STRIJD TEGEN HET VALSCHE GELD IN NEDERI.-INDIE WOENSDAG 23 DECEMBER 1931 HALLO, BANDOENG! BLIKSEMAFLEIDER. in. de reus op leem en VOETEN f DE SOVJET-HEILSTAAT. - -£<^4-'''Ggp'-" HET A. S. EUCHARISTISCH CONGRES. VALSCHE MUNTERIJEN ONTDEKT Groot aantal Chineezen aangehouden. ONDERHOUD MET HOOFD INSPECTEUR BROEKHOFF. H. H. WIJDINGEN. HET OVERLIJDEN VAN PATER BILLOT. MISSIONARISSEN DER H. FAMILIE. NOG EEN JAAR CRISIS EEN WIJS WOORD VAN A. B. K. DE BRAND IN HET S.S. „ENGGANO" GEBLUSCHT. R, K. UNIVERSITEITS BIBLIOTHEEK. Kostbare schenking van Kardinaal van Rossum. DE KERSTGROET VAN H. M. DE KONINGIN. KERSTFEEST AAN HET UDDELER- MEER. Prinses Juliana vertelt. NATIONAAL CRISISGOMITE. CAUSERIE M. VAN WARMELO. H. N. KRABBé t. Hoe komt het toch, zoo hoort men telkens vragen dat de wereld-depressie in Indië in zulk een razend tempo om zich heen kon grij pen zoodat binnen enkele maanden tijds armoe in 'plaats van welvaart kwam te heerschen, de Staat zijn bronnen van inkomsten voor een belangrijk deel niet zag verminderen, maar geheel moest zien verdwijnen Het inderdaad eigenaardige en zoo fatale verschijnsel, dat de wereldcrisis Indië zooveel sneller en zooveel heviger treft, vooral ook in de inkomsten van den Staat dan b.v. Neder land, moet geweten worden aan de omstandig heid, dat Indië slechts een paar bronnen van inkomsten heeft. Het zijn de suiker, rubber tabak, thee en koffie-cultuur, tezamen met petroleum- en tinwinning, welke de inkomsten van den particulier en van het land moeten opbrengen. Handel, bankwezen en scheepvaart zijn voor een zeer belangrijk deel afhankelijk van het rendeeren van genoemde bedrijven andere dan landbouw-industrie heeft in Indië weinig te beteekenen en hangt ook al weer van het welvaren van genoemde bedrijven af. Gaat het in Indië met de suikercultuur enz, slecht dan gaat het er met alles slecht en de Staat verliest een buitengewoon belangrijk deel van zijn inkomen. Het aantal belastingobjecten in Indië is toch wel zeer beperkt. Buiten genoemde bedrijven waarvan direct en indirect belasting geheven wordt, heft de Indische Overheid nog belasting van haar ambtenaren, van de Inlandsche en van de Chineesche bevolking. De Inlandsche bevolking, zeer groot in aan tal, is een buitengewoon slecht belastingobject Afgezien van de landrente een grondbelas ting is de bijdrage in de inkomsten van den Staat van deze bevolkingsgroep al zeer gering, omdat het inkomen van den Inlander zoo klein is en hem in het algemeen, zooals bij vrijwel alle tropische volken, spaarzin geheel ontbreekt. De Chineezen in Indië hebben gemiddeld hoo- gere inkomsten dan de Inlanders, zijn daardoor betere belastingobjecten. Hun aantal is echter veel geringer, en wat in dit verband van meer beteekenis is, hun inkomsten zijn weer voor een belangrijk deel afhankelijk van de ver-dien sten van genoemde cultures. De ambtenaren betalen natuurlijk ook belas tingen, doch het is duidelijk, dat, wanneer de inkomsten van den Staat vermeerderen door de hoogere belasting van deze categorie als gevolg van het toenemen der salarissen, de uit gaven van de Overheid nog meer toenemen. 's Lands inkomen in Indië staat en valt dus met het welvaren van enkele bedrijven, staat dus op een zeer klein aantal pijlers en is daardoor niet tegen al te groote schokken be stand. Hier te lande is dat geheel anders. Niet alleen, dat het aantal grootbedrijven van aller lei soort is, zoodat niet zoo gemakkelijk alle tegelijk zonder winst moeten werken, maar hier heeft men een uitgebreider middenstand, welke in Indië ontbreekt, terwijl groote vermogens, die hier zooveel aan de inkomsten van den Staat bijdragen, in Indië vrijwel niet worden aangetroffen. Nu zijn de voornaamste bronnen van 's Lands inkomen van Indië opgedroogd Het is één misère, al misère wat men uit Indië hoort geen winst, doch dikwijls verlies in allerlei cultures in tin, in olie, in handel, in scheep vaart, overal. De Staat ziet plotseling zijn inkomen verdwijnen als sneeuw voor de zon. Bezuiniging hoort en leest men overal, ieder