i
DAGBLAD VOOR SCHIEDAM £1
MSTREKEN.
STADSNIEUWS
54ste JAARGANG
DONDERDAG 17 SEPTEMBER 1931
No. 16132
Een „pennen"-geschiedenis
BUREAUKOEMARKT 4, SCHIEDAM
TELEFOON INTERCOMM. 68085
kleeding voor de behoeftigen
KATHOLIEKE ONTWIKKELING.
scheepvaart
UIT ROTTERDAM
LM nieuwe program van onze Kath.
Volksuniversiteit.
UIT NUMMER BESTAAT UIT
DRIE BLADEN
NOTEERING MOUTWIJN EN
SPIRITUS
f
De ABONNEMENTSPRIJS van de NIEUWE
SCHIEDAMSCHE COURANT bedraagt, franco
bt) vooruitbetaling:
Per drie maanden f 3.25; per maand t 4-
per week 25 cents.
Bt) bezorging franco per poet bedraagt de
abonnementsprijs per drie maanden
vooruitbetaling.
LOSSE EXEMPLAREN zUn eteeds aan ons
verkrijgbaar a 5 cents
I
bureau Koemarkt 4
per stuk.
en GIRODIENST No. 81440.
POSTCHEQUE-
DE ADVERTENTIEPRIJS bedraagt:
Voor 16 regels: 1.55, elke regel meer 25 ets
Bij contract aanzienlijke reductie.
Geen prtjsverhooging voor den Zaterdagavond.
Reclames tusscben den tekst dubbel adv.tarlet.
Uiefdadigbeidsadv. hall tarief. Voor Liefdadig-
heidsadvert worden geen contracten afgesloten.
Kabouter-advertentiën: 5 regels 0.60; 10
regels 1.15 regels 1.60, bt) vooruit
betaling. Porto voor opzending van brieven
gelieve men btj te voegen.
- f rim n nee val; f 500.- bij verlies van beide handen, voeten of oogen; f 250.- bij verlies van eéu hand, éen voet of één oog; 150— bij verlies van een duim; 75.— bij verlies van een wijs-
Gratis-Ongevallenverzekering 500. bij overlijden door e J etn band; f 25.— bij verlies van eiken anderen vinger. - De Verzekering loopt op de voorwaarden als eenmaal per maand m dit blad worden afgedrukt
cibij verlies van twee voorste ledematen alle vingers van j j
vinger; J
ONTWIKKELINGSCURSUSSEN
VOOR DE WERKLOOZEN
Voortzetting per 1 October
Door B. ea W. is aan don gemeentelijkon
inspec teur vian bot 1. o. wederom opgedragen
de ontwikkeling van werkloozen voor dezen
winter voor te bereiden. In verband hierme
de deelt deze mede, dat op verschillende da
gen van de week aan de Amtöbtisscbool een
aantal cursussen zullen worden gegeven ©n
wel;
A. Maandagmorgen 9.30—12 u. Autogenisch
lasechen, 1 u. theorie, 1% u. practijk; B.
Maandagmiddag 24.30. Autogenisch lasschen
1 ur, theorie, 1% u. practijk; C. Maandagmid
dag 24 u. Werktuigkundig teeltenen; D.
Maandag 24 u. Timmeren, theorie en prac
tijk; E. Maandagmiddag kwart voor 4kwart
voor 5 u. Esperanto; F. Dinsdagmorgen 9.30
12 u. Autogenisch lasschen, 1 u. theorie 1V2
u. practijk; G. Woensdagmorgen 1012 u.
Werktuiigtkundig teekenen- H. Woensdagmid
dag 24 u Plaatwerken (hoofdzakelijk uit
slagen maken en naar die uitslagen wer
ken); I. Woensdagmiddag 24 u. Engelsok;
K. Woensdagmiddag 35 u. Bankwerken en
dlraaien; L. Woensdagmiddag 24 u. Ned.
Taal en Rekenen; M. Woensdagmiddag 24
u. Ned. Taal en Reikenen; N. Donderdagmor
gen 1012 u. Scheepsbouwkundig teekenen
uitsluitend voor scheepsbouwers)O. Donder
dagmiddag kwart voor 4kwart voor 5 u. Es
peranto; P. Vrijdagmorgen 1012 u. Eleotro-
teehniek (fijn bankweriken en draaien); R
Vrijdagmiddag 24 u. Smeden en Plaatwerken
(theorie en practijk)S. Vrijdagmiddag 2 4
u. Bankwerken en draaien; T. Zaterdagmor
gen 1012 u. Decoratief teekenen. Januari—
Maart 1932. U. Maandagmorgen 9.3012 u
Autogenisch lasschen, 1 u. theorie 1% u praotijk
V. Maandagmiddag 24.30 u. Autogenisch las
schen, 1 u. theorie. 1% u. praotijk; W. Dins
dagmorgen 9.3012 u. Autogenisch lasschen.
X u. theorie, 1% u. praotijk.
