FEUILLETON
SPORT EN SPEL
LUCHTVAART
.J,*,-» Ss
VRIJDAG 25 SEPTEMBER 193Ï
RADIO-PROGRAMMA
EEN LUCHTHAVEN IN ZUID-LIMBURG
OCHTENDBEURS WEER GEOPEND.
STAND DER LANDBOUW
GEWASSEN.
De oogst 1931 aanmerkelijk minder
dan in 1930.
CACAO-
EN CHOCOLADEINDUSTRIE
IN NEDERLAND-
CONSTRUCTIE EN BOUW VAN
ASFALTWEGEN.
TOTALE MAANSVERDUISTERING-
VOETBALPROGRAMMA VOOR
ZONDAG
FAILLISSEMENTEN.
AANBESTEDINGEN-
MARKTBERICHTEN.
VISSCHERIJ.
RIVIERTIJDINGEN.
A. YON LANKA.
ZATERDAG 26 SEPTEMBER-
V Tt Uitsl. KRO--
Huizen (298 M„ 1004 K „.amof0onpl
programma. 8—9.15 en lO—ater Lector J.
11.3012.- godsd. halfuurtje do j2 ijre-1.45 KRO-
Dito O. P.; 12.- politieker.' 4 50__3 gramo-
sextet; 1.45 Postduivenberien LRO. Kunst-
foonpl.3—4.30 kinderuur - hten6.15 Journ.
ensemble; 6.- Esperantos Q] kunstensemble;
■Weekoverzicht; 6.35—Bulgarije"; 7.20 jodel-
7.- ir. J. C. de Y"® 'j 45 sportpraatje R. K.
muziek; 7.30 P°'iu,®„„rkestA. A. L. Graumans
F.; 8-11 KRO.-Sa{°nogranlofoonpl.
(declamatie); lg0 K H) UUsI.
Hi 1 vers u» 1 6 45_7.- en 7.30—7.45 gym-
VARA.-uitzending ^oonpl 1Q15 w van Cappellen
nastiek; 8-' VARA.-mandoline ensemble; 12.-
voordracht;. en amofoonpi,1.30 pauze; 2.-
VARA.-e P 4g gramofoonpl.2.30 voor de kinde
causerie. De drle kleine kaboutertjes" van H.
renJ,.isenbroek door „De Kleine Stem" uit Bilt-
v- o I v. G. M. Berendsen; 4.- VARA.-septet
Simofoonpl.; 5.- SDAP.-kwartiertje5.15 lied
fans in Spanje, gramofoonpl. met toelichting
Y-r w. Ziesemer; 6.15 orgelspel door Joh. Jong
/Standaard-orgel, Schiedam)6.45 litterair half
uurtje door A. M. de Jong; 7.15 beoefening der
huismuzieksamenwerking tusschen huiskamer
en studio; 7.45 bestuursmededeelingen en VARA.-
varia; 8.- VARA.-orkest; voordracht; L. Schuyer
(cello); 9.15 By de Pomp; 10.- Vaz Dias; 11—12
gramofoonplaten.
Daventry (1554.4 M„ 193 K. H.11.05 lezing;
1.20—2.20 orkest; 3.50 militair orkest; R. West
(tenor), C. Russell (bariton); 5.05 orgelspel; 5.35
kinderuurtje; 6.20 berichten; 6.50 piano-recital
door E Isaacs7.10 lezingen7.50 gramofoonpl.
6.20 „De Barbier van Sevilla", opera van Ros-
de^BeTr f'lO.^berfchtcn'foTo'Te^i'ngT T50-?2.20
dansmuziek.
Pa rils (Radio Paris, 1725 M., 174 K. H.) 8.05,
12.50 en 6.50 gramofoonpl.; 8.20 concert; 9 05 gra
mofoonpl. 9.50 soiree aan boord van het s.s.
„L'Atlantique".
Kalundborg (1153 M„ 260 K. H.) 12.25—2.20
orkest" 2.50—3.20 gramofoonpl.; 3.50—5.50 orkest
en zang- 8.20—9.20 „Der Zarowitsch", operette
en zhns, 9.45—10.- zang; 10—10.20 cello-
recital; 10.35—11.05 Balalaika-soli; 11.05—12.35
dansmuziek.
p -p 1 (508.5 M., 590 K. H.) 5.20 orkest; 6.35
gramofoonpl!8.20 orkest; 8.50 zang; 9.20 dans
muziek.
tuigen; hierna tot 11.50 concert en van 11.50—1.20
dansmuziek op gramofoonpl.
Zee sen (1635 M„ 183.5 K H.) f J"™"
gramofoonpl.; 10.55 en 12.20 berichten; 12.25 uitz.
v. scholen; 1.15—2.20 berichten; 2.20—3.10 gramo
foonpl.3.10-4.50 lezingen; 4.50-5.50 °°n=e£'
—8.20 lezingen; 8.20 vrooljjke avond, 10.20 benen
ten en hierna tot 12.50 dansmuziek.
Tarwe wet en Nederlandsche bakkerijen
in Belgie.
De Kamer vam Koophandel te Maastricht
kwam Woensdagavond In openbare vergadering
bijeen in het Dinghuis
Er zijn plannen om in het Zuiden van het
land een luchthaven aan te leggen De Kamer
stelde zich met de bevoegde instanties in ver
binding en er zijn, naar de mededeeling van
den voorzitter der Kamer, alleszins redenen tot
tevredenheid, daar genomen maatregelen er op
wij zo dat geenszins uit het oog verloren wordt
Ihet tfelang, dajt Zuid-Limburg heeft bij een
luöhtverbinding.
