feuilleton
SPORT JiN SPEL
LUCHTVAART
riELriSf. «s;
marktberichten.
riviertijdingen. 4
DE HEMELBESTORMER
ZATERDAG 5 SEPTEMBER Ï93Ï
RADIO-PROGRAMMA
DE OVERBRUGGING VAN HET
HOLLANDSCH DIEP.
Het technisch onderzoek omtrent
de geschiktste plaats nog niet
voltooid.
ERNSTIG AUTO-ONGELUK.
WrrrnnaaÏV rdSPHut: 6.45 Vervolg COH-
rert- 8 00 "v^'Diaa; 8.15-9-00 Omroeporkest, S.
Raase-Pie^eman^ (-«*> S O-OO Louis Davids 5
9.15-10 00 vervolg Omroeporkest; 10.00 Louis
Davids 10 15 Vervolg omroeporkest10.45 Gra
mofoonpl. 11.00-12-00 Kovacs Lajos en zjjn
orkest. RefreinzangBeb Scholte.
yOORKEUR VOOR MOERDIJK
BOVEN WILLEMSTAD.
NEDERL. HEIDE MAATSCHAPPIJ.
INDISCHE POSTVOGELS.
Jaarvergadering te Middelburg.
IN FRANKRIJK GEVALLEN NED.
VRIJWILLIGERS.
«ia. -t
NH:rageheCeTe onfwerp is ^angeldos nltge-
voerd door prof. Hulb Luns.
VOETBAL-COMPETITIE.
«fflit dat
SCHAAKTORNOOI TE BLED.
DE INTERN. ZESDAAGSCHE.
ONTVANGSTEN.
ROMAN VAN FELIX NABOR.
ZONDAG, 6 SEPTEMBER
Huizen: (298 M.. 1004 K.H.) 8_30_ N.GR.V.,
9.30—5.00 K.R.O., 5.00 N.C.R.V., 7.4o—H.00 K.
R. O.: 8.30—9.30 Morgenwijding, mevr- F\ Mooy
(zang)9.30—10.00 GramOfoonpl.1U.OU—_u.u>
Bitz. v. d. Hoogmis uit de kerk van den H. Hen-
ïicus te Amersfoort; 11.45-12.30 Gramofoonpl.
12.30—2.00 Uitzending van het 6 September-con-
gres van het R K. Werkliedenverbond; 2.00 Lit
terair halfuurtje door dr. J. Gielen; 2.304.00
K.R.O.-sextet- 4.00—5.00 Ziekenlof; 5.00 Gewijde
muziek5.20Prot.. kerkdienst, hierna tot 7.45
z&ng door Rie Kleyn (sopraan) en Jo Kleyn
(alt)7.458 10 Pater N. Sanders O.P.M.„Het
toeval in een leven van een heilige"; 8.10—10.40
K.R.o.-orkest. ca. 9.30 Vaz Dias; 10.4011.00
Epiloog door 't klein koor o. 1. v. J. H. Picckers.
Hilversum. U875 M., 160 K.H.). 8.30—10.00
V.A.RA 10 30—12.00 V.P.R.O., 12.00—5.00 A. V.
R. O., 5'.00—8.00 V.A.R.A., 8.00—12.00 A.V.RO.
8.30.8.45 Gymnastiekles8.50 Postduivenber.
9.00 S. S. Lantinga: „Bolgewassen voor kamer
eQ tuin" 9 30 Viool-recital door N. de Klijn, Jon.
J,°ng (piano)10.30 V.P.R.O.; 12.00 Gramofo°n-
Waten; 12.15-2.00 A.V.R.O.-octet (LOdd^™
Gramofoonpl.)! 2.00 Boekenhalfuurtje door
de Man; 2.30 Piano-recital doof OW» «r
3.00—4.00 Het Residentie-Orkes
Neumark, m. m. v. N. Grandan (oeHo).
lft°°^.00 Uitzending Waterpolo-wed J
^Engeland in het Zuidebad
voo,r,ïtp.oosi gramfr v a H JV-orkest, A. Fun-
°°r de kinderen; 6.45 V.A.R- 5
Klipper (zang) en verlo0r", spei in 1
Daventry. (1554.4 M„ 193 K.H.); 3.20 Kerk-
cantate vam Bach, koor, orkest en solisten; 4.35
Concert, W. Davis (mezzo-sopraan), orkeBt; 5.50
Piano-recital door Pouishnoff; 6.20—6.35 Lezing;
9.10 Nieuwsber.9.25—10.50 Orkest, W. Bury
(sopraan).
P a r ;j s („Radio Paris", 1735 M„ 174 K.H.)
8.05 Gramofoonpl.; 12.20 Kathol, morgenwijding;
I.20, 6.20 en 8.2Ó Gramofoonpl.; 9.05 Humaris-
tische voordracht; 9.50 Gramofoonpl.
Langenberg. (473 M„ 634 K.H.)7.20-8.20
Orkest; 8.20—8.50 Gramofoonpl.; U.BO—iz./u
Rach-cantate, koor, orkest en solisten; 1.-0 2.50
Orkest; 3.20—4.50 Herdenking van ^en
Rreitenfeld, zang en toespraken5.00 6.20 Con-
«crt; 8.20 Der Wildschütz", opera van A. Lort-
daarna berichten en tot 12.20 Gramofoonpl.
Ralundborg. (1153 M„ 260 K.H.): 12.25
E20 en 2.50—4.50 Orkest; 3.35 Gramofoonpl.; 8.20
--9.05 Radio-tooneel9.05—9.20 Cembalo-soli9.20
10.20 Orkest; 10.20-10-35 Gramofoonpl.; 10.45—
II.20 Orkest; 11.20—12.50 Dansmuziek.
