m
m
DE STRAF DER ZONDE'
NAJAARSVERBONDSVERGADE-
RING NED. R. K. WERK
LIEDENVERBOND.
Loonpolitiek van de Kath.
Arbeidersbeweging.
HET CONFLICT IN TWENTE.
Rede van den bondsvoorzitter.
WOENSDAG 23 DECEMBER 1931
POGING TOT DOODSLAG.
Strooper lost een schot hagel op
een rijksveldwachter.
TWEE JAAR GEEISCHT.
DE ROOFOVERVAL TÈ
'S-GRAVENHAGE.
De kordate manufacturierster van
de Laan van N. O.-lndië.
DE DADERS VOOR DE RECHTBANK.
BRAND IN EEN KELDER.
FRIESCH OP DE LAGERE SCHOOL
Streektalen of dialecten bij het
leesonderwijs.
VOORSTEL VAN DEN
ONDERWIJSRAAD.
HET HUWELIJK VAN DEN
BURGEMEESTER.
SOCIALE GENEESKUNDE.
Bij de opening van de Najaars-Verbondsver
gadering heeft de bondsvoorzitter, de heer C.
A. de Bruyn, een rede gehouden, waaraan we
het volgende ontleenen
Er zouden misschien redenen kunnen wor
den aangevoerd, bij het begin van deze Ver
bondsvergadering niet te spreken over den
druk, welken 't sociaal en economisch leven
thans ondervindt.
Het schijnt ons echter toe, dat er niet aan
te ontkomen is waar het hart vol van is,
loopt de mond van over.
De Arbeidersbeweging, de leiders ervan en
haar leden ondergaan, zij het noodgedwongen,
de ergste en ergerlijkste moeilijkheden, welke
hun door de z.g. wijzen der wereld worden toe
gezonden.
Eén belangrijk lichtpunt is er in het tegen
woordig economisch gebeuren niemand ont-'
kent meer het feit, dat de economische wereld
verhoudingen op een gekkenhuis gelijken.
De lang uitbundig geprezen nationale en in
ternationale economische en sociale vrijheid
geraakt sterk in verdrukking.
Welke reëele waarborgen zijn er, dat econo
mische ongebondenheid tot blijvende orde lei
den zal Geen enkele; zelfs in een maatschap
pij van uitsluitend goedwillende, edele men-
schen, is economische en natuurlijk ook so
ciale gebondenheid is een rationeel be-
heerschte voortbrenging onontbeerlijk.
Wij prijzen de katholieke arbeidsbeweging
en de arbeiders gelukkig, dat haar leiding zich
vrij weet te houden van een doodend angst-pes-
simisme en dat zij, waar zij de kracht heeft,
en uitzicht op resultaat bestaat, h.i. ongemo
tiveerde loonsverlagingen met overtuiging en
het brengen van groote offers tracht af te
wentelen.
Zij keert zich wij spreken voor dezen tijd
en onder deze omstandigheden ook welbe
wust tegen die aanslagen op de loonen van de
arbeiders in de z.g. beschutte bedrijven, waar
bij opgemerkt moet worden, dat de drang tot
loonsverlaging voor die bedrijven voorname
lijk buiten die bedrijven is waar te nemen.
Het wil ons voorkomen, dat de leiders van
de Vakbonden, wier leden werkzaam zijn in
de z.g. beschutte bedrijven, den overigen ar
beiders een grooten dienst bewijzen, door zoo
lang en zoo stevig mogelijk vast te houden aan
een behoorlijken loonstandaard; speculatie op
toonverschillen dienen door de laagst betaal
den opgevat te worden als het openen van een
hoopvol perspectief.
De loonpolitiek van onze Katholieke Arbei
dersbeweging vindt ook steun bij het Vati-
caansche blad „Osservatore Romano", hetwelk
het een economisch avontuur zou achten, in
dien alleen heil verwacht werd van een verder
Voortschrijdende loonsverlaging, omdat er
nooit een opwaartsche ontwikkeling van het
economisch leven komen kan, als het wel
vaartspeil der groote massa steeds slechter
wordt.
In het licht van het voorafgaande kan ook
het conflict in de Twentsche Textiel-industrie
worden bezien, al spelen daarbij ook sociale
overwegingen ongetwijfeld een rol.
De beruchte tweede 5 loonsverlaging is
mede het gevolg van het feit, dat de Twentsche
werkgevers sociaal niet voldoende met hun tijd
zijn meegegaan.
Reeds een halve eeuw gaat het Twentsche
werkersvolk onder den moreelen last van zijn
sociale misdeeldheid gebukt. Doordat hun
principieels tegenstanders, hun werkgevers,
tot de economisch allersterksten behooren, was
uitzicht op resultaat vooralsnog zeer beperkt.
Dat is mede oorzaak, dat de Twentsche Tex-
tielbevolking rijp gemaakt is, althans wordt,
voor het communisme.
