DWARS DOOR AMERIKA.
DE POLITIEKE WERELDSCHULDEN.
dat hfit Artn
tenteschulden heen ha^6Ven d°°r
uit lïxredaarom is het mopii«k precies
SPANJE S VREUGDE EN
LEED.
DINSDAG 19 JANUARI 1932
DOM LOU TSENG TSIANG
O.S.B. GEPROFEST.
DE EVOLUTIE VAN EEN CHINEESCH
STAATSMAN.
rhod°°r O1® WOlke" heen: het bIeef ook den
Cht:r^mi»i8ter Van den Keizer van
China te s-Gravenhage was Z.Exe. Lou Tseng
kragen.
GLORIEUSE ONTVANGST VAN
ZAMORA TE .ALICANTE.
De plannen van het communistisch
complot.
HET SPOORWEG-ONGELUK BIJ
SAINT JUST.
MOREELE EN HANDELS-
VERPLICHTINGEN.
DE INSTORTING VAN T VATICAAN
CHICAGO, DE WINDERIGE STAD
ZONDER VERLEDEN.
WAAROP HET ZOOAL GROOT
GAAT.
IVAT ONDERLING REEDS KWIJT.
GESCHOLDEN WERD.
Een bijna onontwarbare dooreen-
strengeling.
-y'k'
GERUCHTEN OVER EEN A.S.
CONSISTORIE.
ROERIG SPANJE.
De bloedige onlusten te Bilbao.
BELGRADO, 18 Januari. (V.D.) Bü fen be
spreking iu Lel ministerie van arbeid zün voor
de eerste maal nauwkeuriger cijfe'rs óver de
werkloosheid in Joego-Slavië bekend gewor
den.
Een indrukwekkende plechtigheid.
Van een bijzonderen medewerker).
Op Vrijdag 15 Januari had in de abdü van
Sint Andries, te Lophem-bü-Brugge, in Vlaan
deren, een hoogst merkwaardige plechtigheid
plaats. De solemneele professie van 5 nieuwe
zonen, aldaar opgenomen in de familie van
Vader Benedictus' kinderen, werd nl. óók ge
daan door hem, die nog maar enkele jaren
geleden bekend stond als Z. Excellentie René
Lou Tseng Tsiang, minister-president van de
republiek China, voordien gevolmachtigd minis
ter bü de Hoven te 's-Gravenhage en St.
Petersburg van Z, M. den Keizer van China,
die in 1911 is afgetreden.
De plechtige professie geschiedt bij de Bene
dictijnen natuurlijk altijd onder de Pontificale
Hoogmis. Ditmaal werd deze opgedragen door
den Hoogeerw. abt Dom Théodore Neve, O.
S. B. De eigenlijke plechtigheid begint reeds
onder het zingen van den Terts, vóór de Mis.
Het Officie wordt dan even onderbroken. De
geheele communiteit begeeft zich processiege-
wijs vanuit het koor naar de Kapittelzaal, in
zekeren zin het „Imperium" der abdij. Dit
maal hebben nu ook de bloedverwanten der
candidaten voor de professie een uitnoodiging
gekregen, om mee binnen te gaan. Staande
op zijn lagen en soberen troon, geeft hier
de abt den aspiranten nogmaals, nu voor het
laatst, de gelegenheid om te kiezen tusschen
hun wereldsche kleeren en het zwarte habijt
der Orde.
De keuze, bijna nooit een verrassing, ver
wekt toch telkens weer ontroering. Is ze dan
eenmaal onherroepelijk gedaan, dan keert de
kloostergemeente onmiddellijk weer processie-
gewijs naar de abdijkerk terug, 'n Bloedver
want of vriend draagt nu den aldus verkozen
Benedictijnen-kovel op een bord voor elk der
aspiranten uit, tot in het monnikenkoor. Het
Misoffer wordt door den abt aangevangen en
voortgezet tot aan het Offertorium, waarbij
de nieuwe Benedictijn zichzelf als 't ware
mee-offert. Tusschen het „Dominus vobiscum"
en het zingen van de antifoon der Offerande
wordt de Liturgie der Mis langdurig onder
broken. De kaarten, waarop de Eeuwige Ge
loften eigenhandig door den aspirant geschre
ven werden, worden nu op ceremonieele wijze
door elk hunner onderteekend, daarna aan alle
geprofeste mononiken getoond, om vervolgens
op het altaar neergelegd te worden. Waarna
de ontroerende zang van het „Suscipe".
volgt en tenslotte: de lange prefatie. Met het
plechtig-gewijde monnikenkleed wordt daarna
elke geprofeste voor altijd bekleed, terwijl het
koor het „Veni Creator" zingt. Aangrijpend
schoon is vervolgens weer de wijze van geluk-
wenschen van de oude aan de nieuw-geprofes-
ten; dezen gaan rond het koorgestoelte, om
iedereen den ,,PAX' te brengen. Ondertus-
schen zingt dan het koor ps. CXXXII: „Ecce
quam bonum Zie, hoe goed en aangenaam
het is, waar broederen tezamen in eendracht
wonen. En ook het aloude danklied, Ps. XLVII
„Magnus Dominusmet de antifoon:
„Suscepimus Deus...."
