FABRIEKSARBEID.
Als
er
de
„feest" is
hoofdstad
m
Conflict bij Amstei's
bouwvereeniging
TïTNSDAO 18 AUGUSTUS 1931
VAN VROUWEN EN MEISJES.
VEERTIG JARIGE PRIESTER
FEESTEN.
DE EENIGE VRAAG IS DE WERK
GELEGENHEID GAANDE
TE HOUDEN
ZILVEREN PRIESTER-FEESTEN
PLANMATIGE OPZET VAN
PRODUCTIE- EN AFZET
MOGELIJKHEDEN
HARTJESDAG.
SOCIAAL-ECONOMISCH WERELD
CONGRES.
DE POLITIE HEEFT EEN ZWAREN
AVOND.
het resultaat van vele
ONDERHANDELINGEN
DE
STAKING AAN DE CHAMOTTE-
FABRIEK OPGEHEVEN.
BROEDERCONGREGATIE O. L. VR.
VAN ZEVEN SMARTEN.
UITSLUITING VAN DE FEDERATIE.
het voeren van vruchtbare
ACTIE ZEER MOEILIJK
GAAT H. M. DE KONINGIN NAAR
LUXEMBURG
MIJNBOUWSCHADE.
JHR. IR- J- A. VAN KRETSCHMAR
VAN VEEN t
ARBEIDSCONTRACT-
MOEILIJKHEDEN
DREIGEND CONFLICT BIJ
BURGERS E.N.R.
HET GEVAAR VAN ONDEUGDELIJK
DRINKWATER.
FELLE BRAND TE MIDDELBURG.
II (Slot!
In één opzicht hebben wij met onverdeeld
genoegen kennis genomen van het hier be
sproken Rapport der „Sociale Studieclub".
Het zou ons niet verwonderen, wanneer
het oorspronkelijk stuk, dat tot grondslag
voor de besprekingen in de club gediend
heeft, er wel ietwat anders zal hebben uit
gezien. Hier kon men nu eens van leer trek-
kèn tegen de verfoeilijke compromissen-poli
tiek, waar onze katholieke sociale politici
zich, naar sommiger gemeenschappelijke
meening, zoo vaak aan hebben schuldig ge
maak*». De fabrieksarbeid is voor vrouwen
en meisjes verderfelijk naar ziel en lichaam,
dus... de fabriek uit. Hier behoort niet ge
transigeerd te worden. Principieele katho
lieke politiek dient hier gevoerd. Men heb
be den moed zijner overtuiging
Maar toen kwamen in de commissie de
tegenwerpingen, waarvan er enkele in het
Rapport zijn opgenomen, en die klaarblij
kelijk tot soms sterke mitigatie van den
tekst hebben geleid.
Fin zoo verscheen er tenslotte een eind
rapport, dat, ook al onderschrijft men het
niet op alle onderdeelen, toch wel in zijn
algemeene strekking en practische conc u
sies de instemming zal hebben zelfs... van
die verfoeide en zoo vaak uitbundig mis
prezen katholieke oompromis-sociaalpolitici.
Dit resultaat beschouwen wij ïnderdar
als het belangrijkste, wat uit dit rappr
van deze sociale studieclub te toeren valt.
Het is toch buitengemeen gemakkelijk zeer
algemeene katholieke beginselen te formu
leeren Alleen komen we daar niet verder
mee. Wij moeten weten, tot welke practische
en in de gegeven omstandigheden mogelijke
toepassingen zij moeten leiden.
Zoo kan men wel decreteeren: het meisje
uit de fabriek, want deze is voor haar ge
vaarlijk. Maar aanstonds treedt deze andere
vraag naar voren: wat dan?
In Limburg is er juist van katholieke zij
de ernstig naar gestreefd, om in de mijn
streek, waar voor de dochters der talrijke
mijnwerkers weinig emplooi te vinden was
industrieën gevestigd te krijgen, die veel
vrouwenarbeid wagen. Men had daar de
gevaren van het leegloopen der meisjes lee
ren kennen, en beschouwde klaarblijkelijk
den fabrieksarbeid als het mindere kwaad,
als men 't zoo pessimistisch formuleeren
wil.
De meisjes uit de fabriek. Maar waar dan
met haar heen? Het Rapport geeft, zeer be
grijpelijk, de voorkeur aan: arbeid in eigen
huisgezin, of als dienstbode, onderwijs,
kenverpleging.
Wij laten nu daar, dat volstrekt niet alle
meisjes, die voor fabrieksarbeid in aanmer
king komen, geschikt zijn voor dienstbode,
onderwijzeres of verpleegster. Maar al waren
ze 't allen, voor welk percentage zou in deze
drie beroepen voor haar emplooi zijn te vin-
éten? En waar dan te blijven met die zeer
talrijke overigen? Leegloopen? Of allemaal
naar kantoren, winkels, warenhuizen, ate
liers? Alsof de zedelijk-godsdienstige gevaren
daar vaak niet even groot zijn als in de fa
brieken! Wie met de toestanden in de ste
den bekend zijn, zullen wellicht van mee
ning zijn, dat kantoren en warenhuizen
voor het vrouwelijk personeel volstrekt niet
minder gevaren en bezwaren opleveren dan
de fabrieken.
