'n Hoogstaand karakter
HOE RIJMT DAT
Wat de regeering van plan is
DONI ,vi)AG 10 SEPTEMBER 1931
DE VERBINDING VAN ANTWER
PEN MET DEN RIJN
Het kanaal Antwerpen Volker
HET OVERLIJDEN VAN MGR.
NOLENS.
DE VLAMINGEN EN MGR. DR. POELS
hENZINEBELASTING EN VERHOO
GING VAN HET TARIEF VAN
INVOERRECHTEN.
NATIONALE NOVEEN TER EERE DER
KLEINE H. THERESIA
'NTHULLING LORENTZ-MONUMENT.
HERDENKING 1830—1832.
STATEN-GENERAAL.
De onthulling door Prinses Juliana.
O".
.h EN1NGEN
ENKELE GROOTEN!
DE VERLOFREGELING
DER AMBTENAREN.
Het wijzigingsvoorstel In den
Volksraad.
PREVENTIEVE KINDERGENEES
KUNDE.
GEAMENDEERD AANGENOMEN.
VERHOOGING FRANSCHE INVOER-
RECHTEN OP VISCH.
DE INDISCHE POSTVLUCHTEN.
Dezer dagen maakten Brabant'',
bericht van het „Dagblad voor de
waarin o.m. werd Nederland en Bei-
onderhandelingen tusso werpen.Rynj welke
gie over de vertoon eeri ver gevorderd sta-
besprekingen reed® de verwachting in niet
dium verkeeren, Schelde.ontwerp
het Plan:Konünenburegts
wel^^tracé, dat rechtstreeks van de Amt-
wlesche do»en naar het Volkerak loopt.
Defteob." welke dit bericht eveneens over.
merkte daarbij op, dat het naar haar mee-
tóng niet juist kon zijn.
Immers wat onze Bredasdhe collega hier
meedeelt, is volkomen in strijd met het
Nederlandische standpunt, neergelegd in de
bakende memorie van onze Regeering op 7
Mei 1929 te Brussel overhandigd. Daarin
staat uitdrukkelijk vermeld dat elk plan in
zake de verbinding tussöheu Schelde en Rijn
moet gebaseerd zijn op de geografische gren
zen der Söheidingsrageling van 1839.
En op 18 Maart j.l. bij de behandeling der
begrooting van Buïtenlanidsohe Zaken toen
een debat werd gevoerd over het kanaal-
plam van den heer van der Lande, dat zeer
veel overeenkomst had met het plan, dat
■thans volgens het hierboven aangehaald
bericht geprojecteerd zou worden, verklaarde
minister Beelaerts nog eens met nadruk (zie
pag. 446 der Handeliuigen) dat het standpunt
der Regeering in de memeorie van 7 Mei 1929
ontwikkeld, nog steeds door de Nederianid-
sdhe Regeering wordt ingenomen en dat voor
eenage ongerustheid, dat de Regeering van
dit standpunt zou afwijken, geen enkele aan
leiding was.
Voorshands mogen we dus dit bericht van
het „Dagblad van Noord-Brabant' 'als wei
nig geloofwaardig afwijzen.
Wij kunnen ons althans niet voorstellen,
dat de regeering in deze zaak, welke in ons
land siteeds met zoo groote belangstelling ie
gevcdgd, plotseling zonder de volksvertegen
woordiging hierin te kennen, zoo radioaal van
haar eenmaal aangenomen standpunt zou a
wijken en op nieuw zou durven komen met
een tweede Moerdijkkanaal.
Deze opmerkingen lijken zeer plausibel Ech.
ter, van een zijde, die in deze materie goed in
gelicht placht te zijin, vernamen wij, dat het
geen het „Dagblad van Noord-Brabant'^ meldde
inderdaad juist is.
Bet kanaal-Konijnenlburg, liep van de Schaw e
ibïj Batlh, door Eendracht en Slaak,
(het ongeveer bij St. Phildpsland in het VoUke-
rak uitmondde. Op grond nu, dat in dit je
veel oestembankeu zijn, wil men thans, a i us
onze zegsman, van de Eendracht af ©an a
graven door den Brabantsohen wal, dat zal uit
monden bij Wdllemetd. België zou dan van de
Schelde bezuiden Bath een kanaal graven
rechtstreeks naar de havens van Antwerpen.
Op die wijze zou men dus een kanaal krijgen
dat al zeer weinig verschilt van 't oude Moer
dijk-kanaal, hetwelk indertijd door de Eerste
Kamer is afgewezen.
Hoe dit eohtSr met de verklaringen van den
minister te rijmen valt, is ook ons voorshands
een raadsel.
Brieven en telegrammen van rouwbeklag.