Brussel. (508.5 M., 590 K.H.): 5.20 Orkest;
6.35 Gramofoonpl.8.20 Orkest; 9.20 Orkest en
®olist.
(338.2 M„ 887 K.H.): 5.20 Orkest; 6.35 Gra
mofoonpl.; 8.20 „Die Fledermaus", operette van
Joh. Strauss.
Zees en. (1635 M„ 183.5 K.H.) 7.20 Orkest;
8.209.15 Lezingen; 11.50 Bach-Cantate12.50 Or
kest; 2.50 Fluit-concert; 3.20 Herdenking van den
slag by Breitenfeld; 4.50 Blaas-concert5.55 Lie
deren; 6.208.20 Lezingen; 8.20 „Der Wild
schütz", opera van Lortzing; 10.20 Origineele
Regermuziek; hierna berichten en vervolgens tot
12.50 Dansmuziek.
Donderdag is de eerste der twee hoofdliggers over de scheepvaartopening der
nieuwe brug te Maastricht op zijn plaatsgebracht. Het 126.000 K.G. zware gevaar-
mofoonpl., 8.20 Radio-tooneel, 9.50 concert. Strijk
kwartet, zang en cello-soli.
Langenberg (473 M., 634 K.H.). 7.258.20,
11—1.2.05 en 12.30 gramofoonpl., 1,25—2.60 orkest,
5.20—6.20 gramofoonpl., 8.20 Wilhelm Raabe-her-
denking. Toespraak en orkest; daarna berichten
en tot 12.20 dansmuziek.
Kalundborg (1153 M„ 260 K.H.). 12.25—
2.20 orkest, 4.20—6 orkest en piano, 8.20—9.20 or
kest en zang, 9.50—10.20 strijkkwartet, 10.35—11-20
Hawaiian-kwartet.
Brussel (508.5 M„ 590 K.H.). 5.B0 orkest,
6.35 gramofoonpl., 8,20 solisten.
(338.2 M„ 887 K.H.). 5.20 orkest en gramo
foonpl., 6.50 gramofoonpl., 8.20 orkest.
Z e e s e n (1635 M„ 183.5 K.H.). Ca. 7—7.50 gra
mofoonpl., 10.30 uitz. voor scholen, 10.55—12.20
berichten; hierna gramofoonpl., 1.25—2.20 berich-
ten 2 20—3.20 gramofoonpl., 3.204.50 lezingen,
4 50—5.50 concert, 5.50—8.20 lezingen, 8.20 con
cert, 9.05 lezing, 9.30 „Ein Bummel durch Wien",
10.50 berichten en daarna tot ca. 12.20 dans
muziek.
Geen „fading" meer?
STOCKHOLM, 4 September. (H. N.) De
Zweedsche ingenieur K. E. Flander uit Oester-
sund heeft na 6 jaren van proefnemingen een
z.g. „fading compensator" geconstrueerd, waar
door" de fading-verschijnselen, die den radio
luisteraar zoo onaangenaam zijn, ondervangen
schijnen te kunnen worden.
Op een onlangs gehouden bijeenkomst van
ïadio-deskundigen, ingenieurs en ambtenaren
der telegrafie te Oestersund is de nieuwe uit
vinding met succes beproefd. De compensator
is een zeer eenvoudig apparaat, dat op gemak
kelijke wijze in bet radiotoestel gebouwd kan
worden.
MAANDAG, 7 September.
Huizen (298 M„ 1004 K.H.). Uitsl. N.C.R.V.
Uitzending. 8.— Schriftlezing, 8.159.45 gramo
foonpl. 10.30 ziekendienst, 11—12.30 gramofoonpl.,
12—12.15 politieber., 12.30—1.45 orgelconcert Jan
Zwart; 1.45 gramofoonpl., 2-uitz. voor scho-
2.303 A. J. Herwig: „De kamerplanten van
deze maand", 35 uitz. Maranatha-conferentie te
Zeist56.30 K. Hartvelt. (viool), P. Lenta (cello),
G. séyler (piano), 6.30 Verteluurtje voor jonge
ren 7—8.30 vervolg uitz. Maranatha-conferentie,
8.30' politieber., 8.4510.45 kunstavond, 10 Vaz
Lias, 10.4511.30 gramofoonpl.
Hilversum (1875 M„ 160 K.H.). Algemeen
programma, verzorgd door de V.A.R.A. 6.457
en 7.307.45 gymnastiekles, 8.gramofoonpl.,
10.15 voordracht Jo Sternhelm, 10.30 voor de zie
ken; 11.30—12 .gramofoonpl.; 12 V.A.R.A.-septet
en gramofoonpl.1.45 pauze.; 2.15 voordracht. 3.—
A. van Strlen (zang), J°h. Jong (piano), en gra
mofoonpl., 3.30 Vegetarische keuken door P. J.
Kers; 4.— P. Kramf# (viool) en mevr. J. Kra.
merRowald (piano, 4.30 voor de kinderen, 5.15
V.A.R.A.-septet en gramofoonpl.; 6.45 gramo
foonpl., 6.55 Sietske Bollen (zang), Joh- J°ng
(piano) en gramofoonpl., 7.30 cello-recital door F.
Lenz (cello) en G. v. [Renesse (piano), 8. w.
Graadt van Roggen: „De vijf en twintigste Ne
derlandsche Jaarbeurs", 8.25 gramofoonpl.; 8.30
„Peer Gynt", voordracht door W. v. Cappellen,
m.m.v. V.A.rR.A.-orkest en mevr. To v. d. Sluys
(zang, 10. Vaz Dias, 10.10 zang en, piano, mevr.
To v. d. Sluys (sopraan), en Daaf Wins (plano),
10.25 V.A.R.A.-orkest o.l.v. H. de Groot, 11—12
gramofoonpl.
