ALGEMEEN OVERZICHT.
NA DE RAMP TE V1NCENNES
Onder de guillotine
WOEKERWINST VAN
150 Pet.
Onherstelbare verliezen
bestrijding der
werkloosheid.
VRIJDAG 3 JULI 1931
Stalin-Koba-Dschugaschwili
Het plan-Hoover
FASCISME EN KERK.
DE TOESTAND ONVERANDERD
ERNSTIG.
SP AN J £7$ WANORDE.
de stakingen te malaga
EN MELILLA.
Rapport over arbeids
omstandigheden.
WANTOESTANDEN IN
INDIE.
BRITSCIl
fransch vliegtuig boven
den palts?
Een nieuw Nederlandsch gebouw in denzelfden stijl?
BERAADSLAGINGEN TE GENEVE.
LUDENDORF VEROORDEELD
Een berouwvol einde
DE WRAAK VAN EEN
VEROORDEELDE.
IS DAT ONTWAPENING?
Senaatsdebat over de marine-
begrooting.
BIJ DE WEST-DEÜTSCHE RUNDFUNK
IIET SPOOKBEELD DER DUITSCHE
PANTSERKRUISERS.
BOLIVIA EN PARAGUAY.
BOMONTPLOFFING TE ROME.
TRAANGAS IN STUDENTEN
VERGADERING.
RUSLANDS VIJFJARENPLAN.
DE OPSTAND IN BELGISCH CONGO.
Trotzki heeft zijn autobiografie.
Lenin heeft zijn levensbibliotheek, en thans
heeft ook Stalin zijn levensbeschrijving gekre
gen, en wel uit de pen van EssadBey, evenals
zijn held, een Kaukasiër van afkomst, maar
een vereuropeescht, Duitschschrijve 1 eia-
tor. Het toonbeeld voor een „vie romancée had
Herr Bey in Emil Ludwig dus wel dicht bi] de
hand, maar, wanneer het dui eu is, at de
auteur in dit genre van biografieën een kenne
lijk pleizier geniet waarom toch een datum
noemen, waarom een getuigenis aanhalen, waar
om een document aanvoeren, schrijft hij, wan
neer men zulke wonderlijk romantische dingen
weet, en die het verbaasde publiek kan voor
zetten wanneer dus Essad Bey welbehagen
schept in dit genre van levensbeschrijving, dan
dient toch te worden opgemerkt, dat de figuur
Stalin er zich niet makkelijk toe leent, wil hij
aanvaard, begrepen, vertrouwd of bewonderd
worden, en vervolgens merken wij op, dat Bey
blijkbaar zoo op de exotische, Arabisch klin
kende klank van zijn naam is afgerend, dat hij
er als het ware een sprookje van heeft gemaakt.
Een boekbespreking kunnen wij hier even
wel kwalijk leveren. Den lezer kan het vermoe
delijk slechts interesseeren, langs dezen weg
iets te vernemen van den geweldige, die voor
ons, nog altijd met al zijn kornuiten zoo ver
achter den neveligen einder woont, dat wij met
zekerheid niet kunnen zeggen, of ons wantrou
wen gerechtvaardigd, of ons voorzichtig ruim
en begrijpend vertrouwen eventueel welge
plaatst is..
Essad Bey houdt blijkbaar miet tempera
ment en met talent van zijn Kaukasië, hij prijst
het vrije leven in de bergen, kent het roman
tische, ruwe land tot in hoeken en gaten, zwelgt
daarbij in rooversromantiek en plaatst in die
entourage en met die couleur local Josef Dschu-
gaschwili, geboren in de schoenenlapperij zijns
vaders, in het Transkaukasische nest Gori. Voor
het eerzame handwerk had Jozef weinig zin; hij
toog er op uit en paste zich zoo aan zijn vader
land aan, dat hij, van een seminarie verjaagd,
zich overgaf aan een taai, dapper, onverschrok
ken bandietenleven, waarmee hij zijn bestaan
zoo sierde, dat de meest beruchte boeven uit de
wereldgeschiedenis met bewondering opblikten
tot ,,Koba zooals Stalin zich toentertijd
noemde. Prat op zijn heldendaden ging hij niet;
alle eigendommelijke kwaliteiten spraken vol
gens hem van zelf.
De Kaukasus was destijds de haard van het
Russische bolschewismein die dagen dat de
balling Lenin in Parijs zijn marxisme van com
mentaar en voetnoten voorzag bij discussie en
dispuut met zijn tegenstanders, was het de taak
van Stalin, de financieele fundeering voor de
toekomstige wereldrevolutie te leggen door mid
del van zijn beruchte uittochtjes. En Stalin
werkte wat hij kon; plunderde banken, rijke
kooplieden, geldtransporten en dergelijke. Dit
alles deed hij als een getrouw dienaar van zijn
meester, en, mag men het neerschrijven, in
dienst van een wijdsch ideaal. Want zelf nam hij
het er niet van; hij leefde sober als een asceet;
zijn pijp is hem zijn eenigste en voldoende ge
noegen.