Zooals te begrijpen is, werden na het over
lijden van Mgr. Dr. Nolens tallooze bewijzen
van deelneming ontvangen. Enkele, van we
reldlijke en geestelijke overheden werden reeds
gepubliceerd. Daar kunnen nog bijgevoegd
worden brieven of telegrammen van rouwbe
klag van H. M. de Koningin-Moeder, van
H. K. H. Prinses Juliana, van de voorzitters
der Eerste en Tweede Kamer, den directeur van
het Kabinet der Koningin, van Mgr. L. Schrij
nen en Mgr. A. F. Diepen, van de besturen van
verschillende Kamerfracties, van Ministers van
Staat, o.a. van den heer Colijn uit Genève en
den heer Idenburg, uit Nauheim, van den direc
teur van het Int. Arbeidsbureau te Genève,
Albert Thomas, van Sir Butler uit New-York
enz. enz.
Van Z.Em. Kardinaal Van Rossum werd uit
Brunnen (Zwitserland) het volgende telegram
ontvangen: „Innig deelnemend in onherstel
baar verlies voor Katholiek Nederland blijven
wij den grooten doode in onze gebeden her
denken".
w.g. Kardinaal VAN ROSSUM
Onze Brusselsche correspondent melid't ons
d.d. gisteren:
Naar aanleiding van het 40-jarig prlesterjubilë
van mgr. dr. Poels, schrijft de Brusselsche
„Standaard" o.m. het volgende:
„Heden huldigt katholiek Nederland den
geleerde; den ziener en voortrekker, die op
verschillend gebied een zoo geweldige werk
kracht heeft ontplooid, en bij de stem van ka
tholiek Nederland voegt ook katholiek Vlaan
deren zijn stem van dankbare hulde. Want hij
is siteeds een warme vriend geweest van de
katholieke Vlaamsche beweging, een bewonde
raar van Vlaanderen's kuituuropgang, tevens
een helper van onze christelijke sociale bewe
ging. Dit zijn wel redenen te over, opdat Mgr.
Poels vandaag ook aan den haard van „"ka.
tholiek Vlaanderen zou worden gefeest".
En andere voorstellen op de begrooting
voor 1932.
Naar de „N. R. Ort." meldt ligt heit in het
voornemen der regeering, ter bestrijding van
het verwachte tekort op de begrooting 1932,
voorstellen te doen tot invoering van een bem-
zinetoelasting en tot verhooging van het tarief
van invoerrechten tot een algemeen tarief van
12 pet.
Voorts verneemt het blad van andere zijde
dat voorgesteld zal worden een terugstorting
van de batige overschotten van vorig© dienst
jaren, hetgeen natuurlijk beteekent, dat men
voor die reeds bestede bedragen zou moe
ten gaan leenen Ook zouden de stortingen in
het Invalidiiteitsifonds worden geschorst en zou
er bezuinigd worden op de Zuiderzeewerken.
In de voorbije zomermaanden hebben vele
belangstellenden een bezoek gebracht aan het,
toen bijna voltooide, Karmelklooster aan den
Heerenweg te Esmond. 'Welken indruk heeft
men er van meegenomen? We weten het niet.
Misschien was de overheerschenidie wel deze,
vooral opgewekt door 't gezicht der zware poort,
het ijzeren traliewerk van kapel en spreek
kamer: dat zoo'n Karmel een ontoegankelijk
oord is, slechts aan enkele uitverkoornen voor
behouden. Men. wist immers dat diie Zusters na
de inwijding „slot" kregen, en niemano dan
meer binnen 't klooster mocht!
't Is voorzeker waar, behalve.... in één
opzicht, dat n.l. de Karrad steeds open staat
voor allen, die in geestelijken of tijdelijken
nood den steun onzer gebeden willen viogen-
en dat de Zusters twee maal s jaars als t
ware de poorten wijd openen en velen tot
binnentreden nooden!
Dat is in de dagen der Nationale Noveen
ter eere van de alom gekende en beun nde
H. Kleine Thereaia, de patrones van kapel en
Zeker,' een Karmelltes moet in eenzaamheid
en verborgenheid de taak volbrengen, uit liefde
tot God en de zieden aanvaard, maar t blij
Steeds meer hoe goed de gedachte was van hen
die 't initiatief daartoe namen, om n.l een
enkele maal de aandacht der buitenstaan^
te trekken. We bereiken daarmee een dubbel
goed. Velen bidden aldus met ons, velen leeren
weer eens met vertrouwen bidden, velen ook
worden, Goddank, verhoord! fc„i_
Men is orns dan dankbaar voor onze hulp
(in de dagen dier Noveen doen de ,Zu;Ste?,^
hun gebeden en goede werken uitsluitend tot
intentie van hen die om gebed vroegen),
de geboden gelegenheid.
Maar wij van onzen kant zijn evenzeer rnn
ganseher harte dankbaar aan a len le
met onis wilden vereenen. Weet U waarom
Omdat de vele nooden waarvan we bij die
gelegenheid kennis krijgen, de massa smeek
beden opgestapeld bij 't beeld en e T e
der lieve Heilige voor ons de welsprekendste
leis em een machtige aansporing zijn onze
bemiddelende taak van gebed ©n 0 ®r
van alle zielen, toch met ware edelmoedigheid
©n onbegrensden ijver te volbrengen.