Daarvoor de oogen te sluiten zou in hooge
mate kortzichtig zijn. De bona-fide vakbewe
ging heeft reeds sedert jaren getracht, gelijk
zij het ook thans weer doet, om verbetering
te brengen in de sociale positie der arbeiders.
het is haar tot nu toe niet gelukt Zoo er
gens, dan schijnt het voor Twente hoogste tijd,
dat de Rijksoverheid, nu langs particuliere
wegen het sociaal-noodzakelijke niet bereik
baar Is, ingrijpe vóór het te laait is.
Intusschen is de strijd wederom losgebrand
en ls ook onze Katholieke Vakbeweging partij.
Zij zal haar plicht doen, omdat er op wordt
gerekend, dat alle vrienden in het land door
het betrachten van warme werknamers-soli-
daritelt, hetzelfde zullen doen.
De werkloosheid breidt zich nog immer uit
en daarmede de zorg onzer beweging voor de
slachtoffers van Internationale politieke kort
zichtigheid en intrige.
T-' -V";
Het ontwerp voor het nieuwe Duitsche
muntstuk van vier pfennig.
Het schijnt ons een groot arbeidersbelang,
dat de Regeering, tegen de opvatting der een
zijdige economische ontwapenaars, in, gekozen
heeft voor ,de actieve handelspolitiek."
De Regeering zij nu verder consequent en
voere dezelfde politiek voor de „arbeids-
markt"; ook op dat gebied is het voeren eenér
eenzijdige „opendeur-politiek" o.i. ontoelaat
baar.
Er blijkt ten deze door de Regeering over
leg gaande met enkele Staten; het resultaat
van dat overleg worde zoo eenigszins moge
lijk bekend gemaakt.
Ten dienste van de werkloozen is binnen
ons Verbond een „dienst" georganiseerd met
het doel een vruchtbare samenwerking tot
stand te brengen, speciaal betrekking hebbend
op de steunverleening en de werkverschaffing.
Het ligt in het voornemen, da.t in Februari,
dus over eenige weken, de officieels vertegen
woordigers van verschillende landen bijeen zul
len komen om over „ontwapening" te spreken.
Wij hebben, in overleg met den Katholieken
Vredesbond, gemeend de mannen en vrouwen
onzer Katholieke Arbeidersbeweging te moeten
oproepen tot een petitlonnements-beweging,
met het doel de komende ontwapeningsconfe
rentie als onzen uitdrukkelijken wensch ken
baar te maken, dat er een einde komen moet
aan de onzinnige bewapeningsaetle.
Na de openingsrede van den heer de Bruijn
in de najaarsvergadering van het R. K. Werk
liedenverbond in Nederland, welke gisteren en
vandaag in Utrecht wordt gehouden, werd me-
dedeeling gedaan, dat men de plannen van het
filmfonds eenigszins heeft gewijzigd. In plaats
van een groote sociale film zullen nu vier
films worden vervaardigd n.l. een sociale film
een documentaire van verschillende bedrijven,
een film van het September-congres en een
Rome film. Tegen Augustus zal men deze films
tegemoet kunnen zien.
De steunbeweging van de stakende textiel
arbeiders in Twente ls reeds au volop in wer
king.
Nadat een telegram van gelukweneeh was
verzonden aan prof, mr dr. Ch. Raaijmakers
te Nijmegen bij gelegenheid van zijn Zestigsten
verjaardag, werden de begrootingen goedge
keurd van het verhond, van het gebouw aan
de Drift en aan de Adelaarsstraat, van het
Sanatorium „Berg en Bosch" te Apeldoorn
373,350) en van „Herwonnen Levenskracht"
198.367L
In den namiddag ging de vergadering in
gesloten bijeenkomst voor bet bespreken van
voorstellen tot reorganisatie van de N. V. „De
Volkskrant" en daar mee samenhangende sta
tutenwijziging alsmede voor het bespreken van
voorstellen, die tot doel hebben te doen onder
zoeken of het niet wenschelijk zou zijn functies,
als bezoldigd bestuurder, redacteur van het
blad en Kamerlid onvereenigbaar te verklaren.
INBRAAK BIJ „DE VOLHARDING" IN
DEN HAAG.
De 19-jarige loopknecht A. J. S., de 19-jarige
chauffeur S. de W., en de 21-jarige tuinders
knecht T. J. P. B., allen te 's-Gravenhage,
woonachtig en thans gedetineerd in het huis
van Bewaring, hebben voor de Haagsche recht
bank terecht gestaan wegens diefstal met in
braak in het filiaal van „De Volharding" op
bet Cromvlietplein te 's-Gravenhage, in den
nacht van 13 op 14 November, waar zij na ver
breking van een ruit zich toegang hebben ver
schaft tot den winkel. Vermist werden slechts
drie paar schoenen en enkele centen, welke
zich in de cassa en in een busje bevonden.
Verdachten bekenden. De plannen waren
met z'n drieën naar binnen te gaan. doch de
W„ durfde niet goed en bleef bulten op wacht
staan. Hij ontving een paar schoenen, Hem
was door het O.M. eubs. medeplichtigheid ten
laste gelegd.
Het O.M. waargenomen door mr. P. J. Blok,
zeide, dat de conclusie van de ingewonnen rap
porten hem aanleiding gaven tegen elk der
verdachten een jaar en zes maanden gevange
nisstraf te eischen.