Natuurlijk kwam deze zonderlinge roover en
blinde vereerder van Lenin, in botsing met de
politie. Maar, werd hij gegrepen en gebannen,
zoo ontvluchtte hij 's anderen daags en voerde
zijn snood bedrijf verder.
Blinde vereerder van Lenin; Stalin is, om
het in één woord uit te drukken, Leninist ge
weest, zonder iets daarbuiten te aanvaarden,
wellicht te kunnen aanvaarden. Het eenige wat
rie'-iaS 611 lezen wilde, waren marxistische theo-
een^bi' 611 tegen de inteilectueelen voedde hij
ultieme 6 haat' °mdat, zooals zijn vijanden het
moeide11!- meer weten als hij zelf. Daarin
zien noch n? gezocllt worden, dat hij Trotzki
lectueele, i^ta om'dat deze het inte-1-
veel van'de ee 'nrelative levenshouding,
Stalin en Trotzb,1'.681"^ Europeaan had. Met
elkander, Azië en LT6den twee werelden tegen
-üiUrona
De eerste zegevierde.
Deze georgische aroofrirt^
socialistisch arbeidsleg nkwam dan als
tijk. Hij- maakt de g6nera "OBin de prao
wereldrevolutie mee, en hijY^ w T een
d, cl—te» der - «->
tatie. Hij is en blpft de man
grond. Ontmoet men hem op com»r„
gaderingen, dan weet men
hem te verstaan, dan dat hij zijn
Abracte comm jnistische lectuur en z-.
nola vormen de eenigste ontspanning, <jie
zich veroorlooven kan.
Maar wanneer dan eindelijk de Mngveewach-
te groote revolutie-opvoering komt, -dan staat
Stalin op zijn post, en dan is Stalin de regis
seur. Hij heeft een kamer, een stoel en een pijp
en hij decreteert. Lenin wordt Ziek en zieker;
Trotzki wordt op vacantie gestuurd. Stalin
rookt, maakt geen enkele aanval mée, zooals
bij Zaryzin, zit en pleegt revolutie.......
vermoedelijk in een te mooi boek. Hij is op
perste partijsecretaris, dé groote man in het
Kreml. Van Marx snapt hij niets, maar hij
ooncipieert een vijfjarenplan
^Lenin moest niet veel van hem hebben,
Aalln is grof en illoyaal." Maar hij bad bem
noodig, als de partijkas den bodem bloot had,
en in de gevaarlijkste uren voor de sovjet, wan
neer Generaal Kornilow met zijn kozakken de
nieuwe regeering ernstig bedreigde, en later
nog, „als de trots en het sieraad van de revo
lutie, de matrozen van Kroonstad" aan het mui
ten sloegen...
Misschien valt de groote man uit het Kreml
cgen, misschien had de lezer de ware groot-
eid van dezen machtigen intuïtief geschat.
r6. man, met 'nlaag voorhoofd, 'n stierennek,
®»aiU4d«.LXld°Ss 46 ter wereld!
In den Framsohen ministerraad gaf minister,
president Laval een exposé betreffende den
stand der FranschAmerikaansche ondei han
delingen.
Daarna werd beraadslaagd over het gis e
ren door de regeering der Vereenigde Staten
overhandigd memorandum.
Na afloop van den ministerraad werd voor
de pers een communiqué beschikbaar gosteld,
dat echter nagenoeg niets positiefs bevatte ovea
de vooruitzichten der Fransch—Amerikaan
sche onderhandelingen.
De reden moet hierin fce zoeken zijn, dat men
de besluiten van het kabinet eerst bekend wil
maken, nadat president Hoover daarvan ken
nis zal hebben genomen. De mogelijkheid voor
een compromis schijnt dus nog steeds te be
staan.
Overigens verkrijgt men uit het communique
den indruk, -dat de onderhandelingen op het
oogenblik zich niet tot de eigenlijke hoofdzaak
bepalen en de besprekingen meer en meer zich
uitstrekken tot bijkomstige vraagstukken, aan
gezien de behandeling van de voornaamste
kwestie nog weinig kans op succes heeft.
Een nader bericht uit Parijs meldt, dat mi
nister-president Laval en minister Briand een
uitnoodigi.ng hebben ontvangen, om op het
einde der week "haar Londen te ko-men, ten
einde aldaar met hun Engelscihe collegae be
sprekingen te houden.
Briand heeft deze uitnood,ig-ing echter van de
band gewezen op de -overweging, dat de
Fransch-Amerikaamscbe onderhandelingen en
de parlementaire werkzaamheden zoowel zijn
aanwezigheid als die van minister-president
Laval te Parijs noodig maken. De indruk is,
dat de Fransehe staatslieden voor een derge
lijke conferentie wel veel voelen, doch dat zij
Koudenprefereeron, dat deze conferentie te
Parijs zal worden gehouden. Overigens blijft
de mogelijkheid 'bestaan, dat later een derge
lijke samenkomst zal plaats hebben.
