HAAT TEGEN DE JESUIETEN
LA NOCHE OSCUR A
r
DE SCHULDEN.
DUITSCHLAND
VERKWISTEND
„Wat de bannelingen
hebben misdaan".
HERKOZEN DICTATOR.
de smokkelhandel aan
MAANDAG 14 DECEMBER 1931
VOGELVRIJ VERKLAARD OM HUN
WELDADEN. HET PLEI
DOOI DER FEITEN.
peil.
„LEGALISEERING" DER DICTATUUR.
SCHIP VERGAAN.
De bemanning op twee na
omgekomen.
DE AARDBEVING IN ITALIË.
JAPANSCH ULTIMATUM.
Tsjingtsao weer bedreigd.
DUITSCHLANDS WESTGRENS.
VOORLOOPIG MORATORIUM DOOR
AMERIKA TE VERLEENEN.
BRUENING'S VERDEDIGING.
DE VERDWIJNING VAN KREGLINGER
DE TARIEVENSTRIJD.
Engeland en Frankrijk.
EEN NIEUW BEELD IN DE
ST. PIETER.
Van den H. Joh. Eudes.
HITLER'S NIET UITGEZONDEN
REDE.
Strijd tegen het communisme.
„Duitschland voor de Duit-
schers
Een lichte aardigheid.
ZAMORA ONTVANGT DE DIPLO-
MATEN.
DE GEVANGENIS ONTVLUCHT.
DUITSCHLAND EN ZWITSERLAND.
Spanje is het vaderland van den stichter
(jer Jesuietenorde. Van oudsher zijn de Spaan-
sche Jesuieten zich ten volle bewust geweest
van de verplichtingen, welke deze eer voor
hun land en vooral voor hen zelf met. zieb
bracht. En tot op den hüidigen dag hebben
zij die eeretaak vervuld op een wijze, die niet
alleen erkenning en waardeering verdient,
maar die ook bewondering afdwingt.
Het is algemeen bekend dat de felle haat
der vijanden van Gods kerk in Spanje zich
juist geconcentreerd heeft op de Jesuieten
Naar de beweegreden daarvan behoeft men
niet lang te zoeken. Want in hun oogen zijn
de Jesuieten buitengewoon gevaarlijk, omdat
zij op een ontzagwekkenden staat van dienst
kunnen wijzen, waardoor zij het aanzien van
geheel de Katholieke Kerk in Spanje een bui-
tengewoon waardevollen dienst bewijzen. En
juist tegen die Kerk gaat de strijd, en alles
wat de Kerk voor Spanje gedaan heeft, zou
men liefst zoo gering mogelijk schatten en
aan de vergetelheid prijsgeven. Vandaar dan
ook die geweldig strenge bepalingen in het
ontwerp grondwet, waar voor alle godsdien
stige orden en congregaties, een uitzondering
gemaakt wordt, behalve voor de Jesuieten.
Volgens het besluit van de Cortes zullen de
Jesuieten dus binnenkort hun vaderland moe
ten verlaten, maar, zooals we in het vervolg
van dit artikel verder zullen zien, het zal
niet mogelijk zijn om dit besluit door te
voeren! de feiten die wij hierbij aanhalen
en waarop wij onze meening gronden, zullen
tevens een overtuigend pleidooi houden voor
de groote verdiensten der bannelingen. En we
behoeven daarvoor niet ver in de geschiedenis
terug te gaan, want nog heden ten dage staan
daar een heele reeks bloeiende inrichtingen
voor de lichamelijke, zedelijke, cultureele en
geestelijke ontwikkeling der Spaansche jeugd
als evenzoovele getuigen voor het reus
achtig werk der Spaansche Jesuieten.
Kosteloos onderwijs op hoog
De Spaansche Jesuieten hebben tal van
echolen opgericht en in stand gehouden, waar
in de jeugd kosteloos lager onderwijs gegeven
wordt.
Men kan deze inrichtingen van onderwijs
in drie groepen onderscheiden: de gewone
dagscholen voor kinderen, de avondscholen
voor jeugdige personen en volwassenen en
eindelijk de Zondagscholen, die vooral be
stemd zijn om onderricht te geven aan fa
brieksmeisjes en dienstboden. Deze scholen
worden over het algemeen zeer druk bezocht:
er is maar een enkele inrichting, waar het
aantal leerlingen beneden 100 blijft Tiendui-
zenden kinderen ontvangen in de lagere
scholen absoluut kosteloos onderricht. Het
aantal meisjes dat de Zondagscholen bezoekt
is wel zeer merkwaardig: in de provincie
Castilie b.v. zijn er 300, in Santiago 200, in
Salamanca 400: voor Barcelona staat het
totaal-cijfer niet aangegeven, maar de Jesuie-
ten hebben daar 15 Zondagscholen: in Grana
da wordt de Zondagschool bezocht door 1000
meisjes en in Saragossa door 2000.