Vonnis 5 Januari a.s.
Voor de 5e kamer van de Haagsche recht
bank stond gistermiddag terecht de 20-jarige
tuinder N. H. van L. uit Rijswijk, thans gede
tineerd.
Aan van L. was bij dagvaarding ten laste
gelegd, dat hij op 3 October j.l. op een jachtveld
i mder Rijswijk op 40 Meter afstand uit een met
hagel geladen jachtgeweer heeft geschoten in
de richting van den onbezoldigden rijksveld
wachter W. L. Koppenol aldaar, die evenwel
door het schot niet werd geraakt.
Subsidiair was bedreiging met doodslag ten
laste gelegd.
In deze zaak, waarin mr. E. G. S. Bourller
als verdediger optrad, werden van de zijde van
het O. M. drie getuigen gehoord, terwijl door
den verdediger 8 getuigen a décharge waren
opgeroepen.
Verdachte ontkende in de richting van K.
te hebben geschoten. Toen hij in gezelschap
van een kameraad ln het veld was, zag hij,
nadat een haas door hem was geschoten, plot
seling een in blauwen kiel gekleed persoon,
die een paard bij de hand hield. Deze riep
daarop: „Staat stil of ik schiet". Onmiddellijk
daarop werd een schot gelost. Verdachte riep
daarop: „Dat kan ik ook", en schoot daarna
met zijn geweer in de lucht.
De getuige K„ die van een en ander een
uitvoerig proces-verbaal had opgemaakt, zeide
daarbij te blijven volharden. Met opzet had ge
tuige zich als boer vermomd om v. L., die een
berucht strooper is, te kunnen verschalken.
Verder zeide getuige dat hij geroepen heeft:
„Politie" en dat, toen verdachte daarop trachtte
te vluchten, hij een schot heeft gelost, dat door
v. L. met een schot hagel in zijn richting beant
woord werd. Getuige is evenwel niet geraakt.
Als deskundige werd gehoord de wapenhan
delaar G., die als zijn meening te kennen gaf
dat een schot, gelost op 40 Meter afstand uit
een geweer als ter terechtzitting aanwezig, doo-
delijk kon zijn. Een kleine richtfout was vol
doende om het doel te doen missen.
Door mr. Bourller werden de getuigen
a décharge ondervraagd omtrent den persoon
en de hoedanigheden van verdachte als schut
ter. Hun verklaringen kwamen hierop neer,
dat zij unaniem v. L. als één van de beste schut
ters ter plaatse kenden, zooals ook in een rap
port van den comftandant der Burgerwacht tot
uiting kwam. Verschillende staaltjes van de
schietkunst van v. L. werden door deze getui
gen naar voren gebracht.
Bij de ondervraging door den president zeide
verdachte nogmaals in de lucht te hebben ge
schoten. Hete geweer, thans aanwezig, is vol
gens hem ïMt het geweer waaruit hij schoot.
Dit toch was, naar hij beweerde, een twee
loops geweer.
Het O, M-, waargenomen door mr. P. J. Blok,
zeide, dat de feiten zooals die door hem in de
dagvaarding waren ten laste gelegd, gebaseerd
zijn op het proces-verbaal van den veldwachter
K. Volgens spreker staat het vast, dat v. L.
getracht heeft 'den veldwachter onschadelijk te
maken. Dat hij daarbij doel miste, doet aan het
opzet niets af. Spr. zal de poging tot doodslag
niet' handhaven, doch wel de poging tot zware
mishandeling met geweldpleging tegen e?n
ambtenaar in de rechtmatige uitoefening van
zijn functie en ©i-schte te dier zake tegen ver
dachte twee jaar gevangenisstraf.
In een uitvoerig pleidooi heeft mr. Bourller,
zoowél het proces-verbaal als de andere getui
genverklaringen a charge bestreden.
v. L. is iemand die schieten kan als de beste
en het Is niet aan te nemen dat wanneer hij
zou schieten op een afstand van 40 M. met
hagel, waarvan de verspreidingsruimte 2 Meter
bedraagt, hij het doel zou missen. Daaruit
alleen is komen vast te staan, dat v, L. niet
op K. gericht heeft, doch wel Id de lucht heeft
geschoten. Pleiter concludeert derhalve tot vrij
spraak en verzoekt ontslag uit de preventieve
hechtenis, welk verzoek evenwel door de Recht
bank wordt afgewezen.
Vonnis 5 Januari a.s.
STAKING.
Tengevolge van het intrekken van vacantie-
dagen en het niet Uitbetalen der Christelijke
feestdagen is gisterenmorgen op de metaal-
fabriek N. I. V. E. te Hengelo (O.) het geheele
personeel op tree man na in staking gegaan.
DE NIEUWE STAATSMIJNSPOORWEG IN
GEBRUIK GENOMEN.
Maandag is de nieuwe Staatsmijnspoorweg
van Nnth naar Staatsmijn Maurits zonder
eenig vertoon in gebruik genomen.
