ALGEMEEN OVERZICHT.
HOE ONTZETTEND DE ZEE GESPOOKT HEEFT
VERSCHRIKKELIJKE EPISODEN VAN DE
„PHILBERT"-RAMP.
Harde dagen
in Duitschland
HET SCHIP SLAGZIJ
GEMAAKT
Ondersteuning stopgezet
WOENSDAG 17 JUNI 1931
DE ONTWAPENINGSKWESTIE.
De bewapeningscijfers der
Ver. Staten.
DE LABOUR.REGEERING IN DE
MINDERHEID.
Geen politieke consequenties.
FASCISME EN KERK.
EEN OVERWINNING VAN
BRUENING.
DE SCHENDING VAN HET
CONCORDAAT
Dreigende crisis vermeden
IJSLANDS VERKIEZINGEN.
Een groot succes voor de regeerings-
partij.
WERKLOOZEN ONLUSTEN IN
OPPER-SILEZIE.
VOOR Z'JN GELOOF GESTORVEN
DE ARABIEREN IN PALESTINA.
Moord op een 14-jarig meisje
VLAAMSCHE DIENSTWEIGERAAR
GEARRESTEERD.
CAROL'S TROONREDE.
Roemenië's buitenlandsche
politiek.
Nantes een vréeselijken nacht ingegaan
ONTZETTENDE ERVARINGEN
VAN GEREDDEN.
Zwarte dagen in Spanje
De „0<sis©ma,tore Romano'' publiceert een
nota betreffende de uitzetting uit Spanje van
den kardinaal-primaat van Spanje, Z. H. Em.
Segura y Saens, waarvan de Spaansohe ver
tegenwoordiger bij den H. Stoel aan de Pause
lijke staaitssecretarie mededeeling deed.
„Kardinaal Segura was, aldus in deze nota,
eenige dagen geleden uit Rome vertrokken.
Onopgemerkt was bij in een plaatsje bij Madrid
aangekomen, daar bereikte bem het regeerings-
bevel dat hij onmiddellijk bet Spaan,soh grond
gebied bad te verlaten
De kardinaal antwoordde, dat hij slechts voor
geweld zou wijken.
Do bemiddeling van den nuntius werd in
geroepen. Deze verklaarde echter geenerlei be
voegdheid te hebben om den kardinaal te ge
lasten, rioh liaar dit bevel der regeeTing te
schikken.
pe Spaansche regeering telegrafeerde daarop
naar haar vertegenwoordiger bij het Vaticaan,
om den Paus te verzoeken, den kardinaal te
gelasten Spanje te verlaten, opdat de regeering
niet tot strenge maatregelen gedwongen zou
zijn, welke tot ernstige incidenten aanleiding
zouden kunmen geven.
De regeering motiveerde haar optreden met
de verklaring dat zij zich tot uitzetting van
den kardinaal gedwongen achtte.
Tot zoover bet communiqué van den Spaan-
scben zaakgelastigde bij den H. Stoel.
De „Osservatore'' merkt naar aanleiding van
dit diplomatieke document op, dat het een ge
heel onjuiste bewering is* primaat in
bet geheim „bijna onopgemerktSpanje was
binnengekomen, wijl bij in bet bezit was van
zijn geldigen diplomaten-pas, toen hij de grens
passeerde, waar hij trouwens ook herkend
werd.
De nuntius te Madrid heeft de regeering
verzocht, den kardinaal-primaat verlof te ge
ven, naar Toledo te gaan, waarop de regeering
antwoordde dat zij dit, in verband met het
■gevaar voor de openbare oTde, niet wensohte
toe te staan.
De nuntius beeft toen naar Roane geseind,
dat de kardinaal om half vijf, begeleid door
de politie, naar de grens vertrokken was.
De H. Stoel gaf den nuntius onmiddellijk
opdracht, bij de Spaansche regeering te protes-
teeren en genoemde regeering er op te wijzen,
wat kardinaal Segura voor den H, Stoel, het
katholieke Spanje en de katholieke wereld b
toekent.
Als iets een somber licht op den huidigen
toestand in Spanje kan werpen, dan is hel
wel de onwaardige wijze, waarop de kardinaa'
primaat van Toledo, door de Spaansche autori
teiten uit bet land is gezet.
Door de regeering uit Spanje verjaagd
Welke afschuwelijke misdaad heeft kardi.
naar Segura bedreven
Want in een land, waar een bende oproer
lingen, practisch ongestoord, talrijke kloosters,
centra van geloof, liefdadigheid en weten,
schap, in brand bon steken en tot den grond
vernielen; waar de afgezanten van Moskou
vrij binnenkomen en straffeloos den maat-
schappelijken chaos prediken en voorbereiden;
waar ondermijning van het landsgezag en van
de openbare orde rustig kan bedreven worden,
moet de man, die uitgebannen wordt, toch wel
een misdaad begaan hebben, monsterachtiger
nog dan het landverraad, dat de bolscliewiki
er plegen.