De cursussen A, B, en F duren drie maan
den, dus tot Januari; dan beginnen weer de
nieuwe cursussen U, V en W, eveneens drie
maanden. Bij heft autogenisch lasschen zal nu
ook geteerd worden; het lasschen met meer-
vlammigen brander, het naar rechts lassoben
en de klimmende rupslaseh.
Deelnemers die niet geplaatst kunnen wor
den op A, B of F zullen begin Januari deel
nemen aan U, V of W.
Elke cursus zial ten hoogste 20 deelnemers
mogen hebben en 6 maanden duren; alléén
de cursussen autog. lasschen duren 3 maanden.
Heft ligt in het voornemen reeds Donderdag
1 October om 10 uur te beginnen.
Voorlooipiig zullen de cursussen duren tot
einde Maart. De toegangskaarten zijn streng
persoonlijk. Zlijn de cursussen eenmaal be
gonnen, dam worden geen nieuwe deelnemers
meer toegelaten. Bij onvoldoende deelname
gaan de cursussen niefc door. Het onderwijs
wordt gegeven door vakleeraren van de Am-
baiobtsisdbooi (uitgezonderd hot Autogemiscih
lasschen, het Scheepsbouwkundig teekenen.
Ned. Taal en Rekenen, Engielscih en Esperan
to).
Het Bestuur van den Schiedamschem Bestuur-
dersbond, den R. K. Volksbond en den Prot.
Oir. Besturenbond wekft de werkloozen op,
van de door het Gemeentebestuur geboden ge
legenheid tot verdere ontwikkeling en tot het
op peil houden van hun vak gebruik te ma
ken.
Werkloozen, niet behorende tot een der bo
venstaande organisaties, kunnen aan de Ar-
beidbeuxs; Beursgebouw, een lnscbrijvings.
biljet bekomen.
Wie helpt de Theresia-vereeniging?
We kennen allen de Theresia-vereeniging. in
honderden gezinnen heeft ze vreugde gebracht
door den nood te helpen lenigen, den nood
die zoo pijnigend is, dien van. kleedinggebreit.
Ze gaat voort met haar werk, met verdub
belden ijver, nu de nood al hooger stijgt. Maar
ze vraagt hulp, hulp vooral in den vorm voor
te verwerken goed. Niet slechts nieuw maakt
ze, ook het oude wondt hersteld, vermaakt,
gewasschen, opgepast Alles waarvan iets
bruikbaars aan kleeding te maken valt, kan
ze gebruiken. Vooral ook jongens- en miannen-
kleeding ia van haar gading.
Honderden en honderden van onze lezeres
sen em lezers zijn er, die in hun kleerkasten,
kleeding hebben hangen die wellicht nooit meen-
wordt gebruikt. De Theresia-vereeniging zorgt
er voor, dat het nog gereden dienst kan doen.
Laat het dam bezorgen aan diem R. K. Volks
bond, 's Woensdagsavonds ftbsscihen 8 en 10
uur, wanneer de Theresiia-vereeniging daar
Bitting houdt. Of wil men het hebben afge
haald, een briefje aan hetzelfde adres, en ©r
wordt gaarne en in dank voor afhalen ge
zorgd.
ZILVEREN JUBILE
Ter gelegenheid van zijn 25-ja.Tige werk
zaamheid bij de firma Wilton, waar hij sinds
1911 als baas fungeert in de koperslagerij en
fitterij, werd de heer Eijkenbroek op het kan
toor ontvangen waar hij van den heer J. D.
Wilton onder waardeerend© bewoordingen een
cadeau onder couvert in ontvangst mocht ne
men. Namens die bedrijfsleiders bood de heer
P. W. v. Geest hem een rookftafel en namens
de bazenvereenlging d® heer J. Bonman hem
een mand bloamen aan. Voorts ODtving de
heer Eijkenbroek van eenige collega's een
vulpenhouder en van een aantal werklieden
bloemen.
BENOEMINGEN RIJKS h. b. s.
Bij Koninklijk Besluit zijn benoemd aan de
Rijks H. B. S. alhier tot leeraar de heer A.
Berg, thans tijdelijk als zooaanlg werkzaam
en tot tijdelijk leeraar de heer J. Smit,
Rotterdam.
N.V. STANDAARTS ORGELFABRIEKEN
Het orgie! in het W. B. Theater te Rotterdam
zal evenals hdt theater zelf geheel worden ver
nieuwd en gemoderniseerd.
Aan de NV Stamdaart's Orgelfabrieken al
hier is de vernieuwing van het orgel opgedra-
gen.
DE UITZETTINGEN IN DE
RHOONSCHE STRAAT
Gebarricadeerde deuren
Ergerlijke vernieling van de
woningen
De tweede uitzetting, die vam zekeren K.,
Rhoonschestraat 7a, ging minder gemakkelijk.
