NEDERLAND OP DE INTERN.
TENTOON STELLING.
ONS NIEUWE PAVILJOEN
GEOPEND
Wijsheid van den wiiten mal
wWM if
DINSDAG 18 AUGUSTUS 1931
28 Juni een aschvlak 18 Augustus
een der schoonste paleizen.
DE INRICHTING VAN HET
PAVILJOEN.
HET POLITIEBELEID IN INDIE.
MISSTANDEN TE BATAVIA.
BEGRAFENIS LOUIS CHRISPIJN.
KAPELAAN J. VAN HUSSEN f.
FIETSEN MET ELECTRISCHE
AANDRIJVING.
DOODELIJK JACHT-ONGELUK.
DOOR EEN AUTO GEGREPEN.
INGEZONDEN.
RUNSCHIP GEZONKEN OP DE
SCHELDE.
EXAMEN FRANSCH L. O.
AANRIJDING
WOESTELING
EEN BEZOEKER ONDER HET BED.
Parijs, 18 Augstus 1931.
In het park, aan de Oostzijde van het Lac
Daumesnil ligt weer ons tentoonstellingspaleis,
(lat in schoonheid opnieuw in de rij der meest
geslaagde monumenten van de zoo belangrijke
internationale koloniale tentoonstelling is getre
den. De menschenstroom, die dagen lang reeds
vooroij trok om de vorderingen van de verbluf-
rende onderneming, waarin de vreemdeling ons
devies „Je maintiendrai" leest, te aanschouwen
voelt met minder voldoening dan de landgenoot
nu de schuttingen gevallen zijn en op de beide
dakuiteinden van het paviljoen, dat de schoon-
eid heeft van een streng opgevat monument,
weer de driekleur wappert.
Twee en veertig dagen en evenzooveel nach
ten is er aan gewerkt nacht en dag en zij
die met constructiewerken bekend zijn uiten
hun verbazing, dat men zoo iets heeft klaar ge
speeld. Welk een indruk van ons kunnen is in
dit centrum van de internationale belangstel
ling gewekt. Een groote dankbaarheid dient
uit te gaan naar allen, die te Vincennes hebben
gewerkt en den naam van ons land hielpen
hooghouden.
Ons paviljoen staat er, en als men zich over
één ding heeft te verheugen, dan is het, dat
onze deelneming te Vincennes op particulier
initiatief berust heeft, waardoor de mannen
van ons comité onmiddellijk ter plaatse een be
sluit hebben kunnen nemen. Men heeft gezegd:
er moet een nieuw paviljoen komen en de daad
bij het woord gevoegd.
De aanmoedigingen, die onze werkers heb
ben ontvangen, ook van de particuliere verza
melaars, de medewerking van het Amsterdam-
sche Koloniaal instituut, dat de inrichting van
verschillende zalen op zich wilde nemen de
f/inHoziTi A f m «rol/Ivo In 11 t i
In den doorgang van ontvangsthal en achter,
zaal is een waardige plaats verkregen voor het
groote bronzen borstbeeld van H. M. de Ko
ningin wier zeer belangrijke inzendingen zijn
geplaatst in de meest diohtbijizijnde vitrines
alle preciosa gaan buiten de bezoekuren in 'n
enorme Lipsbrandkast, die door die firma voor
dat doel werd beschikbaar gesteld.
In den doorgang naar de staatkundige zaal
■staat de maquette van het oude paviljoen.
Voorts is in een der hoeken de verzameling
Indische muziekinstrumenten opgesteld.
De ontvangsthal is tevens de kunstzaal. De
beschikbaar gerteld© pneci-osa en kunstvoor
werpen door de verzamelaars afgestaan zijn in
tien groote vitrines geplaatst in de eerste plaats
de zeer waardevolle gouden en zilveren voor
werpen, kostbaar geciseleerd, oa. een prachtige
gouden kris door H.M. de Koningin in bruik
leen afgestaan, met bovendien kostbare weef
werken en voorwerpen van kunst. Verder moe
ten worden genoemd de zeer belangrijke in
zendingen, afgestaan door de Parijsehe musea
Guimet en het Trocadero.
Het geheel is buitengewoon voornaam waar
toe ook de werken der kunstenaars bijdragen
die weer boven de doorgangen de schilderingen
hebben aangebracht waarvoor zij reeds in he
le paviljoen hun krachten hadden ingespannen
De achterzaal werd bestemd voor een etno
grafische afdealing die aan ons vroegere pa
viljoen. ontbrak toen dj etnografica bij de
i n.~i h^ 'r, 'U' 'r^ea ea decoraties waren onderge-
mac 1 Bovendien liet zij toe de belangrijke
oeroeboodoer-neliefs in do zaaidecoratie op te
ru.m0n 'n serie Balisch schilderwerk.
1 e kunst van Java komt daardoor weer tot
naar recht. De belangrijke medewerking hier
door de etnografische afdeeling van het Ko
loniaal Instituut verleend, heeft nu gemaakt
dat (behalve de Ba.'laahe kunst ook andere
belangrijke hoofdstukken der beeohaivingisige-
aohiedenis, de Boedbisüsob» sculpturale kunst
van Java, waardig zijn vertegenwoordigd.
