DOLLE DMPLMTS-OISTORIE
FEUILLETON
SPORT EN SPEL
LUCHTVAART
ZOO JUIST
VERSCHENEN
Geuai Dj. de vernaien „ce Geneimzinnige Beschaduuiing". „De verloren
Menschap" en „Een Geniaal cenhbeeid", dit laait te d. F. de Sinclair is een
DE HEMELBESTORMER
DINSDAG 11 AUGUSTUS 1931
RADIO-PROGRAMMA
radio-berichten
NEDERLAND EN DE ONTWAPE
NIN GS C ONFERENTIE.
De omvang van onze bewapening-
ONZE KATOENHANDEL.
INLICHTINGEN AAN DEN
VOLKENBOND.
VOLDOENDE BEWIJZEN VOOR
DE SCHULD
DE MOORD TE NIJMEGEN.
MUUR INGESTORT.
DE INDISCHE POSTVLUCHTEN.
AAN DE GEVOLGEN OVERLEDEN.
EEN VERBLIJDEND FEIT
GESLIPT.
BAKKERSARBEID OP 15 AUGUSTUS.
MOTOR OP EEN TRACTOR GEREDEN
DE DUITSCHE WIELERKAMPIOEN
SCHAPPEN.
DE OCEAANVLIEGER CRAMER VERMIST.
VLIEGDIENST EELDE—SCHIPHOL.
ROMAN VAN FELIX NABOR.
IB N tS/Fn". w
WOENSDAG. 12 Augustus.
Hulzen (298 M. 1104 K.H.) Uitsl. NCRV-
uitzending. 8.00 Schriftlezing; 8.15— 9.15 gramo-
foonplaten; 10.30 ziekendienst; 11.00 harmonium
concert m. m. v. mevr. D. v. Neerden (sopraan);
12.00 politieberichten; 12.15 gramofoonplaten
12.302.00 mevr. C. v. RavenzwaayMöllenkamp
(zang), E. Herman (viool), H. v. d. Horst Jr.
(cello) en mevr. R. A. v. d. Horst—Bleekrode
(piano)2.00 gramofoonplaten2.30 Chr. lectuur
3.004.30 orgelconcert; 4.304.45 gramofoonpla
ten; 5.00 kinderuurtje; 6.00 gramofoonplaten; 6.30
declamatie door G. J. Eilander; 7.00 H. J. van
Engeland: „Electriciteitsversehynselen in den
dampkring"; 7.30 politieber.7.45 H. C. van
Leeuwen: ,,Wat wil de Ned. Ver. van Christen
Esperantisten"; 8.00—10.45 NCRV-klein-orkest o.
I. v. P. v. d. Hurk; 9.008.30 A. M. Nieuwen-
huisen„Onze huwelijkswetgeving"10.00 Vaz
Dias; 10.4511.30 gramofoonplaten.
Hilversum (1875 M„ 160 K.H.) Uitsl. VARA
uitzending. 6.45—7.00 en 7.30—7.45 gymnastiek
les; 8.00 gramofoonplaten; 9.30 orgelspel; 10.15
P. J. Kers: „Onze keuken"; 11.00 gramofoonpla
ten; 11.05 rnej. E. Veerman: „Wat doen we, wan
neer we met vacantie thuis blijven"11.35—12 00
gramofoonplaten; 12.00 VARA-septet en gramo
foonplaten; 1.45 pauze; 2.15 Coöperatie-kwartier
tje; 2.30 gramofoonplaten; 3.30' Maak het zelf,
door mevr. C. Schaake—-'Verkozen4.30 voor de
kinderen: 5.15 gramofoonplaten; 6.00 Onderwijs
fonds voor de Binnenvaart: 6.30 gramofoonpla
ten; 7.00 Huib Luns: „Beeldende kunstenaars";
7.30 gramofoonplaten; 7.45 toespraak; 8.00 en
semble uit het VARA-orkest, voordrachten10.00
Vaz Dias; 11.0012.00 gramofoonplaten.
Daventry (1554,4 M., 193 K.H.) 12.20 gra
mofoonplaten; 1.05 orgelspel; 1.502.50 orkest;
3.50 orkest. Frank Merrick (piano)5.05 orgel
spel; 5.35 kinderuutje; 6.20 dansmuziek; 6.35 be
richten; 7.00 pianospel; 7.20 lezing; 7.50 Vaude
ville; 9.20 orkest; 10.00 berichten; 10.20 lezing;
10.35 instrum. kwintet; 11.20—12.20 dansmuziek.
Parijs („Radio Paris" 1725 M„ 174 K.H.) 8.05
12.50 en 6.50 gramofoonplaten; 9.05 piano-recital;
9.50 „Cavalleria Rustieana" va.n Mascagni (op
genomen op gramofoonplaten.)
Langenberg (473 M., 634 K.H.) 7.25—8.20
II.0011.55 en 12.20—1.10 gramofoonplaten; 1.25
2.50 orkest5.206.20 sopraan, bariton en piano
8.20—9.00 gramofoonplaten; 9.05 „Zwei glücklichen
Tage". Klucht in 4 bedrijven van F. v. Schönthan
en G. Kadelburg; 10.20 berichten. Daarna tot
12.20 dansmuziek.
Kalundborg (71153 M„ 260 K.H.) 12-25;—
2.20 orkest; 3.50—5.50 orkest en voordracht; 6.10
—6.40 gramofoonplaten: 8.20—9.05 orkest; 9.25—
10.25 orkest en zang; 10.4011.10 mandoline-trio,
11.1012.00 dansmuziek.
