HET KWAAD BESTRIJDEN, MAAR OOK
HET GOEDE DOEN
WIÊtÊÊÊÊÈÊÊÊÊÈÊm
wam
DER TROPENl
Werken aan den opbouw van de
Christelijke maatschappij
EN KIND
OOK DE JONGEREN ZULLEN HUN
AANDEEL NEMEN IN DE LEIDING
NOLENS' OPVOLGER.
DINSDAG 15 SEPTEMBER 193Ï
KATHOLIEKE TWEEDE
KAMERCLUB.
Prof. Aalberse voorzitter.
CENTRAAL VERBAND DER
ST. JOSEFGEZELLENVEREEN.
Congres
van seniores en
commissarissen.
TWEEDE DAG.
iHMriliiÉMWll1 i 'li
WETSONTWERP ECONOMISCHE
VOORLICHTINGSDIENST.
R. K. CHARITATIEVE VEREENIGING
VOOR GEESTELIJKE VOLKS
GEZONDHEID.
VOORKOMEN VAN ZWAKZINNIG
HEID IN NOORD-BRABANT.
DE TOESTAND IN OOST-ZEEUWSCH-
VLAANDEREN.
LANDBOUWHOOGESCHOOLi
Overdracht van het rectoraat.
GEEN STAP DICHTER BIJ
ELKAAR GEKOMEN
EEN CONFERENTIE MET
RESULTAAT
EEN VOOR BEIDEN BEVREDI
GENDE oplossing
De Katholieke Tweede Kamerclub heeft giste
ren vergaderd ter verkiezing van een voorzitter
Jn de vacature, ontstaan door het overlijden
van mgr. dr. Nolens.
Met bijna algemeens stemmen werd tot
voorzitter gekozen Prof. ar, P. J. M. Aalberse
Het optreden van prof. mr. Aalberse als
leider der Katholieke fractie in de Tweede
Kamer zal niemand verbazen. Weinig na
men werden zoo dikwijls genoemd als die
van den oud-Minister, wanneer er over den
eventueelen opvolger van wijlen Mgr. Nolens
werd gesproken.
De vox populi wees hem aan als den
nieuwen leider. En wel zonder eenige ern
stige mededinging, nu twee andere emi
nente en ervaren katholieke krachten door
hun bizondere ambten bij voorbaat schenen
uitgeschakeld. Weinigen zullen den last
van het leiderschap hebben verlangd; velen
zullen in Aalberse den meest geschikten
lastdrager zien.
Aalberse moet wel een bijzondere persoon
lijkheid zijn. Toen hij jong was, won hij het
vertrouwen van den, in zijn laatste dagen
niet zoo gemakkelijken Schaepman, die hem
als zijn opvolger in de Kamer aanwees.
En toen hij zelf een man op leeftijd was
geworden, kon hij zich een der weinigen
noemen, die zich niet alleen in het ver
trouwen maar ook in de genegenheid van
IJCt-vNolens mochten verheugen.
Deze twee feiten omspannen niet alleen
dit leven, maar zij teekenen het veel dui
delijker dan veel woorden vermogen.
Het karakter van Aalberse: zijn minister
kamer heette bij de ambtenaren „de hemel"
en bij zijn aftreden zag men het in Neder
land nooit geziene feit: departementsambte
naren, die hun scheidenden chef, een door
hen zelf bereidwillig en onbaatzuchtig sa
mengesteld relaas van zijn ministerieel werk
aanboden in den vorm van een prachtig
gedenkboek.
Aalberse is jarenlang de leeraar geweest
in den meest uitgebreiden zin: leeraar van
geestelijken en leeken in zijn omvangrijk
sociaal-theoretisch werk, in brochures, stu
diën, het Katholiek Sociaal Weekblad en
andere bladen; als hoogleeraar ook.
Zijn veel bewogen en druk leven heeft
hem een ervaring geschonken als weinigen:
ervaring als student, ervaring als advocaat,
ervaring als professor, ervaring als jour
nalist, ervaring als organisator, ervaring
als afgevaardigde, ervaring als minister..
Niemand is feilloos en ieder kan zich wel
eens vergissen, en een zoo werkzaam man
als Aalberse zal ook wel ooit hebben mis
getast.
Maar nooit heeft iemand getwijfeld aan
zijn eerlijkheid, zijn trouw, zijn idealisme,
zijn reine bedoelingen en offervaardigheid.
