenweer te stichten, ondanks de dreigbrieven, door de ini tiatiefnemers bereids ontvangen. Hoe ver de macht van de onderwereld gaat, om personen, b ijwie ze belang heeft, voor de het feit, dat ofschoon de veroordeelingen tot den electrischen stoel in 1930 in den staat New-York verdriedubbeld zijn, geen enkele mis dadiger uit New-York City is terechtgesteld. En naar scbating worden er toch elk jaar in de stad New-York drie honderd vijftig tot drie honderd vijf en zeventig moorden gepleegd. Elliot's klanten uit den staat New-York zijn vrijwel allemaal voor eigen rekening werkende „killers" (moordenaars). Er zit in de onderwereld veel van het rowdy- achtlge, dat het wilde leven in de oude Far West heeft gekenmerkt, en dat voor de Ame rikanen steeds zooveel aantrekkingskracht heeft gehad. De bijnamen .waarmede de hoofd figuren worden gesierd, werken op de fantasie van het groote publiek, dat reeds daardoor een aureool legt om de hoofden van de „gangsters". Al Capone heet „Scarface Al", naar het lidtee- ken, dat hij in zijn gezicht heeft. Capone be weert, het in den oorlog opgeloopen te hebben, maar bij is nooit soldaat geweest. Zijn vijan den zeggen, dat het lidteeken het merk is. waarmede de Napolitaanscbe ci-a«ri&ten vroeg»? den verrader voor zijn leven brand merkten. Na de door de Italiaansche regeering gehouden opruimingsmaatregelen, zijn vele leden van de camorra naar Amerika uitgewe ken en één hunner moet de oude methode op Capone hebben toegepast, toen hij door dezen unfair was behandeld. Andere bijnamen, be halve de reeds genoemde, zooals die van „Dia mond Legs", „Joe the Baker" etc., zijn „Tim de Stotteraar", „Duitch Schutz" (uit welken bij naam blijkt, dat de drager ervan een Hollan der is), de „Vier Ruiters", waarmede vier „gangsters" zich sieren, „John the Greek", „Johnny the Gyp" etc. etc. Enkele van de „gangsters" verschuilen zich achter een bij naam en leiden voor hun naaste omgeving een ordentelijk leven. De „gunman", Frankie Marco uit Chicago, die in Februari te New- York werd neergeschoten, was leider van de „Vier Ruiters", maar hij ging thuis, in zijn geboortestad Cleveland, voor een achtenswaar dig handelsreiziger in sigaretten door Nu reeds rebellie tegen de groote rebellen?. DE KOMENDE GENERATIE André Maurois, de intelligente bemiddelaar tusschen de Engelsch-sprekende landen en zijn vaderland Frankrijk, geeft in de „Nouv. Litt" een interessante vogelvluchtschets van den Amerikaanschen roman in zijn ontwikkeling. Hij begint met in het verleden twee stroomin- gen te onderschei-den, die te veel met elkaar verward worden. Een ervan is de puriteinsche strooming. Het woord heeft ten onrechte een ongunstigen klank gekregen. De puriteinen van de XVIIde eeuw waren krachtige lieden, die een kloeke taal spraken. Tot in de XIXde eeuw hebben zij een literatuur geïnspireerd, waarvan de essentiëele drijfveer was het zonde- bewustizijn. Hawthorne .bouwde zijn romans op de idee van de Calvinistische praedestinatie en de geheel Dostojefskiaansche gedachte van de noodzakelijkheid van het kwaad. De tweede strooming was die van de burgerlijke eerbied waardigheid, afwijkend van het puritanisme, maar zonder de kracht en zonder het geloof daarvan. Puritanisme en eerbiedwaardigheid hebben samen er toe bijgedragen om in de zielen der Amerikanen een gevoel aan te kweeken, dat de voornaamste beweegkracht zou worden van hun moderne literatuur, het gevoel, dat er Iets te ruggedrongen was, veroorzaakt door een bui tensporig bedwingen van de meest natuurlijke Instincten. Deze stoomketel zonder veiligheids klep moest uit elkaar springen. Het was noo