DWARS DOOR AMERIKA.
ü1q?0l
ADVERTEERENDE
ZAKEN DUREN
HET LANGST
Het moderne oosten
m
DONDERDAG FEBRUARI Ï932
FINANCIEEL BELEID IN NED.-
INDIE.
DE MEENING VAN DEN
MINISTER.
De verlaging der ambtenaars
salarissen.
DE GROOTE CULTURES.
OPIUM-BESTRIJDING IN ONZE OOST.
de britsche TARIEFWET.
Met 1 Maart in werking
COMMUNISTISCHE AGITATIE.
RUSLAND EN ROEMENIE.
aanslag op dr. schafer.
enge
LANDS NIEUW TARIEF.
jaar te
SNEEUWSTORM.
wsmmmm
-
OPGANG EN VAL VAN DE
ARMOUR-DYNASTIE.
EEN GESLACHT VAN VLEESCH-
BARfNNEN.
-r™ !let ^ickigan-meer werden iuge-
„ONDER ALLAH'S TROON"
OOK ONDER DE MALAISE
TE LIJDEN
P:
Dat de geldelijke toestand van Ned-Indië
^piln i D0S 'n onSunatigen zin blijf!
ontwikkelen als gevolg van de voor!gaande
ZZnVj v Van "iet te
betering Yn de noodzahelijkheid tot ver-
dkTe L* daardoor ontstane wanverhou-
regeerin-3SC mkonisten en uitgaven is de
de° v I ar minister in de M. v. A. aan
Non tTn Kamer inzake de begrooting van
ndie verklaart, ten volle doordrongen.
Ta
ver gaan naar het gevoelen van den
minister die leden, die bet oordeel uitspraken,
nat de ongunstige financieele toestand van
udië niet alleen te wijten is aan de algemeens
"wereldcrisis, maar „voor een zeker niet minder
belangrijk deel veroorzaakt werd door het ge
voerde financieele beleid".
De billijkheid gebiedt voorts te erkennen,
dat de door de hier bedoelde leden bepleite
-loodzakelijkheid, om in tijden van voorspoed,
overschotten op de middelen voor versterkte
schuldaflossing te bezigen, niet ten eenen-
male uit het oog is verloren, getuige in6e
noemde periode plaats gehad hebbende bui en
gewone en voortijdige aflossingen op de ui
staande leeningen.
Een en ander neemt intusscben niet we^.
dat de minister den leden, hier aan he w
ban toegeven, dat de thans ondervon en
lijkheden niet geheel in dien °mva°g 20
zouden hebben voorgedaaif. indien, ook ten
aanzien van de buitengewone uitgaven, des
tijds reeds een meer op een toekomstige» teiug-
loop der middelen bedachtzame financieele po
litiek ware gevoerd." Ook deel hij nun ziens-
wijze, dat de verhouding tusschen den schul
denlast van een land en zijn daarmede ver-
worven productief bezit op zich zelf allerminst
een zuivere waardemeter is voor de beoordee-
ling van den gezondheidstoestand der finan-
ciën.
Inderdaad wordt bij den nog voortgaanden
terugloop der inkomsten de hoofdbron van
het kwaad, het saneeringsproces in jj00
mate bemoeilijkt door het stijgend aandeel
de uitgaven voor rente en aflossing eerier s
en die voor salarissen en pensioenen ani Z--
van het middelenbudget opeischen GrzUds
De minister kan de verzekering
de Regeering zich ten volle bewust dat
noodzakelijkheid, hierin verbetering V\n de
gen. S te bren'
Bij de mede thans in Indië in
zijnde herziening van de pensioen 0 ber0ldm§
met de bedoeling tot vermindering1^epa'lnsen-
gaven door pensioenen te geraken
t wij fold ook de vraag onderdeoo'n °T'
gezien, of zich termen voordoen w
nu den bestaanden stelregel in af 'g'n!
niet langer leder officier v v, dat
die gepasseerd wordt Vftt.a,,h°?Seren rang'
dienst te verlaten. Verpllcht w°rdt den
alsmede^onff37611 V°0r Verl<>fstraktementen,
tllw! P. 6 V°0r reis"' overtocht- en recep-
yerkregeu lee(*s €en aanzienlijke besparing
richf 8,;reven der Reseerlng blijft er op ge-
om 1 200 ^enigszins mogelijk in 1934 weder-
0t sluitende begrooting te komen.
