TIBET, EEN VMEEMO GEBIED VOL GEHEIMZINNIGHEID. mm 9 H1ET MHECJWE YADEMEAMD VAM JS1IMT BEKMARÖ'S MOMMHKEM. ■PSEjsA 3L :j'A ,3 EEN STOUTMOEDIG BESLUIT. r. s. s te 1 ioep ioor eea rdt, Lhasa, vervaardigd door een monnik. ammfc """li mMmm- ad en, t ge- ■brou- heer ieine- 3 o a. a eu- ge no- par- ïdeel- bisr jaren Gro- 'aren met een nker. bier bij 5'hou- ver- craw- nder adig- aren rroot (De. vouw aan- wel Joel- van wa? c te erde en irou- sche dat bier wel ,1 te de kke- ï&na zal be- ndu- sico dien be i-oor ood, ven- tea- ■wijl eval oor- ioen bou- ent? per- I een •1 op tie n lera een uit op bul- De 10e- lald dan lik- be- ver- reel ïele ma^ iins der vor- van rou- in aat- rge- rge- !oor ing oor rde na/- che nej. otd- den reu- ik en te K. lini- ,nua in oor. zit- G. Hil- ing- A. lans 'dee- s te d. dat 'aar- vou- IS4dl ter ideaal. Hun mon nikenleven is een vrijwel ontaard, klak keloos en meestal slechts uiterlijk na volgen van het ide. aal, dat Boeddha Gau tama zich eens voor oogen stelde en dat tot een schromelijke mislukking en ontaarding voeren moest, 0m. dat het op een verkeerde basis werd gegrond vest. We zullen hierop Intusschem niet verder in gaan. De beschouwing biedt geen Plaatsruimte voor een principieel© uiteenzetting en Ver werping vam het Tibetaansche mo-nnikenwe. zen. Het zij voldoende op te merken, dat bui. ten het Katholicisme zelfs de hoogste men schelijke idealen tot mislukking zijn gedoemd, omdat de ware bron van inspiratie ontbreekt. Ba wat we hier over de monniken van Tibet In den kop geven wij links een afbeelding van Tibetaansche lama's bij een groot, zijden voorhangsel met de beeltenis van Tünba Sha Chia To Pu. Rechtseen com- plete bibliotheek van den Kandjoer en den Tandjoer (Chineesche af deeling der Congress-bibliotheek). Onderaan links: de zesjarige levende Boeddha van Guya, rechts de eveneens zeer jeugdige Boeddha van Labrang. te smeeken, van wie de god Gombo de meest gevreesde is. Het Boeddhisme in Tibet is nog meer ont aard dan in Indië en door de leer van de reïncarnatie of hergeboorte zijn de monniken in staat, de bevolking op allerlei manieren schrik aan te jagen. Indien iemand hun niet bevalt, verklaren ze hem de reïncarnatie van den een of anderen demon of boozen geest, verzekeren, dat diens ziel ln den ongelukkige is gevaren en brengen den betrokkene in een hoogst precaire positie. Jaren geleden, toen Engeland zijn heerschap pij over Tibet wilde uitbreiden en de Engel- schen zich volgens den Dalai Lama met aller lei dingen bemoeiden, die hun niet aangingen, meende hij een goeden zet te doen, door ko ningin Elizabeth, die toenmaals glorierijk over Albion regeerde, tot de reïncarnatie te ver klaren van de godin Lhamo, een hoogst on sympathieke dame volgens de Tibetanen, die met een soort doos van Pandora overal rond zwerft en daaruit allerlei ziekten en onaange naamheden over de menschen uitstrooit. Deze dame is verder de patrones van de stad Lhasa, Een Lamarkloostwr in Tibet. zullen vertellen, zal dit op velerlei marnieren 18 een monmtkenstaat, zooals we bereids hebben gezegd. De hoofdstad Lhasa ls een pelgrimsoord voor een groot deel der Boeddhistische wereld, hetgeen intusschen met wegneemt, dat im verschillende gedeelten van zie 1 ibetaanscih-BoeddTiistiscke centra wJÜe 0f£ioieel den Dalai Lama als hun hoogste gezag erkennen, maar in werkelijk- 7hn ™atmeel en geestelijk onafhankelijk i, Tiw iTeenS met de div®rse kloosters in Ti)>et het geval is. tvÜTr 1Sv rijk Ian<i' dit door monniken beheerscht Tibet. Een hard klimaat en een onvruchtbare bodem laten slechts een gerln- !T. ki k1! de ka,ns' aicih een eenigszins draaglijk