In verband met loopend© geruchten, als zou.
de de Coop. Broodfabriek „De Ster" van plan
Bijn even over de Belgische grens te Smeer-
maes een broodfabriek te bauwen, deelde de
■voorzitter mede, dat een dergelijk plan niet
bestaat. Wel schijnen verscheidene bakkers liet
plan te hebben voor gezamenlijke rekening
in Smeertmaes een broodfabriek te bouwen
teneinde ontkomen aan de bepalingen der
Tarwewet goedkooper brofxl naar Nederland
te kunnen invoeren. In dat geval natuurlijk is
het niet uitgesloten, dat uit een conourrentie-
oogpunt ook de „de Ster" er toe overgaat aan
gene zijde der grens een broodfabriek te doen
bouwen.
Na drie dagen sluiting.
De Vereeniging voor den Effectenhandel
heeft gisteren toestemming verleend weer Och
tendbeurs te houden, nadat deze de eerste drie
dagen dezer week gesloten is geweest.
Het koele regenachtige weer
oefende een ongunstigen
invloed.
Aan het overzicht betreffende den stand der
landbouwgewassen op 21 September is, onder
medewerking der rijkslandbouwconsulenten,
samengesteld naar gegevens, verstrekt door de
correspondenten der directie van den landbouw,
en door het koninklijk Nederlauasch Meteoro
logisch Instituut ontleenen we het volgende:
De langdurige voortzetting van het koele,
regenachtige weer sedert het oogstbericht van
19 Augustus beeft op de verdere ontwikkeling
van de meeste gewassen, alsook op het oogsten,
een ongunstigen invloed uitgeoetend. Van na
genoeg alle gewassen wordt de jogst dan ook
aanmerkelijk slechter beoordeeld dan een
maand geleden, hetgeen geldt zoowel van de
opbrengst per H.A. als van de kwaliteit der
producten. De oogst 1931 is dan ook aanmer
kelijk minder dan de voorafgaande jaren.
De tarweoogst is in de verschillende gebie
den nogal uiteenloopend, doch over het geheel
slechts matig tot vrij goed. Het ongunstigst
wordt de oogst beoordeeld in Noord-Holland en
Groningen. In de Veenkolonieën heeft deze
voor de meeste verbouwers nieuwe cultuur
nogal teleurstelling gebaard. Niet alleen was
het weer ongunstig, ook tijdens het oogsten,
terwijl de tarwehalmdooder aanmerkelijke
schade aanrichtte, doch ook had men veelal
meer last van onkruid dan vermoed werd. Men
verwacht daar, dat de gemiddelde opbrengst
niet meer dan 32 H.L. per H.A. zal bedragen.
In Zeeland kenmerkt de zomertarwe zich in
hét algemeen door een slecht gevulden korrel
en een laag beschot.
De haver is veelal beter dan de tarwe, hoewel
ook hiervan de opbrengst tegenvalt.
Zeer onbevredigend is de oogst van de erwten.
Vrijwel algemeen is de opbrengst laag, terwijl
ook de kwaliteit veel te wenschen overlaat,
doordat zij door wormsteking zijn aangetast en
het weer tijdens den oogst ongunstig was.
Ook de stand vcan de witte boonen is slecht.
Van de meeste handelsgewassen is de oogst
aanmerkelijk minder goed geworden dan zich
aanvankelijk liet aanzien.
De stand van de consumptie-aardappelen
loopt aanmerkelijk uiteen. De besproeide velden
geven over het geheel een goed beschot, wat
van de onbesproeide niet gezegd kan worden.
Vooral op de laaggelegen perceelen worden veel
rotte knollen aangetroffen, terwijl daar de
knollen ook veelal klein van stuk zijn. In de
Veenkoloniën Is de opbrengst matig. Aange
zien voorts de teelt aanmerkelijk beperkt is
en er vrij veel vraag voor consumptie is, zal
zulks ten gevolge hebben, dat de aardappelmeel
fabrieken een kleine campagne zullen maken.
Waarschijnlijk zal nog niet half zooveel aard
appelmeel geproduceerd worden als het vorige
jaar en minder dan van '28 en '29.
Het gewicht der suikerbieten is aanmerke
lijk lager dan normaal, terwijl het suikerge
halte slechts weinig geringer schijnt te zijn.
De ontwikkeling van de knol- en stoppelge
wassen is algemeen achterlijk gebleven, waar
op ook vermindering van het gebruik van stik
stofbemesting van invloed is geweest.
Voor den grasgroei is het in den laatsten tijd
te koud geweest. De gevolgen daarvan komen
vooral tot uiting op de zandgronden. Op de
klei, althans waar de ontwatering voldoende is,
is de stand van het weiland goed tot zeer goed.
Op het zand is de stand veelal vrij goed tot
goed. De zware regenval heeft ten gevolge ge
had, dat op de laaggelegen weilanden het gras
sterk vertrapt is. De gronden langs de rivieren
hebben veel van het hooge water te lijden ge
had. De kans is groot, dat het vee vroegtijdig
naar stal zal moeten. Van grashooi tweede
snede is weinig gewonnen; de vele regens
noopten veelal tot het maken van persvoer,
waarvan de bereiding zich nog veel uitbreidt.
VIÏACHTNOTEERINGEN IN NED. GELD.
Een besluit van enkele Stoomvaart Miien.
Naar we vernemen hebben de directies, resp.
agenten van de verschillende geregeld© stoom
vaartlijnen van Amsterdam en Rottendam naar
Engelsohe havens, besloten vanaf a.s. Zater
dag de vrachtcijfers te noteeren in Neder-
landsch geld, gebaseerd op de tegen woord i ge
vrachten in shillings omgerekend tegen 12 gul
den per pond sterling.
w ff 4 mirtr «pit. ischias. Jicht. Krïep. hoofd-. kie«- enzenuwpün wordt volgcn.6000 rprtr-, A
TlVI A I ÏKiC «eneesheeren op de meest afdoende wilze bestreden door Toealteblet- UOAL
lAl IAj v Iv I* A A J-iiLAten To«al schaadt noch Uw hart. noch Uw maag en kan dus worden in.
genomen door ken die andere middelen .lecht verdragen. Togal hielp waar andere middelen geen baat brachten. B« Apoth. 6. Drog. 10.80
Ji Reel. 583 DGVS 9
De stand van zaken in 1930.
