DE VERSTANDIGE MENSCH
MAGAZIJN 'T LICHTPUNT
MAGAZIJN T LICHTPUNT
DE GEhEINZinHIGE DERDE
WOENSDAG 2 DECEMBER 1931
NEDERLANDSCHE
BANK
SURSEANCE VOOR DE
OH1M
Alle aanwezige crediteuren voor ver
leening. Alles hangt af van de
Poolsche vordering.
MEER FAILLISSEMENTEN IN 1930.
DE CRISIS IN LAND- EN TUINBOUW.
Ab
ELECTRA STRIJKIJZERS
THEELICHTEN
KACHELS
WATERKETELS
BROODROOSTERS
STOFZUIGERS
Complete RADIO-TOESTELLEN
fabrikaat ERRES en PHILIPS
RADIO-KASTEN
RIJWIEL HANDWARMERS
ELECTRA RIJWIEL LAMPEN
Groote sorteering WRINGERS
HOOGSTRAAT 107—109 - Tel. 68836 - RUBENSPLEIN 12
HOOFDAGENT
EENDENJACHT OP DE SCHELDE.
OM EEN PAGEKOPJE TE KRIJGEN
Een goed geslaagde vrouwelijke
list.
Het „drama" te Woudrichem.
HET DRAMA TE ECHT.
TWEE JACHTOPZIENERS
AANGEHOUDEN
Geboeid naar het Huis van Bewaring
te Roermond.
DE KAMERZETEL VAN DEN HEER
FLORIS VOS.
ERj Stelt hem niet ter beschikking.
Hoe hij over het royement
denkt.
DREIGEND CONFLICT BIJ DE LIJM- EN
GELAHNEFABRIEK.
BOUW VAN DEN DERDEN KRUISER.
HET OP DE ROTSEN LOOPEN VAN HET
s.s. „JOHANNA."
Voortgezette realisatie van het Pondenbe.
zit. Verdere vermeerdering van
den goudvoorraad. Lichte
invloed van den ultimo.
De voornaamste mutaties, d.w.z die mutaties
waarin men op het oogenbük het meest belang
zal stellen, zijn ongetwijfeld de veranderingen
in de verhouding tussohen ouitenlan-dsc-he
wissels, divers© rekeningen en goudvoorraad
In versneld tempo zette de Bazuk deze week
blijkbaar de liquidatie van haar bonden wissels
en Pondensaldi voort, zoodat deze beide activa
een waardedaling boekten van tezamen ruim
22 millioen gulden. Deze realisatie van wissel s
en saldi ging blijkbaar direct gepaard met een
daaraan niet geheel corresponideerend© aankoop
van goud. De goudvoorraad onderging althans
een uitbreiding met circa 24 millioen gulden.
Hetgeen nog ruimte laat voor goudaanvoer
uit anderen hoofde.
In hoeverre de met de Nederlandsch-Iudische
regeering gesiloten over eenkomst omtrent den
verkoop van een groot deel van het aanvanke
lijke Pondenbezit aan deze realisaties een
einde heeft geimaakt, valt uit de cijfers van
dezen weekstaat uiteraard moeilijk te benade
ren.
De maandwisseliing heeft nog weinig invloed
gehad op de cijfers van dezen weekstaat. De
binnenlandeeh© wisselportefeuille onderging
zelfs nog eenige vermindering.
Met een bedrag van 901 millioen gulden
heeft de goudvoorraad intusschen een hoogte
bereikt ais nog nimmer in de geschiedenis der
Bank werd vermeld.
Het aantal met 333 gestegen. Voor-
loopige cijfers voor 1931 ongunstig.
Voor het eerst na een reeks van jaren is er
volgens de zoo juist verschenen Faillissements
statistiek over 1930, bewerkt en gepubliceerd door
het Centraal Bureau voor de Statistiek, een
Staging van het aantal uitgesproken vonnissen
van faillietverklaring te constateeren het bil-
zonder hooge aantal van 1924, n.l. 4341, was
F2? In 1929een toeneming
met 333 in 1030 deed de dalende beweging van
•)aren 0VerSaan in een stijgende. De
UinJ,^S 0V™ niet 200 .Wot als die In de
jaren 1921 en 1922 (1920 1491, 1921 2264, 1922 3265).
cÜfer van !930 kan nog niet bepaald
ongunstig genoemd worden; het bleef beneden
de cqfers der jaren 1922 tot en met 1928. Ook
het verhoudmgscijfer (per 100.000 der gemiddelde
evo <in?) van 1930 (38.8) bleef onder de cjjfers
van de jaren 1922 tot en met 1928.
ten grooter aantal faillissementen dan in 1929
f™ien.°V,a' "Gro°t-Amsterdam" (1929 577, 1930
S-Dravenhage en omstreken" (resp. 400 en
457) en Rotterdam (resp. 300 en 368). Uit de
cyfers van de statistiek komt verder duidelijk
naar voren, dat 1930 vooral voor Noord-Brabant
een ongunstig jaar is geweest,
uok b(j de indeeling naar bedrijfsgroepen valt
constateeren, dat de stijging van het aantal
faillissementen in 1930 niet door toeneming van
f m ^roeP I3 veroorzaakt. Wel werden o. a. meer
/?èÜ!S?ementen uitgesproken van bouwbedrijven
(1929 313, 1930 402), landbouwbedrijven, jacht en
cn S1237)tl (reap, 111 en 143), handel (resp. 1137
»TOOT /j;
et> tti .?■- Baten gedaald.
baten van de in 1930 door insolventie be-
®'n£lgde faillissementen bedroegen 6.356.180
(1929 ƒ7.763.928).
