DAGBLAD VOOR SCHIEDAM EN OMSTREKEN.
„Ups and downs" der Duitsche banken
STADSNIEUWS
54ste JAARGANG
DONDERDAG 27 AUGUSTUS 1931
No. 16114
i
BUREAU KOEMARKT 4, SCHIEDAM
TELEFOON INTERCOMM. 68085
nieuwe inspecteur benoemd
UIT KETHEL
UIT moordrecht
DE SALZBURGER HOCHSCHUL-
WOCHEN.
De tweede cursus.
EEN TERUGBLIK.
DIT NUMMER BESTAAT UIT
DRIE BLADEN.
NOTEERING MOUTWIJN EN
SPIRITUS
De ABONNEMENTSPRIJS van de NIEUWE
SCHIEDAMSCHE COURANT bedraagt, franco
bij vooruitbetaling:
Per drie maanden 3.25; per maand 1.10;
per week 25 cents.
Bi) bezorging franco per post bedraagt de
abonnementsprijs per drie maanden f 3.75, bi)
vooruitbetaling.
LOSSE EXEMPLAREN zijn steeds aan ons
bureau Koemarkt 4 verkrijgbaar 5 cents
per stuk.
POSTCHEQUE- en GIRODIENST No. 81440.
NIEUWE SGHIEDAMSCHE COURANT
DE ADVERTENTIEPRIJS bedraagt:
Voor 1—6 regels: 1.55, elke regel meer 25 ets
Bjj contract aanzienlijke reductie.
Geen prijsverhooging voor den Zaterdagavond
Reclames tusschen den tekst dubbel adv.tarlet
Llefdadigheldsadv. half tarief. Voor Liefdadig-
heidsadvert worden geen contracten afgesloten.
Kabouter-advertentiën: 5 regels f 0.50; 10
regels 1.—! 15 regels f 1.60, bi) vooruit-
betaling. Porto voor opzending van brieven
gelieve men bij te voegen.
Gratis-Ongevallenverzekering 500.bij
vinger; 50.bij verlies van twee voorste
j overlijden door een ongeval; 500.- bij verlies van beide handen, voeten of oogen; 250. by verhes 2 eelimaal per maand in dit blad worden afgedrukt.
oorste ledematen alle vingers van een hand; 25.— bij verlies van eiken anderen vmger.
AANSCHAFFING LEERMIDDELEN
B. en stellen den Raad voor, over te gaan
tot aanschaffing van leermiddelen voor de i
Mulo-school G 1, tot een bedrag van 950.
Met ingang van 1 September Is tot inspec
teur bij de gemeente-politie alhier benoenid de
heer W. H. Kloeseman, thans adjunct-inspecteur
van politie te Deventer.
BEDEVAART NAAR HEILO
Gisteren zijn 85 deelnemers aan de bed©v/.ar
raar Heilo naar Maria's genadeoord vertrok
ken. Het weer was mooi en er beerschte een
devote en opgewekte stemming. Des morgens
was er H. Mis, des middags kruisweg en plech
tig Lof met processie met bet H. Sacrament
in de open lucht.
De deelnemers waren buitengewoon voldaan,
over den dag, die voor allen zeer genadevol
is geweest
CONGRES R, K. WERKLIEDENVERBOND
De plaatselijke deelnam© aan bet Congres
te Utrecht bedraagt thans 345 personen. Even-
tueele deelnemers kunnen zich nog tot en met
Zaterdag 29 Aug. a,s. bij de penningmeesters
hunner afdeelingen opgeven. Het harmonie
orkest „St. Ambrasius" zal de deelnemers ver
gezellen.
JEUGDREIS METAALBEWERKERS
Dezer dagen hébben de jonge metaalbewer
kers van St. Eloy een relisje gemaakt naar Ant
werpen onder leiding van kapelaan van Segge-
len. Er waren 57 deelnemers. In Antwerpen
ging men onmiddellijk naar het Katholieke
Internaat, waar werd gelogeerd. D© jongens
hebben zich in Antwerpen uitstekend geamu
seerd. Tegen 11 uur waren zij den anderen
dag weer in Schiedam terug.
STAATSEXAMEN
Geslaagd voor staatsexamen B de heor P.
Stulemeijer alhier.
