mmwem
DAGBLAD VOOR SCHIEDAM EN OMSTREKEN.
VERLICHTING VAN DE TAAK VAN
R. K GEMEENTERAADSLEDEN
STADSNIEUWS
Een nieuw instituut van clc R. K, Staatspartij.
dit nummer bestaat uit
54ste JAARGANG
MAANDAG 7 DECEMBER 1931
No. 1620Ï
BUREAU KOEMARKT 4, SCHIEDAM
TELEFOON INTERCOMM. 68085
ONS R. K. ZIEKENHUIS EN
DE SUBSIDIEREGELING
CENTRAAL ADVIESBUREAU
VOOR GEMEENTE
POLITIEK
NAAR HET ONMISBAAR EIGEN HUIS.
DRIE BLADEN.
NOTEERING MOUTWIJN EN
SPIRITUS
WANDELINGEN DOOR SCHIEDAM
ui
De Gorzen in
De ABONNEMENTSPRIJS van de NIEUWE
SCHIEDAMSCHE COURANT bedraagt, franco
bij vooruitbetaling:
Per drie maanden 3.25; per maand t 1.10;
per week 25 cents.
Bij bezorging franco per post bedraagt de
abonnementsprijs per drie maanden 3.75. bij
vooruitbetaling.
LOSSE EXEMPLAREN zijn steeds aan ona
bureau Koemarkt 4 verkrijgbaar a 5 centa
per stuk.
POSTCHEQUE- en GIRODIENST No. 81440.
rS.
NIEUWE SCHIEDAMSCHE COURANT
DE ADVERTENTIEPRIJS bedraagt:
Voor 1—6 regels: 1.55. elke regel meer 25 ets.
Bij contract aanzienlijke reductie.
Geen prijsverhooging voor den Zaterdagavond.
Reclames tusschen den tekst dubbel adv.tarief.
Llefdadigheidsadv. half tarief. Voor Liefdadig*
heidsadvert. worden geen contracten afgesloten.
Kabouter-advertentiën: 5 regels f 0.50, 10
regels 1—: 16 regels 1.60, bij vooruit-
betaling. Porto voor opzending van brieven
gelieve men bij t© voegen.
Gratis-Ongevallenverzekering: 500.— bij overlijden door een ongevai; 50°. bij verhes^van beide handen, e^ anf]eren vinger
ƒ50.bij verlies van twee voorste ledematen alle vingers van een hand,
„«en; 250- bij verte, v.n kW
De Verzekering loopt op de
vinger;
IV (Sloft)
Hat zal bij het bestuur van de R. K. Ver-
eoniging voor Ziekenverpleging geen bezwaar
kunnen ontmoeten, diat zoowel op de opnamen
en den tijd van verblijf in het Katholieke
Ziekenhuis en op de uiitgaven toezicht wordt
uitgeoefend. Beide immers houden rechtstreeks
verband met de uitgaven door de Ge meen to
ten behoeve van de ziekenverpleging gedaan.
Natuurlijk zou de gemeente vooraf hebben te
overwegen of zij met dergelijke controle wel
goedkooper uit zou zijn.
Het gemeentelijke recht op toezicht wordt
dezerzijds ten volle erkend, maar aan het feit
dat de gemeente de kosten voor de verpleging
van on- en minvermogenden vergoedt, kan zij
niet nog het recht ontleenen om de vrijheid van
de dr. Noleitstichting zelf haar tarieven te be
palen,, zelf haar richting van ontwikkeling
vast te stellen, aan banden te leggen.
Het spreekt vanzelf, het ligt n;iet °P den weg
der gemeente te bevorderen of er toe bij te
dragen, dat de dr. Noletstichting met gemeente- Qandhi plant een boom. in den tuin van
lijk geld een spaarpotje vormt voor uitbreiding te Londen, ter herinnering
of aanschaffing van buitengewone, de outillage zijn verblijf aldaar
van het ziekenhuis verrijkende artikelen. Et
mag niet gespaard worden met geld van de
gemeente. Maai de administratie van de Ver
eeniging moet zuiver gescheiden blijven van
de exploitatie deir dT. Noletstichting. Waar de
gemeente een zeer laag bedrag zou betalen
voor de ziekenhuis verpleging van Katholieke
patiënten, terwijl zij bij de inrichting van
haar eigen ruimte met het Katholieke Zieken
huis rekening heeft kunnen houden en zeker
d ientengevolge een vrij groot voordeel geniet,
dient de gemeente zich met de inkomsten der
dr. Noletstichting niet bezig te houden: ze
moet sa.net ion nee-ren, dat een eventueel batig
saldo worde besteed voor verbetering van de
verpleging, voor uitbreiding enz, Bijft de ge.