Daventry (1554 M„ 193 K.H.). 11.05—11.20
lezing 12.20 concert J. Vincent (sopraan), het
Dorian Trio, 1.35 en 4.20 orkest, 5.35 kinderuur-
tie 6 20 nieuwsber., 6.50 piano-duetiten door Ethel
Ba'rtlett en Rao Robertson, 7.10 lezingen, 8.20
orkest, A. Desmond (alt), A. Fear (bas-bariton),
10 nieuwsber., 10.15 scheepstijdingen, 10.20 lezing,
10.40 orkest, 11.25-12.20 dansmuziek.
Parijs („Radio Paris" 1725 M., 174 k.H.).
8.05 en 12.60 gramofoonpl., 4.50 concert, 6.50 gra-
Zij hebben thans namen gekregen.
Herhaaldelijk is door -het publiek de wensoh
te kennen gegeven in plaats van de moeilijk
te onthouden regist'raitieteekens de postvlieg
tuigen van de AmsterdamBatavla-lijnen na
men te geren, bijv. die van vogels. De directie
der K. L. M. heeft besloten aan dazen wenscih
gevolg te geven en beeft haar vliegtuigen als
volgt giedoc/pt;
De 5 Fokker F Vllb vliegtuigen heet en voor
taan Zwaluw (P.H.-A.E.Z.), Reiger (P.H..
A.G.R.), Raaf (P.H.-A.F.R.), Speohit (P.H.-
A.F.S.) en Ooievaar (P-H.-A.F.O.) en de 5 groot e
Fokker F XII vliegtuigen waarmede mot in
gang van 1 October om en om met de F Vllb-
vliegtttigen de weekdtiensf op en van Batavia
zal worden uitgevoerd, Leeuwerik (P .H,-
A F.L.), Uil (P.H.-A-F.U.), Valk (P.H.-A.F.V.),
Duif (P.H.-A.LD.), en Ekster (PjH.-A.I.E.)
terwijl het Fokker F IX vliegtuig, diat ale re
serve op de Indië-route zal dienen, Adelaar
(P.H.-A.G.A.) is gedoopt.
Vanmorgen om zes uur ds de „Spedht" uit
Palemlhaug vertrokken ©n om 9.10 uur ln
Batavia geland. Te 9.36 uur steeg het toestel
hior weer op om te 10.25 uur vel% In Ban
doeng te dalem.
De „Ooievaar"' die gisteren van Saliiphol
vertrok heeft vanmorgn om 6.27 uur van Boe
dapest uit de vlucht naar Inddë voortgo^t.
Het 24e retourpostvltegtutg (d© Raat) ver
trok heden om 6.10 uit Bandoeng en landde
om 8 50 uur te Palembang. Vandaar vertrok
bet weder om 9.20 ©n arriveerde om 15-25
uur in Medan.
De „Ooievaar" is gisteren om 8 uur uit Bu
dapest vertrokken en om 16.32 uur te Athene
aangekomen.
Onder presidium van den lieer A. W. J. J.
'baron van Nagell, heeft de Nedwlandsche
Heidemaatschappij gistermiddag te Middel
burg in de Sociëteit „St. Joris" haar 43ste
algemeens vergadering gehouden, welke door
een honderdtal leden en genoodigden werd
bijgewoond.
De voorzitter heeft de vergadering welkom
geheeten en diegenen herdacht, die in het ver-
loopen jaar de maatschappij ontvallen zijn.
Nadat vervolgens de verschillende a^eeUn-
gen waren opgeroepen gaf de directeur der
een korte toelichting op het uitgebreid jaar
Ve,Hierna werd de rekening over 1930 op ad
vies der commissie van onderzoek ongewijzigd
S<DdeSepeviodiek aftredende commissarissen, de
heeren A. W. J. J- baron van Nagell, mr. W. J.
M Westerwoudt, Jhir. H. W. de Blocq van
schelt inga en mr. J. G. Westra van Holthe
werden herkozen, terwijl mr. F. B. s Jacob
te Elspeet, commissaris, tot lid van verdienste
^Dr *>e; S. Unger, gemeente-archivaris van
Middelburg gaf vervolgens een kort
overzicht van Middelburg en het eiland Wad
C*ST«n korte rondvraag volgde hierop slui
ting der vergadering.
Na afloop van de vergadering werd naar
het om zijn architectonisch schoon wijdve -
maarte Middelburgsche gemeentehuis gewan-
deld, alwaar het gezelschap door het gemeen
tebestuur officieel werd ontvangen.
Vandaar werd een auto-toer naar Oost-
kapelle en Domburg gemaakt en tusschen
beide plaatsen werd een korte wandeling ge
maakt over de bezittingen Westhove en Hoog-
dUEen welverzorgd diner in de Sociëteit „Smt
Joris" te Middelburg besloot dezen eersten
dag.
Onthulling van een gedenksteen.
In het begin van de volgende maand zal te
Parijs de onthulling plaats hebben van een ge
denksteen ter herinnering aan de vele geduren
de den oorlog in Frankrijk gevallen Nederland-
sche vrijwilligers.
Deze steen zal worden geplaatst in de galen)
van de Court d'honneur van het Palais des In
valides te Parijs. Het opschrift op dezen steen
«>1 luiden- „1914—1918. A. souvenir des mom-
®TP11„ envagées volontaires Hollandals, tombés
1. France an e»»« J. 1. Suerra. L. Fr.n-
i usscnen ue worden gebeiteld.
DOOR DEN BLIKSEM GEDOOD.
Tijdens een zwaar onweer is te Boxum (ge
meente Menaldumadeel) de arbeider S. Uke-
ma door den bliksem gedood.