Maar meent althans de meerderheid der
Sociale Studieclub", de verdeelde arbeid in
de fabrieken is zoo eentonig en vreugdeloos,
en heeft daarom een nadeeligen psychischen
invloed.
Dit is een oud probleem, waarover
meeningen echter zeer verdeeld zijn.
Velen vergelijken den fabrieksarbeid me
den arbeid in beroepen, waarin- de arbeidei
nog een geheel produkt vervaardigt. Daar
gelaten, of deze tegenstelling veel zegt wie
jaar in jaar uit al maar de zelfde klompen
dn kleinbedrijf maalct, zal dit wellicht heel
wat eentoniger vinden dan den arbeid in
een fabriek, waarin de arbeider thans veel
minder het verlengstuk der machine is ge
worden dan de tot gespannen oplettend
heid verplichte opzichter.
Dr. Prak, de leider van het psycho-tech-
nisch bureau aan de Philips-fabrieken,
trachtte aan te toon-en, dat het geestdooden-
de van den macbinalen arbeid veel minder
den arbeider drukt dan door menigeen
wordt vermoed.
Ford is van meening, dat de eentonigheid
van den macbinalen arbeid slechts bestaat
in de fantasie van intelleotueelen, van stu
deerkamer-experts
Prof. de Vooys verzet zich evenzeer tegen
het kwaad gerucht, waai in de machine door
sommigen geplaatst is.
Hendrik da Man schreef zijn geruchtma
kend boek over „Der Ivampf um die Arbeits-
freude", en brengt uitingen van arbeiders,
die gewagen v.an liefde voor hun machines,
alsof het levende wezens waren.
Dr. Proost loofde -de machine, die minder
zwaren, minder slaafschen, minder verne
derenden arbeid vraagt dan vroeger in het
kleinbedrijf gevergd werd.
Walt'her Ratfoenau is van meening. dat
door de techniek de menschelijke arbeids
kracht voortdurend meer vergeestelijkt
wordt; en dat daardoor het zielsleven ver
diept en de cultuur veredelt.
Schultze-Gavernitz meent, dat. door de
machine de verantwoordelijkheid en de
geestkracht van den arbeider vergroot
wordt.
Ziedaar alle uitingen van mannen, van
wie niemand beweren zal, dat zij den arbei
ders geen warm hart toedragen.
Zeker, tegen deze meeningen valt onge
twijfeld een en ander in te brengen. Maar
zij bewijzen toch wel, dat als men tegen den
fabrieksarbeid van vrouwen en meisjes de
eentonigheid van den machinalen arbeid als
voornaam argument aanvoert, men gevaar
loopt meeningen van een halve eeuw terug
gedachteloos na te praten, zonder rekening
te houden met de werkelijkheid van het
Deken J. M. Hellegers.
Zondag is het veertig jarig priesterfeest van
den Zeereerw. heer J. M. Hellegers, pastoor en
deken te Alp-hen aan den Rijn op luisterrijke
wijze gevierd.
De jubilaris werd Zaterdagavond aan de
grens der parochie begroet door het feest
comité en te 7 uur plechtig ontvangen in de
feestelijk versierde kerk.
Kapelaan Sondaal sprak daarop den jubilee
renden herder toe, waarop een kort lof werd
gecelebreerd. Deken Hellegers werd daarbij ge
assisteerd door de kapelaans Sondaal en
Koopmans resp. als diaken en subdiaken, ter
wijil de zeereerw. heer A. Hellegers emeritus
pastoor, een broer van den jubilaris, als pres
byter assistens fungeerde.
Zondagmorgen te half tien droeg de zeer-
eerw. jubilaris een plechtige Hoogmis op. D.
jubilaris werd op feestelijke wijze de kerk bin
nengeleid,
Bij het H. Misoffer werd de jubilaris ge
assisteerd d-oor den zeereeiw. heer emeritus
pastoor A. Hellegers als presbyter assistens,
pastoor F. Cornet van Haarlemmermeer als dia
ken, kapelaan J. F. Lips uit Rotterdam als
sub-diaken, terwijl kapelaan H. Koopman als
ceremoniarius fungeerde. Cantores waren
weleerw. pater van Vliet O.F.M. en de wel-
earw. heer kapelaan H. Sondaal.
De'zangertjes der scho-la cantorum zongen op
het priesterkoor der Gregoriaansche gezangen
onder leiding van den heer J- J. C. Böckling,
terwijl het zangkoor de vaste gezangen, der
driestemmige Missa In onore di S. Piotro van
Oreste Ravaello Orsedo uitvoerde.
Op het priesterkoor hadden o.m. plaats ge
nomen prof. P. Beskes van Warmond, pastoor
Breukel uit Frankrijk en pastoor Keet uit
Bodegraven.