meemte vasthouden aan artikel 5 van de gel-
tiende voorwaard-en voor de subsidiie, dan is
een vrije ontplooiing vam de dr. Noletsticnting
een onmogelijkheid. In dat artikel lezen we:
„De bijdrage wordt slechte tot zoodanig
bedrag verleend, als noodig is om een Blui-
tende exploitatierekening der inrichting te ver
krijgen, waarbij geldt, dat winst en verlies
over twee opvolgende jaren met elkander in
compensatie worden gebracht en dat kapitalen
die gratuiet worden verkregen, ln de eerste
plaats zullen worden aangewend tot aflossing
van geleend geld, en dat zij ook overigens
zullen worden gebezigd ten behoeve van de
exploitatie van het ziekenhuis".
Dergelijke'bepalingen die overigens nergens
anders bestaan, houden het Katholiek zieken
huis op het doode punt, maken ontwikkeling
1 in de breedte en in de diepte tot een onmoge
lijkheid.
Waar bij de R. K. Vereeniglng voor Zieken
verpleging statutair alle inkomsten als ver
kregen fondsen, te ontvangen legaten, bijdra
gen van de leden enz., ten behoeve van de zie
kenverpleging moeten worden aangewend, kan
er redelijkerwijze geen enkele aanleiding be
staan om te else hen, dat iedere bate wordt
aangewend om de bijdrage van de gemeente te
reduceeren. Psychologisch ware dat trouwens
ook niet te verantwoorden. Immers de bron-
een der buitengewone inkomsten van de Ver-
eeniging zouden al spoedig geheel zijn opge
droogd en m-et het den kop indrukken van
iedere mogelijkheid tot een edelen wedijver
tusschen de beide ziekenhuizen, wat het nood
zakelijk gevolg van het aan banden leggen van
bet Katholiek© Zie-kienhuis zou zijn, is de
Ziekenverpleging op zich allerminst gebaat.
In de ceel van voorwaarden zooais die thans
voor de subsidieering gelden, staan nog heel
wat andere artikelen ook, die voor wijziging
in aanmerking komen. We zeiden reeds, dat
elke limiteering van het aantal verpleegdagen
en wat met dat aantal ter vaststelling van de
subsidieering verband houdt, dient te verval
len. Overigens zullen we er nie-t ai te veel
van zeggen, in het vertrouwen dat de com.
missie voor het gemeente-ziekenhuis en in
laatste instantie B. en W„ die een voorste)
aan den Rami zullen hebben voor te leggen,
voldoende zullen inzien, dat bij de geweldige
uitbreiding der ziekenbuisverpleging die we
aanschouwen, nieuwe wegen zullen moeten wor
den betreden en dat met al wat naar Klein
geestigheid zweemt, dient te worden gebroken
In dit verband vestigen we toch nog even de
aandacht op liet feit, dat alle vereenigingen
die verzekering voor ziekenhuisverpleging ten
doel hebben, zooais de landelijke vereenigingen
Wit-Gele Kruis en Groene Kruis, (alleen de
plaatselijke afdeeling van bet Groene Kruis
heeft sinds kort daarin wijziging gebracht), en
de locale verzekeringslichamen, haar premie
gebaseerd hebben op een bijdrage van j 3.
per verpleegdag en een vergoeding voor het
gebruik van de operatiekamer en voor de
operatiekosten, terwij] de tarieven voor het
gemeente-ziekenhuis, tarieven welke ook aan
de dr. Noletstichting zijn opgelegd, daarmee
geen rekening houden, hooge-r, voor de dr.
Noiletstichting annoodig ho-oge-r zijn gesteld.
Bevordering van de toepassing van
de Katholiek staatkundige
beginselen.
er voor Katholieke ziekenverpleging en het
ligt niet o-p onzen weg, op vrijheid voor Keuze
van ziekenhuis aan te dringen. Maar wanneer
de basiis van de verzekering beantwoordt aan
de verpleegkoste.il, dan gaat het toch niet aan,
dat de gemeente ons in zekeren zin dwingt
om een hoo-ger bedrag in rekening te brengen
voor onze eigen zieken, omdat zij voor in
gelijke financieele omstandigheden verkeeremde
n-iet-Kathoiieke patiënten van het gemeente
ziekenhuis zulk een hoo-ger bedrag eischt. En
evenzeer achten we het onbillijk, dat dr.
Noletstichting aan mi ett ver ze-kierde patiënten
een hoo-ger bedrag dan de werkelijke kosten in
rekening moet brengen, zulks terwille van he-t
Gemeente-ziekenhuis.