dig om, zooals Sherwood Anderson zei, het deksel van den put op te lichten. Dat werd het werk van een bewonderenswaardige groep schrijvers, die Maurois de „rebellen" noemt. Gedurende langen tijd hadden zij veel moed noodig. De eerbiedwaardigheid verdedigde ziel» goed. Glenway Wescott heeft een beeld gege ven van dien tijd, toen optimisme nlicht en kinderlijkheid een deugd was. „Rijpheid, veT- antwoordeiiifciwtféli onzedelijkheid zijn vruchta» van de herinnering, zei men toen probeer t e vergetenGeen enkele tragische kunst kon bloeien; de tragedie was een verraad, het uitleveren van staatsgeheimen aan den vijand, aan den vijand, dien men in zich droeg. De „eerbiedwaardigen" zeiden tegen de „rebellen „Wij willen niet weten wat jullie verontrust, zeg het niet, vergeet het en wijdt je aan fat soenlijk werk." Die optimisten zelf wisten wel dat hun optimisme slechts illusie was, maar zij wilden bedrogen zijn. „Help ons onze illusies te redden, smeekten zij, ontneem ons niet ons geloof ln bet gouden konijn, dat zeker za! ko men uit den grooten hoed van Uncle Sam (Thomas Beer.) De strijd tegen het bedriegelijk optimisme werd geleid door schrijvers als Sinclair Lewis, Sherwood Anderson, Dreiser, Lewisohn, door critici als Mencken. Hij was zwaar en dapper. Men kan zeggen, dat thans de slag gewonnen ls en een der groote dwalingen van Europa tegenover Amerika is gelegen in de meening, dat het heden ten dage in de Vereenigde Sta ten nog gevaarlijk zou zijn om een rebel te wezen. Maurois zegt, dat in het hem bekende Amerika de rebellie reeds winstgevend is. Sinclair Lewis heeft millioenen lezers, Mencken duizenden abonné's. Babbitt is zoo bang een „babbitt" te lijken, dat hij zijn best doet om Proust en Joyce te lezen- Omstreeks 1922 was het zoozeer in de mode een rebel te zijn, dat er in dat jaar, zooals Thomas Beer het noemt, een „serie-productie van rebellen" viel te oonstateeren. Een jongmensch was niet over zichzelf tevreden, wanneer hij niet iederen mor gen een bastille verwoestte. Maar een bastillo verwoesten is niet hetzelfde als een stad bou wen en reeds kon men in dat land, waar de geestelijke modes zoo vluchtig zijn, een rebellie zien aankomen tegen de rebellie. Van deze laatste beweging is men thans ge tuige. De critisehe en fel-realistische litera tuur heeft uiteraard nog vertegenwoordigers en zij zal ze nog lang hebben. Maar zij zal op zekeren dag geen modellen meer hebben. Bab bitt, die op de universiteit Is opgevoed en be schaafd, zal Babbitt niet meer zijn, noch zelfs Dodsworth. Elmer Gantry zal geen slachtoffers meer vinden. Arrowsmlth zal in vrede kunnen arbeiden. Reeds zien heel wat jongelieden, die tot het leven der gedachte gekomen zijn in een bevrijde maatschappij, de jeugd en de schoon heid van hun land. Verscheidene novellen van tegenwoordig toonen dien avontuurlijken geest, die wilde vreugde van te leven, die moedige aanvaarding van het tragische, die, zegt Mau rois, als Ik mij niet vergis, de overheerschenda karaktertrekken van de nieuwe generatie zul len zijn. De afgetreden onder-koning van Indië, lord Irwin, en zijn echtgenoote lady Irwin, zullen Zaterdagmiddag te Londen aan het Victoria, station arriveeren. Hun rijtuig zal uit den gewonen trein wor den losgekoppeld en gerangeerd worden tot voor de koninklijke wachtkamer, waar lord Irwin zal worden ontvangen door een vertegen, woordiger van den koning, den eersten mb nister Ramsay Mac Donald, den minister voor Indië, Wedgwood Beun, en andere leden der 4* hoog» ambtenaren.

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Nieuwe Schiedamsche Courant | 1931 | | pagina 7