De i
les in a°v°ering van een georganiseerd over-
zijn heterf^arenzaken, waaraan in Indië met
aardige „i6*19 ambtenaren-maatschappij elgen-
nog een py^'Ükheden verbonden zijn, maakt
sche RegeerinJatl overweging uit bij de Indi-
Bij de begjaa
verdere ontwikk" 9 onzekerheid omtrent de
toestand is hetf"3 van den financieelen
zich te hinden d0o" 1,1 'ulster niet mogelijk
omtrent de vraag, ot een Positieve uitspraak
korting verdere kortingde thans ingevoerde
blijven. Wel kan hij achterwege zullen
oogenblik niet het voornemeffdat op bet
dere verlaging van de saiaris 6staat tot ver"
Sen der ambte
naren. der
Ook naar het oordeel van <je
het niet juist zijn de huiaige nna'lllll^ter zou
tie als grondslag te nemen voOT dnciee'e situa-
reiding zijnde algemtene salaf'" voorbe-
Luidens van den gouverneur-genc_ ®rziening.
gen inlichtingen is deze voorb6rel(J °ntvan-
zoover gevorderd, dat het rapport ^ai|ng thans
dezen arbeid belasten hoofdamhtenagf^ met
twee maanden kan worden tegemoet blntlen
1 gezlen.
Naar het gevoelen van den mini8ter
alleen in geval van volstrekte noodzaak too 841
worden overgegaan tot een zoo ernsti ®a
maatregel, als een korting lan=s recbtstr6et
schen of iudirecten weg - OP e oegeljeöti6
pensioenen. Uiteraard zal alsdan met de be.
langen van de laagst gepsnsionneei en Zc,0_
veel doenlijk rekening worden ge iou en.
*>Goed vertrouwen in een komend hers
biJ «/"enting van de crisis, mag gerecht
vaardigd heeten'-
In de M. v. a. aan de Eerste Kamer in»*6
hegtooting van Ned Indië zegt de minister
on aan zien van de wereld malaise! dat deze zich
S 2eker ook in Ned- Indië in ernstige mate
if f geV°. n' 200(131 men in vole kringen te-
echt met bezorgdheid is vervew. De minister
s va,n oordeel, dat alle krachten moeten wor-
"f.?fannen, om de noodlottige gevolgen
er föG 5r*s*s tot een zoo gering mogelÜ^611
omvang te beperken.
De eoonomiSCIle pr0ductiefaotoren in Indië
zijn intiraschen van een dusdanige beteekenis
en veer dat een goed vertrouwen in een
omeni el bij afneming van de crisis ge
rechtvaardigd mag heeten.
Ongetwijfeld behooren de belangen der groote
cultures a«and0re bedrijven in het Oog te wor-
den gehouden. De regeering heeft dan ook niet
verzuimd om waar mogelijk bijsta no te verlee-
nen. Inza eventueele restrictie van de
rubbercultuur kon tot dusver nog geen defini-
tieve beslissing worden genomen. In December
J.l. zijn en' °uder de auspiciën van de
Nederlandsche en Britsche regeering eenige be
sprekingen over het rubbervraagstuk gevoerd,
welke een nader overleg van den minister met
de Indische rebeering ten gevolge hadden.
Naar de meening van den minister ligt het
alet op den weg der regeling, het initiatief
te nemen tot Productiebeperking van verschil
lende ander» vourtbreagaalea,
Volledig staatsmonopolie voor den
verkoop in liet klein.
Verbod van gebruik door minder
jarigen.
In zijn Memorie van Antwoord aan de Eertse
Kamer deelt de Minister van Koloniën omtrent
de resultaten van de opiumconferentie te Bang
kok mede dat deze resultaten zijn neergelegd
in een overeenkomst en in een reeks van aan
bevelingen. Behalve de internationale aanvaar-
dlng van een volledig staatsmonopolie voor den
verkoop in bet klein in Gouvernementsverkoop
plaatsen, beheerd door ambtenaren dan wel
door daartoe aangewezen personen op vaste
toelage, bevat de overeenkomst de verplichting
tot verbod van het gebiuik aan personen bene
den 21 jaar en stiafbaarstelling, ook met ge
vangenisstraf, zoowel van het overhalen van
minderjarigen tot schuiven als van het bevor
deren van een dergelijk feit.