Met deze opmerkingen m-ogen we volstaan.
Aan he-t slot van deze artikelenreeks willen
we nog slechts het vertrouwe-n uitspreken dat
een subsidieregeling to-t stand zal worden ge
bracht, welke met terzijdestelling van alle bij
oogmerken dit tot uitgangspunt heeft: Hoe
krijgen we de beste ziekenverpleging oe-der de
voor de gemeente-naren en voor de gemeente
zelf beste voorwaarden? Wanneer dat tot uit
gangspunt genomen wordt, dan twijfelen we er
niet aan, of er zal een regeling worden vast
gesteld die aan alle redelijke voorwaarden en
wensehen voldoet.
JUBILEUM G. J MULLER
Verdiensten voor gemeente en organisatie
Zooals wij reeds berichtten, is op 9 December
a-s. de heer G. J. Mulder een kwart eeuw in
dien-st der gemeente. Trouwe dienst en ijverige
plichtsbetrachting vinden gelukkig bij de Over
heid welverdiende waardeering, en cat zal op
dii-en dag zonder twijfel o-o.k wel blijken.
Maar daarbij komt, dat d© jubilaris ook
blij-ken gegeven heeft, niet onverschillig t-e
staan ten opzichte van zijn kameraden. In deze
zelfde maand toch (13 December) vervult hij
15 jaar eeme gewichtige bestuursfunctie en wel
die van secretarisvan de Kath. afdeeling van
de-n Bond van Overheidspersoneel ,,St. Paulus'
Wie met het vereenigingslevcn te maken
heeft, weet wat deze vaak lastige en nooit o-p
den voorgrond brengende belangelooze arbeid
betee-kent.
Hoe menigeen neemt een dergelijke taak op
zich, en laat ze na eeruigen tijd, Dij teleur
stelling of moeite weer varen. Niet alz-oo
Mulder. Geestdrift voor een goed doel ls vaak
gelij-k een stroovu-ur. Veel gloed en sne-1 ge-
bluscht. De Ware ij-ver toont zien in de vol
h-arding. En hiervoot- pa-st een woord van
h-ulde, w-at hom ongetwijfeld niet zal worden
onthouden.
Moge hij nog hee-1 wat jaren met dezelfde
volharding blijven doorwerken!
Het bestuur de-r R. K. Staatspartij heeft bij
meer dan één gelegenheid te kennen gegeven,
dat ofschoon de oprichting en instandhouding
van een Partijbureau, als de groote politieke
centrale, van waaruit de toepassing onzer be
ginselen in het staatkundig leven moet worden
bevorderd, nog niet tot de direct verwezenlijk
bare mogelijkheden behoort, toch bij voortdu
ring dit einddoel voor oogen wordt gehouden.
Iri de vaste overtuiging, dat de actie voor
het „Dr. Schaepmanfonds" moet slagen en bin
nen afzienbaren tijd tot de oprichting van een
Partijbureau zal kunnen worden overgegaan,
tracht het bestuur de outillage en den inwen-
digen dienst van het huidig Partij-secretariaat
dusdanig te versterken, dat naast de omvang
rijke administratieve verzorging van het Partij
apparaat, geleidelijk aan, verschillende on-
derdeelen van politieke beteekenis kunnen wor
den ter hand genomen. Zoo wordt.het terrein
gestadig voorbereid om, zoodra het vereischte
fonds aanwezig zal zijn, het onmisbaar eigen
huis te betrekken, waardoor wederom een be
langrijke mijlpaal zal zijn bereikt in de staat
kundige ontwikkeling der katholieken in Ne
derland.
In dezen gedaebtengang heeft het Partij
bestuur sedert geruimen tijd bijzondere aan
dacht gewijd aan dat onderdeel zijner bemoeiin
gen, hetwelk betrekking heeft op de gemeente
politiek'. Zoo zijn gedurende dit jaar, na over
leg met de bestaande organisaties van R. K.
gemeenteraadsleden, de noodige voorbereiden-,
de maatregelen getroffen, om te geraken tot
een landelijke „Federatie van bonden en cen
trales van R. K. gemeenteraadsleden in Neder
land." Deze maatregelen zijn thans zoo ver ge
vorderd, dat op 12 December a.s. te Utrecht
de oprichtingsvergadering zal kunnen plaats
hebben.
De Partijleiding heeft zich hiermede echteT
niet tevreden gesteld; zij is, overtuigd van
de groote beteekenis der gemeentepolitiek
verder gegaan en heeft aan het Algemeen Par
tijsecretariaat, onder een in hoofdzaak daar
mede belasten leider, een nieuwe afdeeling toe
gevoegd: Het Centraal Adviesbureau voor ge
meentepolitiek.