Wanneer de nieuw-geprofeèten dan hun
groote prosternatie doen, midden in het koor,
wordt er in deze Congregatie (van Mared-
sous-SoIesmes) géén afschrikwekkend doods
kleed, met akelige gele rouwkaarsen, onder
het doffe kleppen van de doodsklok meer ge
bruikt, om de dramatische(?) stemming van
den schoonen ritus nog wat te verhoogen. De
Communie van de geprofesten geschiedt met
toevoeging van een teug wijn, zooals bij de
wijdingen. Na den plechtigen zegen van den
abt, op 't einde der Mis, heeft de „installatio"
plaats. De nieuw-geprofeste Benedictijnen wor
den plechtig naar hun „stalles" of koorstoe
len, in de „hoogere" reeks, geleid: dus naar
de plaatsen, waar zij nu recht op hebben. En
daarmede is de indrukwekkende plechtigheid
voor den morgen afgeloopen.
Om bijzonderen luister bij te zetten, waar
het toch een vooraanstaanden Chinees gold,
waren er op 15 Jan. j.l. eenige vrienden van
Dom Petrus Celestinus Lou (de eerste zijn de
nieuwe kloosternamen) overgekomen. Daar wa
ren o.a. Z. Excell. M. Wei, voormalig Chineesch
gevolmachtigd minister te Brussel, die met den
nieuwen Benedictijn lid was van de Chineesche
delegatie ter vredesconferentie van Versailles;
deze was het, die den zwarten „kovel" van
den aspirant-Benedictijn heden van de Kapit
telzaal naar de abdijkerk droeg. Hij was ver
gezeld door mevr. Wei. Verder was daar
bu gemis van een gevolmachtigd minister te
Brussel de Chineesche zaakgelastigde Mr.
"e en mevr. de Codt. echtgenoote van
den voormaligen Raadsheer bij het Chineesche
ministerie van buitenlandsche zaken te Shang
hai. Een merkwaardige bijzonderheid: bij het
begin der plechtigheid bmk opeens de winter-
geheelen dag mooi, zonnig weer iets zeld
zaams voor Vlaanderen in Januari.
arn!Sheb/ThafiSCh\ bijzonde>'lmid: als raadsheer
aan het Chineesch gezantschap te SL Peters-
burg maakte de heer Lou Tseng Tsiang ken
nis met mejuffrouw Bertha Bovy, de dochter
eener voorname Belgische familie in de hoofd-
z^thlm 6t tSar0nrÜk En aar> de deugd-
t h kI eade meent Dom Lou hoofd
zakelijk zdn belangstelling voor den Katholie
ken godsdienst te danken te hebben. Als ge-
Tsiang -a. tegenwoordig b« den doop lan
7 H' Pr*nses Juliana. In 1911 was hü
het, die vanuit St. Petersburg den wankelen
den Chineesehen keizer dringend aanbeval, af
stand van den troon te doen, om bloedver-
gieten te voorkomen. H« was het, die 7e be-
tiekkmgen tusschen de regeering der Chinee
sche republiek te Shanghai en de mogent
heden van Europa in moderner banen heeft
kunnen leiden. neeit
Als voornaamste afgevaardigde van China
op de vredesconferentie van Versailles, weiger-
de Z.Exc. Lou Tseng Tsiang het protocol te
onderteekenen, aangezien aan China schande
lijk werd te kort gedaan o.a. aan zijn meest
rechtvaardige eischen. Na het overlijden zijner
echtgenoote in 1926, terwijl hij gevolmachtigd
minister van China was te Bern, heeft h(j
de diplomatieke loopbaan vaarwel gezegd.
In October 1927 werd hij gekleed in de abdü
Sint Andries en twee jaar later legde hij er
zijn kleine gelofte af. Het is waarschijnlijk, dat
Dom Petrus Celestinus Lou weldra zijn plaats
zal gaan innemen in de voorname abdü van
S. S. Petrus Andreas van Si Chan, op 5 K.M.
afstands van Shun Shin (100.00 inw.) aan de
Kialing Kiang-rivier, in de provincie Setchuen
en in het Vicariaat Chengtu; welke abdü cano
niek werd opgericht op 2 Januari 1929, bü
decreet van de H Congregatie der Religieuzen.
Br zün reeds 2 „stichters", waaronder Dom
Emile Butruille, van de St. Paulusabdü te
Oosterhout, door de abdü Sint Andries daar
heen gezonden, terwijl meerdere Chineesche
•tudenten in St. Andries nu hun opleiding
Naar de Spaansche bladen uit Alicante mel
den, werd de president der republiek, Alcala
Zamora, Vrijdag j.l. aldaar met grooten luis
ter ontvangen. Zooals bekend, heeft de reis
van Zamora naar Alicante ten doel, de nieuwe
havenwerken in te wijden.