Een zeer belangrijks, t-jszb Boeddha- en
Boedd-basauvabeelden >-iia daarvoor aanwezig.
Het wandvlak ba ver. den breeden doorgang
van ontvangsthal naar de etnografische zaal
heeft plaats geboden voor de uitgebreide ver-
fondsen, die weldra in uitzicht werden gesteld, -m
stelden het bestuur in staat een overzicht te zamoiing Baiische schilderingen. ^Alle1 overige
verkrijgen van de mogelijkheden, waarop het j waniiruimten, dragen drapeeriagien die een
^ord«n gebaseerd. j beeld geven van de weefwerken en de versie-
ue orana naa net gebouw der particuliere in- i lingswijzen van stoffen in de verschillende
gespaard en °°k de pendoppo, het i gewesten van Insuiinde vervaardigd.
;1>€ p eiiltj'e> en bet groote plein ,j Frofessor van Eerde en zijn medewerkers
had nog de mooie Baiische ommuring met de
e-ende poorten. Een geheel van beteekenis,
waar ij het nieuwe paviljoen slechts aangeslo-
en ehoefde te worden om ons paviljoen nog
e sehoone artistieke en monumentale en
semble te doen blijven, waarover ons zooveel
lof was gebracht.
Om dat architectonische geheel te behouden
werd beslaten een paviljoen te bouwen, onge
veer driemaal zoo groot als het particulier ge
bouw.,
(o.m. de conservator de heer Lamster) zijn er
in geslaagd een geheel saimen te stellen van
groote belangrijkheid.
De inrichting der staatkundige zalen voor
staatkunde en economie is geschiedt door het
Koioniaai Instituut, welks handelsmuseum en
afdeeling Tropische hygiëne in hoofdzaak voor
het matemaai hebben gezorgd. De opstellingen
helbben plaats gehad onder leiding van prof.
de 15ussy, directeur van het Haudelsmuaeum
bijgestaan door den heer üthenmark.
P,! W,e;rkzaa™ €den kon het Plan üoor de Zuidzijde van het paviljoen bin-
n/entred-end vindt men eerst de weinige over
Het artikel „Evangelie en Koran"
in de Studiën.
BATAVIA, 17 Augustus. (ANETA).
De 'r-egeeringsgetmachtigde mr. ir. H. J. Kie-
wi-et de Jonge heeft in den volksraad ge
antwoord op de beschouwingen van het college
ten aanzien van het politiebeleid. De regeering
heeft dooT haar optreden, aldus spr., ten aan
zien van de Bataviaeche politie op de meesi
openlijke en ondubbelzinnige wijze getuigd
dat aan de leiding in het bijzonder veel ont
brak. De getroffen maatregelen toonen de
vastbeslotenheid der regeering om een einde te
maken aan de misstanden. De intensievere
oontrole van den laatstea tijd brengt meer
verkeerde practijken aan het licht dan vroeger
De regeering is overtuigd dat de politie "als
geheel geen flink eerbiedwaardig gezagsorgaan
is, welks reputatite niet kan en mag 'worden
geschonden door hetgeen enkele slechte ele
m.enten mesdoen. De regeering wijst met groote
beslistheid een minderwaardigverklaring var.
de Indische politie vergeleken bij de Europee
echo af.
Verder zei-de de heer Kiewiet de Jonge dat
het artikel in het April-nummer van „R. K.
Studiën'' getiteld „Evangelie en Koran" ge
schreven door den pastoor van Moentilan op
wetenschappelijk peil staat en meer de strek
king heeft van een verdediging van het Chris
tendom tegen dien Islam dan van een aanval
op den Islam. Evenwel komen er enkele min
der gelukkige uitdrukkingen in voor en een be
paald zeer afkeurenswaardige zinsnede, welke
het comité Pambeia-Islam aanleiding gaf in
grooten getale een circulaire te drukken, waar
in op de krenkend geachte woorden met nadruk
de aandacht wordt gevestigd. De president van
Middan-Priangan ontraadde in overeenstem
ming met den Procureur-generaal aan de voor
naamste leden van bit comité de verspreiding
van deze circulaire, aan welk vlea-zoek het
comité voldeed. De regeering verzocht den di
recteur van het departement van Onderwijs en
Eeredienst den schrijver van het artikel het
afkeurenswaardige zijner woorden ernstig on
der het oog te brengen en aan te dringen geen
exemplaren, overdrukken of vertalingen in
Ned.-Indië te verspreiden, daar deze bij ver
spreiding voor vervolging op grond van ar
tikel 157 van het Wet'hoek van Strafrecht in
aanmerking zou komen. De regeering hoopt
dat hiermede het incident gesloten is. Deze
opzichzelf staande gebeurtenis staat geheel los
van de groote toewijding en volharding,
waarmede ook de Katholieke geestelijken van
Moentilan naar hun overtuiging aan de gees
telijke ontwikkeling van deze landen arbeiden,
waarbij in het algemeen de gevoelens van
andersdenkenden evenzeer worden ontzien, als
zulks van de voormannen van den Islam .kan
worden getuigd.
uog de uitbreiding worden gegeven door de
hemieycle voor het groote diorama van Eland,
achter de ontvangstzaal gedacht, nog achttien
meter terug te brengen, waardoor een vierde
groote zaal werd verkregen voor de etnogra
fische inzending van het Koloniaal instituut,
terwijl op het omringend terrein weer de la-
landsche monumentjes, oa de batakwoning,
konden worden opgesteld, dank zij de materia
len, die het Koloniale instituut uog in voorraad
bleek te hebben.