Zich zelf heeft deze begaafde man nooit
gezocht; maar hij heeft de achting verwor
ven van allen ook een principieel tegen
stander als Schaper legde openlijk getuige
nis van die hoogachting af en zijn naam
zal onsterflijk blijven in de geschiedenis
der sociale wetgeving van Nederland, zoo
als voor de mannen der wetenschap altijd
van waarde blijven zal de merkwaardige
rede met dat roerend slot, welke Aalberse
uitsprak bij de vrijmaking van het Hooger
Onderwijs.
Het vertrouwen, wij mogen wel zeggen de
genegenheid, waarmede dr. Nolens, vooral
in zijn laatste levensmaanden mr. Aalberse
vereerde, was als een stille wenk van den
grooten zwijger aan zijn medestrijders in
de Kamer.
Moge de Katholieke fractie onder de lei
ding van haar nieuwen voorzitter het werk
van Schaepman en Nolens voortzetten tot
heil van het vaderland en tot verheffing
van het hoogere cultuurleven, dat in zoo
ruime mate den invloed der staatkunde kan
ondergaan.
BOSCHRAAD.
Bij gemeenschappelijke beschikking van de
Ministers van Binnenlandsche Zaken en Land
bouw en van Financiën is het landgoed van
den heer A. Ledeboer te Almelo, gelegen tem
Zuidwesten van Tubbergen van den verharden
weg Almelo naar Tubbergen, aangemerkt als
een landgoed, in den zin der natuuxschoonwet
1920.
Het terrein beslaat een oppervlakte van on
geveer 52 H.A. en bestaat voor het grootste
gedeelte uit dennenbosch, waartusschen ver
schillende loofhoutaoorten voorkomen. De bos-
schen, waardoor wegen en paden voeren, wor
den In het Noorden zeer fraai omzoomd door
een uitgestrekt heideveld, waarin eem mooie
waterplas ligt. Met uitzondering van de on-
middelijke omgeving van het landhuis, is het
terrein voor het pubidek opengesteld, mits dit
is voorzien van kaarten, welke tegen betaling
van i 0,15 verkrijgbaar zijn bij B. Kroeze, Al-
jaeloscheweg, Tubbergen.
Zaterdagmiddag om vijf uur Is in de groote
zaal van het gebouw der St. Jozefsgezellen-ver-
eeniging aan de Stadhouderskade te Amster
dam het congres voor seniores en commissaris
sen geopend. De opkomst was verrassend groot.
Op het podium prijkte een versierd borstbeeld
van den vader der St. Jozefsgezellenvereeniging.
Kolping.
De bijeenkomst werd geopend met een toe
spraak van den heer Jan Hersbach, vice-voor-
zitter van het Centraal Senioraat, waarin deze
de oprichting der verschillende senioraten me
moreerde.
Nadat een der leden van het Amsterdamsche
senioraat de aanwezigen had verwelkomd In de
mirakelstad, werd medegedeeld, dat aan het
congres wordt deelgenomen door 97 St. Jozefs-
gezellenvereenigingen en 471 afgevaardigden.
Ingekomen was naast een schrijven van Z.
H. Exc. Mgr. J. D. J. Aengenent, bisschop van
Haarlem, een telegram van Mgr. Hürth,
secretaris-generaal van de St. Jozefsgezellen-
vereenigingen in Duitschland.
Hierop was het woord aan den Zeereerw.
pater P. C. Biesta O.P., die een inleiding hield
over de godsdienstige taak der Gezellen-
vereeniging.
Inleiding van Pater Biesta O.P.
Op een onlangs te Utrecht gehouden congres
van Sobriëtas, aldus ving spr. aan, is door een
der sprekers gezegd, dat de St.' Jozefsgezel
len, hoewel zij in den eersten tijd
van haar bestaan, de organisatie van de
jongemannen heeft ter band genomen op een
voor dien tijd geëigende wijze, voor den tegen-
woordigen tijd eigenlijk ongeschikt is.
Hiertegen kwam spr. op een zeer besliste
wijze op. Neen, de St. Jozefsgezellenvereeniging
is niet uit den tijd, haar werk, haar streven,
haar doel, haar idealisme, haar middelen zijn
evenzeer van dezen tijd als zij dat vroeger
waren van een vroeger tijdvak.
De taak van de St. Jozefsgezellenvereeniging
is op de allereerste plaats een godsdienstige.
Vader Kolping. zag, toen hij de plannen voor
zijn vereeniging ontwierp, zeer wel in, dat het
velen jongelieden mangelde aan voldoende gods-
diestkennis. Men kon nu eenmaal niet voor
iets ijveren, wanneer men het niet of niet vol
doende kent.
