ALGEMEEN OVERZICHT.
INSTORTING IN EEN VLEUGEL VAN
HET VATICAAN
WOENSDAG 23 DECEMBER 1931
DE STRIJD OM
MANDSJOERIJE.
DE HERSTELKWESTIE.
'S WERELDS NOOD.
DE VATIGAANSGHE BIBLIOTHEEK DOOP
VERNIELING GETEISTERD.
ARBEIDERS ONDER DE
PUINEN BEDOLVEN
DE V. B.-COMMISSIE VAN
ONDERZOEK.
ONTWAPENINGSCONFERENTIE.
Toch uitstel
AANSLAG OP REINHARD
FRIEDLaNDER.
SARRASANI IN BELGIE.
HET ONDERZOEK TE
BAZEL.
Het rapport gedeeltelijk gereed.
HET NIEUW E CUNARD.MAILSCHIP.
DE BRAND IN HET
„ALTE SCHLOSS".
Twee dooden. vijf-en-dertig
gewonden.
AUTO MET NAZT-LEIDERS
VERONGELUKT.
Ook Hitier en Goebbels gewond.
HET LUEBECK-PROCES.
OPROER IN EEN GEVANGENIS.
EEN SCHRIJVEN VAN HET
HONGAARSGH EPISCOPAAT.
DE WERKLOOSHEID IN FRANKRIJK.
Groote materieele schadeniet te
schatten verlies aan kunst
waarden.
DE PAUS „BUITEN HET
VATICAAN".
Door kinderen toegejuicht.
KERSTNACHT TE BRUGGE.
Het gemeentebestuur zorgt voor
wijdingsvol program.
PRIJSWINNAAR BOUWT EEN KERK.
EEN KERK ZONDER FUNDAMENT.
Ontwapeningskansen
Geen enkele mogendheid schijnt de verant
woordelijkheid aan te durven om een uitstel
van de groote ontwapeningsconferentie te vra
gen. Meerdere regeeringen zouden gaarne een
uitstel van enkele weken, hoogstens tot einde
Mei zien, opdat geen twee zoo belangrijke con
ferenties als die over herstel en over ontwa
pening zouden samenvallen, terwijl anderzijds
de hartstochten, welke ongetwijfeld door de
reparatie-besprekingen ontketend zullen wor
den. wel eenigen' tijd noodig zullen hebben om
weer tot rust en kalmte te komen.
Eenig tegenwicht tegen het gevaar, dat de
ontwapeningsconferentie in den aanvang reeds
door passioneele uitbarstingen ernstig zal ver
stoord worden, heeft men ongetwijfeld in den
langen levensduur, welke aan dit belangrijke
volkenbondswerk b^lcboren is. De Ameri-
kaansche staatssecretaris Stimson heeft, bij de
beiekening der kosten, in een nota aan pre
sident Hoover als zijn verwachting uitgespro
ken, dat dé conferentie mogelijk acht maan
den zal duren, met een totale uitgave voor de
Vereenigde Staten van ruim een millioen gul
den. Overigens een uiterst gering bedrag, ver
geleken bij de milliarden, welke jaarlijks voor
leger en vloot worden uitgegeven.
Die schatting van acht maanden bewijst,
eerstens dat men op geweldige moeilijkheden'
rekent, welke slechts zeer langzaam, wellicht
alleen door een afmattingstactiek opgelost zul
len kunnen worden, en vervolgens, dat de
regeeringen vastbesloten zijn in elk geval tot
een bevredigend resultaat te komen.
Het laatste is intusschen minder evident
dan het eerste. En men behoeft slechts de re
devoeringen, welke de laatste dagen, vooral
door Fransche staatslieden uitgesproken zijn,
over te lezen om te beseffen, welke obstakels
op den weg der ontwapening zullen opgewor
pen worden.
Ook in Frankrijk beseft men dit. Men begrijpt
daar, dat de verwijten der volken voora! aan
het adres der Parijsche regeering gericht zul
len zijn. „Men heeft Frankrijk vaak verweten,
zeide de Fransche premier Laval nog Zondag
J.1, dat Frankrijk belemmering op belemmering
stapelt, dat het zelfs de verdaging der con
ferentie nastreeft. De vertegenwoordigers van
Frankrijk zullen op den vastgestelden datum
te Genëve zijn. Zij zullen de ware gedaante van
ons land doen uitschitteren: vredelievend, vol
haat jegens den oorlog. Ziedaar het gevoelen
van Frankrijks openbare meening. Hoe zou het
ook anders kunnen zijn? Wij koesteren geen
enkel plan van hegemonie. Onze militaire ere-
dieten worden uitsluitend voor de verdediging
en niet voor den aanval benut".
