ET-HUISVAn
DEM AMGST
SPORT EN SPEL
At;
mm
Él®11
WOENSDAG 30 DECEMBER 1931
rsnisasai
RADIO-PROGRAMMA
BEZOLDIGING PERSONEEL OPEN-
BARE INLANDSCHE VOLKS
SCHOLEN.
HET ONGELUK VAN „DE
OOIEVAAR".
De kwestie van liet luik.
DE ZESDAAGSCHE TE BRUSSEL.
DE SCHAAKWEDSTRIJDEN IN HET
MAASHOTEL TE ROTTERDAM.
MARKTBERICHTEN.
HET TORNOOI TE HASTINGS.
RTVIERTIJDINGEN.
T TfBTT
tJrTa. *W.it ïfc;
DONDERDAG, 31 December.
Huizen (1875 M„ 160 K/H.) 8.00—9.15 KRO.;
10.00 NCRV.. 11.00—2.00 KRO. Hierna NCRV.
8.00—9.15 en 10.00 gramofoonplaten10.15 zieken-
dienst; 10.4511.30 gramofoonplaten11.30 godsd.
halfuurtje; 12.15 KRO.-orkest; 2.00 handwerkcur-
sus3.00 gramofoonplaten3.15 vrouwenhalf
uurtje; 4.00 ziekenuurtje- 5.00 cursus handenar
beid v. d. jeugd5.45 ceilo-recital door L. Wer
ner. A. d. vleugel; mevr. H. Werner—Stuiver; 6.45
gramofoonplaten; 6.50 Prot. kerkdienst. Hierna
tot 10.00 NCRV.-kleinorkest. O.a. inleiding ..Mes
sias", H&ndel; 10.00 Oudejaarsrede door mr. A.
v. d. Deure; 10.30 gramofoonplaten; 10.35 Vaz
Dias: 10.4511.00 Gem. solistenkwartet met
medew. v. M. E. Bouwmeester (orgel)11.00 de
laatste loodjes, diehet lichtst wegen; 11.30
vervolg concert; 11.45 uren, dag, maanden jaren...
11.52 jaarsluiting door mr. A. v. d. Deure; 12.00
koraal: Nun danket alle Gott; 0.051.00 nieuw -
jaarswensch en gramofoonplaten.
Hilversum (298 M. 1006 K.H.) Uitsl. AVRO"
uitzending: 8.00 en 10.15 gramofoonplaten; 10.30
voordracht uit ,,De Gouvernante" van Stefan
Zweig; 11.00 orgelconcert door Frans Hasselaar.
Sophie Haase—Pieneman (zang)12.00 Winkels
trio; 1.00 Max Tak; Operette-componisten"
I.20—2.30 trio; 3.00 uit „Pschorr". Rotterdam:
dansmuziek; 4.00 ziekenuurtje500 Omroepor
kest; 7.009.00 VPRO.; 9.00 Kovacs Lajos en
zyn band; 9.3010.30 radio-revue door Nono met
medew. v. mevr. Esther De Boer—van Ryk; 10.30
Kovacs Lajos (vervolg; prof. dr. J. Slotemaker
de Bruine; 11.55—12.30 nieuwjaarswenschen12.30
1.30 gramofoonplaten.
Daventry (1554 M„ 193 K.H.) 11.05 lezing;
12.20 orgelconcert Reg. Foort; 1.20 gramofoon
platen; 1.35 orkest; 2.203.20 sonaten (piano en
viool); 4.05 Roy Fex en zyn band; 4.50 Grosve-
nor House-orke'st5.35 kinderuur6.20 berichten
6.5Q liederen van Strausz; 7.10, 7.30 en 7.50 lezing;
8.20 B.B.C. licht-orkest o. 1. v. Lewis met medew.
v. HelyHutchison (piano). O.a. uit „Le roi
s'amusi", Delibes; 9.20 berichten; 9.40 lezing;
9.55 Vaudeville-programma. O.a. Jack Payne's
BBC dansorkest; 10.50 dansmuziek Jack Payne:
II.20 „Account rendered", jaaroverzicht; i2.05
epiloog; 12.35 Jack Payne's dansorkest; 1.051.20
Grand Good Night.
Parjjs (Radio Paris 1725 M., 174 K. H.) 8.05
12.50 en 7.20 gramofoonplaten; 8.20 vrooljjk half
uurtje; 9.05 „Faust", Gounod, (gramofoonplaten).
Hierna tot 2.20 dansmuziek.
Langenberg (473 M., 634 K. H.) 6.25—7.20,
10.40—12.10 gramofoonplaten; 12.251.50 concert
0. 1. v. Wolf; 4.205.20 concert met medew. van
solisten; 7.208.45 Berliner Philharmoniker o.
1. v. Bruno Seidler-Winkler. Met medew. van
Marcel Wittrisch (tenor) en W. Kempff (piano).
0.a.. uit „Tooverfluit", Mozart; 9.2011.20 con
cert door orkest en alle solisten van de Werag o.
1 v. Kühn11.201.20 zang en dans. Groot en
klein Werag-orkest met medew. van solisten o.
1. v. Kühn en Pensis.
Kalundborg (1153 M., 260 K. H.) 11.20—
1.20 concert uit Palace-Hotel; 2.50—4.50 radio-
orkest: 7.208.00 orkest. Oude Deensche muziek;
8.20— 8.35 liederen8.35 Deensche volksdansen
8.55 jaar-overzicht; 9.35 L. Preils dansorkest- 9.55
vrooljjke voordracht; 10.40 dansmuziek; '11.10
nieuwjaarswenschen; 11.25—1.20 vervolg dans
muziek.