De groote vragen van den godsdienst worden
tegenwoordig besproken in de fabrieken en de
werkplaatsen, en het is dus noodzakelijk dat
de gezellen goed beslagen ten ijs komen. Dat
wil niet zeggen dat zij niets anders te doen heb
ben dan bidden of preeken. Zij moeten ook stre
ven naar verdieping van de kennis van den
godsdienst en daarin moeten vooral de senio
res de leden voorgaain.
De leden der St. Jozefsgezellenvereeniging
hebben de grootscfae taak om den arbeid, den
handenarbeid in eere te herstellen en te herzien.
Zij staan niet op het standpunt, dat hun stand
de eenige is, die rechten kan doen gelden. Zij
zien in den werkgever nog niet een loondief,
die parasiteert op het werk van zijn onderge
schikten, omdat zij weten dat ook de werkgever
door God in zijn positie is geplaatst om op
zijn wijze de zaligheid te bereiken. Maar zij
heschouwen den arbeid ook niet als minder
waardig. Zij schuwen den arbeid niet en voor
ben is de naam van „zoon van een timmerman"
nog een eeretitel. Het besef van dit alles moet
allereerst levend zijn bij de seniores en com
missarissen en door de laatsten bij de leden
worden ingeprent.
Daartoe mag hun taak zich echter niet be
perken. Ook op bet terrein der ontspanning
moet voortdurend contact bestaan tusschen hen
en de gezellen. En dit moet zich niet alleen be
palen tot de persoden der gezellen zelf, maar
moet zich ook uitstrekken tot hun verloofden.
Vaak komt bet voor, dat gezellen, wanneer zij
zich verloven, de vereeniging verlaten. De oor
zaak van dit betreurenswaardig verschijnsel
schuilt vaak in het feit, dat men te weinig doet
uitkomen, dat ook de aanwezigheid der ver
loofden van de gezellen op sommige bijeenkom
sten op prijs wordt gesteld.
De functies van commissaris en senior zijn
geen eere-posten. Want zij zijn voor alles de
dragers van het Kolpings-program, dat zij ge
heel en ai zelf moeten heieven.
Moge dit congres, aldus besloot spreker, u
opnieuw bezielen voor uw Kolpings-ideaal. Ver
sterkt uw idealisme, door veelvuldig tot de H.
Tafel te naderen, want een lange en moeilijke
weg ligt nog voor u in dezen tijd, die geteis
terd wordt door een zoo diepe moreele en maat
schappelijke ontreddering.
Ons retraiteiverk.
Na een korte gedachten-wisseling over de
rede van pater Biesta O.P., was bet woord aan
den heer J. Sluyter, die een inleiding hield
over „Ons retraitewerk".
Wanneer wij, aldus spreker, beantwoorden
moeten aan de eischen, die aan seniores en
commissarissen worden gesteld, dan hebben wij
daarvoor veel noodig.
Het komt, ook in het gezellenwerk, niet zoo
zeer aan op het woord als op de daad en het
goede voorbeeld. Het is niet voldoende het
kwaad te bestrijden, men moet ook bet goede
doen. De wereld en de Kerk hebben vooral in
dezen tijd behoefte aan mannen, die het goede
doen en niet op de laatste plaats wordt dit ge
vraagd van de leden, commissarissen en se
niores der St. Jozefsgezellenvereeniging. Va
der Kolping en praeses van Nispen om
slechts enkele namen te noemen hebben
aan bun volgelingen getoond, hoe zij moeten
leven. Doch wanneer zij deze voorbeelden in
practijk willen brengen, moeten zij daarvoor
de hulp zoeken in geestelijke oefeningen. Daar
onder nemen de retraites een zeer belangrijke
plaats in.
Spreker gaf ten slotte enkele practische aan
wijzingen betreffende het organiseeren van 't
retraitewerk in de St. Jozefsgezellenvereeni
ging..
Hierop werd de eèrste congres-bijeenkomst
gesloten met bet Kolpingslied.
Om half negen vertrok voor het gebouw aan
de Stadhouderskade een fakkel-optocht, waar
aan de Amsterdamsche gezellen deelnamen.
In een opgewekt marschtempo trokken de
gezellen door Amsterdam's straten. In den hel
deren herfstavond maakte het flakkerend
schijnsel der toortsen een prachtig effect en
talloos velen schaarden zich langs den weg om
den stoet te zien voorbijtrekken.