Brussel (508.5, 590 K.H.) 6.20 zang; 6.50 en
8.20 gramofoonplaten9.05 en 9.50 Radio-tooneel
10.00 concert.
(338.2 M„ 887 K.H.) 5.20 en 6.50 gramofoonpla
ten; 8.20 kamermuziek; 9.20 concert, orkest en
zang.
Een nieuwe omroep-
kabel,
Tusschen België en Duitschland bestaat thans
zulk een intensief telefonisch verkeer, dat tot
uitbreiding van de verbindingen tusschen beide
landen moet worden overgegaan.
Er zal een nieuwe kabel gelegd worden van
Luik over Verviers naar Aken, over een afstand
van 60 K.M. Behalve voor het telefoonverkeer
zal deze kabel ook benut worden voor de over
brenging van de omroepprogramma's, zoodat bin
nenkort een drukke programma-uitwisseling tus
schen België en Duitschland kan worden ver
wacht.
Men hoopt, door bespoediging der werkzaam
heden nog voor den herfst van dit jaar den kabel
in bedryf te kunnen nemen.
sininn nu hei nu
Bezwaren tegen den verkoop door den
Farm Board aan Duitschland.
De Vereeniging voor den Katoenhandel te Rot
terdam heeft aan den Minister van Arbeid, Han
del en Ntjverheid het volgende telegram gezon
den:
„De Vereeniging voor den Katoenhandel te
Rotterdam neemt de vrijheid onder de aandacht
van Uwe Excellgptie te brengen, dat zij verno
men heeft, dat er onderhandelingen gaande zijn
tusschen de American Farm Board en het Duit-
sche Gouvernement omtrent den verkoop en
financiering van ongeveer 800.000 balen Noord-
Amerikaansche katoen op lang crediet ter waar
de van 40 millioen dollar.
De verkoop van een zoo groote hoeveelheid ka
toen zal den geheelen katoenhandel tusschen
Nederland en Amerika en Nederland en Duitsch
land alsmede met geheel centraal Europa ont
wrichten en zal niet nalaten op den handel in
verschillende soorten katoen van niet Noord-
Amerikaanschen oorsprong een desorganiseeren-
den invloed uit te oefenen.
Het ligt voor de hand, dat zulk een transactie
ook een zeer ongunstigen invloed zal uitoefenen
op den export van onze Nederlandsche katoenin
dustrie naar onze Koloniën.
Weshalve zjj Uwe Exc. beleefd verzoekt met
den meest mogelijken spoed de noodige stappen
te willen overwegen teneinde te trachten de uit
voering der bovenbedoelde transactie als nadee-
lig voor den Nederlandschen handel en industrie
te verhinderen".
Naar wij vernemen heeft de Nederiandsiohe
Regiering aan den Secretaris-Generaal van
den Volkenbond, gevolg gevende aan bet des-
betreffende verzoek, doen toekomen een aantal
tabellen met toelichtingen betreffende de be
wapening van Nederland.
In het begeleidend schrijven verklaart de Re
geering, dat zij, wat betreft de inrichting van
de tabellen, overeenkomstig bet voorstel van
de Britsche Regeering, zich gehouden heeft,
aan het ontwerp-verdrag, dat opgesteld is door
de Voorbereidende Oommissie der Ontwape
ningsconferentie. Verlangend reeds thans, met
het oog op de aanstaande ontwapenings-confe-
rentie, de gegevens omtrent de bewapening van
Nederland op zoo praotisCh mogelijke wijze te
verschaffen, heeft de Regeering de taibellen, die
als bijlage behooren bij het ontwerp-Ontwape-
ningsverdrag, volledig Ingevuld, onder toevoe
ging van de noodige toelichtingen. De Regee
ring geeft te kennen, dat zij door deze handel
wijze niet vooruitloopt op het standpunt, dat zij
tijdens de Conferentie zal innemen Inzake de
vraag van uitbreiding der verplichtingen, die
Verdragsluitende Pairtijen in het Verdrag op
zich zullen nemen.
De Nederlandsche Regeering verklaart zich
bereid, eveneens gegevens te verschaffen over
de uitgaven, die gedaan worden voor de bewape
ningen, overeenkomstig de aanbevelingen van
het Comité van budgetaire Deskundigen. Aan
gezien echter bedoelde aanbevelingen niet ge
heel overeenstemmen met de budgetaire metho
den, die hier te lande worden gevolgd, is het
nog niet mogelijk geweest, dezen aanpassings-
arbei-d tot een einde te brengen. In deze om
standigheden heeft de Regeering er de voor
keur aan gegeven, reeds nu alle andere Inlich
tingen te verschaffen, en zoo spoedig mogelijk
de budgetaire gegevens te doen volgen.
Ten slotte verzoekt de Regeering den Secre
taris-Generaal van den Volkenbond zorg te
willen dragen, dat de aangelegde gegevens wor
den gepubliceerd en zoo spoedig mogelijk aan
de andere betrokken Regeeringen worden mede
gedeeld.
Met de overgelegde gegevens moge het vol
gende naar voren worden gebracht:
Allereerst wordt de vredessterkte van het
militair personeel behandeld. In 1930 bedroeg
de vredessterkte van de Koninklijke Land
macht in Nederland, zonder de luchtstrijd
krachten, gemiddeld 16.293 man, waaronder
1568 officieren. Aan beroepspersoneel telde de
landmacht 1359 officieren, 3999 onderofficie
ren, korporaals en manschappen, alsmede 675
onderofficieren, korporaals en manschappen
der militaire politie.