Op de tweede plaats komen dan de ambacht
en nijverheidscholen, waar eveneens kosteloos
onderwijs gegeven wordt en waar jongens en
meisjes voor een vak, beroep of kantoorwerk-
zaamheden worden opgeleid. Daar wordt les
gegeven in electriciteitsleer, mechanica, tee
kenen, machineschrijven, kunstweven, boek
houden, handelsrekenén en vreemde talen.
Ook deze inrichting van onderwijs is weer een
concreet voorbeeld, waaruit blijkt, dat het
onderwijs ook werkelijk op hoog peil staat,
In het „Instituto Catolioo de Artes e Indus
trial" in Madrid ontvangen de leerlingen des
avonds kosteloos onderwijs van dezelfde leera
ren die gedurende den dag den oandidaten voor
ingenieur onderricht geven in mechanica en
electriciteitsleer. De lessen worden gegeven
in dezelfde laboratoria, werkplaatsen en ma
chinekamers. De beschikbare plaatsen in dit
instituut zijn altijd volledig bezet, en de groo
te bedrijven geven juist de voorkeur aan de
candidaten, die daar hun opleiding hebben
ontvangen, omdat daar het onderwijs op zoo'n
hoog peil staat
Het leerprogram voor vrouwen en meisjes
is bovendien nog uitgebreid met huishoudkun
de, dat verschillende vakken omvat.
De rooster van lesuren in de avondschool
voor vrouwen en meisjes te Sansebastian, die
buitengewoon schitterend georganiseerd is,
bevat o.m. de volgende vakken: algemeene
ontwikkeling, rekenen, Fransch, Engelsch
boekhouden, Spaansche grammatica, aardrijks
kunde, stenografie en machineschrijven, tee
kenen, koken, naaien, oostuumknippen, bor-
duren, ja zelfs zang en piano-onderwijs. Het
is vanzelfsprekend, dat in dergelijke inrichtin-
gen van onderwijs ook aan het onderricht in
godsdienst en zedeleer de noodige aandacht
Wordt geschonken.
Het aantal personen, dat van deze inrich
tingen van lager onderwijs, vervolg-onderwijs
en nijverheidsonderwijs kosteloos gebruik kan
maken, beloopt zeker ruim 100.000
Een ander terrein yan werkzaamheden, waar
de Spaansche Jesuieten groote verdiensten
hebben verworven, is de liefdadigheid, die zij
aan armen en noodlijdenden voortdurend heb
ben bewezen: het uitdeelen van levensmidde.
len, het verstrekken van kleeren, ziekenver
pleging, kinderverzorging enz. Nooit klopte
een hongerige tevergeefs aan de kloosterpoort
bij de Jesuieten! Er zijn Jesuieten-colleges
zooals b.v. in Granada en Ona waar lederen
dag meer dan 100 warme maaltijden worden
verstrekt. Daarnaast bestaan onder directie
der Jesuieten goedkoope volkskeukens. Behal
ve giften in natura worden er ook veel aal-
moezen gegeven: dat bedraagt ieder jaar ont
zaglijke sommen. De Jesuieten hebben vaak
het initiatief genomen om een stelselmatig
georganiseerde beoefening der liefdadigheid in
het leven te roepen, zooals de Sint Vincentius-
vereeniging en dergelijke instellingen, waar
door duizenden arme huisgezinnen in heel
Spanje worden ondersteund.
Moeders met hinderen op
den arm houden de wacht.
In Madrid hebben de Jesuieten een inrich
ting geopend, waar de moeders des morgens
haar kinderen in bewaring kunnen geven, zoo
dat zij zich ongestoord aan haar dagtaak kun
nen wijden: de kinderen worden daar hygië-
nisch onder leiding va-n deskundige verpleeg
sters gratis gevoed Het gebouw van deze in
richting werd op dien verschrikkelijken elfden
Mei, toen tal van kloosters en kerken in brand
gestoken werden, gespaard, omdat de vrouwen
uit die volksbuurt met haar kinderen op den
arm heel den nacht door de wacht hielden.
De opofferende liefdadigheid der Spaansche
Jesuieten heeft ongetwijfeld haar hoogtepunt
bereikt in den hoogsten graad van zelfverloo-
chening en onbaatzuchtigheid, die zij getoond
hebben bij de verpleging van de armsten der
armen, die aan ziekte van den H Lazarus Ie-
den. de melaatschheid.