De tweede dag van het congres voor Senio
res en Commissarissen dér St. Jozefsgezellen-
vereenging, werd begonnen met een plechtige
hoogmis in de St. Hubertuskapel. Deze H. Mis
werd opgedragen door den Centraal praeses
den zeereerw. heer J. Th. van Galen, met as
sistentie van éen weieerw. pater L. Oorsprong
O.P. en Prof. de Bont, respectievelijk als dia
ken en subdiaken. Allen naderden onder de H.
Mis tot de H. Tafel. Omstreeks elf uur werd in
de groote zaal een gemeenschappelijk ontbijt
georganiseerd.
Te kwart over twaalf kon daarop de middag
vergadering een aanvang nemen onder voor
zitterschap van den heer Jan Eyckelhof uit
's Gravemhage. Deze opende de bijeenkomst met
den Kolpingsgroet en hield vervolgens een
korte toespraak waarin hij kernachtig het
groote n:ut van het congres uiteenzette en voor
al dank bracht aan den zeereerw. heer J. Th.
v. Galen, den Centraal praeses:. Een uitbundig
applaus uit de vergadering bewees hoezeer de
voorzitter aller gevoelen had vertolkt.
Daarop was het woord aan den heer Jan
Hersbach, senior van Rotterdam I, die een in
leiding hield over de sociale t^ak der St. Jo
zefsgezellenvereeniging.
Inleiding J. Hersbach.
De gezellenvereeniging, aldus spr., is een bij
uitstek katholiek sociale organisatie. Zij richt
zich vooral tot den jongen werkman, dien zij
wil opvoeden in den Christelijk socialen geest,
hem wil zij beschaven en ontwikkelen, bij hem
wil zij den gemeenschapszin versterken en hem
op deze wijze vormen tot een degelijk karakter,
een degelijk vakman, een degelijk burger en
een degelijk huisvader. Uiteraard is de gezel
lenvereeniging een standsorganisatie. De eco
nomische en de politieke kanten van het so
ciale vraagstuk laat zij ter behartiging over
aan de katholieke vakorganisaties en de R. K.
Staatspartij. Al beperkt zij zich dus tot de per
soonlijke sociale belangen van haar leden, zij
tracht bij de laatsten ook belangstelling te
wekken voor de andere kanten van het sociale
vraagstuk en bevordert daarom het lidmaat
schap van vakorganisatie en kiesvereeniging.
Onverbreekbaar verband legt de vreeniging
tusschen Kerk en maatschappij en neutrali
seert daardoor gevaarlijke socialistische en
communistische invloeden.
Door dit opvoedingswerk is zij er in ge
slaagd de élite van den werkmansstand op te
fcweeken, in ideëel en in technisch opzicht.
Want de vereeniging begrijpt, dat het niet mo
gelijk is liefde voor het beroep aan te kwee
ken, wanneer grondige vakkennis niet of in
onvoldoende mate aanwezig is. Daarom be
vordert zij bet vakonderwijs en vormt zoodoen
de rasechte sociale werklieden.
Ook in wetenschappelijk opzicht moeten de
gezellen sociaal ontwikkeld zijn. Zij moeten
kennis bezitten van de katholieke opvatting
van het sociale vraagstuk, opdat zij, waar noo
dig, zelfstandig kunnen optreden en bandelen.
Daarom organiseert de vereeniging speciale
cursussen over dit onderwerp die door den
praeses worden geleld.
Ook de onderafdeelingen dragen direct bij
tot de vorming van den gezel, door een alge-
meene ontwikkeling van geestes- en lichaams-
giaven. Zoo werkt dus alles in de St. Jozefsge
zellenvereeniging mee om de leden tot socia
le werkers op te voeden.
Door het lidmaatschap der geaeUenvereenl-
ging werken de gezellen derhalve mede om den
opbouw van de Christelijke maatschappij.
Het is echter niet voldoende wanneer zij in
eigen kring sociaal gevormd worden zij moe
ten ook uitkomen voor 'hun sociale overtuiging
en deze aan anderen mededeelen. Zij moeten
leekenapostelen zijn, allereerst in eigen veT-
eenigingsverband, maar daarnaast ook op hun
werk. Naar buiten moeten zij demonstreeren,
gezamenlijk en enthousiast en behulpzaam zijn
bij elk sociaal werk.
Gij gaat thans naar uw eigen vereenigin-
gen terug in de steden en op het platte land.
God verwacht veel van U, weet dus ook veel
aan God te geven. Hebt moed en durf en hei
lige liefde voor uw vereeniging en beseft voor
al dit eene: Gij moet voor de vereeniging ztjn,
wat de vereeniging is voor u.