De Parijsche correspondent vain de Man
chester Guardian meldt, diat de Britsche re
giering te Parijs stappen heeft gedaan, om
overeenstemming tugschem Frankrijk en
Amerika te vergemakkelijken.
Het Britsche voorstel zou, volgens dit blad,
Hrankrijks dépot bij de bank van internationale
betreffen, in geval van een moratorium na af
loop van -het Hoover-Jaar.
Volgens de inlichtingen van dezen correspon
dent zou de Enigel-sohe regeering bereid zijn, er
genoegen mede te nemen, -dat Frankrijk geheel
of ten -deele van de desbetreffende verplichting
ontheven wordt, mits de Fraifsohe regeering
Hoover's voorstel, wat de overige punten be
treft, aanneemt.
Dat zou dus ook beteekenen, zegt de corres
pondent, dat Frankrijk er in toestemt, dat de
bij de bank van internationale betalingen ge
deponeerde -bedragen uitsluitend Duitschland
zouden ter besahikiking worden gesteld en dat
de terugbetaling in 25 jaar geschiedt.
De „Manchester Guardian" ze,gt, dat te Lon
den geenerlei officieuze bevestiging van deze
interventie te krijgen is. Het blad meent echter
goede red-en te hebben, om te veronderstellen,
dat Engeland, hoofdzakelijk te Parijs, en wel
in zijn hoedonigbeid van medeonderteekenaar
van het Young-plan geïntervenieerd heeft.
Dreigende crisis in Tsjecho-
Slowakië
De bininenland-sche politieke toestand in
TsjechiO-Slo-wakië, welke door den strijd om het
graanmonopolie reeds gedurende eenige dagen
gespannen is geweest, is sedert gisteren der
mate verscherpt, dat zelfs in regeerin-gskrin
gen met de mogelijkheid van beslissingen,
welke een verdaging van het Praagsche parle
ment tengevolge kunnen hebben, of zelfs tot
een regeeringscrisis aanleiding kunnen geven,
rekening wordt ge-houden.
De op heden vastgestelde bijeenkomst van
den ministerraad heeft niet kunnen plaats
vinden In den loop van den avond werd be-
cen-cat de partijen pogen een crisis te voor-
.<X)T verb.a.ging van het voorgenomen
parlemePn7.,fri'am het °'P 16068 StUren TOn het
Onverwacht is voor de regeeringismeerder-
ïei een nieawe mogelijkheid tot conflict ont
staan. De beide agrarische partijen hebben ver-
v aard, a zij, ingeval hun eiscben inzake
de graanrege ingen niet worden vervuld, het
afsluiten van het handelsverdrag met Honga
rije onmogelijk zullen maken.
De „Li-dove Listy" kondigt reeds een ambte-
na-renkabinet aan.
VATICAANSCHE STAD, 2 Juli. (B. T. A.)
Naar aanleiding van de mededeeling, die giste
ren door den II. Stoel aan de Italiaansche re
geering werd gedaan, verklaart men in gezag
hebbende kringen van het Vaticaan, dat het
hier geen nota in den eigenlijken zin van het
woord betreft, maar veeleer een verzoek om
nadere explicatie van d-e voorgaande nota der
Italiaansche regeering.
Men bevestigt, dat de toestand nog steeds
ernstig blijft.
EEN OPGEWONDEN CONDUCTEUR.
Hij schiet een controleur dood en
verwondt zichzelf
Te Weenen moest een conducteur op het
dianstbureau komen om zich te verantwoorden
o.ver een klacht, die tegen hem was ingediend
door een controleur.
Na een korte woordenwisseling trok de con.
dueteur een revolver en schoot den controleur
neer.
Vervolgens zette de man het wapen tegen de
slaap en bracht zichzelf zware verwondingen
toe
MALAGA, 2 Juli (B.T.A.) Het nationaal
werkliedenverbond van het „Sind'icado Unico"
heeft besloten, de staking voort te zetten.
De spoorwegarbeiders hebben echter heden
h-et werk hervat.
De „Guardia civil" werd door een aantal
personen bij een overweg aangevallen. Ver
schillende schoten werden gelost, waardoor
een aanvaller werd gewond.
MELILLA, 2 Juli (B.T.A.) De algemeene
staking verloopt kalm. De autoriteiten zorgen
er voor dat 't werk in de fabrieken die de stad
van licht voorzien, wordt voortgezet.
MADRID, 2 Juli (N.T.A.) De Spaans-ohe re
dering heeft een verordening onderteekend,
waarbij voor Spanje de achturen-arbeidsdag,
in overeenstemming met de conventie van
Washington wordt ingevoerd.
PIRMASENS, 2 Juli. (W.B.) Boven het
■plaatsje Eppenhrunn in den West-Palts cirkel
de vanochtend ge-ruimen tijd een vliegtuig, dat
-volgens ooggetuigen duidelijk de kenteefcenen
droeg van een Fransch militaire vliegmachine.