De inrichting voor deze vreeselijke ziekten
werd in het voorjaar van 1908 door den Jesuie-
tenpater Ca-dos Ferris gesticht. De_ melaatschen-
kolonie van Fontilles (Alicante) is een model
inrichting die in geheel Spanje zoowel wat
haar inrichting als verzorging betreft haars
gelijke niet vindt. In dit instituut werden van
19081929 niet minder dan 635 melaatschen
(436 mannelijke en 199 vrouwelijke patiënten)
liefderijk opgenomen en zorgzaam verpleegd
De zorg der Jesuieten voor de landverhui
zers gaan we stilzwijgend voorby, alsmede het
gevangeniswerk, waar de Paters als barm
hartige Samaritanen rondgingen langs de cel
len van deze uitgestootenen der maatschappij,
die ook nog behoefte hadden aan een goed
woord en aan hechten steun bij hun terugkeer
in de vrije maatschappij.
Ook op gebied der sociale organisaties heb
ben de Jesuieten groote verdiensten. Het was
immers de bekende Pater Vicent die de eerste
Katholieke werklieden-vereeniging de „Circu-
los Catholicos" in het leven riep. Pater Palau
S J was de onvermoeide baanbreker bij de
verspreiding ran de Katholieke sociale begin
selen. Aan Pater Nevares S.J. is het in eer
ste instantie te danken dat de „Confe-deracion
Catolica Agraria" werd opgericht, een organi
satie die thans in geheel Spanje haar afdeelin-
gen 'heeft en waardoor de kleine landbouwers
niet terecht behoefden te komen in handen van
woekeraars. Naast tal van andere instellingen
wefd ook een groote verbruikscoöperatie in het
leven geroepen. Een der hoofdcentrales, waar
de Spaansche Jesuieten hun sociale werkzaam
heden geconcentreerd hadden was Bilbao. Daar
ligt de bakermat van het vakvereenigingswe-
zen. De Jesuieten hebben woningbouwvereeni-
gingen gesticht om goedkoope en gezonde hui
zen aan de mensehen te verschaffen, zij hebben
spaarkassen en allerlei onderlinge verzekerin
gen in het leven geroepen. In dit verband zij
vermeld de „Cofradia de Pescadores" (de vis-
schersbond) die drie jaar geleden in El Pale
(Malaga) gesticht werd.
Naast de behartiging van de stoffelijke en
zedelijke belangen der leden trachten deze ver-
eenigingen vooral de viascherij-methoden te
vervolmaken; zij hadden een afzonderlijke or
ganisatie die zorgde voor een voldoend afzet
gebied voor hun visc-h; zij hadden een eigen
fabriek van vischconserven, enz. enz.
De zorg voor de verwaar
loosde jeugd.
Tenslotte zij nog gewezen op een heel an
deren tak van de sociale werkdadigheid der
Spaansche Jesuieten, die ook hun zorgen uit
strekten over de jeugdige misdadigers en in
het algemeen over de verwaarloosde jeugd. De
..Casa dei Nino Jesus" (Tehuis van het kind
Jesus) in Malaga geniet op dit print een zekere
vermaardheid: dit is een soort opvoedingsge
sticht, waarin echter ook jeugdige personen,
die geen tehuis meer hebben, worden opge
nomen.
Toen op den 12den Mei in Malaga de ker
ken en kloosters in brand werden gestoken,
hebben de jongens van dit gesticht „hun huis"
met hand en tand verdedigd en van den onder
gang gered. Wat heel merkwaardig is: ook het
tegenwoordige republikeinsche gemeentebestuur
betaalt voor deze verwaarloosde jeugd even
goed de jaarlijksehe subsidie als onder het
vorig stadsbestuur, hetgeen een stille erkenning
is van de groote verdiensten van dit opvoed
kundig instituut.
Wij kunnen natuurlijk slechts een vluchtig
overzicht geven van het geweldige terrein waar
over het cultureele werk der Jesuieten zich
uitstrekt. Wij willen thans nog even stilstaan
bij het middelbaar onderwijs.
De Jesuieten hebben in Spanje 21 middel
bare scholen die door ongeveer zes k zeven
duizend leerlingen bezocht worden. In de laat
ste 50 jaar hebben meer dan 60.000 studenten
daar hun eindexamen gymnasium behaald;
daarbij waren heel veel jongens wier ouders
reeds lang met de Kerk gebroken hadden. De
inwendige inrichting van deze middelbare scho
len en de veelzijdigheid der ontwikkeling die
daar gegeven wordt (ook aan de sportbeoefe
ning wordt de noodige aandacht verleend) kan
iederen toets der critiek doorstaan. Ook aan
deze gymnasia werden tallooze begaafde stu
denten kosteloos opgeleid. Er waren ieder jaar
twee a drieduizend studenten, die bij de Jesuie
ten kosteloos hun gymnasiale studiën konden
voltooien.