Nadat de heer Hersbach zijn Melding be
ëindigd had, was het woord aan den Zeereerw.
heer Rector Th. Boonekamp, die de cultureele
taak der St. Josephgezellenvereeniging zou be
lichten.
Inleiding rector Th. Boonekamp.
Geen enkele vereeniging aldus de inleider,
heeft het program van de sociale en godsdien
stige vorming van den jongen man zoo dui
delijk en doeltreffend geproclameerd ais de St.
Joeepbgetzellenvereeniging. Daarna beoogt deze
echter ook de cultureele opvoeding van haar
leden en streeft aldus naar de belichting van
de volle menschelijke persoonlijkheid. Dit Is
niet toevallig.
De groote voormannen der St. Jozefsgeaellen-
beweging hebben dit uiwixuikeiyk zoo gewild.
Vader Kolping en om in eigen kring te blijven,
praeses van Nispen, deden alle moeite om hun
volgelingen ook in cultureel opzicht te scholen
Allereerste wijdt de vereeniging zich aan de
godsdienstige opvoeding van den jeugdigen
mensch, maar daarnaast houdt zij er rekening
mede, dat de mensch niet alleen geest is,
doch ook een stoffelijken kant bezit. Daaruit
vloeit de verplichting tot arbeid voort en uit
eindelijk ook de arbeidsiverdeeling. De arbeids
verdeeüng doet de onderscheidene beroepen
ontstaan, en niet hij. die in alle- beroepen een
leerling is, maar hij, die in een bepaald beroep
een meester is, benadert Gods het meest. Daar
om tracht de gezellenvereeniging haar leden
door voortgezet en vakonderwijs tot meesters
in hun beroep te maken. Het Kolpingsideaal is
dus beroeps ideaal in middeleeuwschen geest.
In het hart van vele jonge gezellen schuilt
bijna onbewust een zuiver stijlgevoel. Dit
stijlgevoel moet worden ontwikkeld in de St.
Jozefsgezellenvereeniging, opdat de jonge man
nen eerlang ook bulten de vereeniging, in bun
eigen huiselijfcen kring daar blijk van geven.
Het is de prachtige taak dier gezeUenvereeni
ging om haar leden de schoonheid te doen
kennen, want de schoonheid behoort, zooals
Charles Baudelaire heeft gezegd tot het trans
cendentale, het metaphysieke, het bovennatuur
Iijke zij verheft onze ziel boven het geschapene.
Over de beide inleidingen werd uitvoerig
gediscussieerd. Onder toejuichingen, die aan
groeiden tot een ovatie, nam de centraal prae
ses, de zeereerw. heer J. Th. v. Galen daarop
achter het spreekgestoelte plaats om het slot
woord uit te spreken.
„Dragers van de toekomst".
Meer en meer wordt het duidelijk, aldus spr
dat de jongeren ook in de gezel len vereen'-
ging hun aandeel zullen nemen in de leiding.
Maar zijt gij ook inderdaad klaar om die taak
te aanvaarden en te vervullen?
Wij leven' in een tijd, waarin veel critdeK
wordt geleverd op oudere generaties. Overal
gist en koekt het. De vorming van kinderrepu-
'blieken in Duitschland, van de jeugdorganisa
ties in ons eigen land bewijst het bestaan van
de gedachte om zelf werkzaamheid bij onze
jeugd. De St. Jozefsgezellen vormen bij voor
keur de jongeren uit den werkenden stand.
Wij moeten ipns de vraag stellen of wij wel de
gaheele massa van jongeren rond ons heen
verzameld hebben en zoo dit nog niet het ge
val is, moeten wij met alle middelen, waarover
wij beschikken, trachten ze in onzen kring te
tre.'kiken.
Na deze geestdriftige toespraak, welke ge
volgd werd door een daverend en mi
nuten lang applaus, werd het congres gesloten
met het gebed voor de zalig verklaring van
vader Kolping.
Voor het laatst vereenigden zich de con
gressisten aan het diner in het coöperatief
restaurant aan het Molenpad:
Nog diep onder den indruk van het gehoorde,
begaven zich de deelnemers daarna naar hun
woonplaatsen. Het prachtige, geestdriftige en
schitterend geslaagde congres der St. Jozefs
gezellenvereeniging was ten einde.
R. K. HANDELSHOOGESCHOOL
De opening van het 5e studiejaar
Maandag zal ter opening van het vijfde stu
diejaar om half 11 een H. Mis worden opgedra
gen in de St. Jozefkerk te Ttilburg en zal om
14 uur de Rector-Magnificus verslag uitbren
gen over het afgeloopen jaar en het rectoraat
overdragen aan prof. mr. E. Gimbrère.