Het antwoord kan zoo eenvoudig mogelijk
zijn: kardinaal Segura heeft de Katholieken
van Spanje op bun gewetensplicht gewezen
om bij de aanstaande verkiezingen slechts dia
mannen hun stem waardig te oordeelen, die
voor de rechten der Kerk en voor de hand
having der maatschappelijke orde durven op
komen.
Dat is In het huidige Spanje, dat door zijn
voorloopige regeering nog dezer dagen open.
lijk deed verklaren, dat er nu in het land
absolute godsdienstvrijheid heerscht, en der
halve ook absolute vrijheid om zijn meening
daaromtrent te verkondigen, een groote mis
daad.
Trouwens, onmiddellijk reeds nadat in de
eerste dagen van Mei kardinaal Segura den
Katholieken hun grooten plicht bij de aan
staande verkiezingen had voorgehouden, begon
de kwaadaardige agitatie tegen den kardinaal,
en de minister van buitenlandsche zaken
Lerroux, verklaarde dadelijk aan den corres.
pandent van d© „Daily Tel.": „Het is duidelijk,
dat de primaat het volk den raad geeft voor
de monarchisten en de Katholieken te stem.
men bij de a.s. verkiezingen".
Vam een dergelije „duid'eijkheiid" blijkt ech
ter niets, als men 't belangrijke herderlijke
schrijven rustig leest: een uiteenzetting van de
plichten der Katholieken tegenover den nieu
wen staatsvorm.
Ongetwijfeld wijst de kardinaal in een ge.
schiedkundig overzicht op de groote verdien,
sten der Spaansche monarchie voor de Katho
lieke Kerk, doch vooral om daardoor den weg te
toonen, waarlangs ook 't nieuwe regiem zich
de sympathieën van het toch nog in zijn over-
groote meerderheid katholieke Spanje kan
verwerven.
Maar daarnaast stelt de kardinaal de groote
katholieke beginselen: „De Kerk kan haar lot
niet met de wisselvalligheden van aardsche
Instellingen verbinden. Deze veranderen, maar
de Kerk niet; deze zijn vergankelijk, maar de
Kerk is onsterfelijk". En als in het verleden
motieven tot lofprijzing liggen, in het heden
en de toekomst ligt de blijvende taak der
Kerk.
„Onder de huidige omstandigheden, zegt dan
ook kardinaal Segura, is bet dringend nood
zakelijk, dat de Katholieken van hun poli i ie
ke opvattingen, waarin zij vrij kunnen blij
ven, afzien en zich tot ernstige en daad.
krachtige samenwerking vereenigen, ten einde
aldus te bereiken, dat voor de wetgevende oor
tes slechts die candidaten gekozen worden, die
den volkomen waarborg bieden, dat zij de
rechten deT Kerk en der maatschappelijke orde
zullen verdedigen. Bij de keuze dezer Candida,
ten zal men geen waarde aan hun monarchis
tische of republikeinsehe opvattingen hechten,
maar uitsluitend, over alle andere overwegin
gen heen, den blik op de zooeven genoemde
waarborgen richten".
Slechts onwetendheid of onwil kunnen in
deze woorden een uitbarsting van haat tegen
den republikeinschen regeeringsvorm of een
aansporing tot de Katholieken om monarchis
tisch te stemmen zien. Zij bevatten integen
deel, boven alles wat politiek verdeelen kan,
«en oproep om het bestaande bewind te steu.
nen, zoover als het Katholiek geweten kan
gaan, in zooverre dus als het bestaande gezag
binnen de grenzen harer door God geschon
ken bevoegdheden blijft.
WJJ1 hij dit zuivere standpunt innam, heeft
den kardinaal het onrechtvaardig lot der bal
lingschap getroffen. Maar de „nationale actie",
de bond. welke boven alle partijverdeeldbeid
de Katholieken wil vereenigen, heeft zijn
woord overgenomen. Zij heeft als leuze voot
de verkiezingen uitgegeven: „Godsdientri, va
derland, orde, huisgezin, arbeid en eigendom".
Als iets de Katholieken van Spanje zal leeren,
dat alleen deze leuze Kerk en vaderland red
den kan, dam is het na den zwarten dag der
kloosterbrandein den zwarten dag vtan kardi
naal Segura's verbanning.
Regeeringscrisis in Oostenrijk
Volgens telegrammen uit Weenen is gisteren
de minister van binnenlandsche zaken Winkler,
die als vertegenwoordiger van den Oostenrijk-
schen landbond in de regeering zat. afgetreden.