bestaan te verzekeren. Ellende en ontbering zijn voor den gemiddelden Ti-betaan onverbrekelijk met zijn bestaan op dit onder- maansohe verbonden. De hoogvlakte, zóó boog, dat ze het dak der wereld wordt genoemd, ligt in de schaduw van het Himalayagebergte, vanwaar regel matig ijskoude winden over de Tibetaansche woestijnen trekken. Water is er slechts weinig en de yaks, de nationale huisdieren, zien slechts in hun droomen de heerlijke weiden, waarop onze Nederlandscbe koeien grazen, alsof het zoo hoort en alsof lekker, sappig gras overal wordt gevonden. Die yaks zijn voor den Tibetaan een soort manusjes van alles. Behalve dat ze als rij en lastdieren worden gebruikt, leveren ze diverse levensbehoeften en hun mest wordt als brandstof benut. Hout is schaarsch in TibetAlles is trouwens schaarsch in Tibet, ook menschen treft men er slechts sporadisch aan en naar schatting wordt heel het uitgestrekte gebied van den Dalai Lama slechts door een of twee millioen menschen bewoond. Dit geringe bevolkingsgetal heeft inmiddels de taak, de talrijke kloosters te onderhouden, die meerendeels in verval zijn, maar vroeger duizenden monniken herbergden en vele schat ten bevatten, kostbaarheden, eeuwen en eeuwen oud en geschenken van pelgrims uit alle dee- len van Azië. Gelukkig wordt de leekenbevol- king van Tibet geholpen door de vele pelgrims, waar elk jaar haar feest luisterrijk wordt ge vierd. De goden der Tibetanen zijn velerlei. Daar Is Namse, de god van den rijkdom, voorts de god met het olifantenhoofd Ga nes-ha, zoon van den meergenoemden Gombo, die allerlei functies heeft, Yama, heerscher over de on derwereld en ontelbare andere, alle uit het pantheon der Hindoes afkomstig. Ieder heeft °P zijn beurt een feest, maar alleen voor de voornaamsten worden feestelijkheden gearran geerd, die dagen lang duren en de nieuws gierigen van heinde en verre doen samen- stroomen. Bij deze feesten zijn de demonen- danseji de grootste attractie. Dan komen alle lama's of priesters in actie en bekleeden de hoogsten onder hen zich met de kostbare ge waden, die gewoonlijk sinds eeuwen aan het klooster toebehooren. De lama's zijn in klassen verdeeld en het aantal, dat eenigszins ontwikkeld is en b.v. de oude boeken lezen kan, is vrij gering. Maar een flink aantal is steeds bezig, van deze oude boeken nieuwe edities te vervaardigen. De heilige boeken der Tibetaansche lama's be staan uit twee groote verzamelingen, respec tievelijk de Kandjoer en de Tandjoer geheeten, Vele kloosters of lamarijen drukken de Kand joer verzameling, maar slechts enkele kunnen er op bogen, de drukblokken van de Tand joer te bezitten. Het drukken van de lamaboeken is een hoogst tijd-roovend werk en het geschiedt met eeuwenoude blokken, dus altijd op dezelf de wijze. De blokken, waarover de voornaam ste kloosters beschikken, zijn op z'n minst vijf honderd jaar oud en duiden er op, wanneer de ontwikkeling van het lamaisme tot stil stand is gekomen. Zestien jaar zijn noodig, om de houten drukblokken van de Tandjoer- verzameling te vervaardigen en het spreekt van zelf, dat men dit niet al te dikwijls doet. Er Is trouwens niet zoo heel veel vraag naar de boeken. Het zijn voornamelijk Westersche bibliotheken, die wel eens een bestelling doen. De bibliotheek van het Amerikaansche congres te Washington b.v. heeft enkele jaren geleden een exemplaar van Kandjoer en Tandjoer be steld. Ergens in een klooster in Tsjoni, een Tibetaanseh vorstendommetje, dat op Chi- neesch gebied is gelegen, kon de afgezant van aie nog steeds naar de ucmge stad Lr.asa j qc WaSuingtonsch-? Wbllotheek het verlangde ^rekken, om daar de