Toen de presidentieele trein het station
binnenreed, gaven de oorlogsschepen ïn de ha
vens een aantal saluutschoten, terwijl vlieg
tuigen boven den trein acrobatische toeren uit
voerden.
Het publiek begroette den president met een
onbeschrijflijk enthousiasme. De menigte ver
brak het politiecordon en droeg den president
op haar schouders naar zijn rijtuig.
Toen Zamora voor het paleis der „Diputa-
cion" arriveerde, werden onder een oorver-
doovend gejuich van de toeschouwers ongeveer
vijfduizend duiven losgelaten. s Avonds ver
leende Zamora zijn tegenwoordigheid aan de
typische volksfeesten, waaraan ruim twintig
duizend personen deelnamen. De geheele stad
was feestelijk geïllumineerd.
Het communistische complot.
Naar „El Mati" uit Madrid verneemt, is te
Alcala d'Henares bij Madrid inderdaad een
uitgebreid communistisch complot ontdekt. De
deelnemers aan het complot waren van plan,
zich meester te maken van de kazerne en de
andere militaire gebouwen, alle strafgevange-
nen, die zich te Alcala d'Henares bevinden,
vrij te laten, kortom een „grootsch opgezette'
communistische bewegingen te beginnen, die
zich spoedig over het geheele schiereiland
moest uitbreiden.
De Jesuietenverbanning
Naar „El Mati" uit Madrid verneemt, ant
woordde de minister van justitie, toen de ver
tegenwoordigers van de pers hem vroegen
naar zijn meening omtrent het schrijven, dat
de sociëteit van Jesus aan de regeering gezon
den heeft, dat de regeering dit schrijven en
ook den inhoud daarvan reeds lang verwacht
heeft en dat zij hierop in de staatscourant zal
antwoorden.
Naar uit de Vaticaansche Stad gemeld wordt,
verklaart men op het Spaansche gezantschap
bij het Vaticaan met betrekking tot een even-
tueele verdrijving der Jesuleten uit Spanje,
welke, naar men In Vaticaansche kringen
vreesde, nog deze week zou plaats hebben, dat
men geen enkel bericht hieromtrent heeft ont
vangen. De laatste uit Spanje binnengekomen
berichten laten daarom een dergelijke veron
derstelling niet toe.
Staking te Bilbao.
PARIJS, 18 Januari. (H.N.) Te Bilbao is de
algemeens staking afgekondigd, nadat het gis
teren tot een hevige botsing was gekomen tus
schen republikeinen en monarchisten na af
loop van een monarchistische betooging. Het
kwam tot een handgemeen, waarbij vier per
sonen gedood en zeven, o.a. een gendarme, ge
wond werden. De toestand is zeer gespannen.
De regeering heeft bizondere maatregelen ge
troffen, om de orde te handhaven.
liet aantal dooden gestegen
tot dertien.
PARIJS, 18 Januari. (V.D.) Het aantal doo
den bij het spoorwegongeluk van den trein
ParijsAmien3 nabij Saint Just is gestegen tot
dertien. Hiervan konden acht lijken geïdentifi
ceerd worden.
Uit het onderzoek is gebleken, dat het onge
luk is veroorzaakt door de breuk van een kop
peling van een der wagons, ongeveer 200 M.
vóór een wissel.
Drie arbeiders, die bij den wissel aan het
werk waren, werden door den ontspoi enden
trein gegrepen en ernstig gewond.
PARIJS, *18 Januari. (R.O.) Het oprui-
mingswerk op de plaats, waar gisterenavond
de personentrein ParijsAbbéville is ont
spoord, was hedenmiddag zoover gevorderd,
dat de treinen van Parijs naar Amieus niet
meer omgeleid behoefden te worden.
Het onderzoek naar de oorzaak van de
ramp heeft tot nog toe slechts uitgewezen, dat
een stuk ijzer ongeveer honderd meter door
den trein }s meegesleurd.
Men meldt ons uit Rome:
De door den Vaticaanschen gouverneur op
verlangen van den H. Vader ingestelde com
missie van onderzoek naar de oorzakffh van de
instorting der Sala Sistina heeft 15 Januari
j.l. haar werkzaamheden beëindigd en de beide
voorzitters van deze commissie ingenieur Cas-
telli en ingenieur Momo, hebben hun rapporten
aan den gouverneur overhandigd.
(Van onzen H-correspondent.)
De overlevering langs de boorden van het
Michiiganmeer vertelt, dat de ondernemende
Fransohe ontdekkingsreiziger La Salie, staan
de aan den rand van de modderpoel, waaruit
Chicago eens zou verrijzen, in een moment van
Profetische ontroering de glorierijke toekomst
van de „Winderige Stad" .voorspelde, uitroe
pend, hier zal zidh de poort van een nieuw
wereldrijk openen, hier zal de zetel zijn van
een ongekenden handel".