Uit de Statistiek van Voortbrenging en Ver
bruik der Cacao- en Chocoladefabrieken in
1930, welke zal worden opgenomen in de ne
gende aflevering van het Maandschrift van 't
Centraal Bureau voor de Statistiek, kan than?
reeds het volgende worden medegedeeld:
1926 1927 1928 1929 1930
Aantal ondernemingen 46 46 43 44 44
Verbruik (X 1.000.000 kg.)
van cacaobonnen 46.6 37.9 45.8 49.8 51.0
van suiker 14.2 L3.5 14.3 15.5 17.1
Productie (X 1.000.000 kg.):
van cacaopoeder 12.9 13.0 14.5 13.8 13.0
cacaoperslcoeken 5.2 1.2 2.8 4.2 4.7
cacaopboter (zonder het
geen in chocolade
is verwerkt) 11.6 9.1 11.8 13.2 13.3
Personeel op pl.m. j.5
September 8400 7690 7920 8250 849Ó
Primair vermogen der
krachtwerktuigen op
31 Dec. (X 1000 pk.) 18.3 19.3 19.5 20.4 23.1
De prijsdaling van de voornaamste grond
stoffen, cacaoboonen en suiker, welke reeds
in 1929 begonnen was, zette zich in 1930 krach
tig voort. Dit bracht mede, dat, ondanks te
genwerkende invloeden de productie der ca
cao- en chocoladeindustrie wederom toenam,
Het verbruik van cacaoboonen nam met onge
veer 2% pet., dat van suiker met 10 pet. toe.
De in hoofdzaak voor binnenlandseh ver
bruik bestemde productie van chocolade-arti
kelen en suikerwerk handhaafde zich op onge
veer 32 millioen, wat, het lagere prijspeil
in aanmerking genomen, op een niet onbelang
rijke stijging van de hoeveelheid wijst. Daar
entegen ontwikkelde de voornamelijk op ex
port aangewezen productie van cacaopoeder
en cacaoboter zich minder gunstig.
Voor de Vereend ging voor Bitumineuze weg
constructies heeft Woensdagmiddag in 'n goed
bezochte vergadering in „De Twee Steden" te
's Gravenhage de heer Prevost Hubbard, inge
nieur van het Asfalt-Instituut te New York,
een voordracht gehouden over constructie en
bouw van asfal/t wegen.
De heer Hubbard gaf aan de hand van licht-,
beelden een verklaring van de fabricage van
asfalt, dat komend© uit asfaltmeren, na een
verfijningsproces wordt vermengd met petro
leum, teneinde een betere 'bewerkbaarheid te
verkrijgen.
In het vervolg van zijn rede vertelde de heer
Hubbard, dat op het oogenblik in de Vereenig-
de Staten van Amerika een oppervlakte van
lYi biljoen vierkante meters met asfalt is
bedekt, d.w.z. aan hoofdwegen, provinciale
wegen (country-roads) en in de steden. De toe
neming van het asfalt is er zeer groot: In
1930 werd 63 pet. van de totale asfaltproduc-
tie voor wegen-verharding gebruikt.
Tot de nieuwe dingen, welke de heer Hub
bard van de andere züde van den Oceaan mee
bracht, behoorde de door hem zelf uitgevonden
stabildteitsproef. Hiermede wordt de sterkte
van asfaltverharding bepaald en aldue de beste
samensteMiing gekozen. De idee is om den weer
stand vam het mengsel tegen afschuiving te
meten. Dit geschiedt door van het materiaal
een briket te maken, welke door een nauwe
opening wordt geperst. De kracht die hiervoor
noodig is, geeft een maatstaf voor de juiste
samenstelling van het asfalt. Het materiaal,
hetwelk in dit geval een kracht van 1000 K.G.
kan weerstaan, ie geschikt om een verkeer te
diragen als de Fifth Avenue van New York
heeft.
Als nieuwste snufje op hef gebied van aefalt-
wegenbouw moet genoemd worden de machine,
waarmede het spreiden en horden van het
warme mengsel op den weg geschiedt -en doet
dit om de golf vorming te voorkomen, welke bij
niet-deskundige uitvoering van asfaltwerk ont
staat.
Doordat men hiermede een meer gelijkma
tige spreiding bewerkstelligt, is men in staa.
na zuiver afwalsem, een nog vlakker en meer
effen oppervlak te verkrijgen.
Na de rede werden door verschillende aanwe
zigen vragen gesteld.
HEROPBOUW
In den vooravond van Zaterdag 26 September
a.s. heeft er een totale maansverduistering
plaats, die ook in Nederland zichtbaar is.
Een maansverduistering heeft men dan, wan
neer de maan bij haar beweging om de aarde
nagenoeg recht tegenover de zon komt te staan,
zoodat de aarde haar schaduw werpt op de
maan.
Er bestaan plannen om de schoenfabriek van
de firma C. v. d. Heijden t© Waalwijk, dl© voor
eenige dagen afbrandde, te herbouwen.
Wanneer we spreken over de schaduw van
de aarde, moeten we onderscheid malten tus
schen de kernschaduw en de bijschaduw. Zij
in fig 1 Z de zon en A de aarde, dan komt in
het donker gearceerde deel van de ruimte in
het geheel geen zonlicht; dit deel is de kern-
schaduw. In het licht gearceerde gedeelte komt
wel licht, doch slechts van een deel van de
zon. Zoo zal het punt P verlicht worden door
die deelen van de zon, die l>oveu Q liggen.
Lichtstralen, die van punten, lager dan Q,
afkomstig zijn kunnen P niet bereiken. Be-
schouwen we nu eens een punt P 1, dichter bij
de kernschaduw gelegen don P, dan zien we
->n dezelfde manier, dat dit punt minder licht
ontvangt dan P. De kernschaduw van de aarde
is dus omgeven door een schaduw, waarin de
lichtsterkte van binnen naar buiten geleidelijk
afneemt.