Het Tweede Kamerlid de heer van der Waer-
den had den Mimister van Waterstaat de vraag
gesteld of Minister Reymer van oordeel was
dat, naast de verkeersverbetering der drie door
gaande wegen met overbruggingen over de
groote rivieren via Nijmegen, "s Hertogenbosch
en Keizersveer, welke eerlang tot stand k
reeds onmiddellijk een vierde overbrugging te
hand genomen dient te worden.
De Minister geeft hierop thans het volgenae
antwoord.
Wanneer de overbruggingen te Nijmegen en
Arnhem, te Zaltbommel en te Vianen met de
daarop aansluitende wegen gereed zullen zijn,
zullen twee vrij volledige verbindingen tus-
schen NooTd en Zuid, één in het Oosten ©n één
in het midden des lands verkregen zijn.
Voor de westelijke verbinding moet de keus
worden gedaan tusschen die over de Merwede
te Gorinchem (in den weg UtrechtGorin-
chemKeizersveerBreda) en die over het
Hollandsch Diep.
Laat men laatstgenoemde voorshands achter
wege, dan is h©t toch noodzakelijk de nieuwe
overbruggingen over de Nieuwe Maas en
over de Noord gereed te hebben, daar dan de
weg uit het dichtbevolkte Westen des lands
naar het Zuiden zou moeten leiden over die
rivieren naar Gorinchem en vandaar naar Kei
zersveer.
De vraag, welke bij verdere uitwerking van
het bruggenprogramma allereerst aan de orde
komt, is dus niet, of het noodig is, onmiddellijk
een vierde overbrugging ter band te nemen
maar of als derde overbrugging die over de
Merwede den voorrang moet hebben boven die
over het Hollandsch Diep of omgekeerd.
Aanvankelijk is de Minister geneigd om aan
de overbrugging over het Hollandsch Diep
(met die over de Oude Maas) eenigen voorrang
te geven boven die over de Merwede bij Gorin-
chem.
Omtrent de geschiktste plaats eener over mug-
ging van het Hollandsch Diep is het technisch
onderzoek nog niet voltooid. Een overbrugging
nabij Moerdijk schijnt de voorkeur te verdie
nen boven die te Willemstad, vooreerst met
het oog op de toch reeds noodige wegenverbe-
terihg van Rotterdam naar Dordrecht en naar
het Oosten en voorts omdat een brug te Wil
lemstad bijna tweemaal zoo lang zou zijn als
een brug te Moerdijk en de kosten dus even
redig hooger zouden worden. Bovendien zou
een brug te Willemstad den bouw van de nieu
we brug over de Oude Maas ten oosten van
Barendrecht noodig maken, terwijl bij de keu
ze' der richting over Moerdijk de ten behoeve
van den Dordtschen Waterweg in verbouwing
zijnde brug te Barendrecht voldoende is voor
het daar te verwachten verkeer.
gij het onderzoek naar de geschiktste plaats
wordt tevens nagegaan, welke functie de be
staande spoorwegbrug kan blijven vervullen.
De Tweede Kamer zal ruimschoots gelegenheid
krijgen, op de hoogte te blijven van den voort
gang van het onderzoek en voor het uitspreken
van haar oordeel, omdat in dezen niets zal
kunnen geschieden zonder dat de jaarl'ijksche
begrootingen van het Wegenfonds daarbij be
trokken zijn.
De stuurinrichting brak.
Gistermiddag heeft op den Merendijk te de
Meren bij Vleuten een ernstig auto-ongeluk
plaats gehad. Een auto, komende uit de rich
ting Rotterdam, en bestuurd door den heer
C. H. Blok, uit Rotterdam, reed in de bocht
van den weg doordat hij moest uitwijken-voor
een hooiwagen, tegen den beirm omdat de stuur
inrichting plotseling brak. De auto sloeg over
den kop, de heer Blok werd nit den wagen
geslingerd en zwaar gewond en bewusteloos
opgenomen. Zijn broer, die naast hem zat, is
aan den overkant van de sloot terecht geko
men, waar hij niet een zware hoofdwonde en
inwendige kneuzingen werd aangetroffen.
D© beide heeren werden naar de rijkskli
nieken te Utrecht vervoerd.
De auto, die totaal vernield wend, is later
met een kraanwagen weggesleept.
ZWEMRECORD-
Mej. Hertha Wunder te Leipzig heeft het we
reldrecord 400 M. borstzwemmen, dat op naam
stond van mej. M. Baron met 6 m. 45,6 sec., ge
bracht op 6 m. 42,4 sec.
Het voorloopig programma der eerste klassers
van afdeeling IV. K. N. V. B. bevat, volgens de
Soortkroniek", onderstaande wedstryden:
'20 September: N.A.C.-P.S.V., Bleyerhelde-
De valk Longa-M.V.V., Noad-B.V.V.. Emd-
h°27ensëTtem?er11' M.V.V.—Bleyerheide, p-s-v-—
Lolga Willem II-Noad, B.V.V.-Eindhoven, De
Bleiierheide—P.S.V., Longa—Wil-
IIN.AC.-BV.V., Eindhoven-M.V.V., De
OctoberNoad-Eindhoven, P-S.V.-De
Valk MVVN.A.C., Willem II-Bleyerueide.
18 OctoberNoad-P^S.V ^^Id^Longa,
De Valk—Eindhoven, N.A.C.—Willem I
f November: Longa-B.V.W WffljB
Valk, EindhovenP.S.V., M.V.V.-Noad, N.A.L.
TXemlt^ Noad-Willem II P-SW-MW.V
Bleyerheide—Eindhoven, De Valk—Longa, B.