uur van den dag. Bezuiniging is op ieders lip pen, bezuiniging is het spook. Men tracht te redden, wat te redden is lading en ook passagiers gooit men over boord uit vrees, dat het geheele schip zal zinken. De Staat, het Indische gouvernement, laat zich hierbij allerminst onbetuigd, want zijn schip is thans wel heel erg overladen. Het ging zoo goed. Vele jaren achtereen waren de staatsinkomsten aanzienlijk, welke inkomsten geregeld worden verbruikt, omdat het arbeidsveld van de Overheid in Indië zoo uitgebreid is. Tal van diensten werden opge richt, allerlei werd onderhanden genomen. Het staatsapparaat dijde uit met het groeien van de inkomsten en nog ging het velen te lang zaam, want men had den smaak te pakken. Dat alles werd gedragen, zooals gezegd, op weinig steunpunten. Te weinig werd er reke ning mede gehouden, dat als die enkele pijlers zouden worden aangetast, het staatsgebouw veel te groot en veel te zwaar zou zijn, dat de reus door zijn leemen voeten zou moeten zakken. Toen sloeg het weer om. Voor een kalme zee kwam er storm, 't Schip van Staat dreigt te zinken, men moet nu zoo spoedig mogelijk overboord gaan zetten. Maar wat moet nu dade lijk worden liitgeworpen Liefst natuurlijk geen menschen, al zal men de blijvenden ook moeten rantsoeneeren in den vorm van kor tingen op de ambtenaren-salarissen. Goederen zaken dus moeten op de eerste plaats verdwij nen 't Schijnt echter, dat aan sommige instel lingen een overdreven waarde wordt toegekend. Dat bezuinigingen worden nagelaten, daar waar ze zonder schade of al te veel schade konden worden toegepast, terwijl andere veel pijnlijker bezuinigingsmaatregelen zijn of zullen worden genomen. Waarom toch moet er op het salaris der ambtenaren zoo rigoureus worden gekort, waar wanneer men de decentralisatie ongemoeid laat, in zooverre dat men de plattelandsgemeenten laat voortbestaan Bracht ook de zooveel be sproken bestuurshervorming op Java van voor enkele jaren geen uitgaven, die voor de draag kracht van ons Indië veel te hoog zijn Waarom moeten plaatsjes als Soekaboemi, Tegal, Pekalongan, Kediri, Blitar, Modjokerto! Pasoeroean, Probolinggo en meerdere andere met een zielental van eenige honderden Euro peanen een gemeenteraad met burgemeester, secretaris en ander personeel hebben Is dit alles, dat zeer veel geld kost, onmisbaar Waar om zijn er dan plaatsjes van gelijke of van meer beteekenis dan de genoemde, zooals Bondowoso, Djember of Lawang, waar geen gemeenteraad bestaat, en waar aan niets het gemis van zoo'n raad gemerkt wordt, behalve dat men er geen gemeentebelasting betaalt Ja, waarom Omdat de decentralisatie in Indië een „hausse periode" heeft beleefd, 't Is iets typisch Indisch, dat men er bloeitijdperken voor zekere maatregelen beleeft. Zoo kenden we er een periode, gedurende welke de desa- loemboeng vcredietwezen in natura) hoogtij vierde, toen waren het de desabanken, dan de desascholen en in denzelfden tijd ook de ge meenteraden. In de groote steden begonnen, was de ijver van het Gouvernement niet te bekoelen. Meer, steeds meer gemeenten met raden werden ge schapen, ook daar, waar men deze niet eens met draaglijke leden kon bevolken. Vrijwel nergens vroeg men er om, men kreeg ze thuis. Bondowoso en Djember werden geen gemeen ten, omdat de toenmalige Resident van Besoeki, in welk ressort deze beide plaatsjes gelegen zijn, er niets van moest hebben Lawang werd geen gemeente, omdat het toevallig geen stand plaats was van ee-i Assistent-Resident. En nu er zoo bezuinigd moet worden, moeten thans, nu de scherven rondvliegen, deze ge meenten, die toch zoo misbaar zijn, als iets gnmisbaars bljjven voortbestaan Met groot trompetgeschal kondigt het te genwoordig veelkoppige partijorgaan der S.D.A.P. de indiening aan van het initiatief voorstel der socialistische kamerfractie tot wijziging der grondwet inzake de mobili sa tie van 's lands weermacht. Knallende opschriften moeten de aan lacht trekken op dit stukje vuurwerk. De verzekering, dat „heel het economisch leven er mede