De schulden bedroegen bjj de door Insolventie
en accoord beëindigde faillissementen 42.573 499
tegen 43.109.986 in 1929. Het gemiddeld bedrag
van het passief was voor de insolventies in 1930
22.673 (1929 24.975).
Aan de preferente crediteuren in de bij insol
ventie beëindigde faillissementen werd 68.3 pet
van het totaal van hun vorderingen uitgekeerd.
Voor de concurrente schuldeischers kwam slechts
9 pet van het totaal der vorderingen terecht.
In de statistiek over 1930 zyn voorloopige cijfers
de maanden Januari tot en met September
1931 opgenomen. De cijfers van de maanden Ja
nuari tot en met Juni en van September 1931
waren hooger dan de cijfers in de overeenkom-
t &ei£!aanden van 193°' Het cÖ£er van de maand
Juil 1931 was gelijk aan dat van Juli 1930. Tegen
de verwachting in gaf Augustus 1931 een lager
cijfer dan Augustus 1930 (resp. 194 en 214)
Van Januari tot en met September zijn volgens
de voorloopige gegevens in 1931 2461 faillisse
menten uitgesproken tegen 2230 in de overeen
komstige maanden van 1930, dus in 1931 reeds
meer.
Provinciaal In- en verkoopbureau
van Tuinbouwproducten
De heer De Miranda, lid van de Prov.
Staten van Noord-Holland, heeft een voorstel
hij de Staten ingediend om Ged. Staten te
machtigen over te gaan tot het instellen van
een in- en verkoopbureau van tuinbouw
producten. Dit bureau zou slechts werkzaam
zijn in de periode van crisis in den tuinbouw,
terwijl als bedrijfskapitaal ten behoeve van dit
bureau een bedrag van 1.000.000 ter beschik
king zou moeten worden gesteld.
Voor den president der Arrondiissements-
rechtba-nik te Rotterdam waren gisterenmiddag
verschenen de heeren C. Bronger als directeur
em Mr. Loeff als bewiinidvoerdef der Ohdm
(Overzeesche Hardhout Import Mij.) alsmede
een aantal crediteuren. De 'crediteuren, waar
onder een groot percentage preferente credi
teuren uit hoofde van achterstallige salarissen,
hadden zich uit te spreken over het door de
Ohim gedane verzoek om surséance van beta
ling voor den tijd van een jaar. Het door den
bewindvoerder uitgebrachte rapport publiceer
den wij reeds in ons Avondblad van gisteren.
Het rapport geeft den president aanleiding
te constateeren, dat er niet veel beschikbare
middelen zijn. Staat het bedrijf geheel stil?
Mr. Loeff: De loopende contracten worden
afgewikkeld. De Ohim doet thans veel op com-
mi-ssiebasis. Wij trachten nog nieuwe contrac
ten af te sluiten doch dat gaat niet vlot. Het
proces in Poie-n van de voormalige eigenares-se
der bossoh-en in Polen tegen den staat, staat
er goed voor. Spr. geeft voorts nog eens weer
een uiteenzet tlmg van de bekende PooHsohe
kwestie. Een broer van den Ruesdschen czaar
had een morganatisch huwelijk gesiloten met
een gravin. Nu gaat het er om of deze bossohen
particulier bezit of als kroondomein van
het huis Romanoff beschouwd moeten warden,
dus of de staat ze niet of wel mocht amniexee-
ren. De gravin eis-cht de bosschen nu terug.
Dan kaïn de Ohdim ze exploiteemen.
De president: Heeft de Ohiim daar voldoende
middelen voor?
Mr. Loeff: Zij zou het recht ook kunnen ver-
koopein.
De president: ET hebt vertrouwen dat credi
teuren binnenkort bevredigd kur.nen worden?
Mr. Loeff: Dat hangt van het proces in
Polen af. Er is destijds gesproken over een
regeling, die vrij ver gevorderd was. De Pool
sche staat wil uit commercieel oogpunt wel
iets doen. Bij faillissement zouden de kansen
veel minder worden. De zaak is zeer onover
zichtelijk.
De president: Is een jaar wel voldoende,
om de zaak in Polen te regelen. Het proce3
kan wel langer dan een jaar duren.
Mr. Loeff: Dat weet ik niet.