Betreffende die hegemonie-plannen kan men
met Laval van meening verschillen, in zoo
verre zij van invloed zijn op Frankrijks bewa
pening. Frankrijk bezit de hegemonie in
Europa, politiek en door de omstandigheden
ook economisch. En het poogt deze hegemonie,
w elke volgens velen verre boven de demogra
fische en algemeen-economische beteekenis
van het land uitgaat, en dus onevenredig met
de werkelijke beteekenis van de natie als ge
heel is, met hand en tand te behouden. En
tegenover de overigens zeer natuurlijke „aan
vallen" van die landen, welke niet meer in
staat zijn hun bevolking binnen de enge na
tuurlijke en kunstmatige grenzen in welvaart
te doen leven, met alle mogelijke middelen te
verdedigen.
Laval speelt aldus met begrippen, welke in
de realiteit zeer verschillende interpretaties
behoeven om zuiver in het kader der wereld
politiek te passen. Frankrijk poogt zijn macht
niet uit te breiden, het wil alleen behouden
wat het door een merkwaardigen, bijna zon
derlingen samenloop van omstandigheden ver
kregen hééft. Maar voor dit behoud, voor het
verdedigen van het verworvene heeft het een
onnatuurlijk groot machtsapparaat noodig, veel
te kostbaar voor de duurzame draagkracht van
het land; een voortdurende prikkel ook voor
de landen, die naar expansie, door vredeliaven-
de of gewelddadige middelen streven, om door
een wedstrijd in de bewapening die hegemonie
te kunnen breken.
Voor den werkelijken, blijvenden vrede in
Europa is dan ook niets van zoo overwegend
belang als de volkomen gelijkberechtigdheid
der naties, een structuur waarin geen hegemo
nie-gedachten leven noch tot behoud van een
verkregen, noch tot verovering van een be
geerde positie.
In dit licht gezien krijgt de veiligheidspoli
tiek van Frankrijk een eenigszins andere be
teekenis dan de Franschen gèarne willen sug-
gereeren Begrijpt men ook den onwil van an
dere naties om zich op leven en dood aan het
huidige bestand van Europa te binden.
Ook voor hen, die aan een actueele vermin
dering der bewapening een geringer waarde
hechten dan aan de stichting van een nieuwe
wereldrechtsorde, waarin de moreele macht van
het recht de materieele machth van het ge
weld zal verdringen, waarin dus de bewape-
n ig slechts noodig zal zijn om de innerlijke
ou;-! en rust te beschermen, is het Fransche
sta Ipunt in zake de veiligheid iets geheel an
der.- dan de zoo vurig begeerde rechtsorde,
welke automatisch de ontwapening ten gevol
ge moet hebben.
Als dan de regeeringen niettegenstaande de
overweldigende moeilijkheden toch vastberaden
een resultaat willen nastreven, dan is dit een
prachtig succes van de openbar., meening,
welke de regeerders voor den muur plaatst met
den eisch, dat een einde zal komen aan het on
beperkt opdrijven der bewapening, welke een
steeds grooter gevaar voor het behoud van den
wereldvrede wordt.
Maar dan zal die openbare meening toch
evenzeer moeten begrijpen, en ook in die
richting drang op de regeerders uitoefenen,
dat zij zich niet tot het negatieve werk, het
afweren der ergste gevaren, zullen beperken
maar met nog meer kracht zullen streven naar
de constructieve verwezenlijking der nieuwe
orde, waarin recht en rechtvaardigheid de
leidende richtsnoeren zullen zijn.
GENEVE, 22 December. (Z.T.A.). De volken-
bondsraad heeft thans de naar Mandsjoerije te
zenden commissie van onderzoek benoemd.
De commissie bestaat uit de volgende per
sonen.- lord Lyton, algemeen voorzitter
Claudel (Frankrijk); rijksdag-afgevaardigde
Schnee (Duitschland); graaf Aldobrandlni
(Italië) en Hines, een vroegere deskundige bij
den volkenbond.
De Nanking-re geering.
NANKING, 22 December, (R.O.). De natii
nale regeering is in haar geheel afgetreden.