Wanneer de maan enkel in de bijschaduw
komt is de vermindering van haar lichtsterk
te nauwelijks merkbaar. We spreken dan ook
alleen van een maansverduistering, als de
maan ook in de kernschaduw treedt. Denken
we ons nu een vlak aangebracht, loodrecht op
de as van den sehaduwkegel eai ter plaatse
waar de maan in dien kegel komt, dan zal dit
vlak de kernschaduw snijden volgens een cir
kel, die bij de verduistering van 26 September
2,7 maai zoo groot is als de maan. In fig. 2 is
hetgeen we in het vlak van doorsnede te
zien krijgen in de juiste grootteverhoudingen
geteekend.
De maan komt om 18 u. 47 m. (zomertijd) op,
6' Minuten" vóór het ondergaan van de zon
(zon en maan staan bijna recht tegenover
elkaar!) Zij bevindt zich dan reeds in de bij
schaduw. Do eigenlijke verduistering begint
echter pas om 19 u. 14 m., als de maan de
kernschaduw bereikt. Zij is dant.in den stand
die in fig. 2 met M 1 is, aangegeyen. Het punt,
van den maanrand .dat 83 gr links van het
hoogst© piwvfc ligt komt het eerst in den scha
.In de figuur is het Noorden boven getee-
kend; de richting naar het zenith heb ik hij
iederen stand van de maan aangegeven met
oen pijl. Men doet dus het beste, de teek en in g
steeds zoo te houden,, dat die pijl recht naai'
boven wijst.
Het gedeelte van de maan dat zich in de
kernschaduw bevindt en dat dus niet direct
door zonnestralen getroffen wordt is echter
toch zwak rood verlicht. Dit komt door den
dampkring van de aarde, die de zonnestralen
binnen den sehaduwkegel breekt. Daar d©
dampkring de roode stralen beter doorlaat dan
de blauwe, is dit gebroken licht roodachtig van
kleur.
Te 20 u, 26 m. is de maan geheel binnen den
sehaduwkegel (stand M 2) en begint de totali-
teit, die tot 21 u. 50 m. duurt (M 4). Te 21 u.
8 m. is de maan bet diepst in de schaduw
(M 3) en dus het donkerst. Te 23 u. 2 m. komt
zij geheel uit d© kernschaduw (M 5)het punt
van den maanrand, dat het laatst er ia blijft,
ligt 77 gr. rechts van het onderste punt. De
maan krijgt nu weer haar gewone aanzi-n; wei
blijft zij nog tot 0 u. 15 m. in de bijschaduw,
doch dit vermindert haar lichtsterkte niet
merkbaar.
Dr. R.
R.K-F,
Eerste klasse.
A: CaesarMarsana, Sitt. 'BoysR.K.V.V.L.,
R.K.O.N.S.—Kimbria, Chèvremont—V.V.H., He
liosVolharding.
B: BrabantiaWilhelmina, Venlosche Boys
Mulo, D.E.V.—Gennep.
D: S.D.O.V.V.Z., V.I.C.—H.M.S., P.V.C.—
Limvio, de MeerSantpoort, E.M.M.Wils
kracht.
ESpartaanT.Y.B.B., Donk—G.D.A., Leoni-
das—H.B.C., D.H.L.—Graaf Willem.
Tweede klasse.
A: D.V.C.—D.V.S., Vios—Roda.
B: OssSt. Michiels Gestel, S.V.W.W.I.K.
C: N.W.C.—Mierlo Hout, Mulo 2—G.V.V.
D: Wilhelmina 2—Victoria, S.W.S.—U.V.V.
E: R.K.H.S.V.—Caesar 2, Rapid—D.V.O.
F; K.N.V.V.T.V., Laura—V.V-.H. 2, Bleyer-
heideR.K.H.B.S.
G: LinneH.V.V., Ivo—Steyl.
H; Gennep 2—Horst, Wanssum-Concordia.
J: Treffers—Mobilia, B.V.C.—Noviomagum.
K; V.V.G.'s-Heerenberg 2, Jonge Kracht—
Swift.
L: Vosta—Achilles 2, Enter—Emos.
M: V.V.Y.P.V.C. 2, M.S.V.Semper Avanti,
H.M.S. 2Fortitudo.
N VolendamV.V.A., Zwaluwen—G.V.O.,
D. O. S.S.—'Vitesse, Onze Gezellen—R.K.A.V.
O: P.F.C.—L. en S., Lisse—Blauw-Zwart, Tel
lingenWilhelmus.
D.H.V.B.
Eerste klasse.
A: R.K.A.V. 2—Volendam 2, D.S.S.—H.B.C. 2,
IndiaWilskracht 2; B: A.R.C.Geel-Wit, The
UnityN.E.A., ConcordiaZ.P.C.C; Celer
D.H.L. 2, St. Lodewyk—S.D.C., Westlandia—Leo-
nidas 2, Graaf Willem 2Spartaan 2.
Tweede klasse.
A: H.S.V.—A.R.C. 2, S.E.W.—Voorwaarts, Alw.
Forward 2Sparta; B: G.V.O. 2—V.V.E.,
V.V.Z. 2—D.E.M. 2, W.S.V.—S.D.E., Oranje-Wit
St. Louis; C: Amsteldyk—The Victory, V.V.A.
2Oranje-Zwart; D: Santpoort 2B.S.M.,
T.Y.B.B. 2Victrix, H.B.C. 3Onze Gezellen 2;
E; O.V.V.St. Bernardus, D.O.S.Meerburg,
A.V.V.—V.V.L.F: H.V.C.—V.A.P, Leonidas 3—
Spartaan 3, V.G.M.Aeolus, Oliveo—Excelsior 2;
G: Activitas—M.S.B., G.D.A. 2—S.D.S., S.G.V.—
St. Lodewyk 2, A.L.O.—D.O.N.K. 2.
K.N.V.B.
Afdeeling I.
West Frisia—H.V.V., H.D.V.S.—'t Gooi, R.C.H.
K.F.C., H.B.S.Sparta, StormvogelsAjax.
