PAUSELIJK KONINGSCHAP
De zwarte kat
DINSDAG 20 OCTOBER 193i
VERDRONKEN.
MGR. VESTERS OP MISSIE-REIS.
DE BIJDRAGEN VOOR DE MISSIES
UIT ALLE LANDEN.
Nederland aan de spits.
VERZEKERINGSDAG.
INGEZONDEN.
--
ROME'S VERFRAAIING.
De Vaticaansche stad vernieuwt zich
op koortsachtige wijze
ASCETISCHE EENVOUD IN
PRIVATE LEVEN
HET
Het Parijsche Boulevard-blad „Le Journal"
onderhield den laatsten tijd een rubriek „Com
ment vivent les rois", een rubriek die 'uiter
aard niet op een lange duurzaamheid kan
bogen, want wij leven nu eenmaal in een tijd
„que les rois 's en vont".
Verleden week was onze Koningin Wilhel-
mina aan de beurt, een zeer sympathiek arti
kel over onze Koningin en hare eenvoudige
hofhouding.
Deze week is de berurt aan onzen Paus-Ko
ning, Pius XI.
Nog kort geleden zou de courant geaarzeld
hebben om de figuur van den Paus mede te
tellen in de galery der tijdelijke vorsten.
Maar heden ten dage na het verdrag van
Lateranen, waarbij het Koningschap van den
Paus zich uitstrekt over een grondgebied, hoe
bescheiden ook, bestaat er geen reden tot'twij
fel meer, de Paus is een koning in den meest
volstrekte® zin.
De Paus is zelfs de eenige absolute Koning,
de eenige Koning die regeert onafhankelijk
van een wettelijke constitutie, de eenige, die
slechts verantwoordelijkheid draagt tegenover
de® Hemel.
Men moet aan de Bronzen Poort kloppen om
een gelijkenis met Versailles uit de groote
eeuw terug te vinden, om weer den indruk te
ondergaan van volmaakt, ongerept Koning
schap, reikend aan de eeuwigheid.
Dit gevoel dringt zich aan u op van het
oogenbllk, dat men de Vatloaansche Stad bin
nengaat, zegt de schrijver in „Le Journal".
Na de verdwijning van de Romanofe en de
Habsburgers, na den val van het Spaansohe
Koningshuls, na de beperkingen, welke de
Koninklijke familie van Groot Brittannië zich
ten opzichte van haar vroegere praal heeft
op t.e leggen, blijft het Vaticaan in werkelijk
heid het laatste groote Hof van Europa. In
een wereld, waar de vorsten zich meer en meer
democratiseeren en hun ceremonieel terug
brengen op een kleiner formaat, blijft de Hei
lige Stoel zijn aanzien als vanouds handhaven.
Na het veTdrag van Lateranen zelfs schijnt
de H. Stoel minder dan ooit voorbeschikt te
zijn om een beweging te volgen, die de Konln
gen omzet in simpele presidenten van ge
kroonde republieken.
Alles draagt daar toe bij. De Vaticaansche
stad vernieuwt zich op koortsachtige wijze,
zij heeft haar postzegels, van welke toeristen
en pelgrims zorgen voor een zoo groot mo
gelijken omzet. Zij heeft haar eigen munt
wezen, haar eigen zender, haar eigen stations
gebouwen. De Vaticaaneche Stad is een Staat,
maar vóór allee een Hof. In waarheid mag
men hier zeggen: de Koning ie de Staat. Deze
stad bestaat slechts voor zijn koning. Zij
staat geheel ten dienste van zijn koning.
Hoe kan t ook anders? Ambassadeur van
God op aarde is de Paus gebonden aan de
meest schitterende en meest grooteche verte
genwoordiging die op de wereld bestaan kan.
In den aseetischen eenvoud van zijn privaat
leven, houdt Pius XI in de uitoefening van zijn
ambt vast aan de verheven waardigheid van
zijn apostolische troon. Tevergeefs zal men in
de weidsohe ceremonies van andere hoven, een
gelijke van plechtigheden vinden als welke
zich uitvouwen over de vloeren van de Sint
Pieter. Geen koninklijk paleis werd ooit be
waakt door een meer pittoreske wacht. Geen
koning bestaat die in zijn gevolg meer prinsen
van den bloede telt. Geen vorst ook die zuini
ger is met particuliere audiënties dan de ver
heven Souverein van de Vaticaansche Stad.
Maar daartegenover lederen dag weer de ver
plichting om pelgrims en bezoekers in open
bare audiëntie te ontvangen. Het protocol is
niet meer streng en vrij eenvoudig, soms wel
een uur wachten: een eeuwige macht telt zoo
weinig met uren. Op een gegeven oogenbllk
knielen allen neer, de hand met den ring uit
gestrekt gaat de Paus voorbij, als een gebed,
gebeden door een stem, die even blank is als
het Pauselijk kleed. Het albasten visioen is
weer verdwenen.
