UIT BLADEN EN TIJDSCHRIFTEN m Kabouters zijn: BSS DE öEhEinZinniQE DERDE DE LOTERIJ VOOR HELIOMARE. WOENSDAG 18 NOVERIBEK 1931 —J VLEESCHAUTO TEGEN EEN PAAL GEREDEN. AUTO BOTSING. ROEIBOOT DOOR MOTORBOOT OVERVAREN. CRITIEK OP DE KAT ANGELINO. GESTOLEN SCHILDERIJEN TERUG GEVONDEN. DE BERLINER PHILHARMONIE. En de Rozenkrans van Z.H. den Paus. „Het Volk" is niet anti-paplstischOnder de sensationeels opschriften „Een rozenkrans van den Paus door de recherche in beslag genomen, geen jaspis-steenen, den winnaar werd verzocht voor 25 zijn lot achter te laten en een ontslag bovendien 1bevatte „Het Volk" van J.l. Zaterdagavond een buiten gewoon tendentieus geschreven verhaal, waar van wij de Inleiding hier weergeven: „Naar wij vernemen heeft Donderdag JJ. op last van den officier van justitie te Am- eterdam de Haarlemsche recherche beslag ge legd op een eere-prijs uit de loterij van „Helio- mare"; vereeniging. R. K. Herstellingsoord voor longlijders en zwakke kindoren, gevestigd Oosterpark 63 te Amsterdam. Deze eereprijs was aan de vereeniging geschonken door den Paus en bestond uit een gouden rozenkrans. Hij was gewonnen door den schilder A. H. Kramer, Minahassastraat 5 te Haarlem-Noord en in diens woning in beslag genomen. Tegen de loterij-commissie van de vereeniging „He liomare" Is proces-verbaal opgemaakt." Tot zoover „Het Volk", welks redactie daar na komt met een verhaal, waaraan de den kende arbeiders Zaterdagavond en Zondag zeker gesmuld zullen hebben. Hieronder geven wij het resultaat van ons eigen onderzoek, dat wij naar aanleiding van dit bericht uit het roode hoofdorgaan, instel den. Allereerst hebben wij ons gewend tot de Amsterdamsche politie, welke, indien tegen de loterij-commissie van „Heliomare" te Amster dam proces-verbaal zou zijn opgemaakt hier van kennis zou moeten dragen. De hoofd inspecteur, de heer A. van Zoelen, met deze aangelegenheid belast, tot wien wij ons om Inlichtingen wendden, verklaarde, dat er van proces-verbaal tegen genoemde oommissie niets hekend was. Hij kon zich de loterij var „He liomare", in alle Instanties goedgekeurd. zeeT wel herinneren, wist ook nog dat de eere prijs bestond uit een rozenkrans van Z. H. den Paus, maar wist eveneens dat deze loterij een normaal, vlot verloop had gehad. Klach ten naar aanleiding daarvan waren niet bin nen gekomen. Vervolgens hebben we ons gewend tot den hoofdinspecteur, chef der justitioneele afdee- ling, den heer M. Wout te Haarlem, die ons aanstonds wees op de onjuistheid van het bericht, dat de rozenkrans op last van de justitie te Amsterdam zou zijn in beslag ge nomen. De Haarlemsche politie had van de Amsterdamsche justitie opdracht ontvangen om een onderzoek In te stellen naar de echt heid en eventueele waarde van den genoem den hoofd-eereprijs, die in het bezit was van den schilder Kramer te Haarlem, die zich ter zake tot de Amsterdamsche Justitie had ge wend. ODe Haarlemsche politie had bij dit onder zoek op eigen initiatief ter latere vergemak kelijking van de bemoeiingen der Amsterdam sche justitie den rozenkrans In beslag ge nomen. Opzending van den rozenkrans naar Amsterdam zou deze week geschieden. Mocht de officier van justitie aan deze zaak voort gang geven, hetgeen echter nog lang niet vast staat, dan spreekt van zelf, dat de rozenkrans ter tafel moet zijn. Om echter de zaak zelf te leeren kennen, hebben wij vervolgens gisteren een onderhoud gehad met den heer P. F. Anink, gedelegeerd -lid der vereeniging R. K. Herstellingsoorden "voor longlijders en zwakke kinderen, bij. welk onderhoud ook voorzitter en secretaris van den raad van bestuur, de hoeren dr. N. P. van Spanje 6n dr. P. W. C. M. Busch, aan wezig waren. De heer Anink deelde ons het volgende mede. De loterij-commissie voor „Heliomare", was zoo gelukkig geweest als eere-prijs voor deze loterij een goud-geketting- den met jaspis-steenen versierden rozenkrans te mogen ontvangen van Z. H. den