V,N.A.C. p
15 November: Eindhoven—N.A.C.Longa r.
6. V., M.V.V.—Willem 'II, B.V.V.—Noad, De
ValkBleiierheide. TT
22 November: P.S.V.—B.V.V., Willem II
Longa, BleyerheideNoad, N.A.C.De Valk, M.
V. V.Eindhoven.
Voor afdeeling V luidt het programma:
13 SeptemberLeeuwardenFrisia, Friesland
F.V.C., VeendamAlcides, Achilles—G.V.A.V.
20 September: FrisiaBe Quick, F.V.C.Veen-
dam, AlcidesLeeuwarden, G.V.A.V.Friesland,
AchilleBVelocitas.
27 September: LeeuwardenVelocitas, Fries
landAlcides, FrisiaAchilles, Be QuickF. V.
C„ Veendam—G.V.A.V.
4 October: G.V.A.V.—Velocitas, F.V.C.—Leeu
warden, VeendamFrisia, AchillesFriesland,
AlcidesBe Quick.
11 October: Frisia—G.V.A.V., Velocitas—F. V.
C., Be QuickLeeuwarden, FrieslandVeendam,
Alcides—Achilles.
18 October: LeeuwardenAchilles, F.V.C.Al
cides, Be Quick—Friesland, G.V.A.V.—Frisia,
Veendam—Velocitas.
25 October: FrisiaLeeuwarden, VelocitasBe
Quick, Achilles—Veendam, AlcidesG.V.A.V.,
F. v. C.—Friesland.
DAMWEDSTRIJD AMSTERDAM
—ROTTERDAM.
Wij -vernemen dat de heer P. J. v. Dartelen
in den wedstryd tusschen de vertegenwoordi
gende tientallen der Rotterdamsche en Amstcr-
damsche districtsbonden, op a.s. Zondag m cafo
Atlantic" Westeinde te Amsterdam, wegens
uitstedigheid niet zal kunnen uitkomen. Im zi,n
plaats zal de heer C. J. Lochtenberg invallen
In een dezer dagen gehouden vergadering van
het dagelijksch bestuur van den Amsterdam-
schen Dambond ,ls de volgorde van het Amster-
damsche tiental als volgt bepaald1. W.
burg; 2. F. Raman; 3. J. H. Vos; 4 A K. W.
Damme; 5. J. Groenteman; 6. O. J B v. d.
Sleen; 7. L. Duitz8. I. Presburg; 9. H. Koper-
herz* 10. C. J. Lochtenberg.
Wat de samenstelling van het Amsterdamsen©
tiental aangaat kan nog worden medegedeeld
dat de heet Rustenburg als kampioen van Ne
derland aan het eerste bord zit, terwyl de heer
Raman als kampioen van Amsterdam 1930 en
tweede aankomende in den laatst gehouden wed-
striid om het landskampioenschap, de tweede
plaats inneemt, waarna pas komen de heide ex-
kampioenen van Nederland, de heeren Vps en
Aan de reserve is nog toegevoegd de heer G.
W. Spittuler van D. S. T. O.
BRANDEN.
Door onbekende oorzaak is Donderdag brand
ontstaan in de landbouwerswoning van M.
Claassen in bet gehucht Vianen onder de ge
meente Cuyk.
Voordat de brandweer hulp kon bieden was
bet gebouw een prooi der vlammen en ging de
geheel© oogst verloren. Het vee alsook de in
boedel werd gered. Het gebouw was laag ver
zekerd.
Gistermiddag brak brand uit in de woning
van den landbouwer H. Elssen tegenover de
dorpabrug te Wol ter sum. Slechts weinig huis
raad kon worden gered. De naastgelegen sla
gerij van P. Ridder werd eveneens aangetast,
doch kon door spoedige blusscliing behouden
blijven. Een hoeveelheid hooi werd een prooi
der vlammen, evenals al het huisraad uit de
woning van E. De handtorandspuit uit Den
Boer en de motorbrandspuit uit Groningen
waren ter plaatse aanwezig.
OM DEN SCHNEIDER CUP.
Geen uitstel.
n« Enrelsche Roval Aeroclub heeft aan de
lew deelnemen en trachten een nieuw snel-
hS'^Ho'uston'maaU-bekend, dat zij een nieu-
wen Dras zal uitloven, genaamd de Houston
dftrophee een bedrag van 1000 pond ontvangen.
Bij het uitspelen van de hangpartyen uit de
4e tot de 7e ronde werden de volgende resulta
ten verkregen
Aljechin wint van Vidmar na 66 zetten; Kos-
tich verliest van Colle na 58 zetten en van
Vidmar na 67 zetten. Tartakower—Spielmann
werd in den 92sten zet remise door driémaal
herhaling van dezelfde stelling. Kashdan ver
loor na 63 zetten van Flohr en na 74 zetten van
Bogoljubow.
In de achtste ronde werden de volgende resul
taten verkregen: Maroczy wint van Bogoljubow;
Aljechin wint van Flohr; Kostich wint van Fire
Stoltz wint van NiemzowitschTartakower wint
van Colle. De party Asztalos—Vidmar werd reeds
na 15 zetten remise en ook SpielmannKashdan
werd remise.
Stand: Aljechin 7)4, Spielmann 5%, Bogoljubow
en Vidmar 4)4. Kashdan en Kostich 4, Asztalos,
Flohr, Maroczy, Stoltz en Tartakower 3%, Colle
en Niemzowitsch 3, Firc 2)4,
Het Ned. A.-team wint de
Silver Vase.
Men seint ons uit Merano d.d. 4 September:
Het A-team der Nederlandsche motorrydors,
bestaande uit van Hamersveld, Bakker, Schut en
Eysink, heeft de internationale zesdaagsche zon
der strafpunten uitgereden en daarmee de Silver
Vase gewonnen.