Geen knik, geen buiging van het hoofd, een
vorst die de wondere faculteit heeft om te
kunnen zegenen is niet gehouden aan de geba
ren van banale urbaniteit.
Trouwens 't zou moeilijk zijn, zelfs op we-
reldsch gebied een vorst te vinden die zich
meer bewust is van zijn rang en roeping als
de Koning van de Vaticaansche Stad of 't gaat
over het bestuur van zijn kleinen Staat, of
over de onafzienbare gebieden daarbuiten,
zijn duizenden en duizenden bisdommen, den
langen melkweg van zijn kerken en kloosters,
of 't gaat over den Pieterspenning of over de
meest gecompliceerde en delicate Internatio
nale quaestles, Plus XI neemt de bijna ver
pletterende taak op zich om alles persoonlijk
te onderzoeken, alle doseiera na te gaan, om
dan na een grondige studie in de stilte van
zijn werkvertrek een beslissing te nemen,
waarvan hij de verantwoordelijkheid kan dra
gen.
Over de minste quaestie verlangt Pius XI
een geschreven rapport, procesverbalen behoo-
ren niet tot de methoden van de Vaticaansche
Stad.
En dan vertelt de man van „Le Journal" Iets
heel merkwaardigs over de wijze, waarop de
Paus zelf alles beslist.
In de dagen van de verzoening met het
Quirinaal en zelfs van het laatste compromis
met den Duoe, inzake de Katholieke Actie,
zagen de Kardinalen van het Heilig College
zich voor een „fait accompli" gesteld.
Op den dag van de definitieve teekenlng van
het verdrag van Lateranen wist het „Corps
Diplomatique", voor 't eerst sinds 1S70 bijeen
geroepen, niet dat dit was om kennis te nemen
van deze grootache wereldgebeurtenis, en de
détails konden zij als de meest gewone
stervelingen 's avonds in de dagbladen lezen.
Het tijdperk van Merry del Val en van Gas-
parri is afgesloten. De Kardinaal Pacelli gaat
schuil achter den Paus. Bij het laatste geschil
met den duce. hadden de Vaticaansche zoo
wel als de Italiaansche fascistische Diplomatie,
onwrikbaar zoowel de een als de ander, bijna
woorden gesproken geluk aan die, waaruit de
oorlog van 1870 Is voortgekomen.
„Ik heb niets aan den Nuntius te zeggen",
verklaarde ho-ghartig Mussolini. „De Nuntius
heeft niets te zeggen aan het.hoofd der Regee
ring". antwoordde waardig Pius XI.
En er bleef aan belde ontembare machten
niets over dan zich nog eens te bezinnen op
hun besluiten.
„Zou dit het einde zijn van het verdrag van
Lateranen? mompelde men in Rome. „Zou de
Vaticaansche Stad al tot het verleden behoo-
ren?"
Men moet ter eere van dezen onverwrikba-
ren, bijna harden man, als 't gaat over het lot
van de kerk en zijn prestige als Koning, op
merken^, besluit „Le Journal" dat hij er nooit
aan gedacht heeft eenlg persoonlijk voordeel
of belang te trekken bij een wederkeerig ac-
coord. Als in het verleden gaat de Paus door
zich op te sluiten in zijn paleis. Hij kent geen
andere hoornen dan die van zijn tuin. Hij
Pierre Laval en zijn dochter Josetta aan boord van de „Ile de France" bij het
vertrek van Havre.
meende zelfs te moeten afzien van het voor
recht van een onafhankelijk recht van bewe
ging, vastgelegd in het verdrag van verzoe
ning. Ernstige redenen van gezondheid schij
nen zelfs onmachtig te zijn geweest om deze
bewonderenswaardige vasthoudendheid te kun
nen beïnvloeden. Om de H. Mis te celebreeren
In de Basiliek van Lateranen Is Paus Plus des
ochtends vroeg om zes uur incognito door de
stad gegaan, en de versmading van allen hof-
luisteT heeft bij deze gelegenheid het schoon
ste bewijs geleverd van de pauselijke groot
heid.
Als de Vaticaansche Stad slechts bestaat ten
dienste van haar Souverein, de Souverein zelf
begeert slechts zijn Koningschap bij de taak
van zijn goddelijke zending.
Zoo schrUft de Parijsche .Journal" over
dezen Paus.
't Doet denken aan het geval van den ouden
President Thiers, den revolutionair, die na de
jaren van 70 naar Rome zou gaan, en mede
ook als hoofd van den Staat den Paus, Plus
IX, bezoeken. „Zal Thiers ook voixr den Paus
knielen? schreven spottend de Parijsche bla
den.. „Ik zal niet voor den Paus knielen'
verklaarde hoog de oude, revolutionnaire
Thiers.
Maar Thiers hij den Paus, zonk in een
oogenbllk van ontroering toch op de knieën.
„Waarover zijt gij gestruikeld, mijn zoon?"
vroeg beminnelijk Pius IX. En Thiers ant
woordde: „Over Uwe grootheid, Heilige Vader"
MTTTOVOS TE HAARLEM
De tentoonstelling geopend.
