UIT BABys
DAGBOEK
V
UIT DEN GOEDEN OUDEN TIJD.
TWIJFELEN OF
HOPEN
MODEPRAATJE
ZATERDAG 13 FEBRUARI 1932
SINAASAPPEL-MARMELADE.
RECEPTEN OP VERZOEK.
WAFELRECEPTEN.
SPENCERJASJES.
ZURE ZULT.
RECTIFICATIE HANDWERK-
RUBRIEK.
KUNT U MIJ OOK ZEGGEN
EEN GOEDE GEDACHTE
VOOR ELKEN DAG.
Zondag.
m
40
WAT ONS INTERNEERT.
De droevigste zekerheid Is niet zóó pijnlijk
als de martelende onzekerheid.
Twijfelen aan iets, aan iemand aan al hei
mooie, het goede, dat men verwacht in 't al
gemeen of in het bizonder is afschuwelijk.
Twijfel ontzenuwt, verlamt, maakt besluite
loos, slap, ten slotte fatalistisch.
En aldus leeft op het oogenblik een groot
deel der menschheid in angst niet alleeu, maai
in die martelende onzekerheid wat toch hel
einde van alles zijn zal.
Wij staren ons blind op *n Vredespaleis, vre
desverdragen, en actie's, ontwapeningsoonfe
renties en daar ginds in China schiet en bom
bardeert, brandt en verwoest, rooft en moordt
men naar harte-, neen naar duivels'ust Wij
twijfelen soms aan onze oogen, aan eigen en
anderer verstand als wij dit alles moeten ver
teren.
Hoe rijmt zich dit te zaam? Lezen wij het
wel goed: vrede en oorlog, naast elkaar Dan
grijpt de twijfel ons aan, hoe ooit de wereld
in vrede zal kunnen herleven.
Doch „Vrede op aarde aan allen die van
goeden wille zijn". Waarom dan twijfelen, we
hebben het nog zoo pas in den H. Kerstnacht
gehoord?
Zeker, het is een chaos. Het ls of een adem
trol walm en bederf over de wereld gaat, ver
Hielend al wat mooi, verheven, idee is. Maar
dat alles kan verkeeren, als wij slechts allen
,,van goeden wille zijn". En zeker niet als
wij vol twijfel en mismoedigheid zijn en slap
ons laten gaan en 't slechtste, het zwakste,
het noodlottigste verwachten.
„Den Mutigen gehort die Welt!" Helpt U
zelf en God zal U helpen. Waarom niet daarop
betrouwt, en verder ons schikken naar den wil
van God, zonder Wlen geen haar van ons
hoofd gekrenkt wordt.
Daarenboven wij, katholieken, en vooral wij.
Christenvrouwen en moeders, hebben meer dan
ooit den plicht; te bemoedigen te steunen, te
helpen, te hopen.
Wij mogen zeker niet twijfelen, wij moeten
hoog houden het koesterend vuur van geloof in
alles wat goed, edel en menschwaardig is.
Aan ons der jeugd te leeren, dat niet gansch
een wereld vervloekt, bedorven en ontredderd
is! Daar is nog geloof, hoop, liefde, daar zijn
nog idealen, daar is nog gevoel, daar is nog
gezond verstand, dat ten slotte zal zegevieren.
Daar is nog het gebed, het gebed, dat door
de wolken dringt en genade zal erlangen voor
de zieke, in doodsangst krimpende wereld.
Het is dat gebed, dat wij in deze groote
vasten hoofdzakelijk voor het heil en den vrede
dezer wereld zullen opzenden.
Maar beginnen wij allen, met eerst den vrede
in eigen boezem te vinden en aan te kweeken.
Dragen wij den vrede in 't hart, in de oogen.
op de lippen.
Sterken wij de zwakken, steunen wij hen.
die twijfelen, krachtig in ons bewustzijn, dat
wij allen kinderen zijn van „Een Vader die In
de hemelen is". En.."...,
^Ook achter de wolken schijnt de zon".
HELLENEN.
Kaneelwafels. 250 gr. boter. 250 gr. suiker
500 gr. bloem, 3 eieren, de geraspte schil van
1 citroen, dat zout, 1 flinke volle theelepel
kaneel, wat melk.