gemoeid" is, of de Staten Generaa' hun sanctie geven of weigeren vóór dam wel na een mobilisatie besluit, duidt al aan stonds op den hoogen ernst van deze roode reclame-manoeuvre. Volgens de huidige grondwet kan de Koning geen oorlog verklaren dan na voorafgaan de toestemming van de Staten-Generaal Een bevel tot mobilisatie echter gaat recht streeks van het hoofd van staat uit. met dien verstande intusschen, dat aan de Sta ten-Generaal onverwijld de gelegenheid wordt geboden dat bevel al dan niet te be krachtigen. Het is duidelijk, dat op het kritieke mo ment, als er voor de onafhankelijkheid on zer volksgemeenschap gevaar dreigt, elk uur uitstel noodlottig worden kan; en met het oog daarop is klaarblijkelijk de regeling getroffen zooals zij in de vigeerende grond wet is vervat. Nu willen de socialisten daarin wijziging het is overigens een oud nummer van hun repertoire -— en vóór dat eenige stap in de richting van mobilisatie wordt onder nomen eerst de 150 leden der volksvertegen woordiging aan het delibereeren zetten. „Deliberante Senatu" het klassieke spreekwoord schijnt hier van pas. Terwijl de senaat aan het beraadslagen is, gaat Saguntum ten onder. Er schuilt mogelijk iets reëels in de op merking, dat de Kamers anders min of meer voor een voldongen feit komen te staan; maar hier lijkt ons toch de schijn erger dan de werkelijkheid. Gewoonlijk zul len het in zulke historische oogenblikken de omstandigheden zelve zijn, die elke be slissing vóór of na ten sterkste be invloeden. En is dit laatste niet het geval, dan blijf! aan de Kamers de volledige bevoegdheid d« mobilisatie onmiddellijk af te lasten, terwij zij après tout de eindbeslissing over het in treden van den oorlogstoestand volkomei en alleen in handen hebben. Met een regeling als door de socialists en vrijzinig-democraten gewild loopt men intusschen heel groote kans, te laat te ko men in de ure des gevaars. Na de schrapping in het wilde weg van 25 procent der militaire uitgaven lijkt ons dit gebaar der „ontwapenaars" niet veel meer dan een schijn manoeuvre om de aan dacht af te leiden van het wapengedruisch, dat in eigen partij aldoor heviger wordt En dit te meer, omdat mocht er voor hun voorstel een twee-derde meerderheid in de Staten-Generaal gevonden worden, waar aan de voorstellers zelf nauwelijks gelooven de roode partij zich dan toch niet royaal bij een beslissing der Kamers, die haar niet aanstond, zou willen neerleggen. „Het volk beslissealdus luidt een ander der suggestieve opschriften in de roode pers. Maar heeft dan eenmaal de volksvertegenwoordiging beslist, dan heb ben immers de roode mobilisatie-saboteurs de „dappere ongehoorzaamheid' nog achter de hand. Men kan onder deze omstandigheden de gestie der socialistische Kamerfractie moei lijk ernstig nemen. Dr. Wibaut laat eén vriend, pas van een jaarlijksch bezoek aan Sovjet-Rusland te ruggekeerd, in „Vooruit" verhalen: „Het gaat er hard vooruit", vertelde hij ons. „Ik geloof dat men thans zeggen kan,, dat de arbeiders eiken dag brood krijgen, genoeg voor hun levensonderhoud. Het komt niet veel meer voor, dat er voor brood in de rij moet worden gestaan. Dat is een heel groot verschil met een of twee jaar geleden. De arbeiders krijgen ook nu en dan wat boter. Ook nu en dan wat thee. Geen groote hoeveelheid. Maar meer dan een of twee jaar geleden. Zijn deze woorden in hun eenvoud niet buitengewoon welsprekend? Eindelijk kunnen de arbeiders, de bevoor rechte kinderen van moeder Rusland, eiken dag brood krijgen, en zelfs nu en dan wat boter en wat thee, maar niet veel Toch meer dan vroeger! Men prate toch niet langer over den „heil staat". Zelfs niet voor de arbeiders. De bestuurshervorming van voor enkele jaren riep de provinciale en regentschapsraden in het leven. Zeker het medezeggenschap van de bur gers inzake wetgeving en bestuur, hoofddoel van deze hervorming, kan ook voo. Indië iets voortreffelijks zijn, is voor omstandigheden als hier in het moederland iets waar men niet buiten kan. Maar is dit alles voor Indië zonder of met weinig inkomsten uit cultures enz. niet veel te duur Deze raden toch vermeerderen de staatsuitgaven met tientallen millioenen. Het ligt niet in de bedoeling hier het voor en tegen van deze raden in het licht te stellen. De vraag is slechts zijn deze raden onmis baar Deze vraag zullen zeer velen ontkennend beantwoorden voty de regentschapsraden za! het aantal ontkenners nog grooter zijn dan voor de provinciale raden met het college van gede puteerden, omdat bij de eerste raden de rege ling op het voiksverlangen vooruit is geloopen. 