Zondagmiddag is te Haarlem de eigenlijke
Missletentoonstelling geopend.
Mgr. Aengenent droeg des morgens in de ka
thedraal een pontificale H. Mis op, waartoe de
leden van het Eerecomité der Mlttovos, de le
den der hoofdcommissie van uitvoering en de
dagelijksche besturen der 13 commissies waren
uitgenoodlgd. Aan deze tentoonstelling was in
ruime mate gevolg gegeven. Ook Mgr. M. P. J.
Möllmann, vicaris-generaal van het bisdom,
was aanwezig. Z. H. Exc. werd geassisteerd als
troondlaken door de hoogeerw. heeren L. A. A.
M. Westerwoudt en Dr. Th. Vlaming, als dia
ken door de zeereerw. heeren L. J. Boogmans,
archivaris van het bisdom en Drs. Th. Vlaar,
rector van het R.-K. Lyceum. In de andere pa
rochiekerken van de stad en naaste omgeving
droegen de magister-generaal der Kruisheeren,
de prelaat van Berne en vele provinciaals van
Kloosterorden en Congregaties plechtige Hoog-
Missen op. Deze geestelijken waren voor het
meerendeel ook des middags hij de opening van
de tentoonstelling aanwezig.
Ruim 200 zangers der R.-K. kerkkoren van
Haarlem en omgeving zongen onder directie
van den heer J. L. Schouten, organist der ka
thedraal eenige meerstemmige gezangen, waar
na de algemeen voorzitter van de Mlttovos,
plebaan Westerwoudt, in een kort. openings
woord op de beteekenis van deze tentoonstel
ling wees. Dan volgde een korte toespraak van
pater W. Keller S. J., voorzitter der vereenlgde
missionarissen, die op het groote succes van
de Haailemsche missie-actie wees. De officieele
opening der missie-tentoonstelling werd daar
na verricht door Z. H. Exc. Mgr. J. D. J. Aen
genent, beschermheer der Mittovos. Tot be
sluit werd het Mittovoslied gezongen, waarna
een rondgang over de tentoonstelling werd ge
maakt.
GEORG ENGEL.
De Duitsche schrijver Georg Engel is giste
ren te Berlijn overleden.
Bij de Maaswerken ls Zondag het lijk van
een onbekende, 60-jarige, vrouw geviscbt
Te Termunterzijl werd Vrijdagavond j.l. ver
mist de 79-jarige weduwe C. S. Holthe.
Na geruimen tijd gezocht te hebben, vond
men haar lijk drijvende in het Termunterzijl-
diep. Pogingen om de levensgeesten op te
wekken, faalden.
PATRIOT.
Men deelt ons mede
De belangstelling voor Rusland is in de
laatste jaren zoo algemeen, dat zelfs de voor
aanstaande auteurs van andere landen onder
werpen uit de geschiedenis van het Tsarenrijk
zoeken om hunne nieuwe werken op te bouwen.
Zoo heeft Alfred Neumann in zijn „Patriot",
waarvan het Rotterdamsch Hofstad-Tooneel
Zaterdag a.s. 24 October in den Kon. Schouw
burg te 's-Gravephage de eerste vertooning
geeft, twee personen uit Rusland's historie als
hoofdfiguren van zijn tooneelstuk gemaakt, n.I.
Tsaar Paul I en den Gouverneur van Moskou,
Graaf von der Pahlen. Dit bijzondere stuk, dat
in Duitschland met grooten bijval ls vertoond
en later als film groote belangstelling wekte,
zal bij genoemd gezelschap in een bijzonder
verzorgde monteering voor het voetlicht ko
men.
De algeheele tooneelleiding berust bij Cor
van der Lugt Melsert, de speciaal voor het stuk
gecomponeerde muziek is van Klaus Prings-
heim. Eduard Veterman, die de vertaling ver
zorgde, vervaardigde met Karei Briickmann de
nieuwe décors.
gekozen de heer J. L. Tadema.
Bloeiend geloofsleven in den
Grooten Oceaan,
Naar uit Rabaul wordt gemeld, heeft Z. H-
E. Mgr. Vesters, M.S.C., apostolisch vicaris
van Rabaul, per boot een bezoek gebracht aan
de Manus-eilanden. Dit ls een groep eilandjes,
welke verspreid liggen in de Stille Zuidzee,
12.000 zielen tellen en meer dan 600 K.M. van
Vunapope, den zetel van het vicariaat, verwij
derd liggen.
Deze missie op Manus werd in 1913 gegrond
vest door de Paters Kleintltschen en Berchard.
Langen tijd hielden de inboorlingen zich op
een afstand van de missionarissen. Na zes
jaar van afwachting kwamen evenwel de be
keerlingen in grooten getale en sindsdien is
dit zoo blijven voortgaan.