De beer Moojen kon onmiddellijk aan den
arbeid gaan, te meer, daar van zijn oude tech
nische medewerkers er nog een voldoend aan
tal te Vincennes waren gebleven.
In den namiddag van den 3den Juli werd
het terrein vrijgegeven en belastte de stad Pa
rijs zich met de ontruiming en konden op ver
schillende plaatsen gelijktijdig de werkzaam
heden aanvangen.
Om snel te werken werd de ruwbouw aanbe
steed, terwijl de afwerking en de decoratie door
verschillende ploegen in eigen beheer werd
uitgevoerd.
Voor de buitenverlichting is thans het patent
Shaddowlite toegepast. Bij de proefverlichting
heeft het zeer goed voldaan en in den avond
zal het paviljoen een van de meest rustige en
harmonische aantrekkelijkheden van de ten
toonstelling zijn.
Aan een herbouw van het voorgedeelte van
het oude paviljoen, met den vroegeren gevel
en het samengesteld dak en de beide rneroes,
die zooveel belangstelling hadden, viel niet te
denken. De nieuwbouw zou den eenvoud moeten
hebben, die een snelle afwerking vereischte.
Een rechthoek die drie zalen omsluit, de ont
vangstzaal, tevens voor de kunst bestemd, en
twee groote hallen, één voor de staatkundige
en één voor de economische afdeeling twee
groote zij-ingangen, direct toegang gevend tot
de toonzalen en in een voorstuk van den houw
opgenomen, een zeer eenvoudige middeningang
als toegang voor de ontvangstzaal, ziedaar de
opzet, waaruit de architectuur van gevel en
dak logisch werd afgeleid.
Men kreeg, doordat ook de toonzalen hun as
met den gevel parallel hebben, een gevelbreedte
van ruim 90 meter, met op de bei.de uiteinden
de belangrijke uitbouwen, waarin de portieken
zijn opgenomen.
Door in den gevel dezelfde decoratieve stut-
beeren te plaatsen en de daardoor ontstane
muurvakken weder met de decoratieve pa-
neelen (Baiische reliefs) te vullen, het geheel
een zeer hoog en monumentaal basement te
geven en een daaraan beantwoordende kroon
lijst, werd een monumentaal aspect verkregen,
waarvan de voornaamheid nog meer tot uit
drukking werd gebracht door het karakteris
tieke dak.
■Heeft van buiten ons paviljoen een zeer
voornaam aspect, aoodat het opnieuw tot de
schoonste paviljoens van Vincennes is gaan be-
ihooren, ook van binnen kan het niet anders
dan den bezoeker verrassen.
De zoo geroemde prachtige ontvangzaal terug
te vinden, moet wel de grootste verrassing zijn
voor de ongeveer vijfhonderd gasten, die heden
de plechtige opening hebben 'bijgewoond. De
«aal is natuurlijk dn overeenstemming met de
afmetingen van het nieuwe paviljoen, doeh
niet opvallend kleiner. Met den marmeren vloer
de hooge 'betimmeringen, de rijke wanddeco
raties,, de zeen- decoratief geplaatste wandschil
deringen, het indrukwekkende plafond, de stem
mige verlichting, de breede doorgangen naar
•He zijden, die vooral naaT de achterzaal een
•«hoon perspectief openen, maakt de zaal een
Voornamen, rijken indruk.
De 'betimmeringen rijzen zeer hoog op, zoo
dot de tien vitrines voor de preciosa tegen de
•Handvlakken geplaatst daarmee een zeer ar
tistiek geheel vormen.
blijfselen van de inzendingen die in het voor
malig paviljoen waren ondergebracht. In de
middenga erij hangt een groote kaart van de
•bevolkingsdichtheid van Java, die thans ook
een overzicht geeft van de verbreiding van
den veestapel. Verder zijn er de stands in de
middemjalerij mat talrijke kaarten en ma
quettes.
De achterwand draagt in het midden de
schilderij, welke een beeld geeft van onze be
stuursorganisatie. Dan zijn er nog voorstellin
gen van onze onderwijsorganisatie, en de kaar
ten met de gegevens omtrent verbreiding en
omvang van de zending en van de missiën.
In de afdeeling verkeer zijn te zien: de be
langrijke stands van den hydrografischen dienst
het diorama met den onderzeeër dat een beeld
geeft van de d iepzee-zwaa r telera oh timet i nge n
van prof. Veiling Meinesz en daar tegenover
da uitgebreide zeebodemmaquette, de reliëfkaart
met geografische gegevens. De geheel© hoek
is ingenomen met de afdeeling Onze West.