MAAR EEN GELUK BIJ EEN ONGELUK
GENèVE, 2 Juli. (VAN ONZEN CORRES
PONDENT). De ondercommissie van de Euro-
peesche studiecommissievoor de bestudeering
van de methodes voor de verwezenlijking van
de voorstellen van Albert Thomas voor het
brengen van verbetering in den werkloosheids
toestand heeft vandaag een aantal resoluties
aangenomen, die aan de Europeesche studie
commissie voorgesteld zullen worden.
De eerste resolutie heeft betrekking op de
bijeenroeping \an een technische conferentie,
die zoo spoedig mogelijk zal moeten bijeenko
men, om maatregelen te nemen voor een nau
were samenwerking tusschen de nationale
arbeidsbeurzen o.a. door oprichting van een
permanent internationaal inlichtingenbureau.
Verder dringt de commissie er bij de com
missie voor de credieten-, -die 6 Juli te Parijs
had willen bijeenkomen, doch tot een lateren
datum is uitgesteld, ten sterkste op aan, dat
zij een financieel plan zal ontwerpen voor de
organisatie van internationale credieten, ten
einde mogelijk te maken de uitvoering van
groote publieke werken, vooral in landen, die
daartoe tot nu toe door gebrek aan kapitaal
nog niet hebben kunnen komen.
Wegens een niet te bewijzen beschuldiging
Naar een Wolfftelegram uit Gotha meldt,
werd gisteren in het beleedigingsproces van
den vroeg-eren grootmeester der groote lands-
logs, graaf zu Dokna, tegen den vroegeren' ge
neraal, von Ludendorff, het vonnis geveld.
Ludendorff had eisch-er op een vergadering
van bewust landven-had beschuldigd, daar hij
als grootmeester van de loge van het plan tot
vermoording van den Oostenrij-kscben troon
opvolger en van den dreigenden wereldoorlog
geweten zou hebben.
Generaal Ludendorff werd tot een geldboete
van vijf honderd mark en in de kosten van het
proces veroordeeld.
Alles wat van brons en goud was is
■weggesmolten
Dr. Krieger, conservator van het Rijks ethno-
grafisch museum te Leiden, die Zondag, kort
nadat de brand in het paviljoen van de kolo
niale tentoonstelling te Parijs bekend was ge-
worden, daarheen was vertrokken, is te Leiden
teruggekeerd.
Wij hebben hedenmorgen een onderhoud met
hem gehad, teneinde een en ander te vernemen
omtrent liet verlies, dat het museum heeft
geleden.
De heer Krieger zeide ons, dat wat wij
dienaangaande reeds hadden medegedeeld,
juist was.
Zijn indruk was, dat er van alles, wat het
museum heeft ingezonden, niets meer over is,
tenzij misschien de bronzen en steenen goden
beelden, welke eveneens tot de collectie van
het museum behoorden.
Hieronder bevonden zich een steenen Boedha-
kop van den Boroboedoer, verder een steenen
Ganneshakop (een god met olifantskop) eu een
Doerga-figuur.
Verder bronzen beelden van Java, drie
Boedhistische godheden, voorstellende Ak-
sobhya, Koeweira en Wadjapani, alsmede een
zoogdierbeker, dat is een beker, waarop de die
renriem voorkomt en die gebruikt wordt bij ri-
tu-eele plechtigheden.
Deze voorwerpen zijn alle Javaansche oudhe
den, die niet meer te vervangen zijn. In dit op
zicht is er dus sprake van onherstelbaar ver
lies voor het museum, doch gelukkig bezit dit
nog meer beelden van deze goden en die, welke
naar Parijs zijn gezonden, waren niet bepaald
de mooiste exemplaren, welke het museum
bezit.
Verloren zijn verder eenige houten beelden
uit Nieuw-Guinea.
Voor het overige zijn het verder alle ethno-
grafica, zooals muziekinstrumenten en gebruiks
voorwerpen, kleedingstukken, vlecht- en hout
werk, zooals rijststampers, mandjes, enz., enz.,
alle voorwerpen, d:ie, hoewel op zich zelf van
waarde, te vervangen zijn.
De muziekinstrumenten van het museum
vormden met de collectie Scheurleer, uit Den
Haag, welke eveneens verbrand is, een mooie
verzameling.
Op onze vraag deelde Dr. Krieger ons mui
dat het in de eerste plaats aan den conservator
van het museum, Dr. Rassers, te danken is,
dat niet meer is verloren gegaan.
Had men aan den aandrang van autoriteiten
en tentoonstellingscommissie gevolg gegeven,
dan zou wellicht het heele museum naar Parijs
zijn gegaan.
Dr. Rassers heeft zich, daarbij wijzende op
de gevaren, ten krachtigste er tegen verzet, dat
het museum aan de inzending zou deelnemen.