De aanbevelingen betreffen, behalve de reeds
genoemde conclusie omtrent de beperking van
de papavercultuur, onder meer de invoering
van regionale licentie- en rantsoeneerstelsels
zooals die, naar bekend, In Ned.-Indië reeds toe-
passing vinden voorts de strafbaarstelling van
personen, die b,j groote smokkelzaken achter
de schermen werken, de uitbreiding van het
contact ten aanzien van de uitwisseling van
gegevens en inzichten tusschen de verschiUen
vlrZ2TllTeTjoTZiaë J" 3an °PiUm
ODiumnolit^V 3Zendö °P ^et belan£ om biJ de
te schenl-pf grootst mogelijke aandacht
catpE-orij,- aan de levensvoorwaarden van die
e-pwnrmiiM11 bevolking, waaruit de schuivers
schnn-n Voortkomen. Een voorloopige be-
u;t 1 \lnf Y.an de senoemde resultaten wijst
vól' 13 fichtlijnen van de in Ned.-Indië ge-
g e opiumpolitiek ook internationaal als de
6 worden beschouwd.
Motie in het lagerhuis
RONDEN, 10 Februari (H.N.) Het lagerhuis
heeft gisteren met 452 tegen 76 stemmen de
motie aangenomen, volgens welke het nieuwe
tarief van invoerrechten op 1 Maart a.s. in
werking zal treden. Deze motie moet thans
nog in een wetsvoorstel belichaamd worden.
Ook het voorstel tot heffing van extra-rech
ten voor goederen uit zulke landen, waar van
Engelsch-e goederen een noo-ger invoerrecht
wordt geheven dan van goederen uit andere
landen werd aangenomen.
Behalve de leden der oppositioneele arbei
derspartij stemden 30 liberalen, meest leden
van de groep Samuel, tegen de regeering o.a
3 leden van het kabinet n.i. de minister van
binnenlandsche zaken sir Herhert Samuel, de
minister van onderwijs en de minister voor
Schotland.
PRAAG, 10 Februari. (H. N.) De poging, om
een rooden dag te ongainaseeiren, is in Bdbemen,
Silezië en Moravië geheel mislukt, tea-wij 1 in
Tsjeoho-SlowaltIjo de politie den toestand ge
makkelijk meester bleef en de 'betoogers met
den gummistok uiteen -dreef. Een gendarme
werd gewond.
Daarentegen is het in Kajrpatbo-RusJland op
sommige plaatsen tot ernstige botsingen geko
men, te Perecin waar 't tot 'n gevecht tusschen
500 met ijzeren staven en knuppels gewapende
betoogers en de gendarmes kwam, waarbij 1H
gendarmes gewond werden, van wie 5 ernstig.
Ook te Munkacz is het tot een ernstige botsiió
gekomen.
BOEKAREST, 10 Februari. (V. D.) Officieus,
verluidt, dat die onidenhanidielintgem over een pacit
tusschen Rusland en Roemenië zijn mislukt.
Dit zou tengevolge hebben, dat ook het Rus-
aieehPoOteöh non-agressie-pact in het gedrang
komt, aainigeizian de onidertteeikenii'nig daarvan
afhankelijk is gesteld van het 'tot stand komen
van overeenstemming m-et Roemenië.
ZWICKAU, 10 Februari (H.N.) De bekende
dr Schafer die eenigen tijd geleden onthul
lingen heeft gedaan over de plannen der Hes-
sische nationaal-socialisten, is gnstèrenopi het
Rathenaupiein te Zwickau, toen hij na afloop
van een vergadering naar zijn 10 e-, wilde
gaan, uit een auto beschoten en aan den bo
venarm gewond.
Men vermoedt, dat de aanslag van nationaal.
socialistische zijde is uitgegaan.
KOUDE EN SNEEUW
^tüNCHEN, 10 Februari (H.N.) Detempera-
in Zuid-Beieren is sterk gedaald. In het
kebergte valt veel sneeuw. Op sommige plaat-
aen
beeft het 20 graden gevroren.
gevoelen,
d<w, boude doet zich des te meei
,Tldien er een ijzige Noordenwind waa
Het treinverkeer ondervindt belangrijke
de aSingen, daar op sommige plaatsen eers
Den teeuw gfruimd moet worden, om de rei-
9 kunnen laten passeeren.
heeft lo Februari. (H.N.) Het lagerhuis
ment Va,n 345 tegen 62
beoogde j. de
nieuwe tarief tot een tijd van eeu
arbeiderspartij
stemmen een amende-
verworpen, dat
LONDEN, in
genland en w ^ruard (H.N.) Geheel
0en bultenge!woL anaal wor,dt bezocht
was zóó hevig fl! ,heri»M1 sneeuwstorm. Deze
üjlc voor het d6 haven van Dover tijde-
moö&t worden.
scheep vaart, verkeer gesloten
Een luchtfoto van Chicago, met het Field Marshall-museum (links) en het aqua
rium (rechts op den voorgrond). Op den achtergrond Chicago •.skyline" en het
M ichigan-meer.
De vijand triomfeert.