De heer Beerendse (Heemstede, crediteur
wegens salaris-vordering) weet niet, of sur
séance of faillissement 't beste is. Hij vraagt
slechts, of er rekening gehouden wordt met
de preferente crediteuren.
Mr. Loeff vreest geen schade voor hen. Als
er iemand iets krijgt, dan zijn zij het.
De president maakt uit een gezegde van mr.
Loeff op, dat preferente crediteuren ook hij
surséance niet veel krijgen.
Mr. Loeff: Men zou de loods Maashaven
kunnen verhuren. Bij faillissement zou er zeer
weinig van de heele zaak terecht komen. De
installaties zijn goed.
De president: Er zouden 35.000 aan instal
laties aanwezig zijn. Dat is toch meer dan de
kosten van faillissement. De helft is nog te
veel.
De heer Bronger: Ik heb surséance aange
vraagd in de overtuiging, dat de preferente
vorderingen dan alle voldaan worden, als we
den tijd krijgen. Gewone crediteuren hebben
we niet veel.
De president: Surséance sluit in, dat de pre
ferente betaald dienen te worden.
De heer Bronger: Die kunnen alleen vol
daan worden uit de opbrengst van
De president: Ja, van wat?
De heer Bronger: By surséance heb je den
tijd. Bij faillissement moet alles weggegóóid
worden.
De president: Verspelen de loontrekkenden
bij surséance een kans.
Mr. Loeff: Bij faillissement verliezen ze.
Surséance is in hun voordeel. Het bedrijf
brengt thans practisch zeer weinig kosten
mee.
De president: Kunnen de baten verdwijnen
ten koste van crediteuren.
De heer Bronger: Ik zou alles graag prijs
gegeven hebben, als ze niet alles aan een
obscuur blaadje hadden gegeven en hun ruim
verdiend geld gespaard hadden en niet ver-
speculeerd. Voor mijn salaris ben ik niet ge
dekt. Het salaris tijdens de surséance geef ik
prijs, doch niet de bestaande vordering.
De president: U hebt 66.000 preferente
-vordering en 60.000 gewone, salaris niet
inbegrepen?
De heer Bronger: Juist, Edelachtbare.
De heer Elling. (salaris-crediteur), meent in
tegenstelling met den bewindvoerder, dat er
geen hout meer vrij is. Alles is verpand aan
de Incassobank of aan den heer Bronger.
De heer Bronger: Er is nog voor 10.000
hout vrij. dat ligt bij de Maatschappij voor
Houtopslag. Bovendien is er hout uit Amster
dam gekomen, dat daar reeds aan my verpand
was. Dat bedoelt de heer E. zeker.
Mr. Loeff zet uiteen, hoe de Ohim den
laatsten tijd werkte. Zij kreeg 10 pet. com
missie.
denkt, voor ST. NICOLAAS wat hy of zü voor Vader, Moeder, Broer of Zus koopen zal.
Een biyvend cadeau met een blüvende herinnering is ook UW cadeau.' Daarom naar
waar U een groote sorteering artikelen vindt als; SCHEMERLAMPJES in diverse kleuren
en modellen: STAANDE SCHEMERLAMPEN met kappen of losse sluierdoeken; groote
sorteering GEBRANDE GLASLAMPEN en KRONEN, in 3, 4, 5, 7-lichts.
f LAMPEN'KAPPE"in ruim 100 modellen voorradig. "WJ
Dus eerst, alvorens U een ST. NIC04-.AAS-CADEAU koopt, even küken bij
De president tot den heer Bronger: Dus u
handelde voor eigen rekening. Na eenige dis
cussie wordt toegegeven dat het niet voor de
Ohim gebeurde.
De heer Bronger zet uiteen, hoe het voor 't
Surinaamsche hout gevormde syndicaat werk
te. Dat alles staat buiten de aan de rechtbank
overgelegde cijfers.
Mr. Loeff: Er is een uitvoerig rapport-Geilton.
De president: Ook over de baten vam. den
boedel?
Mr Loeff: Zóó ver zijn we niet gekomen!
De heer J. W. Overeem (Apeldoorn) consta
teert, dat toen hij als employé wegging, de
directie zei, dat eir nog 40 pet. van de debiteu
ren niet verpand was. De -bewindvoerder zwijgt
daar nu over.
Mr. Loeff: De Incassobank heeft waarschijn
lijk meer on-d-eripand dan vorderingen. De op
brengst komt bij de bank op een aparte reke
ning. Het resultaat is nog niet te overaten. De
vorderingen komen vrij regelmatig binmen,
tenzij w-e zonden moeten liqu-ideeren.
De presidentwanneer?
De heer Bronger: Binnen drie maanden!
De president: Dan. zouden ze toch bij faillis
sement ook bin-nemkomen.
De -heer Elling. Den laatsten tijd is er hout
beneden d-e ceelprijzen der bank verkocht. Hoe
kan er dan op het hout wat overblijven.
De heer E. Hess (bankiersfirma H. Aiufh&u-
ser München). Hoe lang kan het proces in
Polen nog wel duren. Helpt een uitstel van een
jaar iets.