Als zoovele overleveringen moge deze voor
een doel pasklaar zijn gemaakt, ze heeft toch
een zekere historische waarschijnlijkheid, al
was het slechts hierom, dat de Franschen eer
der dan de Engelsehen zagen, welk een em
pire er open lag achter de zich langzaam con-
solideerende kolonies van Nieuw Engeland.
Van hun Canada uit togen de Franschen regel
matig op expeditie naar de 'boorden van Ohio
en Mississippi en stoutmoedige Fransche mis
sionarissen doorkruisten het Amerikaansche
vasteland in alle richtingen, lang voordat de
Yankees het waagden, in die onbekende gebie
den door te dringen.
Fransche legercommandanten bouwden for
ten op diverse strategische punten en het heeft
hun slechts aan koloniën ontbroken en aan
voldoenden steun nit het zich liever in de
Oude Wereld expandeerende moederland. Ze
beschikten over moed, doorzicht en eenergie,
maar konden de hun opgelegde taak niet vol
brengen. Daardoor werden het nieuwe empire
en Chicago niet door de Franschen gesticht.
La Salle had echter gelijk gehad en zoodra
ha groote stroom van landverhuizers zich door
New York een weg naar de prairies in het
elndelooze dal van den Mississippi baande,
rees Chicago uit den grond op. Het was er
eigenlijk al, voordat het bestond en het bleek
evens een der weinige nederzettingen, wier
verwachting, een metroipool te worden, niet
ohaamd en zelfs in een halve eeuw verwer
kelijkt werd.
Nu geldt dit Chicago als één der wonderen
\c,n rrterifka. En het wonderlijke van dit
won er zit hem hierin dat Chigaco geen ver-
e en ee t. In de Oude Wereld is het de roem
va.ILeen f^^nehest, een- zoo langgerekt mo-
,V6r hebben. Deze roem - is In-
m e s a ij voorbaat aan steden als Chicago
on ze„ e doet evenwel als een rechtgeaar
de Amerikaansche stad en draait de zaken
eenvoudig om Het is de roem van Chicago,
zoo jong te zijn en het verontschuldigt er te
vens al zijn gebreken mede. Het doet precies
het tegenovergestelde van wat in de Oude We
reld als normaal en logisch geldt. Al is Chicago
jong, het gaat er trotseh op, door gangsters
geregeerd te worden en door heel de wereld
berucht te zijn. Jeugd gaat in de Nieuwe
Wereld dikwijls niet met onschuld gepaard....
Chicago 'beroemt zich er op, met zün vleaseh-
pakkerijen den smaak en de magen van het
Amerikaansche volk en van millioenen buiten
Amerika bedorven te hebben. Het gaat er groot
op, de onveiligste stad van de wereld te zün.
Het feliciteert zich zelf, de bloedigste rassen
conflicten te hebben gekend en meer dan
welke andere stad in Amerika den neger te
koeieneeren.
O, de officieele woordvoerders van de stad
beweren tegenover iedereen, die hen wil aan-
hooren, dat Chicago met de beste bedoelingen
is bezield dat de heerschappü van den gang
ster slechts een voorbijgaande episode is, dat
Chicago zich opmaakt, zich van alle smetten te
zuiveren. Daar niet van. Maar de werkelijk
heid is anders en is een gevolg van de men
taliteit van het grootste gedeelte zijner burgers
voor wie in hun hart Chicago toch maar een
stad is, waar het er and.ers dan overal elders
aan toe gaat. De gemiddelde Amerikaan spreekt
tegenover een vreemdeling met een genoegelij-
ken glimlach van de States als „this damned
country of ours", en hü zegt het op de manier,
waarmede een onverstandige vader een kwa
jongensstreek van zün lieven zoon tracht goed
te praten. Deze vader heeft het over „dien
drommelschen aap" en doet het voorkomen
aslof hij hem eens goed onderhanden zal ne
men, maar hü kan nauwelü'ks verbergen, hoe
hü inwendig over dien kwajongensstreek
gnuift omdat hij zelf in zün hart nog een
kwajongen is.
De gemiddelde Chicagoer heeft het over
„this dcity of ours" en hü hekelt zün
corrupt gemeentebestuur, zijn corrupte politie
zijn cor. rapten handed kortom alles, dat Chi
cago berucht maakt. Bij zich zelf echter zegt
hij, dat het in Chicago tenminste geen dooie
boel is en dat hü wel van een schandaaltje
houdt.