Met den eersten trein maakte de directie
der Staatsmijnen benevens ir. Dinger, chef van
het bouwbureau der Staatsmijnen, tal van be-
drijfsingenleurs, de inspecteur der Spoorwegen
ir. Bogaert en de aannemer van het werk den
tocht mee ter bezichtiging van een en ander.
De rit duurde ruim 2 uur. De locomotief was
versierd.
Men herinnert zich, dat in den avond van
5 November te ongeveer kwart voor zes, in
het perceel Laan van Nieuw Oost-Indlë 67 te
's-Gravenhage, waarin een manufacturenzaak,
gedreven door mej. Boode, is gevestigd, een
roofoverval door twee mannen heeft plaats ge
had, die de eigenaresse en de winkeljuffrouw,
mej. K„ met een pistool bedreigden door te
zeggen: „Blijf staan of ik schiet". De bedrei
ging bad evenwel niet de gewenschte uitwer
king, want mej. B. liet zich daardoor niet
intimideeren, liep naar de straatdeur, rukte
die open en riep om hulp, waaTop de indringers
op de vlucht sloegen.
Wegens poging tot diefstal met bedreiging
stonden gisteren voor de Haagsche rechtbank
terecht de 30jarige buffetchef M. van W. en
de 20-jarige reiziger H. A. W. W„ die beiden
bekenden den dag tevoren poolshoogte te heb
ben genomen waar het beste een roofoverval
kon plaats hebben. Des anderen daags gingen
belden gewapend met een alarmpistool naar
den winkel. W. vroeg om een stukje zeep,
terwijl van W. het gordijntje voor de winkel
ruit dichtschoof^
Mej. B. die zich in een kamer achter den
winkel bevond, kwam naar voren en zei: „Dat
gordijntje moet open blijven", en trad op den
man toe, waarop deze bovenvermelde bedrei
ging uitte.
De getuige, mej. B., gaf een uiteenzetting
van het gebeurde. U hebt u flink gehouden,
zeide de president.
Na verhoor van de winkeljuffrouw en de
twee verdachten, die bekenden, was het woord
aan mr. P. J. Blok, die er in zijn requisitoir
op wees, dat overvallen als deze behoudens
de gefingeerde tot de zeldzaamheden behoo
ren.
Spr. achtte het gebeurde, ook al bleek later
dat men slechts met een alarmpistool te doen
had, van ernstigen aard. Beide verdachten heb
ben reeds meermalen met de justitie kennis
gemaakt. Eisch tegen ieder van de verdachten
drie jaar en 6 maanden gevangenisstraf.
Mr. Sap pleitte het eerst voor den 2en ver
dachte en betoogde, dat hier geen uitvoerings
handeling heeft plaats gehad en zijn cliënt geen
mededaderschap kan worden ten laste gelegd.
Pleiter concludeert tot ontslag van rechtsver
volging met invrijheidstelling van W.
Mr. Schaap begon met een woord van hulde
te brengen aan het kordaat optreden van de
beide dames en sloot zich aan bij zijn mede
pleiter wat betreft het mededaderschap. Pleiter
meent dat geen strafbare poging is gepleegd
en verzocht eveneens ontslag van rechtsver
volging, subs, clementie.
Vonnis 5 Januari a.s.
Voorraad Kerstartikelen verbrand.
Gistermiddag kwant voor zes is te A'dam
brand uitgebroken in den kelder van het per-
clei Krömboorüsloot 24, In dezen kelder had
een echtpaar, dat op de verdieping daarboven
woonde, eis® voórrtaiad artikelen voor kerstver
siering opgeslagen. Op het bewuste uur was
de man voor de deur 'bezig met houthakken,
terwijl 'de vrouw den kelder inging om er iets
voor eeü buurvrouw op te zoeken Plotseling
zag zij uit een stapel doozen rook komen. Zij
liep verschrikt naar huiten om haar man te
waarschuwen, maar toen beiden weer in de
kelder kwamen, stond de zaak al In vlammen
Er bleef hun niets over, dan vluchten en de
brandweer waarschuwen.
Het lichte materiaal, dat in den kelder lag,
brandde gemakkelijk. Even sloeg de vlam zelfs
aan den voorkant naar buiten, maar spoedig
had de brandweer met een straal het vuur
onder de knie.
De kelder is vrijwel uitgebrand. Tot over
maat van ramp sprong er een buis van de
waterleiding, waardoor de kelder geheel ondei
water kwam te staan.
Omtrent de oorzaak verkeert men in het on
zekere, De man en de vrouw konden zich niet
herinneren met vuur in den kelder geweest
te zijn. Verzekering dekt de schade.
~T
HET STAPHORSTER BOERTJE.
De advocaat-generaal bij den Hoogau Raad,
mr. Berger, concludeerde Maandag in twee za
ken van L, S„ zoon van wijlen het Staphor
ster boertje, die wegens het onbevoegd uitoe
fenen van de geneeskunde op Wieringen door
den kantonrechter te den Helder veroordeeld
ia resp. tot een geldboete en 1 maand hechte
nis. In de laatste zaak concludeerde mr. Ber
ger tot verwerping, in de eerste tot vernieti
ging en ten principale veroordeeling tot f 800
boete subs. 30 dagen hechtenis. Arrest 18
Januari.