gunsten van de goden af kant en klaar op den kop tikken. Het duun*» a echter nog twee jaar, voordat de vracht boeken behouden ter bestemming arriveerde. Het drukken van de Kandjoer en Tandjoer neemt minder -tijd in beslag dan het uitsnij den der drukblokken de lama's moeten niets van losse letters hebben, deze als een verfoeilijke uitvinding der Westersche dui vels beschouwd maar vijf en veertig monni ken werken toch 3 maanden aan de Tandjoer en zes maanden aan de Tandjoer. Wat inmid dels de laatste betreft, alleen het klooster van Lhasa en het meergenoemde dat van Tsjoni bezitten er de drukblokken voor en Tsjoni be weert, dat zijn blokken de minste fouten heb ben en dus de beste Tandjoer leveren. Het papier voor deze eigenaardige boeken verzamelingen komt vrijwel uit China, speciaal uit de provincie Kansoe. De monniken plak ken acht vellen op elkaar en verkrijgen aldus een pagina voor een Kandjoer of Tandjoerboek, die el-k uit respectievelijk 1ÓS en 209 deelen bestaan. De monniken, die met plakken en drukken belast zijn, ontvangen voor een werk ongeveer vijftien cents per dag, waarvoor ze hun levensonderhoud moeten bekostigen. Het reciteeren van de heilige boeken is de hoofdbezigheid van de lama's, die volgens de Westersche onderzoekers overigens hun tijd vrijwel in ledigheid doorbrengen. Als een rijk man ziek is, wordt een lama geroepen en die begint dan gedeelten en teksten uit de heilige boeken op te dreunen. Hij heeft ze van hui ten geleerd, meestal zonder zelfs de beteekenis te begTijpen. Indien een zieke erg rijk is en erg verlan gend, om beter te worden, laat hij een heele reeks heilige boeken voorlezen. Dan verzame len zich soms wel vijf honderd lama's en krijgt leder een paar bladzijden, teneinde het werk te bespoedigen. Gelukkig voor den zieke doen ze dit karwei, waarvoor gewoonlijk een vijf honderd gulden moet worden betaald, in een speciale zaal en niet aan het ziekbed. Soms lezen de lama's dank zij deze methode de 108 deelen van de Kandjoer op één dag. Het doet er niet toe, dat er aldus weinig volgorde in den tekst is. Het is het voorlezen, waarom het gaat en zooals gezegd, het meerendeel der lama's snapt niet veel van de juiste beteeke nis der heilige boeken. Tibetaansche monniken wasschen zich niet. Alleen de allerhoogsten schijnen volgens reizi gers, die hun kloosters bezochten, af en toe handen en gezicht in min of meer onmiddellijke aanraking met zooiets als water te brengen. Ze smeren zich bovendien met boter in, die spoe dig bederft en hen een ondragelijken geur doet verspreiden. Indien men een lama op bezoek heeft gehad, kan men het nog uren erna ruiken Rood is bij feestelijke gelegenheden de ge liefkoosde kleur en een Tibetaanseh klooster levert op een feestdag wel een heel levendigen aanblik. Deze kloosters zijn tusschen twee haak jes vaak specimen eener indrukwekkende ar chitectuur, die speciaal in de barre Tibetaan sche woestijnen een imponeerend effect te weeg brengt. De Tibetaansche architectuur is Chineesch, maar veel minder weelderig in details en daardoor grootscher. Ook in muur schilderingen hebben de lama's het eenige eeuwen geleden ver gebracht. Nu echter is deze kunst in verval. Een heel merkwaardige kunst der lama's is het vervaardigen van schilderijen uitboter. Deze boterschilderijen zijn feitelijk reliefs en ze stellen goden en demonen voor, op de meest schrikwekkende wijze uitgebeeld en met be hulp van twintig verschillende kleuren verf, die door de boter (het is boter van het nationale huisdier, de yak) worden vermengd. Door kneden brengen de boterartisten hun mate riaal in den gewenschten vorm en sommigen