Aldus bestaat er in Chicago een zekere
burgertrots en voor de rest is de gemiddelde
Chicagoer een gemiddelde Amerikaan, draait
hü alle verhoudingen om en beroemt zich op
datgene, waarvoor een niet-Amerikaan zicli
zou schamen. Beschrijvers van Chicago juichen,
omdat hun stad niet meer dan een eeuw heeft
noodig gehad om tot een metropolis uit te
groeien, terwü'l Londen, Parijs, Moskou Weenen
enz. er zoo lang over hebben gedaan. Deze be
schrijvers zijn alleen jaloersch op New York,
voor de reet dagen ze heel de wereld uit to
doen wat Chicago gedaan heeft. En wanneer
men zich bü een Chicagoer er over beklaagt,
dat zijn stad eigenlijk geen stad Is maar een
eindelooze rij aaneengeregen dorpen en dat Chi
cago niets heeft, werkelü-k het beküken waard,
antwoordt hü vergoelükend, dat de stad nog
zoo jong is. Indien men Chicago daarna con
sequent een geweldig dorp noemt, geweldig,
maar een dorp, wordt de Chicagoer boos en
bezingt hij gillend den lof van zün wolken
krabbers, zün grootste hotel in de wereld
thans het op één-na het grootste, nu New York
het Waldorf Astoria heeft zijn grootste
siachterüen van de wereld zijn grootsten be
volkingsaanwas van de wereld, zijn grootste
branden van de wereld en zün grootste boe
ven van de wereld
Er is geen stad ln de wereld weke over
zuLke -goede en goed'koope comnmnica: iè-mid-
delen beschikt als Chicago, geen stad, win
zoon massa landbouwgereedschappen word-
maakt, geen stad, die met zulk een z. on
trouwen op een bevolking van vüf millioeu «au
hopen, geen stad, die zooveel vleesch produ
ceert, zooveel spoorwegwagons bouwt, zooveel
graan verhandelt en zooveel hout. Chicago is
Amerika's grootste leverancier van kachels en
meubelen. Het heeft het drukste zakenkwartier
van alle steden in de wereld, de meeste ver
keer verwerkende brug in de wereld, het groot
ste warenhuis in de wereld, de grootste kunst
academie. Het heeft zooveel huizen dat in
dien deze op een rü werden neergeaet, ze van
New York tot San Francisco zouden rijken en
het overtreft zelfs New York in huizenbouw,
omdat er ieder jaar tienduizend huizen worden
neergezet.
Men ziet, er is waarachtig wel het een en
ander over Chicago te vertellen, al is het dan
de jongste metropool van de wereld, een stad
zonder verleden en elke Amerikaan raakt van
dit alles diep onder den indruk.
Dat het zakenkwartier het drukste is, om
dat de Loop meer aan een dorpsstraat dan aan
een groote-stadsverkeersader denken doet,
dat men experts naar de Oude wereld moest
zenden, om er inspiratie op te doen voor een
uitkomstbrengend uitbreidingsplan, dat de
voornaamste straten hier en daar opeens op
houden, wül er een station ligt, dat de parken,
waarop het groot gaat, niets anders zün dan
uitgestrekte plantsoenen, dat er niets is, waar
door de blik ook maar een oogenblik wordt
vastgehouden, dat Chicago zoo platvloersch
burgerlek aandoet, dat zelfs Sinclair Lewis
Van onzen correspondent).
IIet gehouiv van d'e Palmolive Company,
met het z-g. Lindberghbaken bij avond.
zich niet aan een beschrijving schijnt te dur
ven wagen, dit alles laat Chicago koud. Het
voedt zich geestelijk met cijfers en getallen en
materieel met voedsel uit het blik. Het is de
toegangspoort van de Middle West, waar de
Babbitts wonen en welig tieren en het is zelf
Babbitt genoeg, om er groot op te gaan, dat
zü'n voornaamste advocaten er elke rechts
zaak ook in handen nemen, mits er een mini
mum honorarium van vyftig duizend dollar
aan verbonden is.
Het draagt biü den bünaam van de „Win
derige Stad", omdat het er zoo hard kan
waaien, maar overigens maakt het geen aan
spraak op eenig ander predikaat, niet uit be
scheidenheid, maar aangezien het zich geen
enkel ander kan uitdenken. Dit Chicago is de
vierde stad van de wereld, maar wie door de
straten van deze vierde stad der wereld gaat,
vraagt zich af, of het leven er werkelijk de
moeite van het leven waard kan zijn.
Alles, wat van Chicago te vertellen valt, heb
Ik nu verteld. Ik zou er nog aan toe kunnen
voegen, hoeveel kilometers straten Chicago
heeft, hoeveel woonhuizen, hoeveel kantoren,
hoeveel kilometers tram, autobus en „eleva
ted maar ik ben er zeker van, dat dit u niet
zal interesseeren. Het bezit verder alle attrac
ties, waarop een groote Amerikaansche stad
zich beroemt en die varieeren van den rük-
sten millionnair tot de grootste danszaal ter
wereld.
Ik zou er verder het zwijgen aan toe willen
doen, niet uit gebrek aan stof, maar uit vrees,
heel erg vervelend te worden. Een attractie
van Chicago, inderdaad de grootste attractie
van Chicago mag ik intusschen niet onbeschre
ven laten, a.l zal ik me er toe moeten inspan
nen tot het leveren van een klassieke kracht
proef. U zult er dus iets over te lezen krügen.