De Maas, gezien van den betontoren de? nieuwe Maasbrug. Op den voorgrond is een groote zandzuiger aan t werk. In het
midden ziet men de nieuwe spoorbrug en op den achtergrond de stuw bij Borgharen.
ORANJE NASSAU-SCHOOL
Officiëele opening
Woensdag 2 September des middags om half
drie, zal de nieuwe school voor Gereformeerd
onderwijs» de Oranje-Nassauschodl, officieel
worden geopend.
BOOTTOCHT WERKLOOZEN
De „Zierilkaee" vertrok hedenmorgen met
meer dan 1000 werkloozen, alsmede hun vrou
wen en kinderen naar Hoek van Holland. Het
weer was prachtig en de tocht had 'm vlot ver
loop, zoodat de boot reeds om tien vooi tien
in den Hoek meerde. Het defoarkeeren ging
vlot en ordelijk-
Onderweg zijn de deelnemers gul op spijzen
en dranken onthaald. Om 7 uur wordt de boot
weer in Schiedam terugverwacht.
Kapelaan van Seggelen, maakte als adviseur
van den Metaalbewerkers bond St. Eloy, den
tocht mee
NIEUWE TOONEELVEREENIGING
Alhier is opgericht de toomeelveireeniigimg
„Vooruitgang is ons Streven" (V.I.O.S.j met
aanvankelijk 9 leden, Het bestuur bestaat uit
de hoerenJ. Sansitra, voorzitter, J. v. Dijk,
secretaris en C. Sansitra, penningmeester. Re
gisseur is die heer L. de Zwart. In November
zal deze vereeniging haar eerste uitvoering
geven.
DIEFSTAL
B. te Hillegenstoerg deed bij de politie aan
gifte van diefstal van veertig stukjes choco
lade, gepleeg op het feestterrein.
AANRIJDING
Gistermiddag Reeft op den hoek van de
^aat 611 "ie Velleveet een aanrijding
m n tusschen een auto, bestuurd door
stuurd (loor^r r!Rt,lL en 0611 motorrijwiel, be
kwam te vallen v*ethe';.De motorrijder
-p»— Tr verwondde zich aan de
linkerhand Dr Kunze heeft hem verbonden.
In den afkopen tlacht 70.jarf
wachtsman H. B. uit de Boomgaardstraat te
Rotterdam, van een touwladder gevallen, die
aan het s.s. Yaton, liggemd in de Wilhelmina-
haven was vastgemaakt Hij raakte te waiter
doch werd door een roeier van V.i.o.s. gered.
Aan het hoofdbureau van politie ia yy van
ÖToge kleeren voorzien.
SCHEEPVAART
SCHIEDAM, 25 Aug. Vertrokken: Dulitsch
6.s. Freiburg met stukgoederen naar Oost-Indag
via AntwerpenEng. m.s. Teleua naar St.
Kitts voor orders; Deensch B.S. Alain met
stukgoed naar Hamburg; Eng. m-®- Athellalr
naar Londen; s.s. Koudekerk naar R'öum.
SCHIEDAM, 26 Aug. Vertrokken,: Duitsch
m.s. Havel, met stukgoed naar Oost-Azlé via
Genua; Noorsch m.s. Belpareil, met stukgoed
naar Engelsch-Indië.
SCHIEDAM, 26 Aug. Aangekomen: s.s. Yalou
met stukgoed van Duinkerken; s.s. Tudaf, met
stukgoed van Hamburg in de W/ilhelmina-
haven.
BURGERLIJKE STAND
Aangifte van 2526 Aug.
GEBOREN: Johanna, dochter van J. P. van
Tienen en G. Komaat, Boerhaveplein 11
Jacobus, zoon van C. G. Bas en J. C. Kers,
Brouweirstraat 16 Josephina J. A., dochter
van J. P. J. Weber en J. F. Leunisise, IJssel-
mondestraat 96 Cornelia C. J. E., dochter
van C. van der Vlugt en C. J. E. Coster, Over
sohleschestraat 110 Jan, zoon van H. C. van
den Hof en J. in 't Veld. Rhoonschestrtaat 3.
GEHUWD: L. B. C. Weasel 26 jaar en J,
<J. Jiaaesou 24 jaar.