Paus. De rozenkrans was door den Paus bovendien zelf gewijd. Een ieder zal aanstonds begrijpen, dat men buitengewoon verheugd was over dezen fraaien prijs, niet om de maierieele waarde er van, maar hoofdzakelijk om de ideëele be- teekenis. Terwijl als eerste prijs dan ook was aangewezen een auto, werd onmiddellijk be sloten, nadat het bericht der beschikbaarstel ling van een rozenkrans van den Paus later was binnengekomen, dezen rozenkrans aan te wijzen als eere-prijs. De loten voor deze loterij gingen grif van de hand en vonden o.a. ook plaatsing onder de werklieden, welke bij dtn houw van het nieuwe herstellingsoord „He liomare" te Wijk aan Zee waren te werk ge steld. Do aannemer van het werk, de heer Rings te Santpoort, kocht voor zijn familie een geheele serie van 12 loten, waarvan er echter Juist te voren een aan den schilder Kramer was verkocht. Op dit lot viel toeval ligerwijze de rozenkrans van den Paus, het geen den avond van den dag, waarop de trekking plaats vond, over den Huizer-zender werd bekend gemaakt. De schilder Kramer hoorde op deze wijze van zijn geluk, de heer Rings van zijn tegenvaller, omdat juist op het ontbrekende lot van zijn geheele serie de zoo zeer begeerde prijs was gevallen. De heer Rings, die wist, dat de schilder Kramer niet Katholiek was en dus veronderstellen kon. dat de idieëele beteekenis van den prijs voor den =C*X 'j*= Een groep deelnemers van de Nederlandsche consuls uit België bij hun bezoek aan de groote HollandschLimburgsche waterwerken in het Bosscherveld. winnaar niet kon gelden, begaf zich den vol genden morgen naar het bouwwerk om den schilder te vragen van den rozenkrans afstand te doen voor zijn familie, welke den prijs om zijn ideëele waarde zoo gaarne ln haar bezit wilde hel/ben en ging daarbij zelfs zoo ver, dat hi; der weigerachtigen schilder ten slotte de kapitale som van J lüuo uuoa, wema t>e- drag toch de materieele waarde verre en verre overtrot. De schilder had zijn prijs toen zelf nog niet gezien en de werkelijke reden van den heer Rings niet kunnende bevroeden, ging hij niet op het voorstel in, veronderstellende dat de rozenkrans, indien de heer Rings er 1000.—- voor bood, zeker eenige malen dien prijs waard zou zijn. Den volgenden dag ging de schilder naar den heer Anink, die hem den prijs, toonde, doch hem niet ter hand kon stellen omdat de officieele prijsuitreiking zou plaats vinden op 7 October. Op de vraag van den schilder, hoeveel de waarde van den rozenkrans was, zeide de heer Anink dit niet te kunnen zeggen, maar hoo- rende, dat de winnaar niet-katholiek was en hij op dien grond voor hem niet die ideëele waarde kon hebben, als voor een katholiek, zeide de heer Anink, dat, indien hij hem voor f 25. wilde afstaan, hij er wel een belang stellende voor wist. Begrijpelijkerwijze verklaarde de schilder toen, dat hij er. al 1000 voor had kunnen krijgen, waarop de heer Anink zijn verbazing er over te kennen gaf, dat de schilder dit bijna vorstelijk aanbod 'niet had aangenomen. Op 7 October nam de schilder den prijs in ontvangst. Kramer heeft vervolgens bij den handel ge ïnformeerd, naar de materieele waarde van zijn prijs, waarvan de uitkomst hem danig te leurstelde. Hierover beeft hij zich dan ook bij den voorzitter der vereeniging, Dr. van Spanje, beklaagd, die hem den raad gaf, wanneer hij meende, dat de prijs niet in overeenstemming was met de besohrijving in het begeleidend schrijven, zich hieromtrent schriftelijk tot de vereeniging te wenden. Het bestuur verklaarde zich bereid zich dan eventueel daaromtrent in verbinding met Rome te stellen, doch drong dus geenszins op geheimhouding aan, zooals in „Het Volk" staat vermeld, maar gaf den man zijn volle pond. Wel ontving het bestuur tot zijn verbazing op 11 October het sohrijven van Kramer, waarin hij voot den rozenkrans 5000 eischte, onder bedreiging anders aan de zaak ruchtbaarheid te geven, waarop men van