De vredessterkte van de landmacht in de
overzeesche gewesten, zonder luchtstrijdkrach.
ten, bedroeg in 1930 gemiddeld: in Neder-
landsch-Indië 38.669 man, waaronder 1115 of
ficieren; in Suriname 212 man, waaronder 11
officieren; in Curacao 202 man, waaronder 4
officieren.
Aan beroepspersoneel telde het leger in Ned.
Indië 1105 officieren en 37.060 onderofficieren,
korporaals en manschappen.
De vredessterkte van de Kon. Marine, zonder
luchtstrijdkrachten, bedroeg in 1930 gemiddeld
8.613 man, waaronder 695 officieren. Aan be
roepspersoneel telde de Marine 684 officieren
en 7133 Europeesche en inlandsche onderof,
ficieren, korporaals en manschappen.
Voor wat de vredesstrekte van de luchtstrijd
krachten in Nederland betreft, zij aangetee-
kend, dat deze, voor land- en zeemacht te
zamen, gemiddeld bedroeg 809 man, waarvan
405 behoorende tot de landmacht en 404 tot
de zeemacht.
Tot de luchtstrijdkrachten in de overzeesche
gewesten, van land- en zeemacht tezamen, be
hoorden 68S man, waarvan 262 behoorende tot
de land- en 426 tot de zeemacht.
Uit de gegevens blijkt, dat het wapen der
Kon. Marechaussee een gemiddelde sterkte had
van 1182 hoofden, terwijl beide Indische korp-
senin 1930 tezamen 1604 man telden.
De opgaven van het materiaal betreffen,
overeenkomstig die gevraagd door het ont-
werp-conventie, uitsluitend het luchtvaart- en
het marinematerieel.
Het materieel der Kon. Marine, voor zoover
vallend onder bedoeld ontwerp-conventie, om-
DE DUITSCHER SCHMIDT, die op zijn „Hoch-
raid" model 1885 van Zwickau via Berlijn en
Amsterdam naar Parijs rijdt, maakte een
eere-rond© op de Rortfoerdamsche Wielerbaan
De moordenaar aan de justitie uitgeleverd,
Naar wij vernemen, heeft de moordenaar B.
nog steeds geen bekentenis afgelegd. Hij maakt
den indruk van een zieken dronkaard. Hij is
gisteren aan de justitie te Arnhem uitgeleverd.
De politie te Nijmegen heeft voldoende getui
gen gehoord, waardoor voor de justitie vol
doende bewijzen geleverd worden voor de schuld
van Brouwer.
vat 3 pantserschepen, 2 lichte kruisers en 1
idem in ontwerp, benevens alle torpedoboot-
jagers en onderzeebooten.
De luchtstrijdkrachten van land. em zee
macht telden: 321 vliegtuigen, waarvan 205 in
Nederland en 116 in Ned.-Indië. Onder de 821
vliegtuigen in totaal zijn begrepen 48 reserve-
vliegtuigen, 61 les-vliegtuigen en 2 ambulance
vliegtuigen. Noch in Nederland, noch in de
overzeesche gewesten zijn luchtvaartuigen aan
wezig, behoorende tot z.g. militair georgani
seerde formaties. Evenmin wordt beschikt over
bestuurbare luchtschepen-
Ten slotte zijn uitgebreide overzichten ver
strekt nopens den duur van den werkelijkem
dienst der dienstplichtigen.
De gemiddelde duur' van den werkelijken
dienst van de dienstplichtigen der Neder
landsche landmacht, niet aangewezen voor ka
deropleiding, bedraagt, met inbegrip der her
halingsoefeningen, 7 maanden. Het grootste
gedeelte van het contingent, n.l. de infanterie,
de wielrijders, ziekendragers, onberedenen der
artillerie, genie, intendance-troepen en den
motordienst heeft den koristen diensttijd. Deze
dienst duurt slechts 205 dagen. Het langst
dient de dienstplichtige bij het kleine contin
gent, dat aan de cavalerie wordt toegewezen,
n.l. 490 dagen. De werkelijke dienst van de
heredenen der bereden artillerie duurt 400 da
gen, die der ziekenverplegers 350 dagen.
De duur van het verblijf in werkelijken
dienst van den dienstplichtige der Ned.-Indi-
sche landmacht is voor de verschillende cate
gorieën gelijk aan die van de overeenkomstige
categorieën der Nederlandsche landmacht, be
houdens voor de ziekenverplegers: deze die
nen 400 dagen.
Voor de dienstplichtigen der zeemacht be
draagt de werkelijke diensttijd hier te lande
20 dagen, in de overzeesche gebieden voor en
kele categorieën 400 dagen, voor de overige
niet gegradueerden 205 dagen.
De duur van het verblijf in werkelijken
dienst is voor de dienstplichtigen der lucht
strijdkrachten als volgt: landmacht in Neder
land 360 dagen, zeemacht in Nederland 280
dagen, landmacht in de overzeesche gebieden
400 dagen, zeemacht in de overzeesche gebie
den, monteurs 400 dagen, voor de overigen als
voor de dienstplichtigen der zeemacht.