CRISIS-MOEILIJKHEDEN EN GLANSPERIODEN
DE VIERING VAN DEN KONINGINNEDAG.
Niettegenstaande het geenszins bemoeidi-
gende weer der laatste dagen, toonde Pluvius
zich gisteren bij de viering van het Kouingin-
nefeest nog al welgezind; hij kleine tusschen-
poozen kwam zelfs de zon de feeststemming
nog verhoogen. Het feestterrein, dat door zijn
tallooze vlaggen en wimpels een fleurigen aan
blik bood» was in een goede conditie. Nadat
de schooljeugd bij den burgemeester een zang-
hulde had gebracht, gingen zij in o.ptocht' naar
het feestterrein, waar hun verschillende ver
snaperingen en traetaties werden aangeboden.
Door den heer A. J. J. Keilen, uit Amsterdam
werden de kinderen op een aangename wijze
bezig gehouden. Het buikspreken, en goochelen
en de vertooning van de Oud-Hollandsche Pop
penkast verheugde zich in de belangstelling
van groot en klein. Intusechen was de kleurig©
optocht van versierde tilbury's, dog,cars, ver
sierde rijwielen en ruitere het dorp genaderd,
waarna op het feestterrein allereerst de keu
ring voor de mooiste versieringen plaats vond.
De jury, bestaande Uit de beeren J. L. Verveen,
burgemeester van Kethel, A. A. Roodenbung
en A. Winkes, uit Vlaardinger-Ambacht kende
de volgende prijzen toe:
Versierd© tilbury's: 1ste pr. J. Breugem; 2e
pr: C. Olstbooirn; 3e pr. A. Rijn.
Dogcans: le pr. D. van der Eik; 2e pr. A.
Poot, Jac. z.
Versierde rijwielen: p. Korpershoek en mej.
G. van der Meer.
Tijdens de hierna gehouden wedstrijden zijn
de volgende prijzen behaald:
Harddraverij: 1 j. <je jong; 2 W. Poot; 3
Nootenboom.
Ringsteken met tilbury's; 1 P. Verkade; 2 A.
Poot; 3 C. A. de Lange- 4 J. Zegwaard; 5 D.
van der Eik.
Hindernisfietsen (dames) 1 Nellie Vlaar-
dingerbroek; 2 Jo Remigius; 3 Nel Diethelm;
4 Anna Lange.
Hindernisfietsen (heeren) I A. Jongste; 2 C.
van der Meer.
Wedloop met hindernissen (Iheeren) 1 G.
Lansbergen; 2 A. de Lange; 3 F. Olsthoom.
Kuiipsteken (dames) I Mlaartje de Bruin; 2
Jo Reniglus; 3 Kaatje Bijl.
Kuipsteken (heeren) 1 T. Nootenboom; 2
W. Poot; 3 C. Diethelm; 4 A. de Lange.
Schoen zoeken (dames) 1 M. de Lange; 2 A.
de Lange; 3 M. Ditethelm.
Boegspriietloopen (heeren) 1 W. Breugem; 2
W. Poot; 3 A. Jongste; 4. T. Nootenboom.
Na afloop der wedstrijden, die gedurende
den geheelen dag veel belangstelling trokken,
werden de prijzen ter hand gesteld. Op het
voorterrein waar ve,ïsobililende kermisreizigers
hun tenten hadden opgeslagen, heerschte tot
laat in den avond een hoogst prettige stem
ming. De opgewekte muziek hield deze stem
ming er wel in en toen ongeveer half elf het
concert geëindigd was en de eerste vuurpijlen
de lucht in echoten was dit een toeken dat het
bestuur der ojranjevereeniging haar program
ma ging besluiten. De eerste pijlen werden
spoedig gevolgd, lucht kanonnades, schitter-
lidhten, z wemfont ei non met bril jan tbouquet-
ten, sterren en gouden regen (molentjes zou
den de Kethelaars zeggen) bengaalsch vuur,
alles spatte knetterend en knallend uiteen. Een
groote kroon a's slotdecoratie, omgeven door
licht en knaleffecten met fcot slot een bombar
dement van sterrenregens, en het feestpro-
gram wias afgewerkt. Toen het publiek het ter
rein verliet, kon men wel over de hoofden
loopen. Men hoorde niets dan lof voor het be
stuur over dit uitstekend geslaagde oranje.