Gepubliceerd is het advies van de afdeeling
voor het lager onderwijs van den Onderwijs
raad, betreffende onderwijs in de Friesche
taal op de lagere school in Friesland.
Vijf Friesche vereenigingen hebben aange
drongen op hetzij facultatieve, hetzij impera
tieve invoering van genoemd onderwijs.
De afdeeling heeft tegen inwilliging van het
verzoek dezer vereenigingen zonder meer
overwegend bezwaar, maar concludeert, dat
het wel ernstige overweging zou verdienen
om bij de aan de orde zijnde wijziging van de
Lager Onderwijswet 1920 alsnog een voor
schrift op te nemen, als door de afdeeling
ontworpen.
Volgens haar voorstel zou men aan art. 2
(art. 13 van het nieuwe ontwerp) een derde
lid kunnen toevoegen in dezen geest:
„In streken (of; gemeenten)), waar (naast
de landstaal, of: naast de Nederlandsche taal)
nog streektaal of dialecten in levend gebruik
zijn, kan bij het onderwijs in lezen, vermeld in
het eerste lid onder a, en Nederlandsche
taal, vermeld in het eerste lid onder d, ook
daaraan aandacht worden besteed (of: kan
onder lezen, enz. eenige kennis van deze
streektalen of dialecten mede begrepen zijn)."
't Feest in Berkel-Enschot.
De burgemeester der gemeenten Beritel-
En schot en Heukelom had, als dank voor de
blijken van sympathie van zijn ingezetenen,
bij gelegenheid van zijn huwelijk ondervonden,
in allé openbare café's op een avond gratis
bier ter beschikking van dé gemeentenaren
doen stellen en dit bij aanplakking doen
bekend maken.
Het Eerste Kamerlid Hermans had daarin
aanleiding gevonden zich met schriftelijke
vragen te wenden tot den Minister van Binnen-
landisphe Zaken en daarbij o.m. geïnformeerd
ot bet een burgemeester geoorloofd is ge
legenheid te geven „dat de Inwoners zijner
gemeente zich gaan bedrinken".
Minister Ruijs de B-eerenbrouck zegt in zijn
antwoord, dat volgens de verkTege-n ambtelijke
inlichtingen drank in zóó beperkte mate is
beschikbaar gesteld, dat van een „gelegenheid
zich te gaan bedrinken" niet kan worden ge
sproken. Desniettemin acht de Minister de
gestie van den burgemeester ten dezen, als
gevolg waarvan ihet blijven bestaan eener
drinkgewoonte van Overheidswege wordt be
vorderd, niet gelukkig. Het ligt in 's Ministers
voornemen den burgemeester met zijn meening
in kennis te stellen.
KATHOLIEK REDDINGSWERK VOOR
ALCOHOLISTEN.
Opening „Huize St. Jozef" te Delft.
Men meldt ons uit Delft
De onlangs op initiatief van den ZeerEerw.
Pastoor P. Hase O. F. M. tot stand gekomen
afdeeling van de Dr. Ariënsvereeniging, is
thans in het bezit geraakt van een eigen ge-
houw, gelegen aan den Verwersdijk, dat Zon
dagmiddag in het bijzijn van veie genoodigden
door den ZeerEerw. Deken van Delft werd in
gezegend.
Deken v. d. Cam men hield na deze plechtig
heid een sympathiek© rede.
Na-mens het gemeentebestuur van Delft sprak
wethouder mr. Bevers.
Pastoor Hase, die dank bracht aan heide
sprekers voor hun vriendelijke woorden en
aan de aanwezige autoriteiten, o.w. ver
scheidene leden van dien gemeenteraad, de
geestelijkheid der stad en vertegenwoordigers
van Katholieke organisaties, voor hun tegen
woordigheid, zette in een breedvoerige rede
het doel der dr. Ariënsvereeniging uiteen en
betuigde zijn groote erkentelijkheid jegens
allen, die tot de oprichting van dit eigen huis
op ©enigerlei wijze medewerkten. Op voor-
Spraak van den H. Jozef, wien het ls toege
wijd, hoopt spr. dat Gods zegen er rijkelijk
op zal mogen rusten.
Namens de Dioc. Dranlkweeroomimissie en
de Rotterdamsohe dr. Ariënsvereeniging werd
verder nog het woord gevoerd. De afgevaar
digde van laatstgenoemde organisatie wees op
den voortref f dijken socialen arbeid, door
Pater Has® als oprichter van „Huize Padua"
in Rotterdam verricht; Hij was er van over
tuigd, dat Z.Eerw. gelijkerwijze ook in Drift
met dit werk zal slagen.
Geen inkrimping van maatregelen
voor de volksgezondheid.
Te Amsterdam hield de Nederlandsche Ver-
eeniging voor Sociale Geneeskunde haar alge-
meene vergadering.