Brussel (508 M., 590 K. H.) 12.35—2.05 gra
mofoonplaten: 5.20 Omroeporkest; 6.20 gramo
foonplaten; 8.20 Omroeporkest. O.a. Egypt, ballet
uit „Aida", Verdi; 9.20 vervolg concert, O.a. Sla
vische dansen, Dvorak.
(3382 M., 887 K. H.) 12.352.05 gramofoon
platen; 5.20 Omroeporkest; 6.50 gramofoonplaten;
8.20 concert. O.a. ouvert. Mireille, Gounod; 9.20
vervolg concert. O.a. Florentiner-marsch, Fucik
10.20—12.20 gramofoonplaten. (Ook voor 508 M.)
Rome (441 M„ 680 K. H.) 8.20 operette „Libel-
lentanz, Lehar. o. 1. v. A. Paloetti.
Ze es en (1635 M., 183.5 K. H.) 7.20 Het
Berlynsch Philharm orkest o. 1. v. Seidler-Wink
ler; 8.15 piano-concert d-moll, K. V. 466, Mozart.
(Prof. W. Kempff en orkest); 8.50 Toespraak
door President von Hindenburg; 9.20 Radio-Pot
pourri; 10.20 9de Svmphonie, Beethoven (solisten,
koor en orkest); 11.40—1.20 dansmuziek.
Vermindering van subsidie aan Inlandsclie
rechtsgemeenschappen.
BUITENZORG, 29 December (ANETA)
Bij Regeeringsbesluit is bepaald, met tijdelij
Ike afwijking van alle hiermede in strijd zijnde
voorschriften, dat met ingang van 1 Januari
1932 de ten laste van de Lani.ïbegrooting ko
mende subsidie aan Inlandsohe rechtsgeroeen
Behappen voor zoover deze strekken tot tege
moetkoming in de bezoldiging en andere inkom
eten van het personeel, verbonden aan open
bare volksscholen, zal worden verminderd met
eenzelfde percentage of bedrag als ten aanzien
van de wedden en andere inkomsten der bur
gerlijke landsdienaren is geschied of zal ge
Bchieden.
Het communiqué van de K.L.M., waarin
mededeelingen worden gedaan omtrent het
door den heer Behage, chef van den tech.
nischen dienst der K.N.l.L.M. ingestelde on-
derzoek naar de oorzaak van de ramp van de
„Ooievaar", geeft ons aanleiding nog eens
terug te komen op de kwestie of het bewuste
luik van de machine op het moment van het
ongeluk al dan niet heeft opengestaan.
Men herinnert zich dan in de mededeelin
gen, door de K.L.M. onmiddellijk na de ramp
verstrekt, de aandacht werd gevestigd op het
open staan vqn het luik boven de stuurhut,
dat door Wiersma zou zijn open gezet ten
einde ventilatie te geven.
De eerste bestuurder zou zich hij zijn pogin
gen om van den grond los te komen van het
open staan niet meer bewust zijn geweest;
bij den aanloop zou het luik geheel zijn
open geslagen met het bekende noodlottige
gevolg door de verstoorde luchtstrooming on
der 't middengedeelte van den vleugel.
Volgens deze lezing zou dus de heer Wiers
ma, die zelf mede het slachtoffer werd van
het drama, niet geheel vrijuit gaan.
Wij hebben daarna elders inlichtingen inge
wonnen en konden in ons ochtendblad van 17
December de van goed ingelichte zijde ver-
strekte mededeeling publiceeren dat het onder
zoek van den heer Behage aan 't licht had
gebracht dat het noodluik niet alleen in ge-
sloten toestand doch bovendien gegrendeld is
evonden
Het „Handelsblad" is met ons bericht ter
informatie naar de K.L.M. gegaan en publi-
ceerde in haar ochtendblad van 18 December
de verzekering van den heer Martin „dat de
verklaring, welke den heer Behage in den
mond is gelegd, n.l. dat het noodluik wel ge.
sloten zou zijn geweest, niet door den heer
Behage is gedaan."
In het nummer van 22 December avondblad
komt het „Handelsblad" echter ons op K.L.M-
gezag als onjuist bestempelde bericht bevesti.
gen. Het blad zegt daar „Naar wij van goed
Ingelichte zijde hebben vernomen, heeft de
heer Behage, die het onderzoek voor de K.L.M.
te Bangkok heeft* gedaan, dat luik dicht en
gegrendeld gevonden".
Daarop is nu het laatste communiqué van de
K.L.M. verschenen, volgens hetwelk de heer
Behage in zijn rapport verklaart„dat met
nagenoeg absolute zekerheid kan worden aan
genomen, dat het noodluik open stond toen
het ongeluk gebeurde."
We willen er de aandacht op vestigen dat
de heer Behage in zijn rapport heelemaal niet
zegt, of hij het luik na de ramp open of ge
sloten heeft gevonden.
Waarom rept de heer Behage in 't geheel
niet over het reeds den dag na de ramp door
de K.L.M. aan de pers toegezonden bericht,
dat Wiersma reeds direct bij het begin van
den start met een open luik wegreed
Met welke „nagenoeg absolute zekerheid
zouden we nog willen vragen, wordt aangeno
men dat het noodluik open stond, toen het
ongeluk gebeurde
We hopen, dat het rapport der commissie
an onderzoek, ingesteld door de Siameesche
regeering, meer licht zal werpen op deze luik
kwestie.
Overbelasting de oorzaak?
In Indië schijnt de overtuiging dat overbe.
lasting van het vliegtuig de oorzaak is, meer
en meer veld te winnen. Interessant is het
geen in het A. I. D. „De Preangerbode" door
IC wordt geschreven naar aanleiding van de
K.L.M.-lezing over het noodluik.