Het ontslag wordt gemotiveerd met de mede
deeling, dat zijn partij de verantwoordelijkheid
niet kan dragen voor de waarborgen, die de
regeering blijft aangaan voor de Oostenrijksche
Kreditanstalt, en waarvan de eerstvolgende
zelfs tachtig millioen dollar zal bedragen.
Naar verluidt is het waarborgbesluit, dat
de oorzaak is van het aftreden van minister
Winkler, reeds Maandagna-bt door de regeering
geteekend.
Inmiddels heeft het aftreden van Wimkler
tot gevolg gehad, dat de gehee-le ministerraad
besloten heeft zijn ontslag te nemen.
Naar Reuter uit Washington seint, heeft de
regeering der Ver. Staten aan den volkenbond
de cijfers overgelegd van de sterkte van zijn
land, zee- en luchtmacht, aan mensclhen en
materiaal, om andere landen er toe te brengen,
hetzelfde te doem, vóór de ontwapeningsconfe
rentie van Februari a.s.
Het effectief van Amerika's leger bedraagt
139.957 man, van de vloot 109.886, met inbe
grip van het effectief der luchtmacht, zijnde
onderscheidenlijk 13.155 en 14.196.
De totale tonnenmaat der Amierikaansche
vloot bedraagt 1.251.840, met inbegrip van
eenige nog niet gebouwde schepen en van een
groot aantal vaartuigen buiten gebruik.
Uit Genève meldt een Wolff-telegram nog,
de mede deel ingen der V. S. omtrent de sterkte
van land-, zee- en luchtmacht tegelijkertijd te
Washington en te Genève zijn gepubliceerd.
De Amerikaansoh© regeering heeft voor haar
opgaven het model gebruikt, dat in het ont-
werp-ontwapeningsconvemtie is opgenomen. Zij
is de eerste regeering eener groote mogend
heid, die deze opgaven verstrekt. Zij heeft den
secretaris-generaal van den Volkenbond ge
machtigd haar opgaven niet slechts als voor de
ontwapeningsconferentie bestemd te beschou
wen, doch ze ook reeds nu te puhliceeren.
Totdusver had alleen Rusland opgaven om
trent zijn bewapening verstrekt, doch met het
voorbehoud, dat deze alleen voor de ontwape
ningsconferentie, niet voor publiciteit bestemd
waren.
Te Geneve ziet men in dezen stap der Ame-
rikaansohe regeering eein nieuw bewijs, dat
Washington vast besloten is, actief aan de
werkzaamheden der ontwapeningsconferentie
deeil te nemen.
Ook Japan publiceert
TOKIO, 16 Juni (R.O.) Het ministerie van
oorlog dat steeds met een strenge geheim
houding alles wat op de sterkte van de mili
taire macht betrekking heeft, omgeeft, publi.
ceert thans de cijfers, die voor de ontwapenings
conferentie aan den volkenbond zijn verstrekt.
Het leger telt 231.000 manschappen en offi
cieren, de gendarmerie 2210, het politieleger in
Korea, Formosa en Mantsjoerije ongeveer
20.000.
De militaire luchtvaart omvat acht regimen
ten met 623 toestellen, maar dit aantal zal
waarschijnlijk nog stijgen.
Japan is aldus de tweede mogendheid, die
den volkenbond de in Februari j.l. ge
vraagde gegevens omtrent de bewapening ver
strekt
HONDEN. 15 Juni (R.O.) In het lagerhuis
werd de regeering bij verrassing bij een stem
ming over een amendement der conservatieven
op het begrootingsontwerp in de minderheid
gebracht.
Het amendement werd met 232 tegen 208
stemmen aangenomen.
Mac Donald verklaarde, dat het amendement
het begrootingisontwteirp niet wezenlijk aan
tastte, zoodat de regeering uit deze stemming
geenerlei politieke consequenties zal trekken.
Een ander voorstel der conservatieven tot
het sluiten van het debat over het begrootings-
ontwerp werd met 246 tegen 232 stemmen
verworpen.
Dreigende lagerhuis-ontbinding?
LONDEN, 16 Juni. (H.N.) „Daiily News Chro
nicle" schrijft, dat er zoo er op 't laatste oogen
blik geen ontspanning intreedt, een nederlaag
der regeering heden bij de behandeling van de
wet op <3e grondbelasting, in verband met het
door de liberalen ingediende amendement, on
vermijdelijk schijnt.
Naar verluidt, zal de regeering in dat geval
het lagerhuis ontbinden en een biüroep op
het land doen.
HET HORLOGE VAN DEN VERMOORDE
Misdaad opgehelderd
FELKENBERG, (Opper-Silezië) 16 Juni
(W.B.) Tien jaar geleden ongeveer werd de
bestuurder, Hübscher van het voormalig offi
cierscasino te Lansdorf, vermist. Men vond
eenigen tijd laten zijn lijk in een greppel. Het
geld, dat Hübscher bij zich droeg, was gestolen,
evenals zijn horloge. Men concludeerde dus,
dat de man het slachtoffer was geworden van
een roofmoord.