Op het oogenbllk is de missie op Manus uit
het oogpunt van godsdienstig leven een der
bloeiendste van het gebeele vicariaat. Langen
tijd heeft het evangelisatie-werk zich beperkt
tot het Westelijk deel van de eilanden, met
Brundalis als centrum. Later hebben de mis
sionarissen hun arbeid ook mjir en meer naar
het Oosten uitgestrekt, rond Papitalal.
Het verspreid wonen der inboorlingen, die
bovendien steeds met elkaar )n oorlog zijn,
vormt een hinderpaal bij het bekeerlngswerk,
maar hoe langer hoe meer wordt toch de in
vloed van de missie gevoeld: de catechisten
geven onderricht en de doopsels nemen aan
merkelijk toe.
De Katholieken der Manus-eilanden moeten
zich zware offers getroosten, om hun gods
dienstplichten te kunnen vervuilen; zy moeten
den Oceaan oversteken, van 50 tot 100 K.M.
en dikwijls ten koste van groote gevaren.
Om deze overtochten te vermijden, brengen
de christenen dikwijls levensmiddelen voor
meerdere weken naar de missiestatie en blij
ven daar dan.
Te Brundalis en Papitalal hebben de be
keerde inlanders groote en prachtige kerken
gebouwd, rijk versierd en beschilderd in den
stijl van deze streken.
Men schrijft ons uit Rome:
De „Osservatore Romano" meldt, dat het
„Commentarium Offieiale", dat de „Acta pon-
tificalium a Propagatione Fidei et a Sancto
Petro Apostolo pro Clero indigeno" over het
jaar 193031 bevat, verschenen is.
Het commentarium bestaat uit twee afzon
derlijke deelen, waarin de moreele financieele
balans van de bedde groote pauselijke werken,
wedke de Katholieke missies steunen, is opge
maakt.
In totaal werden in het afgeloopen jaar
63.133.297.97 lires ingezameld.
De opbrengst der inzamelingen in Engeland,
België, Frankrijk, Duitschland, Holland, Oos
tenrijk, Zwitserland, Spanje, Polen en Vene
zuela vertoont een toename, terwijl Beleren,
Hongarije, Indië en Schotland stationnair zijn
gebleven.
Een kleine vermindering der inkomsten valt
te consitateeren in Tsjeoho-Slowakije, Ierland,
Joego-Slavië, Portugal, Canada en de Vereenig-
de Staten van Noord-Amerika.
Bijzonder gunsitig in verhouding tot vroe
ger is de opbrengst in Italië.
Het werk van den H. Apostel Petrus heeft
22.400.347.20 lires ontvangen.
Wat de giften van Holland betreft, merkt
de „Osservatore Romano" het volgende op: „Ne
derland gaat aan de spits van de naties, welke
in verhouding tot haar aantal Katholieke in
woners het meeste bijdragen.
Er is op het oogenbllk in Nederland wel geen
parochie meer, waarin niet een afdeeiing der
pauselijke werken bestaat en waar de 2.500.000
katholieken van Nederland 2.489.499.37 lires
opbrachten, daar beteekent dit bijna een lire
per hoofd. Als het prachtige voorbeeld van Ne
derland door alle Katholieken gevolgd zou
worden, dan zouden de ernstige rimpels in het
voorhoofd van den penningmeester-generaal
voor de missies spoedig uitgewischt zijn".
Verder heet het, dat uit Nederland voor het
pauselijk werk voor inlandsche priesters de
meeste giften zijn binnengekomen. „Edelmoe
dig Nederland" noemt de „Osservatore" het
land, dat meer dan drie millioen lires op
bracht en daarmede de andere naties ver ach
ter zich liet.
FAUST.
Zooals gemeld zal Zondag 25 October in het
Gebouw voor Kunsten en Wetenschappen te
's Hage .Faust" worden opgevoerd.
Sophie Haase-Pieneman zal de rol van Mar-
garetha vervullen, terwijl de titelrol aan den
tenor Evert Mledema is toevertrouwd.
Evert Mi edema heeft de rol van „Faust"
verscheidene malen met groot succes, i.d. Ko
ninklijke Vlaamsche Opera te Antwerpen ge
zongen.
Anton Dirks, hier wel bekend in zijn Mephls-
to-creatie, zal aan deze voorstelling zijn mede
werking verleenen.
LESSER URV- t
Zondagmiddag is die bekende Berlljnsche
schilder Lesser Ury plotseling ln zijn woning
overleden. Hij behoorde met Max Liebermann
tot de belangrijkste voorvechters van het na
turalisme en impressionisme.
In hotel De Twee Steden te 's Gravenhage
is Zaterdag de achtste jaarlijksche verzeke
ringsdag gehouden van de Vereeniging voor
Verzekeringswetenschap.
Ziekteverzekerings-statistiek-
De heer J. C. Schröder uit Amsterdam
leidde in het onderwerp: ziekteverzekerings-
statistiek en verdedigde de volgende stellin
gen:
1. Een statistiek van de uitkomsten der
ziekengeldverzekering (ziekteverzekeringssta
tistiek) is in haar wazen verschillend van een
ziektestatistiek. Nochtans kan zij voor laatst
genoemde statistiek belangrijke bouwstoffen
leveren. Daarom is het wenschelijk, dat bij de
inrichting van een ziekteverzekeringsstatis.
tiek met de eisehen eener ziektestatistiek
wordt rekening gehouden, voornamelijk voor
wat betreft de ziektegroepeering.