De feestpredikatie werd gehouden door pas
toor F. Keet, waarvoor hij tot tekst gekozen
had de woorden van den Psalmist: „Gelukkig
het volk, dat kan jubelen".
Na het H. Officie vertolkte het zangkoor de
cantate: Priesterglorie van L. A. Dobbel
steen, pr.
Des middags te half één werd den jubilee
renden herder in den tuin der pastorie een
treffende kinderbuld-e gebracht, terwijl er van
12 uur gelegenheid was voor besturen van
veree-nigingen om den jubilaris te compli
menteeren.
Namens de parochianen werd het woord ge
voerd door kapelaan Sondaal, voorzitter van
het feestcomité, die als feestgave der parochie
een bedrag van 1650 overhandigde, zijnde
165 gouden tientjes op een kussen, den zin vor
mend: „Hulde aan onzen Pastoor".
De jubilaris dankte hartelijk voor de vele
blijken van belangstelling, niet in het minst
voor het geschenk der parochianen.
Te 7 uur werd een plechtig danklof gehou
den, terwijl de dag werd besloten met een con
cert in den tui,n de-r pastorie, aangeboden
door de R.K. Harmonie „Leo XIII".
Nog een sprankje hoop
KON NED HOOGOVENS EN
STAALFABRIEKEN.
de
Pastoor J. C. Vijverberg.
Ondanks het feit, dat de zeereerw. beer pas
toor J. C. Vijverberg eerst sedert een jaar pas
toor was d-er St. Joseph-paroelhie te Leiden,
hebben de parochianen hem op zijn zilveren
priesterfeei&t op ondubbelzinnige wijze hun
blijken van belangstelling geboden.
De jubilaris werd Zaterdagavond in de
smaakvol versierde kerk ingehaald. Daarna
droeg die jubilaris een plechtig Lof op, daarbij
geassisteerd dorar den weleerw. pater dr. C. van
Egmond O.F.M., een neef v-an den jubilaris, en
de kapelaans der parochie, de weleerw. heeren
Gudd« en Dorbeck.
Zondagmorgen droeg de jubilaris een plech
tige H. Mis op, geassisteerd door den weleerw.
pater dr. C. van Egmond al-s diaken, den wel
eerw. tiiee-r Gudde als sub-diaken en den eerw.
heer J. Kroon als ceremoniarius.
Be feestpredikatie werd gehouden door den
neef van den jubilaris, pater dr. van Egmond.
Het zangkoor vertolkte, onder leiding van
den heer Martijn de missa „Regina Martyrum"
van D. Lioindo Refioe, terwijl na de H. Mis
de prieistercanit-ate van J. Haagh werd uitge
voerd.
Des middags werd een druk bezochte re
ceptie gehouden, waarop zeer velen uit Ledden
en vroegere standplaatsen viain den jubilaris
hem kwamen gelukwenschen. Daaraan vooraf
gaande had de aanbieding plaats van het feest
geschenk der parochie, bestaande uit de be
schildering van het priesterkoor der kerk, ter.
wijl tevens een bedrag aan geld werd aange
boden, ter delging van de schuld der nog jonge
kerk. Verschillende colleges lieten hun geluk
wenschen eveneens vergezeld gaan van ge
schenken.
In het plechtig Lof, dat het feest besloot,
dankte pastoor Vijverberg voor de vele bewijzen
van sympathie.
De groole concurrentie brengt verliezen
terwijl er geen spaarpot is.
In „Samen"'. Tijdschrift van Directie en
Personeel der Hoogovens, Mekog, en Cemij
schrijft de heer I(ngen) H(ousz) een zeer be
langrijk artikel over de plaats der fabriek in
de huidig' crisis.
Na een inleidende beschouwing over den
crisistoesiand in het algemeen, wijst sohr. op
de moeilijkheden in het eigen bedrijf door de
oprichting van een uoogovenbedrijt aan de
Westkust van Amerika, waarheen in het begin
veel ijzer verscheept werd en aan de oprich
ting van een fabriek aan de Oostkust vau dat
land, waardoor het Amerikaansch afzetgebied
zeer sterk is ingekrompen.
Van den kunstmest werd een tiental jaren
geleden gezegd, dat als de menscbheid het niet
leerde produceeren men spoedig van honger
zou omkomen daar de bodem de noodige voe
dingsmiddelen niet meer zou voortbrengen. Op
het oogeablik is het zoo, dat men kan uitre
kenen dat. als de toename van productie-ca
pariteit nog eenigen tijd zoo doorgaat, men
door 't uitstrooien van al dien kunstmest zoo
veel voedingsmiddelen zou krijgen, dat de
menschhheid ze onmogelijk kan opeten.
In verschillende branches werd getracht de
producenten bijeen te brengen, doch de pro
ductie van ruwijzer was zoo zee-r verdeeld, dat
alreeds gmuimen tijd een concurrentie op leven
en dood aan den gang is, die alteen aan de
allerbest geplaatste producenten nog de moge
lijkiheid iaat door te werken.