Ongetwijfeld is ook dteze aansporing een der
genaden, welke de H. Theresla zoo gaarne
verkrijgt voor allen die tot Haar hun toevlucht
nemen. Want, was U niet Haar hartewensch
goed te doen aan alle zielen, over heel die
wereld, tot aan 't einde der tijden? Het werk
der Nationale Novenen schijnt Haar bijzonder
aangiemaam.
Welnu, iu Haar (helaas nog al te) bescheiden
hoekje in onze kapel wacht. Zij Uwe beden.
De Noveen begint op 24 Sept. a.s. en eindigt
2 October, daags vóór Haar feestdlag. Men kan
of z'n intentie zelf vormen, of ons toezenden,
en wordt als deelnemer beschouwd indien mee
(duidelijk s.v.pl.) naam en adres opgeeft en
het gebedje'dat dan toegezonden wordt, mee
bidt gedurende dile negen dagen. Eiken dag
wondt dan ook in onze kapel de H. Mis opge
dragen tot intentie van hen die zich hebben
aangesloten bij die Noveen. Bepaalde kosten zijn
er niet aan verbonden, ieder moet zonder
bezwaar kunnen meedoen. Wie kan en wil,
geve iets tot dekking der uitgaven, of tot
mindering der schuldenlast op kapel en klooster
De H. Theresia, aan Wie we onze tijdelijke
zorgen hebben toevertrouwd, zal er U wel voor
loon en! Verzoeke nog zich tijdig op te geven,
oipdait we aan alle aanvragen kunnen voldoen.
Uwe in Xo dw.,
ZUSTERS KARMELITESSEN.
Heerenweg, Egmond a. d. Hoef. Giro no. 39730
NAAR DE MISSIE.
Gistermorgen heeft firn hiet sanatorium te
Heerlen het vertrek naar Ohina plaats gehad
van de Eerw. Zusters Adallberta, Anastaisia en
Julienne, van de congregatie der kleine zusters
van St. Jozef en de weleerw. Paters G. Kuiper
O- F. M. en Hyae. Fortuyn O. F. M.
De plechtigheid geschiedde door den Hoog-
eerw. Provinciaal der Franciscanen die ook
de H. Mis opdroeg met assistentie van de beide
genoemde missionarissen.
Pater Severus hield de afscheidspreek.
Gisteren vertrokken uit „Huize Lavigeri©'"
te Boxtel naar de missles in Mldden-Oost-Afrika
Landingsihaven Mombasa de Witte Zustters Sr.
Bonifacia tDora Popma, Heerenveen), Sr. Fé-
lieien (G er ar. da Moons. Nieuwerbrug Utr.) Sr.
Emmanuel!a (Ohrietina van Gendt, Utrecht), Sr.
Hermina (Johanna Hendriks, Hernen hij Wij-
chen), Sr. Ancilla Marie (Dina de Vries, Kaats
heuvel)
allien vain de orde van „Kardinaal Lavi-
gerie'', waarvan het postulaat is te Esdh bij
Boxtel, huize „Samota Monica".
Kranslegging te Bergen op Zoom.
Dinsdagmiddag te 2 uur heeft aan de zuid
zijde der Ned. Herv. Kerk te Biergen op Zoom,
alwaar het stoffelijk overschot van den Luite
nant ter zee Maee en van de matrozen B. F.
Meijer en Bvehn, gesneuveld bij de krijgsver
richtingen voor Antwerpen, in het tijdivak
1830j.832 ter aarde werd besteld, in allen
eenvoud de plechtigheid der kranslegging
plaats geihad waarbij door den voorzitter der
Kon. Ver. „Onze Vloot" een herdenkingsrede is
gehouden. Bij deze plechtigheid waren tegen
woordig, deputaties van Ons Leger, Onze Vloot,
den Boni van Christ, oranje vereeniigingen
Luit. Generaal 'b.d. van Dam van Isselt, Prof.
Dr. C. W. VOl'graff van Volks weerbaarheid, de
burgemeester van Waalwijk Mr. Sewerijns de
Vries van Doesburg, B. en W. van Bergen op
Zoom, de garnizoenscommandant van B. O. Z.,
het kerkbestuur en kerkeraad der Ned. Herv.
gemeente aldaar en vele anderen. Na het uit.
spreken van de herdenk ingsrede speelde het
orgel het Wilhelmus en daarop het lied van
Marnlx van St. Aldegonde. In eerbiedige stilte
stonden de velen geschaard rond de eenvou
dige zerk, die de plaats nog aanwijst waar het
stoffelijk overschot der gevallenen rust. Een
groote krans, getooid met de nationale drie
kleur werd op het graf neergelegd.
Na deze plechtigheid -begaven de deputaties
zic'h naar Breda.
Vereenigde vergadering.
De beide Kamers der Staten-Generaal zijn
in vereenigde vergadering bijeengeroepen in de
Ridderzaal op Dinsdag 15 September des na
middags te half één.