2. Voor een goed beheer der ziekengeldver.
zekering is een ziekteverzekeringsstatistiek
onontbeerlijk. Zulk een statistiek heeft echter
slechts dan waarde voor het bedrijf, indien
zij naast gegevens betreffende de ziektegeval
len ook gegevens bevat betreffende alle ver.
zekerden (groepeering naar leeftijd, geslacht,
burgerlijken staat enz.)
Automobielen-verzekering.
In de middagvergadering sprak de heer N.
Drukker over de automobielenverzekering en
lichtte de volgende stellingen toe:
1. a. De automobielverzekeriog is één der
jongste verzekeringssoorten; vóór 1920 was zij
voor assuradeuren als regel winstgevend, of-
schoon de toenmalige premie lager was dan
de tegenwoordige.
b. Ten gevolge van verschillende oorzaken,
in hoofdzaak door zeer groote toeneming van
het motorrijtuigverkeer, is het risico voor as
suradeuren sedert circa 1920 steeds ongunsti
ger geworden.
2. Verbetering van den toestand voor as
suradeuren is noodzakelijk; zij zal ook in hei
belang van de verzekerden tot stand moeten
komen omdat bij handhaving van goede
beginselen op verzekeringsgebied de belan
gen van verzekerden en verzekeraars nauw
verband met elkaar houden.
3. Deze verbeteringen zullen tot stand moe
ten komen door:
a. maatregelen van de zijde der assura
deuren;
b. officieele maatregelen, welke de veilig
heid van het verkeer doeltreffend regelen;
o. medewerking van rechterlijke- en politie-
autoriteiten, zoomede van de Verkeersbonden.
4. Er moet getracht worden:
a gelijkvormigheid voor het geheele land
te verkrijgen voor de in 3b bedoelde maat
regelen
b. zoo mogelijk aan deze gelijkvormigheid
internationale uitbreiding te geven.
Over betzelfde onderwerp sprak mr. J. W.
Holleman, die zijn betoog gebouwd had op de
volgende stellingen:
L Art. 276 W. v. K. geeft aanvullend recht
ten aanzien van de begrenzing van het verze
kerde risico. Het artikel strekt tot bescher
ming van den verzekeraar tegen incidenteele
risico-verzwaring door toedoen van den ver
zekerde tot buiten de grenzen van het nor-
male. Onder „schuld" moet in dit artikel wor
den verstaan grove schuld.
II. Verzekering tegen eigen grove schuld is,
als strijdig met het algemeen belang, on toe.
laatbaar in al die gevallen, waarin de verze.
kerde d-oor zijn, grove schuld opleverende, ge
draging niet slechts zichzelf, doch ook ande
ren aan gevaar zou blootstellen. Mitsdien mag
o.m. noch onder de auto-casco, noch onder de
(vrijwillige of verplichte) auto-W.A.-verzeke-
ring eigen grove schuld zijn begrepen.
III. De woorden „eigen schuld" in art. 276
W. v. K. sluiten geenszins uit, dat de auto
mobiel verzekeraar zich in bepaalde gevallen
te zijner bevrijding ook zal kunnen beroepen
op de grove schuld van anderen dan de verze
kerde, in het bijzonder van dengene, door
wien de verzekerde het motorrijtuig deed of
liet besturen.
Na alle redevoeringen had eenige gedach-
tenwisselimg plaats, waarna de voorzitter met
dank aan de sprekers de vergadering sloot.
VEER GORINCHEM—SLEEUWIJK.
In verband met de openstelling van de brug
bij bet Keizersveer is besloten, met ingang
van 29 October a.s. den halfuurdienst van het
veer GorinchemSleeuwijk v.v. uit te breiden
tot en met de afvaarten van Gorinchem om
22.15 uur en van Sleeuwijk om 22.30 uur. Hier
door worden de volgende afvaarten ingevoegd:
van Gorinchem: 19.45, 20.45 en 21.45 van
Sleeuwijk 20.—, 21.— en 22.—. Een afzonder
lijke winterdienst bestaat niet meer.
BRAND
Eenig vee omgekomen.
In den nacht van Zaterdag op Zondag is
brand uitgebroken in schuur en stallen van
den landbouwer H. te Steyl.
Een paard en eenige varken», benevens ver
schillende landbouwwerktuigen werden een
prooi der vlammen.
De brandweer van het Missiehui» was spoe
dig ter plaatse en bestreed het vuur met
eenige waterstralen. De woning kon gelukkig
behouden blijven.
Alles was zeer laag verzekerd.
KLEINHANDELSPRIJZEN.
Geachte redactie,
Als antwoord op het ingezonden stuk in uw
courant van Donderdag j.l. ben ik gaarne
bereid dr. K. het volgende mede te deelen, waar
bij ik alleen over bakkerij-aangelegenheden
eenige punten recht wil zetten.