„Wij hebben omtrent de waarde van deze
veronderstelling want meer dan een ver.
moeden kan het niet zijn ons licht eens op
gestoken bij deskundigen op luchtvaartgebied
bij wie er zijn, die al acht en tien jaar vlie
gen en met vliegtoestellen vertrouwd zijn als
chauffeurs met hun auto's.
Aan het verhaal van het openstaande luik
bleek géén hunner te gelooven. Wiersma was
een te knap en te geroutineerd vlieger, boven,
dien veel te zorgzaam bij het voorbereiden
van een vlucht, dan dat aannemelijk zou zijn.
dat hij een dergelijke onachtzaamheid zou
hebben begaan, nadat hij er opmerkzaam op
was gemaakt. En al had hij inderdaad over
het hoofd gezien, dat het luik open stond, dan
waren er nog de tweede piloot en de mecani
cien, wien het niet ontgaan zou zijn.
Onmiddellijk na den start zou een open-
staan van het luik wel degelijk zijn opgemerkt.
Want er zbu in de cockpit een storm heboen
gewoed, en het is de vraag, of de wanden
van de cabine den geweldigen luchtdruk zou
den hebben weerstaan.
De Straits Times deelt mede, dat „het toe
stel op Don Muang een ongewoon zware post
KAAR DE VOLTOOIING. Op het oogenblik wordt de ^_tate hand gelegd aan de
het moederhuis der Vrouwen van
L) UtJL Wgvuuiitt. "tri uu, -u'v
Nazareth te Vogelenzang. Een mooi hoekje rnn den ommuurden tuin.
met de Kerstpost voor Europa verliet, niet
verder kon ten gevolge van ove-rstroomingen
vond wachten, doordat de trein, die Bangkok het algemeen maximum voor Nederland zoo-
Tri-*/*•.!;a4- r)iot i voor Indië, t© stellen op 5^00 K Ar.
Dat is dus 250 K.G. méér dan het vroeger voor
Nederland toegelaten maximum. En omgere-
llet toelaatbaar gewicht. I kend in het schijnbare gewicht bij een a^'^
6 ferisehen toestand als te Batavia en te Bang-
Maar de directie van de K.L.M. ontkent de kok jg )iet niet mjnder dan 5400 K.G.!
mogelijkheid van overbelasting; volgens een He(, zeg-t dus niets of liever; het zegt
later telegrafisch bericht was het gewicht van zger yeel aia tie directie der IC. L. Mver-
de „Ooievaar" bij den start 237 IC.G. beneden zekertj dat het gewicht van de „Ooievaar" bij
Eens deze spurts acht®^f®n(,„r"sr' werd het
kalm tot heden Dinsdagmiddag een uur, waarop
weer wat leven in de «"'-.«n
In 64 uren waren afgelegd 1536 K.M „60 M.
Tegen den avond begonnen de jachten weer
On een treeeven oogenblik waren Braspenningk—
Mnenburg op slechts een ronde van de leiders
„""tut ne Hollanders verhelen met, dat
het door het departement van Waterstaat toe
gelaten maximum.
In dit verhand moet hier een en ander
worden medegedeeld over de belasting van de
toestellen in Europa en in Indië, dat weinig
bekend is en toch verdient, in ruimen kring
bekend te worden.
Bij het Règlement sur les conditions minima
de délivrauce du certificat de navigabilité
werden de minimum eisehen vastgesteld, wei-
ke voor het burgerlijk luchtverkeer in die
landen, welker regeeriugeu de z.g. Luchtvaart-
conventie ratificeerden, gelden. Tot deze lan
den behooren ook Nederland en Nedorlandsch-
Indië.
Volgens deze bepalingen moet elk verkeers
vliegtuig, dus ook die van het type van de
„Ooievaar", voldoen aan den eiscb, dat de
startlengte niet meer mag bedragen dan 300
den start nog 237 K.G. beneden het maximum
bleef. Het was dan toch nog 363 K.G. hoven
het voor Indië en andere tropische landen
na serieuze proeven, door bekwame en se
rieuze deskundigen, berekende maximum.
I>e Ooievaar" was overbelast. Te Alor Star
kwam "het toestal al met moeite van den grend
los; daar had het ongeluk óók kunnen ge
beuren, niettegenstaande de toen nog gerin
ger belasting. Maar toen te Bangkok nog twee
passagiers met hun bagage instapten, ging
een ongeluk tot de waarschijnlijkheden behoo
ren, al had het minder ontstellend kunnen
afloopen. Was het een wonder, dat de „Ooie
vaar" een startlengte van ongeveer 1500 meter
noodig had, vóór liet toestel, dank zij een
wanhopige poging van den bestuurder, den
grond verliet?
Aan de motoren kan het niet geweten wor.
meter en het toestel na 600 meter ten minste dat het ongeluk plaats had. Had één der
20 meter moet zijn gestegen. In verhand hier.
mee mag het totaalgewicht van toestel en in-
houd in Nederland bij standaard-atmosfeer
d.w.z. een druk van 76 c.m. kwik en een lucht
temperatuur van 15 graden Celsius niet
méér zijn dan 5000 K.G. In andere luchtstre-
ken met ijler lucht, zal, wanneer bij een to-
taal gewicht van 5000 K.G. de startlengte meer
dan 300 meter bedraagt, liet maximum toelaat
baar gewicht moeten worden verminderd, tot
aan dien eiscli wordt voldaan.