hunner bereiken waarlijk verbluffende resul taten. Door den aard van het materiaal is aan hun scheppingen overigens geen lang leven beschoren. Gewoonlijk houden ze het niet langer dan een dag uit. De monniken ruimen de boterschilderijen op, als de plechtig heid, waarvoor ze werden gemaakt, is afge- loopen. De boterartisten zijn meestal zwervende monniken, die hun diensten aan de verschil lende kloosters aanbieden. De besten krijgen dikwijls heel goede aanbiedingen en vaak ont staat er twist tusschen de kloosters om het bezit van zoo'n boterartist. En zulk een twist wordt wel eens bloedig uitgevochten, gelijk dit met andere twisten tusschen Tibetaansche kloosters vaak het geval is. Aan het hoofd van een Tibetaanseh kloos ter staat de lama onze, die telkens voor een zekere periode gekozen wordt. Verder tellen de Tibetaansch-Bhoedd- distische kloosters een soort hoofd in een reïn carnatie van Bhoeddha. Deze reïncarnatie wordt als een klein kind in 't klooster gebracht en daar als de „Levende Boeddba" vereerd. Het lot van zulk 'n kind is alles behalve benijdens waardig en de meeste levende Goeddha's ko men door vergiftiging aan hun einde, zoodra ze te veel op zich zelf gaan vertrouwen of bij een groep der monniken in discrediet raken. De Dalai Lama, die officieel de geestelijke heerschappij over alle kloosters voert, zetelt, zooals gezegd in de stad Lhasa, die langen tijd 'n verboden stad is ge weest en bet practisch vrijwel nog is. Er wor den b.v. geen toeristen excursies naar georga- niseerd.-Voor den toerist is Tibet ook weinig aan lokkelijk. Het is 'n nog verre van gepacificeerd land en het gezag van de Dalai Lama is er weig meer daD 'n fictie. Rooverbenden zwerven er rond en menigmaal wordt een karavaan door hen overvallen. Tibet grenst bovendien aan 't onrustige China en de Tibetanen haten deChi- neezen innig, met 't ge volg, dat het dikwijls of uitbarstingen komt, waarvan de buiten wereld niets hoort, maar die desalniettemin met koele wreedheid en ten koste van talrijke menschenlevens worden uitgevochten. Wat in de Westersche wereld bet meest aangaande de Tibetaansche monniken bekend is zijn wel de demonendansen, die ze regel matig houden en de gebedswielen, waardoor ze zich van den last van het bidden bebben ontdaan. Met één draai van 'n gebedswiel worden honderden geschreven gebeden tege lijk „van kracht". De demonendansen zijn de belangstelling overwaard. Gewoonlijk vertoonen de monni ken zich daarbij in de zonderlingste, maar tevens kostbaarste gewaden en voeren dan geregelde spelen op, het marionettenspel in cluis, terwijl duizenden pelgrims met de grootste aandacht toezien. In de demonendansen en in de spelen wordt doorgaans een veete tusschen twee godheden uitgevochten en maskers, gruwelijk bewerkte maskers, van papier-maché gemaakt, spelen er een groote rol bij. Sommige dezer maskers wegen meer dan tien pond en een verzameling maskers-dragende lama's is een afschrikwek kend gezicht. Groote bronzen trompetten, van drie tot vijf meter lang, trommen en cymbalen hebben eveneens een aandeel in dans en spel en de Tibetanen weten er een oorverdooveud lawaai mee te maken. Beschrijvingen van dergelijke plechtigheden kan men vinden in Sven Hedin's verhalen over Tibet en in die van andere onderzoekers. Elk klooster heeft zijn aparte ceremonies en De schrikwekkende uitbeelding van Amnyi Soda en Amnyi Toba, die bij den dans rond den Geest des Doods niet ontbreken. plechtigheden, zijn eigen feesten en dansen. En aangaande die dansen vertelde onlangs de Amerikaansche ontdekkingsreiziger, Joseph Rock, dat ze in sommige opzichten op de Russische lijken