Bereiding De boter wordt met een gedeelte
van de suiker zacht geroerd. De eierdooiers, die
met de rest van de suiker geroerd zijn, worden
er aan toegevoegd evenals de andere ingre
diënten en tenslotte de bloem en het stijfge
slagen eiwit. Deze wafels kunnen ook opge
rold of in hoorntjes gelegd worden.
Oublien. 40 gr. bloem, 3 dooiers, 3 d.L.
melk, 70 gr. suiker, 1 theelepel kaneel, boter.
BereidingKlop de eierdooiers met de door-
eengemengde suiker en kaneel, voeg a) roe
rende om beurten wat bloem en melk toe.
Laat een stukje boter in het ijzer uitsmelten
en bak hiermede de oublie, eerst 1 minuut aan
de eene, dan 1 minuut aan de andere kant.
Neem het koekje er dan vlug uit en rol het
vlug om een glad stokje dat de dikte heeft
van een vinger. Schuif het hiervan na bekoe
ling vlug af.
Op verzoek van Mevr. H. B. te D., volgt een
uitvoerig recept voor sinaasappelmarmelade.
Om ongeveer 4 potjes jam te verkrijgen wor
den 4 sinaasappelen en 1 citroen genomen.
Deze vruchten worden zorgvuldig afgeborsteld
en gewasschen en dan met yt L. water opgezet.
Ze worden zoo lang gekookt (ongeveer 1 uur)
tot men er met een zilveren vork of puntig
houtje gemakkelijk in kan prikken. De vruch
ten worden dan gewogen en even veel suiker
als het gewicht der vruchten bedraagt wordt
aan bet kookwater toegevoegd. (Heeft men de
marmelade graag vrij bitter, dan neemt men
aan suiker slechts van het gewicht der
vruchten.) De gekookte vruchten worden in
vieren gesneden, het vruchtvleesch wordt er
met een zilveren lepel afgeschept en fijn ge
wreven, waarbij pitten en vezels worden ver
wijderd. Verwijder zooveel mogelijk het witte
gedeelte van de schil en snijd het overblij
vende gedeelte ln lange dunne reepjes. Voeg
deze snippers evenals het vruchtvleesch bij
het vocht en laat dit onder roeren inkoken
tot het de vereischte dikte heeft. (Controleer
dit, door een klein beetje op een schoteltje
koud te laten worden.)
Zorg, dat in dien tusschentijd de Jampotjes
uitgekookt zijn of wei met heet sodawater
goed zijn schoongemaakt en ln het laatste ge
val ook nog met warm water zijn nagespoeld
Laat de potjes omgekeerd op een schoone
doek staan tot ze gevuld kunnen worden. Vu'
ze dan vlug met de kokende marmelade. Giet
er wat gesmolten parafine op. Deze parafine
is in groote stukken bij den drogist te verkrij
gen, ze wordt in een pannetje met een klein
vlammetje opgesmolten, daar de dampen zeer
brandbaar zijn. (Wordt de jam gebruikt, dan
wipt men het parafinelaagje er af, spoelt het
even schoon en bewaart het tot de volgende
keer dat er jam gemaakt wordt.)
Is het parafinelaagje stijf geworden, maak
dan met een vochtig doekje de hals en de bui
tenzijde van het potje schoon. (Ia het uitge
kookt en voelt de buitenzijde daardoor stroef
aan, maak het dan schoon met wat azijn.)
Schroef er vervolgens de schroefdeksel op
en plak een etiquette met naam en datum op.
Mevr. A. J. T. te T. vroeg om nog eenige
wafelreeepten
Zandwafels (deze wafels blijven lang versch)
850 gr. boter, 250 gr. suiker, 250 gr. bloem, 5
©leren, 1 pakje vanillesuiker of geraspte schil
van 1 citroen of wat rum-aroma enz., wat
melk.
BereidingRoer de boter tot room met een
gedeelte van de suiker, voeg de bloem toe en
roer hiervan een gelijk deeg. Klop de eieren
goed met de suiker en voeg ze dan al rofrende
bij het deeg. Maak het deeg zoonoodig nog wat
dunner met de merk. Deze wafels behoeven niet
met gesmolten boter of suiker gegeven te wor
den.
P a r ij s, 9 Februari 1932.
Bij de wisseling van het seizoen zal een
voorjaarsmantel uitstekende diensten kunnen
bewijzen. Tot zelfs ver in bet voorjaar blij
ven de ochtend- en avonduren vrij koel en ook
in den zomer nog kan men van zulk een Jas
op reis bijv. heel veel pleizier beleven.