zelfsprekend niet is ingegaan. Deze be dreiging had dan ook alles van een poging tot chantage. De schilder Kramer is in dienst van de N.V. Rlpperda's schildersbedrijf te Haar lem, onderaanneemster van den heer Rings voor het schilderwerk aan „Heliomare", is kort daarop door bedoelde N.V. ontslagen, om dat het werk geëindigd was, welk ontslag na tuurlijk niets, maar dan ook niets, met een rozenkrans te maken had, maar „Het Volk" heeft zich het buitenkansje niet willen laten ontgaan om tusschen heit ontslag en den hoofd-eereprijis op perfide wijze verhand te leggen. Was dat er geweest, dan zou Kramer zich zeker terzake tot de moderne organisatie hebben gewend, waarbij hij is aangesloten, maar diit ia niet geschied en volkomen be grijpelijk, gelet op de normale omstandig heden, waaronder het omtslag verleend werd. HERVALLEN IN DE BOOSHEID. Op 26 Juli j.l- werd uit een perceel aan den van Stolkweg in den Haag een regenjas en een porteiuounaie inhoudende 20 en in Augustus uit een perceel aan de Jacob Catslaan een hoed oen regenjas en een paar handschoenen ont vreemd. Verdacht van deze diefstallen stond gisteren voor de Haagsche rechtbank teTecht de 36- jarige echoenmaker J. T„ zonder vaste woon plaats, thans gedetineerd, die reeds 6 vonnis sen wegens diefstal ondergaan heeft. Verdachte bekende. Het rapport van de psy chiaters wees op verminderde toerekenings vatbaarheid van T. Het O. M. eischte 2 jaar gevangennisetraf, met ter beschikkingstelling van de Regeering. De verdediger betwistte, dat T., van misda- dlgen aanleg zou zijn; hij maakt zich alleen aan misdrijven schuldig als de nood hein daar toe drijft. Pleiter drong aan op ter beschikking stelling van de Regeering zonder toepassing van straf. Vonnis 1 December a.s. Chauffeur gewond. Door het uitwijken voor een voetganger reed gisteren te A'dam 'n vleesch-auto op den hoek van de Carillonstraat en de van Wou- straat tegen een paal van het tramnet. Een naast den chauffeur zittende man vloog met het hoofd door de voorruit, waarbij hij won derlijk genoeg niet gewond werd. De chauf-- feur kreeg wonden aan het hoofd door de weg springende glasscherven. Hij werd door den geneeskundigen dienet ter plaatse verbonden. De auto waarvan de vooras was ontzet en de treeplank was afgebroken moest worden weggesleept. Eenige Icoeien het „slachtoffer Gisterenavond bad er op den Amsterdam- schen Straatweg bij Utrecht een botsing plaats tusschen een personenauto en een vrachtwa gen, welke laatste beladen was met eenige koelen. De vrachtauto sloeg om, waardoor de koeien zoodanig werden verwond, dat zij naar het vlakbij gelegen abattoir moesten worden gebracht. Beide wagens waren ernstig bescha digd. De bestuurders kwamen er ongedeerd af. De roeier met moeite gered. Op den Amstel onder Uithoorn is Dinsdag, middag een roeibootje door een motorboot overvaren. De jongeman, die in de roeiboot za't, geraakte daarbij te water en zonk onmid- delijk. Na driemaal duiken slaagde de bestuur der van de motorboot er in, den man boven water te brengen. Eerst na drie kwartier had de kunstmatige ademhaling, die men op den drenkeling moest toepassen, succes. Per auto is hij later naar de ouderlijke woning ver voerd. GEVEL DOOR VRACHTAUTO INGEDRUKT. Een zwaar met bout geladen aanhangwa gen van den vrachtauto van den houthandel Kunst uit Groningen geraakte even op de Loowen bij Coevorden los en liep tegen heit huis van den arbeider Hut op. De geheele voorgevel van de woning werd ingedrukt. EEN GESTOLEN MELODIE. Het Hof te Amsterdam wees arrest in de strafzaak tegen den dichter van levensliedjes J. P., veTdacht van opzettelijk inbreuk maken op auteursrechten. Verd. zou de melodie bij het liedje „Fatsoenlijke armoede" hebben ge- oopieerd. De rechtbank had den man desiwege veroordeeld tot een geldboete van f 100. Conform den eisch van den procureur-gene raal veroordeelde het Hof den man tot een geldboete van 10 subsidiair tien