En hij vond hierin steun bij curatoren der
Leidsche Universiteit. Hadde het aan Dr. Ras
sers gelegen, dan zou er door het museum hoe
genaamd niets zijn ingezonden.
Tot de belangrijkste particuliere verzamelin
gen, die verloren zijn gegaan en waarvan dr.
Krieger nog niet in de bladen had gelezen, val
len, zooals hij mededeelde, te rekenen een ver
zameling oude scheepsjournalen, echter geen
oorspronkelijke uitgaven, behoorende aan den
heer Engelbregt, te Rotterdam. Verder de tafel
van de Oost-Indische Compagnie, die in het
bezit was van den heer Paul May, te Amster
dam en de verzameling van den hydrografischen
dienst, te 's-Gravenhage.
Wat de bronzen en steenen godenbeelden be
treft, die tot de verzameling van het museum
behooren, bestaat er hoop, dat deze nog zullen
terecht kolnen uit de puinlioopen, hoewel in
dit geval vrij zeker door het vuur geteisterd of
ernstig beschadigd.
Met het oog hierop zal Dr. Krieger morgen
weer naar Parijs vertrekken.
De stecretaris-generaal van liet Nederlandset
comité voor de koloniale tentoonstelling te
Parijs, dr. v. d. Waals, is gisternumiddag uit
Parijs te 's Graveniha-ge gearriveerd.
Bij zijn aankomst aan het Holilaudsohe Spoor
station hadden wij een kort onderhoud met
den heer v. d. Waals. Hij vertelde ons dat eerst
hedenochtend met het opru-imingswerk is be
gonnen kunnen worden.
Op onze vraag of er nog bruikbare voor
werpen to voorschijn zijn gekomen, antwoordde
hij, dat tot nu toe all-een een aaintai beeldjes
zijn gevonden. Alles wat va<n brons en goud
was, iis weggesmolten. Enkede dezer beeldjes
zijn tamelijk goed behouden, maar zij zijn toch
wel zoodanig toegetakeld dat ze eerst schoon
gemaakt moeten worden, wil men zien of ze
aog van voddoen.de waarde zjjo.
Het staat thans vast, dat eir een nieuw
gebouw komt. Waarschijnlijk wordt het zelfs
opgetrokken in d-enzelfden stijl. Eerst heeft men
gedadht -om het Nenijto-gebouw uit Rotterdam
naar Parijs te transporteeren, maar het zou
daax waarschijnlijk te laat aankomen.
In ieder geval zullen de torens moeten ver
vallen. In de vergadering van het comité die
Vrijdag plaats heeft, zal wed de beslissing val
len. Gedurende die vergadering zal telefonisch
overleg gepleegd worden met den heer Moojen,
die In Parijs moest blijven. Of de uit te be.
talen verzekeringssom voldoende zal zijn voor
bet nieuwe gebouw valt nog niet te zeggen. U
moet niet vergeten, zeide djr, Waals, dat het
hier sipoediwerk betreft, dat veel geld kost.
Omtrent de oorzaak van die ramp kon de
heer v. d. Waals niets zeggen. Het onderzoek
is nog niet afgeloopen, maar het staat als een
paal Ixiven waten dat eHectriciteit niett de
oorzaak is.
W&t er te vooT&ciliij n zal komen uit de bra nel-
kast, waarin de kostbaarste voorwerpen zijn
opgeborgen is nog niet te zeg.gen. Totdat de
beer v. d. Waals uit Parijs vertrok, was men
er niet in geslaagd, de kluis te openen.
Wij vestigden nog de aandacht van den heeT
v. d. Waals op de ontstemming, die blijkens
telegrammen in de ochtendbladen, in Indië
li-eeirsoht over te lage verzekering.
De heer v. d. Waals meende dat men in
Indië geen enkel verwijt kan maken. Aan alle
voorwaarden van het Indisch Comité is vol
daan. De Indische voorwerpen kwamen on
verzekerd lin Parijs aan. De heer v. d. Waals
hoeft z-e toen persoonlijik onimiiddallijik ver
zekerd tegen het bedrag, dat gevraagd was.
Een eisöh voor afzonderlijke verzekering \is
door Indië niet gesteld. Zulk een eiscto zou
ook al zeer on-tedbnisob geweest zijn. Een be
trekkelijk lage premie is juist verkregen, door
alles op één polis te verzekeren.
De verwijten uit Indië.
BATAVIA, 2 Juli (ANETA).
Het Bataviaasck Genootschap voor kunsten
en wetenschappen besloot 20 Septembei 1930
definitief tot deelname aan de Koloniale ten
toonstelling te Parijs. Het genootschap deed
van dit besluit mededeeling aan het comité in
Nederland en voegde daarbij een volledigen
inventaris met foto-albums van alle stukken.