en dat de dansers af en toe een bekwaamheid ten toon spreiden, die de prima donna van het voormalige Keizerlijke Russische Ballet hen zou hebben benijd.... Tibet is niet altijd door de lama's be heerscht geweest. De heilige boeken vertellen o.a. van een koning, die in de negende eeuw de monniken vervolgde, tempels en kloosters liet verbranden en dientengevolge ter dood werd gebracht. Op de geschiedenis van Tibet ia te gaan, zou ons inmiddels te ver voeren, We hebben alleen iets ever Tibet en zijn la« ma's willen vertellen, omdat de paters van den Sint Bernard besloten hebben, er liua nieuwe toevluchtsoord voor verdwaalde rei zigers te bouwen. Hun stoutmoedig besluit zal hen in een heel zonderling deel van de wereld brengen, een hoogst interessant deel tevens. En za zullen er gelegenheid te over hebben, om bun zegenrijk werk te volbrengen. Tibet zal nog wel lang een gesloten land blijven, een onbe schaafd en een ruw, onbarmhartig land, waatf de barmhartige Samaritaan een onbekenda verschijning is en de Christelijke charit-as totaal onbekend. En het zal nog wel heel, heel lang duren, voor de paters van den Sint Ber- nard met hun trouwe honden hun thans nog onbekend klooster ergens op den rand of ia Tibet zullen moeten verlaten, omdat stroomea toeristen hun klooster het toevluchtsoord voor verdwaalde reizigers tot een publieke vermakelijkheid maken.,, Een boter-kunstwerkvoorstellende den patroonheilige t/OJ| mmm. V Monniken steken op het tempeldak de oudelanee trompetten. u,ier geluid tot ver éerf®n: weerklinkt, om het volk ten dons te loepen. De monniken van Stat Bernard gaan Tibet. Er was reeds lang sorake van 'en men »1 zioh herinneren, dat geruimen tijd geleden enkelen hunner naar „het dak der werehT zijn vertrokken, om alvast eens poolshoogte te nemen en een gunstige plek uit te zoeken voor een nieuw klooster, waar de traditie met meer voldoening kon worden gehandhaafd dan op den Grooten Sint Bernaixlberg, op de grens tusschen Zwitserland en Italië, die al sinds jaren meer een toeristenoord was een toevluchtsoord voor uitgeputte, verdwaalde reizigers. Het klooster op den Sint Bernard had fel- telijk geen reden van bestaan meer. De dagen zijn lang voorbij, dat de menschen te voet den bergpas overstaken, die vooral in den winter zoo gevaarlijk kon zijn. Spoorwegen, zlcli een Tve-g zoekend dooi- de laagste g-edeet eD Van jjet gebergte en in tu-nmels duikend, Waar d-it te hoog wordt, hebben het trekken over de bergpassen overbodig gemaakt en het nU slechts een enkeling, wiens sohre- heun voeren over den weg, waarlangs iioegev hj>t sjnt BernBrdklooeter stond als e rrilliauige Samaritaan. den 8«r °op''mt nog slechts hoogst ze! verdwaalde®. ,1 °p naar in de sneeuw de groote, troUw kei'iefelijke hokken lagen te versuffen Sillt Be-mardhonden bijna toeristen als souv^^ JWndea werden door was het Sint Bemavdkw11*' In den ZOineI' bliek© vermakelijkheid qT 6611 5001-1 pu" er ln auto's en autobussen ^ri3t®n kwamen duizenden op een dag. donderden en heen bijzonder mooi is> bl'11 de tocht er Iiardk]()oster een attractie te te Sint Ber' ressant einddoel van een schlep61"' 6€n lnlte" lijken rit temidden van de Ueni°,"VerseliJke- meest grootsche bergpanorama'^ e'n de goms boven de wolken en door ,it een rit de frischheid van groene ber gv e J '>ril w 'kke n- terende beekjes. 