In de gegevens komt niet tot uiting, omdat
zulks ook niet in het ontwerp-conventie wordt
gevraagd, de sterkte van het jaarlijks in te
lijven contingent. Deze bedraagt 19.500 man,
d.i. slechts 27 pot. van de 70.000 jonge lieden,
die gerekend over de laatste jaren, jaarlijks
den dienstplichtigen leeftijd bereiken.
Het 24ste postvliegtuig naar Ned. Indië is
gisteren te 4.43 uit Bagdad vertrokken en na
een tusschenlanding van 9.1510.44 te Bushir
om 16.48 te Dj ask aangekomen. Alles wel, heden
verder.
Bij de K. L. M. is bericht binnengekomen,
dat Ihet retourvliegtuig om 7.53 uur uit Ran
goon is vertrokken en om 16.35 uur in Calcutta
is geland.
Rukwind de oorzaak.
Omtrent het* ongeluk, dat Zaterdagmiddag in
de Potterstraat te Utrecht heeft plaats gehad
en waarbij door het instorten van een muur een
oude man eenige groote smijwondeu aan het
hoofd heeft bekomen, vernemen wij nader, dat
er naar de oorzaak van dit ongeval een onder
zoek is ingesteld door den Bouw- en Woning-
dienst, Daarbij is komen vast te staan, dat het
instorten niet is te wijten aan het gebruiken
van ondeugdelijk materiaal, zoodat de miuur,
die pas was opgetrokken, waarschijnlijk door
een rukwind is los geraakt.
Het 71-jarig slachtoffer is opgenomen in de
Psych. neurol. kliniek, daar bij hem bovendien
nog een lichte hersenschudding werd gecon
stateerd.
AUTODIEFSTAL.
Op het Marienburgplein te Nijmegen is een
auto vam den heer J., die het Luxor theater
bezocht en den wagen zoolang voor dezen
bioscoop geparkeerd had te midden van andere
auto's gestolen. Zondagmorgen werd onder
Venlo door de controieerende politie een auto
aangehouden, waarvan het nummerbewijs niet
klopte met de papieren, welke de chauffeur
bij zich had. De politie wist toen nog niets van
den autodiefstal, in Nijmegen gepleegd, en liet
den wagen passeeren. In den namiddag vond
men den wagen echter verlaten en defect op
den koop toe, langs den weg staan. De inzitten
den waren verdwenen en bleven onvindbaar.
Nader onderzoek wees uit, dat het de in Nijme
gen gestolen auto was.
INBRAAK IN EEN ONBEWOONDE VILLA.
In den nacht van Zaterdag op Zondag is
ingebroken in de villa der familie T. aan den
Berg en Dalsehen Weg te Nijmegen. De familie
was juist in de verhuizing en de goederen en
meubelen stonden ingepakt ter verzending naar
Leeuwarden. Toen de inbraak ontdekt werd
bleek dat alle koffers en laden waren open
gebroken en de goederen door het geheele huis
waren verspreid. Merkwaardig is dat de dieven
eenig Hein geld en 'n partijtje gouden en zilve
ren voorwarpen onaangeroerd hebben laten
liggen. Van de daders werd geen spoor ontdekt.
BRAND.
Te Best is in de vroegere communistische ne
derzetting De Ploeg aan den Boachdijk de wo
ning van de heeren v. d. Boomer en der Plein,
bewoond door Hertogs., geheel afgebrand-
Ook de inboedel ging verloren. Aliles was ver
zekerd.
De wegwerker D. uit Bodegraven, die eenige
dagen geleden bij een aanrijding bij Nieuwer-
brug ernstig werd gewond, is in het acade
misch ziekenhuis te Leiden aan de bekomen
verwondingen overleden.
ONGEVAL MET VUURWERK
Zondagavond waren eenige jongelieden in dë
omgeving van Randwijok Buitenvelder-t bezig
met het afsteken van vuurwerk. Plotseling nam
een vuurpijl door onhandigheid een verkeerde
richting en trof een der toesohouwers, de 22-
jarigen H. van B. aldaar woonachtig in het
gelaat en wel op zoodanige wijze, dat helde
oogen werden gewond. Na behandeling in een
zieheninrichtlng te Amsterdam viel omtrent
het behoud van de oogen nog niets mede te
deelen.
MOOIE OPDRACHT VOOR
NEDERLANDSCHE SCHEEPSBOUWWERF.
Naar het „Dagblad van N.-Brabant" verneemt
heeft de N.V. Scheepswerf „Moerdijk's Welva
ren" te Moerdijk van de Paraguaansohe regee
ring de opdracht ontvangen tot het bouwen van
5 vrachtschepen van 1500 ton elk en 2 ferryboo
ten, groot 1000 ton. Het is een werk van niet
minder dan f 5 millioen, waaraan 250 d 300 ar
beiders gedurende 2 tot 2J4 jaar werkzaam kun
nen zijn.
In verband met het hooge bedrag en het feit,
dat een werk als het onderhavige sterk er toe
zal bijdragen de heerschende werkloosheid on
der de scheepsbouwers te lenigen, is aan de Ne.
derlandsche regeering gevraagd om voor ge
noemde som, waarvoor de Ameterdamsche Bank
crediietgeefster zaü zijn garant te zijn.
De beslissing van de regeering wordt spoedig
verwacht.
INBRAAK IN EEN LUNAPARK
De dader gearresteerd.