Mr. Loeff: Het loopt nu een jaar, maar er
wordt reeds negen jaar zonder succes langs
di-plouiatiekem weg gewerkt. Het is niet te
zeggen, hoe lang het nog duurt. Als ik eens
naar Polen ging voor onderzoek.
De president: Uw redeneering komt eir op
neer, dat u een jaar surséance vraagt omdat
u dan misschien meer weet dan nu!
De heer Hess: Is er 200.000 voor noodig.
om de transactie met Polen af te wikkelen.
De heer Bronger geeft eem uiteenzetting
waaruit moet blij-keu, dat het daarbij slechts
ging otn de financiering van een nieuwe han
dels transact ie.
De heer Lansberg (voorzitter van het be-
scherm-i-n-gscomité van obligafciehouders) verte
genwoordigende 3 van de 7 ton obligati-es, ver
klaart zich voor surséance. Voor obligatie-hou
ders maakt surséance of faillissement geen
verschil.
De president: Het voortzetten van het be
drijf schijnt geen doel der surséance te zijn,
doch elechts het binnenkrijgen der Poolsche
vordering. Het W. v. K. zegt, dat. de rechtbank
de overtuiging moet h-ebban, dat de crediteuren
bij voortzetting van het bedrijf naar genoegen
bevredigend worden. Anders mag zij geen sur
séance verleenen. Als de Poolsche vordering op
niets uitloopt don zijn we nog verde-r van
huis dan nu.
Bestaat er uitzicht op die bevrediging?
De heeren Lansbergh, Loeff en Bronger:
Kans is er!
De president: Een procent is meer dan nul!
J. A. van Son: Bestaat er uitzicht, dat er
nog nieuw kapitaal wordt aangetrokken?
De heer Bronger: Daar kan ik op 't oogen
bük niets over zeggen. In het algemeen be
staat die mogelijkheid altijd! (Gelach).
De heer Berendse: Laat het comité eerst de
achterstallige salarissen betalen!
De president: Daar zitten we hier niet voor.
Waar moet het geld vandaan komen?
Mr. Loeff: Ik geloof, dat ik 300 in kas
heb.
De president: Daar kunt u geen 16.000
achterstallig salaris mee betalen.
Mr. Loeff: De kosten der surséance zijn
gering.
De heer Bronger vraagt den heer Geiton,
die de boeken gecontroleerd heeft, eens iets
te vragen, om die insinuaties te weerleggen
als zoude ik mijn zakken gespekt hebben.
De president: Niemand spreekt hier over
kwade trouw.
De heer Gelton: Ik heb uitsluitend als lid
van de commissie uit obligatiehouders en met
het oog daarop in de boeken gezien. Overigens
heb ik geen aanleiding iets te zeggen. Ik heb
geen reden kwade trouw te veronderstellen.
Onze commissie is pas op 30 September j.l.
benoemd.
De advocaat mr. Nathan en procureur mr.
P. Kooien, vragen surséance te verleenen voor
langer tijd en de salarissen uit de vrijgeko
men gelden te betalen.
By de stemming blijkt, dat alle uitgebrach
te stemmen voor surséance zijn. (De preferen
te vorderingen stemmen niet mée).
Vrijdag a.s. zal de rechtbank beslissen.
Belgen met een kanon.
Gist er morgen verscheen het Belgische mo
torjacht „De Toekomst", eigenaar de heer
Says te Antwerpen, op de Schelde dicht bij
de haven van Bath. Aan boord bevond zich
een gezelschap van ongeveer tien personen,
dat op de eendenjacht was.
Hierbij werd met een kanon geschoten. Bij
de haven van Bath voeren twee mannen met
een roeibootje, die eveneens trachtten eenden
te vangen.
Een knecht van het Belgische motorjacht
schreeuwde, dat de mannen van de eenden
moesten afblijven hoewel zij, daar het schie
ten met een kanon verboden is, zonder be
zwaar eventueel getroffen eenden mochten
vangen.
Toen het roeibootje bij de eenden was en
één der inzittenden een eend uit het water
wilde halen, loste de knecht van het motor
schip op een afstand van 15 k 20 meter een
schot hagel. De man, die zijn arm voor het
hoofd hield, werd licht aan den arm gewond,
terwijl hij ook eenige hagelkogels achter het
oor kreeg.
Het motorjacht is daarop in de richting
Antwerpen verdwenen.
De getroffene is de stoker E. v. d. Enden
van de sleepboot „Max" die te Bath gestation-
neerd ligt.
De politie stelt een onderzoek in.
DE DIEFSTALLEN TE
's-HERTOGENBOSCH.
De gemeentepolitie te 's-Hertogenbosch
beeft aangehouden den 21-jarigen koopman
M. v. M. Hy wordt verdacht van meerdere
diefstallen, o.a. van antiquiteiten, in den
nacht van 14 op 15 November j.l., gepleegd in
eene woning aan de Zuid-Willemsvaart te
's-Hertogenbosch.