Gebleken was reeds, dat de deur met planken
en binnendeuren stevig wa.s dichtgespijkerd, en
in bet geheel niet reageerde op de kracht,
waarmee telkens drie man n balk er tegen
rammeiden. Toen er eindelijk n opening ver
kregen was, constateerde men, dat achter de
buitendeur vier binnendeuren waren gespijkerd,
en dat 'n vijfde deur schoor stond tegen de
trap. Met menschenbanden was deze barricade
nooit uit den weg te ruimen. Het plan werd
reeds geopperd om de hulp van de brandweer
in te roepen, toen men het nog eens met een
zwaren vrachtauto zou probeeren. Deze reed
achteruit, een balk werd tusiscben de deur en
den auto gezet en na eenige pogingen, stortte
het heele geval krakend in elkaar. De zijmuur
tusschen de gangen week angstwekkend uit en
van de deur, alsmede van de deurposten was
geen stuk meer heel. Toen bleek dat d© ruimte
tusschen de buitendeur en de trap opgevula was
met 'n enorme hoeveelheid rommel: oude ma
trassen, brandhout, puin enz. Diit werd weg
geruimd, maar boven had men de ijzeren trap
leuning dusdanig verbogen, dat deze eerst af
geschroefd en verwijderd moest worden wilde
men in het huis kunnen komen,
In een achterkamertje zaten rustig bijeen
juffrouw K. en de gebroeders J. en C. Fremay
met nog enkele geestverwanten.
In heit pand zelf was op de meest ergerlijke
wijze huisgehouden. Marmeren scbooirstoeinen
waren met 'n bijl moedwillig in puin geslagen;
lieit riet stak overal door de plafonds; houten
schotten tusschen de kamers waren ingetrapt
en de planken weggebroken; het behangsel was
op vele plaatsen afgescheurd. Huisraad was er
bijna niet meer aanwezig. De heeren diie binnen
geweest waren, zochten hun heil aan den over
kant
Op nummer 10 was men intusscben eveneens
bezig de deur te baxrioadeeren. Daar had men
het echter niet zoo solide gedaan. Met een
flinken trap vlogen de paneelen uit de deur,
waarna men de schoorgezette deuren vrij ge
makkelijk kon verwijderen. Ook hier was het
huis op ongeveer gelijke wijze vernield. Het
fornuis, dat bij het huisraad hoorde, had men
gloeiend gestookt, zoodat het niet naar beneden
kon worden gebracht.
Alvorens de uitzettingen begonnen waren
de bewoners uit de straat die in grooten getale
buiten stonden op niet al te zachtzinnige wijze
naar binnen gejaagd en ieder die zich buiten
waagde moest terstond weer ergens zijn toe
vlucht zoeken. Daarop begon men uit de ramen
op politie en autoriteiten te schelden. Het bleef
echter bij schelden en de politie had den taak
hiertegen niet op te treden.
L. Frenay hield boven van een plat da& een
paar toespraken en schold vervaarlijk op de
veldwachters, doch.... hiield zich zorgvuldig
buiten hun bereik. Eenmaal verzocht hij
iedereen de „Internationale" aan te heffen,
maar er was niemand die aan zijn ultnoodiging
gehoor gaf.
Overigens zijn deze uitzettingen rustig ver-
loopen. "Wel is het den geheelen middag en
vooral in den avond rumoerig gebleven in de
omgeving.
Zooals gezegd is de politie tactisch opge
treden en het is wel vooral daaraan te dan
ken dat zich geen ongeregeldheden hebben
voorgedaan.
Vrijdagmorgen hebben weer uitzettingen
plaats tn de Maasdamschestraat en Nieuwe
Maasstraat.
Ook hedenmorgen was het In de omgeving
van Pernisschestraat, Rhoonscbe straat en
Maasdamsche straat verre van rustig. De Maas
damschestraat was aan de zijde van de Nieuwe
Maasstraat en de Pernisschestraat aan de zijde
van de Groenelaan afgezet.
Werkloozen. die in de straten wilden door
dringen werden door de politie tegengehouden.
Uit een woning tn de Rhoonsche straat, ge
legen naasit die waar gistermiddag een uit
zetting plaats vond. hield de heer Velleman,
die indertijd het initiatief nam tot de huur
dersstaking in de Tuinderstraat te Rotterdam,
een opruiende toespraak.
Naar wij vernemen, hebben de laatste stakers,
die voor uitzetting in aanmerking kwamen,
toegezegd, vrijwillig hun woning te zullen ver
laten, zoodat hiermede de gedwongen uitzet
tingen, althans voorloopig, van de baan zijn.
RETRAITE VOOR DE WERKLOOZEN
Morgenmiddag na het stempelen worden alle
Katholieke werkloozen verzocht in den R. K.
Volksbond te blijven ter bijwoning van een
bijeenkomst waarop Kapelaan v. Bieren O.P.
het nut zal uiteenzetten van een retraite voor
de werkloozen. Volgend© week Dinsdag zal zulk
een retraite aanvangen. De conferenties zullen
in hoofdzaak wonden gegeven in den R. K.
V olksbond.