Geheel aanpassend bij het middelbaar onder
wijs strekte de zorg der Jesuieten zich ook uit
over de inrichtingen van hooger onderwijs. We
noemen slechts als een der oudste inrichtingen
de universiteit van Deusto, de Pauselijke
universiteit van Comillas waar juist de kinde
ren uit d» arbeidersklasse zich tot het II. Pries
terschap konden voorbereiden. De Congregatie
voor de Seminaries heeft herhaaldelijk met
den' grooten lof over deze inrichting van on
derwijs gesproken: meer dan 600 priesters uit
de arbeidersklasse hebben daar hun opleiding
genoten. Ook de handelshoogeschool van Deusto
verdient nog vermelding: een regeeringsver-
tegenwoordiger van België, die een studiereis
door Europa en Amerika gemaakt had, ver
klaarde in een officieel rapport aan zijn regee
ring, dat die handelshoogeschool de beste was
die hij ontmoet had: dan volgde het chemisch
instituut en het biologisch laboratorium van
Sarrid, het reeds genoemde instituut Catolico
de Artes e Industrias en ten slotte nog twee
observatoria n.l. het Ebro-observatorium dat
zich hoofdzakelijk met Geophysiek, electro-
meteorologie en heliophysiek bezig houdt, ter
wijl het observatorium van Cartuja in Granada
speciaal astronomie en meteorologie observeert
en seismografische waarnemingen doet. Beide
observatoria staan ac de wetenschappelijke
wereld hoog aangeschreven.
Voeg daar nog bi] de talrijke tijdschriften
die door de Jesuieten op allerlei wetenschap
pelijk gebied werden verzorgd en uitgegeven
en waarin vooraanstaande Jesuieten hun toon
aangevende wetenschappelijke bijdragen plaat
sten. De Jesuieten droegen de cultuur ook uit
ver buiten Spanje: vooral in de koloniën; in
Indië, China, Japan en op de eilanden van
den Stillen Oceaan en in Rome het hart der
wereld hadden zij hun inrichtingen voor mid
delbaar en hooger onderwijs.
Ten slotte mogen we niet vergeten wat de
Spaansche Jesuieten voor de cultuur van
Spaansch— Zuid Amerika hebben gedaan en nog
steeds verrichten.
Men mag gerust de vraag stellen: „Kan
Spanje, onverschillig, hoe de politieke verhou
dingen ook mogen zijn, straffeloos afstand
doen van dit brandpunt der cultuur, waarin
deze mannen staan, die al hun beste krachten
besteden aan de opvoeding der jeugd, die ge
heel hun leven in dienst gesteld hebben van
de wetenschap ten voordeele van Spanje Een
onpartijdig beoordeelaar, die ook slechts op
pervlakkig kennis genomen heeft van den om
vangrijken wetenschappelijken arbeid der Je
suieten zal volmondig moeten antwoörden:
„Nooit of te nimmer."
Wanneer Spanje zijn Jesuieten over de gren
zen zou jagen, die zulke enorme verdiensten
verworven hebben om Spanje tot hoogere ont
wikkeling te brengen en eèn plaats te geven
onder de cultuurvolken, dan zou dit niet alleen
een schandaal zijn voor de geheele beschaafde
wereld, maar men zou ook niet in staat zijn
om ook maar eenigermate de leemte aan te
vullen, die hun heengaan zou achterlaten.
De Vrijdag gehouden verkiezingen
In aansluiting op ons berichit, volgens welk
de Litausche staatspresident Antonas Smetona,
„wiens camdiidatuur niet bestreden werd" met
een ruime absolute meerderheid herkozen werd,
vernemen wij het volgende:
De presidentsverkiezing, waarvan hier spra
ke is, was niets anders dan een verkapt mid
del, om de dictatuur, die reeds zooveel geweld
daden tegenover de Katholieken begaan heeft,
te legaliseeren.
Den 25sten November j.l. publiceerde de
staatspresident plotseling een wet, volgens
welke reeds den Hen December presidentsver
kiezingen zouden plaats vinden.
Tijd tot voorbereiding werd natuurlijk niet
gegeven, was echter in den geest der dictatoren
ook niet noodig.
De door de landraden bijeengeroepen leden
der gemeenteraden kwamen reeds den 2en
December bijeen, om de gelukkige kiezers aan
te wijzen. Deze, in totaal 118, hebben gisteren
„gekozen". De plechtigheid vond plaats onder
een zwager van Smetona, den ouden en nieu-
wen staatspresident.
De candidaat heeft natuurlijk geen oogen-
blik in zorgen gezeten over den uitslag der
verkiezingen, daar de leden der dorpsgemeen
teraden bijna uitsluitend door de hem wel
gezinde landraden en de leden van de stede
lijke gemeenteraden voor de helft door de re
geering Worden benoemd.