Nu zijn op het vliegveld Andir, bij Ban.
doeng, proeven genomen met een toestei van
het type van de „Ooievaar". Het werd zooda-
nig belast, dat het totaal gewicht 5000 K.G.
was. Het weigerde, na 300 meter los te komen.
Na 600 meter taxiede het nog over den grond
Eerst na bijna 800 nieter steeg het, en toen
bleek het een zoo geringe stijgkracht te heb
ben, dat het rakelings over de toppen der
boomeu ver buiten het vliegveld scheerde. De
motoren geweigerd of een minder dan het
vereischte aantal toeren gemaakt, dan zou
het toestel, bij het taxiën over het. veld. een
zwenking hebben moeten maken. Blijkens me
dedeelingen van de bemanning van de „Ek
ster" was het spoor van de „Ooievaar op het
vliegveld evenwel tot het laatste stukje toe
kaarsrecht, als een liniaal.
Het bericht omtrent de 150 gallons benzine,
welke het toestel bij vertrek van Bangkok in
had, blijkt ook te moeten worden gerectifi
ceerd. Het had 1000 liter in, en laadde te
Bangkok nog 150 gallons Hij
De algemeens opinie in de kringen der des
kundigen op luchtvaartgebied is: dat de „Ooie-
vaar" overbelast, zelfs zeer belangrijk overbe-
last en dat het toestel daardoor niet van
den'grond kon loskomen. Er is daar gevloekt
toen bet bericht kwam, dat gebeurd was
wat ieder wist, te kunnen verwachten
Ons werd door deskundigen verzekerd, dat
inzittenden, geroutineerde vliegers, onder wie géén K.L.M.-toestel arriveert en géén K.L.M.
toestel daar vertrekt, dat niet naar Indischen
d.w.z. internationalen maatstaf overbelast, is
al geven de bevrachtingsstaten een good
officieren van de Iuchtvaartafdeeling, gevoel
den zich alles behalve op hun gemak: zii
wisten, in direct levensgevaar te verkee.-on
en durfden niet direct te lauden. Eenigen tijd
werd rondgevlogen om het gewicht aan ben
zine te doen afnemen, en eerst toen werd het
er op gewaagd, den beganen grond weer op
te zoeken.
Een totaal gewicht van 5000 K.G. bleek voor
Indië veel te groot te zijn. De proeven werden
te Batavia, een ganschen dag lang, herhaald.
Officieel werd toen naar aanleiding van de
verkregen resultaten het maximum voor In
dië vastgesteld op 4650 K.G., bij welke belas
ting nog juist aan de eisehen werd voldaan
Batavia ligt op dezelfde hoogte als Bangkok
terwijl het in laatstgenoemde plaats belang
rijk warmer en de lucht er ijler is. Het voor
Indië ,op grond van de hier genomen proe
ven, vastgestelde maximum-gewicht moet dus
te Bangkok ook gelden, zal de allervoornaam
ste eisch van veiligheid in het oog gehouden
worden.
De directie der K.L.M. in Nederland heeft
dit maximum-gewicht van 4650 K.G. aanvan-
kelijk aanvaard. Maar uit papieren, waarmee
de laatstuitgekomen toestellen uitgerust wa
ren, bleek, dat de rijksstudiedienst voor lucht
vaart te Amsterdam er in had toegestemd
ge
wicht aan".
geraakt. De Hollandera
gcUirn© als overwinanars
KRASSE OUDE HEER.
Ter gelegenheid van zijn 90sten verjaardag
heeft de heer Heerma van Voss te Leur een
jachtpartij aangeboden aan een 7-tal jachtvrien
den. De krasse oude heer nam er tot het einde
toe aan deel.
Onze Brusseische correspondent meldt ons
De nachtspurten van 3 uur werder allemaal
door Belgen gewonnen, op een na, door Piet van
Kempen in de wacht gesleept.
Hierna bleven CharlierL>e Neef aan het hoofd
der algemeene rangschikking, met 82 p. Op een
ronde volgden van HevelMaes met 51 p., op
2 ronden BraspenningkPijnenburg met 54 p.,
op 3 ronden AertaHalsendouch met t.5 p. en op
5 ronden de gebroeders van Kempen, met 84 p.
ZÜ
uit den stryd willen
f-otnen Bras"vTOraiTou'"den lauwerkrans willen
beSacktfgen E°r is daar oo^ ^üroen-
landsche koppels niet over sympathieke belang
stelling te klagen. de
Do Belgen juichen even «Port'e' n
als hun eigen jongens toe. Lr by, dat
het Ned. element talryk in het P"° ver
tegenwoordigd. Soms met niet m'"der dan een
kwart van de massa der aanwez 0
Onze correspondent seinde ons "nevel
De koppels Charlier—De Neef, van Hegel-
Maes, Pijnenburg—Braspenningk en
ders van Kempen hebben elkaar vanaf 6 tot elf
uur een homerischen str(jd geleverd
meer wint de meening veld, dat de gezocht
overwinnaars in deze vier koppels moeten g cht
worden. A Ar
Van de sprinten van negen uur w«raer een
door Pijnenburg gewonnen Bras en rijn
Italianen Di Paco en Battesini toonen
schitterend in vorm, dat het publiek op de
recht, stond en zyn begeestering op oorveraoo
vende wyze uitschreeuwde
Charlier—De Neef, die zich bedreigd voelden,
sloegen in eens op de vlucht, en namen als lel""
een twee-roden voorsprong, in een half uur -
den niet minder dan 30 ronden door de verscnu-
lende koppels gewonnen. Toen gingen Fyn
burg—Braspenningk een fantatischen stryd aan
de leiding en zy gelukten erin Charlier—De Neer
als eersten van de algemeene klaseering op zy te
duwen. Het scheen of de Hollandsche supporters
in eens krankzinnig geworden waren van vreugde
en fie'rheid over dat kranig stuk werk. Minuten-
lang weerklonken niets andere dan juichkreten
in het Nederlandsch en er kwamen plotseling
Nederlandsch en Oranjevlaggen voor den dag.