In den vorigen nacht is op de terreinen van
het Lunapark bij Diemen ingebroken in een
winkeltje van vleeschwaren. Een zeer groote
hoeveelheid vleeach en worst werd door de
inbrekers meegenomen. De marechaussee heeft
onmiddellijk een uitvoerig onderzoek ingesteld
en gistermiddag is het gelukt een Duitscher te
arresteeren, die met een handkar een deel van
bet gestolen vleesch vervoerde. Hij is voorloo-
pig in de maTechaussée-kazerne opgesloten en
aal heden ter beschikking van de justitie ge
steld worden.
Omstreeks half één had gisterenmorgen op
den Soheveningscheweg bij „Promenade" een
verkeersongeval plaats met twee motorrij
wielen, die achter elkaar reden ."Van het eerste
motorrijwiel, dat voorreed, sprong een band,
waardoor het begon te slingeren. De achter-
rijdende motor slipte toen door plotseling
krachtig remmen, tengevolge waarvan de be
stuurder de 21-jarige W. F. v. d. L„ wonende
in de Schenkstraat, schaafwonden kreeg aan
armen ©n hoofd. Hij werd aan het ziekenhuis
Zuidwal verbonden en is daarna naar huis ge.
gaan. Zijn broer de 19-jarige G. v. d. L. die op
de duo zat, bekwam een hersenschudding en
een wond achter het linkeroor. Hij werd door
den Geneeskundigen Dienst overgebracht naar
het Ziekenhuis Zuidwal.
SMOKKELEN VAN BIGGEN.
Men meldt ons, dat het smokkelen van big
gen utt Duitschland aan de Groninger- en
Drentsohe grens, steeds drukker wordt. Het
verschil in prijis weirkt daartoe ten zeerste mee,
daar in Oost-Friesland nog geen 1 R.M. per
week kan worden bedongen en hier te lande
reedis 1.051.50 per week wordt besteed.
Hoewel de varkenshouder ongaarne ziet, dat
met Duitsche biggen wordt gemarkt, ook met
het oog op bet overbrengen der varkensziekte,
wordt op enkele markten uitsluitend in Duit-
söh-e biggen gehandeld en heeft reeds een en
kele marktcommistsiie den minister telegrafisch
verzocht het euvel te keeren, daar de Ned. var-
kensfokkerij ln de toekomst zal lijden door den
grooten aanvoer van Duitsche biggen op de
Ned. markten.
De Minister van Arbeid, Handel en Nijver
heid heeft A. ten aanzien van broodbakkerijen
in alle gemeenten des Rijks, waarin ter viering
van den R.-K. feestdag van Maria Hemelvaart,
op Zaterdag 15 Augustus geen arbeid wordt
verricht vergund als volgt
lo. door hoofden of bestuurders en door bak
kersgezellen mag op Vrijdag 14 Augustus 1931
bakkersarbeid worden verricht tusschen 12 uur
s nachts en 6 uur des voormiddags, met dien
verstande, dat, voor zoover betreft broodbakke
rijen, voor welke een vergunning, als bedoeld
in art. 37, eerste lid, der Arbeidswet 1919, is
verleend, reeds op Donderdag 13 Augustus
1931, te 10 uur des namiddags, met den arbeid,
bestaande in het gereedmaken van deeg en
ovens, mag worden aangevangen
2o. door bakkersgezellen mag op Vrijdag 14
Augustus 1931, gedurende ten hoogste 10 uren
arbeid worden verricht, tenzij eene kennisge
ving (coupon), als bedoeld in art. 35, tweede
lid, onder b, dier wet, tijdig is ingezonden aan
het districtshoofd der Arbeidsinspectie, ln welk
geval de werktijd ten hoogste 13 uren mag be
dragen
B. aan hoofden of bestuurders van brood
bakkerijen in alle gemeenten des Rijks, die ge
bruik maken van de vergunning, onder A ge
noemd, en in wier bakkerijen derhalve op 15
Augustus 1931 geen bakkersarbeid mag worden
verricht, vergund, op Vrijdag 14 Augustus 1931
deeg of brood, dat na 8 uur des namiddags van
den vorigen dag gebakken of opgewarmd is
1. van 7.30 uur des voormiddags af uit het
gebouw met aanhoorigheden, waarin zich de
broodbakkerij bevindt, wordt vervoerd
2. van 8 uur des voormiddags af wordt ver
kocht of afgeleverd.
Twee ernstig gewonden.
Op dien Rijksstnaatweg te "Wassenaar is Zater
dagmiddag bij die Houtlaam 'n moitor tegieu 'n
aanhangwagen van een tractor gereden en
over den kop geslagen. De bestuurder van den
motor en de duo-passagier de heeren Hlns-
bergen en Mennekes uit Hengelo werden tegen
den grond geslingerd. In bewusiteloozen toe
stand werden zij ernstig gewond naar het
Diaconessenhuis te Leiden overgebracht.
VERMIST.
De twintig-jarige M. Amory, die Vrijdag zijn
ouderlijke woning te Maastricht verliet is daar.
in sindsdien niet meer teruggekeerd.
Te Elberfeld vonden Zondag de Duitsche natio
nale kampioenschappen plaats. De uitslagen
luiden
Sprint: 1. Steffes, 2. Engel op wiel; 3. Oz-
mella,4. Bernhardt.
100 K.M. achter groote motoren: 1. Sawall, 2,
Möller; 3. Krewer; 4. Hllle.
"Van de stayers zullen 1 „r en Sawall DulUeh
land te Kopenhagen vertegenwoordigen.
MOTOR OVER DEN KOP GESLAGEN
Maandagmiddag is een motarijder op den
Amstelveenscken weg in een wegsloot gereden,
waardoor hij onder zijn motorrijwiel geraakte.