Voor zulk een mantel komt ln de eerste
plaats een goede wol
len stof in aanmer
king. met een discre
te fantaisie versierd,
een diagonaal effect
bijv., dat liever door
de stof zelf verkre
gen wordt dan door
een combinatie van
kleuren. Het best
kiest men een vol
doend dikkemaar
toch soepele stof, zoo
dat men geen voe
ring in den mantel
noodig heeft.
Wat de kleur be
treft, men kan deze
vrijwel naar smaak
en eigen voorliefde
kiezen. Wij bepalen
ons er alleen toe om
op te merken, dat
vooral énkele tinten,
kastanje en groen
heel erg in smaak
zijn. Wenscht men
echter een bij uit
stek practischen man
tel, dan geeft men
beter voorkeur aan
beige of grijze nuan
ces.
Als model neemt men natuurlijk een eenvou
dige, comfortabele coupe, waarbij men voor
mouwen of col een of ander interessant dé
tail kan kiezen. Hierboven geven w(j een
aardig voorbeeld. De voorjaarsmantel is ge
tailleerd uit los-geweven wol in noot-tlnt, die
een diagonaal vormt. Een groote col met rond-
loopende revers ls voor een deel bedekt met
laken in donker-kastanje tint, van die tint is
ook het ceintuur van daim en ook de knoopen
zijn in die tint.
Een naibloeiertje van de wintercaimpagne is
het bonten Spencerjasje. Het is bovenal prac-
tlsch, omdat het warm is en den kostbaren
bontmantel overbodig maakt.
Natuurt ijk behoort een jasje aJs dit, teneinde
de figuur geen schade te doen, uit glad, soepel
bont te worden gemaakt. Geperst lamsbout en
dun, zacht veulen in bruin, zwart en wit, ko
men het meest In aanmerking.
Speneerjasjes worden zoowel zonder als met
korte mouwtjes gemaakt en gedragen, het liefst
op trotteur-kleedlng en dan op ©tof van een
bijpassende kleur.
R.
Een recept van zure zult of hoofdkaas volgt
bieronder, op verzoek van Mej. S. te R.
y, varkenskop of 5 varkenspootjes, kalfs
kop, 20 gr. zout (2 afgestreken eetlepels), 1
theeleper peper, \'2 nootmuscaat, theelepel
kruidnagelgruis, 1 d.L. azijn, 5 d.L. bouillon
van het gekookte vleesch.
BereidingKook de koppen of de nootjes
met de kop in kokend water gaar (ongeveer 3
uur). Neem er dan al het vleesch van af en hak
het fijn, vermeng het met de kruiden den azijn
en de bouillon. Proef of de massa goed van
smaak is en vul hiermede steenen kommen of
vormen, die met azijn omgespoeld zijn, tot
een vinger onder den rand. Bedek ze met een
passend stukje wit papier en schenk daarop
een laagje azijn. Bewaar ze op een koele, luch
tige plaats en vul telkens den azijn bij. wan
neer het papier droog wordt. Ze is dan wel 6
weken te bewaren. M. M.
Het drnkfoutendulveltje wilde er wel een
nauw onderjurkj^ van maken, vorige week
Hij vond namelijk 24 steken voldoende om op
te zetten, inplaats van de 204 steken, die er
voor noodig zijn TANTE TOET.
Abonné W. H. S. schrijft ons: „Komen op 'n
nieuw costuum opgehangen in een vochtigen
kleeren muurkast ook schimmel vlekken cup
den duur' Wat Is tegen een vochtige muurkast
op een slaapkamer te doen? „Wanneer de kast
zeer vochtig is en de coetuums met de muren
onmiddellijk ln aanraking komen, benevens
niet geregeld gelucht en gedragen worden is
U zeer zeker schimmelvlekken te wach
ten; daarbij moeten de kleeren zelf vochtig aan
voelen, zeer onaangenaam ln 't dragen en zeer
bevordelijk voor rheumatiek, spierpijnen enz
U doet het beete eerst te onderzoeken wéér
het vocht vandaan komt; een buitenmuur die
vocht doorlaat, een lek enz. Iedere schilder
of metselaar kan de muren of kast vochtvrij
maken, met weinig onkosten. Het is ook aan te
bevelen, wanneer u in dit vertrek stookt, de
kast open te zetten afdoende is echter eene
behandeling met Ceresit of anderszins.