EERSTE SCHIED. SOHAAKVEREENIGING
Jubileumwedstrijden Spangen"
In de 6e ronde van het kampioenentournooi,
uitgeschreven tier herdenking van het 10-jarig
bestaan der Schaakvereeniging Spangen, wer
den Woensdagavond d© volgende partijen ge
speeld: Ir. J. v. WieliigMr. G. C. A. Os
kam A. MoogTh. J. v. Ravensteijn
10; G. BoersmaJ. v. Oort y2y2H. J.
v. d. HeuvelJ. F. W. Meijer afgebroken; C.
v. WingerdenJ. J. Teune afgebroken.
Voor de serie xnassakampen werd gespeeld
tusschen de Vereemigingen E. S. S. en Span
gen *met den volgenden uitslag: J. Penning
(wit) y; J. J. Th. Penning J. W. v.
Slobbe y2W. v. Ravens 1; N. v. Heiningen
0; J. Donklhonst 1; J. Nieswaag 1; N. H. v.
Seteris 0; A. Bongeirs 0; L. M. Smit K; J.
v. BorssiumWoalkes 0; G. J. Nooteiboom 0;
H. Hamisltna 0; W. Mak 0; M. Weber 1; m
D. Moes 0; J. Oliemans 0; G. Hamerslag 0;
A. Mulder 0; A. A. Verwaal %-t J. Haanstra 0.
De totaal-uitslag is dus 6%14 y2 in het na
deel van E. S. S.
Door deze nederlaag is E. S. S. van verdere
deelname uitgesloten, daar gespeeld wordt vol
gens het afvalsysteem.
Maandag a.s. wordt de 7e ronde van het kam-
piioenentournoioa gespeeld en komt Hillegers-
berg uit tegen de Schaakclub Rotterdam.
De wedstrijden hebben plaats in hot Cor
ner House te Rotterdam.
BURGERLIJKE STAND
Aangiften van 1516 Saptemfber
GEBOREN: Meinsje, dochter van G. van
der Most en A. Bijl, Oostsingel 49. Willem
zoon van C. J. M. C. van der Wansam en G. A.
Koolwijk, Par.weg 114. Louisa Gerda, doch
ter van B. Brouwer en A. de Kruijff, Profes
sor, Kamerlingh Onneslaan 112. Margare-
tlhia, dochter van E. J. Entrop en M. Verhoe
ven, van Swindenstnaait 74. Bartel, zoon van
M. P. Verheeft e J. H. Goos, Da Costastraat 32.
GEHUWD: C. J. Alblas 28 j. en W. M. Broek
huizen 24 j. J. van Dijk 25 j. en D. van
Katwijk 24 j. P. H. Goemans 35 j. en H. J. A.
J. Geul 28 j.
OVERLEDEN: D. Noordhoek 80 j. Singel
181. M. J. Bergman, 54 j. Westfrankeland-
sclieetmat 77.
BEIAARDBESPELING
Het programma van de laatste beiaandbe-
speling in dit seizoen van den St. Jans toren
door den stads beiaardier Ferd. Timmermans,
op Vrijdag 18 September van 89 uur, luidt
als volgt;
1 Praeludium Jaf van Hoof
2 Rubensmarsch P. Bemoit
3 a. Lied der trouw, J. Gersbach; b. Zangers,
lied, J. A. Hill er.
4 Jef Denijn, Gavotte R. Ghetquière
5 a. De wind, C. J. Geerlings; b. Beurtzang,
F .Coenen; c. Herfst, A. Baan.
6 Ik zag Cecilia komen, oud Vloamsch volks
lied, bew. Adolf Denijn.
7 a. Trieneke, B. Diamant; b. Avondlied, F.
Silcher; c. 's Avonds als ik slapen ga Job.
Ver hulst.
8 Postludlum Ferd. Timmermans
SPAARBANK ANNO 1820
Met ingang van 1 Januari zal de Spaarbank
Schiedam, anno 1820, de rentevergoeding stel
len op 3 percent.
AANRIJDING
Toen hedenimddidag in de Lange Nieuwstraat
een kolenwagen van de fa L. v. S. uit de Korf-
makerstraat te R'dam een daar gestationneerde
autobus wilde passé er en, schrok het paard voor
den wagen en kwam te vallen. In zijn val sieepte
het een 16-jarigen slagers jongen, C. de B., uit
de Gordon straat, mee. De jongen liep eenige
builen em verwondingen op.
KWAJONGENSWERK
Gisteren is door de politie een brandje ge-
bluscht achter een onbewoond pand aau de
Korte Singelstraat, waar kwajongens een hoop
papier en afval in brand hadden gestoken.
VERKEERSONGEVAL
Gistermiddag raakte op den Vlaardingerdijk
een aanhangwagen los van een tractor welke
bestuurd werd door J. B. uit IJselmonde. De
wagen kwam tegen een hek terecht, dat «ven-
als een stoep waarop het was aangebracht,
vernield werd.