't Is te hopen, dat deze mogelijkheden tot bezuiniging aan de aandacht van de bevoegden niet zullen ontsnappen en dat hier uit kwade dingen, het minst kwade zal worden gekozen. HET R. K. COMIT VAN ACTIE INZAKE DE SALARISSEN DER INDISCHE AMBTENAREN. We meenen goed te doen in dit artikel te wijzen op eenige oorzaken van de snelle inzinking van Indië en tevens eenige andere objecten van bezuiniging aan te geven, dan de salarissen der ambtenaren. f:-:.'-:- Batavia de Centrale voor het Oosten. De beer Broekhof! eindigde het onderhoud met de mededeeling dat dan, evenals wat Wee- :ien thans voor Europa en Washington voor le Vereenigde Staten is, Batavia zeer zeker de Centrale worden zal voor het geheele Oosten; de grondslagen daarvoor worden thans reeds schriftelijk vastgelegd. DE BEKENDE BADPLAATS ZANDVOORT waar Amsterdam 's zomers verfrissohing zoekt, ligt verlaten; op heit eenzame strand sleept 'n sohelpenvisscher zijn net door de branding. De heer Broekhoff. Zooals bekend, is dezer dagen via Genua uit Indië teruggekeerd de hoofdinspecteur van politie, K. H. Broekhoff. commissaris van de Rijkspolitie en chef van de Ne- ierlandsche Cen- rale inzake fal- iificatiën en van le Nederlandsehe entrale inzake in- èrnationale mis- ladigers. Naar nen weet heeft ie heer Broek- iioff in Indië de egeering van ad vies gediend no- jens de bestrij- iing van valsch 3'eid en de inter nationale samen werking ten deze. In een onder houd heeft de heer Broekhoff verschillende bijzonderheden om trent het door hem in Indië verrichte werk en daarop betrekking hebbende kwesties medege deeld. De heer Broekhoff bracht allereerst de pers commentaren ter sprake, welke naar aanlei ding van zijn uitzending in Indische bladen verschenen zijn. In 't kort gezegd komen deze commentaren, welke ook in persorganen in ons land zijn overgenomen, hierop neer, dat deze uitzending als nutteloos en als een geld verspilling werd gekwalificeerd. Teneinde dit allerminst waardeerend oordeel te weerleggen lichtte de heer Broekhoff in de eerste plaats de motieven toe, welke tot zijn uitzending hebben geleid. Zooals algemeen bekend mag worden ver ondersteld, bestaat er een conventie van Ge neve ter bestrijding van de internationale val- sche munterij, welke conventie juridische en politioneele maatregelen voorschrijft. Deze laatste nu zijn het pure geesteskind van den heer Broekhoff. Tot de politioneele maatrege len behoort o.m. de stichting door verschillen de landen zelf van een eigen Centraal Bureau. inzake de bestrijding van valsch geld, waar door een goede, internationale samenwerking mogelijk wordt gemaakt. In het begin van dit jaar is besloten, een zoodanig Bureau in Indië op te richten. Er hadden conferenties plaats tusschen de daarbij belang hebbende diensten; dit waren de Javasche Bank, de directeur van Financiën en de procureur-generaal bij het Hooggerechtshof, die de supervisie heeft op alle justitieele diensten van de Indische poli tie. De besprekingen hebben geleid tot net be sluit om, onder den procureur-generaal, ln Ba tavia een Centraal Bureau te stichten. De vraag kwam daarbij naar voren, hoe men hier voor het juiste materiaal zou kunnen verkrij gen, overeenkomstig de Conventie van Geneve, in dit verband werd de raadpleging van een op dit gebied bij uitstek deskundige wensche- lijk geacht, met het gevolg, dat de heer Broek hoff werd uitgenoodigd, naar Indië te komen, wat dan ook, met goedkeuring van het Depar tement van Koloniën is geschied. Met