dagen hech tenis. DE ROTTERDAMSCHE SUIKER FRAUDEZAAK. De advocaat-generaal bij den Hoogen Raad, mr. Wijnveldt, nam Maandag conclusie in de zaken van B. M., H. v. K., G. J. K., J. H., G. E. M. v. H. en J. S., die in hooger beroep zich hebben te verantwoorden gehad voor het Gerechtshof te 's-Gravenhage, wegens onge dekt vervoer en opslag te Rotterdam van Bel gische suiker. Het Hof sprak K. en v. H. vrij en veroordeeldj de overige gedachten tot hoo- ge geldboeten. Mr. Wijnveldt concludeerde tot niet ontvan- kelfjk-verklaring van de beroepen van den procureur-generaal bij het Haagsche Hof en den Rijksadvocaat voor zoover gericht tegen de vrijspraken en tot verwerping dezer beroe pen voor bet overige. Arrest 14 December. NEDERLANDSCHE PAPIERINDUSTRIE. De vooruitgang in 1930 vertraagd. Aan de Statistiek van Voortbrenging en Ver bruik der papierfabrieken in 1930, welke is opge nomen in de tiende aflevering van het Maand schrift van het Centraal Bureau voor de Statis tiek, zjjn de volgende gegevens ontleend 1026 1927 1928 1029 1930 Aantal onderneming 26 25 26 28 26 Papierproductie (voor naamste soorten X 1000 ton 137.8 150.6 170.6 185.1 189.9 X ƒ1.000.000 32.5 33.5 37.3 40.3 39.0 Verbruik van hout (X 1000 M3.) 364 398 422 410 386 andere vezelstoffen (X 1000 ton) 77.5 84.5 93.3 105.5 108.8 Sterkte v. 't personeel op 15 September 5300 5520 6020 6360 6380 Primair vermogen der krachtwerktuigen X 1000 p.k.68.5 85.6 88.9 106.7 115.1 De ontwikkeling der papierindustrie werd blijkens bovenstaande cijfers in 1930 vertraagd. Wel ging de totale geproduceerde hoeveelheid nog vooruit, doch deze stijging (bijna 5000 ton) bljjft belangrijk achter by die van het tydvak 1921 tot en met 1929 (gemiddeld ruim 14.000 ton per jaar). Tengevolge van prysdaling liep de totale waarde der productie eenigszins terug. Ook het binnenlandsch verbruik van papier nam in 1930 minder snel toe dan in vorige jaren. Voor verdere bijzonderheden zie men bovenge noemde aflevering van het Maandschrift. A. R. K. A. Op 19 November a.s. zal het 10 jaar geleden zijn, dat de A. R. K. A.-redacteuren H. van Velzen, Rotterdam en A. Conijn, Hilversum, de redaotie van het weekblad „A. R. K. A." der Katb. Ambtenaarsivereeniglng aanvaard den. EXAMEN CANDIDAAT CONSULAIRE DIENST. De commissie tot voorbereiding van de aan wijzing van candidaten voor den consulairen dienst, brengt ter kennis van belanghebbenden, dat twee jongelieden kunnen worden aangewe zen als candidaat voor den consulairen dienst volgens de bepalingen van het Consulair Re glement. HIJ WOU ST. NICOLAAS ZIEN. Door de politie is op den Amsteldijk een 4-jarig jongetje aangehouden dat de ouderlijke woning te Ouderkerk was ontloopen en zich naar Amsterdam begaf omSt. Nocolaas te zien. De jeugdige avonturier werd met bekwa men spoed naar zijn zeer ongeruste ouders terug gebracht. onovertroffen onversaagde handige geboren harde trouwe bijdehand» pientere knappe goedkoop# machtige kwieke onuitputtelijks uitnemende vurige kundige Moedige duidelijke snelle speurders enderzoekers bemiddelaars verkoopers werkers vrienden ondernemer» veilingmeesters koppen krachten strijders reizigers raadgevers toezichthouders aanhangers publicisten handlangers omroepers sccces-behalers Miill' Bedenkt in al uwe moeilijkheden, dat er nog KABOUTERS zijn I 'iss DE KWESTIE-TEN BERGE In de „Koerier van 22 October vindon wij een mededeel! ng van Mgr. van Vel sen over de oplossing van de bekende kwestie-ten Berge. Wij ontleenen er aan: Om my onbekende redenen ging de vorige regeering mij ,den dienstchef van den schrij ver van dat artikel in Studiën, in zoover voor bij, dat geen voorafgaand overleg beeft plaats gehad. Hierdoor was mij de gelegenheid ont nomen om erop to kunnen wijzen, dat naar mijn meening een afkeuringsbetuiging niet ge rechtvaardigd was. De regeering bad erkend, dat de schrijver geen strafbare feiten had gepeegd, daar nu een afkeuringsibetuiging