DIEFSTAL VAN EEN LOOPPLANK
Ten nadeele van den schipper J. K. uit
's Gravenzanide is op den Buitenhavenweg een
looplank, ter waarde vam 10 ontvreemu.
SCHIEDAM, 16 Sept. Aangekomen: Eng. s.s.
Matina, van Rotterdam om te dokken ln de
Wilhelminahaven; Eng. s.s. Corrales, van Bre
mer haven om kolen te bunkeren; En»,s.s.
George Washington, van Huift om te dokken in
de Wiltonhaven.
SCHIEDAM, 16 Sept. Vertrokken: Duiltsch s.s.
Ramses, met stukgoed naar Yokohama; Eng.
s.s. Prague, naar Harwich; Zweedsch s.s.
Starca, naar Braila; Lettisch s.s. Onda, naar
Rouaan.
SCHIEDAM, 17 Sept. Aangekomen: Eng.
s.s. Gloucester Castle, met stukgoed van Ant
werpen in de Wilhelminahaven,
VEREENIGING VOOR WEER- EN
STERREKUNDE.
Naar wij vernemen is Dinsdag jongst
leden een Rotterdamsche afdeeling van de
Nederlandsche vereeniging voor Weer- en
Sterrekunde opgericht. Als bestuur is gekozen:
Dr. Ir. L. E. Den Dooren de Jong, voorzitter
H. W. Verheyen, secretaris en E. Having, pen
ningmeester.
Het werkprogram zal binnenkort nader be
kend gemaakt hordei».
.ptember is de maand der verrassingen.
Dan verraaadt de mode haar geheimen voor
de komende wintermaanden. Dan komen de pu
blicaties omtrent de nieuwe politieke werk
zaamheden. Dan beginnen de publieke verma
kelijkheden haar seizoen. Dan vallen de be
richten tuit de lucht omtrent plannen van
kunst- en tooneelgezelschappen. Dan luiden de
vereenigingen het nieuwe werkjaar in. Dan
komt altijd ook onze Katholieke volksuniver
siteit met haar nieuwe program voor den dag.
Dezer dagen werd het weer op ons bureau
gedeponeerd dat nieuwe programmaboek,
't Was nog slechts een proefdruk en we ver
moeden dus, dat het boekje nog niet over de
stad is verspreid. De omslag, het nieuwe ge
waad, deed iets nieuws vermoeden ook in het
karakter van het werk, ook in de te geven cur
sussen, ook in de te behandelen onderwerpen
Wij hebben het boekje naarstig doorgebladerd.
Maar dat nieuwe hebben we er toch niet in
gevonden. Op eenige uitzonderingen na was het
das alite Lied. Maar dit kan ook beteekenen,
dat deze voortzetting op den ouden voet juist
in het belang van onze Kath. Volksuniversiteit
gewenscht is. Een buitenstaander kan dat moei
lijk beoordeelen. 't Gaat net als met de bios- j
coop. De films, die door de critici hemelhoog
worden geprezen, doen het dikwijls heelemaal
niet bij het publiek. De belangstelling der cur
sisten is altijd een goede graadmeter voor de
keuze van onderwerpen en cursisten. In elk
geval wordt arbeid en geld volgens die methode
het meest efficient besteed.
Om den lezer een indruk te geven van het
geen deze nieuwe cursus van de Kath. Volks
universiteit aan ontwikkelingsmogelijkheden
biedt, doen wij het beste maar naar den aard
van de onderwerpen een overzichtje te geven.
Sociale ontwikkeling zal worden gegeven in
meerdere cursussen. In de eerste reeks treffen
we aan een cursus van Reetor C. Mol, te geven
in samenwerking met den R. K. Volksbond over
de beginselen van de Katholieke Sociale Actie.
In samenwerking met de Alg. R. K. Propagan-
doclub wordt in de tweede reeks een sociale
cursus gegeven door Dr. G. Vrijmoed O.F.M.,
waarin verschlillende actueele onderwerpen zul
len worden behandeld o.a. de publiekrechtelijke
bedrijfsorganisatie en het wetsontwerp van
Minister Verschuur. In overleg met de R. K.
Middenstandsvereeniging zal in de derde reeks
de bekende accountant J. G. van Neerven be
handelen het moderne bedrijfsbeheer in Mid
denstandszaken. Verder treffen we nog aan een
behandeling van 's Pausen Encycliek „Quadra-
gesimo Anno", te geven door Pater Quirinus
O.M.C. Doch hiermede zijn wij er nog niet.
Want onder de cursussen, welke op den Linker
Maasoever worden gegeven vinden wij er nog
twee van Socialen aard, n.l. die van den be
stuurder van het Internationaal Christelijk
Vakverbond, den heer P. J. S. Sen-arena over
het Pauselijk Program en van Piet Kasteel
over het Katholicisme en de drie groote wereld-
stroomlngen, kapitalisme, socialisme en fas
cisme.