Een man, die gaven bezat, van hoofd en hart
Te Arnhem vond hedenmiddag de onthulling
plaats van het Lorentz-monument, op Sonsbeek
opgericht.
De minister «pan Staat, dr. J. Th. de Visser,
hield daarbij een herdenkingsrede, waarin hij
allereerst dank bracht aan H K. H. prinses
Juliana, die het monument namens H. M. de
Koningin wilde onthullen. Voorts heette spr.
de vertegenwoordigers van de lands-, pro
vinciale- en stedelijke regeering welkom,
alsmede de talrijke belangstellenden uit de
wetenschappelijke wereld.
Zelden zal er een huldebetoon in ons land
hebben plaats gehad aldus spr. dat van
den aanvang af zoo spontaan weerklank vond
als hier het geval was.
i*
WILLEM C. BROUWER.
Op 1 October a.s. is het dertig jaar geleden,
dat de bekende keramische kunstenaar Willem
C. Brouwer op .^Vredelust" te Leiderdorp het
bedrijf begon, waaruit zoo buitengewoon veel
schoons kunstvoorwerpen zjjn voortgekomen.
Prof. Dr, Lorentz.
Het initiatief, door Arnhem's burgemeester
genomen, om in de plaats van Lorentz' ge-
boorte, een gedenkteeken te zijner nagedachte
nis te doen verrijzen, leidde zeer snel tot de
vorming van ons comité, waarin allerlei
vooraanstaande mannen bereidvaardig zitting
namen.
In korten tijd was het benoodigd bedrag
van 50.000 bijeen. Van Arnhem's gemeente
bestuur ondervonden wij algeheele mede
werking, ook wat de keuze betreft van het
terrein, waarop het monument werd geplaatst.
Aan den bekenden beeldhouwer Wenckebach
kon spoedig met behulp van den architect
Limburg, het werk worden opgedragen, man
nen, aan wie reeds vóór de onthulling een
woord van dank en hulde mag worden ge
bracht voor de wijze, waarop zij hun arbeid
hebben verricht. En zóó kon dan nu deze
Septemberdag alles voor de plechtigheid ge
reed vinden, dank zij vooral de groote
toewijding en den ingespannen arbeid van
onzen voortreffelijken secretaris en penning
meester, Baron de Vos van Steenwijk, die
daarvoor ons aller waardeering verdient.
Groote piëteit vervuld ons allen op dit
oogenblik, nu het beeld van den grooten
Nederlander voor onzen geest verrijst.
Groot door de geheimzinnigheid van zijn
genie, door de diepte van zijn denken, door de
klaarheid van zijn voorstelling, door den
samenhang zijner theorieën, door het vooruit
brengen der wetenschap, door zijn machtigen
invloed op natuur-wetenschappelijk gebied. Het
past mij niet, hierover iets meer te zeggen,
niet alleen omdat ik daartoe volstrekt onbe
kwaam ben, maar ook, omdat straks Lorentz'
geleerde discipel en vriend, prof. Fokker,
hierover het zijne zeggen zal. Maar wanneer
een man als prof. Zeeman na Lorentz' sterven,
zeggen kon: „Aan den tempel der wetenschap
is één der hoofdpeilers ontrukt en niet alleen
de natuurkunde, maar de Internationale
wetenschap treurt", dan is daarmede vol
doende bewezen, dat wij in Lorentz een man
bezaten, zooals Nederland er slechts een zeer
enkele kent. Want Iets anders is het de weten
schap bij te houden dan vooruit te loopen,
iets anders op dit gebied meer helderheid te
brengen, dan licht te ontsteken in de duister
nis. Dit laatste is slechts aan hem gegeven,
in wien de vonk gloort van het genie. En zulk
een begenadigde was Lorentz. En wij dragen
er roem op, dat hij onze landgenoot was.
Want hoewel de wetenschap een internatio
naal karakter draagt en haar beoefênaars over
nationale en politieke grenzen heen zien, om
dat het er hun uitsluitend om te doen Is de
menschheid op een hooger trap van beschaving
en geluk te brengen en vooral een klein land
als Nederland, omringd door volken van hooge
cultuur, gaarne ruim om zich heen ziet en
groote winst doet met de vruchten der weten
schap, onafhankelijk van den bodem, waarop
zij zijn gerijpt, zoo verhoogen corypheeën der
wetenschap als Lorentz niet alleen den roem
van het eigen land, maar banen zij ook hier
en in den vreemde op verschillend gebied
wegen voor onze jongelingschap, die hun leer
lingen waren. Zoo is hun arbeid niet alleen
van internationale, maar ook van nationale
•beteekenis. En als dit van eenig Nederlander
geldt, dan zeker van den man, wiens nage
dachtenis wij heden eeren en die als het
middelpunt, ja het glanspunt van zoovele
internationale grenzen, bij tallooze vreemde
lingen den indruk heeft achtergelaten, dat
Nederland, zoo groot in het verleden, ook nog
in het heden den aureool zijner grootheid niet
verloor. In zooverre vervullen wij heden aan
Lorentz een schuldigen, vaderlandschen plicht.