De taak van het gemeenteraadslid in onze
dagen is verre van gemakkelijk. Het steeds in
omvang toenemende aantal onderwerpen, waar
over de gemeentelijke zorg zich uitstrekt, ver
langt van hem, dat hij om zijn functie naar
behooren te kunnen vervullen zich voort
durend van tal van vraagstukken en bare p-rac-
tische verwezenlijking op de hoogte stelt. Het
raadslid moet zich in de kwesties der gemeente
politiek, welke aan de orde zullen komen, ter
dege Inwerken en eerst dan.is bij in staat om
een dusdanig Beleid, als overeenkomstig de
aangehangen beginselen het meest dienstbaar
wordt geacht aan bet algemeen welzijn, krach
tig te helpen bevorderen.
Het is dikwijls moeilijk in een concreet vraag
stuk de juiste beslissing te nemen. Dit is te
meer het geval, naargelang het raadslid op
zichzelf is aangewezen, niet in de gelegenheid
ia, om deskundige voorlichting te ontvangen
en zldh die gegevens te verschaffen, welke noo
dig zijn om den stand van he-t vraagstuk, dat
hem bezighoudt, te kunnen beoordeelen.
Het Centraal Adviesbureau voor Gemeente
politiek wil aan die bezwaren tegemoet komen
en stelt zich daarvoor in dienst van onze R.K.
gemeenteraadsleden. Volgens art. 2 van bet
Statuut is het de taak van dit bureau:
le. aan gemeenteraadsleden, die lid zijn
der R. K. Staatspartij, desgevraagd advies te
verstrekken over onderwerpen, betreffende 't
bestuur en de huishouding der gemeente;
2e. iaan gemeenteraadsleden, die lid zijn
der R. K. Staatspartij, desgevraagd in bruik
leen af te staan dossiers, die kunnen dienen
om de bruikleener zoo vol'edig mogelijk in te
lichten, omtrent eenig punt van gemeentebe-
16 3e. alle maatregelen te treffen, welke kun-
nen bijdragen tot de juiste toepassing van de
beginselen der Katholieke staatkunde op het
gebied van het bestuur en de huishouding dei
gemeente.
Wil dit nieuwe instituut aan zijn doel
antwoorden, dan moeten vooral twee voor
waarden worden verwezenlijkt.
In de eerste plaats moeten onze gemeente-
raadsleden den weg naar het bureau weten te
vinden. De adviezen worden kosteloos verstrek.,
het materiaal (praeadviezen van Burgemees
ter en Wethouders, rapporten, gemeentelijke
verordeningen enz. enz.) wordt kosteloos in
bruikleen afgestaan. Alle denkbare vraagistuk
ken, die de raadsleden in de mtoefening^
functie ontmoeten, kunnen
MODERNE HONGAARSCHE
SCHILDERKUNST
Tentoonstelling van Móricz Gabor
"We zeiden reedis: bet Katholieke Ziekenhuis is
ner
ter fine van
ICtie oniuiircic",
advies worden voorgelegd en zullen nauwkeu
rig worden bestudeerd en zooveel mogelijk ge
documenteerd worden beantw^°rd- w
Niet weinig draagt aan het gezag van
Adviesbureau bij bet feit, dat - nart«
stuur een tiental leden der R.K. st®fts?®r^
bekwaam op staats- en gemeenterecbtelijk g.
bied heeft bereid gevonden om zitting te ne-
mtn in eene commissie van Toezicht en Bil
stand, die aan het Centraal Bureau is toege
voegd. Zooals bereids medegedeeld is deze Com
missie samengesteld als volgt:
Dr. J. K J. Ten Berge .geneesheer-directeur
van het R.K. ziekenhuis te 's Gravenhage en
oud-wethouder van Utrecht; mr. B. Berger,
burgemeester van Venlo; jhr. mr. L. E. M. vod
Fisenne, lid van Ged. Staten van Zuid Hol
land; prof mr. dr. J. J. van der Grinten, hoog
leeraar aan de R.-K. Universiteit mr P. J. M
Kallen, gemeentesecretaris van Maastricht; W.
Th. de Leeuw, burgemeester van Eist (Gld.)
F. L. D. Nivard, wethouder van Rotterdam; J
J. Roovers, gemeentesecretaris van Amster
dam; mr. dr. G. W. A. van Sonsbeeck, burge
meester van Breda; J J- L. M. Verwiel, burge.
meester van Oisterwijk.