In dezen brief wordt o.m. nadrukkelijk gestipu-
leerd, dat de voorwaarde werd gesteld tot het
aangaan voor het comité in Nederland van een
verzekering tegen zoekraking, beschadiging en
brandgevaar tot een bedrag van 100.000, dit
als bijzondere ve-rzekeridg, afgezien van de
algemeene tentoonstellingsverzekeiring. Voorts
werd op een andere vergadering als gevolg van
den nadrukkelijken eiis-ch van het Indische
Comité besloten, dat ten behoeve van de op
berging van de schatten uit het Indische
museum zou worden gezorgd voor de aanwezig
heid 'van een safe. Wat tenslotte betreft de
late verscheping is hef aan het Nederlandsche
Comtié bekend, dat dit noodzakelijk was voor
een niet te lange verwijdering uit het museum.
De i,n de schatkamer verscheepte hoofdzending
bestaande uit 49 kisten, voornamelijk inhoudend
preciosa kwam 1 Mei 1931 te Marseille aan,
de tweede zending, bestaande uit 21 kisten, in
hoofdzaak volkenkundige kaarten en maquet
tes, arriveerde 15 Mei 1931 t© Marseille. Hier
van werd het Nederlanidsche Comité tijdig in
kennis gesteld, zoodat de eerste zending vóói
de opening van het Nederlandsche paviljoen
Parijs had kunnen bereiken. Herhaaldelijk werd
uit Indië getelegrafeerd, of de goederen waren
aangekomen. Deze telegrammen werden noodt be
antwoord. Het Comité in Nederland verzuimde
ook het Indische Comité over den brand te
seinen» Het eerste telegram daarover werd
hedenmorgen ontvangen. De Indische pers gaat
voort met het leveren van heftige critiek.
Nederlands dank aan België.
BRUSSEL, 2 Juli. (B.T.A.) De minister van
koloniën ontving heden een telegram vad den
Nederlandsohen minister van koloniën, waarin
deze verklaart, dat hij het blijk van sympathie
der Belgische regeering ten hoogste waardeert,
alsook haar edelmoedig aanbad, waarvan hij
(het uitvoerend comité voor de Nederlandsche
deelneming onverwijld in kermis heeft gesteld.
Staatsminister Fook, voorzitter van het Ne
derlandsch comité op de koloniale tentoonstel
ling te Vincenneis, zond een telegram aan den
Belgischen minister van koloniën, waarin hij
'Zijn oprechten dank" uitspreekt voor d-e deelne
ming van België aan het nationaal verlies en
er aan toevoegt, dat bet comité ten zeerste ge
troffen is door het edelmoedige aanbod der
Belgische regeering.
Het comité zal trachten een nieuw paviljoen
te bouwen maar mochten zi^b eventueel moei
lijkheden voordoen, dan zal het comité niet
aarzelen, va-n de zoo spontaan en vriendelijk
aangeboden hulp gebruik te maken.
LONDEN, 1 Juli. (V.D.) Voor gelijktijdige
publicatie in Engeland en Indië is het rapport
verstrekt van de koninklijke commissie over
arbeid in Indië.
Dit rapport is het resultaat van een onder
zoek gedurende twee jaren ter plaatse inge
steld.
In den loop van het onderzoek werd door de
commissie 16Ö00 mijlen afgelegd door de In
dische industrieele provincies. Ruim acht hon
derd getuigen werden ondervraagd. Bijna 200
industrieele ondernemingen werden bezocht en
honderden memoranda bestudeerd.
Het resultaat was een boekdeel van 600 pa
gina's, bevattende 357 eenstemming aangeno
men en duidelijk omschreven aanbevelingen,
waarvan vele de wetgeving betreffen.
De ingestelde enquête betrof alle soorten
werk in fabrieken, mijnen, transportdiensten,
openbare werken en plantages en beeft een
hoeveelheid materiaal bijeen gebracht over
kwesties als werkuren, loonen, efficiency en
kwaliteit van den arbeid van vrouwen en kin
deren, veiligheid gezondheid etc.
Het rapport wijst o.a. op het systeem van
omkooperij, waardoor arbeiders aan een baan
tje probeeren te komen, n.l. door het afstaan
van een zeker percentage van hun loon aan de
serdars. O-nder het huidige systeem, dat door
de commissie streng veroordeeld wordt, ligt
het klaarblijkelijk in het belang van den ser-
dar steeds van personeel te veranderen. Het
i,n dienst nemen van vrouwelijk toeziend per.
soneel wordt tevens aanbevolen.
De buitengewone uitgebreidheid van het in
schulden zitten der arbeiders is in hooge mate
hot gevolg van de landsgewoonte om bij huwe
lijk en andere festiviteiten naar geldschieters
te gaan, die soms 150 rente berekenen en
een schuldenlast op de arbeiders leggen, welke
jaren en. jaren duurt.
De commissie is er zich van bewust, dat de
Indische arbeiders niet kunnen werken in het
zelfde volgehouden tempo, als de arbeiders im
Weste-rsche klimaten en beveelt derhalve de
vermindering der arbeidsuren van 60 tot
45 aan, met speciale vermindering voor vrou
wen en kinderen.