Het brood wordt, behalve in een paar der
grootste bakkerijen, de laatste 2 a 3 jaren tegen
2 h 3 cents lager in den winkel verkocht, dan
aan huis gedistribueerd.
Bovendien wordt dat lager genoteerde brood
juist door kwallteitsbakkers, door de geheele
stad verspreid, verkocht.
Door gemakzucht echter moet het brood by
het publiek, dat dikwijls naast en boven den
bakker woont, toch aan huis tegen den hoogeren
prys bezorgd worden.
Bewust benadeelen deze gezinnen zichzelf.
U vraagt, waar de groote winstmarge blyft.
Ik zou u willen vragen, als Dr. ia u dit zeer ge-
makkelyk, de rapporten van Prof. Polak en
Kaag in te zien, bennevens de statistieken van
den heer de Zeeuw, accountant te Rotterdam.
Ongetwyfeld is het u ook bekend, dat in Ne
derland zeer vele en dure sociale wetten bestaan,
waarvan men vóór den oorlog niets afwist.
Waarom de Belgische bakkers goedkooper en
beter brood kunnen leveren
U weet aJs Dr. dat het georganiseerd bedryf
in het bezit van een collectief contract, dat
aan de arbeiders in ons bedryf een loon waar
borgt, het dubbele van de collega'3 in België.
U weet dat daar 's Zondags wordt gebakken,
dat iederen morgen 9 uur een file auto's met on
geveer 40.000 brooden aan de grens staan om
doorgelaten te worden; brooden gebakken met
bloem door de meeste Hollandsche bakkers niet
gewenscht. U weet dat die bloem niet aan de
bepalingen van onze tarwewet voldoet en dat
dit alleen reeds een prysverschil is van 2.50
per 100 kg.
U ziet, geachte inzender, dat in uwe oogen wel
passende haakjes te vinden zijn.
Ondergeteekende is gaarne bereid alle nadere
gegevens te verstrekken en hoopt dat u door
deze enkele inlichtingen een meer helder inzicht
zult gekregen hebben.
R- STEENS,
Voorzitter R. K. Bakkerspatroons
bond ,,St. Clemens".
Geachte Redactie,
Naar aanleiding van het ingezonden stuk, on
derteekend door dr. K., verzoek ik beleefd eenige
plaatsruimte voor het volgende te willen afstaan.
By voorbaat dank.
De geachte dr. K. stelt de vraag: „Waarom
blyven de winkelpryzen zoo hoog dat de vrou
wen ongeveer evenveel huishoudgeld noodig
hebben als een paar jaar terug, de groot-
handelspryzen lager zyn dan vóór den oorlog
Waar blyft die groote winstmarge
Ik zou my niet tot schryven zetten, indien de
winkeliersgroep kruideniers waartoe ik
behoor, buiten bovengenoemde vraag viel, nu
echter meen ik deze vraag niet onbeantwoord te
mogen laten. Ik bepaal m(j dus tot die groep,
omdat ik my niet competent acht een oordeel
uit te spreken over zaken, waarvan ik geen ver
stand heb. Ik laat die beoordeeling aan de be
trokken groep over.
Het toeval wil, dat myn klanten behooren tot
de beter gesitueerden, waartoe ongetwyfeld ook
dr. K. behoort.
Uit myn boeken heb ik onderstaande gegevens
verzameld, en die artikelen ter beoordeeling ge
nomen welke het meest gebruikt worden in een
huisgezin ale dr. K., naar ik vermoed, bedoelt.
Ik neem als norm aan, dat de pryzen van on
derstaande artikelen op 15 October 1929 waren
gesteld op 100.
15 Oct. 15 Oct.
Ryst
Slaolie
Boter i
Kaas
Eieren
Jam
Beschuit en ontbytkoek
Peulvruchten
Speceryen
1929
1930
1931
100
85
80
100
80
70
100
80
60
100
70
56
100
88
76
100
95
68
100
90
65
100
85
60
100
70
55
100
80
60
100
80
60
100
70
50
100
90
80
100
80
60
1400
1143
900
Verschil 15 October 1929 met 15 October 1930
pl.m. 18 pet lager. 15 October 1931 met 15 October
1930 pl.m. 19 pet lager. Alzoo een zeer belangryk
verschil. Nu geef ik onmiddellyk toe, dat zulks
niet van alle artikelen kan worden gezegd, maar
dit lykt my ook niet zoo belangryk, omdat ik
hier de meest noodzakelijke levensmiddelen voor
een gezin als een Dr. K., onder de loupe heb
genomen.
Vast staat m. i. echter, dat alle artikelen
zonder onderscheid lager in prys zyn dan een
paar jaar geleden.
Dat de kleinhandelspryzen niet in die mate
de verlaging volgen als de groothandelspryzen,
lykt my zeer begrypelyk.