Afdeeling II.
Blauw-WitFeyenoord, A.D.O.V.S.V., Z.F.C.
H.F.C., Xerxes—V.U.C., Hilversum—D.F.C.
Afdeeling III.
Tubantia—Z.A.C., Rob. et Vel.—Go Ahead, Vi
tesseEnschedé, P.E.C.A.G.O.V.V., Heracles
Wageningen.
Afdeeling TV.
M.V.V.—Bleyerheide, P.S.V.—Longa, Willem tII
Noad, B.V.V.—Eindhoven, de Valk—N.A.C.
Afdeeling V.
Leeuwarden—Velocitas, Friesland—Alcides, Fri
sia—Achilles, Be Quick—F.V.C., Veendam—
G.V.A.V.
R.V.B.
Ie Klasse AD.C.V.—Flakkee, Cbarlois—Eras
mus, Hermandad—Hion, Florissant—D.L.V.S.le
klasse B: UrsusO.V.V., D.E.Z.V.D.H.Z., Ger
minalZwart-Wit, H.O.V.S.V.D.B.le klasse
C; D.D.C.O.W.C., Bloemhof—Pechvogels, Bol
nesA.V.S., HellevoetsluisH.G.S.
2e Klasse A: Barendrecht—Vooruitgang, Oud-
Bejjerland—S.S.S., T.A.G.—Zaoth, Luno—
V.E.F.C.2e klasse B: N.H.S.— Spykenisse,
C.J.S.—Martinit, Slikkerveer—C.K.C., Rotterdam
Poseidon; 2e klasse C: DelfshavenRadio,
SportlustH.W.S., DinduaD.F.L., H.B.B.
W.T.R.
Opgegeven door van der Graaf Co.,
(afd. Handelsinformaties).
UITGESPROKEN
ROTTERDAM, 23 September, ue Handelsven-i
nootschap onder de firma van den Berg's Ban-
ketfabriek firma Imfeld Hollaar Co., Span-
genschekade 5253a, Jan Hollaar, Groote Vis-
scherjjplein 40, Jacobus Imfeld, van Harenstraat
38 en Dirk Jacob van den Berg, Beukelsdyk 64.
Rechtercomm. Mr. J. C. Brongers. Cur. Mr. A,
J. Hanke3 Drielsma.
OPGEHEVEN.
ROTTERDAM, 23 September. J. Winters; J,
Kuijpers.
MIDDELHARNIS, 23 September. A. F. Simonis*
GEëINDIGD.
ROTTERDAM, 23 September. L. Spier; G. L,
den Haring; M. Sas; J. van Dyk.
Rotterdam, 24 September. Het leveren
en bedryfsvaardig opstellen van de centrale ver
warming, ventilatie en sanitair-technische in
stallaties in het centraal gebouw van het Zuider
Ziekenhuis alhier, is door B. en W. opgedragen
aan de fa. W. Beuker Zoon te Amsterdam voor
62.278.
ROTTERDAM. 24 September. De pryzen heden
besteed aan de Coöp. Tuinbouwveiling Rotterdam
en Omstreken, G. A. waren als volgt: Holl. plat-
glas komkommers Xe soort 24.30, 2e soort
1.50—2.20, 3e soort 1.40—1.60, sla 0.70—1.60,
bloemkool le soort 4.90—9.70, 2e soort 1.10
3.60, andyvie 0.50—1.90 per 100 stuks, komkom-
merstek 0.501, spinazie 612, postelein
f 4—7.20, pronkboonen 8.70—12.60, spruiten 9
p r 100 kg., peen 2.604.20, seldery 1.102.10,
kroten 1.50, pieterselie 2.20 per 100 bos, toma
ten A 3—4.60, B f 3—4.10, C 1.50—3.60, CC
1.20—1.80 per 100 pond, snyboonen 26—41 ct.,
duitsche prinsessen 1117 ct., stamprinsessen
21—25 ct., stokprinsessen 22—28 ct. per kg. Aan
voer 50.000 pond tomaten.
VLAARDINGEN, 24 September. Statistiek tot
en met 23 September: aangehracht in 1928 door
667 vaartuigen 292.167 kantjes, in 1929 door 638
vaartuigen 283.544 kantjes, in 1930 door 664 vaar
tuigen 255.077 kantjes, In 1931 door 734 vaartuigen
340.759 kantjes haring.
Pryzen; 24 Sept. 1928 VH ƒ17.70, 20.30, YH.
ƒ14.90, ƒ15.10, 24 Sept. 1929 VH. ƒ21.50, ƒ22.10,
MH 18.50 24 Sept. 1930 VH. 29.20 29.50, MH
23.50 23.60 per kantje.
VLAARDINGEN, 24 September. Binnen van
de haringvlsschery VL 167 met 35 last, VL 208
met 33 last, VL 43 met 34 last, VL 76 met 39 last.
Binnenkomend VL 103.
WERELDKAMPIOENSCHAP DAMMEN.
De uitslag van de 6e ronde was
FabreBoisslnet 11BizotFayet 20Rai-
chenbach—Wuille 2—0; Porreau—King 1—1;
Weiss—Garoute 11.
Stand: Fabre 9, Bizot 8, Weiss 7, Boissinet 7,
Raichenbach 7, King 6, Garoute 6, Poireau 4,
Fayet 4, Wuille 2.
KINGSFORD SMITH GESTART-
WYNDHAM (Oost Australië), 24 September.
(V. D.) De bekende Australische vlieger Com
modore Kingsford Smith is hedenmorgen te twee
uur gestart voor zyn vlucht naar Londen. De
eerste étappe gaat naar Cheribon in Ned.-Indië.
HANSWEERT, 24 September.