Tsjang Kai Shek is per vliegtuig naar zijn
geboorteplaats vertrokken.
De voorloopige preside".t 'dier republiek
heeft aan de aftredende ministers verzooht
de zaken te blijven waarnem-n en weigert het
ontslag terstond te aanvaarden.
Tsjang Kai Shek is, naar men meent, ver
trokken, wijl hij het vermoeden Koestert, „at
zijn partij in de plenaire vergadering van den
Koeomintang in de minderheid zal worden
gebracht, daar hieraan ook gedelegeerden uit
Kanton zullen deelnemen.
TOKIO, 22 December (R.O.) Naar uit goede
bron vernomen wordt, heeft de Britsohe
ambassadeur op 17 December namens zijn
regeering aan den Japanschen premier een
nota overhandigd, waarin het standpunt van
Japan werd gevraagd nopens een uitstel voor
twee of drie weken van de ontwapenings-
oonferentie.
In bevoegde Jaf»ansöke kringen wordt er op
geweizen, dat Japan binnenkort zal antwoor
den, dat het het eens is met het Britsohe
standpunt.
Een verdaging voor onbepaalden tijd zou
niet wenschelijk zijn, maar Japan zou er zich
niet tegen verzetten, dat de datum deT confe
rentie twee of drie weken wordt verschoven,
als dit geschikter wordt geacht.
Door ontslagen bediende.
Men seint ons uit Hamburg dt. 22 Decem-
Reinhard Friedl a nder, de vertegen woord i-
ger van de Anglo South-American Bank Lon
den, alhier, is door zekeren Fischer, een ont
slagen employé, met revolverschoten levensge
vaarlijk gewond.
Onze Brusselsche correspondent meldt ons:
De Brusselsche patriotards, geleid door het
zweepje van een Fransch circus-directeur, zul
len vermoedelijk hun slag tegen Sarrasani
thuishalen. De plaats welke men in Groot-
Brussel ter beschikking voor Sarrasani wil
stellen, is (wat men ook wei van tevoren wist)
voor het doel ongeschikt, zoodat het Duitsche
circus vermoedelijk buiten de hoofdstad en
haar voorsteden zal moeten blijven. Aldus
viert de kleinzielige mentaliteit van de z.g.
«aioede Belgen" nieuwe triomfen.
BAZEL, 22 December (W.B.) De uit
Melchior, Rist, Layton en Beneduce bestaan
de oommissie van redactie, die het eindrap
port der adviseerende speoiale commissie der
B.I.B. opstelt, heeft van negen uur gister
avond tot twee uur vanochtend gewerkt.
Het gedeelte van het rapport, dat de con
clusies betreft, is gereed gekomen. Omtrent
andere deel en is men het nog niet volkomen
eens. Toen de leden van de redactie-commis-
dle de zitting verlaten hadden, bleven de
technische deskundigen nog eenigen tijd bij.
een, om zekere technische kwesties te bespre
ken.
Hedenmorgen kwamen alle leden der com
missie nogmaals bijeen, om den stand der
werkzaamheden na te gaan; vanmiddag ver
gadert dan de commissie van redactie weer
Wanneer de slotzitting der commissie wordt
gehouden, valt nog niet te zeggen.
Terwijl gisteravond over het algemeen een
optimistische stemming heerschte, kreeg men
na afloop der nachtzitting den Indruk, dat
er weer moeilijkheden zijn gerezen.
Naar verluidt, zou het in de middagzitting
der commissie van elf tot een vrij heftige hot-
sing tussohen Layton (Engeland) en Rist
(Frankrijk) zijn gekomen.
Herstelconferentie te Lausanne
PARIJS, 22 December. (H.N In politieke
kringen te Parijs verluidt, dat Lausanne in
aanmerking komt als de plaats, waar de scha
devergoedingsconferentie zal worden gehouden,
die', zooals reeds herhaaldelijk gemeld, ver
moedelijk 15 Januari zal beginneD.
Het blijft intusschen de vraag, of deze con
ferentie vóór 2 Februari zal geëëindigd zijn,
op welken datum de ontwapeningsconferentie
moet beginnen.
De debatten te Washington.
NEW YORK. 22 December. (H.N.) Bij de
blijkbaar nog steeds niet afgeloopen beraadsla
gingen in den senaat over 't Hoover-moralorium
heeft senator Howell een amendement inge
diend, volgens hetwelk bet moratorium eerst
in werking zal treden, als de geallieerden aan
Duitschland de mandaats-koloniën hebben te
ruggeven.