De verdenking viel op een café-houder, zeke
ren Goletz, bij wien Hübscher zich den dag,
dat hij niet meer naar huis keerde, had op
gehouden. Wegens gebrek aan bewijs kon men
echter niets tegen den herbergier ondernemen.
Goletz, die begin van dit jaar naar Duisburg
verhuisde, heeft daar echter thans het horloge
van Hübscher te koop aangeboden en is thans,
verdacht van den moord, gearresteerd
Kalmeering in de binnenlandsche politiek
Zooals na de stemming in het seniorencon
vent van den rijksdag, waarbij de voorstellen
tot onmiddellijke bijeenroeping van den rijks
dag verworpen werden, te verwachten was, is
de dreigende crisis, welke het begin zou zijn
van de catastrofe vermeden.
Want, jiadat Brüning aan Breibseheid had
meegedeeld, dat hij aan zijn voornemen om af
te treden onmiddellijk zou gevolg geven, als
't seniorenconvent de bijeenroeping der begroo-
tiingsoommissde zou eisohen, hebben de socialis
ten ook hun desbetreffend voorstel ingetrok
ken, zoodat dus ook de begrootingsoommissie
van den rijksdag niet zal worden bijeengeroe
pen.
De rijkskanselier heeft den socialisten, in-
tusschen toegezegd, dat de regeering zal zorg
dragen bij de uitvoering van de noodverorde
ning hardheid te vermijden, en de onderhan
delingen met de sooiaal-demooratisohe fractie
voort te zetten, mits tevoren vaststaat, dat het
financieel© gedeelte van do noodverordening
niet in gevaar zal komen.
Ook verklaard© de rijkskanselier zich bereid
te gelegener tijd de bijeenroeping van de be-
gi ootlngsoommiissae goed te keuren en aan de
werkzaamheden dezer commissie deel te ne
men.
Ook de rijksdagfractie der Duitsohe volks
partij besloot de regeering te steunen in het
vertrouwen, dat de afspraken, door den par
tijleider Dingeldey met den rijkskanselier ge
troffen, zoo spoedig mogelijk in daden omgezet
zullen worden.
Een crisis is dus vermeden en het kabinet
Brüning verkrijgt hierdoor tot Ooctober tijd,
om alles naar eigen inzicht te regelen.
De taak der regeering is in het binnenlau 1
de rust en orde te handhaven en tegenover het
buitenland moet zij in staat zijn onderhandelin
gen te kunnen voeren. De houding der sociaal
democraten wardit algemeen een daad van poli
tiek© wijsheid geacht, welk succes in hoofd
zaak op rekening wordt gesteld van den Prui-
sisdhen minister-president Braun en minister
Severing, die de overige sociaaldemocrati
sche afgevaardigden voor hun standpunt wis
ten te winnen.
Het bericht, dat een regeeringscrisis verme
den is, zal, naar men verwacht, een kalmeering
op het gebied der binmenlandsdhe politiek ten
gevolge hebben, wat, naar men aanneemt, ook
niet zonder gevolgen op het economische leven
zal blijven.
Wat de bulteinllandsohe politiek betreft, ver
wacht men, dat de regeering thans het vraag
stuk der herziening van de schadevergoeding
met kradht ter hand zal nemen, temeer, daar
naar de algemeen© opvatting, het gezag der
regeering door den uitslag dezer debatten aan
merkelijk v©rsberkt is.
De voornaamste concessie, waartoe de regee
ring zich bereid heeft verklaard bij de be
sprekingen met de sociaaldemocraten, is, dat
jeugdige werkloozen niet geheel zonder onder
steuning zullen blijven, wat officieel aange
duid is in de verklaring, dat de regeering bij de
uitvoering van de bepalingen der noodveror
dening hardheid zal vermijden.
Tegen het geweld en tegen de macht
handhaaft de Kerk haar recht"
VATICAANSCHE STAD. 16 Juni (B.T.A.)
Ten Vaticane wordt nopens het conflict met
de Italiaansche regeering verklaard dat de
voornaamste kwestie nog immer is die van de
wederrechtelijke ontbinding der vereenigingen
van de Katholieke Actie.
Die schending van het concordaat op een
zeer bepaald punt valt met geen verordeningen
te rechtvaardigen.
Het standpunt van den H. Stoel is niet ge-
wijzigd en kan ook niet gewijzigd worden,
daar de Kerk sterk is in haar recht en de
Katholieke Actie in het hare: het recht op
bes.taan.
Een Havas-telegram aan de Fransche bladen
meldt nog, dat de incidenten, welke in eenige
Zuidelijke provincies, in verband met het pro
cessie-verbod, zich voordeden, sinds lang ten
Vaticane werden verwacht, als gevolg van de
agitatie, welke van zekere zijde in die streken
werd ontwikkeld.