Gepasseerd voor 's middags 4 uur en bestemd
voor:
ROTTERDAM: st. Teelgraaf 5 en 20; st. Her-
mina; Librete, van Koeveringe; Jacoba, Uil;
Anna, BuyksVihila, VerdoornFriesland, Eegde
man; Nazaire, v. d. Meerscbe; Nieuwe zorg,
Krygsman; AMSTERDAM: st. Stad Amster
dam 10; Ambulant, de Voogd v. d. Straaten;
Bertha, Broekaart; Adina, Vervoort; Onder
neming, Smit; DOKKUMAdriana, Janssen;
ZWAAGWESTEINDESpes, Grinwis; Norma,
v. d. Velde; VOORSCHOTEN: Maria, Wendt;
ARNHEMHerman, v DoodewaardUTRECHT
Elisabeth Levina, Jongen; RENKUM: Hollandia,
v. d. Vliet; OUDENBOSCH: Pittsburg, Pauwels;
ROOSENDAAL: Jeamma, v. d. Pluvm; CAPEL-
LEN a. d. IJSEL: 2 Gebroeders, de Bruvn; MID
DELBURG: Maria, de Koster; 's-HAGE: Elisa
beth, StadhoudersOUDE TONGEDe tyd zal 't
leeren, v. d. Vliet; WEMELDINGE; Marie, Ver-
brugge; WERKENDAM: Charlotte, Vriens;
's-BOSCH: Grace de Dieu, de Metselaar; ROT
TERDAM: Fekaalja 2, Snyder; ROERMOND
Palestina, Heuvelman; 's-HAGE: Elisabeth
Stolk.
DUITSCHLANDZuid Beveland, den Olden;
Varna, Janssens; Fluviale 28, Bedet; Hendrik
Mathea, Smit; Unilever 4, Westdyk; Fortuna,
LooyschelderHenri, Durinck; Gadang, Keyzer;
Eddy, Vermeeren; Spica, Kriesels; Ursula, Fran
cois; Jean Miry, Vermeersche; Anja, van Vyven;
Fluviale 26, van Boven; Dranaco 1, Ploegaart;
August, Bergs; Picardie, Laier; Pascal, Pycke;
Amice, va nCapelleveenJeanne, v. d. Boogaart;
Thysstad, Somers; Abberna, Swets; Hiawatha,
van Doodewaard; Jeanne, Lyre-ensPean,
Schriers; Lady Jeanne, Lyssens: Alcyon 2, Wyck-
mans; Irma, van Robberoeck; L'Avenir, Otten;
Deux Freres, Cattoir; Julienne, Joos; Amerberga
de Roeck; Elodie, Robbrecht; Carolina, Bal.
BELGIë: st. Telegraaf 4, 6 en 15; Petronella,
Jolie; st. Stad Amsterdam 4; st. Jupiter; Ideaal
MarkusMartha Dangez, BaayBertha, Klare-
naar; Familietrouw, den Outer; Nelly 2, van
Oosten; Naphta 2, Wetzel; Edelweiss 5, Melsen;
Grande Ourse, Schoenmakers; Oso 7, Nieuwdorp;
Mannheim, Beckhaus; Pieternella, de Haas;
Maria, Bakelaar; Adriana, Zuidweg; De Dieu
Donne, de Bont; Frida, de Jonge; Math. Stinnes
58, BayerObock, RingelHendrina, Janssen
Nooit gedacht, v .d. Wygerd; Johanna, Buriks;
Curie, Janssen; Op hoop van zegen, de Jong;
Muro Padou, Vermeeren; Merkur, Wetzel; Rival,
de Koster; Maria, Goedgezelschap; Nautilus 1,
Buning; Nautilus 3, Dhondt; Jan Vermeer, de
Koning; Oso 5, Bosman; Oso 13, Zadow; Junior
13, de Rooy; Baden 58, Zimmerman; Anna Maria
Pietersma; Ambulant, Vellinga; Sevigne, Lofink;
Entreprise, FokkensElisabeth, BesjesZuid
Nederland, Blom; Myrrha, Schonig; Baden 43,
Klenk; Nautilus 8, de Jager; Familietrouw, den
Outer; Naphta 6, Kuline; Wilhelmina Maria,
Meyer.
Vrij naar het Duitsch.
VAN
11)
Jij hier? Hoe
Het bloed schoot haar eensklaps naar het
hoofd. Zij zag hem schuw aan.
Cook bood haar zwijgend zijn arm. Anda
■voelde zelf de situatie, zóó pijnlijk, dat zij naar
woorden moest zoeken, om den noodigen uitleg
te geven. MaaT voor de eerst© maal in haar
leven kwam Ihiaar niets in de gedachte, waar
door zij heim een en ander op bevredigende
wijze aannemeiyk had kunnen maken. Zij be
greep het op dat oogeniblik zelf eigenlijk niet.
Zoo liepen zij enkele minuten zwijgend naast
elkander voort. Allan had zijn vriend slechts
zóóver begeleid, als hij noodig vond tot zij
de gezochte namelijk in de verte bemerkt had
den; toen had hij onder een of ander voor
wendsel afscheid genomen. Hij wilde Anda
niet in James' bijzyn begroeten, en hij had
trouwens ©en vaag idee, dat die twee waar
schijnlijk dingen t© bespreken hadden, waarbij
een derde minstens overbodig was.
Thans begon Anda's bruidegom met nauwe
lijks onderdrukte heftigheid te spreken.
Ik hoop, dat je zelf inziet, hoe zonderling
neen, hoe niet te verontschuldigen je ma
nier van doen is, Anda. Je gaat uit Nuwaira
weg, zonder mij of je vader daar iets van te
zeggen, en het is louter toeval, dat ik je hier
nog zoo gauw getroffen heb. We zijn al heel
wat buitengewoonheden van je gewend, maar
dtt gaat toch een beetje te ver. Ik laat me niet
belachelijk maken. Wees zoo goed, daar nota
yan t© nemen.
Zij kromp ineen, bij dien niets ontzienden
toon, ©n verbleekte. Nooit in haar leven had
iemand zóó tot haar gesproken. Vergeten wa
ren alle voornemens, die ze ongemerkt al weer
gemaakt had, om zich in haar lot te schikken.