Niettemin had men nog een voorzorgsmaat
regel in de wet opgenomen. Daar 50 pet. der
afgevaardigden voor de verkiezing noodig zijn,
vaardigde men een bepaling uit, volgens welke
de voorzitter van de kiezersvergadering te be
slissen heeft, of de vereischte 50 pet. aanwe
zig zijn. Verder werd bepaald, dat de kiezers
vergadering zich met geen enkele andere kwes
tie aan de verkiezing bezig mag houden en dat
iedere rustverstoorder volgens de wet gestraft
wordt
En zoo geschiedde het, dat Smetona's can-
didatuur niet bestreden werd en dat hij met
een absolute meerderheid gekozen werd en
dat het program der katholiekenvervolgers
voorloopig nog safe is in Litauen.
KOPENHAGEN, 12 December. (V.D.) Het
Duitsche s.s. Venus'', dat onder de vlag van
Panama vaart, is Vrijdagavond bij de Noor-
sche kust in open zee in een vreeselijken Zuid-
Wester-orkaan geraakt.
Het schip strandde bij Maaloey tusschen
Bergen en Alesund. Hoewel het nog eenmaal
loskwam, was het niet meer te behouden, daar
het volkomen lek geslagen was.
Ondanks den sterken zeegang, ging de be
manning, die uit 13 koppen bestond in de
reddingsbooten. De grootste reddingsboot,
waarin zich zeven man bevonden, werd in de
draaikolken van het zinkend schip naar de
diepte gezogen. De andere boot kon het land
bereiken, doch van de zes man waren reeds
drie bevoren. Een der overlevenden stierf on
middellijk na de landing.
Reeds een tiental angstige dagen
De aardbeving, die Cerignola in de cam
pagne sinds tien dagen met langere of kortere
tussehenpoozen teistert, wordt nog steeds
waargenomen. De bevolking woont sinds het
begin van deze maand in tenten op een vlakte
buiten bet bedreigde gebied.
In het midden van het kamp is op een klein
hoofdaltaar een Madonnabeeld geplaatst,
waarvoor de menigte komt bidden. De over
heid stelt alle pogingen in bet werk om de
menschen van voedsel te voorzien.
Intusschen zijn ingenieurs en metselaars
bezig, de ingestorte en beschadigde woningen
te vervangen, zoodat de bevolking onderdak
vindt, zoodra het gevaar geweken is.
MOSKOU, 12 December. (V.D.) Volgens een
bericht uit Moekden, is aldaar heden bekend
gemaakt, dat de opperbevelhebber van de Ja
pansche troepen in Mandsjoerije, generaal
Honjo, verklaard heeft, dat het Japansche
oppercommando aan maarschalk Tsjang Hsoe
Liang den eisch gesteld heeft, Tsjingtsao on.
middellijk te ontruimen en de Chineesche
troepen terstond op transport te stellen naar
Peking.
Wanneer aan dezen eisch geen gevolg ge
geven wordt, zou het Japansche oppercomman-
do zich genoodzaakt zien Tsjingtsao te be-
zetten.
Een der talrijke ministeriegebouwen te
Washington, het departement van handel,
gebouwd als een reusachtig renaissance-
paleis.
Voornamelijk door werkloozen
BERLIJN, 12 December. (W.B.) In de be
grotingscommissie van den rijksdag werden
vandaag door de regeering verklaringen afge
legd over den zich steeds meer uitbreidenden
smokkelhandel aan de Duitsche Westgrens,
niet name aan de Nederlandsche grens.
De regeering wilde met deze verklaringen
een kleine overschrijding van het budget voor
de grensbewaking motiveeren.
De smokkelhandel aan de Westgrenzen
wordt door tot honderd man sterke smokke-
laarsbenden uitgeoefend, die ten deele sterk
bewapend zijn en zich tegen de beambten ver
weren.
Omvang der smokkelarij
De omvang van de smokkelarij blijkt reeds
uit het feit, dat de geheele handel in het Wes
ten van het Duitsche rijk door de smokkelarij
sterk benadeeld wordt.
De gesmokkelde waren, voornamelijk thee,
koffie, sigaretten, sigarettenpapier, tabak en
meelproducten, worden naar de groote steden
van het Rijnland en Westfalen gezonden, doch
ook naar Berlijn weten de smokkelaars hun
waren te brengen.
De voornaamste oorzaak van de smokkelarij
is de groote ellende der werkloosheid. Het zijn
vooral werkloozen, die de gesmokkelde waren
in kleine hoeveelheden in de groote steden
verhandelen.
De smokkelwaar wordt op van te voren af
gesproken geheime plaatsen verborgen en ver
volgens door vertrouwensmannen op motorfiet
sen verder Duitschland ingebracht.
Den laatsten tijd is het bij ontmoetingen
tusschen de douane en smokkelaars herhaal
delijk tot ernstige vuurgevechten gekomen.
Niet zelden zijn de beambten gedwongen, ge
pantserde smokkelauto's, welke de eerste linie
hebben weten te doorbreken, met motorfietsen
en auto's te achtervolgen en gewapenderhand
tot stilstaan te dwingen.