DE STAKING BIJ de K. V. T.
Gistermorgen arriveerde alhier een scheepje
met een lading jutebaleo bestemd voor de K.
V. T. Daar wegens de staking niemand de jute
wilde lossen waren de heeren firmanten met
de bedrijfsleiders genoodzaakt zelf den schip
per van zijn vraebt af te helpen.
STUMPERD.
Het driejarig zoontje van den arbeider N.
de Bruijn, had al spelende de kasdeuren van
een klein kastje geopend. Er aan trekkende,
vdel de kasit om. Zij kwam op het jongetje
terecht. Geneeskundige hulp die terstond was
ingeroepen, constateerde hersenschudding. Het
ventje is naar het van Iterson Ziekenhuis te
Gouda vervoerd.
Honderd jaar geleden was Duitschland nog
een gewest om een poëet als Poot in verruk
king te brengen: Hoe genoeglijk rolt het leven
des gerusten landmans heen! Door zulke din
gen als bankkrachen, welke nu aan de orde
van den dag zijn, werd niemand bijv. ge
stoord. Pruissen had een staatsbank, de z.g.
Seehandlung, die ook nu nog als dusdanig fnn.
geert, maar de klerken van deze inrichting
hadden weinig anders te doen dan vliegen te
vangen. Kwam er een klant het kantoor bin
nengestapt om wat geld op depót te leggen,
dan werd hij niet zelden afgewezen met de
mededeeling, dat de Seehandlung waarachtig
niet wist wat met geld aan te vangen, noch
ook hoe het te beleggen.
Maar in 1833 deed het tolverbond zijn entrêe
in deze wereld en tegelijkertijd ongeveer ook
de locomotief, die er zooveel too bij zou dra
gen om het aanschijn onzer aarde tot onher-
kenbaarwordens te wijzigen. Spoedig ook be
gon de industrie op te luiken en weldra deed
de vraag naar geld zich steeds nijpender ge
voelen. Er waren steeds grootere kapitalen
noodig. Er moesten aandeelen worden uitge
geven en obligatieleeningen ondergebracht
worden en op zulke krachtsinspanningen was
het toenmaals bestaande bankwezen niet be
rekend.
Er moesten noodgedwongen dus nieuwe
banken komen, maar in Pruisen ging zulks
niet zoo gemakkelijk wijl het stichten van ban
ken op den voet van N. V. daar te lande door
zekere wettelijke bepalingen belemmerd werci.
Hiervan profiteerden de buren, zooals bijv.
Leipzig, waar in de veertiger jaren de Allge-
meine Deutsche Credit-Anstallt opgericht
werd. In 1853 verrees in Darmstadt de „Bank
für Handel und Industrie", gemeenlijk „Darm
stadter Bank" geheeten. De Disconto Gesell-
schaft zag wel-is-waar in 1856 in Berlijn bet
licht, maar in den vorm van een commandi
taire vennootschap op aandeelen.
Deze opbloei in de vijftiger jaren werd door
eene inzinking gevolgd, precies gelijk dat ook
al in bet oude Egypte gebruikelijk was, waar
de vette jaren eveneens met eene zevenjarige
malaise pleegden af te wisselen. Kort vóór
den oorlog van '70 begonnen de zaken weer
op te fleuren en toen deze oorlog met de
Franschen tot een voor Duitschiand gelukkig
einde gebracht was, barstten de knoppen en
bloesems van een geheel nieuwen staat van za
ken in eens allen tegelijkertijd open. In 70
was de Deutsche Bank al in Berlijn opge
richt en twee jaar later ontwikkelde de Dres-
dener Bank zich uit de privé-onderneming
„Michael Kaskel". Tusschen de jaren 1851 en
'70 zag Duitschland 295 N.V.'s geboren worden
met een kapitaal van 2.404 millioen mark.
Maar in de drie jaar, die tusschen 1871 en
1874 liggen, werden 875 N.V.'s opgericht met
een kapitaal van 3.306 millioen. Natuurlijk
volgde hierop weer een inzinking en deze ging
toenmaals, evenals zulks nu ook het geval
was, van een bankkrach in Weenen uit. De
Dresdener Bank werd daarbij zoo zwaar ge
troffen, dat zij nog maar ternauwernood aan
eene liquidatie ontkwam. Gelijk bekend werd
zij nu ook weer voor in-elkaar-zakking behoed
en wel door middel van belastingpenningen,
maar zonder dat iemand, althans van de be
lastingbetalers, precies weet boe de vork hier
eigenlijk in den steel zit.