Spoedig toegesnelde personen wisten hem te
'bevrijden. Hij had echter zware inwendige
kneuzingen bekomen en moest onverwijld naar
een zieken-inriohting te Amsterdam worden
overgebracht.
VERDUISTERING.
Als verdacht van verduistering werd door
de politie te Tilburg aangehouden Q. H. H.
uit de Jos. Israëlstraat aldaar. H., die reiziger
Is bij den grossier S., zou In den loop van
acht maanden een bedrag van ongeveer 1500
hebben verduisterd, door gelden te innen en
niet af te dragen. De man is ter beschikking
van den Officier van Justitie gesteld.
KOPENHAGEN, 10 Augustus Uit Oslo wordt
gemeld dat men tot nog toe vergeefs naar den
Oceaanvlieger Cramer heeft gezocht. Zondag
middag te 12.45 uur had men de laatste radio
verbinding met hem. Sedert dien heeft men
heden nog niets van hem gehoord en koestert
men zoowel te Oslo, als te Kopenhagen groote
vrees, dat hem iets overkomen is. Boven de
Noordzee heerschte gisteren een hevige storm.
Behalve Cramer bevindt zich in het toestel ook
z(jn mecanicien Paquet.
Zaterdag a.s. zal de Vüegproefdienst Eelde
Schiphol, welke een maand zal duren worden
begonnen.
Daartoe zal het eerste K.L.M. vliegtuig om
half vijf te Be:1de landen. Tevoren zal dien dag
de R°tte^ Aero-club vertegenwoordigd
zÜn- p de heeren van Tyen, van
Nyenhof Romunde toegezegd te zullen
komen 8 n3 zuilen aanwezig zijn een Kool
hoven^0®^®' en dubbelmotorige Batavia-machi-
Ibterie en Van der Pals' namena het
ïr t M rnlio Waterstaat en Aler namens de
K.L.M. zullen het vliegveld keuren.
2)
Vertaling door van R.
Stevig gemarcheerd kwamen nu in een groot
aantal gelederen stoere, somber uitziende man
nen met roode banderen, met forsche maathou
dende stemmen hun strijdkreet de wereld in-
galmend:
Stijgt omhoog uit dal en schachten,
Uit de duisternis der nachten,
heft omhoog het aangezicht!
Een oogenblik en het strijdlied werd over
stemd door de Marseillaise, die daverde door
het dalVreugdekreten en een donderend
„hoera" op de vrijheid. Roode strikken en roode
doeken overal, roode dassen en bandelieren,
roode banden om den arm en roode linten aan
hoed en meisjesvlecht een roode zee, bloed-
golvend naar den Wilhelmsburcht, het stads-
juweel
De Dom aanschouwde ernstig en plechtig dat
roode gewemel daar beneden, heilige gram
schap in biet strenge, steenen aangezicht. Te
zelfder tijd echter werd de Hemel in het westen
dor' er en zwarte sombere wolken verzamelden
z' 'neigend boven de Kathedraal.
An onweer, zeide moeder Beate. Kom, wij
■i onze toevlucht tot den Heer nemen!
tten zich om de tafel, en Beate las uit
O- joel van het manna-wonder, van de over-
w i g op de Amaiekieten en hoe Moze-s den
S.. i ekilom, zijn God verheerlijkend in:
„1 Uw majesteit vervult 8e geheele aarde!
Kathedraal liet haar machtig, veelstem-
Steigt berauf aus Tal uud Schachten,
aus dom Dunk el, aus den Nachten,
hebt empor das Angesicht!
mig klokgelui hooren een wereld van klan
ken en akkoorden, eene Ijymne, door haar
pracht en schoonheid dwingend tot eerbiedig-
bewonderend aanbooren.
De roode „Internationale" trotseerend zon
gen de Domklokken forsch-dreuneod haar Hoog
lied, lofprijzend God, met blijde galmen.
HOOFDSTUK II.
De prikkel der eerste teleurstelling.
Voor de „Groenhof" een oude hoog-gevelige
patriciërswoning, opziende naar de trotsche er
kers waarachter nog heden over zijn lot beslist
zou worden, stond Erich Krafft; slanke rijzige
verschijning, smaakvol gekleed, een hoogmoe
dig glimlachje op het smalle, scherp-belijnde
gelaat.
De buitengewoon groote hoofdingang met de
wonderschoone arabesken, een meesterstuk der
oude roemrijke Ulmer-school, zou waard zijn
een vorsten-verblijf te sieren, trouwens geheel
het trotsche bouwwerk deed meer denken aan
een keizerlijk paleis dan aan de eenvoudige
woning van een burger; toet stamde uit dien
grooten tijd, toen de rijke handelssteden Utm,
Augsburg en Neurenberg de geheele wereld be-
beerschten.
Een weinig schroomvallig trok Erich aan de
bel; bij bet gezicht van dezen trotschen burcht,
dien hij wilde veroveren, scheen hem zijn plan
wel wat vermetel toe. Wat was hij dan? Een on
bekend bouwmeester uit een klein burgerhuis-
je, in het niet verzinkend tegenover dit vorsten-
paleis. Zijn vader stamde weliswaar uit een
oud, aanzienlijk geslacht, maar was zijn geheele
leven arm gebleven en had niets geërfd dan
den grooten naam.