Ondanks al deze moeilijkheden wordt de
strijd tegen den smokkelhandel met alle kracht
voortgezet. Zoo werden alleen in de districten
Munster, Düsseldorf en Keulen van 1 April tot
30 October 25.800 gevallen van smokkelarij
ontdekt en 18.900.000 sigaretten, 223.000 pakjes
sigarettenpapier, 45.000 sigaren, 30.460 kg.
tabak, 252.600 kg. koren, 112.600 kg. meelpro
ducten, 860 fietsen, 125 motorfietsen en 115
auto's in beslag genomen.
Om zeker te zijn van de trouw der douane
beambten en ben tot nog meer krachtsinspan
ning aan te sporen, is het noodzakelijk hen
extra te beloonen.
De hiervoor uit te trekken gelden komen in
den vorm van geldboeten en de waarde van
inbeslaggenomen smokkelwaren ruimechoots
in de rijkskas terug.
NEW YORK, 12 December. (N.T.A.) De
„Associated Press" meldt uit Washington, dat
de regee-ring met de partijleiders in den se
naat een overeenkomst heeft bereikt, volgens
welke de schuldenbetalingen door de Europee-
sche landen, die Dinsdag voldaan moeten wor
den, worden uitgesteld, tot het Hoover-mora
torium geratificeerd wordt.
Collier, de voorzitter der financieele com
missie van het huis van afgevaardigden, zal
Maandag een voorstel tot ratificeering van het
moratorium indienen.
Hoover's program.
Uit een uitvoeriger lezing van de door Mel
lon gehouden rede blijkt nog, dat de minister
van financiën zijn verdediging van Hoover's
politiek aldus omschreef:
Engeland is Amerika's beste klant. De Ame-
rikaanscke landbouw en de Amerikaansche
arbeiders moesten er eens over nadenken,
wat voor gevolgen bet zal hebben, als Enge
land niet meer tot betalen in staat is.
Van het standpunt van den Engelschen be
lastingbetaler uit, aldus Mellon, is Engeland
thans een bedrag schuldig, dat de oorspron
kelijk vastgestelde som verre te boven gaat.
Dit is het beste bewijs, dat de Amerikaan
sche regeering de verplichtingen van haar
schuldenaars aan een nieuw onderzoek moet
onderwerpen.
Het is absoluut noodig, zich rekenschap te
geven van de werkelijkheid en te erkennen,
dat Europa thans <^n schulden niet volledig
betalen kan.
Een herstel in het buitenland is voor Ame
rika wel dienstig, doch ten slotte moeten wij
op ons zelf vertrouwen.
President Hoover, verklaarde, zich niet door
partijbelangen te zullen laten leiden en doei
daarom een beroep op het geheele volk, de
regeering te steunen bij de uitvoering van
haar economisch programma.
De moeilijkheden met de
partijen.
NEW-YORK, 12 December. (H.N.) Het voor
nemen van staatssecretaris Stimson, om aan
de schuldenaarsstaten een nota te zenden,
waarin verklaard wordt, dat zij bij niet vol
doen van de op 15 December vervallende ver
plichtingen niet beschouwd zullen worden als
ingebreke te zijn gebleven, stuitte op verzet
bij de partijleiders.
Doordien de tweede boodschap van presi
dent Hoover zoo laat gereed was gekomen,
bestond er geen gelegenheid, over den inhoud
daarvan overleg te plegen met de partijleiders
voor het begin van de algemeene beraadsla
gingen.
Mellon en de onderstaatssecretaris van de
schatkist, Mills, hadden daarop nog nader met de
partijleiders geconfereerd, doch het was Mills
niet gelukt, de toestemming van de partijlei
ders voor de af te zenden nota te verkrijgen.
Mac Fadden had in zeer scherpen vorm ver
klaard, dat Stimson niet bevoegd was een
dergelijke nota af te zenden, aangezien slechts
het congres over deze kwestie heeft te beslis
sen.
Hij wees daarbij op de verklaring, door
Stimson bij de ratificatie van de Mellon
Berenger overeenkomst afgelegd, dat het con
gres in deze zaak het laatste woord heeft te
zeggen.
Thans is een overeenkomst bereikt.
Nieuwe veronderstellingen
Onze Brusselsohe correspondent meldt ons
Aan de hand van nieuwe veronderstellin
gen rond de verdwijning van Kregli-nger,
schijnt men het thans niet voor onmogelijk
to houden dat de Antwerpsche koopman zich
naar Den Haag zou begeven hebben. Er wor
den thans opsporingen in deze richting ge-
daan.
LONDEN 12 December (H.N.) De Londen-
sche gezant te Parijs heeft gisteren een onder
houd met den Franschen minister-president
gehad over het vraagstuk van den toeslag van
15 pet. op de invoerrechten, die van Engelsche
goederen wordt geheven.