In onze courant van Dinsdag gaven we
het verhaal van een dame, die te Oudendijk,
gemeente Woudrichem, terwijl ze alleen thuis
was, 's morgens om half tien door een man
werd overvallen, die haar dwong d-e plaats
van het geld aan te wijze-n. Toen de kordate
dame dit weigerde sneed de man haar het haar
af, ging op zoek naar het geld en maakte zich
met 25 uit d-e voeten.
De politie werd met het geval in kennis ge
steld en ging op onderzoek uit.
Naar wij vernemen berust heel dit vrees-elijke
verhaal, en de moedige houding van d-e dame
en het optreden van een kwaden „bandiet"'
op fantasie.
Hoe de vork in de steel zit?
De dame ui-t het verhaal verlangde al lan
gen tijd met ongeduld naar het oo-genblik,
dat zij haar lange vlechten zou kwijtraken en
een snoezig pagekopje zou krijgen. Er was één
onoverkomelijk bezwaar: manlief verzette zich
er pertinent tegen en bleef onvermurwbaar
ondanks smeeken en tranen zijner wederhelft.
Dan nam de dame een kloek bes-luit. Een kap
persbediende werd in het complot genomen,
het „drama" wer-d in elkaar gezet en de vrouw
triomfeerde.
Haar list is ge-lukt en ze heeft haar page
kopje.
Of er o-p dit gefantaseerde drama, nog een
echt drama is gevolgd, weten we niet.
Onze correspondent te Roermond seint ons:
Gisterenavond wei-den uit Posterholt per
tram gevankelijk naar Roermond vervoerd de
beide jachtopzieners v. d. E. vader en zoon, als
verdachten in het drama Putbroek (Echt).
Beiden, die geboeid waren, werden naar het
Huis van Bewaring overgebracht.
Dr. Hulst uit Leiden zou gisteren de sectie
op de lijken der slachtoffers verrichten; het
onderzoek der inmiddels gevonden patroonhul
zen zal geschied-en door den scheikundige J.
U. \an Waegeningh, directeur van den Waren-
keuringsdienst, Maastricht.
Op de plaats van waar vermoedelijk de s-cho.
ten gelost zijn, werden een achttal onder h-et
mos verborgen patroonhulzen gevonden.
PASTOOR TERKEN
De ZeerEerw. heer Terken, pastoor te Go-ole
(Engeland) heeft om gezondheidsredenen ont
slag als zoodanig genomen.
Sedert 1919 was de Z.Eerw. Pastoor in ge
noemde plaats. Het vorig jaar keerde hij na
een vaoantieverblijf bij zijn familie te Mierlo
reeds in zie-kelijken toestand naar zijn parchia
nen terug.
NAAR DE MISSIE.
De Eerw. Pater P. van Mechelen uit Zegge,
van de Sociëteit van Maria, Mariste-n, vertrekt
a.s. Donderdag 3 December van Napels per s.s.
„Romulo" naar de Missie der Zuid-Salomon-
eilan-d-en in de Stille Zuidzee.
Onze parlementaire redacteur meldt:
Naar de beer Fl. Vos (M.P.) ons meedeelde,
denkt hij er niet over zijn kamerzetel ter be
schikking te stellen, daar hij dezen niet inneemt
namens de partij, welke hem royeerde, omdat
de-ze bij de Kamerverkiezingen nog niet gecon
stitueerd was en pas later de koninklijke be-"
williging op haar statuten verkreeg.
De heer Vos verzekerde, dat hy zich als Ka
merlid nooit lid geacht had van deze partij.
Hij voegde er lachend bij, dat hij over het
uitgesproken royement van gedachten zal wis
selen met zijn fractie, (deze bestaat alleen uit
den heer FI. Vos, zooals men weet).
HANS FECHNER f
Wolff seint ons uit Schreiberhau, dat aldaar
aan de gevolgen van een longontsteking is over
leden de schilder prof. Hans Fechner.
DE „GEVLEUGELDE DADEN" VAN
DE VARA.
De le Kamer der Haagsche rechtbank heeft
gisteren op verzoek van den procureur van den
Staat de 'verdere behandeling van de civiele
procedure tusschen de V.A.R.A. en den Staat
inzake het verbod van opvoering van het hoor.
spel „Gevleugelde daden" weder 5 weken aan
gehouden.
De samenwerkende arbeidersorganisaties
hebben besloten de door de directie der lijm
en gelatinefabrieken te Delft aangekondigde
loonsverlaging niet te aanvaarden en hun te
genvoorstellen (beneden 24 geen loonsverla
ging en daarboven een progressieve tot 5
toe) te handhaven.
SLECHTE TOESTAND
IN HET VISSCHERIJBEDRIJF.
De minder gunstige besommingen, welke de
IJmuider stoomtrawlers in de laatste dagen
maken, hebben eenige reederijen doen beslui
ten om meerdere schepen van deze vloot op
te leggen.