Dat waren onvergetelijke oogenblik van sport-
enthouslasme.
Alsof dit succes de gebr. van Kempen geprik
keld had, gingen dezen er ook ineens in razenden
vaart van door,
Op het oogenblik, dat wjj dit seinen was het
nog onmogelyk de officieele algemeene klassee
ring vast te stellen, omdat de jacht met alle
hevigheid voortduurt.
In 73 uur werden afgelegd 1822 K.M. 90 M.
Te middernacht seinde onze correspondent nog:
Ondanks hevige tegenaanvallen van Charlier—
De Neef wisten Pijn en Bras zich van de leiding
te handhaven. Toen het wat kalmer geworden
was, werd vannacht om 12 uur de volgende alge
meene officieele klasseering afgekondigd:
Braspenningk—Pynenburg 74 punten;
op een ronde: CharlierDe Neef 115 punten:
op twee ronden: gebr van Kempen 84 punten;
op 3 ronden: HaartsHaesnedonck 35 punten;
op 6 ronden: van Hegel—Maes, 61 punten;
op 9 ronden: van Navel©—Canardo 70 p
op 9 ronden: Decorte—van Slembroeck 34 p;
op 10 ronden: Meeugs—Smet 82 p;
op 10 ronden: De Breugker—Verrycken 80 p.;
op 12 rondenDurayHagesteen 31 p.
Op 14 ronden Martin—v. Burgenhout (7 p.
Op 15 ronden Dr. Facco—Battesini 72 p.Rie-
lensvan Vlokhoven 65 p.RaesBilliet 61 p.
WintersBonduei 42 p.
Op 20 ronden Verhaegen—Muller 71 p.
Op 23 ronden Peguneux—Kroschel 37 p.
In 74 uren waren afgelegd 1861 K.M. 561 M.
De vel-en die M.aamlag de partijen van den
internationalen vierkamp hebben gevolgd, heb
ben van een fraaien strijd in elke ontmoeting
kunnen genieten.
Het begon met de hangparty dr. Tartakower—
Coile, in welke party, doordien Colle by het af
breken een minder goeden zet had afgegeven, dr.
Tartakower winstkansen erlangde, wyl by met
zyn koning en raadheer binnen de vyandelyke
linie kon komen en een pion veroveren. Met twee
pionnen tegen een van wit op den koninginne-
vleugel wist Colle zich evenwel door een serie
van diepe zetten tegenkansen te scheppen en wel
heeft dr. Tartakower in den stand, waarin ae
partii opnieuw ia verdaagd, twee pionnen meer,,
doch bii het weder kruisen der degens zal er
voor hem weinig anders op zitten, dan genoegen
te nemen met remise.
In de vijfde ronde had Rubinstein wit tegen
- Tartakower en voerde Colle de witte figuren
aan tegen Lanuau.
Uit de eerste ontmoeting, een normaal dame
gambiet met een slechts weinig van de gewone
voortzettingen afwykende variant ontwikkelds
zich het gevecht al spoedig ten gunste van Ru
binstein. Hy beheerschte het centrum, stond daar
in met een pion op e5 zeer sterk en ontplooide
een krachtigen aanval tegen de vyandelyke
rochadestelling. Hoe verder men in het stadium
van het middenspel kwam, hoe moeilyker de ver
dediging voor dr. Tartakower werd. Op den 23en
zet maakte hy een fout, die ofschoon niet veel
heteekenend van invloed bleek op het geheels
verdere beloop van het spel Rubinstein ver-
sterkte daardoor nog zyn macht in het centrum,
rukte met zyn middenpionnen zegevierend op en
dr Tartakower had reeds een geheel onhoudbare
positie toen hy nog ten overrioede door tyds-
overschryding een vertiespunt kreeg te boeken.
Colle speelde tegen Landau van meet a,f aan
in een Colle-opening, scherp op winst. Hy bouwde
een mooie aanvalssteliing op en bracht zyn h-pion
ondersteund door een toren tegen Landau s ver
zwakten koningsvleugel in t gevecht. Toen hy
voor een toren en een pion, een raadsheer en een
paard kon buit maken, en tengevolge daarvan
een geringe winstmogelykheid en vasts remise
kansen kon bekomen, ging hy daarop niet in„
doch bleef scherp attaqueeren. Landau weerde
zich echter vast beraden en had reeds zeer goede
uitzichten om de party te winnen toen Colle
zyn eigen ondergang nog verhaastte door een
incorrect paardoffer.
Landau heeft nu 4 punten en is vry zeker van
den eersten prijs. Alleen als Colle mocht winnen
tegen Rubinstein en tegen dr. Tartakower kan
deze oog nog 4 punten halen. Colle heeft thans
2 punten en een hangpartjj. Ook Rubinstein heeft
2© punten en Tartakower 1 punt en een hangparty
tegen Colle.
In de amateufswedstryden zjjn nog niet alle
partyen ten einde.
In groep A heeft Ed. Spanjaard met 4% punt
uit 5 partyen den eersten prys, in groep
Addicks met 5 punten uit 6 partyen.
LEIDEN, 29 December. Vette varkensmarkt.
415 stuks zware 3537 ct., 34 stuks lichte 3233
ct. per kg. levend. Handel vlug.