Inderdaad voerden verscheiden plaatselijke
bladen al geruimen tijd een campagne, om het
vólk op te hitsen tot het handhaven, tegen alle
verboden in, van de processies.
In enkele plaatsen heeft men de priesters
zelfs trachten te dwingen, de processies te doen
uittrekken. Men heeft hier en daar processies
of stoeten georganiseerd, waarin uitsluitend
ballilas en gardisten en fascis ische autori-
teiten meegingen. Het spreekt van zelf, dat
dergelijke vertooningen geen schijn van gods
dienstig karkater vertoonden.
Men heeft het in verschillende, ook buiten
landsche bladen, doen voorkomen, alsof de
kwestie der Katholieke Actie geregeld was.
De kwestie is echter, zoo wordt ten Vaticane
nogmaals en met nadruk verklaard, niet ge
regeld; ze zal slechts geregeld zijn, als het
Vaticaan voldoening zal hebben verkregen.
Tegen het geweld en tegen de macht hand
haaft de Kerk haar recht.
VORSTELIJKE VERLOVING.
OONSTANZ, 16 Juni. (H.N.) Op het kasteel
Salem bij Constanz zal vandaag de verloving
plaats hebben van markgraaf Bertpid van Ba
den, den zoon van wijlen prins Max van Ba
den met prinses Thedora van Griekenland,
een dochter van koning Constantijns broeders
Andreas. De verloofden zijn beiden 25 jaar oud.
REKJAVIK, 16 Juni (N.T.A.)' Volgens de
totdusver bekende resultaten hebben de par-
lements-verkiezingen in IJsland een groot suc
ces gebracht voor de regeeringspartij.
In het vorige parlement had de regeerings-
partij, op drie zetels na, de absolute meerder
heid en men verwacht dat zij thans, hoofd
zakelijk ten kost© van de soc. democraten, de
absolute meerderheid zal hebben.
Naar men zich herinnert, was het IJs-
landsche parlement in April van het vorige
jaar ontbonden.
Deze ontbinding noemden de oppositie-par-
tijen in strijd met de grondwet en zij begonnen
een krachtige beweging in het land welke al-
geheele afscheiding van IJsland van Denemar
ken ten doel had.
Ellende, honger en koude doorstaan
Politie met steenen ontvangen
Volgens bericht uit Kattowitz nemen de
werkloozendemonstraties in Oost-Opper-Silezië
steeds scherpere vormen aan, aangezien het
gerucht de ronde doet, dat de officieele werk
loosheidsondersteuning zal worden stopgezet
en dat ook de gemeenten niet meer beschikken
over de middelen, om iets voor de werkloozen
te doen.
Maandag kwam het te Bielschowitz tot ern
stige onlusten. Het gemeentebuis werd door de
werkloozen belegerd en alle ruiten ingegooid.
Doordat zich ondei de demonstranten vele
vrouwen en kinderen bevonden, kon de politie
niet dadelijk krachtig optreden. Toen de poli
tie, na een salvo in de lucht, tot een charge
overging, werd zij met een hagel van steenen
ontvangen .Twee politieagenten en verscheiden
betoogers werden gewond.
Ook te Schwientochlowifcz en elders namen
de demonstraties dreigende vormen aan.
Een algenieene staking geproclameerd.
JERUZALEM, 15 Juni (R.O.) De Arabische
executieve heeft besloten, tegen Woensdag a.s.
voor Palestina een algemeene staking te pro-
clameeren en religieuze diensten te houden ter
herdenking van de drie Arabieren, die in ver
band met d© onlusten van 1929 werden ter
dood gebracht.
De dader bekent
GLATZ, 16 Juni (H. N.) Op Dinsdag na
Pinksteren werd in een bosch bij Rücken de
14-jarige Emilie Kindia uit Hartau vermoord
gevonden. Het lijk vertoonde 4 wonden, die
door op korten afstand geloste schoten toege
bracht moesten zijn.
Thans liecft de 17-jarige glasialijper Kcellier
uit Walliefurth bekend dat hij den moord heeft
gepleeg.d
Koehler had zich indertijd als getuige bij
de politie aangemeld, daar hij de uitgeloofde
premie wild© verdienen. Zijn verklaringen
wekten evenwel twijfel, evenals de opgaaf van
zijn alibi en bij het voortgezette onderzoek
rees zooveel verdenking tegen Koehler, dat hij
in hechtenis werd genomen. Thans heeft hij
eindelijk voor den rechter van instructie be
kend.
MISDADIGE DOKTERES
WIESBADEN, 15 Juni (H.N.) De vrouwe
lijk© dr Irmgard Müller, die in de bu«*rt van
Wiesbaden een groote particuliere kliniek be
zit, .is in hechtenis genomen, daar zij verdacht
wordt van overtreding van art. 218 van het
Wetboek van Strafrecht (misdrijf tegen het
kiemende leven).