een bestraffing is, is deze in ons geval even ongewettigd als wanneer een andere straf was uitgesproken over niet strafbare feiten. Wel zou Ik het recht erkend hebben van de regeering, om den schrijver een wenk, een raad te geven om voortaan meer de voorzichtigheid te betrachten. Zoo was de positie, toen de zaak 'in den Volksraad ter sprake kwam. Tot mijn niet geringe verwondering ontving ik toen van den directeur van Onderwijs en Eeredlenst namens de regeering een uitnoodl- ging, om mijn bemiddeling te willen verieenen om d© sohrijver van hot stuk in „Studiën een afkeuringsbetuiging te doen toekomen. Ik moest hiertegen, zooals uit het voorgaande dui delijk zal zijn bezwaar maken. Van de hierop volgende beschouwingen der regeering d.d .28 September haal ik hier aan de laatste alinea, welke van belang Is. ZU luidt als volgt: „In dat vertrouwen meent Zijne Excellentie de reeds door de regeering in den Volksraad uitgesproken verwachting te mogen herhalen, dat de aanhangige zaak met deze gedachten- wisseling als afgedaan kan worden beschouwd". Aangezien de" plaats gehad hebbende gedach tewisseling inderdaad tot de bevredigende op lossing geleid beeft, dat de officieele afkeu ringsibetuiging achterwege is gebleven, meen ik, dat u (n.l. de katholieke requestranten, red. Msb.) zich met mij bij het hierboven omschre ven standpunt van de regeering kunt aansluiten- In „Koloniale Studies" doet de oriëntalist, Dr. Kraemer, in een bespreking van niet min der dan 100 bladzijden, een principdeelen aan val op de grondslagen van bet uitbundig gepre zen meer dan gelezen? standaardwerk van De Kat Angellino over staatkundig beleid en bestuurszorg in Nederlandsch-Indlë. Dr. Knaeimer echter meent, dat De Kat Angelino, bedwelmd door eigen idealisme, de werkelijkheid en bepaalde gevaren niet ziet; dat hij zich even en passant afmaakt van de meest gewichtige vraagstukken als: de Inland- söhe beweging, die verhouding van uitheem- sch-en ondernemingsgeest tot inheems-che maatschappij en de wisselwerking tusschen de Europeesche maatschappij en de gebeurtenis sen in de koloniale samenleving. Dr. Kraemer blijkt aanvankelijk ook te zijn „bedwelmd" door het suggestieve boek van De Kat, maar, tot beztimning gekomen, ging hij, hoewel hij veell bleef bewonderen, tot bestrij ding over betgeen hij als volgt motiveert: „Ik kon niet anidens doen, omdat hier hoo- gere belangen op bet spel staan. Zijn schijn bare en onhoudbare symtbetse-theorue dwingt tot protest. Het grenzalooze optimisme en Idealisme, dat die schepper ervan is, breekt op de werkelijkheid kapot. Idealisme, echt, gefundeerd idealisme hebben we noodig als water en brood. Maar dan een idealisme dat niet gelijk het zijne langs de werkelijkheid heengaat, maar er doorheen gegaan ia. Zijn idealisme benevelt en bedwelmt imiplaats van te verhelderen en te stralen. De synthese-Idee van de Kat Angelino opent ons de heerlijkste vergezichten van een harmonische, in sociale en geestedijike spankracht veelvoudig ver rijkte meniscbhedd. Bij nadere kennismaking blijkt dat die koloniale staatkunde de eenige en de eemiig-erfcende veroveraar en beheer* scihier van dit rijk is. Nuchter gezegd, komt dat, gelijk wij aangetoond hebben, hierop -neer, dat de koloniale wereld de kinderka mer van de onmisbare baboe „Westen" blijft. Dit gezien naast en 1® verbinding met de syntheisavluohtefn geeft dat onoverwinne lijk gevoel van een innerlijke tweespalt ln het boek, die het ondanks de imiposaut-sym- metrische constructie rammelend en in zich zelf verdeeld maakt. Er bestaat dan ook groot gevaar, dat diegenen, die zioh in het dliepst van kun hart het minst om synthese, WOTeldbroederschap en dynamisieering va® andere maatschappijen bekommeren, het geestdnifblgst met dit boek als vaan gaan zwaaien, omdat het in de praktijk toch aan bun wemsckeu tegemoet komit. Immers het Europeesdhe leiderschap is voor onafzienbare tijidm veilig