De vernoudingen zijn thans zoo geworden
dat onafwendbaar met verlies gewerkt wordt,
d.w.z. dat de contante opbrengst van het pro
duot minder is dan de contante kosten, die
noodig zijn om het te maken.
Er is dus niet alleen geen sprake van eeni,.
over te houden om daarmede de achter-
uitgang van de apparaten te bestrijden, doch
er moet op het product geld bijgelegd wen
den om het. te verkoopen.
Oude zaken, die zich in den loop der jaren
rijkdommen en reserves hebben vergaard, ltun
nen een r.ergelijken verllestoesband nog ©eni
gen tijd uit haar reserves dekken, doch t be
drijf beschikt niet over zulke spaarpotten. Het.
hoogovenbedrijf is nog jong en heeft nog nooit
winst aan zijn aandeelhouders kunnen uitL-
keeren: van een spaarpot is dus geen sprake
Integendeel, de zaak kan alleen gaande ge-
houden worden door behalve met het aandee-
lenkapitaai ook met bankerediet te werken. De
vraa<* is op het oogenblik niet meer, of wij
doorheen goedkooperen kostprijs werk kunnen
krijgen, meer afzet, want wij nemen reeds e-lke
opdracht tot ons. welke op de markt te ver
krijgen is, zegt schr. De eenige vraag die ons
bezielt is de werkgelegenheid gaande te hou
den en zotg te dragen, dat door den boven ge-
schetsten toenemenden verliestoestand niet op
een kwaac oogenblik het leven ons geheel en
al wordt afgesneden, doordat ons d-e be noodig-
de middelen niet meer ter beschikking wor
den geste-tó.
De noodzakelijkheid om loon en en salarissen
t-e verlagen is er dus niet eene, die er op uit
is de winstmogelijkheid van het bedrijf grooter
te maken doch is er eene, die er op uit 's
„überhaupt" het leven te houden.
Door den crisistoestand in Duitschland, zU"
de besprekingen over loonsverlaging voorloopig
verdaagd, omdat het geen zin heeft loonaf
spraken te maken vóór een beter inzicht in de
ontwikkeling der verhoudingen verkregen kan
worden.
Sohr. wekt het personeel op vast te houden
aan het laatste sprankje van hoop, dat er uit
de regelingen, welke men internationaal tracht
te maken, iets goeds voortvloeit en dat een
langzame verbetering moge intreden.
geld
Door studie en overleg
Ernstige relletjes in de Kinke.rbuurt.
De Hartjesdagviering in de hoofdstad is
weer niet zond-er ernstige ongeregeldheden
verloopen. Evenals het vorig jaar concern
treerde de drukte zich hoofdzakelijk in de
Kinkerbuurt. Overdag is Jt over het algemeen
zeer rustig geweest, hetgeen ten deeie te dan
ken was aan het slechte weer. Tegen
avond echter begon het in de Kinkerstraat
tamelijk rumoerig te worden. Omstreeks
waren het vooral kleine kinderen,
vermaakten met het afsteken van vuurwerk.
Er was toen nog niet zoo heel veel volk op
de been en de politie liet dit spelletje dan
ook oogluikend toe.
Omstreks S uur echte-r kwamen uit alle hoe
ken van de stad drommen opgeschoten jongens
opzetten, wier voornaamste doel was, de politie
dwars te zitten en relletjes te maken.
Velen stalden zelfs hun fietsen, waarmee
ze van ver waren gekomen in d-e omgeving van
de Kinkerbuurt. Weldra stond het overal zwart
van de men&chen. De trottoirs
den
7 uur
diie zich
Na veertien maanden.
Kapittel te Voorhout.
Het kapittel der Broeders-congregatie van
O. L. Vrouw van Zeven Smarten te Voorhout,
voorgezeten door Z. h. Exc. der. Bisschop van
Haarlem, Mgr- J. D. j. Aen.-enent, heeft
Broeder Caspar tot algemeen overste der Con
gregatie herkozen. Tot eersten assistent werd
gekozen Broeder Tlieodosius en tot tweeden
assistent Broeder Modestus. Tot Admonitor
werd gekozen Broeder Ephrim.
MISSIONARISSEN VAN HET H- HART.
Tot rector te Overhoven (Slttard) is be
noemd pater van Dinther; pater van Cronen-
burgh, rector te Overhoven, is belast met het
rectoraat te Stadbroek en rector Tillemans
van Stadbroek is verbonden aan het rectoraat
te Overhoven.
MR- A. HEYMAN t
Zondag is te 's Hage in 62-jarigen ouder
dom overleden mr. A. Heyman, oud-leeraar-
directeur van de opleidingsschool voor inland-
sche rechtskundigen te Batavia.
heden. En hoe denkt men over de eentonig
heid van den arbeid, verricht door een thuis-
naaister, die van 's morgens vroeg tot
's avonds laat, dag in, dag uit, jaar in, jaar
uit, hemden naait?
Zoo zouden wij n-aast verschillende ande
re alinea's van dit Rapport eenige nadere
gedachten-wekkende kantteekeningen kun
nen plaatsen.