UTRECHT, 29 December. (Bericht van de
Vereen Groenten- en Fruitveiling Utrecht en
Omstreken). Goudreinetten f 11—35, present_ van
bours f 9—14, comtesse de paris 8—24, gieser
wildeman 16—18, winterjannen 8—16, brede-
rode 13-
-15, st. remi 12—14 per 100 kg.
HASTINGS, 29 December. (Eigen Tel.) De uit
slagen der gi.. ..eren in de eerste ronde afgebro
ken partyen van het meester-schaaktournooi al
hier, luiden
Euwe wint van Stoltz; Kashdan wint van
miss Menchik; Thomas wint van Yate3; Sultan
Khan verliest van Flohr.
De uitslagen der partyen voor de tweede ron
de gespeeld luiden
Floh- wint van Thomas; Sultan Kahn wint
van Jackson; Stoltz wint van Mitchell; miss
Menchik wint van Euwe.
De uitslagen van het in het A-tournooi n
gespeelde wedstryden luiden:
NoteboomRehstab remise; Noteboom wi
van Sergeant; Prins wint van Mortlock.
D9i:
HANSWEERT, 29 December.
Gepasseerd voor 's middags 4 uur en bestemd
voor
ROTTERDAM: at. Eugenie; Cornelia Pieter-
nella Polak; Spes Major. LauretJacoba, Pecher
KanaaTvaart 16, pLhbachDORDRECHT
Azolla de Leeuw van Weenen; Hebee, Koopman;
AMSTERDAM: Onderneming, Smit: Remy I. Ro-
melin. WORMERVEER: Anna, van Meel; ZUT-
PHENLivien, de Vos; WEESP: Machiensteen
15 v d'. Werf; ZUTPHEN: Mafra, Vos; 's-HAGE
Antoinette, Leyten; WORMERVEER: Marie
Louise, de Beer.
DUITSCHLAND: st Rijn en Schelde 2 en 16;
Naphta 4, KarbachNihal. VreugdehilMann
heim 183, Reibert; Waterbloem, Tunique^; Vic-
toire van Damme; Albert, Achtergaal3 Gebroe
ders,' DeyaartLaurence, WillemsElodie, van
Robbroeck; Paula Louis, Brys; Eben Haezer, v.
<1 Vorst; Comptoir 22, Staudt; Sam 5, Mertens,
Jaemma, v. d. Fluym; Zeebrouw, Vertongen; Jo
sephine, van EmmelooYvonne, Peer; Ottenstein,,
Rover; Hulienne, van Ourtie; Oso 12. van Aspe-
ren; Algoe, v. d. Berg- Electra, Stadhouders;
Nautilus 9 Korstanje; Nautilus 5, Dubbeldam;
Maria, de 'winde; Marcel, ten Napel; Mathiide,
Rings; Nisa, Bos: Mildenburg, Risch; Risico,
Loer.enWillemsvaart, Dekkers; Roger, de
Leeuwen.
BELGIë: st. Badenia 19; Westbrug, Schulz,
Broedertrouw 9, de Jong; Jacoba, de Vries; Zee
land, Borger; Op hoop van Zegen, Heyboer,
Elise, Dooms; Carpe Diem, van Geenen; Maria,
v. d Bosch- Zuid Beveland, den Oiden; Consulata
van Steen;' Eben Haezer, Eerkens; Henri, Oom;
Filia Rheni, van Galen; Kranenburg, Welvis;
Gustaaf, Bras; Justine, Korter; Jama, Fluyt,
Charlois 9, Verkalk; Cem 1, Joeie
0it het Engelsch van
SIDNEY WARWICK
11.)
Een half millioen! Dick hield den adem
in. Hij wist dat zijn oom rijk was geweest,
maar zooveel dat had hij nooit durven
droomen. En de voorwaarden? ging hij onge
duldig voort, zijn ze gemakkelijk te vervullen?
De advocaat schraapte zijn keel. Neen, ik
kan tot myn spijt niet zeggen dat de voorwaar
den gemakkelijk zijn. In dé eerste plaats is
het de wensch van den overledene, dat u min
stens een jaar in het huis zult wonen, waar
hij altijd gewoond heeft. Dit huis was zijn
eigendom en is óók aan u vermaakt op ge
noemde voorwaarde.
Dus hij moest een jaar lang in dat 6ombere
eenzame oude huis bij de rivier wonen
het rattenkasteel, zooals hij het vroeger in
jeugdigen overmoed genoemd had!
Ja, de voorwaarden zijn niet in elk op
zicht aangenaam, ging mr. Wharton voort,
maar het is niet noodzakelijk dat u iederen
nacht in dat huis slaapt: als u er maar om
zoo te zeggen, uw domicilie hebt. Uw oom
was erg aan dat huis gehecht.
Ja, hij hield er een raren smaak op na,
zei Dick droogweg. Maar als dat de lastigste
voorwaarde is, heb ik dit offer graag over
voor het verkrijgen van de erfenis!
Helaas is het niet de eenige voorwaarde!
De advocaat nam het testament op en sloeg
het open. U kunt natuurlijk op uw gamak het
stuk in zUo geheel lezen al3 u dat wilt, maar
het spaart tijd ais ik u er het voornaamste
uit voorlees, namelijk de nogal-ongewone
voorwaarden, die u moet vervullen om eige
naar van het vermogen te worden.
Vertelt u het me maar in 't kort, ver-
pocht Dick ongeduldig, toen mr. Wharton aan
stalten maakte om stukken uit het document
voor te lezen Ik zal het testament later wel
eens in zijn geheel op mijn gemak lezen.
Meneer Wharton legde het testament met
een zucht van protest neer.