Op de vragen van den heer Cramer in ver
band met de inschrijving voor den bouw van
den derden kruiser heeft de minister van
Defensie geantwoord, dat de inschrijving voor
het ontwerp voor den derden kruiser en de
gunning van het ontwerp hebben plaats ge
had. Ook de inschrijving voor het geschut van
15 c.M. in torens had plaats. De inschrijving
voor den bouw van het schip zelf echter nog
niet.
KERSTBOOMEN NAAR FRANKRIJK.
Volgens mededeeiüng aan den Rijksland-
bouwconsuient te Parijs, dr. A. Seve-nster is
de invoer van kerstboomen zonder kluit van
125 December a.s. in Frankrijk toegestaan.
OUD-RAADSLID C. DE GELDER f.
In 't Binnengasthuis te A'dam is overleden:
het oud-raadslid C. de Gelder, beter bekend on
der den naam „Had je me maair," die Zaterdag
j.l. op het Rembrand-tplein door een auto was
overreden.
De heer de Gelder bereikte den leeftijd van
■75 jaar.
Bekendheid verwierf hij pas toen hij doof
de anti-stemdw-an-g of rapai'lle-partij in 1921
can-didaat we<rd gesteld voor den gemeenteraad.
Inderdaad werd hij gekozen en dit feit vei*
wekte destijds heel wat opschudding. -Het was
dan ook niets anders dan een ongepaste grap
van een aantal menschen, die zich niet met
het kiesstelsel konden vereenigën. De Gelder
zag dit al heel spoedig in en maakte aan de
grap een einde door als raadslid te bedanken.
Op het Prinsenhof is hij nooit geweest.
D-eze episode sloot het openbaar leven vah
den heer de Gelder af. Hij werd lansen tijd
buiten de stad verpleegd en ook nadien nam
hij in het Aimsteffdamsche straatleven geen
plaats m-eer in.
Am-sterdam was hem spoedig vergeten en al
leen zyn bijnaam „Had je me maar" is oor
zaak dat thans nog d-e meeste Amsterdammers
zich nog iets vain hem herinneren.
Zooals wij hebben gemeld is de heer de Gel
der voor zijn d-ood voorzien van de genademid
delen der H. Kerk.
De Raad voo-r de Scheepvaart deed uitspraak
inzake het op de rotsen loopen van het stoom
schip „Johanna" aan de westkust van Frankrijk
bij de lie de Sein.
De Raad is van oordeel, dat dit ongeval is
toe te schrijven aan zorgelooze navigatie, waar
hij de raadgevingen der Zeilaanwijzingen in den
wind zijn geslagen.
Mitsdien straft de Raad den betrokken kapi
tein, door hem de bevoegdheid te ontnemen als
gezagvoerder te varen voor den tijd van twee
maanden.
NED. TOONEELKUNSTENAARS-
VEREENIGING.
In de jaarvergadering, gehouden in den.
nacht van 27 op 28 November j.l., werd, na
goedkeuring der jaarverslagen enz. het bestuur
als volgt samengesteld: A. Defresne, voorzit
ter, J. Sternbeim, secretaris, J. Oarpentier Al-
ting, penningmeester en verder mevrouw Marie
Hamel en de heeren A. Bur-gdorffer, Frits van
Dijk en Heïn Harms.
door
WILHELM HOLT
(Uit het Duitsch vertaald)
46).
Neen, ik ben vandaag buiten de stad ge
weest, antwoordde de detective, raad eens
waar?
Dat kan- ik niet raden, antwoordde Werner
barsch.
Ik heb den Beukenhof bekeken, 'n Prach
tig landgoed, inderdaad.
Mijn-heer Bunning, zeide Werner opge
wonden, dat kan me oip 't moment niets
schelen. Ik wil .iets anders van u weten. Is
't waar, dat Alice Ijjyan door uw toedoen ge
arresteerd is?
Zoo? Hebt tl dat al vernomen? Alle
dui-vels, van wie weet u dat?
't Schijnt u niet erg te bevallen, dat ik
't weet-
Neen, in 't geheel niet. Hoe bent u daar
achter gekomen?
Dat ie bij-zaak. Ik wil weten, of het
waar i«.
De detective knikte.
Nu ja, zelde hij. 't Is waar. Maar ik moet
bekennen, dat 't me niet bevalt, dat iedereen
*t direct weet. Van wie hebt u die wijsheid?
Frits sloeg geen acht o-p deize vraag.
Ik m-oet u zeggen, mijnbeer Bunning.
sprak hij, dat u er zeer eigenaardige principen
op na houdt. Tegenover mij doet u zich voor,
pi sof u, God weet hoe, bezorgd bent over Alice
en Josef Evan en Intusschen gaat n er op uit,
om ze in 't ongeluk te storten, 't Is bovendien
zeer dom van u, dat u en anderen op ijs van
één nacht gegaan bent. Want ik ben overtuigd,
dat Alice geheel onschuldig is.
Ik ook, klonk 't kalm.