R. K. LEERGANGEN
De opening van het 20e studiejaar
Zaterdag wordt het 20e studiejaar der R. K.
Leergangen geopend met een plechtige H. Mis
om 10 uur in de St Jozefkerk teTilburg,
waarna de Rector om 11.15 uur in het Audito
rium van het Conservatorium (Bossclieweg 142)
verslag zal geven van het werk der Leergan
gen in het studiejaar 1930-1931. Vervolgens zal
mej. dr. Jaooba Hol een openbare les houden
over: Oude en Nieuwe opvattingen, over bet
ontstaan der gebergten.
De Memorie van Antwoord zou
heden verschijnen.
Van betrouwbare zijde vernemen wij, dat de
Memorie van Antwoord op het Wetsontwerp
inzake den economischen voorlichtingsdienst
beden zal verschijnen.
Eerste algemeene vergadering.
Gisterenmorgen werd in bet hotel Terminus
te Utrecht de eerste algemeene vergadering ge
houden van de R. K. Charitatieve vereeniging
voor geestelijke volksgezondheid gehouden. In
een ochtendvergadering, die niet voor de pers
toegankelijk was, werd bet huishoudelijk regle
ment vastgesteld en een voorstel tot bestuurs-
uitbreiding besproken.
In den middag werd een openbare vergade
ring gehouden, welke door afwezigheid van
den voorzitter, mr. J. R. van Scbaik, door mgr.
prof. dr. Hoogveld werd geopend. In zijn
openingswoord wees deze er op, dat het nood
zakelijk is, dat iedere vereeniging, <üe werkt
op het gebied van de geestelijke volksgezond
heid, tot deze charitatieve behoort toe te
treden. In den loop van het jaar zal de verdere
organisatie van de vereeniging over het ge-
heele land ter hand worden genomen.
Vervolgens werd het woord gevoerd door
Pater Paschasius O.M.C., die een inleiding hield
over de samenwerking tusschen priester, ge
neesheer en opvoeder.
De heer H. M. C. Jansen, psychiater te
Vught, verkreeg vervolgens bet woord, ten
einde enkele mededeelingen te doen omtrent
zijn ervaringen met de consultatiebureaus
voor geestelijke volksgezondheid in Noord-
Brabant. Spr. wees allereerst op de waarde
van de R. K. charitatieve vereeniging, die
samenwerking als doel heeft.
Dr. Jansen weidde vervolgens uitvoerig uit
over eenige door hem aangehaalde voorbeelden,
besprak enkele der meest karakteristieke be
slissingen, en wees tevens op de absoluut
noodi-gie samenwerking.
Met een opwekkend woord sloot prof. Hoog
veld de bijeenkomst.
Onderzoek vanwege de Prov. Commissie
voor zwakzinnigenzorg.
De Provinciale Commissie voor Zwakzinni
genzorg in Noord-B rabanit, opgericht op initia
tief van de afdeeling N.-Brabant van de ver
eeniging van Nederlandsche gemeenten, met
als voorzitter dr. C. T. Kortenhorst te Vught
en als secretaris G. A. E. Christ te Udenhout,
terwijl als leden zijn toegetreden vertegenwoor
digers van liet Kijks- zoowel aTs liet Bijzonder
schooltoezicht op het lager onderwijs, verschil
lende burgemeesters en statenleden der Pro
vincie, met meerdere deskundigen op onder
wijsgebied, heeft een omvangrijk onderzoek
voorgenomen, naar het voorkomen van zwak
zinnigen (aard en omvang) in N.-Brabant, zoo
als dat in Engeland is verricht door dr. Lewis.
Dit onderzoek is opgedragen kunnen worden,
nadat verscheidene vereenigingen en besturen
subsidie's hebben toegezegd, aan dr. Koenen
psychiater aan het gesticht „Voorburg" te
Vuglxt. Dit zal de eerste maal zijn, dat in Ne
derland op uitgebreide schaal voor een gelieele
provincie dergelijk wetenschappelijk onderzoek
ter hand wordt genomen.
Bedoeling van dezen arbeid is, dat de Com
missie 'n vaste basis krijgt voor baar verdere
pogingen om het zwakzinnigen-vraagstuk zoo
goed mogelijk mede te helpen oplossen.
Concurrentie van Belgische
arbeiders.
Men me-ldt ons:
Door de slechte prijzen van het vlas (er is
in dit product momenteel nagenoeg geen han
del) ligt de geheele vlas-industrie te Koe
wacht en omgeving zoo goed als geheel stil.