De andere hoek bij de ontvangstzaal geeft
financiën, de Javabank en het volkscrediet. Een
-groot deel van den breeden wand is ingenomen
door de afdeeling tropische hygiëne van het
Koloniaal Instituut van Prof. Scbnuffer Ver
der de eterftestatistieken vain de Seneimbah mij
samengesteld door prof. Schnuffer en Kuenen
In den Zuidelijken hoek tal van gegevens
van de verschillende diensten en ook de kaar
ten die de uitbreiding van het Nederl. gezag
aangeven van 1614 tot onzen tijd
In de economische zaal wordt het oog direct
getroffen door de balans met de drie blokken,
die de handelsbalans van Ned. Indië voorstel-
!ea. Daarachter ligt de afdeeling scheepvaart
met de maquettes en kaarten en de 'bootmo-del
len terwijl in den waad tegen -de ohtva-ngstha.
de groote ver keerskaarten zijn aangebracht,
waaronder ook die van de K.N.I.L.M. Langs
den achterwand treft men stands der voor
naamste iandihouw-niltvoerprodU'Cten aan ka
pok. kokospalm, suiker, tabak, rubber, koffie,
thee enz. terwijl de zij-wand de diorama's van
Eland van het Koloniaal Instituut, de groote
cultures iti beeld brengen.
Alles te zatnen een prachtig geheel, dat weer
een volledig beeld geeft van de heteekenis on
zer Indische koloniën.
DIAMANTEN FEEST HEILIGE FAMILIE.
Mgr. H. A. Stöcker van de Berner Abdij te
Heeswijk, was Zondag te Beek.Ubbergen, te
opluistering van bet diamanten feest van de
Heilige Familie afdeeling vrouwen, te Ubber-
gen-Beek.
's Morgens werd een Heilige Mis opgedragen
door mgr. Stöcker. De plechtige jubileum her
denking des middags, werd besloten -met een
Lof.
MGR. H. W. H. EVERTa.
De Hoogeerw. beer Mgr. H. W. H. Everts,
geheim kamerheer van Z. H. den Paus, rustend
professor van het Groot-Seminarie en Kanunnik
van het Kathedraal Kapittel van .Roermond,
thans wonende te Buggenum, is Vrijdag van
de H.H. Sacramenten der Stervenden voor
zien.
NAAR DE MISSIE.
De weleerw. pater A. Busch S. J., te Gouda,
die benoemd is tot professor in de philosopkie
aan het St. Ignatius-College te Djokjakarta en
in den loop dezer week de reis naar Insuiinde
aanvaarden zal, heeft de vorige week Zondag
en thans afscheid genomen van zijn stadge.
nooten.
Een gehouden collecte bracht 1432,78 op.
Zondagmorgen om 10 uur overleed in het
groot ziekengastbuis te 's Hertogerbosch de
Weleerw. Heer J. H. P. van Hussen, kapelaan
te Vught (O. L. Vrouw Middelares aller ge
naden). Een half uur voor zijn dood heeft Z.
H. Exc. Mgr. A. F. Diepen den zieke nog be
zocht en met hem gesproken.
Onze correspondent te Eindhoven meldt ons:
Naar wij vernamen, bereidt de N.V. Philips
bet in den handel brengen van fietsen met
electrische aandrijving voor. Boven het achter
wiel komt een accu, welke 's nachts geladen
kan worden. Het rijwiel zal, zonder trappen,
een snelheid van 40 K.M. kunnen ontwikkelen.
Aan het stuur komen de schakelaars. De firma
Burgers levert de fietsen.
Een schot hagel in de volle horst.
Zondag bevond zich te Eersei de 20-jarige
M. Bazeman met een vriend in het jachtveld.
De laatste gaf aan B zijn geweer over, waar
van de haan gespannen stond in de richting
van B. De haan haakte achter het takje van
een boom het geweer ging af en B. kreeg het
schot in de volle borst. Geestelijke en genees
kundige hulp werd spoedig gehaald, maar de
heer B. is ter plaatse nog overleden.
5-jarig kind aan de gevolgen overleden.
Zondagavond is te Ten Boer het vijf-jarig
kind van den heer R. v. d. Veen, dat op den
w-eg speelde, door een auto, -bestuurd door den
heer A. B. uit Groningen, oven-eden. Eenlge
uren later is het kind overleden. Den chauf
feur treft geen schuld.
VAN EEN AUTO GESLINGERD.
Benige jongens, waaronder de 13-jarige H.
H. uit Groningen, die te Waldendorp, ge
meente Termunten bij zijn grootouders logeer
de, reden met den vrachtauto van den vracht
rijder M. mee. B-ij het passeer en van een
scherpe bocht werd H., die boven op den auto
stond, er afgeslingerd. Met 'n ernstige schedel-
fractuur werd hij opgeno-men. Dr. Botjes ver
leende de eerste geneeskundige hulp. De toe
stand van den knaap is zeer ernstig.
Veel belangstelling op „Zorgvlied".
Onder groote belangstelling is gister op de
begraafplaats .Zorgvlied" te Amsterdam het
stoffelijk overschot van den lieer Louis Chris-
pijn Jr. ter aarde besteld. Ze-er talrijk waren
die collega's, die gistermorgen te half 10 aan
hun „verleden kunstbroeder een 1-aatsten groet
kwamen brengen in de hall van den stads
schouwburg, welke tot chapelle ordente was
ingericht.