Bij die eerste onverholen poging, om haar wil
te doen buigen voor zyn wil, kwam alles in
haar in opstand.
Pas op, zed ze somber, nog ben ik je
vrouw niet. En nooit zal ik je slavin zijn. Een
toon, als je daar net aansloeg duld ik niet.
Geef me er dan geen aanleiding toe.
Waarom ben je uit Nuwara weggegaan?
Daarvan ben ik niemand rekenschap ver
schuldigd. Ik had er zin in; ik wou het.
Hij zag 'haar aan met fonkelende oogen.
Toch wel mij ben J© rekenschap ver
schuldigd. Ik ben niet bang1 voor je woede,
Anda die is kinderachtig. Denk je, dat ik
een snotneus ben, dien je n-aar believen kunc
roepen of wegsturen? Je hebt je vrijwillig met
mij verloofd, en ik laat je niet meer gaan.
Maar Ik laat me ook niet een sikkepit van mijn
rechten ontnemen. Eén wil moet er zijn in het
huwelijk.
Bn dat moet die van jou zijn? lachte zy
spottend.
Ja, want ik ben de man. Je hebt zoolang
gespot met alles, wat man is, nu zal je einde
lijk ook eens leeren begrypen, dat in het be
grip „man" méér ligt opgesloten, dan je malle
onafhankelijkheid tot nog toe wilde toegeven.
Zij wilde zich van zijn arm losrukken,
maar hij hield haar hand met geweld vast.
zag haar vlak en scherp in het gelaat, en
siste
Weet je, wat ze met wilde paarden doen?
Ze nemen ze in de school, en geloof dat
maar zeker dan worden ze mak.
Zij waren nu bij het huis gekomen. Gloeiend
scheen de zon over het grauwe houten dak, en
langs de witte muren, en raakte het roode
kiezelpad, dat overgoten scheen met bloed.
Een oogenblik sloot Anda verblind haar oogen
dan begaf zij zich met bevende leden naar
de veranda. Cook volgde haar langzaam. Onder
het gaan nam hij zijn hoed af, en wischte het
zweet van zijn gloeiend voorhoofd.
Anda had zich uitgeput op een der rust
banken laten vallen, zy zag even bleek als de
linnen japon, die zij droeg. De aanwezigheid
van haar aanstaanden bruidegom scheen ze
geheel vergeten te zijn. Eerst toen hij een stoel
bijschoof, en naast haar wilde plaats nemen,
maakte zij een afwerende beweging.
Ga heen, zei ze heesch. We zijn gereed
we hebben elkaar niets meer te zeggen
'nietei
Maar James was weer tot kalmte gekomen.
Er zweefde zelfs iets als een glimlach om zijn
smalle lippen, toen hij op heel wat vriendelij
ker toon antwoordde:
Toch wel. We hebben elkaar zelfs nog
veel te zeggen. Vergeef me, dat ik heftig werd
maar onze verhouding tegenover elkaar moest
voor eens en voor altijd vastgesteld worden.
Nu zullen we eens heel kalm en verstandig
gaan praten over wat we nu in de allereerste
plaats hebben te doen. Ik ben gekomen, om je
naar Nuwara terug te brengen.
Ik zal er nooit meer heen gaan.
En vervolgens ging hy voort, zonder op
die onderbreking acht te slaan, om je te
zeggen, dat ik besloten heb, niet mijn ontslag
aan te vragen.
Zij maakte een gebaar, alsof zij wilde zeg
gen, dat die zaak haar heelemaal n/iet meer
aanging.
We gaan dus naar Engeland, en zullen op
Ruleryhom© wonen,' bij mijn ouders.
Jij gaat daar wonen, wil je zeker zeggen?
Mij kan 'het voortaan heel onverschillig zijn,
waar je woont.
Ik zei: Wij gaan daar wonen, en je zult
het stellig wel dadelyk met me eens zijn. Of
zou je meer zin hebben, om hier met een stief
moeder te blijven wonen?
Anda's oogen spalkten zich wijd open, en
haar gelaat nam zulk een hulpelooze uitdruk
king van schrik aan, dat hij medelijden met
haar kreeg, en haar hand vatte.
Lieve Anda heb je dat dan werkelijk
niet zien aankomen?
Wat? In 's hemelsnaam, wat? stiet zij
smartelijk uit, terwijl zij al het andere vergat,
bij die mededeeling, die ihaar trof al© een blik
semstraal.
Dat je vader op bet punt staat, zich met
Mona Swift te verloven.
Myu vader? O mijn hemel, mijn vaderI
Hij streelde haar hand geruststellend. Hij
had thans werkelijk medelijden met haar.
Lieve, beste Anda je moet het niet zoo
tragisch opvatten. Je vader is een man in de
kracht van zijn leven, en hij heeft veel gemist.
Is het dan zoo te verwonderen, dat hij voor
zijn ouden dag de liefhebbende zorg van een
vrouw verlangt? En Mona Swift is eene goede
vrouw, met een warm hart hij zal je dat al
lemaal zelf wel vertellen
Anda luisterde nauwelijks naar wat hy zeide.
Zij staarde afwezig voor zich uit. Dat was het
dus. Daarom wilde hij niet weg van Nuwara.
En moest zij dan moest zij dan alles
ontgelden? Samen met Mona Swift leven o,
dat was onmogelijk
Wees dus verstandig, Anda. Nietwaar, nu
begrijp je, dat het beter is, als we naar En
geland gaan? Ook ik (een schaduw vloog
over zijn gezicht) ook ik zou het nauwe
lijks hebben kunnen uithouden, Mer te wonen.
Een weemoedige klank deed zijn stem be
ven. Dan richtte hy zich kaarsrecht overeind,
en zijn stem werd koud en nuchter.