De abattoirs immers zijn door eiken bezoe
ker van Chicago beschreven, vermoedelük wijl
ze het eenige waren, waarmede belangstel
ling voor Chicago kon worden opgewekt.
Groote schrijvers hebben zich er door laten
inspireeren. Ik kan me er dus niet met een
nuchtere vermelding van afmaken en hoop u
in een volgenden brief de indrukken te kun
nen schilderen, die men ondergaat bü een be
zoek aan de slachthuizen en de vleeschpak-
kerüen van Chicago, die George Duhamel blü-
kens zijn, „Scènes de la vie future" een jaar
lang zwaar op zün maag hebben gelegen, of
schoon hü voor deze ervaring niet naai Chi
cago had behoeven te gaan en haar gerust
in elk grootscheepsch abattoir had kunnen
opdoen, of op het erf van een Franschen boer,
wanneer die zün varken slacht of zü'n koe
BERLIJN, 16 Januari 1932.
Het Institut für Konjunkturforschung geeft
in zün laatste weekbericht een aardigen kük
°P de door-een-strengeling van de politieke
schulden, waaronder de wereld gebukt gaat.
Het büvoegelü'k naamwoord „politiek" moet
dit verhand niet al te nauwgezet opgevat
worden. Want een massa werkelyke handels
schulden b.v. die, waarvoor de entente in Ame
rika wapentuig, vliegmachines, auto's en an-
cere dingen gekocht heeft, zün in den loop
?.r Jaren verpolitiekt geworden en doen hun
vnn'i,in karakter zoo min mogelijk
l oor)°Sstribuut te verschillen. Omge-
van 00„le€ft dit ooiiogstrihuut zü'n karakter
bezeten hl'lf?6'® schuId- 200 Let zulks al ooit
litiek van wezen* 60 13 ZliiVer
wezen geworden.
strengelin^oeh ka|n men in de scLuldenver-
nen blüven cnderSS^Jf1®113* tWe
eene door de verschuw T™* wwdt de
en bijkomende verjJ ct^T at«agen
4.- c&tingen van de versla
gen naties gevormd. Zooal6 bï door het
Duitsch-Belgische verdrag
-. v. - s over de marken-
vergoedingen en het speciale Duitsch Ameri
kaansche verdrag. uuitsch-Ameri-
Een rentevoet van 5 pet. in
gend, becü'fert het Institut für Konjunktur
forschung het Duitsclie tribuut zooals dat in
het Youngplan vast gelegd werd, op eene con
tante waarde van 39 milliard mark. Hongarh'e's
schuld bedraagt op die manier 97 miiuoen
mark. Die van Bulgarije 154 millioen. Als zuj.
ver politiek wordt ook de Tsjechoelowaak-
sche Bevrijdingsschuld van 170 millioen mark
aangezien.
Naast, of en heter gezegd misschien, tegen
over deze schuldenkern staat die, welke de
onderlinge schulden van de overwinnende na
ties omvat. Frankrijk b.v. moet ctciii Aiïi'önkfl
8.77S milliard betalen en aan Engeland 3.613
milliard. Engeland is echter aan Amerika
weer 14.482 milliard mark schuldig. Daarte
genover staan weer vorderingen op Grieken
land, België, enz. Rusland ie 17 milliard schul
dig, maar heeft zich van dezen last met een
pennestreek afgemaakt en dit bedrag meet
dus pro memorie gehouden worden.
Alles büeen genomen zuchten de overwin
nende naties onder een oorlogsschuld van 55
milliard, maar wanneer men hier schulden
met vorderingen verrekent, blijft er maar 2S.8
milliard over en dit ganeebe bedrag hebbën
de Vereenigde Staten van Europa te vorderen.
Rente en aflossing dezer schuld vervalt op
15 Juni en 15 December. In het Amerikaan
sche budgetjaar, dat van Juli 1931 tot Juni
1932 loopt, hadden de schuldenaars 253 mil
lioen dollar aan renten en aflossingen moeten
betalen. Hiervan had Amerika op 15 December
122 millioen moeten encaisseeren, maar door
het Hoover-moratorium heeft de schatkist in
Washington van dit bedrag geen nickel ge
zien. 1
De heteekenis van dezen rente en aflossiings.
dienst speelt in het Amerikaansche budget
een rol, die voortdurend grooter wordt. Dit is
deels toevallig, deels was dat van te voren zoo
berekend. De toevalligheid schuilt daarin, dat
de belastingen in de Staten minder rükelük
beginnen te vloeien, terwijl in de fundeerings-
verdragen in een geleklelük groeiend aflos
singsbedrag voorzien was. Hieraan is het te
wü'ten dat de vorderingen op Europa in
1929'30 maar 4.96 pet. van de totale Amel
kaansche inkomsten uitmaakten. In het vol
gend dienstjaar was dit percentage ree a
6.75 aangegroeid. In het volgend begr°o Jn>-S
jaar zal het nog weer hooger wezen e" 1
verschijnsel Is voor een deel wel de vo mg
te vinden, waarom Amerika z°° r.p111,11; Vai1
schuldenkwütschelding wil weten. et s ech
ter moet weer de nadruk oP het feit gelegd
worden, dat de Ententeschuldene Veree
nigde Staten ten onrechte „P° genoemd
worden. Zij zün in hun oorsp g zuiver com-
mer.ci eel.