In zijn openingswoord wees de voorzitter,
dr. v. d. Hoeve erop, dat we leven onder den
druk van de ongunst der tijden, alom stilstand
van evolutie, ja zelfs Jnvolutie zien dreigen.
Onze zorg is het, dat ook niet de maatregelen
in het belang der volksgezondheid, zoowel op
het gebied van het preventieve werk als op
dat der organisatie van voorzorg en huipver-
leenlng gevaar loopen, ingekrompen te worden
of vooral ook In haar normale ontwikkeling
gestoord te worden.
Uitbreiding van deze sociale maatregelen ls
thans meer aan de orde dan ooit om inzinking
van de volkskracht juist thans te voorkomen
nu de slechte tijden al zoovele wonden slaan.
Alvorens de besprekingen der onderwerpen
begonnen, sprak het bestuurslid dr. C. J. van
der Loo den aftredenden voorzitter toe. Dan
was het woord aan dr. L, Veeger ter Inleiding
van het onderwerp: „Consultatiebureaux en
huisarts". Zijn in het Decembernummer van
het Tijdschrift voor sociale geneeskunde op
genomen inleiding lichtte spr. nader toe.
Daarna volgde een levendige discussie.
De avondvergadering was gewijd aan het
onderwerp: „Een jaar ziektewet".
Ook op deze inleiding volgde eenige discus
sie.
NEDERLANDSCH-BELGISCHE
LANDBOUW-ONDERHANDELINGEN.
Onze Brusselsche correspondent meldt
Volgens een V. D.-telegram uit Antwerpen,
zou de Belgische minister van Landbouw, prof.
van Dievoet, op 19 December te Brussel een
langdurig onderhoud hebben gehad met den
beer Frederiks, algem. bestuurder bij 't Neder-
landsch ministerie van Landbouw. Dit onder
houd had ten doel de maatregelen te bespreken,
welke genomen kunnen worden opdat inzake
landbouw de beide landen elkaar niet zouden
benadeelen bij de maatregelen welke zij nemen
mllen met het oog op de economische crisis.
De besproken maatregelen betroffen de over
eenkomst van Oslo.
Wij kunnen in verhand hiermede melden, dat
hier een verwarring in het spel ls en waar
schijnlijk bedorid wordt de ontmoeting van
minister van Dievoet met mr, dr. K. J. Frede
riks, die tijdens een bezoek van den minister
in het Holland Huis alhier, op 12 December,
plaats had, waar beide heeren, na afloop van
bet bezoek, met de heeren Bern. J. Veldhuis
en L. Wolter en nog een buitenstaander hebben
aangezeten aan een lunch, aan het einde waar
van door den heer van Diavoet en Frederiks
van gedachten werd gewisseld over Neder-
landsch-B-elgiache samenwerking op landbouw
gebied, ten opzichte van het buitenlandsoh
protectionisme.
NED. INSTITUUT VAN ACCOUNTANTS.
In do jaax'HjUaohc algemeene vergadering van
19 December zyn tot lid van het Nederlandsch
Instituut van Accountants benoemd de heeren
H. A. Baajj, Den Haag; L. A. Bakker, Amster
dam; J. Ennik, Oost-Knollendam; E. A. Entrop,
Amsterdam; H. C. Rommelaar, Hengelo; W.
Westra, Rotterdam en J. Eekveld, Amsterdam,
dieHet volledig diploma van het federatief
examen van het Ned. Instituut van Accountants
en de Ned. Organisatie van Accountants heb-,
ben behaalden de heeren Drs. M. M. A. A.
Janssen Fz., Utrecht en Drs. H. C. M. van Kes-
sel, Batavia, die het accountantsdiploma (diplo
ma in de rekeningwetenschap) van de Ned. Han
dels Hoogeschool te Rotterdam hebben behaald.
- - —S»"!-:
Stijn Streuvels wordt door zijn vrienden
gehuldigd, maar wil niet op de foto!
UIT HET HAVENLEVEN
(In de groote stad
12)
Wij kennen immers onzen o-uden Jacob
vam Buuiren! Wij hebben trilt onze boeken
ook nog iets anders vernomen, namelijk, dat
dit het eersite schip van uwe reederij la, dat
is vergaan.
Had het eerste gedeelte van dezen volzin
den reeder getroffen -ais een zweepslag, het
tweede deed hem weder vrij en ruim adem
halen. Dat was het, wat hij zich zeiven steeds
ter verontschuldiging voor oogen had gehou
den. Lloyd bad over 't algemeen aanzienlijk
meer van hem emit vangen, dan hij nu van de
maatschappij zou terug krijgen. Nu had de
directeur dit zelf bevestigd.
Jawel, zeide hij, vrijmoedig opziende, het
eerste.
De directeur vervolgde:
Dat de „Huls Oranje" geheel verloren is,
werd ons reeds uit Londen telegrafisch beves
tigd. Ja, wij zijn zoo ver, te weten, dat het
schip absoluut niet meer te redden is. Het
wrak ligt niet ver van de Engelsche kust. Bij
het aanbreken van den dag heeft onze maat
schappij een stoomboot met een duiker er
heen gezonden, die op de plaats zelve den toe
stand heeft geconstateerd. Het schip is totaal
uitgebrand, de lading vernietigd. Ook ligt het
wrak zoo diep, dat het niet meer gelicht kan
worden.