Het behoeft nauwelijks gezegd te worden
maar ter vermijding van ^misverstand is het
toch goed er de aandacht op te vestigen
dat de taak van dit bureau zich beperkt tot
adviseeren en voorlichten; het is m.a.w. geens-
zins de bedoeling aan een raadslid een bepaalde
beslissing op te dringen. Het bureau moet zich
tevreden stellen met gemotiveerd mede te dee-
len, wat onder gegeven omstandigheden bet
juiste standpunt wordt geacht. Zeer wel denk
baar is echter dat bijvoorbeeld zuiver plaatse
lijke toestanden oorzaak zijn, dat het raadslid
het advies niet tot het zijne wenscht te maken
Dit te beoordeelen blijft aan hem en niet
aan he-t bureau.
In de tweede plaats moet de nieuwe instel
ling op den duur de beschikking krijgen over
een belangrijke verzameling studie- en docu
mentatie-materiaal, dat systematisch in een
archief moet worden ondergebracht. Aan de
samenstelling en zooveel mogelijk volledig ma
ken van dit archief wordt thans dagelijks ge
werkt, doch er zal vanzelfsprekend nog eenige
tijd mede gemoeid zijn, vooraleer eene behoor
lijke documentatie omtrent al die onderwerpen
van gemeentebeleid, waarover inlichtingen kun
nen worden gevraagd, aanwezig is. Ofschoon nu
reeds de gelegenheid openstaat ook om be
doeld documentatie-materiaal in bruikleen te
ontvangen, zal aanvankelijk, zoolang het ar
chief nog in wording is, eenige vertraging in
de beantwoording van vragen en in de toezen
ding van gegevens niet zijn te vermijden. Hier
mede valt in den aanvang rekening te houden.
Vermelden wij nog, dat het Centraal Bureau
ook zijn diensten kan aanbieden aan leden der
R. K. Staatspartij, die geen gemeenteraadslid
zijn, ofschoon de instelling allereerst voor ge
meenteraadsleden in het leven is geroepen.
Vertrouwd mag worden, dat men in ruime
mate va.n dit nieuwe instituut, waaraan de
leiding der R. K. Staatspartij zoovee] zorgen
besteedt, zal gebruik maken. Dit is in het be
lang van onze gemeenteraadsleden, die hun
taak zullen zien verlicht, doch niet minder in
bet belang van onze Partij zelf, die door een
krachtige en kundige behartiging der gemeen
tepolitieke belangen haar doel: de toepassing
van de Katholiek staatkundige beginselen in
alle deelen van het staatsbestuur, zal zien be
vorderd.
NAAR EEN KLEURIGE, WEELDERIGE
PERIODE
In huize Schwagermann zijn thans eenige ka
merwanden met werken van den Hongaarachen
schilder Mórocz Gabor behangen, werken naar
inhoud en vorm van verschillende genres, want
wij zien stillevens, landschappen en portret
ten, olieverf arbeid op linnen en paneel, pastei
en potloodteekemingen, stukken, die den tijd
geest verraden en die welke berin-neren aan de
voortbrengselen der renaissance. Gabor werkte
den laatsten tijd met felle, bloeiende kleuren,
waarover echter veelal de droom ligit van het
impressionisme.
Zaterdagmiddag is de tentoonstelling in
tegMiwoordiigheid vant den kunstenaar, den
Hongaarschen consulaatskanselier Alfred
Reisch en enkele Schiedamsche notabelen ge.
opeind. Bij die gelegenheid heeft de heer Rudolf
Pollak van het Hongaarsche gezantschap uil
Den Haag een kort overzicht van de noden-
daagsche Hongaarsche schilderkunst gegeven.
Over een zelfstandige Hongaa-rsche schilder
kunst te spreken, aldus de heer Pollak, zou
een onbescheidenheid en tevens onjuist zijn.
Op het gebied van de beeldende kunsten heef?
Hongarije, evenals in het overige intellectueels
leven zich altijd heel spoedig aan de Wester-
sch-e stroomingen aangesloten.
In het naast® verleden, in de 19e eeuw werd
het pas mogelijk, dat de Hongaarsche schilder
kunst haar plaats zou innemen, die haar in
bet internationale kunstleven toekwam en
merkwaardigerwijze juist toen ook op andere
gebieden der kunst, ja zelfs in politiek de
rootste en roemrijkste gebeurtenissen zich
afspeelden. De groote kunstenaars van deze
eeuw als Székely, Munkaesy, Paal. Szinnyei
Merse, Benczur en zooveel andere hebben in
beweging gebracht den vloed, die met zijn
stroom ook bet Hongaarsche kunstleven vam de
20e eeuw verzadigd beeft. Vooral de schilder
kunst van Michael Munkaesy (in het buiten
land wel Munkaksi genoemd) wist een goeden
naam voor de Hongaarsche schilderkunst ln
het internationale artistiek leven te verwer
ven; het liefst greep hij naar pathetische histo
rische tafereelen, waarvan de Kruiziging of
Christus vóór Pilatus tot de beroemde museum-
werken behooren.