De distributie van den groothandel naar den
kleinhandel is minder kostbaar, dan de distribu
tie van den kleinhandel naar den consument.
Dat de detaillist zyn omzet, in geld berekend,
ziet verminderen door de verlaging van de ver-
kooppryzen nu gewaag ik nog maar niet
eens van het gevolg der mindere koopkracht van
het publiek zal toch een ieder duidelyk zyn.
Het personeel dat voor een paar jaar geleden
in een bepaalde periode 1400 verwerkte, ver
werkt er nu maar 900; deze cijfers uitgedrukt
in boven omschreven goederen. Het zal toch niet
noodig zyn, vast te stellen dat aan laatstgenoemd
cyfer een beiangryk minder bruto winstbedrag
zit dan aan op één na het laatstgenoemd bedrag.
De exploitatiekosten zyn, ik durf schryven,
niet verminderd. De huishuur, belasting, licht,
telefoon, salarissen, en om van de onvoorziene
uitgaven maar niet te spreken zooals gewichts
verlies, indrogen, breuk, enz., is vrywel het zelfde
gebleven.
Nu kan toch een ieder op zyn duimpje uit
rekenen, dat de middenstand, in casu de krui
denier, zich geen winsten toeëigent voor de door
hem bewezen diensten aan- het publiek, welke
niet door den beugel kunnen.
Men hoort vandaag aan den dag niets anders
dan over loonsverlaging, de kruidenier kan in
geweten zeggen, dat proces voltrekt zich al reeds
maanden en maanden voor my en myn gezin.
Ik ~?°P *-)r- K- en allen die in deze aangele
genheid belang stellen, voldoende met betrek
king tot de groep kruideniers te hebben inge
licht.
JAN NOOYBN,
Stephensonstraat 48, Den Haag.
(Buiten verantwoordelykheid der Redactie.)
KATHOLIEKEN, VEREENIGT U.
Duizenden Katholieken studeerden en studee-
ren nog Esperanto. Maar waarom komen zy
onze gelederen niet versterken? Ziet rondom u;
al wat niet-Katholiek is vereenigt zich wel, en
dat in grooten getale. De Invloed van Esperanto
neemt dagelyks toe; In Spanje zyn drie voor
aanstaande socialistische esperantisten ln het
parlement gekozen, die natuurlijk, en met recht,
hun invloed ten gunste van Esperanto zullen
gebruiken. In Lyon heeft de gemeenteraad,
onder presidium van Heriot, ex-minister van
Frankryk, een motie aangenomen, den wensch
uitsprekende, dat Esperanto verplichtend worde
gesteld in de staats- zoowel als in de particu
liere onderwys-inrichtingen van de gieheele
wereld.
Laat ons toch actief zyn vóór het te laat is
Nog eens: komt ook gy ons helpen. Zoo vele
niet-Esperantisten hebben ons door hun milde
giften in staat gesteld ons internationaal blad
..Katolika Vivo" te kunnen blyven uitgeven.
Hiervoor zy hun openlyk dank gebracht I Katho
lieke Esperantisten, brengt ook gy nu effertje
en wordt lid van onze vereeniging! Sluit u by
ons aan, al kunt gy ook niet laadwerkelyk aan
de beweging deelnemen, al kent gy nog maar
weinig, ja in 't geheel niets van Esperanto,
steunt ons ten minste door uw lidmaatschap:
het kost slechts 2.50. Vooruit 1 komt spoedig I
FRATER WIGBERTUS V. ZON
Pers-commissaris van Nederlanda
Katolika.
Reuitl, October 1931,
Het enorme Christus-standbeeld, Christus
Redemptor, op den bergtop bij
Rio de Janeiro,
Bijgeloof 7
EEN THEORIE, DIE VALSCH IS
,5Ik heb mü altijd eraan geërgerd, dat zoo
veel menschen dom genoeg zijn om te ge-
loowen, dat een zwarte kat geluk aan -
brengt", zeide Mr. Perwiek vanmorgen in de
tube. En hij drong mij de „Daily Express"
op, waarin hij juist verdiept was geweest.
,5Leee dat", beval hij, de vierde kolom van
dt derde bladzijde met zijn wijsvinger een
energieken tik gewend.
Het doet mij altijd genoegen wanneer ik
een Brit ontmoet, die niet gelooft dat een
zwarte kat geluk aanbrengt, en ik las dus het
artikel op de vierde kolom van de derde
blad'zyde, al ware het slechts om Mr. Perwlck
in zijn goede voornemens te sterken.
Ik las: Mr. Hylton Wee-ton, van Bristol-
road, Birmingham, is een scepticus geworden.
Zaterdag klom hij In een dertig voet hoogen
radio-pa al. en redde een zwarte kat, die den
geheelen nacht door haar klaagliederen had
doen hooren.
Onder het neerdalen slipte Mr. Weston en
verstuikte zijn enkel. Zijn vrouw evenwel nam
het gebeurde licht op, want het was een
zwarte kat, en die zou zeker geluk brengen.