Van de wanden hingen zwarte, met witge-
boor-d'O draperieën af e-n ook de lichtfontein in
het midden was met een rouwfloers omhangen.
Daarachter stond de lijkkist opgebaard, omge
ven door een groot aantal kransen en bloem
stukken, welke door vrienden en bewonderaars
van den overledene waren gezonden.
Rond de baar stonden tal van belangstellen
den. -
Toen allen zich zwijgend bij het stoffelijk over
schot verzameld hadden, werd het woord ge
voerd docr mevrouw Jo van Annners-Kiiller,
namens het Ned. Tooneelverbond. Nog enkele
dagen geleden, aldus spreekster, hebben wij
gehoopt op een gelukkige wetffling in de ziekte
van den heer Chrispijn, welke hem in staat zou
stellen om weer op de planken van het Leid-
sche plein op te treden. Hoeveel had deze eer
lijke en zuivere kunstenaar ons nog kunnen
geven. Nooit heb ik een tooneelspeler gezien,
die met groote-r nauwgezetheid en met meer
liefde zijn rol opbouwde en beleefde. Hij was
een veelzijdig kunstenaar, die zijn gaven wist
te benutten, zoowel in ernstige rollen als in het
-blijspel. Hij voldeed aan den eisch die Shaw
heeft gesteld, n.l. dat het too-nee-1 de suggestie
geeft, dat er op het toomeei werkelijk iets ge
beurt met een werkelijk mensch. Hoeveel had
hij ons nog kunnen geven en hoeveel sehoone
mogelijkheden heeft hij gemist, want meer dan
een ander heeft hij geleden ouder de steeds
slechter wordende constellatie van ons tooneel-
leven. Wij zullen hem blijven herdenken. Het
is een weemoedige gedachte, dat wij geen an
deren troost meer kunnen geven dan deze laat
ste bloemengroeten en die herinnering in bet
hart.
Hierna werd de lijkkist naar bui-ten gedra
gen en vertrok de stoet. Op het Le-idscheplein
had zich een groote menigte opgesteld, die on
danks -den stroomenden regen geduldig wachtte
tot de stoet vertrok e-n op de-ze wijze de nage
dachtenis van den kunstenaar eerde.
Voor de beide toegangen van de strak ge
bouwde en met bloemen omgeven aula van
Zorgvliet" stonden vele belangstellenden, die
een wlnderigen tocht langs den Amsteldijk
er voor over gehad hadden, de komst van den
stoet af te wachten. Ook hier waren tal van
collag'as en vrienden aanwezig.
Nadat de kisit in het gebouwtje op een
baar was geplaatst, werd ze. terwijl Jan Musch,
Oscar Tourniaire, mr. J. Ten Winkel en Flor
La Roche er als slippendragers naast schreden,
naar de met 'n krans van aronskelken en dalia's
omringde groeve gevoerd. Dan daalde de kist
in de diepte neer. Familieleden en vrienden
sprenkelden er wat fleurige bloempjes op, waar
na de kransen op het zwarte laken werden neer
gevleid.
Dan bracht de heer Louis Saalborn namens
de directie der Kon. Vereeniging Het Neder-
landsch Tooneel een laatsten groet aan den
overleden acteur. De gevoelens, aldus spr., die
ons bezielen, zijn moeilijk weer te geven. Vooral
het verlies voor de naaste familie is moeilijk
met woorden te schetsen. Het leven heeft zijn
ei'sch gesteld. Het afscheid van het leven kwam
ook hier onverwacht. Dit afscheid is voor Chris
pijn gekomen toen hij weer den greep op het
leven had en weer wilde gaan werken. De man
was bezield met een eeuwige jeugd. Ook als
tooneelspeler bad hij de onnavolgbare gave de
jeugd weer te geven. Daarom blijft de plaats,
die hij in het tooneelleven vervuld heeft, ledig.
Het eenige wat ons overblijft, dat is de herin
nering aan een goed mensch en een groot kun
stenaar. Dat deze herinnering bewaard zal blij
ven in de harten van ons allen moge voor de
overblijvenden een bron van troost zijn-
Daarna sprak de heer Adriaan van der Horst,
directeur van Het Schouwtooneel, die Chrispijn
nog gekend had bij de oude tooneelvereeniging,
waar hij zijn loopbaan begon. Spr. schetste den
overledene als een waardig nakomeling van een
groot kunstenaarsgeslacht. De open plaats zal
niet zoo licht door een ander vervuld worden.
Veryolgens werd het woord gevoerd door
den heer Herman Schwaab namens de directie
van het Rotterdamsch Hofstadtooneel en mede
voor mevrouw Annie van Ees. Wij zijn, zoo
zeide spr., zeer getroffen door het heengaan van
dezen zeldzaam begaafden kunstenaar. Wij zul
len hem niet vergeten en spr. eindigde met de
zen groet: Goeden nacht, Lou.
Een vriend van den overleden kunstenaar,
de heer Zegers Klunk uit Zwolle, dankte voor
de bewezen eer.