Howell en senator Johnson vielen Frankrijk
scherp aan en verklaarden, dat dit geen tege
moetkomendheid noodig heeft of verdient.
Verschillende republikeinsche senatoren kon
den zich met het heleid van president Hoo
ver niet vereenigen en verklaarden, dat Hoo
ver in strijd met de wet heeft gehandeld.
Zoo spoedig mogelijk afgebouwd
LONDEN, 22 December. (V.D.) De directip
van de Cunard Line publiceert een verklaring,
waarin zij mededeelt, dat de bouw van het
nieuwe mailschip van 72.000 ton zoo spoedig
mogelijk hervat zal worden, zoodra zulks bij
de traditloneele en welbeproefde wijze van
financieel beheer mogelijk is.
Een delegatie van de betrokken vakveree-
nlging heeft heden een onderhoud gehad met
den president van deD raad van beheer, ten
einde hem te overtuigen van de wenschelijk-
heid van een speciale financieele regeling met
de regeering.
DE ZÜID-OOSTELIJKE VLEUGEL VAN HET„ALTE SCHLOSZ" te Stuttgart die door een
feilen brand vernield werd.
STUTTGART, 22 December. (V.D.) De in
storting bij den brand in het „Alte Schloss"
heeft thans twee dooden geëischt. Een der
gewonde brandweerlieden stierf na opneming
in het 'ziekenhuis, terwijl een tweede brand
weerman dood onder de puinhoopen lag. Het
lijk kon slechts bevrijd worden, nadat met een
zuurstof vlam eenige ijzerdeelen waren ver
wijderd.
Eén der brandweerlieden, die door de in
storting zwaar gewond werd, zou juist afge
lost worden, doch had vrijwillig aangeboden
op zijn post te blijven.
Tegen half twaalf werden aan den kant
van de Markt nog drie stralen uitgelegd, en
tegen één uur stortte oude, een regen vaD
rcok en vonken het dak van de slotkerk in.
Het aantal brandweerlieden, dat bij het
blusschingswerk gisteren en vandaag werd
gewond, bedraagt 35. Nog steeds wordt water
in het smeulende gebouw geworpen. Onder
broken storten balken en resten van muren
omlaag. De binnenhof van het slot is geheel
afgesloten, aangezien de gebouwen er om
heen elk oogenblik kunnen instorten en men
zich dus niet op den hof kan wagen.
Ook de zuidelijke toren, waarvan de boven
ste verdiepingen geheel zijn uitgebrand, dreigt
in te storten.
Het gevaar, dat het vuur naar de beide nog
onaangetaste vleugels overslaat, is nog niet
geheel voorbij.
Het vuur woekert voort.
STUTTGART, 22 December. (H.N.). De
brand in het „Alte Schloss" duurde vanavond
om zeven uur nog steeds voort. Het was toen
nog niet gelukt den brand in den oostelijken
vleugel meester te worden. De toenemende
rookontwikkeling bewijst, dat bet vuur nog
steeds voortwoekert.
De brandweer is geheel uitgeput, doch spant
nog steeds alle krachten in.
Het slot toont een troosteloozen aanblik.
Aan de uitgebrande vensters hangen dikke
ijskegels.
Men verwacht, dat de brand ten minste nog
tot vannacht zaJ voortduren.
BERLIJN, 22 December. (W.B.) Op den
straatweg KyritzPritzwalk verongelukte he
den de auto, waarin Adolf Hitler, Goebbels,
generaal Epp en andere nationaal-socialisti-
srhe leiders, alsmede de dominee, die kort
geleden het huwelijk van Goebbels met mevr
Maria Quandt inzegende, gezeten waren.
De chauffeur werd ernstig gewond, terwijl
de overigen inzittenden, nadat hun een nood
verband was aangelegd, weer konden gaan.
Een ruzietje onder de profs.
LUBECK, 21 December. (W.B.) In de huidige
zitting van het Lübecksche proces verklaarde
prof. Lange o.m., dat het practisch uitgesloten
is, dat in het Lübecksche geval het B.C.G.-
vaccin weer virulent is geworden.
Bij de verdere uiteenzetting van prof. Lange
over de reactie van het vaccin op dieren, maak
te prof. Schürmann een opmerking, die echter
voor de meesten onverstaanbaar blijft.