gesteld. De schrijver heeft dit niet zoo bedoeld, maar hij heeft het wel be reikt doordat hij dn den grond der zaak de niieuiwe krachten van het Oosten niet ven- staat, ze alleen maar voor zijn synthetischen zegewagen wil sipanneu. „Daarom, hoe groot ook als schrijver»! proestatde, dit hoek kan niet voor kanondsee- ring, voor opname in den wordenden kolonia len Bijibel in aanmerking komen. Het ver dient ©en plaats onder de koloniale apocry- phen in den zin, zooals Lubher het begrip apocirypbe boeken definieerde' „Bücher, so der Heiligen Schrift nicht gJedchgehaütem, und doöh gnt und niitzLich zu le&en aind". De ln 1927 gestolen schilderijen van Rem brandt Titiaan, Coreggio, Dolce en Pizano, uit het Museum der Schoon© Kunsten te Moskou, zijn thans teruggevonden. De dieven hadden de doeken op twee verschillende plaatsen be graven. De schilderijen waren, om ze tegen bederf te vrijwaren, in blikken doozen gebor gen, die bestreken waren met een bederf werend chemisch middel. Behalve het schil derij van Titiaan, dat licht beschadigd werd, verkeeren de andere doeken in onberiepelijken staat. Ook de daders van den diefstal zijn ontdekt en gearresteerd. Het plan tot den diefstal blijkt te zijn uitgegaan van den schilder Kokorev. Naar aanleiding van berichten in de bladen, volgens welke het Berlijnsch Philharmonisch Orkest in gevaar zou verkeeren, kan thans worden medegedeeld, dat Dr. de Koos j.l. Za terdag 14 November, ln Berlijn een onderhoud heeft gehad met de vertegenwoordigers van de Berliner Philharmonie en Dr. Furtwangler, waarbij officieel is medegedeeld, dat alle ge vaar voor ontbinding van genoemd orkest thans geweken is, aangezien het Gemeentebestuur van Berlijn ook voor dit jaar de volle subsidie definitief heeft toegezegd. Het contract voor het optreden van de Beri. Philharmonie te Den Haag en Amsterdam resp. op 8 en 9 Fe bruari 1932 is dan ook Zaterdag j.l. geteekend geworden zoodat deze concerten thans defini tief zijn vastgesteld. SYEN HEDIN. Naar het Zweeds Tel Agentschap meldt, Is Sven Hedin van plan een nieuwe expeditie naar China te ondernemen, die zich vooral zal bezig houden met de geologische exploratie van het gebied tusschen Jarkaud en Indië, nè den Karakorum. Ook niet prettig. In het 42ste jaarverslag van de NederL Middernachtzending-vereeniging kan men lezen over het dansvraagstuk: „dat meisjes ter plaatse, waar gedanst wordt, vaak vinden „ge huwde mannen" en andere minder goed bekend staande individuen". Japans vertegenwoordigers bij den Volken* bondsraad te Parijs. Yoshizawa en Matsoedeira. 34). door WILHELM HOLT (Uit het Dultsch vercaald) 't Stond bij hem vast, aai de man, die op zoo'n infame manier zijn eigen zoon dwong, ook niet eirvoor zou terugschrikken, door be dreigingen ook Alice naar zijn wil te bui gen. Werner had Alice's broeder Dttiooni, hem te helpen, om te verhinderen, dat zijn zuster tot 'n huwelijk zou gedwongen worden En omdat hij dat wilde, omdat hij geprobeerd had, zijn vriend de oogen te openen, daarom was hun vriendschap gebroken. Dat speet Frits wer kelijk, maar schuldig voelde hij zich niet. Het onderhoud, dot zoo ongelukkig afge- ioopen was, had desniettegenstaande zijn groot nut gehad voor Werner. Hij wist nu tem minste zeker, dat er gevaar dreigde, en hij kende den banks»» Voldoende als 'u man, die zijn wil met energie wiac door ie zetten, om overtuigd te zijn, dut hij geen tijd te ver liezen had. Hij overlegde daarom, wat hij moest doen. Alice gaan bezoeken en waar schuwen? Daartoe kon bij niet besluiten. En wat zou 'n waarschuwing ook voor nut heb ben? Want als de bankier werkelijk 'n middel had, om haar te dwingen, dan zou hij 't ook zonder twijfel aanwenden. En als Alice tegen den wil van haar broer in toch haar jawoord gaf, dan hielp zijn waarschuwing ook niets, want hij was niet in staat, om de bedrei ging van den bankier onmogelijk te maken. Maar er moest toch iets gebeuren. Terwijl Werner over een ei» ander zat te peinzen «n nog eens bet onderhoud met An- toon van Gielen door z'n hoofd liet gaan, werd hij door zijn hoepita gestoord, die aanklopte. Er is 'n heer, om u te spieken, zei ze. Wie is aie heer? Hij heeft me z'n naam gezegd, maar ik heb 't niet verstaan, 't Is 'n heel vreemde naam. Laat hem mei Komen. 