In de droevige dagen, welke wij tegenwoor
dig doorworstelen, strekt het wellicht ten
troo3t zich te herinneren, dat wij al verschil
lende zoodanige perioden van inzinking ach
ter den rug hebben en dat wij ze alle zege
vierend hebben doorstaan.
De jaren tusschen 1879 en '82, tusschen '88
en '90, tusschen '97 en 1900 zuilen altijd te
boek blijven staan als glansperioden, in welke
het geld en de pret allures aannamen alsof
ze nimmer op konden. Maar deze hoogtepun
ten zijn door diepe depressies van elkaar ge
scheiden, depressies, welke niet met graven,
maar met heele kerkhoven als het ware zijn
bespikkeld en gedurende welke het gewee
klaag en het gejammer niet van de lucht was.
Wat de Duitsche banken, en in het bijzonder
de kolossen onder hen, de D. Banken, be
treft, begonnen deze in den loop der jaren
hun zwaartepunt meer en meer naar Berlijn
te verleggen. De Darmstadter nestelde zich
al zoo vroeg als '71 in de nieuwgeboren hoofd
stad van het nieuwgeboren rijk. Andere volg
den later; de Dresdener bijv. pas in '82.
Toen deze banken allemaal op een hoopje
bij elkaar gekropen zaten, begonnen ze elkan
der een moordende concurrentie aan te doen.
Zij overdekten stad en land met een net van
filialen, deposito-kantoren, dochter-maatschap
pijen, enz. Zij slokten provincie-banken op,
streefden meteen al naar concentratie en wan
neer van derde zijden niet voldoende business
aangebracht werd, togen zij op bet oorlogs
pad om zich een weg naar nieuwe, nog niet
bestaande ondernemingen te banen en het ini
tiatief voor de oprichting van allerhande
maatschappijen te nemen. Wanneer zulks in
het binnenland niet meer mogelijk was, open
de men kantoren in het buitenland en wan
neer die kantoren niet voldoende hielpen,
zocht men nog naar andere wegen. Zoo was
de Deutsche Bank leidinggevend in den droom
van het Oosten, welke ten slotte in een booze
nachtmerrie zou ontaarden.
De D. Banken hebben de hi'te van den
strijd niet geschuwd en daaraan is het wel te
danken, dat hun historie zoo menige rake lik
uit de pan te boekstaven heeft.
In 1901 brak een crisis in Saksen los, waar
bij de Leipziger Bank op het veld van eer
bleef, maar ook de Dresdener gevoelige klap
pen opliep. Laatstgenoemde bank moest in
vier dagen tb'd 50 millioen uitbetalen, wat
voor die dagen, die toch eigenlijk niet zoo
vreesehjk lang achter ons liggen, een gewel
dige prestatie was. Inderdaad was dit bedrag
echter gelijk aan 20 pet. van haar gezamenlijk
credietbedrag- De ADCA bank, waarover in de
laatste dagen ook gesproken is, werd uitge-
noodigd 8 millioen over de toonbank heen,
aan verschrikte depöthouders uit te keeren.
Rijksbank en andere banken sprongen echter
met edelen Schwung in de bres en aldus
werden groote ongelukken nog voorkomen. In
1907 hadden we weer met een ernstige crisis
te doen en weer moest de Rijks Dank te hulp
komen. Deze crisis had eenige gelijkenis met
de tegenwoordige, in zooverre bij hoofdzake
lijk veroorzaakt werd door wantrouwen van
het buitenland, dat zijn in Duitschland uit
staand geld in stormachtig tempo terug ver
langde.
In 1911 veroorzaakte de Pantersprong op
Agadir nog eens een crisis, welke weer in ont
trekking van buitenlandsch geld uit de Duit
sche banken uitliep. Maar dan gingen in 1912
de zaken weer prachtig omhoog tot den nood-
lottigen datum van 4 Augustus 1914 toe. In
de oorlogsjaren bestond de hoofdtaak der ban
ken in de financiering van den krijg. Zij heb
ben zich van deze taak zoo goed mogelijk ge
kweten, want alléén de D. banken wisten hun
cliëntèlen over te halen voor 25 milliard in
oorlogsleeningen in te schrijven.