Godsdienstige en zedelijke voorlichting wordt
geboden in den cursus van Pater Quirinus
O.M.C. over het Christelijk huwelijk, te geven
aan de hand van de Encycliek „Casti Connubii"
en in, den cursus van Prof. Lr. Felix Otten O.P.,
gewijd aan eenige markante apologetische on
derwerpen. In één adem hiermede mag ge
noemd worden de paedagogische cursus van
den kinderpsycholoog dr. Z. H. M. Berger over
opvoedings-m'oeilijkheden.
Minnaars van de schoone letteren kunnen in
de eerste reeds een cursus vinden van Annie
Salomons over den invloed van onze lectuur
op ons leven, waarin zij o.m, zal bespreken het
meest gelezen boek der laatste jaren „De klop
op de deur" van Ina BoudierBakker. Bijzon
der in den smaak moet vallen de cursus „De
Katholieke jongeren en hun werk". Op den
eersten avond zal Bernard Verhoeven een in
leidende voordracht geven, waarna op de vol
gende avonden achtereenvolgens persoonlijk
voor het voetlicht zullen komen Anton van
^Puinkerken, Gerard Wijdeveld, Jan Engelman
en Gerard Knuvelder.
Algemeene maatschappelijke ontwikkeling en
een kijk op het groote wereldgebeuren van
vandaag zal ongetwijfeld weer geven de cur
sus van den heer Th. J. Oostendorp, getiteld:
„Europa in den strijd tegen de crisis". De di
recteur van de Zeevaartschool, de heer J. Th.
Westerhof zal wederom cursus geven over de
wonderen van het heelal met een program, dat
menigen interessanten avond belooft. Groote
belangstelling zal zeker ook trekken de cur
sus van ir. A. Dubois over radio-ontvangst en
uitzending. Willem Nieuwenhuis komt een
cursus geven over de film. Dr. Kuiper, de di
recteur van de Rotterdamsche Diergaarde, zal
vijf avonden wijden aan het leven der hoogere
dieren.
Hiermede zijn wij nog niet aan het einde,
want dan valt nog te vermelden een serie van
drie lezingen, eene van Jan Beerends over Flo
rence, eene van Pater Henri de Greeve S.J.
over het H. Land en van Ir. Wijs (Sapiensi
over het land van de middernachtzon. En een
vijftal lezingen over, met excursies naar Rot
terdamsche gemeentebedrijven: hoe wordt onze
stad voorzien van electriciteit, gas, drinkwater,
over onze vlieghaven en over den telefoon
dienst.
Met dit program mag onze R. K. V. U. weer
voor den dag komen.
Voeg daarbij nog 4e tooneel- en opera-avon
den, alsmede de taalcursussen in Fransch,
Duitsch, Engelsch, Italiaansch en Esperanto
en ieder zal moeten toegeven, dat onze Rotter
damsche Volksuniversiteit het komende cursus-
Jaar weer op uitstekende wijze gerzorgd heeft
voor de cultureele ontwikkeling van ons Katho
lieke volksdeel.
De groote openingsavond op Woensdag 30
September ,a.s. wordt ongetwijfeld al dadelijk
een succes. Deze avond toch, waarop Pastoor
Dalmatius van der Geest O.P. het openings
woord zal uitspreken, zal worden opgeluisterd
door het Balalaika-orkest en het koor van de
Russische studenten aan de Leuvensehe Hoo-
geschool onder leiding van Wladimir Pardigon.
Moge na dien inzetavond, welke zeker zal
slagen, ook gedurende het geheele cursusjaar
da belangstelling voor elk onderdeel van het
ontwikkelingswerk gaande blijven.
UITVINDINGEN
Tijd en geld in overvloed ter beschikking
In overoude dagen was het schrijven geen
handwerk voor frêle damesvingertjea. Men
nam toen een bijil ter hand en hakte in steen
datgene, wat men voor het nageslacht bewaar 1
wilde houden. Een beetje later ging men tot
andere maatregelen over en vond men stalen
buisjes uit, waaruit men een soort inkt op
het perkament kon laten loopen. Bediende men
zicth echter van tafeltjes, die met een laagje
was overtrokken waren, dan kon deze „kala-
mus'' natuurlijk geen dienst doen maar ge
bruikte men een stift, dat stylos genoemd werd
Behalve nun buisje en hun griffel hadden de
Romeinen en de Grieken op hun schrijftafel
nog een liniaal Liggen, een steentje om den
griffel te slijpen, een schaar voor het perka
ment en een passer, waarmede zij de afstanden
tusschen de lijnen afmaten. Heelemaal tevre
den met dit materiaal was men toch niet want
men probeerde al metalen pennen te maken
zonder daarin echter naar wensch te slagen.
Toen kwamen de middeleeuwen met haar
ganzenveders. Een paar eeuwien lang hoeft
de menschbeid zich van dit instrument bediend
sn de solu«>nste dingen zijn er mee geschreven
geworden. Maar de memsch bleef ontevreden
en vond altijd maar door nieuwe schrijfinstru
menten uit. die ebhter constantelijk door de
massa afgekeurd werden.