De overbrugging van den renaissancestijl tot
de moderne schilderkunst werd door Ladislous
Paal, Paul Szinnyei Merze en Ripple-Ronai
ondernomen. Een schilderij van Szinnyei Merse,
de „Pik-nik" genaamd, wordt als de clou vam
de Hongaarsche moderne schilderkunst be
schouwd. Waar de oude garde door haar olgen
zoeken en streven zich ontwikkelde, werd er
voor de jongeren een moderne schilderskolonie
gesticht te Nagybanya. Nagybanya is na den
wereldoorlog aan Roemenië toegevoegd en heet
thans Baia Mare. Daar kreeg de moderne Hon
gaarsche schilderkunst den stoot, waardoor het
mogelijk werd, dat haar beoefenaren zich in
de eerste rijen der groote buitenlanders schaar
den. Thans hebben wij schilders als Csók,
Vaszary, Sranyi Grünwald, Buinay, Perl.
mutiter, Marf, Fénves, Czóbel, Póly-a, Zgry.
Koszta om van hen maar enkelen te noemen,
die het bewijs leveren, dat het postexpressio-
nisme een waardige opvolger of beter een waar
dige voortzetting is van hetgeen de groote
meesters der vroegere tijden aan de wereld
schonken. De Hongaarsche schilders, die met
hun kunst van groote lijnen, gewaagde vormen
aan den grooten Nederlander Vincent van Gogh
doen denken, geven ons de verzekering, dat
men in Hongarije een rijke, kleurige en weel
derige periode tegemoet gaat. Vele Hongaar
sche kunstschilders hebben ver over de gren
zen een goeden naam gemaakt. Spr. noemde
in de eerste plaats Fülöp Laszló, die in Londen
woont en werkt, en de portretschilder van
vorsten is. In Parijs is het Vertes, die beroemd
heid verworven heeft. Hier in Nederland zijn
Oszkar Mendlik de zeeschilder, Vilmo Huszar,
Möricz Góth en diens dochter Sari Goth vol
doende bekend.
Daarna vermeldde de heer Pollak nog met
een enkel woord de prestaties van de Hon
gaarsche teekenaars en caricaturisten. zooals
Major, Kelen, Vértes Derso en Lórant.
Verwachting wordt; Matige N.W. wind, later
krimpend en toenemend, bewolking licht tot
-half, later toenemend, waarschijnlijk met eeni-
gen regen. Aanvankelijk dezelfde temperatuur,
later zachter.
Fietsers en motorrijders lichten op van
s avonds 4.16 tot 's morgens 7.27.
SCHIEDAM, 7 Dec. Officieele noteering van
de commissie uit de Kamer van Koopliaiiüui.
0
Moutwijn
Moutwijn per H.L. ad 46 pet. 8.50.
HERMAN JANSEN
Spoeling
Spoeling 1.40.
K. J. M. V. „KATHOLIEK LEVEN"
ST. NICOLAAS EN DE GROOTE GEZINNEN
St. Nioolaas heeft Zondagmiddag een groot
aantal kinderen van groote gezinnen tegelijk
bezocht; do bisschop vond ze in de groote
za-al van den R K. Volksbond blijde en vol
spanning vereenigff. Alle rijen waren geheel
door de kleuters bezet, zoodat de traditioneel©
liedjes hem krachtig toeklonken, toen hij met
zijn zwarten knecht naar voren was geschreden
In zijn toespraak vertelde de heilige man,
dat hij met bijzonder veel genoegen de uit-
noodiging van den R. K. Bond voor Groote
Gezinnen aanvaard had, ondanks de vele ver
zoeken en vermoeienissen dezer dagen. De
Sint had heel wat versnaperingen aan laten
rukken, en deze kwamen dank zij het organi
satorisch talent vam de hoeren en den ijver
en tact van de dames allemaal keurig op haar
bestemming terecht. Van hun belangstelling
gaven o.m. persoonlijk blijk pastoor Möller,
kapelaan Postma en kapelaan Raaffels.
Toen de zakken leeg waren, de kelen schor
van het zingenten eenige vroolijke films ver
toond. kreeg ieder kind (er waren er 944) nog
een pakje mee, waarin een stuk speelgoed en
allerhande zoetigheid. Het was dus een feest,
waarover de jonge tongetjes nog lang zullen
nababbelen.