Mr. Weston verzorgde zijn enkel, en zeide
„Dom mensch", grynsde Mr. Perwlck, die
dacht dat ik nog den vorigen zin aan het
lezen was.
dat hij het hoopte, maar dat het onge
val hem verhinderde een klant op te zoeken
en dat hij waarschynlijk een order zou miaeen
De kat was hoogst dankbaar. Zij spon en
wreef zich tegen elk voorwerp, dat binnen
haar bereik kwam, onder anderen tegen
„Zie je wel!" riep Mr. Perwiek uit, die
dacht dat ik al verder was, (jdaar heb je het
geluk Dom bijgeloof
een kostbare vaas, die ongelukkiger
wijze van het buffet viel en brak
Zondag maakten Mr, en Mrs. Weston een
autoritje in de provincie. Een paar mijlen
bulten Birmingham raakte een band onklaar.
In enkele minuten tijd was het wiel -ver
wisseld, maar eerst toen Mr. Weeton te
Leamington betalen wilde voor de ververschin-
gen, die hij en zyn vtouw daar gebruikt
hadden, bemerkte hij dat zijn portefeuille uit
zyn zak gevallen moeet zijn toen hij het wiel
veranderde.
Het was omstreeks dit tijdstip, dat hij mede
deelde een gesöhlkten naam voor de kat ge
vonden te hebben. Zijn bescheidenheid even
wel weerhield hem ervan dien naam uit te
spreken.
Op den terugweg -wees een politieagent Mr.
Weston op het feit, dat zijn achterlicht niet
aan was en noteerde zyn nummer.
Gehard door de slagen des noodlots ver.
baasde het Mr. Weston hij zijn thuiskomst
niet, dat zijn huissleutel zoek was. Hij moest
een vensterruit inslaan om in zijn huis te
komen.
Toen hy het licht ontstak, vertelden eenige
gele veeren in de ledige kooi der kanarie haar
eigen droevige geschiedenis. De goudvischen-
kom lag verpletterd op liet tapijt, en Eric en
Humibold, de twee goudvisschen, waren nog
slechts geraamten vergeleken bij wat zij eens
geweest waren.
Veratoord greep Mr. Weston naar zijn zware
stok en d-ooraohreed de gang. De kat hoorde
hem komen, en sprong op om hem met bly
gespin te verwelkomen.
Mr. Weston struikelde over de kat en in
zijn val verstuikte hij zijn pols.
,,Dat moet de menschen nn toch genezen
van hun dwaas bijgeloof, dat zwarte katten
geluk aanbrengen", meende Mr Perwiek
zegevierend, toen ik hem de krant terug gaf.
„Ik vrees ervoor", antwoordde ik. Een
verstandig mensch als u begrijpt misschien
niet hoe ingeroest dergeiyk bijgeloof is
„Dan schaam ik mjj voor mijn mede-
mensohen", verklaarde Mr. Perwlck grimmig.
,,Ik heb altijd gezegd en uit die ge
schiedenis blykt dat ik gelijk heb dat de
theorie, volgen» welke zwarte katten geluk
aanbrengen, valsch ia. Ik heb altijd beweerd
en nu ben ik ln het gelijk gesteld dat
zioarte katten ongefuk aanbrengen't Is
het domme bijgeloof, sir, dat ons volk aan
den rand van den afgrond gebracht heeft".
Een plan van senator Ricci.
Men schrUft ons uit Rome:
Onder voorzittersdhap van Mussolini heeft
in het Palazzo Venezia een vergadering plaats
gevonden, waarin beslist is, op welke wijze
het geheele plein, waarop het Palazzo staat,
de aangrenzende heuvel van het Kapitool en
het geweldige nationale gedenkteeken van
Victor Emanuel II met elkaar ln overeen
stemming zullen gebracht worden.
Het plein, dat den laateten tijd door het
sloepen van verschillende hulzen siteede meer
misvormd is, moet geheel opnieuw worden
ontworpen en met dit doel is dan ook een
commissie gevormd uit de meest vooraan
staande architecten kunstenaars en oudheid
kenners.
Nadat bijna aJlle meer of minder bekende
Romeinsche architecten hun plannen, waar
onder soms zeer kostbare en fantastische,
hadden ingediend, is gisteren op genoemde
vergadering het plan van den bekenden
kunstkenner, senator C. Ricci, dat ln zijn
helderen eenvoud den meesten indruk op
Mussolini maakte, besproken en met alge-
meene stemmen aangenomen.
He«t plan van senator Ricci bestaat een
voudig hierin, eerst het nationale gedenk
teeken geheel te isoleeren, met andere woor
den, het geheel van de oude huizen, die het
omgeven, te scheiden, door het te omringen
met een bosch van de meest typische Latijn
sche boomen en struiken.
Naar uitdrukkelijk in bet officieele com
muniqué van de vergadering in het Palazzo
Venezia verzekerd wordt, zal met de werk
zaamheden voor den aanleg van het bosch
rond bet nationale gedenkteeken zoo spoedig
mogelijk een aanvang gemaakt.