De vergissing van de „Daily
Herald" en een technische
verrassing van „De Tijd?'.
In ,4e Tijd" van Zaterdag 15 Aug. j.l. etend
het navolgende verrassend bericht:
„De H. Vader naar Venetië?
Om een ziek familielid te bezoeken.
Volgens de Romeinsohe Correspondent van
de „Daily Herald" zal Z.H. de Paus waar
schijnlijk binnenkort het Vaticaam verlaten
om zijn zuster Gravin Pe-rsio della Ohiesa, die
ernstig ziek is te Venetië te bezoeken. De
Pauselijke trein moet hiertoe al gereed staan.
Dit zou de derde maal zijn, dat de H. Va
der het grondgebied van het Vaticaan zou
verlaten en eerste maal, dat de reis zich ver
der zou uitstrekken dan Rome".
Twee dagen later in het avondblad van ,4e
Tijd" van 17 Aug. het volgend nader verkla-,
rend bericht:
„Vergissing van „Daily Herald".
„Tengevolge van een der technische verras
singen, die bij de dagelijksche dagblad-uitgave
zoo vaak een rol spelen, is Zaterdag een com
mentaar weggevallen bij het bericht van de
Londensche „Daily Herald" over een vermoe
delijke reis van Z.H. den Paus naar Venetië.
Daarin werd n.l. Gravin „Persico" geboren
della Chiesa, die ernstig lijdende is en op het
oogenblik te Venetië vertoeft, een zuster van
Z.H. genoemd. Deze vergissing van het Lon
densche blad gravin Persico is n.l. een zus
ter van wijlen Paus Benedictus XV als
mede het geheele kader waarin de van sensatie
niet afkeerige „Daily Herald" haar bericht
geplaatst heeft, maken dit laatste meer dan
waarschijnlijk tot een perseend".
Die malsche jonge perseend jee ook!
Van onzen bijzonderen correspondent.)
Salzburg, 16 Augustus 1931.
Na de hoogspanning van den eersten acht-
daagschen cursus kwam met den zonder
onderbreking daarop volgenden tweeden een
inzinking. Vele toehoorders zijn moe en wilden
deze drie dagen uitrusten, anderen werden
door plichten weggeroepen en nog anderen
komen eerst voor den laatsten „zesdaagsche"
terug, die niet minder "belangrijk dan de eer
ste cursus belooft te worden.
De plotseling halfgevulde, twee k drie hon
derd personen bevattende, aula, doet na de
vorige dagen vreemd aan; de stemming is
moe en loom (of is het verbeelding?). Hoe vol
komen begrijpelijk de inzinking na de zoo
zware „metaphysieke" week ook moge zijn, de
docenten verdienden beter. Het is waar geen
der sprekers heeft een dictie als een Adam of
een Alters, maar de behandeling der onder-
werpen is daarom niet minder.
Naast de interessante voordrachten van prof
Wunderle (Würzburg) en van prof. Baumgar -
ner (Deken der theologische faculteit alhier)
bracht deze cursus in den persoon van Geheim-
rat Prof. Finke (Freiburg) en van Geheimrat
Prof. dr. Beyerie (Miinchen) twee waardige
vertegenwoordigers der oude gaTde. Maar o
nu de jongere generatie met de haai
heilige geestdrift den toohoorders de volheid der
katholieke philosophie en wereldbeschouwing
Iaat zien, of wel in dienst der wetenschap
vergrijsde nestoren van het katholieke geestes
leven, een blik gunnen in het beduidzame
arbeidsterrein van hun vakstudie, in beide ge
vallen krijgt de aandachtige toehoorder een
overweldigenden indruk van de grootheid en
beteekenis eener zuiver-katholieke cultuur van
het geestesleven.
Prof.Wundarle over de belijdenissen van den
H. Augustinus sprekend, deelde zijn voordrach
ten in drie deelen in: Augustinus als Godzoe
ker, Augustinus als Godziener en Augustinus'
instelling ten opzichte van wereld en men-
schen.