Hij zweeg even en voegde er toen bij:
U is dus gekomen, om uw geld in ont-
rangot te nemen. Daartegen bestaat hoege
naamd geen bezwaar, m
Natuurlijk moeten er eenige formaliteiten in
acht genomen worden, zoodat de reeder een
goed half uur in het kantoor werd opgehouden.
En welk een geluk, merkte inmiddels de
directeur op, dat er geen menschen levens
verloren zijn gegaan.
Daarvoor bedank ik God.
En «w kapitein schijnt een ware held te
zijn. Heeft u hem reeds gesproken?
Tot nn toe is noch de kapitein noch de
bemanning naar Rotterdam teruggekeerd.
Zij zullen eerst een weinig van d<, ver
moeienissen uitrusten, was de directeur van
mieening, en met recht. Naar ik in de couran
ten heb gelezen, la:l i disn zij trouwens niet
allen op één punt, maar gescheiden van eikaar
op verse hi llende plaatsen aan de kust. Is dat
zoo?
Ik weet alleen datgene, wat ik ln de
couranten heb gelezen, gaf van Buuren ten
antwoord. Het eenige rechtstreeksche bericht,
dat ik ontvangen heb, is een telegram van
den kapitein, hetwelk mij in 't kort de ramp
meldde, er bijvoegende, dat er geen menschen-
levens te betreuren zijn
Twintig minuten later verliet Jacob van
Buuren het bijkantoor van Lloyd. Hij had in
zijn borstmk een cheque op de Bank van Enge
land tot een bedrag van tweemaal honderd
en vijf tlgduiziend gulden.
Inmiddels werd er op het privékantoor
van Van Buuren een tooneel van.geheel ande
ren aard afgespeeld. Mi-entje was er gekomen,
om haar Vader en Hendrikk te halen voor
't middagmaal en had er natuurlijk, alleen
Hendrik maar gevonden.
Mientje, als trouw zorgende huisvrouw, die
met de huishouding zooveel had te doen, dat
zij daardoor geen tijd had voor andere dingen,
laat staan voor courantenilezen vermoedde der
halve niets van het „gelukkige ongeluk", dat
over hun huis was losgebroken. Nauwelijks
had zij Hendrik in de oogen gezien, of zij
greep zenuwachtig s.n tuurden en riep uit;
Hendrik, er is je iets verblijdends overko
men. Toe, zeg me gauw, wat het is!
En Hendrik had haar alles verteld. Hij
verzweeg volstrekt niet, dat zij op het punt
hadden gestaan van een faillissement en dat
hier klaarblijkelijk een boogeTe mocht had in
gegrepen, om den ouden eerlijken Van Buu
ren aan den ondergang te ontrukken,
En in de opwelling van zijn gevoel had hij
er opgeruimd bijgevoegd: En nu, Mientje-
lief, kunnen wij trouwen!
Dit woordwas nog nooit tusscben hen
uitgesproken. En, zooals jonge meisjes nu
eenmaal zijn, had Mientje zeer verwolnderd
opgekeken en gevraagd; „Trouwen?"
Dit moet misschien snibbig, misschien
zeer naief, wellicht kokiet klinken. Mientje
zelf wist volstrekt niet, hoe het eigenlijk
klinken moest. En het haatte haar ook niet;
haar waar gevoel kon zij met haar eerlijk, op
recht karakter toch niet verbergen.
- Trouwen? riep zij nogmaals. Doch dezen
keer klonk het heel anders; ditmaal was het
een juichende toestemming. En een oogenblik
daarna stonden zij omarmd.
Juist kwam Van Buuren van Lloyds terug,
en trad het kantoor binnen.
De jongelui hadden beide een hoog-noode
kleur. De oude heer was eobter geenezins
vertoornd, toen hij hen aldus verraste. Hij
bleef slechts even ,n den deur staan en dreig-
ae met zijn vinger. Vervolgens trad bij op
zijn dochter toe, nam haar bij de hand en
streelde hare wang.
Houdt je werkelijk zooveel van hem,
Mientje? vroeg »Jj.
Vader stamelde zij.
En kun je j< ouden vader maar zoo
luchthartig verlaten, om met een wildvreem
den man dit zeggende keek hij guitig naar
den jongen Van der Velde met een wild
vreemden man 4« üde wereld ia te gaan?
Toen keek Mientje verschrikt op.
Vader, mogen wij dan niet meer hij u
blijven?
En de oude heer lachte, lachte uit louter
vreugd in 't leven. In dit uur had hij allee
vergeten, wat er gebeurd was en wat zijn ge
moed benauwde en naar hij zeker wist
daar altijd op drukken zou,
Ja, m'n kind, zeide hij ontroerd jij zult
altijd hij mij blijyen en hij daar, ook. En ga
nu naar den overkant; wij volgen zoo aan
stonds.