Talrijke gezinshoofden zijn daardoor werkloos
geworden en zonder inkomen.
Door de landbouwers in deze streek wordt
zoo goed als geen persoonlijk arbeidscontract
meer gesloten, maar bet werk opgedragen aan
de voormannen der groote „kooien", die van
boer tot boer rondgaan.
De bazen dier „kooien" nemen in den regel
per gemet aan en betalen de arbeiders in dag
loon uit, op die wijze voor zich een winst
makende. Thans wordt in de kooien 1-25 per
dag verdiend, waarvoor een volle dag
zwaar werk wordt vereisoht, zooals aardappel-
rooien, enz.
De boeren besteden dan ook maar 20 tot
25 per gemet voor aardappeiirooien, wat vo
rig jaar nog 50 tot 60 per gemet vorderde.
Mon wijt de lage loonen voornamelijk aan
het groote aanlbod van Belgische arbeiders, die
steeds trachten beneden het geldende dagloon
aan het werk te komen.
Gisteren heeft de aftredende Rector-Magnifi
cus der Land'boiuwhoogeschool te Wageningen,
prof. Ir. M. F. Visser, 'het rectoraat overgedra
gen aan zijn opvolger, prof. Ir. J. H. Thai Lar-
sen en daarbij een rede gehouden over het Stu
diejaar 19301931.
De centraal-praeses rector van Galen te
midden der andere bestuursleden op het
congres van het Centraal Verband der St.
JosephgeseUen-vereeniging.
HET VERNIEUWEN VAN RIJBEWIJZEN.
De aandacht van houders van rijbewijzen
in Zuid-Holland wordt er nogmaals op ge
vestigd, dat de geldigheidsduur der bewijzen
afgegeven ingevolge de bepalingen der Motor
en Rijwielwet, is gesteld op twee jaar n&
datum van uitgifte, betgeen ook op de thans
geldende^ rijbewijzen staat vermeld.
De benoodigde aanvraagformulieren voor
bet vernieuwen dier bewijzen zijn verkrijgbaar
op de secretarie van de plaats hunner inwo
ning (voor Rotterdam op het hoofdbureau
van Politie) tegen betaling der leges ad 1.
Tevens wordt er met nadruk op gewezen,
dat het ten zeerste aanbeveling verdient de
formulieren in te zenden plm. 14 dagen,, vóór
dat de geldigheidsduur van het rijbewijs zal
zijn veretreken teneinde tijdig in het bezit te
geraken van een vernieuwd, rijbewijs.
In ons nummer van hedenavond maken wij
een aanvang met een nieuw feuilleton: een
kind der tropen. Het verhaal speelt zich af op
Ceylon, het land met zijn vruchtbare plantages,
zijn onvergelijkelijk natuurschoon vooral en
met zijn oude, rijke historie. De hoofdpersoon is
van moederszijde afstammelinge van een volk,
welks geschiedenis tot in den tijd van sagen
en legenden terugvoert; 't is die afkomst en
een opvoeding, welke alleen het verstand, niet
het hart gold, die haar in haar onafhankelijk
heid haar grootisten rijkdom doen zien en die
zoo tot een conflict voeren waarvoor slechts
één bevredigende oplossing schijnt te zijn.
NEDERLANDSCHE BISSCHOPPEN IN
MONGOLIË.
Mgr. Frederix en Mgr. Hoogers
gaan heen.
Naar het Hgz. verneemt, heeft Z. H. Exc,
Mgr. G. Frederix ontslag genomen als aposto
lisch vicaris van Ning-hia (China) provincie
Kansoe. Mgr. Frederix behoort tot de missie,
congregatie van het Onbevlekt Hart van Maria
(Scheut-Sparrendaal). Mgr. Frederix werd in
1866 te Afferden (Limb), geboren, in 1892
priester gewijd en vertrok het jaar daarop
reeds naar de missie van Mongolië. In 1920
werd hij door den H. Stoel benoemd tot .bis
schop van Tagasti en apost.-vicaris van Ning-
hia en werd in hetzelfde jaar tot bisschop ge
wijd door Z. H. Exc. Mgr. L. Schrijnen, in de
kathedraal van Roermond.
Ook Mgr. Jos. Hoogers, apostolisch prefect
van Ta-Toeng, in de provincie Noord-Chansi,
die tot dezelfde congregatie behoort, heeft ont.
slag genomen. Mgr. Hoogers werd geboren iu
1867, priester gewijd in 1891. In betzelfde jaar
vertrok hij naar de missie van Mongolië. Ia
1923 werd bij benoemd tot apostolisch prefect.