'n Oogembllk later trad de bezoeker binnen. - Mijnheer Werner'.' -«reeg hij en sprak den naam met 'n vreemd accent uit. Dat ben ik, antwoordde de gevraagde, en met wien heb ik de eer te spreken? Mijn naam is Janowski, antwoordde de lande»©, diep buigend. Mag ik eenige «ogen blikken »an uw koiitbaaea lijd vragen, om 'n zaak /an g.rooi belang mui u re bespreken? - Ga uw gang. Waar-mee kan ik u dleneui 'n Ougeabiik. Zitten we hier veilig? Kan niemand ons afluisteren? Hebt u mij geheime zaken te vertellen? Ja, mijnheer Werner, 't Zou noch voor u noch voor mij goed zijn, als «nze vijanden ons konden afluisteren. Onze vijanden.' zei Werner. Gelooft u dus, dat wij gemeenschappelijke vijanden heb ben? Ja, want de vijanden van Jozef Evan zijn ook de mijne, en ik geloof ook de uwe, niet waar? Werner haalde z'n schouders op. ik begrijp u niet. Ter zake, als 't u belieft. Terwijl Werner dit zeide, nam hij dein vreem deling goed op. De man was slordig gekleed, en zijn oostuum zag er pover uit. Toch maak te hij niet den indrnk van iemand uit de heffe des volks. Zijn uiterlijk getuigde wel van een zekere nonchalance, maar zijn optreden be wees, dat hij met goede manieren vertrouwd was, en in zijn geheele optreden lag 'n zeker heid, die verried, diat hij gewoon was, in bete re kringen te verkeeren. Frits had hem 'n stoel aangeboden en hij ging zitten. U wilt het doel »ou mijn komst weten? begou hij. U hebt wel reeds geraden, waarover ik met u weuech te spreken. Tot nu toe nog niet, antwoordde Werner. Hm, dan zal ik 't u zeggen. Ik ben 'n vriend van den jongen Eva®, en daar ook voor u wel hut spheekwoord geldt: De vrienden van mijn vrienden zijn ook mijn vrienden daar om. geloof ik, welkom bij u te zijn. Pardon, mijnheer, ik ken Evan niet goed, antwoordde Werner 'n beetje stijf, en ik ben niet goed op de hoogte van zijn zaken en vrienden. Door deze mededeeling werd de vreemde ling heeimiaal niet uit 't veld geslagen. - Dan moet Ik duidelijker spreken, zeide bij. Ik dacht, dat 'n aanduiding voldoende zou zijn. U weet misschien, dat onze vriend revolutionnair is? Daar heb ik wei eens wat van gehoord. U drukt zich zeer voorzichtig uit. Nu, daar hebt u gelijk ln. Kijk, ziet u, ik behoor tot dezelfde revolutionnaire organisatie als Evan. En Pardon, mijnheer Janowski, onderbrak hem Werner, ik wil niet, diat er misverstand tusschen ons heiden besaat. Ik ben geen re volutionnair en sympathiseer absoluut niet met uw idees en vooral niet met uw praktijk. En als u hier gekomen bent in de meening, dat ik u op de een of andere wijze van dienst zal willen zijn of met uw streven mee zal werken, dan vergist u zich deerlijk. 'n Verachtelijk© glimlach speelde om de lippen van den vreemdeling. Dat is boud gesproken, zeide hij, maar Ut neem u dat niet kwalijk. We moeten inder daad precies weten, hoe wij tegenover elkaar staan. Daarom zal 't goed zijn, als ook ik zoo'n soort geloofbelijdenis afleg. Welnu danIk ben revolutionnair met hart en ziel. Ik ben van opvatting, dat de huidige maatschappij moet herboren worden, maar dat ze daarom eerst vernietigd moet worden. Het gezag, waar 't ook van daan komt en wie 't ook draagt is uit den booze. En dat willen wij met alle ons ten dienste staande middelen vernietigen. U behoeft uwe anairobiesUwcne ideeën voor mij niet te etateeren, zei Frits koudweg, al uw moeite is nutteloos.. Uw leerstellingen voeren tot moord en doodslag. Ja, gaf de andere kalm toe, maar daarom ben ik niet gekomen. Ik dacht al leen Zeg u maar liever, waarom u gekomen bent, zei Werner bareeh. Goed. U weet van de uitvinding