DE DiiSSELDORFSCHE MASSA
MOORDENAAR GEVONNIST
KEULEN, 2 Juli. (V.D.) Hedenmorgen ts
zes uur is in do staatsgevangenis Klingelpuetz
te Keulen het doodvonnis aan Peter Kiir'en
voltrokken.
Bij de terechtstelling waren aanwezig d-e
Diisseldorfsche procureur-generaal, de verdedi
ger van Kürten en verschillende leden van de
rechtbank, alsmede de Ministerialrat dr. Wed-
digen van bet Pruisische ministerie van jus-ti.
tie en eenige personen uit de wetenschappelijke
wereld.
Kürten heeft zijn laatsten nacht in de cel
doorgebracht met drie geestelijken, waaronder
zijn biechtvader, een Franciscaner monnik ui*
Diisseldorf.
Hij was zeer rustig geweest en had verzocht,
eenige brieven te mogen schrijven. Den gehee-
len nacht heeft hij brieven geschreven aan de
nabestaanden van bijna al zijn slachtoffers,
waarin hij mededeelt dat hij berouw over zijn
daden beeft en om vergeving bidt.
Vroeg in den morgen voor de terechtstelling
biechtte en communiceerde Kürten.
De terechtstelling geschiedde met een nog
uit den Fransohen tijd stammende guillotine.
Op de vraag van den procureur-generaal:
„Peter Kürten, hebt gij nog een wensch?" ant-
woordde Kürten kort en zakelijk „neen".
Kürten was gisterenmiddag te vijf uur naar
Keulen overgebracht omdat in de gevangenis
te Düsseldorf geen terechtstelling kan plaats
vinden.
Eoh ontzettende moord gepleegd
HAMBURG, 1 Juli. (W.B.) Een dezer dagen
uit de gevangenis ontslagen man, Wollhein,
heeft hier vanochtend een ontzettenden moord
begaan.
W. had Vrijdag j.l„ na afloop van zijn straf
tijd, de gevangenis verlaten.
Onder de getuigen, wier verklaringen des
tijds tot zijn veroordeeldng hadden geleid, be
vond zich ook zijn vrouw, die zioh later van
hem liet scheiden.
W. heeft vanechtend de vrouw met een bijl
neergeslagen en stelde zicfh daarna ter beschik
king van de politie. De vrouw stierf tijdens het
transport naar het ziekenhuis.
Een communistische streek
KEULEN, 2 Juli. (V.D.) Gisterenavond te
gen half twaalf hoorden de radioluisteraars in
West-Duitschland, tijdens een uitzending van
dansmuziek door de West-Dentsch-e Rundfunk,
plotseling een stem, die aankondigde: „Hallo,
hallo, bier de zender van de communistische
Rijnlandsche Pers. Wij zenden uit^verboden of
ni-et, ondanks de noodverordening'.
De West-Deutsche Rundfunk heeft zich di
rect in verbinding gesteld met de postdirectie
te Düsseldorf, om met behulp van d-e technische
middelen waarover deze beschikt te trachten
het geheimzinnige geval te verklaren.
Nader deelt de West-Deutsche Rundfunk me
de, dat de ouderbreking slecht® den zender
Langenberg en niet de andere regionale West-
Duitsche zenders betrof. De rede is niet voor
-een der Rund'fumk-microfoons uitgesproken,
maar kon slechts uitgezonden worden, doordat
onbevoegden een telefoonlijn op de lijn naar
den zender Langenberg hadden geschakeld.
Te vijf minuten voor elf hoorden de tech
nische ambtenaren van den zender, die langs
de op dat oagen'blik niet in gebruik zijnde voe-
dingslijn een dienstgesprek voerden, op de lijn
spreken, waaruit zij afleidden, dat de lijn con
tact ha-d met een andere telefoonlijn. Nader
hand echter, toen de dansmuziek uit Keulen
werd onderbroken door de communistische
propagandaredevoering, begrepen zij dat men
clandestien een lijn op de lijn naar den zender
had geschakeld.
Onmiddellijk werd de zender uitgeschakeld
en vijf minuten later werd de uitzending van
dansmuziek hervat over een reservelijn.
PARIJS, 2 Juli. (N.T.A.) De senaat Meld zich
heden morgen bezig meit de marinebegrooting
1931-32, die de kamer reeds heeft goedgekeurd
onder voorbehoud, dat het parlement, voordat
opdracht tot het bouwen van nieuwe schepen
zal worden gegeven, over de tonnenmaat zal
worden geraadpleegd.
Te.gen dit voorbehoud, van de kamer werd
echter in den senaat door verschillende spre
kers geprotesteerd.