(Buiten verantwoordelijkheid van de redactie.)
EEN HALF MILLIOEN GEVRAAGD.
Naar aanleiding van verschillende in uw blad
verschenen artikelen betreffende een wijze van
steunverleening aan het Nederl. Fabrikaat neem
ik, als belanghebbende, de vrijheid het volgenue
op te merken
Ondanks de hardnekkige handhaving der vrij
handelspolitiek door de Regeering, zou op dit
gebied nog veel te bereiken zyn, indien het
groote publiek overtuigd was van de noodzake
lijkheid van steunverleening en het verband
begreep, dat er bestaat tusschen de factoren van
oorzaak en gevolg in den huidigen crisis-toestand
hier te lande. Gezien de ongelooflijke onwetend
heid op dit punt, zou het allereerst noodzakelijk
zijn de groote massa daaromtrent degelijk in te
lichten en, door voortdurend hameren op een
zelfde aambeeld, de vereischte mentaliteit aan
te kweeken.
De w(jze, waarop dit zou dienen te geschieden,
moet vooral pakkend en origineel zyn.
Buiten de pers, denk ik o.a. aan een campagne
door stad en land afreizende propaganda-auto's
met massaal opgezette film-voorstellingen in de
open lucht.
Een ander, meer completeerend, middel zou
b.v. Zijn: het inrichten in elke plaats van betee-
wgro?te permanente toonzaal, waar
het pubhek geheel gratis met eigen oogen kon
kennismaken met een zeer uitgebreide keuze
van geprijsde, inheemsche fabrikaten op allerlei
gebied, beurtelings door verschillende fabrikan
ten tentoongesteld.
Aan deskundigen de beoordeeling omtrent de
mogelijkheid hiervan.
„Aglait Ilismatiksat
Inungut Ilingnajut".
J. van HASSELT.
Heerlen.
De bemanning gered.
Het Belgische Rijnsehip „Poseidon II",
sohipper Deurloo, geladen met zand, is giste
renmiddag tijdens stormweer op de Ooster-
schelde na/bij Stavenisse gezonken. De beman
ning, bestaande nit twee koppen, kon worden
gered. Het schip, dat 1093 ton meet, is ver
moedelijk gebroken en zit 16 Meter onder de
oppervlakte. De „Poseidon II" was op weg
naar Gent. Bergingsvaartuigen va.n de firma
Hoogenboezem en van der Tak zijn op de
plaats des on hells aangekomen.
BRAND.
HET AUTO-ONGELUK TE MOOK.
Naar men ons meldt heeft de weleerw. heer
Docketing, die bij eem auto-ongeluk op de
Moo-kselxe baan bij Nijmegen een schedelbreuk
en een dubbele kaakfractuur opliep, een opera
tie ondergaan aan de kaak.
De-ze operatie is goed gelukt en de patient,
wiens toestand ernstig geweest is, gaat lang
zaam vooruit.
BRAND IN HET LEGERKAMP BIJ
OLDEBROEK.
Zondagayond wer-d de assistentie van de
brandweercorpsen te OJdebroek, Zwolle en
Zwofllerkarspel ingeroepen voor een brand in
de legerplaats Oldebroek.
Do brand, die vermoedt Ijjk was ontstaan
door liet vlam vatten van een petroleumtoestel
van een der bevelvoerende officieren, liet zich
aanvankelijk zeer ernstig aanzien. Het houten
gebouw, waarin hij was ontstaan, was spoedig
een prooi der vlammen en daar men ter plaat
se slechts over weinig water te beschikken
had, dacht men niet anders of de verblijfplaat
sen der militairen zouden eveneens aangetast
worden. Door het krachtig ingrijpen der aan
wezige manschappen kon de brand echter tot
de eene woning worden beperkt.
De Mimister van Onderwijs, K. en W. brengt,
in het belang van toekomstige eandidaten voor
de akte Fransahe 'taal Lo., reeds thans ter
kennis van 'belanghebbenden, dat de commis
sie, aan welke dit jaar het afnemen van dit
examen is opgedragen, haar opvolgster in
overweging zal geven de mondelinge vertaling
uit 'het Fransch te doen vervallen, aangezien
zij van meening is, dat de schriftelijke verta
ling in het Nederlandsah voldoende gelegen
heid biedt een oordeel te vellen betreffende de
kennis van de eandidaten in dit opzicht.
Ter beoordeelinig van de uitspraak komt het
der commissie gewensoht voor, dat aan de
eandidaten voortaan ter lezing zal worden voor
gelegd eene bladzijde eenvoudig proza uit een
niet te voren aangekondigd boek, waarbij
'hun een kwartier tijd ter voorbereiding zal
worden toegestaan.
Door onbekende oorzaak ontstond Zaterdag
avond brand in de boerderij van den heer E.
Ufkes te Heiligerlee. De brand greep zoo snel
om zich heen, dat de inmiddels op het terrein
gekomen autohrandspuit der firma van Ber
gen aldaar niet kon verhoeden, dat het huis em
zoo goed als alles wat er in was 'n prooi deT
vlammen werd. Ook een deel van den oogst
en hooi gingen verloren. Verzekering dekt de
schade.