Prof. Much echter viel woedend tegen zijn
collega uit: „Als u nog langer lacht en mij
beleedigt, krijgt u een klap om de ooren".
Prof. Schürmann blijft echter lachen, waar
op prof. Much uitroept: „Lummel, dommert".
Vijf minuten later laat prof. Much zijn col
lega Schürmann een briefje overhandigen.
Aanvankelijk dacht men, dat bet een uitdaging
was, later hoorde men echter, dat prof. Much
daarin verontschuldigingen aanbood.
Met bommen en machinegeweren in
bedwang gehouden.
BUENOS AIRES, 22 December. (V.D.) In
een strafgevangenis nabij Buenos-Aires kwam
het tot een ernstige muiterij, toen 92 gevan
genen trachtten uit te breken.
Er ontstond 'een heftig gevecht. De gestraf
ten sloegen alle vensters stuk en wierpen met
meubelstukken en andere voorwerpen naar de
bewakers en de ter assistentie verschenen po-
litie-agenten en bewakers.
Deze gingen tenslotte over tot het werpen
van bommen en met gifgas gevulde patronen,
terwijl op eenige punten, waar de gevangenen
dreigden uit te breken, van machine-geweren
werd gebruik gemaakt.
Op deze wijze slaagde men erin, de gevan
genen te overweldigen en in afzonderlijke cel
len oo te sluiten.
Naar Kipa uit Boedapest meldt, zal het
Hongaarsche episcopaat met Kerstmis 'n her
derlijk schrijven uitvaardigen, gewijd aan de
alom heerschende crisis.
Onder de vele oorzaken van de tegenwoor
dige ellende noemen de bisschoppen „de on
mogelijke bepalingen van de vredesverdragen"
en in het bijzonder het feit, dat de menschen
de natuurlijke wereldorde ondersteboven heb
ben gekeerd en de middelen, welke slechts
dienen om een hooger doel te bereiken, heb
ben nagestreefd, als waren zij het doel zelf,
zoodat het werkelijke einddoel meer en meer
uit het oog verloren wordt.
Uitvoerig houden de bisschoppen zich bezig
met het vraagstuk: „rijk en arm". God schiep
geen rijken en geen .armen; ieder rnensch
heeft recht op de goederen, noodzakelijk voor
zijn bestaan.
Wordt den menschen, door verkeerde econo
mische instellingen en foutieve bepalingen,
deze bestaansmogelijkheid ontnomen, is de
naastenliefde bij de gegoeden tot een laagte
record gedaald, dan is het de plicht van den
staat, maatregelen te treffen, opdat allen, die
werken willen, ook werken kunnen.
De werkloosheid ontaardt in een landplaag,
welke den staat verplicht, het algemeene wel
zijn tegen alle klasse-egoïsme te beschermen.
De bisschoppen verklaren vervolgens met
den meesten nadruk, hoe verkeerd het is, de
redding in sociale omwentelingen te zoeken
en hulp van degenen te verwachten, die
slechts verwoesten.
Uitvoerig wordt dan aangetoond, hoe de
kerk te allen tijde opgekomen is voor de be-
hoeftigen en noodlijdenden en hoe het nieuwe
kerkelijke wetboek geheel in den geest der
Kerk verlangt, dat het vermogen der Kerk
de schat der armen is.
Ook het salaris-vraagstuk wordt behandeld.
Het arbeidsloon moet volgens rechtvaardig
heid en billijkheid worden vastgesteld; de
menschelfjke arbeid mag niet, als ware hij en
kel stukgoed, getaxeerd worden.
Waar echter de arbeidsverhoudingen over
eenkomstig de goddelijke geboden zijn gere
geld, daar moet ook tot de vaststelling der ar
beidsplichten worden overgegaan.
Ten slotte herinneren de bisschoppen eraan,
dat de onzekerheid, welke óp de geheele we
reld wordt gevoeld, en de economische crisis,
slechts overwonnen kunnen worden door een
gezamenlijk optreden en het tot overeenstem
ming komen der belanghebbende groepen.
De charitatieve actie te Rome.
Men meldt ons uit Rome:
In verband met het rondschrijven van Z. H.
Paus Pius XI over de charitatieve hulpver
lening in den grooten nood van deaen tijd. ie
te Rome een groote actie begonnen voor de in
zameling van de noodige gelden, waarvan het
resultaat dagelijks in de „Osservatore Romano"
verschijnt.