De Engelsche regeering beklaagt zich vooral
over de belemmeringen, welke de invoer van
Engelsche kolen hiervan ondervindt.
Laval zegde toe, dat de Fransche regeering
deze kwestie in vriendschappelijken zin zal
overwegen.
Te Londen wordt deze toestemming zoo op
gevat, dat Laval deze kwestie niet alleen van
het gezichtspunt der afzonderlijke ministeries
zal beschouwen, doch ook van het hoogere
standpunt der politieke betrekkingen tusschen
beide landen. Te Londen vertrouwt men, dat
thans spoedig een overeenstemming in deze
kwestie zal worden bereikt.
Men schrijft ons uit Rome:
In de St. Pieter heeft men een aanvang ge
maakt met de werkzaamheden tot oprichting
van een kolossaal marmeren standbeeld van
den H. Johannes Eudes, stichter van de Con
gregatie van Jesus en Maria, gewoonlijk
Eudisten genoemd.
Het standbeeld wordt geplaatst aan de
rechterzijde van het hoofdschip der basiliek
en wel in de bovenste nis naast den tweeden
pijler. In de lagere nis bevindt zich reeds het
beeld van den H. Vincentius k Paulo.
Om het enorm zware beeld op te heffen tot
de tweede verdieping der basiliek, moet een
btfsondere sterke stelling worden opgericht.
I
De rede, die Hitier voor de Amerikaansche
luisteraars wilde houden en waarvan de uit
zending, gelijk gemeld, verboden werd, is een
korte samenvatting van geschiedenis en doel
stelling der nationaal-socialistische partij.
Hitier begint met de oprichting der natio
naal-socialistische partij in 1919 door zeven
mannen.
Vervolgens schildert hij den groei der partij,
die nu de grootste van Duitschland is en 14
k 15 millioen kiezers heeft.
De ontwikkeling, zooals die tot nog toe is
gegaan, is veroorzaakt door de catastrofe van
1918, waarvoor alle bestaande politieke par
tijen min of meer verantwoordelijk zijn.
Toen de nationaal-socialistische beweging
werd opgericht, stond Duitschland voor de
eerste maal op den rand van het bolsjewisme.
Reeds twaalf jaar geleden was Hitler van
meening geweest, dat de overwinning van het
communisme in Duitschland het begin van
een algemeene wereldcatastrofe zou zijn.
De strijd tegen het communisme was bui
tengewoon moeilijk. De onverstandige en ha
telijke politieke en economische behandeling
van Duitschland sedert Versailles heeft meer
dan zes millioen volwassenen naar het com
munisme gedreven.
Wanneer Amerika, om bij eenzelfde percen
tage te blijven, maar twaalf millioen commu
nisten bad, dan zou het ook begrijpen, hoe
vast besloten de strijd tegen het bolsjewisme
gevoerd moet worden.
Het verdrag van Versailles verscheurt de
solidariteit tusschen de naties en drijft de
volken naar een wereldrevolutie.
Het slot van Hitler's rede luidt letterlijk:
„Mijn beweging erkent elke van koopman tot
kcopman aangegane schuldverplichting.
Het recht echter, om een volk uit politieke
overwegingen voor onafzienbare tijden met
schattingsbetalingen te belasten en daardoor
tot permanenten schuldenaar te maken, zou
de nationaal-socialistische beweging nocit er
kennen.
Mijn partij is geen beweging van vertwijfe
ling, doch een beweging van hoop. Wij geloo-
ven, dat wij langs wettigen weg de macht in
Duitschland veroveren kunnen.
Ons parool zal dan zijn: de wereld geven
wat wij haar verplicht zijn. het Duitsche volk
echter verzekeren, wat het noodig heeft om
als souverein volk te leven.
Wij willen niets anders dan een Monroe-
leer voor alle Duitsche mannen, vrouwen en
kinderen onder het motto: „Duitschland voor
de Duitschers
BERLIJN, 12 December. (H.N.) Rijkskan
selier dr. Brüning heeft op het jaarlijksehe
banket van de Amerikaansche Kamer van
Koophandel te Berlijn een rede door minister
Warmboldl doen voorlezen, waarin hij Duitsch
land verdedigt tegen de door het buitenland
geuite verwijten van verkwisting.
Tot 1929 hebben de buitenlandsche credle-
ten den werkelijken toestand verborgen. Sedert
is een toestand ingetreden, zooals men in de
geschiedenis van Duitschland nog niet heeft
beleefd.
De rijkskanselier betwist, dat Duitschland
lichtvaardig geleend en het geld onzakelijk en
verkwistend heeft besteed.
Men wijst daarbij in het bijzonder op de
steden die sportterreinen aangelegd en plane
taria gesticht hebben.