Automatisch opende zich de deur en hij trad
een reusachtige hal binnen, wier buitengewoon-
breede bogen hoog genoeg waren om de groot
ste huifkarren, die meestal de kostbaarste goe
deren uit vreemde landen in bet rijke handels
huis brachten, door te laten. Nu waren de
ruime hallen leeg, slechts aan de muren zag
men wapens, geweien en allerlei steenen figu
ren. Aan de achterzijde bevond zich een poort,
toegang verieenend tot een ruine, door een tuin
en ondiepe pakhuizen omsloten, binnenplaats.
Toen hij de monumentale trap uit doniker-
gebeitst eikenhout beklom, klonk hem een
gedempte miuziek tegen em luisterend hief hij
het hoofd. Wel, de sohoone Thea Nublieg
musiceerde!
Gaarne had hij nu terstond bij haar zijn op
wachting gemaakt, maar verstandig bedwong
hij zich; eerst wilde hij met haar vader spre
ken. Een stokoude knecht met gebogen rug en
klein, gerimpeld gelaat geleidde hem naar een
hooge prachtige deur, opende haar en liet hem
binnentreden.
Erich stond in een op een zaal gelijkende
kamer met goudbruine iambrizeering, kleurrij
ke behangseltapijten, zeer grooten haard en
hooge eiken kasten met prachtig-uitgebeelde
wapenschilden. Zacht licht viel door de ven
sters en een prettig-gezellige erker met ronde
bolgeslepen ruiten noodde tot heerlijk rusten
en intiem gekeuvel. Alles was rijk, statig, ver
tolkend smaak en gevoel voor het sCboone en de
heer des huizes, die aan de breede schrijftafel
zat, harmonieerde door zijn echt-oud er wetsche
voornaamheid met deze def tig-stij l vol ie omge
ving.
Hij was groot en schraal met emstig-streng
gezicht en een weelde van sneeuwwitte horen
sierde het hooge vooTlhoofd. Zijn scherpe blik
trof een ondeelbaar oogenblik den bezoeker, het
optrekken der bovenlip met den korten grij
zen knevel drukte misnoegen uit, maar de
smalle witte, gesoigneerde hand werd hem
toch minzaam toegestoken. „Ja, ja," zeide hij en
rekte de hooge, gespierde gestalte, „wel, meneer
Krafft, gekomen om de beslissing te vernemen?
Juist, meneer Nübling, antwoordde Ericb
vastbesloten. Laten we plaats nemen, verzocht
hem Niibling, na plaats genomen te hebben,
zeide hij met zijn koele, een weinig krakende
stern: Ik heb uw plannen voor de restauratie
der Kathedraal bestudeerd en zeer veel schoons
daarin ontdekt, maar niet die grootschheid, die
ik dacht te zullen vinden helaas niet.
Niet? riep Erich, zoo ontroerd dat zijn
adem dreigde te stokken.
Neen, meneer Krafft. Ik wil openhartig
spreken. U let te veel op den uiterlijken schijn,
op de hernieuwing van het aanzicht van onze
heerlijke Domkerk, dat door de weersinvloeden
zoo zeer geleden Ihieeft; u dringt niet dorr tot
de kern der zaak, in den onderbouw zetelt het
kwaad. En ik geloof dat men vóór alles, hier
aan denken moet.
De fundamenten der Kathedraal staan on
wankelbaar als een rots, trotseerde Erich.
Ik weet niet, twijfelde Niiblilng, reeds bij
den eersten aanleg der fundamenten zijn de
bouwmeesters veel te zorgeloos geweest en heb
ben de cmdermiuren op keldergewelven en gan
gen gezet. Vijf en zeventig jaar later begon de
toren te werken, de muren weken uit de lood
lijn, zoodat de welfgebinten loslieten en naar
beneden stortten. De schade werd weliswaar
hersteld, maar toen in 1881 de torenkap opge
zet moest worden, was wederom versterking
der fundeerdnig noodig. Hoe veel is er sedert
dien tijd veranderd! Denk toch eens aan de
voortdurende en geweldige trillingen die het
Domplein en zijn geheele omgeving te verdu
ren heeft van de moderne transport- en ver
keersmiddelen de zware vrachtauto's, de
traanwegen, bij dag en nacht, jaarin, jaaruit.
Daaronder lijdt zelfs de sterkste bouw. Niets
op aarde is bestendig, alles is aan verandering
onderhevig, zelfs rotsen kunnen splijten. Daar
om adviseer ik u het project in te trekken en
de zaak uit nieuwe gezichtspunten te beschou
wen.
Neen, antwoordde Erich stuursoh, mijn
overtuiging blijft: De Dom staat stevig afls een
„Roehe de bronce!" Zijn woorden klanken als
een strijdkreet, waarmee hij den ouden, be
schaafden heer den oorlog verklaarde; aandoe
ningen overstelpten hiem, zijn brein beneveld,
boosheid in het hart en snerpende pijn in de
borst; zijn droombeeld, bouwmeester eener Ka
thedraal te'zijn, was vervlogen.
Schouderophalend zeide Niibling met verkrop
te gramschap in zijn stem; „Het spijt me, dat
wij het in zoo'n gewichtige zaak niet eens kun
nen worden. Gaarne zou ik uw standpunt ver
dedigd hebben, maar onder deze omstandighe
den is het mij niet mogelijk. Daarenboven hebt
ge machtige tegenstanders in den gemeenteraad
en in de bouwcommissie.
Grüner, viel Erich uit, den oweër neemt
men toch niet au sérieux!