(Pan onzen H-correspondcnt.)
Er was een tijd, waarin de schuitenvoerders,
die de Ohlo-rivier naar het Micliigan-meer af
zakten, bij het ontwaren van de tinnen van
Chicago eenstemmig het volgende lied aan-
hieven:
O, Chicago, you make me shiver
With your dirty streets and your
stinking river
In dien tijd stierven er de menschen als rat
ten aan allerlei ziekten en Chicago dat in <je
modder gebouwd was, gold als de ongezon-1
ste stad van heel de Vereenigde Staten. Qe.
weldiige branden en reusachtige sanitaire' on-
dernemingen hebben aan deze toestanden wy.
wel 'n einde gemaakt en zelfs de negers leven
in hun „Blak Belt" (zwarte gordel) niet lange
meer als beesten. Toen Chicago snel begon te
groeien en rijkdommen er begonnen samen te
vloeien in de handen van enkelingen en
eerste wolkenkrabber van de wereld er
den weeken grond oprees, toen Chicago do
toegangspoort werd tot het nieuwe empire van
de Middle en de Far Weet kwam er geld be
schikbaar en de nieuwe baronnen van handel,
en industrie legden af en toe iets op zijde,
met het doe.1 de stad die ze als hun domein
beschouwden, eenigszins beloonbaar te ma-
v„„..ltn.de_V.e,le mUlk*nen, die. ze maakten.
kwamen er ook enkele
De
«n rinrt fn en b6pall^n maakten
een eind aan den chaos.
En Chicago groeide en groeide. Tegen het
burgeroorlog stroomden er
dagelijks honderden en honderden landver
huizers doorheen en talrijke ondernemende
Yankees, voor wie het leven in Nieuw Enge
land ge-en leven meer was en die zich een
nieuw land en een nieuwe toekomst wilden
veroveren in de groote gebieden achter de Mis
sissippi volgden hun spoor. Eindeloo-ze karava
nen van overhuifde karren werden in Chicago
uitgerust of betrokken hun uitrusting uit die
stad. De vraag was grpoter dan het aanbod en
Chicago overvleugelde gauw het meer Noorde
lijk gelegen Milwaukee.
Een doortastend koopman in Milwaukee zag
Chicago groeien en hield een oogje in het
zeil. Deze doortastende koopman was Philip
Armour een Yankee uit het Puriteineche Mas
sachusetts. /Lang voordat de groote trek naar
het Westen was begonnen en de kreet „West
ward Ho" weerklonk van de oevers van den
tlantiscben tot de kusten van den Stillen
Oceaan, had Philip Armour zich Westwaarts
begeven. In Californië zwoegde hij als grond
werker, verdiende vijf dollar per dag, werd
aannemer en keerde na enkele jareó naar
Massachusetts terug, in zijn zakken de acht
luizend dollars, door hem nauwgezet gespaard.
aa Massachusetts trok hij naar Milwaukee,
anwaar zooals van Chicago regelmatig de
a vanen Westwaarts trokken. De vraag
enap ®®®outen vieesoh was er daardoor groot
W.M !ip Arm<>ur zag zijn kana ec:hoon_ Hij
vle®echpakker, deed zijn bussiness flo-
,w,„ .en werd tenslotte tegen het jaar 1860
Zónf ington ultset">odigd, met dezen een
compagnonschap aan te gaan.
marfoi gr'oote onderscheiding voor een zaken-
eerst 8 lInoilr want Plankington was één der
e groote vleesckpakkers, één der eerste
baronnen van de vleesch-industrie en een bond
en rnóSv,ta,P 0161 dezen baron beteekend© winst
werd ÓLh iil1ma planhington and Armour
breken en 20 maakte money. Bij het uit
man Van, n burS®r,oorlog steeg de vraag
76lini°-wftkv j Vleesch tat ongekende en dui-
we -den 6 h00gte' PlaoWngton en Armour
ïnm v-, i-0.01 ']°sw'ns'-maker3 en ze verstonden
ric erd'êge. Na het sluiten van den vrede
waren z& rijk
Armour en Plankington waren rijk. Maar
Anmour verloor zijn hoofd niet. Ofschoon het
vrede was, bleven de prijzen van het vleesch
stijgen en varkens werden -bijna tegen hun ge
wicht m zilver verhandeld.
Er, bloeide een traditioneele boom-periode.
Iedereen dacht rijk te zuilen worden Er was
geld in overvloed. Een barbier in Chicago be
legde den vloer van zijn zaak met zilveren
dollars. Armour echter, koel verstandig, zag
een andere toekomst dan de meesten zijner
collega's droomden. Hij voelde liet 't kon zoo
niet doorgaan. Er moest verandering komen.