In het Youngplan heeft men het psycholo
gisch zoo noodlottige 1 - vei werkt, dat
de Duitsche betalingen op'den duur nlet a£
moeten nemen, "jaa 6 Jgen zullen.
Alléén op dezen klip had het Youngpian al
moeten stranden, ™aat het een krai)kzlnni
held van drie generaties oorlogsschatting te
schulden b.v. maar 1,8 pet. rente te betalen.
Italië, dat er het best afgekomen is, waar-
schünlük wijl het bü de fundeeringsonderhan-
delingen als het min3t credietwaardig werd
aangezien, betaalt maar 0,4 pet. Frankrük
heeft qok niet te klagen met zijn 1,6 pet..
Engeland staat er op dit gebied veel slechter
voor want het moet 3,3 pet. opbrengen. Lan-
6n als Joego-Slavië. Roemenië en Grieken-
rent lloeven voorlooplg zelfs lieelemaal geen
voo® te betalen en staan er dus nog beter
Overigens Zün deze rentecüfers
der jaren een beet"5' st,Jsen in den '°op
Italië betaalt voor °hT h6t ge®.iddalde been-
0.4 pet... maar slecht.8 oogenblik b.v. geen
net. maar 1,5 pot. enz. Pct" Belgle niet 1'6
De groote verscheidenbei.i
rings verdragen brengt met
de 1351,7 millioen dollar, die tot L, 30stSÏ
Juni 1931 aan de Staten afbetaald wnTfin
slechts 202 millioen dollar, als aflossing gol
den en de rest als rente. Dat is dus 15 pot.
Yoor elk land is de verhouding bü een betaling
van aflossing tot rente zeer verschillend
Frankrijk, dat ongeveer 200 millioen dollar
etaald heeft loste daarmede 161 millioen dol-
ar af. in elke Engelsche betaling steekt ech-
er maar 15 pct. aflossing. De rest is rente,
ngeland staat er dus ook lider slechter voor
en deze positie wordt natuurlijk nog daardoor
verzwaard, dat het zü'n verplichtingen in dol
lars en c.q. iü goudfrancs moet betalen en
daartegenover van zün schuldenaars slechts
ontwaarde ponden krügt. Want het is dom
genoeg geweest niet in een goudclausule to
voorzien.
Wanneer men de uiterst lage renten, welke
de overwinnende naties op hun schulden be
talen moeten in het geval verdisconteert, dan
komen de fundeeringsverdragen op zeer aan-
zienlüke schuldenkwijtscheldingen neer- Enge
land is van zijn kant zeer grootmoedig geweest
en heeft allerlei dubieuse Balkanvolkeren kwüt-
scheldingen tot 75 pct. toegestaan. Amerika
heeft in zü'n edelmoedigheid ingezien, dat het
ook maar voorzichtiger was de boog niet ts
overspannen en daarom stond het Italië b.v.
een kwütschelding van 80 pct. toe. Engeland,
dat in de dagen, waarin de contracten gesloten
werden, nog als credietwaardig werd aangezien,
kon maar een vermindering van rond 30 pct.
bewerken. In alle gevallen kan men zeggen,
dat de houding ten opzichte van Mussolini
haar vruchten afwerpt, want Italië sabotteert
tenminste de vereffening van de groote wereld-
rekening niet, maar dringt veeleer op verstan
dige maatregelen aan. Frankrijk, dat het klaar
speelde 60 pct. van zijn oorspironkelüke schul
den doorgestreept en uitgewischt te krijgen,
neemt jammer genoeg een andere houding aan.
Van zün kant heeft Frankrük aan zulke schul
denaars als Griekenland, Joego-Slavië en Roe
menië tot 81 pct. van hun schulden kwüt ge
schonken, maar dat eerst toen het inzag, dat
er van de landen toch geen duit los te krijgen
was.
Men meldt ons uit Ro-inx-
Zooals steeds in den herfst en tègën' lïot
voorjaar duiken er hier geruchten op over een
op handen zijnd consistorie en dit thans des te
meer, daar er sedert Juni 1930 in het geheel
geen consistorie is gehouden en een aantal
belangrüke kardinalaten vacant is.
Hoewel natuurlijk niemand iets zekers dien
aangaande weet, zoo verluidt toch, dat tus
schen 15 en Is Februari a.s. een consistorie
zal plaats vinden, wat hier echter slechts
titre d'lnformation gemeld wordt.