De rapporteur der marineoommissie wees er
met nadruk op, dat men den vlootbouw niet
moet vertragen, omdat de ontwapeningsconfe
rentie nadert. Sparen is een goed ding, zeide
Ihij, maar er bestaat geen enkele reden, om on
actief te blijven tegenover Duitschland, dat
pantserschepen van bizondere technische waar
de op stapel zet, tegenover Italië, dat dertig
eenheden van in totaal 60.000 toe_ gebouwd
heeft en tegenover Engeland, dat zijn superio
riteit ter zee handhaaft.
Het staat ook nog niet vast, voegde hij er
aan toe, dat de ontwapeningsconferentie wer
kelijk succes zal hebben.
Toen de rapporteur een toespeling maakte
op de Fransch-Engelsch-Italiaansche vlooton-
derbandelingen, verzocht de minister van ma
rine hem, deze onderhandelingen buiten be
schouwing te laten, want de betreffende vloot-
overeenkomst zal nog besproken worden en hij
'hoopt, deze 'binnenkort af te sluiten.
De rapporteur van de marinecommissie was
van meening, dat Frankrijk de op het thans
aan de kamer voorgelegde program staande
schepen terstond op stapel moet zetten, ten
minste zoolang als Duitschland zijn program
betreffende den bouw van pantserschepen niet
op het altaar des vredes en der verantwoorde
lijkheid geofferd heeft. Frankrijk, zeide hij,
heeft genoeg offers gebracht en -behoeft geen
nieuwe meer te brengen.
Ook de minister van marine huldigde de
opinie, dat men den bouw van oorlogsschepen
moet verhaasten, daar de publieke opinie niet
■zal kunnen begrijpen, dat men de Fransehe zee
macht tegenover de uitbreiding der Duitsche
'vloot niet versterkt.
Onder de sprekers, die in bizonder scherpe
(bewoordingen tegen den 'bouw van nieuwe oor
logsschepen door Duitschland te velde trokken,
bevonden zich de senatoren Lémery, Rio en
C-héron.
Het conflict acuut.
ASSUNCION, 2 Juli. (B.T.A.) Bolivia heeft
zijn gezant te Assuncion order gegeven, deze
stad te verlaten. Het afbreken der betrekkin
gen met Paraguay moet dus aanstaande zijn.
Naar verluidt hebben de Heilige Stoel en de
Zuid-Amierikaansche naties bemiddeling aan
geboden.
ROME, 2 Juli. (B.T.A.) In een goederenwa
gen, d,ie gestationneerd was op een station in
een der voor-steden, ontplofte heden een boim
waardoor een persoon gedood werd en twee
personen ernstig gewond werden.
Uit Kiel wordt gemeld:
Dinsdagavond hield de vereeniging van de
mocratische studenten te Kiel een vergadering
in het studentenhuis Seeburg. Tegen 10 uur
werd plotseling een bom in de zaal geslingerd
De ontploffing veroorzaakte groote opwinding
en verwarring onder de aanwezigen, doch spoe
dig bleek, dat-de bom slechts gevuld was met
traangas.
Door d-e ontploffing werden de kleeren van
eenige meisjesstudenten beschadigd, doch nie
mand werd gewond. De dader een 19-jarige na
tionaal socialist, werd gearresteerd.
Hoe Trotzki erover denkt.
De Poolsche -bladen publiceerden dezer da
gen een artikel van Trotzki over het Russische
vijfjaren-plan.
Trotzki is ervan overtuigd, dat de sovjet
unie, zelfs wanneer het plan verwezenlijkt za-1
worden, van industrieel standpunt uit be
schouwd nog verre beneden de kapitalistische
staten iza-1 blijven. Hij zegt verder in dit arti
kel, dat op het oogenblik socialisatie onmoge
lijk is. Men had Rusland volgens Trotzki, eerst
op h-et niveau der kapitalistische landen moe
ten brengen.
Trotzki besluit zijn artikel met de verkla
ring, dat d-e tegenwoordige leiders der sovjet
unie het volk bedriegen met een vijfjarenplan,
waaraan zij zelf niet gelooven.
Verklaring van minister Crockaert.
BRUSSEL, 2 Juli. (B.T.A.) Bij de begroo-
tingsdebatten in den senaat verklaarde de mi
nister van koloniën, Crockaert, dat maatrege
len genomen zijn, om den opstand in Kwango
te onderdrukken (volgens de bladen werd een
Belg door de rebellen gedood).
Het is een pijnlijke gebeurtenis, die opstand,
vervolgde de minister, maar men moet «r het
belang van niet overdrijven.
De minister beloofde de openbare menln®
door perscommuniquê's van den loop der g»
beurtenissen op de hoogte te honden.
DE THUISREIS VAN DE ZEPPELIN
HAMBURG, 2 Juli (W.B.) Het luchtschip
„Graf Zeppelin" verscheen hedenavond eve*
na zessen boven Hamburg en maakte ged»
rende een kwartier een rondvlucht boven d*
stad.
Daarna zette heit zijn Vlucht ia Zuld-Oq%
fojjjks rtichtia* y,oo*V .,A