Maar bij Lorentz staan wij niet alleen vóór
een held op het gebied der wetenschap, doch
tevens voor een zoo hoog staand karakter,
dat onze eerbied bijna tot vereering klimt.
Hij paarde aan wakkerheid, rechtschapenheid,
aan vooruitstrevendheid bezadigdheid aan
fierheid eenvoud. Ik heb herhaaldelijk per
sonen, van hem sprekende, hooren zeggen, dat
zij in zijn tegenwoordigheid verlegen werden
tengevolge van zijn overgroote bescheidenheid.
En dat dit begrijpelijk is, heb ik zelf herhaalde
lijk ondervonden.
En waar dan ook zijn beeld komt te prijken
In de Leidsche senaatskamer of zijn vroegere
collegezaal; in Haarlem's Lorentzpark of op
Arnhem's Sonsbeek, het zal voor tijdgenoot en
nazaat de herinnering oproepen aan een man,
die gaven bezat van hoofd en hart, als slechts
zeer zelden in één mensch vereenigd zijn en
die blijvende sporen nalaat zoowel op inter
nationaal als op nationaal gebied.
Het is voor ons, die nationaal voelen een
schoon oogenblik van ons leven, dat wij deze
nationale plechtigheid ter eere van een zóó
verheven nationale figuur mogen bijwonen.
Met opzet sprak ik van een nationale plechtig
heid, omdat alle standen en rangen, alle
partijen en volksgroepen ons Lorentz-comité
hebben gesteund en hierbij thans op Sonsbeek
vertegenwoordigd zijn Ons nuchter volk heeft
nooit zijn beroemde mannen veel door stand
beelden geëerd. En als het dit deed, dan waren
©r niet zelden vóór- en tegenstanders.
Maar hier bij de vestiging van dit monument
zijn in dit opzicht geen wanklanken gehoord.
Hier staat als het ware de natie in haar
eenheid geschaard. Dit eert haar evenzeer als
Lorentz. Doch dit is niet genoeg. Want wij
eeren dezen groote het meest, wanneer wij
van hier gaan met nieuwen lust en kracht
bezield, om mede te helpen bouwen aan den
tempel onzer samenleving, waarvan sommigen
de fundeering leggen en anderen deze architec
tonisch bewerken, maar waarin ook de kleinste
en eenvoudigste steen medehelpt om de ge
dachte van het geheel tot uitdrukking te
brengen. Zoo is ons aller roeping bepaald
Voor de plechtige onthulling van het monu
ment ter nagedachtenis vhn Prof. Lorentz in
het park Sonsbeek te Arnhem, bestond zoowel
van de zijde van het publiek als van de auto
riteiten groote belangstelling. Duizenden had
den zich in de lanen van het park Sonsbeek
opgesteld om de onthulling van het monument
gade te slaan.
Klokslag drie uur arriveerde de hof-auto
aan den hoofdingang van het park Sonsbeek,
waar H. K. H. Prinses Juliana ontvangen
werd door den voorzitter en eenige leden van
bet nationaal Loreutz-oomité.
Terwijl Prinses Juliana en Haar gevolg zich
naar de eere-tribune begaf, zongen een 800-tal
schoolkinderen, onder leiding van Peter Fre-
quin de eerste twee coupletten van het Wil
helmus. De Arnhemsche Orkestvereenlging on
der leiding van haar dirigent Martin Span
jaard, bracht hierop de Piet Hein-Rhapsodie
van Peter van Anrooy ten gehoore.
Hierna plaatste dr. J. Th. de Visser, oud
minister van Onderwijs, Kunsten en Weten
schappen, voorzitter van 't Nationaal Lorentz-
comité, zich voor de microfoon en sprak zijn
red© uit, waarvan hierboven melding is ge
maakt.
De onthulling.
D© onthulling, diie na deze rede volgde, ge
schiedde door H. K. H. Prinses Juliana. Nadat
dr. d© Visser haar dte trappen van heit monu
ment had opgeleid, brok de Prinses door mid
del van koord het witte doek van heit beeld
af. Langzaam vertoornde zich het levensgroot©
beeld van den natuurkundige dat in brons uit
gevoerd buitengewoon mooi tegen den lichten
zamdsteenem achtergrond afsteekt. (Het geheel
werd ontworpen en uitgevoerd door den beeld
houwer Weodlkehaoh).
Onderwijl speelde de A. O. V. twee couplet
ten van het Wilhelmus, terwijl alle aanwezi
gen zich van hunne zetels verhieven.
Terstond hierna legde de Prinses namens
H.M. de Koningin een groote krans aan de
reeten van het monument meer, terwijl zij een
cogenblik stilzwijgend het beeld aanschouwde.
Terwijl de Prinses zich naar haar zitplaats
terug beigaf, werden kransen gelegd namens
het Larentz.oomité door Dr. de Visser, namens
het gemeentebestuur van Arnhem door burge
meester De Monchy, een krans van d>en Senaat
van de Universiteit te Ledden en een van het
Lorentz-lyceum te Eindhoven.