Gisterenmiddag is de boerderij van H. O. te
Kielwindeweer totaal afgebrand. Oorzaak onbe
kend. Verzekering dekt de schade.
Zondagmiddag had er op den Leidschemweg
bij Utrecht een aanrijding plaats. Een zestien
jarig meisje en een duo-passagier van een
motorrijwiel werden daarbij zoodanig verwond,
dat zij per G. G. en G. D. naar de klinieken
moesten worden vervoerd.
In een cafe in de Kanaalstraat te Utrecht
onstond Zondagmiddag ruzie doordat een. der
bezoekers een glaasje te veel had gedronken
en daardoor schijnbaar in een ruziestemming
kwam.
De woesteling sleepte een medebezoeker
naar buiten, rukte een koperen handvat van
de deur en sloeg zijn slachtoffer daarmede
op het hoofd.
Van een en ander is intussehen proces-ver
baal opgemaakt.
Toen de bewoners van een huis in de Kinker
straat té A'dam Zaterdag thuis kwamen en zich
ter ruste wilden begeven, ontdekten zij tot hun
schrik, dat zij bezoek hadden gekregen van een
onbekende, die zich onder het bed had ver
scholen. De vreemdeling bleek intussehen even
zeer geschrokken te zijn als de bewoners zelf,
want hij deed geen poging tot ontvluchting en
wachtte rustig af tot dat de politie van het
bureau Overtoom hem kwam halen en hem
voorloopig in verzekerde bewaring stelde. De
man had nog geen kans gezien om iets te ont
vreemden.
TWIST MET ERNSTIGE GEVOLGEN-
Teen Zondagmiddag die 17-jarige van Dijk uit
Marum en de 19-jarige E. Pijpker eveneens uit
Ma rum naar huis terugfietsten kregen zij te
Zevenhuizen om een onbekende zaak woorden
De ruzie ging zoo hoog, dat van Dijk mot een
mes Pijpker drie steken toebracht, waarvan
■één zóó diep ging, dat het mes de long raakte.
De jongeman is naar hot Academisch Zie
kenhuis te Groningen .overgebracht, waar hij
ter verpleging is opgenomen.
Zijn toestand was gistermorgen ernstig.
De politie te Zevenhuizen heelt de zaak in
handen.
DOODELIJKE HONDENBEET,
Te Eindhoven-Gestel werd Zaterdag het 10-
jarig zoontje van G., aan de Hoogstraat door
een hond zoodanig gebeten, dat hij gisteren in
het R.-K. ziekenhuis aan de gevolgen is over
leden.
KIND OVERREDEN EN GEDOOD.
Het 5-jarig kindje R. van D. te Ten Boer,
werd door een auto. bestuurd door den heer
A. B„ overreden en gedood.
De hertog en hertogin van York met hun
dochtertje tijdens een verblijf op Glamis
Castle, waar de schoonouders van den
Prins, de graaf en gravin van Stratmore,
hun gouden huwelijksfeest vieren
Wanneer de zetter in een alleszins vergeeft
lijken aanval van zenuwachtigheid bovenstaan-
de lettercombinatie niet door elkaar schudt,
dan zal gewis een of ander onzer lezers on
middellijk hier een Eskiinooschen titel uit le
zen, e-n vertalen: „Wetenswaardig boek voor
Eskimo's".
De Eskimo heeft het langen tijd met slechts
één boek gedaan; men kan dat ook zóó zeg
gen: de Eskimo heeft lezen geleerd om één
boek te kunnen lezen. Het Boek der boeken, de
Bijbel. Onlangs is er echter nog een ander
boek verschenen in deze taal, en dit niet van
de hand, van een Eskimo, die een begin aan
een eigen literatuur wenscht te maken, maar
van de hand van Goorge Binney, dat is een
Engelsche beambte van de Hudson-Baai Com
pany te Londen. Het „Wetenswaardige Boek
voor Eskimo's", is door twee zendelingen uit
het En-gelach ia liet Eskimo-dialect van Labra
dor omgezet.
Wat, zoo vraagt men zich natuurlijk onmid
dellijk hierbij af, is dan buiten de Bijbel mo
menteel zoo wetenswaardig voor den pelsman
in het hooge Noorden geworden?
Wel, de twee in het oog springende kwali
teiten des heerea Binney en al <wat daar aan
vast zit. Hij ds Engelscüman en Brit; en hij Is
employé van de Hudson-Baai Company.
Het nieuwe boek, in opdracht van de Com
pany geschreven, is voor een Eskimo te koop
voor twee hermelijnvellen. Of dat voor
een Eskimo veel en -voor de uitgeefster weinig
is, moet u zelf maar uitmaken.
Ds Eskimo komt er in alle geval mee op de
hoogte van een hoogst interessant geschiedenis
van het Empire; verder wordt hem verteld
van de voldoende positie in dat Rijk van de
Company, en tenslotte -is het voor den eenzame
op Labrador hoogst w-etenswaard, hoe hij zich
een trouw onderdaan van het Rijk, en een
goed vriend van de Company kan en moet be
toenen.