Genoeg. Wij begroeten dit rapport, niette
genstaande leemten en eenzijdigheden, toch
als een welkome aanwinst voor onze sociale
litteratuur.
Moge deze Sociale Club haar studies ver- ye onrust, die zij in Geldermalsen en omgeving
Dank zij de voortdurende bemiddelingspo
gingen van mr. W. M. Kolff, burgemeester van
Deil, bijgestaan door den korten tijd geleden
benoemden burgemeester van Geldermalsen,
den heer F. F. van der Ven, werd de sedert 16
Juni 1930 heerschende staking aan de Cha-
mottefabriek, te Geldermalsen opgeheven.
Nader meldt men ons:
Op initiatief van den heer van der Ven,
burgemeester van Geldermalsen, werden 28
Juli besprekingen begonnen tusschen de di
rectie van de Vereenigde Ned. Chamottefa-
brieken en het bestuur van de Alg. Werkgevers
Vereeniging eenerzijds en vertegenwoordigers
van de Vereeniging van Fabrieksarbeiders an
derzijds over de mogelijkheid om tot opheffing
der staking te Geldermalsen te komen, die
thans ruim 14 maanden heeft geduurd.
De besprekingen stonden onder leiding van
den heer mr. Kolff, burgemeester van De-il,
die reeds vanaf het najaar 1930 bemiddelings
pogingen aanwendde.
Doordat de vakorganisatie bereid was den
eisch tot loonsverhooging, waarop in Juni 1930
de staking werd geproclameerd, in te trekken
en er zich ook bij neerlegde, dat geen collec
tief contract zou worden afgesloten, was de
basis voor overeenstemming gekregen. De
moeilijkheid was echter, dat de fabriek volle
dig doorwerkt met andere arbeiders en de
directie nadrukkelijk weigerde deze arbeiders
te ontslaan.
Na een reeks conferenties werd tenslotte
overeenstemming verkregen op de volgende
voorwaarden, die met zich brengen een be-
drijfsuitbreiding van de Chamottefabriek.
80 - arbeiders van hen, die 16 Juni 1930 in
staking gingen, worden binnen 3 weken aange
nomen, 70 verdere arbeiders binnen vier maan
den. Uit de resteerende groep stakers worden
gedurende een termijn van een jaar daarna
de arbeiders, die het bedrijf verder noodig
heeft gereeruteerd, met uitzondering van spe
ciale vaklieden. In deze overeenkomst zijn ook
de bazen en vanzelfsprekend de niet-georgani-
seerde arbeiders begrepen.
Deze overeenkomst werd door de stakersver.
gadering Maandag 17 Augustus aangenomen
waarmede een eind is gekomen aan de zeer
langdurige staking, die in geheel het land met
groote belangstelling werd gevolgd, ook door
waren diicht
bezet en de voetgangers hadden die grootte
moeite om zich door de drukte heen te werken.
Middelerwijl nam ook 'het vuurwerk afsteken,
dat in den beginne tamelijk onschuldig w
geweest, een ernstig karakter aan.
Onophoudelijk knalden de donderbussen met
veel lawaai door de straat en de zevenklappers
schoten voortdurend over de hoofden heen en
weer. Het regende soms vonken op de hoofden
van de wachtende menigte, die niet zoo ver
standig was om door te loopen. Wanneer
iedereen eenvoudig zijn weg was gegaan, dan
zou het ongetwijfeld niet tot zulke ernstige
ongeregeldheden zijn gekomen, als nu het
geval was.
Er was een sterke politiemacht op de been
onder leiiding van de inspecteurs Roos en van
Rooyen. Voorts bevonden zich ondier het
publiek nog een groot aantal rechercheurs.
De politie greep aanvankelijk niet in en liet
den straatschenders tamelijk veel vrijheid en
natuurlijk aarzelden dezen niet daar misbruik
van t-e maken.
De stemming werd steeds opgewondener en
een zeer groot deel van de „feestgangers" bleek
met geen. ander doel te zijn gekomen dan om
het den politieagenten en inspecteurs lastig
te maken. Bij voorkeur werden dan ook de
zevenklappers op de agenten afgeschoten.
Omstreeks half tien was de drukte zoo groot
geworden, dat het verkeer erdoor gestagneerd
werd. De politie achtte toen het oogenblik ge
komen om wat ruimte te maken en veegde
de Kinkerstraat de Nic. Beetsstraat en een
gedeelte van de Borgerstraat met den gummi
stok sdhoon. Onderwijl kwam ook versterking
opdagen, in den vorm van een detachement
agenten onder leiding van inspecteur van
Pinxsteren. Dit wekte echter het misnoegen
van een stel raddraaiers op, dat met stukken
steenkool en steenen naar de politie begon te
gooien. Een flinke charge met gummistok en
sabels was het antwoord op deze uitdaging.