nadruk wees de heer Broekhoff op het feit, dat de kosten van zijn uitzending wel ke precies vijf duizend gulden hebben bedra gen geheel, zooals ook de afspraak was, zijn gedragen door de Javasche Bank, welke ook de kosten van het Centraal Bureau voor de helft voor haar rekening heeft genomen. Dat de Indische autoriteiten over zijn orga- nisatorischen arbeid in Indië tevreden zijn, valt af te leiden uit een brief, welken de pro cureur-generaal in Indië zulks in verband met de perscommentaren op verzoek van den heer Broekhoff zelf heeft geschreven aan den procureur-generaal te Amsterdam. De schrijver wijst er in dezen brief op, dat do reis van den heer Broekhoff dubbel voor deel heeft opgeleverd, waartegen de kosten ruimschoots hebben opgewogen. Het korte contact, dat de bij de onderhavige kwestie be trokkenen zoo luidt het ongeveer in den brief met den heer Broekhoff hebben gehad, heeft meer opgeleverd dan een jarenlange briefwisseling had kunnen doen. Voorts heeft de heer Broekhoff zoo schrijft de procureur- generaal tenslotte door zijn kennismaking met Oostersche en specifiek Indische toestan den nieuwe ervaringen opgedaan, die aan zijn arbeid, welke internationaal is, ten goede zul len komen. Het belang van de reis blijkt overigens ook wel uit het feit, dat de uitzending van den heer Broekhoff met enkele maand-si 'ewiengd is geworden. Op zijn terugreis is hij een weci op Ceylon geweest. Hier vernam hij van het hoofd der Engelsche politie in dit omvangrijke gebied een ambtenaar, die een voorname functie heeft bekleed bij Scotland Yard dat deze voor den strijd tegen het valsche geld in dit territorium een organisatie had ingevoerd, welke geheel volgens het systeem van den heer Broekhoff, waarvan men kennis had genomen aan de hand van een door laatstgenoemde ge schreven artikel, was ingericht. Een feit, dat, gesieohet conservatieve Engelsche standpunt en het van zijn superioriteit bewuste Scotland Yard, wel iets zeggen wil! Bankbiljetten en harde munt Een belangrijke factor bij de oprichting van een Centraal Bureau aldus vernamen wij verder van den heer Broekhoff is dat alle mogelijke gegevens gecentraliseerd en in één hand gebracht worden. Toen dit ih Indië ge schied was, had men een goed overzicht van het geheel. Bij het aanbinden van den strijd tegen valsche munterij dienen dan van elkaar onderscheiden te worden de valsche bankbil jetten en de valsche harde munt. Toen de heer Broekhoff in Indië arriveerde, waren er geen valsche bankbiljetten; ongeveer anderhalve maand na zijn vertrek waren er valsche bank biljetten in omloop tot een totaal van twee honderd. In Indië volgt de Javasche.Bank de politiek om, indien er valsche bankbiljetten in omloop zijn, welke bepaalde grenzen van overeenkomst met de echte benaderen, dadelijk tot uitgifte van nieuwe bankbiljetten over te gaan. Het intrekken van bankbiljetten in Indië is dan ook in de meeste gevallen een gevolg van het feit dat er falsificaten verschen«jg zijn. Op zichzelf natuurlijk een goed middel van bestrij ding. De heer Broekhoff toonde ons een echt en een valsch Indisch bankbiljet van tien gul den, welke voor het oog van den leek niet van elkaar waren te onderscheiden. Alleen als men op de zaak is ingesteld, valt te constateeren dat het in de biljetten der Javasche Bank voor komende watermerk op de valsche is opgelegd. Het valsche biljet, dat ons getoond werd, was volgens den heer Broekhoff van Chineesch fa brikaat. Wat nu voorts de valsche harde munt be treft, vallen er daarin drie soorten te onder scheiden. Zooals men weet wordit onze munt te Utrecht geslagen; hiervoor is een fabriek, matige installatie noodig, welke zeer kost baar Is. In Indië zelf komt het slaan van val. sche munten dan ook niet voor. Voor het ver vaardigen van valsche munten gebruikt de doorsnee-valsche munter onedel metaal, waar van hij met behulp van matrijzen zijn munten giet. Voor het aanwenden van edel metaal worden zeer hooge temperaturen vereischt, die op zichzelf de aanwezigheid van groote tech nische