Nu dan meneer Wynter; in het kort
komt het hier op neer. Uw oom was een man,
die een diepgewortelden afkeer had van alles
wat naar verkwisting zweemt en het heeft
hem buitengewoon gehinderd, dat u, zijn
eenige bloedverwant, uw vaderlijk erfdeel
neemt u me niet kwalijk dat ik zoo onbevvim
peld moet zeggen zoo snel in rook hebt
doen verdwijnen; wedrennen, kaarten
U hoeft niet in bijzonderheden te treden,
weerde Diek op koelen toon af. Ik weet ook
zonder dat wel dat ik lichtzinnig ben geweest.
Mijn oom en ik hebben er ook wel ernstig
verschil van meening over gehad. Dus hij wil
me eigenlijk straffen voor de jeugdige ondoor
dachtheid, die ik al genoeg bezuurd heb.
Straffen is niet het juiste woord, meneer
Wynter, verbeterde de advocaat. De overle
dene zelf heeft het aldus geformuleerd
ondanks Dick's verzoek bladerde hy nu toch
in het testament „Daar mijn neef, die met
voldoende hersens begiftigd is, er behagen
in schept om allerlei dwaze genoegens na
te jagen en zijn geld te verkwisten
Zijn wo.Tden, niet de mijne, viel de advocaat
zichzelf verontschuldigend in de rede.
Gaat u gerust door, zei Dick kalm. Ik
heb zelf al toegegeven dat ik een ezel ben ge
weest. En al is de opinie die mijn oom over
mij had, niet bepaald gunstig, ze is toch niet
ver bezijden de waarheid.
Nu dan meneer Wynter; het testament
gaat verder: Ik ben niet van plan mijn geld
ua te laten aan een verkwister of aan een lui
lak en vóór hij mijn vermogen erft moet hij
blijk geven dat hij een man is en zyn hereens
kan gebruiken. Ik geef hem een jaar om dat
te toonen, in welke periode hy alleen de be.
schikking heeft over de rente van mijn bezit
wat ik van hem verlang zal zijn energie
sterken; wanneer hij mocht falen de advo
caat hield even op zal het geld gestort wor-
den in het fonds tot delging van de nationale
scbuid.
Dat zou jammer zijn, merkte Dick droog
op. Ik voel me niet geroepen tot dit offer aan
's Rijks Schatkist. Ik ben erg benieuwd wat
voor Graalridderswerk van mij verlangd
wordt!
Parrish achtte nu blijkbaar den tijd geko
men om ook actief deel te nemen aan het
gesprek.
Ik twijfel er niet aan, of u hebt wel eens
gehoord van een grooten diamant, die „het
Oogenlicht" genoemd wordt, lichtte hij in. Ah.
ik zie aan uw gezicht dat ik het bij het rechte
eind heb.
Want er was een uitdrukking van ontstelte
nis cp Dick's gezicht gekomen. Of hij van
„het Oogenlicht" gehoord had! Hij was er
zelfs van overtuigd dat die beroemde gestolen
diamant op een of andere raadselachtige ma
nier in verband stond met de dramatische
gebeurtenissen van gisterenavond, die culmi
neerden in Mardyke's dood.
Die diamant, een van de grootste stee-
nen ter wereld, is den eigenaar een jaar ge
leden ontstolen, ging Parrish voort. De steen
is op een geheimzinnige manier verdwenen en
■nooit weer teruggevonden.
Ja, ja. dat weet ik. En wat verder?
Dit, meneer Wynter. Als u binnen twaalf
maanden slaagt in iets, wat Scotland Yard
niet kon namelyk dien verdwenen edel
steen op te sporen, dan komt het halve mil
lioen aan u. Dus, eindigde de oude heer
droogjes, nu weet u wat u te doen hebt! En
als u binnen de twaalf maanden slaagt, dat
moet ik er bij zeggen, vervalt de verplichting
om in het huis te wonen.
Dick kon het eerste oogenblik geen woorden
vinden.
Is dat ernst? zei hij eindelijk. Mijn oom
had zeker hersenverweeking in het laatst van
zijn leven, dat hij zoo iets krankzinnigs van
mij verlangt!
Ik heb u gezegd dat het testament van
een excentriek man was, verklaarde Wharton
nu weer op zijn beurt. Maar overigens van
iemand die even helder van geest was als u of
ik. Ik heb hier nog een brief, dien ik u moest
overhandigen.
De advocaat nam een brief uit den bundel
documenten en gaf dien aan Dick.
Nu, ik kan u al wel voorspellen dat
dat vermogen aan den dienst van de Nationale
schuld komt, zei Dick grimmig. Die voor
waarde is onvervulbaar absoluut onver
vulbaar.
Daarvan ben ik niet overtuigd, merkte
Parrish onverwachts op. Ik wil u wel vertel
len dat ik hetzelfde wat u nu zegt, ook tegen
uw oom zei, toen hij zijn testament maakte,
maar er kwam een eigenaardige schittering
zyn oogen toen hij me antwoordde; Ik houd
niet v-an wedden, maar u zult zien dat Richard
mijn geld krijgt.. U weet niet wat ik mijn neef
in dezen brief geschreven heb.
Bijna werictuigelijk verbrak Dick Wynter
de zegels van het document dat W harton hem
gegeven had. Hij keek het eerst onverschillig
door toen opeens was zijn aandacht gewekt!
Hij staarde met wijd-open oogen naar het P'ft-
te-peuterig-nette handschrift van den overle
dene, maar do woorden die alleen bestemd
waren voor -„zijn oogen de ontstellende
openbaring van het geheim van zijn oom.
Daarom heeft hij zoo'n vreemde voor
waarde gesteld! mompele Dick Wynter terwijl
hy diep ademhaalde. Nu begrijp ik het!