Het B-team, bestaande uit Sybrandy, Norlier
en Fyma, won den vierden prys.
Nog nimmer werd ln een Internationalen zes
daagsehen motorwedstrijd een dergelyke fraaie
prestatie door Nederlandsche motorryders gele
verd.
Fyma had vandaag bandenpech, waardoor hjj
21 strafpunten kreeg.
De Engelschen reden op dezen laatsten dag,
waarop buitengewoon hoogt) gemiddelden werden
bereikt, niet mee.
Motgen zal de officieel» uitslag bekend worden
gemaakt.
NEDERLANDSCHE SPOORWEGEN,
wegen) 14.062.623 (14. 66 497.43g (69,752.496).
sten van 1 Januan 193 J exploitatie van
^Januari af'^OM (3704), dus ontvangst per dag-
klCëter H9.04 (124.71).
ROTTERDAM, 4 ^ThoU.
veiling Rotterdam 5.20, 2e srt
kaskomkommers le srt ze
ƒ1.60, Holl platg. taimtomm»» per 100
f 6.20, 2e srt 2—3.30, L per 100 kg., sla
stuks, komkoffltnerit krop, spinazie
(Meikoning) le «t ^^efflkool le srt ƒ4.30-
5.90—11 per 100 kg., moe bOF,
ƒ8.30 per 100 stuks 6kl snijbonen 22-44
postelein 5.20—5.30_per ^15.30 per 100 kg.,
DuFtsche^pri^sMseboonen 12—15^ct^^ampUDS^ss®^
"vleTë^ 1.40-1.60 per 100 krop.
HANSWEERT, 4 September.
Gepasseerd na 12 uur en bestemd vóór:
ROTTERDAM: st. Telegraaf 6 en e^ v8n
Leunis; Secundo, Fortuin; ]»e Maria,
liet; TILBURG: Pleternaiia, de Hag», Wa]_
van EerselDORDRECHTDKa, '/.{vÓLLE
kure. Derkeen: Orion, Ca«ur, ™OLb^
Adrienne, de Stobbelair; DORDHHCHT. W;
lois, Meier; WORMERVEER: Atalanta,
DEN HAAG: Morgenster, Geervliet.
BRUG: Excelsior, Kerkhof: OPIJNEN. voiem;
van Leuven; MEPPEL: Rivai.de W^erd, AM
STERDAM Onderneming, Smit, BKELA- dp
culant, Roukema; WIERINGENHuberdina, V
meeren; LEIDEN: Louisa, van Pelt.
DUITSCHLAND: Licorne, Sluimer; Staa Lej
ze, v. d. Vonder; Stad Kortryk, de LamP®r'nr;a
garetha, van Houwelingen; Herjo,
Stad Bergen, Hofman; Marcel, v. d.
Dusseldorf, Beckhaus; Frelmaro, Ilegemsscar
ron, SchootB; Rijnbrug, v. d. Kley, Am
Lauter; Mannheim 233, Nalbach; Isabeüa, v. ie
Wiel; Maria Serena, Hartmans; Gelria, B
Rautgundus, Schepens; Gustaaf,
de Bruyn; Mariuns, Stevense; Uyttenkool A
Bootsgezel.
BELGIë: st. Ryn en Schelde 16; st. TelegTaai
2; st. Badenia 19; Telegraaf 17, Bout; Spes Mea.
Touw; Clamar, Vermeulen; Hermann Heinncn,
van Koeveringe; Frans, de Die; Jeannette, v* Q*
Heuvel; Vertrouwen, Fluyt; Dana, Touw; Ro-
deur, Volker; Comm. du Blessis, de Jong; rJ',
de Jonge; Bern, Fuchs; Johanna, Kik; Mar-
guerlthe, v. d. Meersche; Helena, Meeuse; cor-
n,lla, Vendevllle; Majala, Broer; Lehnkering 0.
Maas; Donau, v. d. Kinderen: Frederic, WiilemB
Hiawatha, v. Doodewaard; Honnete, Pols; Blik
sem, de Vos; Framar, v. d. Velde; Theodoor, v.
d. Velde; Antonio, Abrahamse; St. Anna 2. de
L'Or; Rosalie, Oom: Amelberga, Ost; kforia,
Camermans; Oso 3, Korporaal; Nautilus 6, Bies
heuvel; Comptoir 12, Weber; W.T.A.G. 4, Schti-
nemann; Gertrud, Falkenburg; Adma, Vervoort;
Claaina, Zuurmond; st. Amstel 4; Roland, Aude-
naerde; Tilburg, den Hartig.
A
Vertaling door van R.
23.)
Witgekleed© meisjes met brandend© kaarsen
liepen naast de doodkist, de priester achter de
Ibaar, moeder Beate zacht-weenend, Ernst in
diepen, stillen rouw, Thea Nübling, eenige
buurvrouwen en de lijkdragers dat was de
geheele lijkstoet. Het klokje der kerkhofkapel
luidde, maar de Domklokken, die Marieke bo
ven alles bemind had, ewegen. Die luidden
slechts de grooten en rijken in het graf voor
de armen en de kleinen bleven ze stom.
Toen de kist plotseling en stil in de diept©
Bonk, scheen moeder Beate bijna een bezwij
ming nabij: de ellende en smart waren te veel
voor Ihaar, Ernst moest haar ondersteunen, an
ders zou zij in de donkere groeve, die nu haar
liefste lieveling omsloot, gestort zijn.
Met het lieve kind hegroeven zij een deel
baars harten. Wat baatten al die bloemen, die
de kist bedekten? Zij vermochten de hevige
smart niet te bedaren, die in het moederhart
brandde, noch de wonde te heelen, die steeds
maar bloedde.