Nadat het kinderkoor zich weer had doen
hooren, was het woord aan prof dr. A. D. Fok
ker, die 't licht Het vallen op het wetenschap
pelijk werk van wijlen prof. Lorentz.
Hierna sprak de burgemeester van Arnhem.
Mr. S. J. R. de Monchy, die o.m herinnerde
aan Lorentz' Amsterdam sdhen tijd en uiteen
zette hoe het nationaal comité tot stand kwam.
Tensilote nam spreker namens de gemeente
Arnhem het monument in beheer en onderhoud
ever
Na de rede van den burgemeester van Arn
hem bracht het kinderkoor het „Wien Neer.
land's Bloed" ten gehoore.
Bij de herdenking van den Tiendaagschen
Veldtocht legde een deputatie van den
Bond van Ridders der Militaire Willems
orde een krans bij het standbeeld van
Willem II te Tilburg.
SEXUEELE VOORLICHTING.
CULEMBORG'S KLEIN SEMINARIE.
Vijf en twintig jaar onder
seculier bestuur.
In grooten getale hebben de Utrechtsche
geestelijken gevolg gegeven aan de uitnoodiging
om op 8 September tegenwoordig te zijn bij
de viering van het feit, dat het klein-seminarie
fce Culemborg 25 jaar geledien door de
E.E. P.P. Jesuieten werd overgedragen aan
de seculiere geestelijkheid van het Aarts
bisdom, tevens gelegenheid om van de plaats
waar zij hun studietijd doorbrachten, afscheid
te nemen, nu het Seminarie binnen enkele
jaren wordt overgeplaatst naar Apeldoorn.
Omtrent een uur des middags arriveerde
Z. H. Exc. Mgr. J. H. G. Jansen te midden van
zijn samengestroomde geestelijkheid en werd
hartelijk begroet door den seminarie-president,
kanunnik H. J. Koopmans.
Nadat de Aartsbisschop zich geruimen tijd
met de aanwezige clerici op zeer vriend
schappelijke wijze had onderhouden, werd het
middagmaal gebruikt in de schitterend ver
sierde refter der studenten.
Het tafel-presidium werd waargenomen door
kanunnik J. G. van Schaik.
De begroetingsrede tot de 170 aanzittende
gasten werd gesproken door president Koop-
mans, die tevens een historisch overzicht gaf
van de gebeurtenissen in het seminarie-leven
der afgeloopen 25 jaar.
Daarna hield de Aartsbisschop een rede,
waarin hij de nagedachtenis huldigde van Mgr.
J. A. S. van Schaik, den eersten president
van het seminarie, uitweidde over het traditio-
neele opvoedingssysteem der Jesuieten voor de
opleiding van den toekomstigen clerus, welke
hij ten zeerste prees, en voorts de sympathie
en steun vroeg der clergé voor de seminaria
en bijzonder voor den nieuwbouw te Apeldoorn.
Verder werd nog gesproken door Z. Exc.
Mgr. dr. J. Smit, kanunnik van Schaik, dr.
J. de Jong en vele anderen, waarbij vele oude
herinneringen aan den eersten staf van leeraren
werden opgehaald.
Het slotwoord sprak Mgr. Jansen, waarbij
hij bijzondere hulde bracht aan president
Koopmans, den waardigen opvolger van presi
dent van Schaik z.g. en wien de bouw van het
nieuwe seminarie te Apeldoorn was toe
vertrouwd.
Omstreeks half zeven verliet de Aarts
bisschop het seminarie en keerden ook de
meeste der overige geestelijken naar hun stand
plaatsen terug.
Van het gemeentebestuur van Culemborg
was een hartelijke felicitatie ingekomen, welke
aan tafel werd voorgelezen.
Ter waarschuwing.
Bij den uitgever Mulder en Co. te Amster
dam, verscheen onder den titel Geslachtelijke
voorlichting van onze kinderen" een nieuwe
bijdrage tot de bergenbooge literatuur' over
genoemd onderwerp. Van de voorlichting over
de voorlichting krijgen we dan ook langzamer
hand genoeg.
Dit geschriftje van den socialistischen arts
B. Premsela, dat zich in weinig onderscheidt
van andere populaire uitgaven van dezen
aard het brengt niet veel nieuws en in het
kernpunt der kwestie loopt het zelfs om de
zaak heen zouden we verder laten voor wat
het is, indien niet het voorwoord reclame
maakte met een katholiek", die de radiole
zing van den schrijver, waarvan dit boekje een
amplificatie is, uitbundig prijst.
Bedoelde lezing hebben wij niet gehoord en
het geschriftje vult die lezing, zooals meege
deeld wordt, op verschillende' punten aan, zoo
dat de mogelijkheid open blijft, dat de heer
Premsela voor de radio geen, naar ons inzien,
gevaarlijke sententies heeft verkondigd. Dit
laatste kan intusschen niet worden gezegd van
het boekje zelf, dat heusch geen kerkelijk „im
primatur" zou krijgen. Zoodat ten aanzien van
het gedrukte woord van den heer Premsela
stellig van katholiek standpunt de loftuiting
niet gelden mag, den Amsterdamschen genees
heer te recht of ten onrechte gebracht
voor zijn gestoken woord.