HOOFDSTUK XV.
De lotgevallen van den diamant.
De diefstal van den grooten Zuid-Afrikaan-
schen diamant, die door den eigenaar „Het
Oogenlicht" gedoopt was, was een jaar gele
den de sensatie van den dag geweest.
Niet alleen was het een heel groote steen
de grootste diamant ter wereld op vijf na
maar hij was absoluut zuiver en er werd ver.
teld dat er in het buitenland een fabelachtig
bedrag voor geboden was. Maar de eigenaar
wilde er geen afstand van doen; waarom ook,
William Hutton was reeds meerdere malen
millionnair.
Een jaar geleden was deze ongelootlijk kost
bare diamant met groote sluwheid uit het huis
van Hutton in Park Lane gestolen; de eige
naar had een vorstelijke belooning uitgeloofd
en verklaard geen vragen te zullen stellen als
zijn dierbaar kleinood hem terug bezorgd
werd. Een heel leger detectives was gemobi
liseerd, maar slaagde er niet in om den dia
mant op te sporen en men zei da» de eige-
naar over zijn verlies geschreid had als een
kind om een verloren stuk speelgoed. Daar
de dief het niet zou wagen den diamant te
koop aan te bieden, ook niet in het buiten
land, was de politie bang dat ze in stukken
gekloofd was en op die manier verkocht.
Dezen diamant nu moest Dick opsporen en
binnen een jaar aan de politie ter hand stel
len, om de erfgenaam te worden van het groo
te vermogen van zijn oom!
Maar de inhoud van den brief was'wel een
groo-te verrassing.
Er heeft zich in je hoofd natuurlijk al
de i<lee vastgezet, dat hetgeen ik je opge
dragen heb een onmogelijke taak is. Laat ik
je dan om je gerust te stellen meedeelen, dat
de diamant verborgen is in mijn huis in
Greenwich en de man, die hem bestolen heeft
ben ikzelf.
Toen Dick Wynter deze verbazingwekken
de mededeeling las, met de argus-oogen van
de advocaten op zich gericht, had hy moeite
om zijn zelfbeheersching te bewaren. Het was
eenvoudig ongelooflijk!
Er ie maar één persoon, behalve jij, die
weet hoe de steen gestolen is, ging de brief
verder, en dat is de man, die mij geholpen
heeft den diefstal uit te voeren een dief
stal, waarvan ik geen greintje berouw
gehad heb. De man, die mij geholpen heeft,
is nu, geloof ik, in Amerika en hij heet
Garth.
Garth! Een nieuwe verrassing yoor Dick
Wynter. Garth, de man die hij in Californie
ontmoet had! Het zou wel een eigenaardig
toeval zijn als dat niet de man was dien
Daniël Wynter bedoelde. Garth bad immers
zelf gezegd dat hij uit de buurt van de politie
moest blijven! Garth en zijn oom handlangers
bij bet stelen van een beroemden drtamant
van onschatbare waarde! Hij viel van de eene
verbazing in de andere.
Het was een brief van verscheidene kantjes,
te lang om in het bijzijn van de advocaten te
lezen. Maar voor hy het stuk dichtvouwde,
had Dick nog juist even de volgende regels
gelezen
De juiste plaats, vtaar de diamant ver
borgen is, kan ik je niet zeggen, maar ik weet
dat hij zich bevindt in de z.g. eiken zaal in
mijn huis. Ik heb je een jaar gegeven om het
ding t« zoeken, iets wat je mogelijk In e«n
uur gelukken zal. Als ik niet gedeeltelijk ver-
lamd was geweest, zou ik zelf de plaats wel
hebben kunnen vinden, waar mijn verrader
lijke handlanger het kleinood weggestop
heeft Dus aan jou de taak om het te ont
dekken. Als je den diamant aan de politie
overhandigt, komt mijn vermogen aan L>u,
maar dat is dan ook een voorwaarde, dwabso
luut vervuld moet worden. dft
van je verlang, heb ik in mijn testament uit-
""lof voelde zich verward en verbijsterd
toen hij afscheid nam van de advocaten. Een
half millioen - en door wat hy van den brief
gelezen had, begon hij zich vry zeker van
het bezit ervan te voelen. Een half millioen!
Hü had een gewaarwording alsof hij op
wolken liep Wat een heerlijk nieuws kon hij
Hetty vertellen! Maar opeens dacht hij weer
aan den handschoen, dien hij gevonden had.
Maar hij drong die gedachte terug; onzin, hij
wist toch dat zijn vrouw bij dat spoorwegonge
luk omgekomen was, dé gevierde papillorf,
zooals haar tooneelnaam wae geweest.
Bij een reclamezuil was een man op een
ladder bezig nieuwe biljetten aan te plakken.
Weer was er een biljet in g-eel en zwart bij,
met een dansend meisje er op en Bet gezicht
dat op het vorige affiche verborgen was door
een zwarten waaier, was nu zichtbaar. Dick,
in prettige droomen verloren, liep verder zon
der aandacht te schenken aan het gezicht
van de dansende figuur.
In het rustige restaurant, waar hü op
George Armstrong zat te wachten, las Dick
den brief van zijn oom geheel. Het epistel
was maar een paar weken voor zijn nood ge.
schreven, in een tyd dat Daniël Wynter's ge
zondheid hard achteruit ging en hij geweten
moest hebben dat hij niet lang meer te leven
had. Door een ongeluk waa hij gedeeltelijk
verlamd, doch zijn geest was tot het laatst
toe helder gebleven, zooals de advocaten Dick
verteld hadden.
(Wordt veTvolgd)