Dat is onjuist Grüner is in den oorlog
rijk geworden en heeft een machtige partij
achter zich. De vroegere handelsreiziger is nu
een rijke houthandelaar en de onbestreden led
der der arbeiders. Hij haat u hartstochtelijk.
Dat geloof ik graag, riep Erich lachende,
toen Grüner, hij was nog een kwajongen, een
aardig meisje lastig viel, heb ik hem een on
barmhartig pak slaag gegeven. Sindsdien is hU
mijn doodsvijand.
De twee mannen verhieven ziöh en stond®11
ernstig en trotseh tegenover elkaar oude
en nieuwe tijd, ouderdom en jeugd.
Uw vader was mij een trouwe vriend, rei
de Nttbling, daarom wil ik u, voor wü schei
den, een goeden raad gerven. U streeft als
bouwmeester naar het hoogste. Ja ik
zad bouwen! barstte Erich uit of luchtkastee-
len of kerken, dat is mij hetzelfde- Den he
mel of de hel dienen, God of den duivel hui
zen bouwen, dat kan me niet schelen, slechts
bouwen, bouwen, bouwen tot hoog in de wol
ken!
Kalm, jonge vriend, bedaarde Nübling
zijn onstuimigheid. Uw ambitie kent geen gren
zen, maar daarmee bouwt men' nog geen toren
in de wereld, hoogstens een toren van Babel,
die ineenstort voor hij voleindigd is. U ont
breekt het rotsvaste fundament geloof en
kennis, geweten en plichtsbesef. Zonder deze
steunpilaren mist ge den vasten grond voor
uw leven en voor uw geheele toekomst. Ge zijt
als de titanen, een hemelbestormer, door laat
dunkendheid en zelfaanbidding daartoe gedre
ven, niet door een sterk verlangen naar God
en geloofsijver. Ook Lucifer, de vorst der duis
ternis, wilde den hemel bestormen en God van
den troon sfooten maar dan volgde zijn ver
schrikkelijke val in den vuurspuwenden af
grond.
Erich lachte spottend. Men gelooft niet meer
aan de-ze buiteling in de onderwereld, zeide hij.
Ja, ja de moderne tijd gelooft niet meer
aan de dogma's, zeide Nübling bekommerd. Ook
denkt men niet meer aan het lot van den he-
m-elbeatormenden Icarus.
Erich dacht diep en ernstig na; uit Nüblings
woorden klonk oprechte deelneming, en zijn
stem werd wanner en hartelijker toen hij ver
volgde: Hoe gaarne had ik je in mijn zaak op
genomen, Erich! Want steeds hield ik van je
en verwachtte veel van je toekomst. Immer
hoopte ik je voor de Kathedraal te winnen, tot
welke ik mij van jongs af aangetrokken voel,
waarvan ik innig en intens houd als van een
bruid niet alleen wegens haar onvergelijke
lijke schoonheid, maar omdat ze mij schijnt te
zijn de ver persoon! ij king der Godsgedochte en
een nieuwe Sinai. Want hier zijn de tien Gebo
den in bef geheele Evangelie in steen gebeiteld;
<Mt heilige bouwwerk omsluit alle Godsgeboden
eh alle zedenwet'en der menschheid al-s een
hemeisburcht. Mijn beste, jonge vriend, bouwen
is verheven en schoon. Maar zooals de wonder-
bouw der Kathedraal, zoo moeten ook de kunst
en het leven van den bouwmeester in God de
basis bebben. Ook n,u nog is voor jou de weg
naar mijn huis en hart vrij. Maar durf je mij in
de oogen zien en zeggen dat ge met een zuiver
hart en rein geweten de-zen weg kunt gaan?
Erich sloeg de oogen neer en een gevoe! van
beklemming beving hemeen hemelhoog® muur
scheidde hem van dezen man. Dan bief hij
trotsdh het hoofd op en riep: Ik buig m'j voor
geen ander, slechts mijzelf wil ik dienen. Door
eigen kracht wil ik mijn doel bereiken; al moet
ik er voo-r vechten, slagen zal ik. Daarom
ik heen, silechts nog een enkele vraag. U weet,
ik koester nog andere wenschen mm§« wen-
scihen; zuilden deze nu, nadat ik ais 'x»uwmeester
der Kathedraal niet ln aanmerking kom, onver
vuld blijven?
Nübling legde hem de handen op dep schou
der en zeide; „Beste jongen- de Dom en mijn
dochter zijn twee versdbUl®^^ (--Uffe-n, die niets
met elkaar gemeen hebben. Tlvea is een vrij
menaoh met eigen wil, vraag haar zelf.
Blij verrast riep Erich: En hoe ook de beslis
sing van Th-ea zij u ^nlt er iu berusten? Ja.
Dan geef ik den moed niet op, jubelde Erich
en drukte Nübling d® hand. Tot weerziens!
Zijn wensCh vond g®en we®rklank. Nübling zag
hem met een pijnlUk glimlachje na, zette zich
treurig in zijn boegen stoel, de oogen met de
hand bedekkende.
Eniicih echter triomfeerde: Nog uiet alles
veTloren. Zegt Thea ja, dam word ik toch deel
genoot der firma Nübling. in Tbea's hand ligt
d-e beslissing.
Hij trad voor den spiegel in de gang, streek
welgevallig over baar en baard en glimlachte,
zeker van de overwinning. O, hij was een knap
pe man en had geiluk bij de vrouwen.
(Wordt vervolgij