Het dacht ons goed hierop even den nadruk
te leggen ter voorkoming van misverstand.
üe wereld drauil op cru vare manier! We
kunnen ervan genieten, uls we een beetje
verstandige toeschouwers kunnen, zijn. Als
we wat gelezen en gehoord hebben en dan de
feiten nagaan.
Zoo--kan toch niemand de oogen sluiten
voor het feit, dat in de politiek, in de staat
kunde van vandaag, van de na-oorlogjaren
enkele Katholieken eenverbazend groote
plaats innemen.
We noemen er maar een paar.
Wij zelf, hier, hadden Nolens. Helaas,
hadden. Maar zijn herinnering zal nog lang
in ons volk naleven. Zoo iemand vergeel men
niet licht. Mgr. Nolens had een wereld
beroemdheid als een groot, een nauwgezet,
een eerlijk, een geweldig invloedrijk staats
man. Heel de wereldpers staat vol lof over
zijn werk. En Nederland, het zoogenaamde
protestantsche vaderland zou een heele reeks
jaren van zijn vaderlandsche geschiedenis
moeten overslaan om hem te vergeten.
Oostenrijk had en heeft nog Mgr. Seipel.
Ook iemand van internationale grootte. Ook
tem,and die in den ellendigen na-oorlogtijd
voor zijn land meer was dan een gewoon
vaderlander; een leider, een redder, een zeer
bekwaam bestuurder. En nog heeft men met
dien man te rekenen, en rekent men bij
iedere crisis weer op zijn vele talenten.
Duitschland heeft Dr. Brüning, een leek,
maar een Katholiek te voeten uit. Een man,
die meer doormaakt met en voor zijn vader
land, dan een mensch kan dragen. Iemand
met een rustige wilskracht, die angstig zou
maken, als ze niet zoo beheerscht was. Ook
Duitschland heeft niet bepaald Katholieke
strevingen en toch zal niemand hem den
voorrang betwisten, dien hij bezit.
Het zijn enkele grooten! Ze worden ge
schraagd door duizenden en millioenen min
der grooten, die hun het werk mogelijk
maakten en maken.
Iets, wat wel eens te denken geeft, en ook
te lachen, als er weer eens dik beweerd wordt
over de minderwaardigheid der Katholieken.
VERDRAG TUSSCHEN NEDERLAND
EN SPANJE.
Ingediend is hij de Tweede Kamer een wets
ontwerp tot goedkeuring van het op 30 Maart
1931 te 's-Gravenhage tusschen Nederland en
Spanje gesloten verdrag tot beslechting van
geschillen door verzoening, rechtspraak en
arbitrage.
Een tweetal resoluties aangenomen.
In de slotzitting van de conferentie van de
Union Internationale de Secours aux Enfants
zijn de rapporten van von Gröer en Lichten-
stein over de besmetting met roodvonk door
herstellende patiënten in bespreking gebracht.
De conferentie heeft twee resoluties aange
nomen, een aangaande de sterfte in de eerste
tien levensdagen en een betreffende de
.return-cases" bij roodvonk.
De eerste resolutie luidt als volgt:
De Voorwaarde voor de bestrijding der sterfte
in de eerste levensdagen is een nauwkeuriger
kennis van haar oorzaken. Niettemin is de
vergadering thans reeds van meening, dat het
geraden is met nadruk op het nut der
antenatale -zuigelingenbescherming en op de
resultaten te wijzen, welke men mag verwach
ten van een goed geleide medisch-sociale voor
zorg, die zich moet uitstrekken over den tijd
voor de bevruchting, de zwangerschap, de ge
boorte en de eerste levensdagen.
Ter verdere bestudeering van het vraag
stuk der sterfte in de eerste levensdagen wordt
deze vraag verder op de dagorde gelaten. De
vergadering draagt haar bestuur op een com
missie te benoemen teneinde een werkplan op
te stellen. De bestudeering van het vraagstuk
moet volgens een gemeenschappelijk plan in
verschillende Europeesche landen worden aan
gevat door samenwerking van kinderartsen met
andere specialisten. Na beëindiging van dezen
arbeid stelt het bestuur de resultaten vast en
kan deze tot onderwerp van een nieuwe be
spreking in een zitting der vereeniging maken.
De tweede conclusie luidt:
1. Individueele verpleging en fractioneele
desinfectie van roodvonkgevallen in zieken
huizen zijn, tezamen met een betrekkelijke
isoleering der kinderen tehuis als voorloopig
de zekerste methode ter voorkoming van
„return-cases" te beschouwen.
2. De duur der isolatie-periode van de rood
vonkgevallen kan niet door de aanwezigheid
van streptococcen in de neuskeelholte worden
bepaald. Voor een vroeg ontslag van roodvonk-
gevallen met complicaties wordt gewaar
schuwd. Bij de vaststelling van den ontslag
termijn moet met individueele factoren reke
ning wordén gehouden.