De kardinalen, de hooge prelaten, de leden
der congregaties, van den pauselijken hofstaat,
de autoriteiten en beambten van de Vaticaan
sche stad allen nemen met hun bijdragen deel
aan de groote hulpactie.
Door middel van een circulaire van den
overste der pauselijke edelgarde, vorst G. Aldo-
brandini, worden thans de waardigheidstie-
kleeders der pauselijke anticamera aangespoord
zich aan te sluiten bij de St. Vineentiusveree-
niging, welke in het afgeloopen jaar door ie
den van de edelgarde is opgericht.
De H. Vader heeft herhaaldelijk den Iaatsten
tijd en herhaaldelijk ook weer in een toespraak
bij <ie audiëntie, welke verleend werd aan de
tot de katholieke actie behoorende studenten-
vereenigingen, op de noodzakelijkheid van een
kruistocht van naastenliefde in dezen tijd ge
wezen, Z. H. herinnerde er echter ook weer
aan, dat de Goddelijke Voorzienigheid óók in
dezen moeilijken tijd, over het lot der volken
waakt en alles ten beste wenden zal.
Bescherming van den Franschen
arbeider-
PARIJS, 22 December (N.T.A.) De kamer
heeft in een nachtzitting met alle (450) stem
men „vóór" een wetsontwerp aangenomen lot
bescherming van de Fransche arbeiders.
Voortaan mogen alle bedrijven niet meer
dan 10 pCt. buitenland sche krachten in dienst
hebben. Ieder buitenlander, die zich in Frank
rijk wil vestigen, heeft daartoe een speciaal
vergunningsbewijs noodig.
Tot dusver was bet aantal in Frankrijlt wer
kende buitenlandsche krachten zeer groot: in
de industrie-bedrijven werd hun aantal op 25
pCt. geschat.
PARIJS, 22 December (N.T.A.) Het aantal
steuntrekkende werkloozeD is sedert midden-
October, met 116.000, meer dan verdubbeld
TEEKEN DES TIJDS.
Onze Brusselsche correspondent meldt ons:
In de stad Luik waren van de week eDkrle
vacatures voor den post van politieagent
Onder de candidaten naar dit baantje Ge
vonden zich. verschillende doctoren in de
rechten 1
(Van onzen correspondent).
ROME, 22 December 1931.
Hedenmiddag kort na half vijf is dat deel
van het Vaticaan ingestort, waar zich op de be
nedenverdieping en op de eerste verdieping de
Vaticaansche bibliotheek bevindt.
In deze bibliotheek zijn ongeveer dertig
duizend handschriften en omstreeks 250.000
boekdeelen ondergebracht.
De Instorting breidde zich uit over een
uitgestrektheid van 30 M. van het dak tot de
eerste verdieping.
In de parterre van de bibliotheek waren
arbeiders met de constructie van eenige pila
ren bezig.
Deze pilaren zouden als het ware de vol
tooiing vormen van de ter plaatse onder
namen langdurige en uitgebreide nieuwe
constructies.
Bij dezen nieuwbouw werden de arcaden
van Bramante naar den kant van het Bel
vedère-hof toe weder geopend.
De slachtoffers.
Bij het tragische ongeluk kon een deel der
arbeiders, waarvan zich een groote ontstelte
nis had meester gemaakt, in groote verwar
ring nog vluchten.
Eenige arbeiders echter, vermoedelijk vier,
liggen waarschijnlijk onder de puinhoopen
van het ten deele ingestorte plafond der bi
bliotheek begraven.
Onder de vermisten bevindt zich ook een
wetenschappelijke medewerker, een jonge
ftaliaanscbe geleerde.
De schade
De aan de bibliotheek, vooral in de Consul-
latie-aula, aangerichte schade is op het oogen
nük nog niet bij benadering vast te stellen.
Men moet echter rekening houden met de
mogelijkheid der beschadiging of vernietiging
van waardevolle codices.
Ook het verlies of de gedeeltelijke vernieti
ging van kunstschatten zal een aanzienlijke
schade beteekenen.
Op de tweede verdieping van deD biblio
theekvleugel, bevond zich een deel der Vati
caansche musea.
Groote schatten.
Het was de zoogenaamde dubbelhal van
Paus Sixtus V met geschenken van staats
hoofden aan de Pausen, o.a. aan Leo X bij zijn
gouden priesterjubilê.