Een Duitsch journalist heeft ons uit het ge
ïllustreerde, van het Engel-sch in het Lahra-
dorsch overgezette boek, een en ander vertaald,
en de company zal ons dankbaar zijn, wan
neer zij er achter komt, dat wij haar in het
Nederlandsoh herdacht hebben.
Zooals verschillende menschen-rassen zijn,
zoo zijn er ook verschillende opperhoofden, maar
de grootste van allen, die in rechtvaardigheid,
witte, zwarte en bruine mensciien regeert, is
ikoning George". Op z'-n Es-kimo'scli heet hij:
Atanek George. Er wordt van hem verhaald, dat
hij een groot jager is, maar ook een goed
zeiler „wat een passende eigenaardigheid is,
voor iemand, die op een eiland woont". Van zijn
gemalin, Atanaxikjakse Mary „Hoofdvrouw van
.het Briteoke Rijk, wordt bijzonder vermeld, dat
zij dikwijls een zilvervos om de schouders
draagt, en bij plechtige gelegenheden hermelij
nen 'bont van de Eskimo's of van de
Company.
Als de koning en de koningin in hun groote
sta ties lede door de wegen van het tentenkamp
Londen rijden, dan geeft dat een groote op
winding onder het volk, nog grooter dan „waa
neer in den zomer het schip van de Company
nw handelshaven aandoet. Dan staat eenieder
stram en recht en zingt; Guddb saimarliuk
Atanerijavut''. God save the King.
Het Engelsche wereldrijk ontstond, doordat
de kooplieden van het eiland voor vele, vele
jaren naar onbekende afreken voeren, -o™
handel te drijven, en zij gedroegen zich overal
-ter waereld zóó voorbeeldig, dat de volkeren
van alle landen door niemand anders meer be
diend Wilden wezen.
„Maax gij weet hoe het met kinderen gaat.
Zijn ze j-ong dan onderwijst en leeraart men
hen, ze moeten leeren honden te mennen, en
een sneeuwhuis te bouwen en om bekwame
jagers te worden. Maar zijn ze groot geworden
en hébben ze hun eigen gezin, dan kan men
hun niets meer leeren
Zoo ontstonden de Dominions; zoo ontstond
het Empire. Al zulke dingen lioe interessant
en hoe wetenswaardig ook, blijven echter ab
stracta voor den Eskimo van Labrador. Voor
hem -is er toch eigenlijk maar ééu reëel ding,
-en dat is de Hudson-Baai Company.
Daarom drukt het wetenswaardige boek voor
Eskimo1'®" den lezers op het hart; le dat de
dingen, die de Company verkoopt, goed zijn;
2e. dat de Company helpt en redding brengt in
tijden van ellende en rampspoed; 3e dat er
geen trouwer vriend voor de Eskimo's is, tenzij
de Company.
En daarom moet de Labradoriaan zijn best
doen, om wat pelzen over te houden voor die
Company; en daarom moe-t de Eskimo zorgen
dat hij gezand blijflt en die waarde der hygiëne
inziet; om een extra pelsje aan die Company
te kunnen aanbieden; en daarom moet de kou-
lijder van het harre Noorden vooral de vellen
en vachten met groote zorgvuidigheid behan
delen.
De jongste gbneraltiie vam. Eskimo's eet meel
dn plaats van aeehondenvleesch, vaart in een
motorboot inplaats van in een kajak; han
teert het geweer en woont al in houten huizen,
en hoest en hoest en daartegen waar
schuwt heit „wetenswaardige boek" ten
strengste.
Het Eskimowoord, voor zorgvuldigheid luidt:
Udiertutsiamek en U-diertut.siarnek komt op
élke pagina voor van het werk.
Nauwkeurigheid, zorgvuldigheid, aandacht
moeten in dienst gesteld van de Gompany. Ook
wanneer d© Eskimo in zijn boot vaart of in
zijn slede rijdt, dat hjj dan goed uitzie, of de
steenen langs zijn weg niet wonderlijk schoon
gekleurd zijn, schitteren of metaal bevatten.
„Veel eteenen zijn waardeloos, maar
waarschijn'ijk is het, dat iemand op
zekeren dag een steen naar het haüdels-
etation brengt ter keuring en dat die
man waarachtig ©en gelukkige .Eskimo zal zijn.
Want hij zal ruimschoots worden beloond, en
hij en zijn gezin zullen de rijkste Eskimo's van
Labrador zijn; zij zullen zich 'bezittingen ver
werven, die zich niemand drooanen kan
Dat is d© wijsheid van dien witten man, t©
koop voor twee vellen. Zoek goud, laat d©
Bijbel verder ongel®2611, wij geven u een nieuw
iboek; zoek goüd en alle schatten der aard©
worden u in uw armen, kouden hut toegewor
pen
Gauw gewoon.
„M'n vrouw wil koffie bij 't ontbijt, maar ik
heb liever
Ervaren vriend: „Je te-l wel gauw aan koffie
wennen."
Verschil
Zij: „Je hoort niet dikwijls dat vrouwelijke
kassiers er met het geld van hun chef vandoor
gaan."
Hij: „Neen, niet dikwijls, maar als 't gebeurt,
dan nemen zij gewoonlijk den chef mee."