Hij voorzag een geschiedenis, die zich in de
economische historie van de Vereenigde Sta
ten regelmatig zou herhalen en die zijn klein
zoon noodlottig worden zou.
Er zeker van, dat de prijzen spoedig moesten
dalen, verkocht Armour, dien we nu Armour
den Eerste zullen noemen, op langen termijn
duizenden varkens terwijl hij ex geen bezat
En in zijn contracten stelde hij den prijs van
den dag vast. Hij waagde zijn heeie fortuin en
won. Want op het tijdstip, OöS NS leveren
moest waren de prijzen meer dan de helft go-
vallen en Armour 's winsten waren enorm. Hij
had duizenden vaten varkens vlees oh verkocht
voor veertig dollar het vat en behoefde er zelf
door de prijsdaling slechts 18 dollar voor ta
betalen.
Nu over groote sommen golds beschikkend,
begon hij er over te peinzen, hoe hij zijn kapi
taal, zooals uien dit in Amerika noemt, voor
zich zou kunnen laten werken en zijn blikken
gingen naar Chicago, da,t flink op weg was,
Milwaukee te overvleugelen. De toekomst van
de Winderige Stad was nog onzeker, maar ook
hier nam Armour de Eerste een kans en hij
stichtte er een vleesch,pakkerij, noemde haar
Armour and Co. En in Chicago, in een paar
vuile barakken, riekend naar bloed en vleesch,
-begon de opgang van de Armour-dynastie. Te
gelijkertijd, dat Armour te Chicago een onder
neming grondvestte, ontwierp een zekere Wil
liam Davies uit Detroit een practisch bruik-
bareu koelwagen. Deze koelwagen werd door
de vleesckpakkers van Chicago met enthousias
me 'begroet. De spoorwegen weigerden evenwel,
dergelijke koelwagens voor het vleeschtransp-ort
te laten bouwen. Ze waren bang, dat het ver
voer van levend vee er door zou verminderen,
er niet aan denkend, hoezeer 't vervoer van
gekoeld vleesch zou stijgen. De spoorwegen
weigerden, maar de vleeschpakkers legden zich
6 lu
Treinemplacement in Armour Co's
slachterijen en vleeschpakkerijen
te Chicago.
niet bij 'n weigering neer. Ze lieten voor eigen
rekening koelwagens vervaardigen. Armour de
Eerste stuurde zijn eersten wagon vleesch naar
Nieuw Engeland. Onderweg bleef het vehikel
in een tunnel steken. De bouwer had met tun
nels ge-en rekening gehouden
Van nu af aan ging het met Armour and
Co. steeds crescendo. Armour verbrak zijn com
pagnonschap met Plankington en koos Chi-cago
als hoofdzetel van zijn onderneming, riep te
vens zijn broers uit Nieuw Engeland tot zich,
om hem te helpen. De dynastie schaarde zich
rond haar hoofd. Daar was Herman Armour,
die naar New York toog teneinde er voor Ar
mour and Co. als makelaar op^te treden. Daar
Was Joseph F. Armour, die zich in Chicago
vestigde. En daar was Simeon B. Armour, die
zijn zetel opsloeg in Kansas City en het be-
noodigde vee kocht, tevens een eigen onder
neming stichtte, de Armour Packing Co., waar
in hij spoedig hulp kreeg van Andrew Armour.
Philip Armoatr de Eerste had inmiddels in
1862 een meisje uit Cincinnati getrouwd, Miss
Malvina Bell Ogden, die hem een jaar later
een zoon had geschonken, J. Ogden Armour.
Tot grootheid rijzende Amerikaansche indu
strie en handelsbaronnen geven hun kinderen
den naam van bun vader en dien van bun
moeder en vormen aldus een aristocratisch
van den naam Armour. Een leger lansknech
ten, dat heden ten dage ongeveer zestig duizend
man telt diende Armour den Eerste en met hun
lange messen baanden ze voor hem den weg
naar het millionuairschap door de lijven van
millloenen stuks vee.