„Huwelijksmoraal in Rusland"
Over dit onderwerp beeft de Weleerw. Pater
Wolterlbeeik O.P. voor „Katholiek Leven" een
lezing gehouden.
Als aanleiding tot zijn voordracht had spr.
gekozen het boek van Alexandra Kolonté:
„Wege der Liebe". Spr. toonde eerst, aan hoe
die maatschappij opgebouwd is uit de huisge
zinnen. Het huwelijk wordt gebonden door den
band van liefde, en deze wordt onverbreekbaar
door het H. Sacrament. Het bolsjewisme ecb.
ter propageert de vrije liefde en abortus provo
cates is wettelijk erkend. Daardoor zijn er
bijna geen kideren, en die er zijn, kennen geen
ouderhuis en geen ouderliefde. Door hun coë-
diucatie in de tehuizen verliezen of derven zij
i-ederen eenheid voor de vrouw en lijden zij op
zeer jeugdigen leeftijd al aan verschillende ge
slachtsziekten.
In het boek van Ko'lonté worden drie gene
raties beschreven, die de ontwlkkeilng van de
huwelijksmoraal ln Rusland duidelijk weer
geven.
Manja, de eerste generatie, stelde de liefde
boven het huwelijk. De huwelijkshand was
voor haar niet onverbreekbaar. Zij beminde
één persoon, doch zoo spoedig de liefde voor
dezen veranderde in die voor een ander, was
de eerste verbintenis verbroken. Zij behield
echter het principe: slechts één liefde tege
lijk. Zij beschouwde het huwelijk als een
zuiver natuurlijke band, te verbreken, .wan
neer een sterkere liefde dit vroeg.
De tweede generatie Olga, beschouwde den
huwelijksband evenals baar moeder als iets
natuurlijks. Zij echter verdeelde haar liefde
onder verschillende personen.
De derde, tegenwoordige generatie, Genia
hield er een volmaakt bolsjewistische huwe
lijksmoraal op na. Bij haar was het zedelijk
heidsgevoel totaal afgestompt. Zij gaf zich
over aan lederen man, die haar beviel, eclite-r
zonder liefde.
Zoo was dus de ontwikkeling van de liefdes,
moraal: de eerste generatie had één liefde,
de tweede verschillende, de derde geen liefde.
Zoover komt het nu, als men den godsdienst
verdrijft uit de menschenha-rten. Wij kunnen
gerust zeggen, dat de toestanden in dit boek
door de schrijfster, zelf bols-jewiste, waarheids
getrouw zijn weergegeven, toestanden dus, die
zeer zeker bestaan en zelfs algemeen worden
gevolgd
PROPAGANDA-AVOND R- K. SPORT-
VEREENIGING s. G. V.
In aansluiting op ons bericht in hot blad
van Zaterdag zij nog vermeld, diait op boven,
genoemden avond paiter P. J. Lodders S.J. zal
spreken over „De opvoedkundige waarde van
het voetballen in R. K. verband".
De avond vindt plaats in de groote zaal van
de Gezellenvereemiging Schiedam III achter
het R K. Weeshuis en is toegankelijk voor
alle R. K. jongelui. Het aanvangsuur is gosteld
op half negen.
DE CONC.OURSVEREENIGING
De Schiedamsche pos td ui ven vereen iging „De
f'oncoursvereeniging" hield Zondag in café de
Spil een tentoonstelling georganiseerd voor de
leden, welke tentoonstelling uitstekend ge
slaagd is. In de eerste plsfets was de inzen
ding meer dan bevredigend, terwijl voorts veel
belangstelling getoond werd
INLICHTINGEN VERZOCHT
De politie verzoekt om inlichtingen betref-(
fend© een op Vrijdagavond j.l. alhier door een
Engelsche dame uit Londen vermiste porte
feuille, inhoudende een bedrag aan geld en een
geneeskundige verklaring. Vooral op het weer
in bezit krijgen van deze verklaring wordt
prijs gesteld
Er zijn in ons lamd maar weinig stadswijken
t© vinden, die zich zoo afzondierlijk voelen als
onze -Gorzen. Wie over de Varkensluis is ge
gaan (denk er om, niet harder dan 12 K.M.
per uur) laat eigenlijk Schiedam achter zich
liggen. Hij komt dan In de Gorzen te wamde-
len, de kleine arbeidersstad, waarombeen de
havens liggen als oud© singelgracbber,dia
buurt met haar zakelijke namen ais Houtstraat.
Steemstraat, Gasstraat of ontleend aan de na
burige eilanden- Het is hier allemaal nog
nieuw. Titels als Broersvest of Spinhuissteeg
kan men hier dus niet vinden en men is hier
te bescheiden om zijn straten op te dragen aan
de nagedachtenis van Amalia van Solms of
Charlotte de Bourbon.