U oo.k? Maar
Beste, driftige vriend, antwoordde Bun
ning, terwij-l hij ging zitten en zm pantalon 'n
beetje o-mhoog trok. Ik dacht, d-at u de zaak
begreep. Maar dat blijkt helaas, niet 't geval
te zijn en daarom zal ik u 'n beetje bijlichten.
Daar hen ik nieuwsgierig naar.
Dat is goed. Kijk, ik heb Josef Evan en
zijn zuster -heel netjes laten arresteeren, om
dat dit de eenige mogelijkheid was, om ze
buiten gevaar te brengen. Als Josef Evan vrij
gebleven was, dan hadden wij hem niet kun
nen verhinderen, zijn revolutionnaire vrienden
over de grenzen te volgen en dat mag niet
gebeuren. En als Alice Evan niet gearresteerd
was, dan kon ik ze onmogelijk besonermen.
Beschermen? Tegen wie?
Tegen haar zelf. Ze zou 'n niet meer goed
te maken misstap gedaan hebben, door met
Antoon van Gielen te trouwen. En dat wilde
ik ook niet. Nu zitten ze allebei achter slot en
grendel. Ik geef toe, dat zoo iets niet pleizierig
is, maar 't is beter dan 't andere.
Werner keek Bunning met groote oogen aan.
Maar dat is, dat is.
fc— O, dat is doodeenvoudig. Ze zijn goed
bezorgd, wel tegen hun wi-1, maar voor hun
eigen bestwil.
't Leek Frits Werner, of hij droomde.
Als 't werkelijk zoo was, als Bunning hem
vertelde, dan moest hij toegeven, dat deze 'n
zeer origineele, maar tevens zeer afdoende
methode gekozen had, om die door gevaar be
dreigde zuster en broer te besonermen. Hij
voelde, dat hij weer kalmer werd, maar er kwa
men alerlei bedenkingen in hem op tegen deze
wijze van handelen.'
Hebt u er wel over nagedacht, dat het
voor 'n jonge dame zooals Allee verschrik
kelijk z-ijn moet onder verdenking van zoo'n
schandelijken misdaad gevangen genomen te
worden? vroeg hy met ontzetting. De publieke
meenln-g houdt haar voor schuldig en zal haar
goeden n-aam door 't sl-ijik halen,
We zullen er wel voor zorgen, dat haar
eer geheel en al hersteld wordt. Dat gebeurt,
zoodra de ware moordenaar gevonden is en de
beweegredenen- van zijn misdiaaa achterhaald
kunnen worden.
En als dat niet gelukt? Al de dader niet
gevonden wordt? Dan zal de verdenking -haar
loven-slang blijven aankleven, ook al wordt ze
eer op vrije voeten ge-laten.
Wij zullen den dader vinden, daar valt
niet aan te twijfelen. A-ls ik dat van te voren
niet zeker geweten had, dan z-ou ik natuur
lijk niet tot zoo'n geweldtdadlig midde' zijn
overgegaan. Ik geef graag toe, dat mijn ma
nier vain -beschermen zeer pijnlijk Ia Maar 't
zal niet lang duren, terwij-l ze, als ze vrij ge
bleven waren, hun leven lang de gevolgen
hunner mistappen hadden moe-tem dragen.
Frits Werner was nog steeds niet tevreden
Hij bemidnde Alice en kon er geen genoegen
mee nemen, dat haar di-t verschrikkelijk
leed weid aangedaan ail was de bedoeling van
Bunning ook nog zoo goed geweest.
De detective bemerkte dat wel.
Hoor 'ns, mijnheer Werner, zei-de hij, Ik
ben n beetje beter op de hoogte dan u en
bekijk de dingen 'n beetje anders. De zaak
zit zoo: Bankier van Gleden had alles zóó voor
bereid, dat Alice vandaag nog naar Enge
land zou gereisd zijn, als ze vrij geweest was
en morgen met Antoon van Gielem had moe-
ten trouwen. Noch u, noch iemand anders
had dit kunnen verhinderen. Em Jozef Evan
zou eventueel met zijn revolutionnaire vrien
den de grenzen over gegaan zijn, in. wier ge,
zelschap hij echter, omdat ze hem wantrou
wen, geen oogenbük meer ae-ker van zijn le
ven zou geweest zijn. De arrestatie van zus
ter en broeder heeft 'n dikke schrap gezet
door de rekening zoowel van Vam Gielen als
van Janowski.
Maar wat moeten we nu beginnen?
Hm, dat is nog niet m-et zekerheid te
zeggen. Ik heb wel de een of andere mogelijk
heid in 't oog, miaar vooreerst wacht ik kalm
af en heb intusschen mijn maatregelen ge
troffen.
Meteen ging de telefoon.
Werner luisterde.
Wat bem jij daar, Antoon? hooirde de d-e
tective hem zeggen. Je vader? Dat is toch on
mogelijk! Wij moeten samen..,, maar je
weet tochHij luisterde weer. De andere
scheen hem onderbroken te hebben
Ik kom, hoorde Bunning hem dan zeg
gen. Groote God, ja, je hebt gelijk, ik kom
direct. Hij hing de hoorn op. De detective
vroeg niets, maar zei -dadelijk:
Ik ga mee.