Mientje, als liefhebbende dochter, deed ge
hoorzaam, wat haar bevolen werd.
Hendrik, aldus wendde de oude heer zich
tot den jongen man, nadat de deur achter
Mientje in 't slot gevallen was, Hendrik
en zijn woorden klonken plechtig wanneer
wil je trouwen?
Oom! stamelde Hendrik nu, zooaJe
even te voren Miiontje het had gedaan.
Wanneer wil je trouwen, m'n zoo'n?
vroeg Van Buuren nogmaals.
Toen pakte Hendrik beide handen van den
reeder, die vóór hem stond, en bracht ze lang
zaam en eerbiedig aan zijn lippen.
Zoo spoedig mogelijk, lieve, beste oom,
overmorgen, morgen.
Van Buuren glimlachte.
Niet zoo driftig, m'n zoon. Zóó gauw
gaat het toch niet. Wij moeten eerst nog een
kleine formaliteit vervullen.
Formaliteit, waarde oom? vroeg Hen
drik verbaasd.
De oude beer stond nog steeds te glim
lachen.
Ja, zeker, m'n zoon. Een formaliteit, en
wel eeme, die binnen een week niet kan wor
den afgedaan, en dan moogt ge, als dat uit de
voeten is, wat mij betreft terstond naar den
ambtenaar van den burgerlijken stand enden
pastoor (ut
En wat is dat voor een formaliteit, oom?
vroeg Hendrik eenigszins benepen.
Je wordt mijn compagnon.
Oom! juichte Hendrik en stond op 't
punt den ouden heer te omhelzen. Op dat
zelfde ©ogenblik werd er aan de deur geklopt.
Wrevelig keerde Van Buuren het hoofd om
en riep: Binnen!
- Kapitein Krugor, om mijnheer te spre
ken! meldde een kantoorbediende.
Als door f ©overslag was bet gedaan met
de opgeruimde stemming van den reeder.
Diie aankondiging trof hem als een koude
waterstraal.
En nu! weerde hij Hendrik haastbarseh
af, die nog iets wilde zeggen, en nu, herhaal
de hij op zachter toon, gaat ge naar den
overkant naar Mientje, en zeg haar, dat ik
spoedig kom. Wacht niet met het eten op
mijl
Maan- beste oom, nu?! Laat toch den ka
pitein later terugkamen!
Doch de oude heer schudde zijn hoofd.
Dat begrijp je niet goed, m'n zoon. Doe
tmaar, wat ik je verzocht heb. En als je door
de voorkamer gaat, verzool» dan den kapitein
bij mij te komen.
VII.
En nu zat Jacob van Buuren tegenover den
man. wiens raad en krachtdadige bijstand
hem van den zekeren ondergang hadden ge
red, van den uitereten rand des afgronds
had weggerukt. Aan dezen man daar. die
hem gLimlaohend aankeek, had hij alles te
dianken. En volgens alle menschelijke wetten
en regelen zou hij hem nu wel dankbaar
moeten zijn
Desniettemin was het een geheel ander fee-
voel dan dat van dankbaarheid, dat de ree
der op dat oogenblik voor zijn kapitein ont
waarde. 'tWas eerder een gevoel vzua afkeer,;
van walging; een gevoel, om voor goed met
dezen man gedaan te maken; hem nooit meer
te moeten zien
Het leek haast, alsof de kapitein deze ge-
diaichite van den reeder raadde. Hij keek
hem als maar glimlachend aan. Behalve een
.kort „Goeden dag'1 was ei' tusechen deze twee
mannen nog geen enkel woord gewisseld.
IT sr-Uijnt rich niet te verheugen over
het schitterende welslagen van onze onderne
ming. althans niet zóó, als ik wel verwacht
had, was eindelijk de kapitein van meening.
Van Buuren schrikte even, gelijk iemand
die plotseling uit diep nadenken wordt wak
ker geschud. Daarbij ondervond hij lichamelijk
een onbehagelijk gevoel. Dat „onze" had het
hem gedaan.
Toch, toch wri! Ik verheug mij! verze
kerde hij niettemin gejaagd: TT moet mij
verontecvhuli.Mgen, als dat niet zoo schijnt.
Langzaam streek hij met de hand over voor
hoofd en baar
De kapitein knikte bevestigen-».
Ik kan dat wel begrijpen. Maar nu den
sentiménteele uit te hangen, dient nergens
toe. U is nu uit de penarie; Eilerbardt be
hoeft g© niet meer te vreezen.
De kapitein had het juiste middel gevon
den, nm de stemming van den reeder te doen
omslaan. De ntaam Eilerbardt had op Van
Buuren dezelfde uitwerking als een rood©
lap op een stier In de arena.
Gij hebt gelijk kapitein! Ik geloof, dat Ik
u nog niet eens bedankt heb.
Dit zeggende reikte bij over de tafel heen
zijn hand aan Kruger.
Lloyds heeft ie premie reeds uitbetaald.
.Spreken wij nu over uw beloondng. kapitein.
Krugor maakte een klein afwijzend fto"
baar met de hand.
(Wordt vamtgt)