Indien fouten zijn begaan, dan zijn die niet
te verontschuldigen. De landen en gemeenten,
tegen wie deze verwijten in het hijzonder zijn
gericht, nebben echter slechts 12 pet. van het
totale bedrag geleend. Op een totaal van 26.2
milliard is in de 7 jaar na 1924 265 millioen
uitgegeven voor kunsten, wetenschap, voor
sport en voor de volksgezondheid.
Alleen bij deze uitgaven zou van verkwis
ting gesproken kunnen worden. Men vergete
echter niet, dat in deze jaren het Duitsche volk
na een langen tijd van onderbreking geloofde,
weer op cultuurgebied zijn werkzaamheid te
kunnen ontplooien.
De uitgaven voor den woningbouw mogen,
niet als luxeuitgaven worden beschouwd. In
de jaren na den oorlog was het een behoefte,
den tijdens den oorlog gestaakten woningbouw
weer op gang te brengen. Dat was het geval
in alle landen, die bij den oorlog betrokken
zijn geweest.
Zoo men al gemeend heeft dat een tijdperk
van grooten economischen bloei voor de deur
stond, zoo heeft men zich vergist. Dit i-s ech
ter in alle landen het geval geweest, doch men
kan niet zeggen, dat het eene land het andere
heeft misleid.
Ook is niet lichtvaardig geleend in dien zin,
dat men zich geen zorgen voor de terugbeta
ling heeft gemaakt. De Duitsche schuldenaars
zijn hun verplichtingen nagekomen, zelfs nog
in dit voorjaar, toen de onverwachte opzeg
gingen van de credieten op korten termijn los
kwamen.
De crisis zou nooit zoo'n uitbreiding hebben
aangenomen, indien de sehuldeischers niet
zenuwachtig waren geworden.
Ook onder de Stillhalte-overeenkomst is voot
den rentedienst goed gezorgd. Na het tot
stand komen van deze overeenkomst zijn tot
midden November meer dan 6 milliard mark
op de credieten terugbetaald.
Hierdoor is het bewijs geleverd, dat het Duit.
sche volk alles wil doen om zijn sehuldeischers
te bevredigen.
De rijkskanselier wees er ook o®, dat de
crisis slechts door internationale samenwer
king is te overwinnen. Tot nu toe is daarvan
echter niets te bespeuren. Integendeel, de
economische concurrentiestrijd wordt steeds
grooter.
De schulden kunnen echter slechts door de
oversohotten uit den uitvoer worden betaald.
Indien Duitschland als eerlijk schuldenaar de
credieten wil terugbetalen dan zal het nog
grootere moeiten moeten doen om zij-n uitvoer
te doen toenemen.
Men staat thans voor deze beslissing: Of men
late Duitschland uitvoeren en dan kan het ook
betalen of men belemmere den uitvoer, doch
dan maken de sehuldeischers zelf de betaling
van de schulden onmogelijk.
Toespraak van den nuntius.
MADRID, 12 Decei her. (B.T.A.) In het pa,
leis van den president heeft Zamora vandaag
de gelukwenschen van het corps diplomatique
in ontvangst genomen. -
Mgr. Tedeschini, de pauselijke nuntius en
deken van het corps diplomatique, sprak een
rede uit, waarin hij den leider van den staat
in naam van het corps diplomatique en in het
bijzonder in naam van Z. H. den Paus be-
groette en den wensch uitsprak, dat Spanje
onder zijn bestuur groot mag worden.
Maar weinig plezier van hun vrijheid
LEAVENWORTH (Texas) 11 December (R.O).
Zes gevangenen die zich heimelijk van geweren
hadden voorzien, dwongen den directeur der
gevangenis de groote poort te openen, waarna
zij in een door hen gerequireerden „militairen"
auto er vandoor gingen. Drie gevangenen wer
den opnieuw gepakt in een boerderij, na een
vuurgevecht, waarbij er twee gewond werden.
De drie anderen werden in een andere boerde
rij, waarin zij zich gebarricadeerd hadden, dood
gevonden. Men gelooft, dat zij zelfmoord had
den gepleegd, ofschoon het ook mogelijk is,
dat ze gedood werden, want de politie had met
traanverwekkende bommen geworpen en een
levendig vuur onderhouden op hun schuil
plaats.
De afgebroken onderhandelingen.
BERLIJN, 12 December. (W.B.) In verband
met het afbreken van de onderhandelingen
tusschen Duitschland en Zwitserland over een
handelsverdrag, vernemen wij uit politieke
kringen, dat thans met betrekkelijke zekerheid
verwacht kan worden, dat Zwitserland op 18
December, den vervaldatum van het loopende
verdrag, het handelsverdrag zal opzeggen, zoo-
dat dit op 4 Februari a.s. buiten werkin*
treedt.
Het ontwerp voor het monument ter
nagedachtenis aan de gevallen leden
van het Balbo.eskader.