3. Het probleem der actieve, resp. passieve
(met reconvalfescenten-serum) immunisatie der
omgeving van het door roodvonk aangetaste
kind dient nader onderzocht te worden.
De vergadering heeft voorts de statuten der
vereeniging vastgesteld en bepaald, dat de
volgende conferentie in den zomer van 1932
te Genève zal worden gehouden. Het voor-
loopige bestuur werd definitief gekozen.
BATAVIA, 9 September (ANETA)',
Bij de beraadslagingen van den Volksraad
over de -wijziging van de verlofregeling werd
door het liid Iskander (P-P.) een amendement
ingediend, strekkende tot verhooging van de
salarisgTens tot aanspraak op verlof van 400
tot 700.
De gemachtigde der regeering verklaarde,
dat ieder bezuinigingsvoorstel meebrengt dat
slechts 'bepaalde groepen worden gedupeerd.
Hij 'betoogde dot, maatschappelijk gezien, het
geven van verlof aan ambtenaren met een be
scheiden positie beschouwd mag worden als een
volstrekte luxe. De laatste jaren is de aandrang
tot het vragen van verlof toegenomen. Veilen
die verlof aanvragen, behooren tot ben voor wie
dit verlof nimmer bedoeld was. De regeering
ontkent niet dat hier getornd is aan verkregen
rechten maar onder de gegeven omstandigheden
brengen zachte middelen geen redding, zoadat
moest warden overgegaan tot het aantasten van
gevestigde reühten. De maatregel is ook moreel
te verdedigen, omdat zij geboden ie door sociale
noodzaak. Omtrent verdere bezuinigingen die
in het voornemen liggen, kan nog geen mede-
deeling worden gedaan. De regeering is van
oordeel dat het tijdelijk opschorten van alle
vei loven verwarring zou brengen daar in dat
geval op groote schaal wachtgeld verleend zou
moeten worden zoodat dan meer sprake zou
zijn van verplaatsing der kosten dan van be
zuiniging. Spreker wijst er op dat het hier niet
gaat niet om afschaffing maar om opschorting
in afwachting van een algeheele herziening
van het verlofsreglement.
Het amendement-Iskander werd verworpen
met 40 tegen 11 stemmen; een amendement de
Dreu (I.S.D.P.) om ambtenaren, die een echt-
genoote of kinderen in Europa hebben, hun
aanspraken op verlof te doen behouden, werd
aangenomen met 27 tegen 26 stemmen, een
amendement-Roep, waardoor ambtenaren na 8
dienstjaren, mits na 1 Januari 1934, nog een.
maal gelegenheid tot verlof krijgen, werd aan.
genomen met 30 tegen K stemmen.
Tenslotte wend 'het aldus geamendeerd ont
werp zjh.s aangenomen.
Actie van de vischhandelaren te
IJmuiden.
De te IJmuiden gevestigde vischhandelaren
hebben zich dezer dagen tot de Kamer van
Koophandel te Haarlem gewend, met een uit
eenzetting van de ernstige gevolgen, welke de
verhooging der Fransche invoerrechten op
visch voor het visschersibedrijf zouden kunnen
hebben. In verband met dit adres heeft de Ka
mer een schrijven gericht aan de Directie Eco
nomische Zaken van het Ministerie van Bui-
tenlandsche Zaken, waarin wordt aangedron
gen, niets te verzuimen hetgeen alsnog tot
vermindering van de zoo onverwacht: toege
paste verhooging van invoerrechten in Frank
rijk zou kunnen strekken.
De „Ooievaar" is gisterenochtend te 7.30 uur
uit Karachi vertrokken en na een tusschenlan-
ding te Jodhpur om 17 uur te Allahabad geland.
Het retourvliegtuig „De Raaf" is gisteren te
5.50 uit Jhansi vertrokken en na een tusschen-
landing to Jodhpur om 15.10 te Karachi aange-
komtok
VEREENIGING TOT HET HOUDEN VAN
JAARBEURZEN IN NEDERLAND.
In de Dinsdag gehouden algemeen© leden
vergadering van de Vereeniging tot het houden
van Jaarbeurzen in Nederland deelde de voor.
zitter, de heer F. H. Fentener van Vlissingen
mede, dat het H. M, de Koningin behaagd
heeft aan de Vereeniging het praedicaat Ko
ninklijk te verleenen.
Vervolgens werd het jaarverslag uitgebracht
en werden de balans en verlies- en winstreke.
ning over het jaar 1930191 goedgekeurd.
De periodiek aftredendeleden werden allen
herkozen, terwijl iu de vacature pref. mr. M.
W. F. Treub gekozen werd, mr. L. J. A. Trip,
voorzitter van den Ondernemersraad voor Ned.
Indië.
De datum van de voorjaarsbeurs 1932'werd
vastgesteld op 15 tot en met 24 Maait.