Er moest echter een geweldig gebeuren
plaats grijpen, om de Armours op het hoogte
punt van hun macht en roem te brengen. En
klinkend geheel. De zoon van Armour den Eer
ste en Miss Ogden werd aldus J. Ogden Armour
Omstreeks 1S75, het jaar, dat Armour Ue
Eerste Chicago als zijn hoofdstad had uitverko
ren, was de Armour-dynastie in het gebied der
vleeschpakkers aan het hoofd van een mach
tige baronie komen te staan. Koeien, varkens,
en schapen verbleekten alleen al bij het hooren
deze gebeurtenis vond plaats, toen J. Ogden Ar
mour, ot-te-wei Armour de Tweede aan het
hoofd der dynastie stond. De wereldoorlog brak
uit en na lang wachten schaarden de Vereenig
de Staten zich aan de zijde der geallieerden
Het regende vleeschoontracten in Chicago en
Armour and Co. kon in haar Union Stockyards
niet genoeg slachters aan 't werk zetten. Bij
het sluiten van den wapenstilstand werd J.
Ogden Armour's persoonlijk vermogen op twee
honderd millioen dollars geschat. Hij was een
der rijkste mannen van de wereld. Maar hij had
niet het doorzicht van Armour de Eerste, dia
la IS0I gestorven ww, "rClens de vette oorlogs
jaren en nog kort daarna bleef hij zijn onder
nemingen uitbreiden, tot in het insolvente
Europa tos. En de krach stortte zich in een
ommezien op Armour. De oorlog, die Armour
den Eerste bijna op één dag rijk maakte, ver
nietigde met één slag het fortuin van Armour
den Tweede. Ds vieeschcontracten met de Ame
rikaansche regeering, die een milliard dollars
per jaar beliepen, werden geannuleerd. De
vleeechprijzen vielen als een baksteen in het
water.
De burcht va/n de Axmouroieesch-baxo.i'net.
werd door aJJexlei vijandielij'ke macliten bele
gerd. De baron, door voorspoed zorgeloos ge
worden, had nagelaten, de noodóge verdedi-
giings-maati-egeQen te nemen. Hij had zijn macht
en zijn kracht overschat. En sitiuk voor stuk
vielen zijn bastions. Hij moest zich voor de
rechtbank verantwoorden wegens ongeoorloof
de oorlogswinst en zag zijn burcht voor zij a
oogen in elkaar storten. E3k bastion was een
tien, twintig of dertig millioen. In enkele jaren
tijd ontglipten honderd millioen dollars aan
Armour's handen en liet eind viel miet te zien.
Eu Armour de Tweede kon liet verloop zijner
financieel© hulptroepen niet stoppen. Zijn reser
ves zaten vastgevroren. Hij had millioenen in
wankele ondernemingen. In het moeilijkste
oogenbilik van zijn bewind sloegen een spoor
weg en een trajmw'egsy®teeni, waarbij bij voor
miilldoeneu was betrokken, over den kop en
vieilen beun aldus in den rug aan. Hij moeest
zijn vijf millioen aan aaudeeden in Gbicagoscko
'banken verkoopen, zijn twee en een half mil
lioen aandeelen in 'n eiecitirioiteits-maa'tsciheppij
te Kansas City. Da millioenen rolden in bet
rond, maar weg van Armour den Tweede.
Onderwijl verloor Armour Co. eveneens
millioenen, kondigde in 1921 een verlies var
31 millioen aan, het jaar daarna een verlies van
19 millioen. In 1923 moest Armour de Tweede
zijn burcht aan dein vijand overleveren. Armour
Co gaf aamideelen uiif en was niet langer
nveer in bet bezit van de Armour-dynastie. Ar
mour de Tweede trad af ais directeur, werd
president-commissaris van de gereorganiseerde
onderneming en leefde nog slechts enkele jaren,
om te vechten voor zijn zoon., Phiilip D. Armour
den Derde, dien bij weder president van Anmour
Co. hoopte te kunnen maken, waardoor de
dynastie in eere zou worden hersteld. Armour
de Tweede stierf echter in 1926 en toen de
«noria werd geregeld, bleek van de twee hon
derd millioen. xuht de oorlogsjaren niet veel
meer over te zijn. Zijn weduwe kreeg tenslotte
750.000 dollars, zijn dochter, eens de erfgena
men van honderd milildoen, zag zich evenal»
Philip D. 500.000 dollars, of een half millioen
toegewezen.
Voor de weduwe van Armour dein Tweede was
inmiddels een troostprijs weggelegd. Onder het
haar toege/wezeme bevond zich ook een reeks
patenten voor een proces tot olieberediding. De
crediteuren hadden die ais vrijwel waardeloos
geweigerd. De weduwe had ze tegen wil en dank
in bezit gehouden. En bet ongeloofeiijke gebeur
de. Het proces 'bleek een s-ucces en ze kon de
patenten voor acht mdlliioan rerkoopen, was
dus weer mdüionniaire.