Wat Augustinus ons zoo na brengt is zijn
menschelijkheid. Niet alleen zijn verstand,
maar zijn hart als symbool van den geheelen
mensch zoekt naar de hoogste waarheid: „ons
hart is onrustig, totdat het ruste in God
Augustinus belijdenissen moge het subjectief
ste boek der wereldliteratuur zijn, iedere
bladzijde roept ons, dat is iedereen, toe.
Het zoeken naar God is in den grond be
schouwd een drang, dien God in het inner-
lijkst der menschelijke ziel gelegd heeft (fe-
cisti nos. ad te), een drang om Hem te zoeken,
zich uitend in een drang naar waarheid en
geluk. Het zoeken alleen maakt reeds geluk
uit maar alleen wanneer dat zoeken de eenige
waarheid vindt, wordt de ieatitudo bereikt.
Augustinus' streven naar de kennis der waar
heid is geen streven meeT, maar bijna fana
tisme.
Augustinus' Godsbegrip is gekenmerkt door
het „vita beata" en het „summum bonum
dat wil zeggen: hij ziet God als hoogste
Waarheid en als een lichtend geestelijk Wezen,
dat de mensohen door vereeniging met Hemzelf
tot de hoogste gelukzaligheid verheft.
Tegenover dit overweldigend naar God ge
neigd zijn, gepaard met 'n omineuze haat tegen
de zonde, staat bij Augustinus het geboeid zijn
aan zijn zinnen. Deze sterke drang beschrijft
A. zelf plastisch. De hoogste geestelijkheid en
diepste zinnelijkheid zijn wellicht hij geen
ander zoo sterk verbonden. Het meest wezen
lijke in Augustinus is dat alle tegenstrijdige
neigingen gelijktijdig aanwezig waren: dit is
de onrust zijns harten.
Augustinus' geneigdheid voor de menschen
was eveneens zeer sterk, als blijkt uit zijn ver
houding tot zijn vrienden en later als bis
schop uit zijn gemeenschapsleven, maar het
meeste wel uit zijn vereering en liefde voor
zijn heilige moeder. In de geheele wereldlite
ratuur bestaat er geen monument waardoor
een vrouw met zooveel liefde en eerlijkheid
werd verheerlijkt.
Prof. dr. Baumgartner sprak over den op
bouw der Maatschappij op katholieke grondbe
ginselen. Spreker gaf vooreerst een definitie
der christelijke sociologie. Zij is voor de ethiek
als hulp wetenschappelijk belangrijk en be
hoort onder de christelijke philosophie. Wezen
lijke vooropstellingen zijn de gedachten, dat
menschen en maatschappij wat hun zijn be
treft in God wortelen, dat zij naar een zedelijk
zijnsdoel zijn geordend en dat zij zoowel onder
de wet der zonde als onder de wet der genade
staan. De methode der sociologie is historisch
genetisch en in zekeren zin theologisch. Zij
is een normatieve wetenschap die door het
„moeten-zijn" wordt bepaald.
Het grondprobleem der sociologie is de span
ning tusschen individu en gemeenschap. In de
kerk die een societas perfecta is is de
verhouding tusschen de afzonderlijke persoon
en gemeenschap harmonisch geordend. In de
tweede z.g. volkomen maatschappij, in den
staat, is deze verhouding overeenkomstig de
diverse vormen en naar gelang van de diverse
theorieën die hieraan ten gronde liggen, ook
verschillend en is zij ook veranderlijk.
Spreker behandelt deze verschillende staats
theorieën.
In zijn laatste voordracht behandelde spre
ker overeenkomstig „Quadragesimo Anno" de
vragen der sociale rechtvaardigheid en liefde,
de sociale functie van eigendom en het over-
winnen der proletariseering, waarhij hij twee
wegen wijst: hoogere loonen en een sterker
rekening houden met de standen bij den op
bouw van den staat.
Bij deze voordracht sloot die van prof. dr.
Finke over „het geestesleven der Middel
eeuwen" goed aan, maar zij moge evenals
Verwacht wordt:
Zwakke tot matigen, Noordelijke tot Ooete-
lijken of Zuid-Oostelijken wind, heider tot
Debt- of half bewolkt, droog weer, iets warmer.