Ook bevond er zich een uitgelezen collectie
van iuteressante handschriften, welke In van
glas vervaardigde kasten waren onderge
bracht.
Onder de geschenken blonken uit de kost
bare vazen van koning Frederik Wilhelm IV,
een beroemde kruisigingsgroep in Meissener-
porselein, een geschenk van koning Albert
van Saksen; voorts de prachtige schalen van
den Rusaischen tsaar. het doopbekken van
den zoon van Napoleon III en twee Sèvres
kandelabers en Sèvres-vazen van ontschat
bare waarde.
Verder was er nog een vaas uit Coslersch
e ibast.
Het lot van al deze kunstschatten is op t
oogenblik nog onbekend.
Kard. Pacelli ter plaatse.
De kardinaal staatssecretaris Pace li: uegaf
zich, onmiddellijk na het vein, men van de
ongelukstijding in gezelschap van Z.H. Exc
mgr. Pizzardo en den pauselijken „maestru
di camera" naar het Belvedere-hof, waar
spoedig de Valicaausche urandweer, de brand
weer van de stad Rome en de pauselijke
gendarmerie met het opruimingswerk een
aanvang maakten
Het opruimingswerk.
In allerijl werd de plaats van het ongeluk
afgezet.
Het zwaar beschadigde gedeelte van het
bibliotheekgebouw maakt op den toeschouwer
een ontstellenden indruk.
Uit de verbrijzelde boogvensters van de bo
uedenverdieping ziet men gebroken cteen
blokken en balken uitsteken.
Bij de verwoesting zijn eveneens een deel
van de beroemde fresco's van Zuccari ver
nield.
De oorzaak
Omtrent de oorzaak van het ongeluk kan
men nog geenerlei zekere verklaring geven.
De constructie werkzaamheden waren onder
leiding en toezicht van hoogst bekwame in
genieurs uitgevoerd.
Mogelijk is een plaatselijke verzakking van
den bodem de oorzaak, daar alle verdiepingen
van het ongeveer vijftien meter hooge ge
bouw zijn ingestort.
Officieele berichten van Vaticaansche zijde
met bizonderheden van het zoo betreurens
waardige ongeval kan men eerst nii rgen
middag in den „Osservatore" veiwachten.
Belangstelling van dignitarissen.
Op het Belvedère-bof waren talrijke prela
ten en ambtenaren van het Vaticaan vei sche
nen, die hun diep leedwezen te kennen gaven
over het lot der onder de puinhoopen bedol
ven arbeiders.
Bijzonderheden over de
bibliotheek.
De Vaticaansche bibliotheek werd in de vijf
tiende eeuw door Paus Nicolaas V gesticht en
bestond aanvankelijk slechts uit drieduizend
manuscripten.
Z. H. Sixtus IV breidde haar uit en pracht
haar onder in een speciaal vertrek van het
Vaticaan.
Eerst onder Sixtus V echter ontstond het
legenwoordige bibliotheekgebouw, dat in 1588
döor Fontana gebouwd werd.
De handschriften- en boekenverzamelingen
werden in de zeventiende en achttiende eeuw
aanmerkelijk uitgebreid door aankoop van
nieuwe werken en door schenkingen.
O.a. werden in deze beide eeuwen aan de
bibliotheek toegevoegd de verzameling van Ful-
vinus Orsini, de z.g. „Palatina" van Heidelberg,
de „Reginensis" van koningin Christina van
Zweden en de door Alexander VI aangekochte
„Ottoboniana".
Ter ondersteuning van wetenschappelijk
werk dient de onder Z. H. Paus Leo XIII hoofd
zakelijk uit schenkingen samengestelde oonsul-
tatiebibliotheek met een bijna volledige ge
schiedkundige literatuur der verschillende lan
den.
Het bestuur der Vaticaansche bibliotheek
berust bij den bibliothecaris der H. Roomsche
Kerk die steeds een kardinaal is. Hem staan
een eerste prefect of custos en tal van andere
beambten zooals „scriptores" vertalers van
vreemde manuscripten enz. ter zijde.
Zooals bekend, is ook de tegenwoordige Paus
verschillende jaren aan de Vaticaansche biblio
theek verbonden geweest, eerst als onderprefect
en later als prefect.