De priester zegende het graf en de doode in
haar laatste rust en gedacht haar in vriende
lijke woorden als een zeldzaam reine en schoone
bloem, die, God uit het tranendal der aard© in
zijn hemelschen tuin verplant had, waar zij niu
verder bloeide in eeuwige schoonheid.
Zij was een van de vrome en wyze maag
den, trier lamp steeds met heilige olie gevuld
was, eindigde hij. Daarom was ze ook bereid
en toegerust, toen de Bruidegom aanklopte, om
haar voor het hemelsche bruiiofsmaal te halen.
Nu draagt zij de stralende kroon der uitverko
renen, zooals geschreven staat: Veni sponsa
Christl! 1 Koren, bruid van Christus en
ontvang de kroon, die u de Heer bereid heeft
vooT eeuwig. Amen.
Drie Onze Vaders, drie schoppen aarde op
de met bloemen bedekte kist, een laatste
troost- en zegenspreuk dan vallen de klui
ten aarde naar beneden in de stille groeve.
De* heuvel welfde zich. Bloemen en kransen
hoopten zich op als geurende liefdesgaven. Aan
het hoofd verhief zich een kruis met den naam
der doode: Maria GabrleleEen trouw hart
rustte in koele aarde, dat, van liefde door-
gloeid, gebroken was als een teere gouden
schaal, waarin de warme levenswijn geschon
ken werd en van het zoete, lieflijke Elfe-
Marieke bleef niets over dan een versch graf,
de mooie naam en een wit kruisje
Een wit kruiisje en een zee van liefde, die,
ten hemel rijzend, en het hemelschip op hare
golven wiegend onder heerlijke klanken door
de wereldruimte deinend, uitmondde in den
stroom, der Eeuwigheid.
Moeder Beate ging nu dagelijks naar het
graf van haar lieveling, bracht haar bloemen,
weende en bad. Weende zoo hartverscheurend,
dat Ernst vreesde, dat zij het verstand zou ver
liezen. Hij bad haar, toch kalm te worden en
zich in het onvermijdeiyke te schikken, lnplaats
van de wonde steeds opnieuw open te rijten.
Laat mij weenen, antwoordde ze hem. Tra
nen zijn het brood der moeders. En hoe wreed
ia mijn lot: mijn echtgenoot verongelukt, mijn
lieveling docd, mijn zoon een afvallige. Slechts
jij bent mij gebleven. Ik kan Slechts weenen en
bidden. Bidden voor de dooden en voor den
ander, die mij verloren is en de oorzaak is
van Marieke's dood.
Op een kouden herfstdag stiet hij Marieke
in den Donau, waar zij zich een hevige ver
koudheid op den hals haalde; sedert dien tijd
begon ze te sukkelen. Ik moest hem daarom
haten en moet hem toöh beminnen, omdat hij
mijn zoon is; Ja, ik moet nog meer doen. Ik
moet hem redden en naar Berlijn reizen.
Daarvan was zij niet meer af te brengen en
Ernst moest toegeven, omdat zij zich op haar
plicht als moeder beriep; slechts zooveel be
reikte hij, dat de reis tot den herfst uitgesteld
werd, als de kerkbouw in Rottbaoh rustte, dan
wilde hij haar vergezellen.
Eenzaam en verdrietig ging voor de door
smart gebogen moeder het leven voorbij. Zl]
meed de menscben, slechts Thea Nübling kwam
nu en dan, om haar te troosten en haar van
het bouwwerk van baar zoon te vertellen, dat
heeriyk vorderde. Het ging haar vader beter,
menigmaal reed zij met hem naar Rottbach,
deelde ze mede.
De naam Ernst Krafft had een goeden klank
in het land, allen waardeerden hem als een
flinken bouwmeester. Voor het komende jaar
wias er vooruitzicht op nieuwe opdrachten.
Deze onderscheiding uit zulk een sehoonen
mond deed moeder Beate goed, want ook zij
hield veel van Ernst, op hem kon zij trotsch
zijn hij was een echte man: trouw en sterk
als de eiken des vaderland®.
Daarbij een meester in zijn vak. Onver
moeid was hij hij het werk buiten hij den
kerkbouw, des nachts thuis over hoeken en
plannen. Hij was geen babbelaar en eerzuch
tige, maar een man der daad.
De herfst trok door het land, herfstdraden
vlogen door de lucht en de zwaluwen scheer
den oim den Domtoren, om afscheid te nemen,
voor zij de groote reis naar het Zuiden onder
namen. Donau-nevel vulde het dal, vroeg brak
de avond aan en hulde stad en dom ln zyn grij
ze sluier®.
Moeder Beate zette zich aan het venster en
droomde van leven en doodNu was de
plaats van het lieve kind leeg, Marieke voor
altijd heengegaan
O, wat was de dood bitter, wat sloeg bij diepe
wonden!
Wonden, die nooit heelen, altijd en eeuwig
bloeden en branden
Beate moest steeds weenen, en heur hart
dreigde te breken van pijn en smarte.
Nog grooter werd echter haar jammer, als
Henks brieven aankwamendie liefdevolle brie
ven, die bet doode bruidje nooit bereikten.
Het was toch zoo wreed en bitter dat zij
Henk den dood van haar kind niet eens had
kunnen berichten, wijl hij doelloos in de nieuwe
wereld heen en weer trok en geen adres aan
gaf.
Weenend las Beate de brieven, die aan haar
doode lieveling gericht waren
Eerste dag aan boord van het Hemelschip.
Lieve Marieke! Welk een jubel bij ons ver
trek van het meer van Constanz! Nu vliegen
wij hoven Frankrijk niets beweegt, alles
is doodstil. Slechts de baat der Franschen
loeit in de diepte en brandt van de Rhone tot
aan de kusten van den Atlantischen Oceaan
Maar boven allen haat staat de liefde, want de
liefde is de zon der wereld
JE HENK.