11 611 kla- De monniken van den Sint Bernar[] zich door dien grooten toevloed Tan a'dden gierigen reeds gedwongen gezien aan v3<mws- roemde gastvrijheid paal en perk te s^,,be- Niet langer konden de honderden en homw den bezoekers gratis worden onthaald op eenvoudig maal. De meesten hunner Ver?a_ ten, ondanks een bescheiden, tegen den mUllT van de eetzaal geschreven vermaning, offeren voor het onderhoud \a-n °oster en ter bestrijding der kosten ta.il bij zondere gastvrijheid der monniken. "loos. ter kon daardoor de aan deze gast'1 ijlioi-d yor. bonden uitgaven niet langer dragen en men moest er toe overgaan, een soort resi urant te openen. Hier werden de toeristen m een .huiselijke omgeving „bewirtschaftet en ï- den ze zich voor een lagen prijs een maal laten voorzetten, een maal van spij dde hoog op een tarnden bergtop bijzoni goed smaken, zooalserw tensoep- Het ls ongetwijfeld een bestuit van even groote stoutmoedigheid, als dat, hetwelk de vestiging in de Middeleeuwen van het Sint Bernard- klooster ten gevolge had, dit wegtrek ken van de monniken uit het rus tige Zwit seriand naar het onrus tige Tibet, bet door monniken geregeerde, voor vreemdelingen nog vrijwel ge sloten land van den Dalai Lama Voorloopig is nog niet met zekerheid be kend, waar de monniken van den Sint Ber nard zich zullen vestigen en het is de vraag, of dit niet eerder langs de grenzen van Tibet znl zijn, dan ln het eigenlijk© Tibet, welks autoriteiten zi0h waarschijnlijk tegen de ves tiging van Katholieke monniken zullen ver zetten, zooals Afghanistan dlit nog kort ge leden heeft gedaan. Maar,, in ieder geval, de bouw van een Katholiek klooster aan de grenzen van Tibet is ongetwijfeld een gebeurtenis, die in belang rijkheid wellicht alleen is overtroffen geweest door de komst der eerste Christelijke mis sionarissen, die op hun weg naar het Oosten vermoedelijk door of langs Tibet zijn getrok ken, alsmede door het bezoek van de stout- moedige Middeleeuweche geloofsverkondigers, die door den Paus naar Dzjengihiis IChan wer den gezonden en tenslotte door de onderne mende Jesuieten, die enkele eeuwen later het voetspoor van Marco Polo volgend, zelfs tot het keizerlijke hof van China wisten door te dringen en aldus zeer waarschijnlijk in de een of andere relatie met den monnikenstaat Tibet zullen hebben gestaan, al wa.s het alleen maar om het wetenschappelijke werk, dat ze in China verrichtten. Tibet is nog een der weinige voor Wester- lingen practisch gesloten landen en ofschoon in den laatsteu tijd zoowel onvervaarde ont- dekkingsreizigers als ambitieuze sovjet-Rus- sisohe en Engelsehe afgezanten het gebied van den Dalai Lama in zoowat alle richtin. een hebben doorkruist, weet men er nog slechts weinig van. Veel is er nog onbekend en ondoorzocht. Desondanks echter zijn spe ciaal in de laatste tiental jaren vele geheimen van Tibet ontsluiten! en door de diverse rem- verhalen van olltd0«in^relZi^h:';1" n' Hedin, door hetgeen andere waaghalzen, die als koelie vermomd door Tibe zwimwen, ons in hun boeken vertellen. Is bet mogelijk zich eenigszins een voorstelling Ie vonl1 nieuwe buren der monniken uit het klooster op den Sint Bernard. Br valt niet aan te twijfelen, da herbe.rgizame streken langs den Hinia aja e «onmiken van Sint Bernard gelegenheid e over zullen hebben voor het uitoefenen van .Ulu Samaritan-en werk en lietgeen ze ei zu etl doen, zal van groote beteekenis ij ven v00"" 116 faam van het Katholicisme in ie 01 r© Oosten. Immers, de Christelijke um s ls iets ombekend-s o-nder de Boeddhistische aio11113'16"1 va-n Tibet, waaronder er zijn, 16 zaxtitX>OVers langs de wegen loeren, om vieev dereu reiiai®e,'s te overvallen en uit te P un hebhp0 B°®ddhistische monniken van Tibet weimT 0VerIgeais ook in elk ander opzi© n 11 it te staan met het Katholieke kloos-

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Nieuwe Schiedamsche Courant | 1932 | | pagina 13