bekwaamheid bij den vakman nood zakelijk maken Wat dus in Indië aan valsche munt veelvuldig voorkomt is, net als in ons land, de valsche gegoten munt va.n onedel me taal. Een eigenaardig verschijnsel is nu, dat, sedert de georganiseerde bestrijding in Indië een feit is geworden, de eene na de andere werkplaats voor vervaarding van valsch geld is ontdekt. De heer Broekhoff wil zich hiervan aller minst de eer toekennen, zij komt voor een groot deel toe aan de Indische politie en aan het hoofd van het Centraal Bureau te Batavia, den heer Coerpeir, een gewezen Duitsch zee officier, die sinds 1919 in den Indischen poli- tioneelen dienst werkzaam is en zich als een voortreffelijk politie-ambtenaar heeft doen kennen. De munt, waarvan thans sprake is, is ook door een leek van valsch te herkennen, mits hij maar goed uitkijkt. Het geregeld toepas sen van muntzuivering is mede een goed systeem voor de valscihgeld-bestrijding. De tweede soort valsche munt is die, welke uit edel metaal is gegoten. Voor het vei vaar digen van deze munt moet men min of meer vakman zijn. Enkele specimen, die op Oost- Java voorkomen, zijn zuiver van Indische ma kelij, doch het gros, waaronder de mooie, gegoten zilveren rijksdaalders, voorkomend op Madoera en Oost-Java, is gefabriceerd op For mosa. Het kwantum is niet onrustbarend. De voorkeur voor Indië voor het in omloop bren gen van valsche munten moet gezocht worden ln het feit, dat Indië een van de weinige Oostersche landen is, die waarden, als bijv. rijksdaalders, nog in zilver doen circuleeren De derde en laatste soort valsche munt, welke in Indië voorkomt, is de geslagen zil veren valsche munt, gefabriceerd volgens de dure vakkundige wijze. Deze munt is in Indië opgedoken kort nadat de heer Broekhoff daar gearriveerd was Het onderzoek naar de herkomst van deze munten is thans zoover gevorderd, dat men weet dat zij gemaakt moeten worden in het binnenland achter Swatau. Een groot aantal Chineezen is aangehouden, dat hoeveelheden van deze munt in Indië trachtte binnen te smokkelen. De heer Broelkhoff toonde ons een echten en een valschen Indischen geslagen rijksdaalder met de beeltenis van de Koningin. Alleen het niet geheel gave randschrift, dat zeer moeilijk is aan te brengen, bracht de valschheid van een der beide geldstukken aan het licht. De vraag is natuurlijk gesteld hoe valsche munters zoo'n munt fabriekmatig kunnen ver- vaardigen. Het antwoord op deze vraag is gezocht in de omstandigheid dat enkele provincies in China vroeger een eigen munt hadden, welke naderhand is stilgelegd. Het vermoeden be staat nu dat de een of andere Chineesche ge ner&al op zoo'n munt beslag heeft gelegd en daar thans op vakkundige wijze Nederlandsehe zilveren munten laat slaan. Het middel van bestrijding der Indische autoriteiten bestaat hierin, dat alles wat in Ned. Indië den invoer controleert, aan 't werk is gezet om den Chineezen te beletten dat er valsche munten ln Indië worden binnenga, bracht. Op de methoden van holle hakken, dubbele bodems en wat dies meer zij, w»rdt daarbij uiteraard 9tr«ji£ telet. Naar Dublin! Onze Londensche correspondent schrijft ons ChicagoCartagoSydney en, in 1932, Dublin. Velen vragen zich, als bekend geworden :s welke stad uitverkoren is geworden voor een volgend Eucharistisch Congres, af of deze, door haar tradities, -door het temperament harer bevolking, door haar aanleg, door haar rijkdom aan Katholieke monumenten een meer of min der treffende omlijsting zal vormen voor zoo grootsche plechtigheden. Chicago en Sydney, twee van de modernste en meest realistische wereldstedendie namen klonken velen niet aantrekkelijk in de ooren. Maar de weinige Hollanders, die in de gelegenheid waren naar zoo ver af gelegen steden te reizen, hebben zich ervan kunnen overtuigen, dat de hypermoderni teit van de Nieuwe Wereld geen afbreuk deed aan een godsdienstigen luister, welke in de oude steden van Andalusië niet ontroerender had kunnen zijn. Want ons geloof is een realistisch, geen theatraal geloof. Opnieuw zal een Engelsch