Fietsers en motorrijders lichten
s avonds 8.30 tot 's morgens 5.33.
op van
lederen Maandagavond repetitie Harmonie-
gezelschap St. Ambrosius, R. K. Volksbond.
8 uur. Aanmelding nieuwe leden. Instrumenten
beschikbaar.
Dinsdag bestuursvergadering R. K. Metaal,
bewerkersbond ^St. Eloy", Gebouw R. B. Volk»
bond.
lederen Woensdag om half negen bestuur»
vergadering van het afdelingsbestuur van den
N. R. K. Volksbond,
lederen Woensdagavond om half 9 repetitie
Schiedams. Mannenkoor" (dirigent Paul v,
d. Putten). Groote zaal van den R. K. Volk»
bond.
lederen Woensdagavond van 8 tot 10 uur ln
den R K. Volksbond gelegenheid tot het af
halen van naaiwerk voor de Theresia-vereenl.
ging.
lederen Woensdagmiddag van 3—3% nu
gelegenheid tot afhalen van Naaiwerk voor de
Missienaaivereeniging, Korte Kerkstraat 6.
lederen Woensdagavond half 9 verplichte
bijeenkomst St. Jos. Gezellen, Schiedam I, Ver-
eenigingsgebouw Lange Haven 70. Conferentie
over: Populair Godsdienstige Onderwerpen,
door den praeses.
lederen Donderdagavond van 8—10 uw
repeUtie Polyhymnia. R K. Volksbond.
lederen Vrijdagavond van half 9 tothalf 11
reDetitie Koninkl. Zangvereeniging Schiedam*
Mannenkoor Orpheus" onder leiding van Ed.
Fiipse. Gebouw R. K- Volksbond.
lederen Zaterdagavond: Ned. R. K.
van Houtbewerkers, Meubelmakers, Behun-
vers en aanverwante vakken ,,St. Antonius
Van half 8 tot half 9 zitting van het bestuur.
Gelegenheid tot aanmelding van leden.
Vrijdag 28 Augustus
Excursie K. J. M. V. Katholiek Leven mar
De Maasbode. Des avonds om kwart over
bijeenkomen bij het tramhuisje.
28 Aug.: Groote Kerk, or;, el voordracht J.
H. Besselaar Jr., 8 uur Diergaarde, avond-
concert Haagsche Harmonie.
30 Aug.: Diergaarde, middagconcert Haag
se he Harmonie
1 Sept.: Diergaarde, avondconcert Haagsche
Harmonie.
D a g e 1 ij k s: Groote Schouwburg, De
wonderdancing (Rott. Hofsitad-tooneel) 8.15
uur (voor volwassenen). Casino, De lichte
Isabella (Nationaal Operette-gezelschap) 8.15
uur (voor volwassenen).
Bioscopen: goedgekeurde programma's
tot en met Donderdag 27 dezer In: Luxor,
Mensch erger je niet; Royal, Skippy; Grand
Taboe (voor volwassenen); Thalia, De liefdes-
expresiae (voor volw.)Corso, Die Lindien-
wixtin (voor volw.)Roxy, Studentenliefde
(voor volw.)
SCHIEDAM, 27 Aug. Officieele noteering van
de commissie uit de Kamer van Koophandel.
Moutwijn
Moutwijn per H.L. ad 46 pet. 8.50.
HERMAN JANSEN
Spoeling
Spoeling 1.40.
prof dr. Beyerle's voordracht over „recht en
religie in de Duitsche rechtsontwikkeling" hier
slechts met name worden aangeduid.
Het is Maria Hemelvaart. Om drie uur ver.
zamelen zich aan de Plain-brug, tientallen
mannen en vrouwen, deelnemers aan de Salz-
burger Hochschulwochen. Het aantal neemt tot
rond vierhonderd toe. Het is de bedevaart der
deelnemers naar Maria-Plain, om de Hemelko.
ningin te danken voor het tot stand komen van
het congres en om de Vredeskoningin om poli-
tieken, socialen en geestelijken vrede te smee-
ken. In vol ornaat met staf en mijter ging de
eerbiedwaardige abt van Lambach aan het
hoofd van den luid biddenden stoet.
In de kerk hield de bekende kanselredenaar
pater Hugo Lang O.S.B. een treffende to»
spraak.