Trouwens de massa is van aard wat konser-
vatief uitgevallen. Lange jaren nadat de stalen
pen al geperfectioneerd was, vonden velen dat
het veel deftiger was met een zorgvuldig ver
sneden ganzepen te schrijven precies zooais
later sommige mensohen zich gepikeerd voel
den wanneer ze een brief per schrijfmachine
ontvingen.
Maar toen knutselde op eenen goeden dag de
uitvinder van de steendruk en de litografie,
Aloysius Senefelder uit brokstukken van de
veer van een horloge een stalen pen tezamen,
die hij aan een rond houtje bevestigde. Daar-
mede deed ongeveer 100 jaar geleden de stalen
pen haar intree in deze wereld. Senefelders
uitvinding werd echter dadelijk door de En-
gelsohen opgekocht, welke in die dagen blijk,
baar nog goed wakker waren en van Engeland
uit deed de stalen pen haar zegetocht rondom
heel de wereldkloot. Maar geheel en a-1 geper
fectioneerd en gestandaardiseerd tot het in
strument, zooals we dat tegenwoordig nog
kennen werd de pen toch pa.s 75 jaar geleden,
alweer door een DuitsCher en wel door Blanc-
kerzt, die ook de eerste fabriek van stalen pen
nen oprichtte.
De komst van de schrijfmachines heeft de pen
een weinig in de verdrukking gebracht maar
toch niet zoo of de pennenfabrieken verwerken
jaarlijks nog 3500 ton aan staal. Men tille dat
gewicht maar eens op wanneer men zich een
beeld wil maken van de wereld-pennen-con-
sumptie
Bij de labrikatie krijgt de pen eerst min of
meer haar vorm. Dan wordt het merk er in
geperst. Daarna komt het uitgloeien en dan
komen de twee hoofdbewerkingen, die de pen
haar waren aard veriaenen. Eerstens het
splijten en het aanbrengen van een gleufje en
ten tweede het slijpen van de punt.
Van alle milliarden en mdlliarden van pen
nen, die in den loop der eeuwen aan de mensch
heid afgeleverd zijn, heeft maar een heele en
kele het tot iets gebracht in deze wereld pre
cies zooals dat ook het geval is met de men
sohen zelf. En wanneer deze laatsten zelf door
vernuft of fantasie uitblinken dan komen ze
nog vaak onder de raderen, vooral wanneer ze
ziob in een onbezonnen oogenblik aan de bran
öbe uitvindingen wijden. Senefelder en Blanc-
kertz hebben geluk op dit gebied gehad maar
duizenden andere vernuftelingen, die al hun
gaven op de constructie van een pen ingesteld
hadden hebben het nooit of te nimmer tot iets
gebracht.
Over zulke mislukkingen zouden de patent-
bureaux van de verschillende landen een
woordje mee kunnen spreken.
Wat Daitsobla.nd betreft worden hier jaar.
lijks niet minder dan 70.090 verzoeken om
bescherming van eene uitvinding ingediend.
70.000 per jaar! Dat is rond 192 per dag, de
Zondagen meegerekend. Om dezen niagara van
verzoekschriften het hoofd te bieden is een staf
van 1300 ambtenaren aan het patentbureau ver
bonden.
Deze ambtenaren beginnen reeds dadelijk
met rond 50.000 verzoekschriften bij eersten
oogopslag af te slaan. De 20.000 overblij-
venden worden dan dubbel sekuur aan den tand
gevoeld. Ze worden stuk voor stuk op ongeveer
300 manieren getoetst en men schrikt er niet
voor terug tot honderd jaar terug in allerlei
akten, tijdschriften en andere pa-parassen te
delven om te onderzoeken of de aangeboden
uitvinding misschien al eerder door een ander
gemaakt werd. En dat onderzoek strekt zich
niet alleei: over Duitsehland maar over alle
grootere landen uit.
Wordt een uitvinder op grond van dit onder
zoek afgewezen dan kan hij nog in hooger
beroep gaan en wordt zijn zaak nogmaals on
der de loupe genomen. Tal van uitvinders,, die
meer met de techniek dan met de historie ver
trouwd zijn moeten tot hun groote consternatie
vast stellen dat een uitvinding, waaraan ze
een half leven van noesten arbeid gespendeer I
hebben al honderd jaar geleden ergens in Japan
of Patagonië gepatenteerd werd.
Kan een verzoekschrift tot bescherming eener
uitvinding volgens het patentbureau aangeno
men worden dan wordt het aanzoek publiek ge
maakt en kan ieder die er iets tegen in te
brengen heeft zijn protestschrift opstellen
en indienen. Bij deize gelegenheid raakt het pa
tentbureau telkens van zijn overbodigheid
opnieuw doordrongen want hoe nauwgezet zijn
onderzoek ook geweest moge zijn zoo blijkt toch
dozijnen malen, dat men eene uitvinding, die
zich nu intens komt aanmelden over het hoofd
had gezien. Een uitvinding kan echter maar
éénmaal gemaakt worden. Wordt ze dan dade.
lijk geregiSteerd dan is ze „de" autentieke
uitvinding en zijn alle navolgers plagiaatple.