sprekende stad Troonzaal zijn van Christus-Koning. En die stad. Dublin, heeft voor ons, Hollanders, onge twijfeld één groot voordeel boven de steden, welke na Amsterdam uitverkoren geweest zijn. Zij is voor zeer velen onzer bereikbaar, in tijd en in geld. Niets zal ditmaal duizenden Nederlanders verhinderen Christus te komen aanbidden déAr. waar alle naties Hem als Koning komen hui digen. Te Dublin De naam alleen reeds moet velen bezielen. Na de nuchterheid, na het materia lisme, dat wij vereenzelvigen met de namen Chicago en Sydney, doet ons de romantiek van Dublin goed Een oogenblik Ik ben niet voornemens u iets op den mouw te spelden. De waarheid is dat Dublin niet romantischer is dan Londen, en veel minder romantisch dan Edinburgh. Wat het aan romantiek heeft in miadeleeuwsche kerkelijke architectuur, is reeds lang geleden geconfiskeerd (dit lijkt mij een „net" woord! geworden door de kleine protestantsche min derheid. En buiten die weinige grootsche ker ken is Dublin zoo nuchter en realistisch als het maar zijn kan. Laat u door deze waarheid niet ontmoedigen. Laat u erdoor aanwakkeren. Christus is de Koning van den hedendaagschen Oceaan-vlieger en van den hedendaagschen wolkenkrabberbou wer zoo goed als van den middeleeuwschen pel grim en den antieken apostel. Christus is van onzen tijd, gelijk Hij steeds geweest is en steeds zal zijn van den tijd van hen, die leven. Hebt gij de verbrokkelde muren van een middel- eeuwsch klooster of het gothische kantwerk eener middeleeuwsche kathedraal noodig ais verontschuldiging voor uw aanbiddende liefde tot Christus Christus leeftDit is de grootste, de alles- beheerschende realiteit. En met Hem en voor Hem zullen wij, kinderen van een realistische eeuw, leven in het realistische, levende Dublin! Te Namen ontvingen uit de hand van Z H Exc. Mgr. Th. L. Heylen de H. Wijding vai het subdiaconaat en den daaropvolgenden dae de H. Wijding van het diaconaat de Eerw. Hee- ren O. W. Paymans uit Tilburg, G. P. van Dorst uit Gilze en G. G. v. d. Velden uit Breda, reguliere kanunniken der abdij van Berne te Heeswijk. Men meldt ons over den dood van pater Billot uit Rome nog de volgende bijzonderheden: De 86-jarige grijsaard was slechts enkele dagen ziek, hij was lijdende aan een longont steking. De H. Vader zond den vromen priester her haaldelijk zijn zegen. Met bijzondere godsvrucht ontving de voor malige kerkprins de laatste H. Sacramenten. Rond zijn sterfbed stonden de Hoogeerw. Pater de Boynes, assistent der Fransche provin cie, en de paters uit het Galloro-huis. Het bericht van het overlijden van pater Billot werd onmiddellijk den H. Vader en den generaa] der Jesuleten-orde medegedeeld en aan de Gregoriana-universiteit bekend ge maakt. Op het alg. kapittel der Missionarissen van de H. Familie te Grave, waar, gelijk gemeld, tot algemeen overste werd herkozen de Hoog- eerw. Pater A. M. Trampe is voorts tot vicaris gekozen de Hoogeerw. pater G. Dehrenbach, tot assistenten de zeereerw. paters J. Carl en E. Granier, tot assistent en secretaris-generaal te- vens de Zeereerw. pater J. Kneepkens en tot oeconoom-generaa! en Zeereerw. pater S. Fal ter. De heer S. de Wolff, privaat-docent in de economie te Amsterdam, heeft in een rede er aan herinnerd, dat hij de tegenwoordige crisis een jaar voor het uitbreken heeft voorspeld Meteen deed hij een nieuwe voorspelling: de crisis zal nog één jaar duren. Het volgen de jaar zal zij in Amerika beginnen te ver minderen en dan zal ook de toestand in Euro pa geleidelijk verbeteren. Zoo maar in 't voorbijgaan, in een tussehen- zin, laat de heer Kleerekoper een zeer wijs woord los. „In deze dagen van verwarring, waarin het rumoer bij den weg en de sterke stem wel eens met elkaar verward worden Inderdaad, rumoer beteekent nog geen kracht. Dat mogen niet alleen de communisten, maar ook meerdere partijgenooten van A. B. K. zich voor gezegd houden. Naar de reederij ons mededeelt, is de brand aan boord vam het Nederi, Mf, „Enggano" Magm§agavopi gebluschC Zijn Hoogwaardige Eminentie