Misschien zou het meer zin hebben gehad
een van de Gorzenstnaten naar Smte Liduina
te noemen. Want er wordt in veei van de
meer endeels nieuwe maar zwakke huisjes erg
geleden. Voor vele deurtjes hier heelt een
krachtige man getalmd met binnengaan, om
dat hij zijn vrouw moest vertellen, dat hij aan
den dijk was gezet Vroteger stomien hier
schamele stengels diep in het water. Nu kun
nen velen, die op dezen armen grond zjjn neer-
gestreken, met Guido Gezelle zeggen:
O 't ruischen van het ranke riet.
Weergalleme in mijn droevig lied....
Maar de Gorzen zijn wel schamel doch niet
somber. Er heerscht een opgewekt en d uk
volksleven Men is hier graag o-p straat, aller-
minst op zijn mondje gevallen en wat je noemt,
pootig. De jongens «aten maar w«in'S h^ -
muren worden gehavend en ruiten veruteM
Zij moeten toch ergens hun groeiende kracht
op kunnen botvieren.
De Gorzen leven! De oude huisjes ln do
Groenelaan worden allengs in stralende win
kels omgetooverd. Er wordt hier dus gewan
deld en gehandeld. Handige zakenlui mev een
vooruitzienden blik hebben hier filialen ge-
opeind. Zij kennen blijkbaar den aard van e
Gorzenaars. die als zij iets te koopen hebben,
eerst nagaan, of een van hun buurtgenooten
diat soms in zijn winkel voorradig heeft. Zij
vormen immers een aparte stad, bij elkander
kruipend om een bolwerk te vormen tegen he-t
oude zwarte Schiedam, dat zich dikwijls op
zijn beurt los van de Gorzen voc—
De Gorzen hebben niet alleen 'm eigen karak
ter een eigen bevolking en kaste-geest, maar
zij vormen ook een afzonderlijke Katholieke
parochie, hoe bont het geheel der geloofs- of
ongeloofs-overtuigingen dezer bevolking ook is.
Ver schiet de schier loisstaande toren der
11 Hartkerk de lucht in als een baken; niet
voor hen die op de rivier zijn, want ook hier
bemoeien de Schiedammers zich niet mei het
water, waaruit Vlaardingen zijn visch en
Rotterdam zijn booten haalt, maar als een
haken voor de zwoegers aan de ovens en de
kranen.
Hef is wel merkwaardig, dat de herder van
deze eenvoudige buurt van werkers een dich
ter is van symbolieke tragedies en een rede-
naar van stoute taai, maar de wijding, die over
zijn woorden ligt en de oprechte liefde, waar
mee de pastoor zijn menschen tegemoet treedt,
zullen niet nalaten hun weldadigen invloed op
ben uit te oefenen.
Aks men langs de Nieuwe-Maasehraait de
kerk nadert, ziet men haar in haar bee-le be
schermende breedte liggen als een kloek, die
zooveel mogelijk kiekens onder de lage daken
van haar vleugels verzamelen wil. In het ge-
houw wordt men getroffen door het werk van
een schilder, vreemde, frisse he kleuren en
voorname, devote vormen, terwijl onder de
kerk zich een ruim parochiehuis uitstrekt,
dat allengs mooier en geriefelijker wordt.
Zoo blijkt ook hier weer: in dv Gorzen lieoft
men het wel niet breed, maar dit wordt rog
niet als een reden beschouwd om stil te zitten
of nieuwe plannen te smoren.
De Gorzen leven! Leven de Gorzen!
IN DEN WORSTMOLEN!
Een varken van don veehouder W. v. D.
alhier is Zaterdagmiddag onder een trein ge
raakt en gedood. Het cadaver lm Inmiddels be
graven.
DAME RIJDT MEISJE AAN
Zaterdagmiddag reed op de Nieuwe Haven
nabij de Oranjebrug een auto, bestuurd door
een onbekend gebleven dame, het 14-Jarig
meisje S. R. uit de Stationsstraat,, die daur op
haar fiets reed, aan. Het meisje kwam er goed
af; het rijwiel werd aan het voorwiel bescha
digd.
BURGERLIJKE STAND
Aangifte van 25 December
GEBOREN: Dirk, zoon van F. van Willigen
en N. L. Osephius. IJss-elmondestraat 37
Pieter, zoon van P Daan en G. J. Slijp, da
Genestetstraat 5 Cornells, zoon van C. Muil
wijk en A. Nugterein, Ridderkerkschestraat 30
GEHUWD: J. F. Verluiden 26 jaar en J. M,
Jansen 24 jaar.