Verwacht wordlt:
i
Zwakke tot matigen, Zuid.Westelijke tot
Westelijken wind, nevelig tot half of zwaar
bewolkt, weinig of geen regen in het Zuiden,
in het Noordien meer kans op regen, weinig
verandering in temperatuur.
Fietsers en motorrijders lichten
's avonds 7.34 tot 's morgens 6.08.
op van
lederen Woensdagavond om half 9 repetltU
„Schiedama Mannenkoor" (dirigent Paul t,
d. Putten). Groote zaal van den R. K. Volks,
bond.
lederen Woensdagavond van 8 tot 10 uur ln
den R. K. Volksbond gelegenheid tot het al-
halen van naaiwerk voor de Theresia-vereenl-
ging.
lederen Woensdagmiddag van 33% uur
gelegenheid tot afhalen van Naaiwerk voor ds
Missienaaivereeniging, Korte Kerkstraat 4.
lederen Woensdagavond half 9 verplichte
bijeenkomst St. Jos. Gezellen, Schiedam l, Ver-
eenigingsgebouw Lange Haven 70. Conferentie
over: Populair Godsdienstige Onderwerpen,
door den praeses.
lederen Donderdagavond van 810 uw
repetitie Polyhymnia. R K. Volksbond.
lederen Vrijdagavond van half 9 tot half 11
repetitie Koninkl. Zangvereeniging Schiedam'*
Mannenkoor „Orpheus" onder leiding van EJd
Flipse. Gebouw R. K. Volksbond.
lederen Zaterdagavond: Ned. R. R. Bond
van Houtbewerkers, Meubelmakers, Behan
gers en aanverwante vakken ,St. Antoniua"
Van half 8 tot half 9 zitting van het bestuur
Gelegenheid tot aanmelding van leden.
Donderdag 17 September
Vergadering R. K. parochiale propagandaclub
Sint Jan, Musis Sacrum. Half negen.
Zondag 20 September
Feestvergadering R. K. Werkmeestersbond
ter gelegenheid van bet 12%-jarig bestaan.
Bovenzaal Bondisgebouwaanvang 8 uur.
Zondag 11 October
GezeUendag. Prepagianda-bijeenkomst. Toe
spraak pater L. Biesta O.P., directeur'van De
Liebaart. R. K. Volksbond.
17 Sept.: Groote Schouwburg, Ellas weet
het beter (Scbouwtooneel) 8 uur.
18 Sept.: Groote Schouwburg, De roode
divan (Roitit Hofstadtooneel) 8% uur (voor
volwassenen) Groote Kerk, Orgelvoordracht
J. H. Besselaar Jr., 8 uur.
19 Sept.: Groote Schouwburg, De roode
divan (Rott. Hofstadtooneel) 8*4 uur (voor
volwassenen).
20 Sept.: Groote Schouwburg, De roode
divan (Rott. Hofstadtooneel) 2 uur (voor
volwassenen)Boefje (Rott. Hofstadtooneel)
8% uur.
D a ge 1 ij k s: Tivoli, D® 7 sleutels van Bald-
pate (Haagsch tooneel) 8j4 uur, Zondag ook
2 ,uur.
Bioscopen: Goedgekeurde programma's
tot en met Donderdag 17 dezer in: Royal, Ein
Tango für dich (voor volwassenen); Grand
théatre. De privé-secretaresse (voor volw.)
Thalia, Afvalligen (voor volwassenen); Luxor,
Nooit meer liefde (voor volwassenen); City,
Het ehantagecomplot (voor volwassenen).
SCHIEDAM, 17 Sept. Officieele noteering van
-ie commissie uit de Karuei vaD Koophandel
Moutwijn
Moutwijn per H.L. ad 46 piït. 8.50.
HERMAN JANSEN
Spoeling
Spoeling i 1.40.
gers, die voor bescherming niet in aanmerking
komen. Zo mogen dan nog zoo te goeder trouw
gedwaald hebben als dat slechts mogelijk is.
Men zou het haast niet willen gelooven maar
ondanks de 70.000 jaarlijkscihe aanmeldingen
'heeft men aan het patentbureau nog tijd en
geld in overvloed ter beschikking. Zoo is men
er dan ook toe gekomen 500.000 goedgekeurde
verzoeksonriften te drukken, elk in 25 exempla
ren die allemaal in de archieven van het pa
tentbureau bewaard worden. Dat zijn dus sa
men genomen 12,5 millioen akten, waarvan
sommige een heel boekdeel beslaan en andere
slechts een enkel zijdje papier.
De besta klanten van het patentbureau zijn
de groote fabrieken, die met heele staven van
uitvinders met laboratoria emz. werken. De
leiding heeft op dit gebied A. E. G„ die ln de
inschrijviagsiboeken van verleden jaar niet min
der dan ses vellen beslaat.