De belhamels schoolden echter telkens in de
donkere zijstraten samen en poogden weer op te
dringen. Commissaris Dijkstra van bureau
Overtoom die eveneens ter plaatse gearriveerd
was maakte aan dit georganiseerd verzet
krachtdadig een eind door de hulp in te roe
pen van een zestal politieruiters. Deze kregen
het bevel de men-schen eerst aan te manen tot
doorloopen en wanneer daaraan niet onmid
dellijk voldaan werd, de menigte met geweld
uiteen te drijven.
Deze maatregel hielp, want na tien minuten
waren alle raddraaiers uit de omgeving ver
dwenen. Er vielen daarbij harde klappen en
één arrestant w-erd onder verzet naar het post
huis in de Borgerstraat overgebracht.
De politie zette daarna een deel van de stra
ten af, zoodat hier de rust geheel en al hersteld
werd.
Het strijdtooneel verplaatste zich toen ech
ter naar de J. P. Heyerstraat waar de bengels
opnieuw samenschoolden. De politie kon hier
echter krachtiger optreden, omdat er toen nog
maar weinig kinderen op straat waren. Een
uur lang voerde zij hier Charges uit en dreef de
menigte zooveel mogelijk over de bruggen van
de van Lennepkade en de Kostverlorenvaart.
Zij slaagde hierin echter niet geheel, zoodat
men nog tot ongeveer middernacht bezig is
geweest om de ordeverstoorders in toom te
houden.
Ernstige ongeregeldheden deden zich echter
gedurende het laatste uur niet meer voor.
In de andere buurten is het vrij rustig ge
weest.
In de Dapperbuurt werd een politieagent
door een stuk vuurwerk aan een oog verwond.
Voorts werden daar achter den spoorweg
overgang verschillende straatbranden veroor
zaakt door de jeugd.
In de Pijp was het den gansehen avond zeer
rustig en ork uit de overige buurten bereikten
ons 'geen berichten omtrent ongeregeldheden.
Omstreeks kwart over elf werd politieassis
tent!-e gevraagd in de Witte de Withstraat,
waar men de straat had opengebroken en
een paa.r agenten bekogelde met steenen. On
middellijk wei-den de politieruiters naar dit
punt gerequireerd, die in minder dan geen tijd
d-e gekeele buurt zuiverden va,n de onge-
wensdhte elementen. Geen van de agenten werd
getroffen.
In de Dapperbuurt, waar de politie onder
leiding stond van hoofdinspecteur Joosten,
heeft, men mét enkele Charges kunnen volstaan.
Een van die agenten werd hierbij door een
belhamel „geschept" en tegen d-e straat geslin
gerd.
Elders is het overal rustig gebleven.
Van 23 tot 29 Aug. in het Koloniaal
Instituut te Amsterdam.
In verband met de voorbereiding van het
door de „International industrial relations
association" te organiseeren sociaal-economisch
wereldcongres van 2329 dezer in 't Koloniaal
Instituut te Amsterdam, is gisteren in een
persconferentie, gehouden in „De Witte Brug'
te Scheveningen, het doel van het congres
nader toegelicht. In het kort komt dit hierop
neer, dat men door studie en overleg kome
tot een meer planmatigen opzet van productie
en afzetmogelijkheden over de geheele wereld
m. a. w. tot een meer logische verhouding
tusschen economische capaciteit en koopkracht.
In het geheel zullen ruim 200 personen uit
20 landen deelnemen. Algemeen voorzitter van
het congres is de heer C. H. van der Leeuw,
lid van de firma Erven wed. van Nelle te
Rotterdam: vice-presidenten zijn miss Mary
van Kleeck, directrice van Industrial Studies,
Russell Sage Foundation te New-York, de heer
Erich Lübbe, voorzitter van den algem-eenen
Bedrijfsraad van Siemens-Schuckert A.G. te
Berlijn en mej. M. L. Fledderus, van I.R.I. in
den Haag, terwijl met de zorg voor de pers
aangelegenheden is belast de heer L. Resnick,
Het bureau van de I.R.I. is gevestigd Java-
straat 66, den Haag.
De slotzitting van het congres, waarin de
resultaten der te honden besprekingen zullen
worden gereleveerd, zal per radio worden uit
gezonden, zoodanig, dat deze cok bijv. in
Amerika zal kunnen worden gevolgd.
De morgenuren rustig verloopen.
Men meldt ons uit Amsterdam:
Gisteren is de aangekondigde uitsluiting van.
de leden der landelijke federatie van bouwvak
arbeiders door Amstel's Bouwvereeniging een
feit geworden. Weliswaar hebben de federatie
leden geprobeerd om weer op het werk te
verschijnen, doch ze werden overal geweerd.
Slechts in vijf gevallen was het noodig, dat de
politie bij het verwijderen der federatieleden
hulp verleende.
Het is den geheelen morgen rustig geweest.
Woensdag a.s. wordt er door alle bouwpa.
troons te Amsterdam een gecombineerde ver-
gadering belegd, waarop de toestand zal wor-
den besproken.
diepen en verbreed-eni
veroorzaakte,
R. K. CENTRALE.
Het bestuur der R. K. Centrale heeft naar
het orgaan der A. R. K. A. meldt onder lei
ding van den voorzitter, den heer G. Bulten,
i-n Den Haag vergaderd.