Werner wilde hem uitleg geven.
N-een, neen, zeide hij, we hebben geen mi
nuut, te verliezen. Dat kunt u m-e onderweg
wel vertellen.
Hij greep maar z'-n hoed. Werner ook, en al
lebei lie-pen ze op 'n draf de straat op naar
de hoek, waar 't autopark was. Daar spron
gen ze iin 'n taxi, Werner noemde 't adres en
beloofde den chauffeur 'n goed drinkgeld, als
hij den gang eir inzette.
Toen de auto vooruitsuisde, zei Bunning:
Nu ver-tel me eens, wait Antoon van
Gielen u telefoneerde.
Hij zed me, dat zijn vader plotseling ver
dwenen is. Hij denkt, dat hij ontvoerd is.
Hij Is natuurlijk wanhopig, want hij durft de
politie niet ervan in kennis te stellen. Nu
dacht hij aam onze oude vriendschap en hij
beeft me gevraagd, of ik heim niet helpen kon.
Maar hij begrijpt natuurlijk heel goed, d-at
ik, al help ik neon ook, om zijn (Vader te red
den, hem no-od-t de behulpzame han-d kan rei
ken, om Alice tegen haar wil in met hem te
doen trouwen. M,aar hij vertelde me nog
gauw, dat hij heeletnal niet meer aan dat hu
welijk denkt.
Goed zoo. En nu heibt u besloten, naar
hem -toe te gaan. Dan gaan we zoo gauw mo
gelijk
't Is net, of u blij bent over hetgeen er
gebeurd i-s, of vergis ik me?
U vergist zicb heelemal niet, mijn beste
Werner, Ik heb u toch gezegd, dat ik mijn
maatregelen getroffen heb, maar dat ik m-oest
afwachten, w-at and-eren zou-den doen. Nu heb
lk niet lang be-hoeven te wachten.
Ge-looft u, dat de bankier ontvoerd is?
Om dat te kunnen beoord-eelen, moeten we
eerst hooren, wat uw vriend ons verde-r te
vertellen heeft. Maar 't lijkt me heel em a-al
niet onm-ogolijk.
En w-at dan?
Dan zulen we naar omstandigheden h-au-
die-len. In elk geval zullen we kunnen hande
len.
Zal t niet Iets wanhopigs zijn, den ban
kier terng te vinden.
Misschien. Wie weet.luid-de 't ant
woord. Maar dat a-ntwoord klonk, als wüde
de detective zeggen: We zullen hem gauw
hebben.
Ze zwegen verder, totd-at de auto stilhield
voor het huis van den bankier. Antoon van
Gielen kwam zijn vriend al te gemoet. "t
V-iel Werner op, dat hij er sle-cht uitzag. Hij
drukte hem vol deelneming de hand en voel
de, dak al de antipathie, die hij de laatste da
gen tegen hem gevoeld had, als weggetoover-d
wend. Toen van Gielen bemerkte, dat er nog
iemand anders ui-t de auto stapte, zeide hij
o.p afkeurenden toon:
Ik kan de zaak met jou alleen maaT be
spreken.
Bunning trad op hem toe.
Als u uw vader redden wilt, mijnheer
van Gielen, sprak hu met groo-ten nadruk,
dan moo-gt u mijn hulp niet afwijzen. Ik al
leen kan u misschien op 't goede Spoor bren
gen, u wüzen, waarheen ze hem waarschijn
lijk gebracht hebben, waar ze h-em vasthou
den.
Wat? riep Antoon van Gielen uk, u ge
looft ook, dat ze hem in 'n val gelokt hebben,
bem vasthouden, misschien al vermoord heb
ben?
't Laatste geloof ik niet. Maar ik weet ze
ker, dat het hoog noodiig is, hem zoo gauw
mogelijk te hulp te kotm-en. Zet alle bezwaren
°lP zij, 't leven van uw vader staat op 't epel.
Ei' is heusoh geen tijd voo-r lange onderhan-
d-elin-gen. Er moet vlug geh-and-eld worden.
U vertrouwt den heer Werne-r, miet waar? Nu,
laat hij u dan zeggen, dat ik dat vertrou
wen ook ten volle ve-rdien.
On-deirfusscih-em waren de drie heeren in 'n
kamer gekomen. De zoon van d-en bankier
aarzelde n-og. Hij kon zich niet indenken, dat
Banning wilde en kon hielpen. Maar deze wist
met zooveel zekerheid en o-verthiging ta
spreken, dat hij ten l-angen laatste al bijna
geneigd was, zich over zijn bezwaren heen
te zetten.
H-oor 'ns, sprak de detective, ik beloof
u, d-at ik on-deir ge-en voorwaarde tien nadeel»
uws vaders gebruik zal maken van d-atgen%
wat ik nu van u vernemen zal.
(Wordt vervolgd).