van professor Eivan. De rechten daarop komen aan zijn zoon toe.Neen, luister, ik weet, wat u zeggen wilt.ook aan zijn dochtermaar niet aan bankier van Gielen, al beweert hij dat. Als u daarover spreken wilt, dan hadt u niet naar mij moeten komen, maar naar ban kier van Gielen moeten gaan. Wat gaat mij dat aan? De andere glimlachte. U bent vreeselij.k kort aangebonden. Maar luister nu eens kalm. Ik zeg u, dat de rechten op die uitvinding aan de erfgenamen van den professor, dus zijn kinderen, toeko men. Zijn dochter hecht er geen waarde aan, en ze zou liever gehad hebben, dat haar va der die uitvinding heelemaal niet gedaan had. Dat kan ik me 'levendig voorstellen! riep Frlte uit; Haar vijand, van Gielen, heeft 'n middel om haar te dwingen, zijn zoogenaamde rech ten te erkennen en bovendien, om haar met zijn zoon te doen trouwen. Miaar waarom vertelt u mij dat allemaal'.' Omdat ik u 'n voorstel doen wil. - 'n Voorstel? Ja. Trouw u met Allice Evan en neem er genuagen mee, dat alleen haar broer pro fiteert van de uitvinding. Werner keek zijn bezoeker woedend aan. Kerel, waar bemoei jij je mee? schreeuw de hij. De gedachte was hem ondraaglijk, diat die vent, die daar vóór hem zat, zich in zulke intieme aangelegenheden mengde, en hij was niet van plan, mei hem over Alice to spreken. Dat had hem ook den uitroep van verontwaardiging ontlokt, die echter op Ja nowski weinig indruk gemaakt scheen te heb ben. Erger u maar niet! vermaanue deze beun, als ik u de zaak duidelijk gemaakt beu, dan zult u me wel begrijpen. Jozef Evan behoort tot onze vereeniging van Revolutionnairen en van hem hebben we ai lang geleden gehoord over de geheimzinnige explosieetof, die zijn vader ontdekt heeft en die zulk 'n ontzettende uitwerking moet hebben. Wij hebben hem op dracht gegeven, alles in 't werk te stellen, om die explosiestof voor onze zaak in band-ja te krijgen, terwij 1 bankier van Gielen ze aan 'n groote mogendheid verkoopen wil. Wij kun nen de mlllioenen niet er voor betalen, die de een of andere regeering deze uitvinding waard acht, anders hadden we ons wel met den bankier in verbinding gesteld, 't Is hem maar om 't geld te doen, en als we hem ge noeg konden bieden, dan zou bij er niet te- gen opzien, ons het geheim te verkoopen. Aan gezien zulks niet het geval is, willen wij t met geweld ia handen zien te krijgen. En diaaribij schrikt u voor geen middel terug? Zeer juist. Als de dood van den bankier ons daartoe dienstig kan zijn, dan zal hij sterven, zei de andere ijskoud. O, riep Werner vol ontzetting uit, da® hebt u ook den profes®01" vermoord. - Neen. Dal zou zeer dom van ons ga, weest zijn. iVam zün dood bracht ons geen stap verder in de richting van het doel, dat wij willen bereiken. Maar luister verder. U bent in het bezit van het geheim en u moet ons dat uitleveren. En nu ben ik hier, om daarover te onderhandelen. Ik? zei Werner met spontane verbazing. Ik ben in 't bezit van het geheim? Maar dan bent u toch al heel slecht op de hoogte. Hoe komt u daarop? De andure knikte voortdurend. Ja, ja, zeide hij, toen de professor naar den Beukenhof ging, had hij de noodige pa pieren en instrumenten bij zich. Die beeft Jozef Evan toch onderzocht, Zeker. Ik dacht wel, dat u dat wist. Htj beweert, dat hij daaruit niets heeft kunne® vinden voor de samenstelling van de explo siestof. Dat beweent hij. U spreekt juist, alsof u hem niet ver trouwt. Wij vertrouwen niemand. We hebben daar* om iemand geëngageerd, die in de chemie en aanverwante vakken volkomen thuis Is, en. als er uit de nagelaten papieren wat te hale® is, dan zal hem dat zeker gelukken. Nu ech ter Is intusschen de kist verdwenen. Ja, die is inderdaad verdwenen. En nu eisohen wij den inhoud van u o]fc Van mij? Dus u meemt, dat ik die ki4i in mijn bezit heb. (Wordt vervolgd). ...-.iiwri injié

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Nieuwe Schiedamsche Courant | 1931 | | pagina 6