SLACHTOFFER VAN SOVJETHAAT
Men meldt ons uit Rome:
De „Osservatore Romano" publiceerde -lezer
dagen een bericht over den dood van den Rus-
sisch-Katholieken priester Alesseiev, die ge
vallen is als slaohtoffer van den godsdienst
haat der sovjets.
Eind Januari was dit overlijdensbericht reeds
uit Archangel verzonden per aangeteekenden
brief; eerst den 29en Mei is bet te Rome aan
gekomen.
De reeds bejaarde priester werd eerst op ia-
teren leeftijd in den geestelijken stand opge
nomen hoewel hij reeds veel eerder, en wel
bij het begin der katholiekenvervolgingen tot
den katholieken godsdienst was overgegaan.
Toen in 1928 de beide katholieke priesters
van de Russisek-Katholieke parochie te Kie
kort na elkaar waren gearresteerd en gedepor
teerd, nam Alesseiev bereidwillig hun zware
taak over, doch reeds enkele maanden later
werd ook hij, ondanks zijn hoogen leeftijd ge
vangen genomen en naar Archangel overge
bracht. Daar heeft hij met onuitputtelijk ge
duld de verschrikkelijke ellende, honger en
koude doorstaan. Uit de briefkaarten welke hij
van tijd tot tijd zijn vrienden stuurde, bleek
steeds weer zijn onwankelbaar geloof en zijn
gehoorzaamheid en eerbied jegens den H. Stoel.
Alexander Alesseiev behoort tot de honderden
katholieke priesters, die in het ontzettend ver
banningsoord, tengevolge van de vreeselijke ont
beringen wegkwijnend, een langzamen dood
sterven. Onder de velen, die op het oogenblik
daar het uur der bevrijding wachten, bevindt
zich ook mgr. Ans Malecki; die op 72-jarigen
leeftijd gedeporteerd werd.
Onze correspondent te Brusse* seint ons:
De te Antwerpen wonende Vlaamsche jonge
wachter Lode van Dijk, 29 Augustus 1911 te
Zwijndrecht (Antwerpen) geboren, is wegens
dienstweigering gearresteerd.
Hij motiveert zijn houding met de verkla
ring, dat hij weigert de wapens te dragen in
dienst van een staat, die de Vlaamsche volks
gemeenschap haar rechten onthoudt.
SPRINKHANENPLAAG.
Britsch Oost-Afrika wordt op het oogenblik
door een sprinkhanenplaag bezocht. Ee groot
gedeelte van den oogst in dit gebied is dienten
gevolge verloren gegaan. Maatregelen worden
getroffen om de plaag te bestrijden.
BOEKAREST, 15 Juni (W.B.) In zijn troon
rede tot het nieuwe parlement bracht koning
Oarol, na uitvoerig de voorgenomen adminis
tratieve en andere hervormingen te hebben
uite^ugerat, ook d© buitenlandsche politiek van
Ro»nenlë ter spraVe.
Hij verklaarde, dat de betrekkingen van Roe
menië met alile staten volstrekt vriendschap
pelijk zijn, vooral met zijn bondgenooten, met
wie het den wensoh koestert, de rechtvaardige
resultaten van de gemeenschappelijke overwint
ning te bestendigen.
Het doel van Roemenië is. de internatidtói8'
solidariteit, welke de ©enig mogelijke grond
slag der beschaving is, te versterken, wijl de
rust, die de wereld zoo noodig heeft, niet ver
kregen kan worden door 't banen van nieuwe
grenzen, doch alleen door het uit den weg
ruimten van geestelijke tegenstellingen.
EN EEN GEWELDIGE GOLVENSTUWING
HEEFT HET DRAMA VOLTOOID
Pa r ij 8, 15 Juni 1931.
De ontzettende ramp, die Zondagavond ge
heel Frankrijk in rouw heeft gedompeld, vindt,
slechts haar gelijke voor wat de Fransche
scheepvaart betreft in de ramp van de .Général
Ohanzy", die bij de Balearen omkwam en slechts
aan één enkel passagier het leven liet om ge
tuigenis te geven van het gebeuren.
De ontketende elementen hebben het schip
verzwolgen en als met den buit tevreden, hebben
ze daarna hun zieden gestaakt. Met de duister,
nis is de kalmte teruggekeerd en hedenochtend
spreidde het ontzaglijk watervlak zich uit,
bijna effen en zonder verschrikking, alsof er
niets gebeurd ware.
Het noodweer had zelfs alle ooggetuigen, die
de kust anders had kunnen zien toestroomen,
verjaagd.