Boven den Oceaan.
O, onmetelijke eeuwige zee! Niets ontwaart
het oog hemel en water en wij daar ho
ven, snel als de snelste meeuw.
In zeventig uur zullen wij over de zee vlie
gen, dat onmetelijk en onbegrijpelijk is als de
Eeuwigheid.
En zoo •groot en diep als de zee is mijn lief
de, lieveling!
Stonm komt op. In den storm groet je
je trouwe HENK.
Boven Amerika's kusten.
Amerika ons Golgotha! Wilsons veertien
punten zijn de veertien kruiswegstaties van
het Duitsche volk. Wilson heeft Duitschland
aan het kruis geslagen. En nu kruisen we over
de kusten van Amerika en als de donder des
hemels klinkt het lied der propellers het
lied van den Duitschen arbeid, het hooglied
der Duitsche kracht!
Het vroege morgenuur over Boston. Alle
straten, daken en wolkenkrabbers zwart van
menschen, hoera-geroep door duizenden verba
zing, verwondering overal.
Vaarwel, mijn zoet blond Duitsch meisje
na deze laatste scheiding zullen we voor altijd
vereenigd zijn.
Je HENK.
Nog nooit zag de wereld zulk verheven
schouwspel, nooit werd de Duitsche aard zoo
geëerd!
Duizend sirenen gilden een vreugdegehuil,
alle klokken luidden, de kust-batterijen be
groetten ons luchtschip met honderd saluut
schoten.
Straten en daken vol menschen. die ons ver
heugd toeroepen, vlaggen en doeken zwaaien,
hoeden en petten in de lucht werpera. Geheel
de reuzenstad in een roes van vreugde. Onder
het gejubel van het volk sturen wij over Long
Island, Brooklyn, naar het beeld der vrijheid,
in groote bochten over Broadway, Union-
Square, Central-Park.
De kapitein werpt 'n boodschap naar beneden
aan land en volk: „New-York, wij groeten u,
groeten de stad en het Amerikaansche volk!
Moge onze tocht een nieuw tijdperk inluiden
van ongemoeide samenwerking tusschen ons
beid© volken."
Een afscheidsgroet wij zeilen majestueus
heen. De Duitsche geest echter blijft achter in
Amerika's grootsche en meest trotsche stad.
15 October.
Mijn lief blond bruidje!
Gelukkig ln Bakehurst geland. Ongehoorde
begeestering der duizendkoppige bevolking. Ju
belende ontvangst, in triomf door de stad ge
voerd. Morgen ontvangst, in het Witte Huis te
Washington door den President der U. S. A.
Vaarwel en wees duizendmaal gegroet van
Je HENK.
Washington.
Ontvangst in het Witte Huis, jubel, geest
drift, banket. Maar ik denk in al die drukte
slechts aan jou, mijn lief, haal je portret voor
den dag, kus het en zing de oude, lieve melodie:
„Du bist wie eine Blume"
Goeden nacht, lieveling. Als de seringen
bloeien in het Donaudal, als de zwaluwen weer
komen, ben ik by jou dan zal er bruiloft
zijn. In eeuwige liefde en trouw.
Je HENK.
Een wanhopige gil sneed door de kamer en
wekte de echo, zoodat het klonk als het zuch
ten eener arme ziel
Moeder Beate wierp zich snikkend over de
witte blaadjes en bevochtigde ze met haar tra
nen, „O, Marieke, mijn kind hoe lief had
hij jou!" riep ze. „Ach, wat moet ik hem zeg
gen als hij terugkomt en je bent er niet
meer?
O, ellende, ellende zonder einde! O, zee van
smarten en bloed! Mijn arm, lief kind!
Eerst, toen haar smart uitgeraasd had, vac-
modht zij het postscriptum te lezen:
„Liefst© Marieke! Onze vlucht was een heer
lijke overwinning. Allen zien met verbazing
het wonderwerk aan. Onze Zeppelin is In waar
heid een hemelschip een vredesduif tus
schen twee groote volkeren, die elkaar eens be
streden hebben, maar nu in eendracht willen
leven.
Een nieuwe toekomst bloeit voor ons arm
vaderland. Ik blijf waarschijnlijk den geheelen
winter in Amerika, om lezingen te houden en
voor Duitschland propaganda te maken. En
daarmee is plotseling het geluk tot ons geko
men ik verdien zooveel, dat ik je bij mijn
thuiskomst met goud overstelpen kan.
Dan vieren wij ons huwelijk en leven zalig
en gelukkig als in het sprookjesland! Wees
tot zoolang duizendmaal gegroet en gekust van
Je Henk, die je steeds trouw blijft."
Weer een jammerkreet uit Beate's mond:
„O, mijn zoete arme lieveling! Hij wil jou den
bruidskrans vlechten lnplaats daarvan
draag je een doodshemd en doodskrans!"
Den volgenden dag ging ze naar het kerk
hof, zette zich op Marieke's graf en las het
kind de brieven voor, juist alsof het nog leefde
en haar hooren en verstaan kon. Haar tranen
besproeiden het graf en de brieven en zij be
groef haar laatste hoop onder het kleine wit
te kruis.
HOOFDSTUK XIX.
In de groote stad.
Het nieuwe theater was gereed. Groot,
prachtig, pronkerig, een waar feëriek paleis,
stond het ln de zon
Een hel met honderd schoone duivelin
nen! spotte oom Hans, en met den bouwmees
ter als Beëlzebub.
Zeg liever: Lucifer. Dan klopt het! ant
woordde Erich. Want ik ben een lichtdrager
voor het wilde Westen.
(Wordt vervolgd).