Laten we nu niet achteruit, maar voor
uiit kijken. Er zijn zooveel menschen op de
wereld, die eerst nog moeten leeren, om het
met elkaar tc vinden. Ook jij zult het leeren
en ik zal al un best doen, om nooit meer
hard tegen je te zijn. Anda, kijk me eens aan
je bent zoo lief je hebt me heelemaal be-
toovend 'hou jij ook van mij, Anda
hou je ook van mij
Er klonk opeens iets als angst in zyn smee-
ken. Zijn koppige hardheid was eensklaps in
het tegendeel overgeslagen zooals altijd,
als hij bij haar was.
Anda lette noch op het een, noch it an
der. Maar zij liet haar hand lusteloos in de
zijne rusten. Een grenzenlooze moeheid drukte
haar neer. Thans had ook haar vader zich van
haar afgewend. Was er wel een vonkje overge
bleven van al de fierheid die haar leven zoo
stralend had voorgelicht? Een hartverscheu
rende bitterheid benauwde haar boezem. Met
al haar fierheid, moeet zij nu met dien-
daar heengaan naar een onbekend land, omdat
zij geen andere woonplaats op aarde meer had
Wat is het leven
Rui achten de palmen dat, daarbuiten?
Bracht de wind het haar over, geladen met
het leed van zoovele anderen? Of fluisterde het
iemand, die daar ginds in het Noorden tus
schen de puinhoopen van vergane heerlijkheid
rust gevonden had? Als hij eens wist
Een harde trek verscheen om haar mond.
Neen. Hy' zou het nooit te weten komen. Die
voldoening zou zijn trots niet hebben. Zij wil
de naar Engeland gaan. In den grond van de
zaak was het onverschillig waar zij woonde
thans, nu het zonneland al zijn zon voor
haair verloren had. En dat zou de eerste schre
de zijn op den weg, die ook voor haar naar
rust zou leiden.
X.
De koude, nuchtere pracht van haar hotel
kamer in Nuwara omgaf haar weer. En haar
vader zat naast haar.
Zoo was het, Andazij ging door voor
het mooiste meisje van de stad. Oogen van
het zachte donkerblauw van de korenbloem,
en een weelde van lichtblond haar, vertelde hij
teeder.
Anda keek, zonder te begrijpen, voor zich
uit en Korwilb zuchtte:
Ja, zóó ach, jij kent den gouden oogst
van een Duitech korenveld niet, met daartus-
schen de kleurenpracht van papavers en ko
renbloemen. Nu, kort en goed, Lily von
Rosen was verrukkelijk mooi. Min of meer wa
ren alle jongelui in de stad op haar verliefd.
Maar ik hield werkelyk van haar, en ik
had bij haar altijd een streepje voor, want we
waren buurkinderen, en reeds ais sohooljon
gen mocht ik haar altijd besehermen. Dat ging
zoo jaren voort. En het was een uitgemaakte
zaak, dat ik haar trouwen zou, zoodra ik mijn
doctorsgraad gehaald had. „Philipp," zei ze
dikwijls op haar speelsohe half teedere en half
spottende manier van doen, „je bent weliswaar
een ongelikte, ruwe jongen, die heelemaal niet
met vrouwen weet om te gaan, maar jij bent.
toöh de beste van allemaal, en ik houd van
je En dan was ik trotsch als een koning.
En jarenlang moest ik nog studeeren, dan wil
den we trouwen. Ik had een klein vermogen
van mijn ouders geërfd daarmee zouden we
het in het begin zien te redden. Op het land
wilde Lily niet, daarom besloot ik, mij in de
stad als dokter te gaan vestigen, en van het
kapitaaltje te .even, tot mijn practijk zóóveel
opleverde, als we noodig hadden. Lily had
niets. Haar vader, die als rechter een mooi in
komen had, maakte groote „suite", bracht
Lily groot als een prinses, en spaarde geen
rooden cent over. Zoo ging het onbesuisd de
toekomst tegemoet tot op zekeren dag de
oude Rosen midden in een rechtszitting een be
roerte kreeg, en het opeens uit was met zyn
grootheid. Er was niets dan schuld. Lily
en haar moeder, een zeer verwende, preten
tieus© vrouw, waren gewoonweg tot den bedel
staf gebracht. Natuurlijk bood ik haar het
mijne aan, maar mevrouw von Rosen vond
het beslist onmogelijk, „van de genade van
haar aanstaanden schoonzoon te leven," zooale
ze zich uitdrukte, en gaf er de voorkeur aan,
naar Weenen te trekken, om bij haar zwager,
majoor von Gerliardt, te gaan wonen, wiens
vrouw zij enkele jaren later werd. Lily en ik
waren ontroostbaar over de scheiding, al zou
deze ook nog maar een jaar duren. Ik vastte
als een gek, en zag onderhand ai naar een be
trekking uit, die mij dan
taal in uitzicht gesteld werd. Zoo kon het
gaan een klein, maar vast salaris, de rente
van mijn vermogen en mijn privé-practijk,
waarop ik zeker rekenen kon. Lily schreef me
aanvankelijk iederen dag. Vervolgens nog maar
tweemaal in de week. Zy had zoo weinig tijd;
ze schilderde in het geheim waaiers voor een
groote zaak, om ook van haar kant iet© voor
den uitzet te kunnen bijdragen. Later werden
haar brieven nog zeldzamer. Gezien hebben we
elkaar al dien tijd niet, want in de eerste plaats
stond ik vlak vo-rr mijn laatste examen, en in
de tweede plaats was het zaak, iederen cent
voor de toekomst te sparen. Een reis naar
Weenen. Daar konden we later een week
van leven, rekenden we uit. Opeens bleven Li
ly's brieven heelemaal uit. Haar moeder schreef
mij, dat ze lijdende was, en volledig rust moest
nemen, en haar oom haar voor een poo6 mee
wilde nemen naar Franzensbad. Vier weken
later kreeg ik een tweeden brief van haar moe
der, heel uitvoerig en vol frasen. Zij wist, hoe
veel ik van Lily hield, en altijd slecht© haar
geluk gewild had ik zou ook nu niet egoïstisch
zyn, maar begrijpen, dat zoo'n arm meisje.,,
(Wordt voryolgdi,