Als deze datum juist is dan zal de officieele
aankondis'óg spoedig moeten volgen, overeen
komstig de tradities van den H. Stoel, volgens
welke ongeveer dertig dagen tevoren een con
sistorie wordt aangekondigd.
peze normen zün echter zeer vaak niet na
gekomen en vooral Paus PiUa XI maak(. mTsl
zeer laat zijn besluit om een consistorie te
doen plaats vinden hekend.
Natuurlük worden ook candidaten voor het
Romeinsche purper genoemd, onder wie ook
mgr. Pizzardo.
sll
vorderen met als eenige belooning voer punc-
tueele betaling, dat de betalingen over het vol
gend jaar nog wat aangeschroefd zullen wor
den. Deze dwaasheid wortelt echter ln de f»n
deeringsverdragen, welke Amerika met zïin
schuldenaars a sloot want ln deZe verdragen
werd in een tamelijk snel stipend™
singsdienst voorzien. In het dienstjaar 192iT~
•26 maakten de betalingen der F, t l
15 pct. uit van de totale schuM T
Staten, welke natuurlük hun t?h 1
moeten aanzuiveren met hoh ty-loans
den oorlog voor een deel fi„ P waarTan zu
er nog andere en oudere "e""',',",?.11' tefWi3
gekomen moeten worden t p oht^sen ,na'
1930-31 moest de re«L ï"6' dlenstJaa];
voor meer dan één vüfde 1 Sta1jen
21 pct. op de Entente ril ®n W€l V0<?
den te betalen. rekenen om eigen schul-
ionen V?nff-ni°i01iride fühdeeringsverdragen ver-
schillen inmiddels
zeer aanzienlijk van aard
De wolkenkrabbers langs Chicago's Michigan-bonÊmmFÜ, waarlangs aan den kant van het meer de wereldtentoonstelling van
1933 zal gehouden worden. De fontein ligt op het voor tie bestemde terrAn,
diverss rpV Wa' d® Staten al niet aan
dl r,l ?aars kw'it gescholden hebben,
«eliorsiirnr n'" Millioen mark, waarvan de
00r Let Hoover-moratorium toege-
Vlelen 75 pct. op renten en de
.1 mel i °ssing- Maar hieraan nemen de veT-
Tr 6 aaden °P zeer verschillende wüze
1 ee mge and had hiérvan b.v. 54 pct. moeten
opbrengen of meer dan de helft. Verwerkt
men de aflossingen door de jaarbetalingen
heen, dan blijkt, dat Engeland voor 65 pct.
in de schuldenbetalingen aan de Staten par
ticipeert. Het sehatrüke Frankrük, draagt
«chter maar voor 21 pct bü Italië voor 6 pct.
België voor 3 pct. enz.
Het groote aandeel van de Engelsche ver
plichtingen is te danken aan de renten, welke
het op zijn schulden betalen moet. Op dit stuk
van rentebetaling is Amerika in géénen deele
als een Shylock opgetreden zooals hem wel
£$a§ veryetesu wordt. België hoeft over «ja
MADRID, 18 Januari. (V.D.). De botsingen,
Welke Zondagavond te Bilbao hebben plaats
gehad, zün veel ernstiger, dan de eerste be
richten deden vermoeden.
Het vergaderlokaal van de partijen der
rechterzijde werd na de eerste hotsing, waarbij
vier personen werden gedood en talrijke
anderen gewond, door socialistische en repu-
blikeinsche groepen belegerd.
Toegeschoten guardia civil en militairen
losten talrijke salvo s, teneinde ernstiger te
voorkomen. Tegelijkertijd viel gepeupel de
politie aan- waa>"bij twee beambten ernstig
werden gewond.
Een poging om het gebouw van het Katho
lieke daghMë te bestormen en in brand te
steken werd afgeslagen.
Ook het zusterklooster te Bilbao werd aan
gevallen. De aanvallers werden uit het kloos
ter beschoten, waarna zij zich verwijderden.
(Door wie de beschieting van het klooster uit
geschiedde, wordt niet gemeld. Red.).
De socialistische arbeiders hebben besloten,
voor den tijd van 24 uur een algemeene staking
te proclameeren. De opwinding bij de bevol
king te Bilbao Is zeer groot.
DE WERKLOOSHEID IN JOEGO-
SLAVIë.
Naar schatting 200.000 werkloozcn.
In tegenstelling met de schatting tot nog toe,
die zes k zeven duizend bedroeg, verklaarde de
departementschef Jeramitsj, dat er 134.718
werkloozen waren, terwül de secretaris van de
arbeidskamer, Topalowitsj, verklaarde, dat het
aantal werkloozen minstens op 200.000 geschat
moet worden.
De minister van arbeid, Pucelj, deelde m<Ma'
dat de staat niet over voldoende middelen be
schikt om de werkloozen te steunen.
De vertegenwoordigers van indus ne- en
arbeidskamer gaven als hun meening te «ennen,
dat de crisis verhoogd wordt door e groote
zuinigheid en dat slechts meer luxe verlichting
zou kunnen brengen.