Voor haar zoon, Anmour den Derde bleek
echter 'n bittere teleurstelling geserveerd. Zijn
vader bad hem vice-president van de gereorga
niseerde firma weten te maken. En hij bleek
een jong, energiek en bekwaam leider. Hij
droomde, eventueel den iin,plaats van zijn vader
benoemden president Edson White te zullen op
volgen. Toen deze evenwel dn het begin van
1931 door een ongeval aan azijn eind© kwam,
kozen de directeuren en commissarissen van
Armour Co niet Philip D. Armour Jr., maar
een ander, en Anmour de Derde naim zijn ont
slag als vtoe-presiidiant, trok zich verbitterd
en ontgoocheld terug. Aldus einidligidie de heer
schappij van die Anrnouns over toet domein vaa
koeien en varkemis, .genaamjd Union Stockyards,
één der grootste slachterijen en vteesdhpakke-
rijen van Chicago.
De vijandion van de Armours (hebben nu hun
zin. De kortstondige heerschappij van dezen
dynastie is gebroken. De strijd is lang en hard
nekkig geweest en Anmouir de Derde lieeft't niet
vendiiend, aldus van bet erfdeel zijner vaderen
te worden verjaagd. Men heeft hem smadelijk
•behandeld. Men erkende zijn bekwaamheid,
zijn energie en zijn werklust, maar men achtte
hem te jong. Dat is de grootste bedeedlgding,
dien men een jong en energiek Amcrikaaaseil
zaikenimain kan aandoen. Hij is pas zes en dertig
jaar zoo zei de men, wetend, wat hij doen zou,
indien men hem niet de plaats gaf, dde hij be
geerde.
Armour de Derde stelde zich niet langer met
een ondergeschikte positie tevreden. Daarvoor
was hij te hoog geboren. En 'hij keerde zijn
vijanden, de vijanden zijner dynastie, verachte
lijk dien rug toeMet hem is een inte
ressant stuk geschiedenis -van Chicago afgesl>
ten.
Mekka, het bolwerk van het Mohammedanis,
me, dat op zijn beurt weer het bolwerk is van
het conservatisme in het conservatieve Oosten,
wordt modern. En de fanatieke geloovigen gaan
er klaarblijkelijk mee accoord, want ze hebben
tot dusver Ibn Saud, den zoon van Saul, hun
heerscher, nog niet van zijn troon verjaagd,
zooals hun geloofsgenooten dat in Afghanis
tan met Amanoellah hebben gedaan.
Mekka moderniseert zich met rassche schre
den. De stad „die onder Allah's troon ligt",
is thans eleetrisch verlicht en de straten wor
den er machinaal besproeid, tevens machinaal
ontsmet. Het water, dat over de stoffige plavei
sels en ovef de niet minder stoffige pelgrims
uit vijf en dertig landen wordt uitgestort, bevat
anti-septische stoffen en aldus worden de aan
hangers van het „Kismet", het noodlot, tegen
wil en dank tegen allerlei ziekten beschermd.
De gebouwen rond de „Kaaba", den heiligen
tempel, werden kort geleden met gegalvaniseerd
ijzer bedekt en de verkoopers van de diverse
Mekka-souvenirs voelen er zich hoogst behage-
lijk onder, terwijl tot dusver nog geen der
vijftig duizend, die zich op het immense plein
voor de „Kaaba" zü en zij op den grond kunnen
werpen, tegen een dergelijke ontwijding heeft
geprotesteerd.
Des nachts is de „Kaaba", de zwarte meteoor
steen, die volgens de legende door den engel
Gabriel aan Abraham uit den hemel zou ziju
gebracht, met electrische gloeilampen verlicht.
En in het voorhof van de groote moskee, waar
zich de bron Zem-Zem bevindt, zorgt stevig
tjzerdraad, dat de pelgrims zich er niet meer
inwerpen, inplaats van slechts met hun rech
terhand een slok van het water te nemen. Vroe
ger verkozen talrijke Mekkagangers de Zem-
Zem bron als hun laatste rustplaats, zulks in 't
stellige geloof, dat ze direct naar het Moham-
medaansehe paradijs voerde.
De pelgrims, hongerig, vermoeid, stoffig en
bijna wanhopig door de geleden ontberingen,
werden door de in den Koran beschreven ver
lokkingen van het paradijs zoozeer bekoord,
dat ze er liefst maar direct heen wilden. De
klaterende fonteinen, de groene weiden, en
de vele andere heerlijkheden brachten hen een.
voudig van streek. Nu scheidt het stevige ijzer-
draad hen afdoende van het paradijs en van
zelfmoord.