Eenmaal Paus geworden, heeft Z. H. Plus
XI van zijn bijzondere liefde jegens de „Va-
ticana" blijk gegeven, door er een nieuwen
vleugel te laten bijbouwen, welke den 20en
December 1928 door Hem persoonlijk geopend
werd. Hierdoor is dus ook den naam van
Pius XI op bijzondere wijze aan de Vaticaan
sche bibliotheek verbonden.
De Romeinsche correspondent van de „Ti
mes" meldt aan zijn blad:
Het is eerst thans bekend geworden, dat de
Paus eenige dagen geleden voor de derde maal
bet Vaticaan verlaten heeft.
Dit geschiedde, toen Z. H. bezig was, het
werk te inspecteeren, dat uitgevoerd wordt ter
voltooiing van een nieuwe trap, welke moet
dienen om bezoekers in staat te stellen, het
Vaticaansch museum te bereiken, zonder door
de stad te behoeven te gaan.
Gedurende eenige minuten stond de Paus bui
ten de opening, welke in den grensmuur ge
maakt was, dus op italiaansch grondgebied
Het is een eenzame plek en het duurde
eenigen tijd, vóór spelende kinderen tot de
ontdekking kwamen, wie de in het wit gekleede
figuur was, die zij daar zagen.
Toen zij uitriepen: „Lang leve de Paus!"
keek Zijne Heiligheid op, zag, dat hij buiten
de grens van zijn eigen gebied gegaan was,
wuifde de kinderen vriendelijk toe en verdween
door de opening in den muur.
Het gemeentebestuur van de stad Brugge
heeft besloten, dit jaar voor het eerst ter ge
legenheid van het Kerstfeest in den avond
van 24 December te balf twaalf door den
hoofdbeiaardier, Ton Nauwelaerts, een concert
te doen geven op het stadscarillon waarbij
een keur van Kerstliederen zal worden uit
gevoerd.
Dit concert zal per radio worden uitgezon
den.
In die stad Brugge heef tevens te midder
nacht een „stille omgang" plaats, waarbij de
menigte zich vooraf op de Burgplaats voor
de Heilig-Bloed-baslliek vereenigt en vervol
gens stilzwijgend en biddend zonder eenig
geleide den weg volgt, welke ook door d«
jaarlijksche H. Bloed-processie wordt gevolgd.
Bij de jongste loterij van de Iersche Sweep
stake ten bate der hospitalen in Ierland viel
een der hoofdprijzen op het paard „Promptitu
de", dat door den katholieken Domheer W.
Monk getrokken wa3.
Hij had het lot gekregen van een leeraar uit
Ierland, dien hij reeds verschillende malen op
zijn reis naar Lourdes had ontmoet. Hij had
hem beloofd, het bedrag van den prijs, die even
tueel op dat nummer zou vallen, te besteden
voor den bouw van een kerk in Mottringham
ln liet graafschap Kent, waarvoor hij een col
lecte moest houden.
Nu een der hoofdprijzen op het bewuste lot
gevallen is, kan onmiddellijk met den bouw
van de kerk begonnen worden.
De kerk van San Donate in Zara, waarin
het plaatselijk oudheidkundig museum is on
dergebracht heeft reeds lang de aandacht van
de geleerde wereld getrokken, niet alleen we
gens haar hoogen ouderdom, maar vooral om
dat men tot de ontdekking kwam, dat het
kerkje was opgetrokken op de ruines van een
ouden tempel.
Thans heeft men volgens een bericht uit
Rome de belendende pereeelen afgebroken en
het kerkje gestut.
Men kwam bij het weggraven tot de verras
sende ontdekking, dat het 27 M. hooge en 20
M bi'eede gebouw met drie beuken en zware
pilasters zonder eenig fundament op het oude
bouwwerk is opgetrokken.
Bij de nieuwe opgravingen heeft men ook
weer tal van waardevolle oudheidkundige vond
sten gedaan, die in het museum zullen worden
opgeborgen en een zeer waardevol studiema
teriaal vormen voor de-archeologen.
AARDBEVING-
STUTfGART, 22 December (H.N.) D« seis-
mograaf te Bodenhelm en ook andere seismo.
grafen ln Wtirttemberg hebban vannacht om
3 uur 48 een aardbeving geregistreerd, waar
van de haard niet ver verwijderd was en In
het gebied van den Zwabische Alb gez-cht
moet worden. Schade is waarschijnlijk niet
aangericht.