Aan de orde kwam de finaneieele positie van
het Algemeen burgerlijk pensioenfonds. Het
werd zeer gewenscht geacht nadere gegevens
en de betrekking hiervan tot de verplichtingen
ten opzichte van de pensioengerechtigden.
Naar aanleiding van de behandeling in den
partijraad der R. K. Staatspartij van het
prae-advi-es van dr. Moller, betreffende die clas
sificatie van de gemeenten, werd een uitvoe
rige bespreking nam dit vraagstuk gehouden.
Het bestuur der R. K. Centrale stelde als zijn
conclusie vast, niet slechts dat het huidige
stelsel zeer onbevredigend is, doch tevens, dat
er geen billijk stelsel van classificatie is sa
men te stellen. Naar zijn oordeel dient zijn
.oude stad-punt gehandhaafd: opheffing van de
classificatie ten aanzien van de rijksloonen en
salarissen. Het stelde echter vast, dat bijzon
der de huidige oeconomiec-he omstandigheden
het voeren va.n een vruchtbare actie voor dit
doel zeer bemoeilijken.
Besproken werden de uitvoering van de arti
kelen 125 en 126 van de Ambtenarenwet en
de actie, die daaromtrent hij de openbare col
leges aan de orde is.
Er zouden voorbereidingen worden
getroffen.
Men schrijft uit Luxemburg aan de „Tijd":
Sinds eenigen tijd vermelden de bladen
alhier, dat binnenkort een vorstelijk bezoek
te verwachten is aan de hoofdstad van het
GroothertogdomThans -twijfelt er niemand
meer aan, of de hooge gast, die hier door
Groothertogin Charlotte en haar gemaal, prins
van Bourbon, verwacht wordt, is niemand min
der dan de Koningin der Nederlanden. Het
Luxemburgsche hof dat na den grooten oorlog
in allen eenvoud leeft, schafte o.a. alle paarden
af. Nu zijn dezer* dagen eciiter d© stallingen
weer opnieuw gevuld, daar het hof-eeremoniee
van Koningin Wilhelmina een intocht met
galakoetsen inhoudt. De Luxemburgsche ad-
daten oefenen reeds een parade-pas, en het
programma voor een uitvoering «N^i.
muziek (Wagenaar, Röntgen, Rrngrok, Scha
ter, Popper en Max GuiUaume) is f
Het koninklijk bezoek zal, als de meóedee-
lingen der bladen juist zijn, in den loop van
de maand September plaats hebben.
Verzakkingen te Chèvremont.
De buurtschap Chèvremont gem. Kerkrade.
heeft de laatste jaren veel te lijden van de
mijnverzakkingen. Verschillende huizen moes
ten worden gesloopt en de parochiekerk moest
grondig worden gerestaureerd. Op het oogen
blik zijn het vooral de woningen in de Pieter
straat, die de lasten van den mijnbouw voor
de bewoners wel droevig demonstreeren. Haast
huis aan huis is gescheurd van onder tot bo
ven. En wat voor scheuren! Aan elkaar ge
bouwde woningen worden van elkander verwij
derd. De huizen verzakken. De groote glas
ruiten der winkels vallen in gruizelementen en
de openingen worden vanwege de exploi'eeren-
de mijn Laura met planken dichtgespijkerd.
Met zwaren palen en balken moeten woningen
worden onderschraagd om ze voor invallen te
behoeden. Huizen moesten reeds ontruimd
worden. De trottoirs zakken in elkaar en de
waterleidingbuizen springen om een haver
klap, de gasbuizen raken defect. Het gas dringt
door de scheuren, soms honderden meters ver
wijderd van de breuk.
Oud directeur der Ned. Spoorwegen.
De oud-ddrecteur der Ned. Spoorwegen J-hr.
Ir J A van KretsChmar van Veen is giste
ren o-p 73 jarigen leeftijd op zijn buiten „Hei-
depa-rk" te Hilversum overleden. De teraarde
bestelling zal Donderdag a.s. op Zoigvlied te
Amsterdam plaats hebben.
ONS NIEUWE PAVILJOEN.
Minister Beelaerts van Blokland
naar Parijs.
De Minister van Buitenlandsche Zaken Jhr.
mr. Beelaerts van Blokland, is gistereuavond
naar Parijs vertrokken, om vandaag het te
bouwde Nederlandsche paviljoen op de inter
nationale Koloniale Tentoonstelling te openen.
STORM OP DE ZUIDERZEE.
SCHIFFERKINDERHEIM „ST. JOSEPH".
Betaalbaarstelling van coupon no. 1.
Coupon no. 1 per 1 Augustus 1931 van het
Schifferkinderheim „St. Joseph", Duisburg
Ruhrort is thans betaalbaar met 8.56 per
obligatie 1000, 4.29 per obligatie k 500,
86 ets. per obligatie a 100, zijnde de rente
a 4 pot. vanaf 14 Januari j.l. onder aftrek van
de in de circulaire d.d. 14 Januari jJ. van de
trustee vermelde kosten,
Houders van obligaties, die zijn aangemeld
tier uitbetaling a 70 pet., kunnen tegen inleve
ring van het in hun bezit zijnde oouponblad,
voorzien van de coupons per 1 Februari 1930
en v-olgende, een nieuw couponblad bekomen.