De Mekkagangers drinken ook niet meer uit
de palm van hun rechterhand, aangezien dit te
onhygiënisch is. Al die duizenden handen
maakten vroeger van de bron een broeinest van
microben. De Vereenigde Sitaten dragen nu tot
de moderniseering van Mekka by door het leve
ren van papieren drinkbekers.
Mekka heeft evenais Djedda een modern tele
foonnet en een langmouwige telefoonjongen met
een baard Mekka kent nog geen telefoonjuf
frouwen brengt plechtstatig en met veel
omhaal de verbindingen tot stand. Zijn „gan-
doerah" of opperkleed rykt hem tot de voeten,
die in gele, Arabische pantoffels steken.
Het is overigens niet alleen Mekka, dat door
Ibn Saud wordt gemoderniseerd. Zooals we
hebben gezien heeft ook de havenstad Djedda
haar telefoonnet en de Hedsjaz, zooals het rijk
van Ibn Saud heet, telt zoowaar negen Mar-
coni-radiostations. Deze radiostations werden
door uit Egypte gekomen Muzelmansche Inge.
nieurs gebouwd. Wanneer Ibn Saud op een in
spectiereis is. wordt hij door een rijdend ont
vangstation gevolgd en hij is aldus precies op
de hoogte van wat tot in 4e verste uithoeken
van zijn domein gebeurt.
Indien de onderhandelingen tot resultaten
leiden, zullen groote vliegmachines de rijke pel
grims van Djedda naar Mekka brengen en aldus
in korten tijd, zoowat twee uur, den tocht door
de woestijn volbrengen, een kleine vier honderd
kilometer, die nu nog door kameelen moeizaam
in tien dagen wordt afgelegd. En het zal niet
lang meer duren, of electrische trams zullen
Djedda, het „voorportaal van Allah's huis" met
Mekka, de „stad onder Allah's troon" verbin
den. Een moderne autoweg zal tevens in de
plaats komeu van het onbegaanbare karavaan-
pad, dat de verbinding tusschen de twee steden
vormt en waarop menig automobiel is gestrand.
Maar de witte lijn, die zich dertig kilometer
van Mekka uitstrekt en die niet door „Chris
tenhonden" mag worden overschreden, blijft
bestaan. Mekka zal niet zoo ver gemoderniseerd
worden, dat iedereen er vrij in en uit mag
komen.
Ibn Saud is een hoogst modern koning en
door zün modernisaties geeft hij den handela
ren onder de „Christenhonden" een uitsteken
de gelegenheid, hun producten af te zetten.
Daarom, ofschoon hy met een revolutie tegen
den door de mogendheden gesteunden koning
Hoessein aan de macht kwam, is hij door acht
Europeesche landen, alsmede door Egypte en
Perzië, officieel als koning van Hedsjaz en on-
derhoorigheden erkend. Onlangs hebben ook de
Vereenigde Staten zich geschaard in de rij der
concurreerende handelaars en dus Ibn Saud
erkend en een gezant naar hem toegestuurd,
omdat naar Washington verzekerde, een ver
licht man als Ibn Saud den steun en de vriend
schap van Uncle Sam alleszins waardig is.
Maar Engeland is er tot dusverre in geslaagd,
Uncle Sam op het tweede plan te houden.
Overigens is de Hedsjaz niet bepaald een
commercieele goudmijn. Het land is zoo groot
als een normaal Europeesch land, maar er wo-
nen slechts een millioen menschen, waarvan
twee derden arme nomaden zijn. De Hedsjaz is
practisch niet meer dan een woestijn. Het is
bijna uitsluitend Mekka, dat uiteraard met
Djedda, de havenstad, op eenige welvaart bogen
kan. De helft van het nationale inkomen wordt
door de Mekkagangers opgebracht. De staat
ziet hierdoor een vijf en twintig millioen gul
den per jaar in de schatkist vloeien. Maar dit
is ook alles. En ook Mekka lijdt onder de ma
laise. Het aantal pelgrims en successievelijk
ook (ie inkomsten liepen het vorig jaar met
veertig procent of dus bijna de helft terug. In
1931 togen slechts 40.000 Mekkagangers naar
de heilige stad, in tegenstelling met de normale
honderd duizend en er valt gelijk overal elders
geen verbetering te zien, zoodat het aantal
Mekkagangers voor 1932 bescheidenlijk op
30.000 wordt geschat, als gevolg waarvan in
Mekka menigeen den gordel wat dichter zal
moeten toesnoeren
OP DE ÜOTTEMEREN WERD EEN ZEG EN V IS SC HD RIJ door den ZuM-HoUandschea
Hengelaarsbond gehouden; er werden een. paar flinke snoekbaarzen opgehaald.