Kardinaal van Rossum, die in 1929 de bibliotheek der R.K. Universiteit met zijn hoog bezoek vereerde, heeft aan de bibliotheek ten geschenke ge geven her kostbare standaardwerk van Mgr. Wilpert, Die Römischen Mosaiken und Ma- lereien der Kirchlichen Baute. Zijn Hoogw. Eminentie heeft door deze hoog gewaardeerde en belangrijke schenking willen bevorderen, dat de bibliotheek der R. K. Uni versiteit steeds meer kan beantwoorden aan haar doel, door hemzelf bij zijn bezoek met deze woorden omschreven „Scientia completa ad Deum adducit; dimidiata ab Eo abduclt". De uitzending. Nader vernemen wij, dat de uitzending van den Kerstgroet van H. M. de Koningin op Eersten Kerstdag van 12 uur zal plaats heb ben door de A.V.R.O. (Hilversum, golflengte 298 M.) en door de N.C.R.V. (Huizen 1875 M.), Koningin en Prinses met een 40-tal meisjes rond den Kerstboom. H. M. de Koningin en Prinses Juliana be gaven zich Maandagmiddag naar het Theehuis aan het Uddelermeer, waar in de groote con- versatiezaal 'n prachtige kerstboom was ge plaatst. Deze was versierd door Prinses Ju liana met behulp van meisjes der naaiveree- niging te Uddel, waarvoor deze Kerstavond gold. Ongeveer 40 meisjes waren tegenwoordig, toen de Koningin en Prinses arriveerden. Na een kerstverhaal door de Prinses werden en kele liederen gezongen, chocolade, enz. ge presenteerd en aan ieder een geschenk over handigd. Ongeveer half zes vertrokken Ko ningin en Prinses weder naar Het Loo. Het Nationaal Crisis-Comité deelt mede, dat i tweede verantwoordingslijst van hij de dag- 'nclen ingekomen giften gesloten is met een totaal bedrag van 24.681,50. In totaal Is thans ój de dagbladen ontvangen 95.221.73. COLIJN OVER ZONDAGSRUST. Dr. Colijn een paar artikelen over het anti revolutionaire standpunt tegenover de staats bemoeiing met de Zondagsrust samenvattend, stelt vast, dat de staat de Zondagsheiliging niet positief kan bevorderen; wel kan hij haar beschermen tegen stoornissen en haar het terrein voor haar werkzaamheden vrij laten. Aan de eischen van een ordelijk leven mag echter geen geweld worden aangedaan, en in een land met gemengde bevolking leggen men eigen levenspractijk niet met dwang aan ande ren op. Met inachtneming van het bovenstaande doe de overheid echter al het mogelijke om de Zondagsrust te bevorderen. POLA NEGRI- De toestand van de filmactrice Pola Negri is, naar een Reu ter-telegram uit Santa Monica meldt, aanmerkelijk verbeterd. De heer M. van Warmelo, die onlangs op bescheiden wijze den dag heeft herdacht waar op hij veertig jaren aan het tooneel werkzaam wa's, zal hedenavond in een der zalen van da Tooneelschool, Marnixstraat 150 te Amsterdam, een causerie houden over zijn tooneelherinne- ringen. KOPPER EN CO. Bij Het Schouwtooneel is op het oogenblik als derde oorspronkelijk Nederlandsch tooneel. stuk in dit seizoen in voorbereiding „Kopper en Co." tooneelspel in drie bedrijven door Daan van der Zee. De regie is in handen van den heer Adrlaan van der Horst. EEN NEDERLANDSCHE GELUIDSFILM. De firma Loet C. Barnstijn te Den Haag is op het oogenblik bezig met een Nederlandsehe geluidsfilm te vervaardigen. Het is een twee- acter waarin zang en muziek den boventoon voeren. In deze film traden o.m. op Lou Bandy, Henk Sturop en Jac. van Bijlevelt. 10 JAAR PRIESTER. In de abdij van Berne te Heeswijk vierde zijn veertigjarig priesterjubileum de Zeereerw. heer L. A. Wirtz, oud-rector van bet gymnasium ta Heeswijk, rustend paseoor van Elshout. Gistermorgen is na een kortstondige onge steldheid te Amsterdam overleden in den ouder dom van 63 jaar de kunstschilder H. N. Krabbé, vlce-voorzitter van de Vereeniging St. Lucas. De overledene was ridder in de orde van Oranje Nassau. J. TERPSTRA t- In den ouderdom van 71 jaren is te Locarno plotseling overleden de heer J. Terpstra, oud bewaarder der hypotheken en van het kadaster te Utrecht. De gestorvene was ridder in de orde van den NederL Leeuw,

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Nieuwe Schiedamsche Courant | 1931 | | pagina 5