De kustwachter Guillaume van den vuur
toren van Saint-Gildas had het stoomschip
vrijwel kunnen volgen van het oogenblik dat
het, 't bekend© eiland van Noirmoutier ver
latend, maar de breede monding van de Loire
opstoomde.
Het was hem niet ontgaan, dat het schip een
moeilijke reis had. Vooral toen het schip de
landpunt van Saint-Gildas naderde en zoo
danig uit d© richting gezet werd dat het naar
Préfeuilles scheen te koersen.
Hij bemerkte echter, dat de kapitein alle
pogingen in het werk zette om weer de Loire-
monding te bereiken.
Omstreeks zes uur in den namiddag passeer,
de het schip echter de rotsige pomt van Saint-
Gildas en het bevond zich toen in de streek,
waar zeker 10 meter water staat, doch waar
de zeer rotsige bodem het varen zeer moeilijk
maakt, zoodat het schip wel hevig moest stam
pen.
Niet alleen zag hij het schip hevig door de
golven gebeukt, maar hij bemerkte zeer goed,
dat het naar bakboordzij hevig overhelde. Zoo
als de positie van het schip toen was, vonden
do opvarenden slechts aan stuurboordzijd eeeuige
beveiliging tegen het overkomend water en
die onverzichtigheid moet niet te ontgaan zijn
geweest, waar de opvarenden reeds geruimen
tijd aan den ontzettenden angst ten prooi zijn
geweest, terwijl het heftige rollen van *het
schip het grootste deel der opvarenden zee
ziek moet hebben gemaakt.
Ondanks regen en wind, zag hij plotseling
het schip zoodanig overhellen, iat hij meende,
dat h©t omsloeg, maar de boot redresseerde zich
weer, doch niet voor langen tijd.
Zooals gewoonlijk, naderen de rampspoedige
grondgolven in een tempo van driten, en het
schip werd dan ook onmiddellijk daarna op
nieuw opgenomen, overgebogen en omgewor
pen en dezen keer zag de kustkacht het niet
meer zich oprichten. De derde golf moet reeds
over het drama zijn heengerold.
Maar dat ontzettend gebeuren gadeslaand,
heeft de kustwachter toch niet in het zoo plot
seling verzwelgen van het groote schip kun
nen gelooven. Zoo zonder worsteling leek het
aanschouwde hem een bange droom Hij.span
de zich in om met zijn instrumenten de zee
af te zoeken, of niet tenminste de romp van
het schip, een voor of achtersteven zich zou
vertoonen. Maar hij zag niets meer en weldra
moest hij wel in de werkelijkheid gelooven.
Hij snelde dan ook naar de teiefoon en alar
meerde de nabijzijnde kustposten en riep de
reddingsbooten op van Préfaüles en Noir-
moutiers. Ook werden de seinen gegeven aan
de loodsbooten in de Loirebaai.
De loodsboot, die uitgevaren was om een
vrachtvaarder te gaan binnenloodsen, kon snel
op de plaats des onbeils zijn. De meeste red
dingsbooten op de kust konden om het nood
weer en de hevige branding er zelfs niet aan
denken, uit te yaren.
Alleen de reddingsbooten van Pornic en van
Plazic konden zee kiezen, zonder al te groot
gevaar, op de rotsnaalden verbrijzeld te
worden.
De ramp had juist plaats gegrepen boven
de gevaarlijke rotseubanken van Chatelier op
vijf kilometer afstands van Saint-Nazaire.
Toch gelooft men niet, dat het schip op een
rots is gestooten, want de geredden hebben het
gevoel gehad, dat de geheele boot werd omge
worpen en met de romp omhoog in de diepte
verdween.
In Saint-Nazaire was de noodlottige tijding
van de kustwacht van Saint-Gildas onmiddel
lijk bekend en daar had men zware sleepbooten
uitgezonden om assistentie te verleenen.
Assistentie, die niet meer baten kon, daar
slechts de snel aanwezige loodsboot zeven
overlevenden had opgepikt, die, aan een omge
slagen reddingsboot van de „Saint Philbert"
vastgeklampt, rondzwalkten, terwijl een achtste
geredde door de reddingsboot van Plavic is op
gepikt kunnen worden. Voor de rest
slechts enkele lijken.
De storm was op zijn hevigst, de golven het
krachtigst ontketend, toen de jachtige boot
het moeilijkst punt van den overtocht had be
reikt, en de vernietigende greep'Was zoo fel,
dat de slachtoffers niet werden terug gegeven.
Toen diep in den nacht de sleep- en reddings
booten te Saint-Nazaire terugkeerden, door
een stad in angst en vertwijfeling ontvangen,
konden, behalve de acht geredden slechts een
viertal lijken worden ontscheept. En ook heden
zijn de meeste booten onverrichterzake terug
gekeerd en zijn slechts enkele lijken drijvend
gevonden.