De uitbetaling geschiedt te 's-Gravenhage ten
kantore van Truffino Go. en te Amsterdam
ten kantore van de Incassobank.
Nu de collectieve arbeidsovereenkomst in
de metaalnijverheid niet vernieuwd is, is
voor de directie van de E.N.R. Burgers Rij-
wielenfahriek aanleiding geweest, om de loo-
nen en tarieven met 5% te verlagen, benevens
de vergoeding voor loonderving wegens va-
cautie te verminderen.
De Alg. Ned. Metaal-bewerkersbond heeft in
een vergadering met de betrokken leden be
sloten, deze verlaging niet te aanvaarden en
de andere werknemersorganisaties uit te noo-
di-gen tot een bespreking over deze aangelegen
heid.
Van de directie vernamen wij nog, dat niet
zij, doch de Metaalbond deze verlaging heeft
bepaald.
VLEESCHKEURING.
By beschikking van den Minister van Arbeid,
Handel en Nijverheid is bepaald, dat vleesch,
dat van uit het buitenland wordt ingevoerd langs
het „eerste kantoor" Oss, slechts mag worden
gekeurd in de fabrieken van de N. V. Zwanen-
berg's Slachterijen en van de N. V. H. Hartog's
Fabrieken. Dit vleesch mag slechts worden inge
voerd per spoor en moet daarna rechtstreeks
worden vervoerd naar een der bovengenoemde
inrichtingen, ten einde aldaar aan keuring te
worden onderworpen.
Twee sleepschepen gezonken.
De opvarenden gered.
Gisterenmiddag zijn hij stormweer ten
Zuiden van Enkhuizen nabij de Broekerhaven,
twee Rijnaken gezonken, namelijk de „Ni
die getrokken werd door de sleepboot „Antome
en de Orpheus", getrokken door de ^boot
Pieter". Beide sleepschepen zijn geladeni me
basalt en waren onderweg naar den Oeve
en Harlingen.
Alle opvarenden, in totaal negen personen,
konden nog bijtijds door de sleepbooten
gered en zijn te Enkhuizen aan den wal ge
bracht.
Het ongeluk is geschied, doordat de luiken
door de geregeld overkomende hcoge zeeen zijn
bezweken, waarna de schepen volliepen.
Twee arbeiders aan typhus overleden.
Door het drinken van ondeugdelijk water
zijn twee arbeiders, werkzaam bij het bouwen,
van een nieuwe brug over het Reitdiep onder
Dorkwerd voor den nieuwen vaarweg van Gro
ningen naar de Zuiderzee ongesteld geworden
en met typhus in de barakken van het Acade
misch Ziekenhuis te Groningen opgenomen,
waar zij beiden zijn overleden.
Het is nog niet bekend of de slachtoffers, de
21 jarige J. Rozema te Groningen en de 30-ja-
rige A. Ruber uit Hoogkerk uit den put of uit
het kanaal hebben gedronken.
EXAMEN LEIDER LICHAAMSOEFENING
De voorzitter der commissie voor examens ter
verkrijging van het getuigschrift als leider(ster)
in lichaamsoefening en van het getuigschrift als
sportleider of sportleidster brengt ter algemeene
kennis, dat de examens te Hilversum zullen wor
den gehouden en dat aanmelding tot deelname
aan een of aan belde examens moet geschieden
vóór 8 September a.s. aan het adres van den
voorzitter, W. H. Nysten, Oranje Nassaulaan 18,
's Hertogenbosch, met nauwkeurige opgave van
voor names m volledig adres,.
Gisterenmiddag te ongeveer vier uur is aan
de losk-ade te Middelburg brand uitgebroken in
een vijftig meter lange houten loods, gevuld
met hooi, stroo en kunstmest, van de N.V.
ZeeuwsOhe voeder- en kunstmesthandel.
In een minimum van tijd stond de loods
geheel in vlammen en de brandweer moest
zich dan ook bepalen tot het trachten uitbrei
ding te voorkomen.
Aan een zijde van de loods stond oip zeer
korten afstand een groot lompenpafchuis, dat
alleen doordat de wind gunstig was, kon wor
den behouden. Een op eenigen afstand staan
de houten loods, die dienst doet als houtberg-
plaat-s, werd nog even door het vuur aange
tast, maar hier wist men erger te voorkomen.
De brandweer, die nog in haar oude samen
stelling werkte, omdat de gereorganiseerde de
taak nog niet heeft overgenomen, heeft met
twee auto- en twee motorspuiten het vuur tot
staan gebracht.
Da oorzaak staat nog niet vast, doch wél,
dat men op het oogenblik, dat de brand uit
brak, werkzaamheden aan een electrise h*
machine verrichtte.
Loods en inhoud waren verzekerd»