In de missie van Mongolië is thans nog
slechts één Nederlandsche bisschop n.l. Mgr. C.
Abels, apostolisch-vicaris van Oost Mongolië oi
Jehol.
HET LANDBOUWCONFLICT IN DRENTE.
Op de onder leidiiugwan den Rijksbemiddelaar
den beer J. B. Westerdijk, ten gemeentehuize te
Assen, gehouden vergadering van de besturen
van de landarbeiders en werkgeversorganisaties
in het landbouwbedrijf der beide Exloermond
en de Valthermond, hebben de werkgevers zich
op het standpunt gesteld dat de staking kon
worden opgeheven, wanneer de arbeiders zich
bereid verklaarden aan hun leden aan te be
velen met een loonsverlaging van 8 pCt. voor
de accoordloonen genoegen te nemen. De werk.
gevers verklaarden zich daartoe bereid. De
arbeiders meenden dat de werkgevers, die voor
drie weken het door de arbeiders aangenomen
voorstel van den burgemeester van Odoorn, in.
houdende een loonsverlaging van 6 pCt. voor
het accoordwerk, hebben verworpen, thans met
een voorstel moesten komen om op de basis
van dat voorstel de staking op te beffen .De
arbeidersbesturen waren dan bereid dat voor.
stel nogmaals bij hun leden aan te bevelen.
De werkgevers waren hiertoe niet bereid, maar
waren wel te vinden, om over het voorstel van
een verlaging van 8 pCt. Maandag een beslis
sing van de leden uit te lokken en die aan
•de arbeiders bekend te maken, voor de leden
een beslissing gingen nemen, zoo dat de arbei.
ders de kans niet meer beliepen over een voor.
stel te stemmen dat door de werkgevers ver.
worpen zou kunnen worden. Op de vraag van
den Rijksbemiddelaar aan partijen, of zij be-
reid waren een door hem te doen voorstel om
de staking op te beffen op de basis van 7 pCt.
verlaging voor do accoordloonen, gaven de
werkgevers een weigerend antwoord, waarop
de Rijksbemiddelaar verklaarde geen voorstel
te zullen doen en de vergadering sloot, zonder
dat partijen, een stap dichter bij elkaar zijn
gekomen. De staking duurt dus onveranderd
voort.
ARBEIDSKWESTIE (jiPGELOST.
Begin Juni werd door de directie der N.V.
De Wit's Dekenindustrie te Helmond op haxfl
fabriek te Geldrop een loonsverlaging inge
voerd. Deze verlaging bedroeg voor een gedeelte
van- het personeel 15 pet. Na bezwaren van
werknemerszijde werd met het bestuur van de
R.K. Vereeniging van Werkgevers in de textiel
nijverheid geconfereerd en dit leidde tot het
resultaat, dat de loonsverlaging voorloswg
werd teruggenomen en een commissie van on
derzoek werd ingesteld, waar-van pr«-
Kaag te Tilburg het onpartijdig vo'°rZ1 üaP
aanvaardde. Deze commissie heeft tn s haar
rapport uitgebracht, dat in „H<* Hbog Am-
bacht" in hoofdzaken gepubliceer t. er-
laging van de stukloonen rvord gegrond
genoemd en verder worden m bet rapport
eenige kleinere wijzigingen aanbevolen wat
werkverdeeling enz. betreft.
STAKING OPGEHEVEN.
Van de zijde van het hoofdbestuur van den
Neutralen Bond van Personeel in de Voedings
bedrijven wordt ons medegedeeld, dat de sta
king bij de N.V. Vleeschwaren- en Conserven-
fabriek' v. h. Dam en Co. te De Leek, met
ingang van 14 dezer ia opgeheven. Door over-
leg zijn hoofdbestuur en directie tot een voor
belden bevredigende oplossing gekomen. Het
werk wordt door allen, zonder uitzondering,
.hervat.
UITVOERING ziektewet.
Naar wij vernemen, heeft het bestuur van
het fonds, bedoeld in artikel 123 der Ziektewet
(prophylaxefonds) zijn werkzaamheden aan
gevangen.
In de vergadering heeft de Minister van
Arbeid, Handel en Nijverheid eenige richtlijnen
genoemd en zijn beste wenscben uitgesproken
voor de werkzaamheden van het bestuur.
De voorbereiding van bijzondere punten wer4
in handen gelegd van enkele subcommissie^