Liet de ontzettende omvang van den ramp
niet den minsten twijfel, Nantes, waarvan het
meerendeel der passagiers afkomstig was, werd
nog in een flauwe hoop gelaten. Alen had daar
eerst de autoriteiten en de reederij gewaar
schuwd en bij de onzekerheid en vaagheid der
tijdingen had men de bevolking eerst langzaam
op het gebeurde zoeken voor te bereiden.
Maar de angst lag reeds op net gelaat der
velen, die naar de kaden waren gestroomd,
lang vóór dat de boot had moeten terugkeeren,
..aangezien het stormweer de ergste beducht
heden had doen ontstaan.
Maar aanvankelijk had de reederij vertrouwen
kunnen uitspreken in de bevarenheid van den
kapitein, die reeds gepensionneerd was, doch
voor deze bijzondere excursie zich nog weer
beschikbaar had gesteld.
Wat echter thans bijzonder treft, is de ver
houding tussohen het aantal passagiers en dat
der bemanning, waar het dienstpersoneel slechts
uit zeven man heet te bestaan, terwijl de pas
sagiers waarschijnlijk 467 hebben bedragen.
Het juiste aantal passagiers is niet bekend,
maar waar de ochtend zeer schoon was, gelooft
men niet dat velen zich van het uitstapje heb
ben doen weerhouden.
Men was 's ochtends om acht uur uit Nantes
vertrokken en, hoewel er een fiksche
stond, bemerkte men eerst in den breeden
Loiremond, dat de zee zeer bewogen was.
Het aantal passagiers, door zeeziekte aange-
tast, steeg dan ook aanmerkelijk, vóór dat het
eiland van Noirmoutier werd bereikt, doch één
der overlevenden, Daniel Duverger, kon toch
verklaren, dat wat de heenreis betrof, „het nog
al ging".
Toch hebben een aantal passagiers den terug
tocht niet durven aanvaarden en die hebben
het eiland in zijn lengte gevolgd om den dam
te bereiken, die hij laag water het eiland met
de kust verbindt. Omtrent die passagiers ver
keert men wat aantal betreft nog in het duister
en daarom is het eerst na geruimen tijd moge.
lijk, als alle vermissingen zijn opgesteld, het
juiste aantal slachtoffers van de tamp te tellen.
Nantes is een ontzettenden nacht ingegaan,
daar weldra alle ongerusten voor de reederij
en bij de autoriteiten samenstroomenden om
iets omtrent de noodlottige exmrsie te ver.
nemen.
Da meest ontzettende tooneelen speelden
zich af, toen de verschrikkelijke mare in het
publiek doordrong. Öe autoritei.en hadden de
mobiele brigades naar de kust gezonden voor
het afzoeken van het strand en ook waren
nieuwe booten uitgezonden, op het oogenblik,
dat de storm in hevigheid afnam Eerst bij het
ontwaken vernamen de kustp'aatsen, welk
een onheil had plaats gegrepen.
In het ziekenhuis van Saint-Nazaire, waar
de geredden waren ondergebracht, werd het
eerste tipje opgelicht van bet ontzettende
drama. Eén der geredden, die twee uren heeft
rondgezwalkt met de omgeslagen boot van het
verongelukte stoomschip, zei meer dan een uur
lang zijn jonge vrouw te hebben vastgehouden,
doch daarna had hij niet voldoende kracht
meer en moest haar loslaten.
Die boot was onzinkbaar. Hij had ze niet
aanstonds bereikt, maar, na geruimen tijd t©
hebben rondgezwommen, met uiterste krachts-
inspanning zijn vrouw aan de golven betwistend,
had hij de omgeslagen boot met enkele schip
breukelingen gezien en had ze zwemmend
weten te bereiken en zich kunnen vastklam
pen.
Een ander geredde, dien men vroeg of men
zijn familie zou waarschuwen, gaf in wanhoop
het ontzettende antwoord: „Mijn familie, niet
noodig, die ligt in zee!"
En spoedig wist men uit zijn woorden te be
grijpen, dat hij zijn vrouw, dochter en schoon
moeder had verloren.
De slachtoffers, die heden door de uitgezon
den booten zijn gevonden, meest vrouwen,
toonen wel, hoe ontzettend de zee gespookt
heeft. Van bijna alle lijken zijn de kleeren weg
geslagen.
Alle geredden geven dezelfde lezing omtrent
de oorzaak der ramp: het enovm aantal zee-
zinken, dat zich tegen de dekleuningen ophield
en slechts de windstooten en het overkomend
water kon ontgaan, door zich aan stuurboord-
zijde op te houden.
En men kan zich voorstellen, dat de hernat»,
ning niet bij machte is geweest, ze van dat (9>
vaar terug te houden.
Het schip heeft daardoor slagzij gemaaitt
en een geweldige g*0»-.anstuwing heeft m
drama voltooid.