Ren abonné uit Lutterade-Geleen vraagt hoe
een konijnenvel zelf te bereiden, zoodat het
jaren goed blijft en niet uitvalt. Een reeds zelf
bereid huidje is hard als een plank geworden.
Wanneer men een konijnen- of ander huidje
looien wil, bedient men zich van een looieel
van 125 gr. aluin, 120 gram zout, ln twee liter
kokend water opgelost; in dit mengsel wordt
na afkoeling, en bijvoeging van 'n beetje zwa
velzuur het huidje 24 uren gelegd, daarna met
de haarzijde naar -beneden op een plan gespan
nen alle vleesch en vet-deeltjes er af geschrapt,
en daarna in de lucht gedroogd.
Men wrijft tot een poeder samen, twee lood
sal-amoniak een lood gebrande aluin, 6 lood
gezeefde tabakeascb en 1 drachme aloë, men
bestrijkt de binnenzijde van de huid met ter
pen olie en legge hierop een dikke laag van
het genoemde poeder. Misschien heeft onze
abonné deze laatste behandeling bij het ver
harde huidje niet toegepast en kan dit alsnog
geschieden.
Een andere abonné uit Sevenum vraagt hoe
pelikaan huiden te prepareeren of waar te
doen bewerken tot een bondetel. Tot onze spijt
moeten wij u mededeelen, dat het zeer moeilijk
derhalve zeeT kostbaar ls dergelijke huiden te
bereiden, daartoe moet U zich absoluut tot een
fabrikant van veeren bewerking richten. De
door ons aangevraagde bontzaken, nemen het
risico niet op zich.
Daarbij doen zij U opmerken dat het aldus
gebruiken van de huiden, een erg ouderwetsoh
garnituur zouden vormen; het is zeer mooi In
zijn soort maar momenteel niet modieus. Wilt
U het alsnog zelf probeeren, volgt U boven
staand recept en gebruik het dan voor kinder
garnituur, 'n teawsy of nachtzak, ln 't midden
een tros bloemen als garnituur, beter raad
weten wij U niet te geven.
HUISMOEDER.
Mevr. V. uit N. vraagt welke Maggl-prod-ucten
in de Vasten gebruikt mogen worden:
Plantaardige soeptabletten (die dus op ont-
houdingsdagen gebruikt mogen worden) zijn:
Windsor (erwten, tomaten, macaroni), Erwten,
Konlnginne, Rumfor-d en Groenkoren. Ook
Maggl-aroma Is plantaardig.
De zielen van anderen te treffen en te ver
overen is steeds een groote verrukking, de
eenige prijs, die waarlijk een vergoeding is.
Maandag.
De wijzen zijn zij, die door dwaasheid tot
wijsheid komen, maar die in hun dwaasheid
volharden zijn de zotten.
Dinsdag.
Het is niet genoeg om goed te doen. men
moet de juiste wijze kennen, hoe het gedaan
moet worden.
Woensdag.
Het optimisme bouwt bruggen over zoo me-
nigen afgrond, waar het pessimisme radeloos
voor staat.
Donderdag.
Loop uw zorg niet vooruit en kwel u niet
met hetgeen misschien nooit gebeurt. Blijf in
het zonlicht.
XV.
M'n pokjes zijn geheel volgens de regels der
kunst opgekomen. Ik heb tot nu toe (het ls
vandaag de 9e dag) alles meegemaakt wat
een normaal gevaccineerd kind moet beleven.
En dat is:
De eerste dagen een geringe roodheid.
Derde en vierde dag: sterkere roodheid en
zwelling van de omgeving.
Vijfde tot zesde dag: ontwikkeling van het
blaasje. Koorts.
Zevende dag: soms koorts tot 39.
Achtste dag: blaasje op zijn sterkst en even
eens de roodheid. Zwelling van de oksel-
klieren. Het blaasje krijgt een troebelen in
houd.
Negende dag: als achtste.
Tiende dag: blaasje heeft zuiveren etter-
inhoud.
Tiende tot twaalfde dag: indroging van het
blaasje tot een gele korst.
Vijftiende tot zestiende dag: afvallen van
de korst met achterblijven van een rood lid-
teeken, dat langzamerhand gaat verbieeken.
Daar ik nu dus negen pokdagen achter den
rug heb, kan ik morgen het gele gevaar
oftewel de korst verwachten.
Als nieuwsgierige baby heb ik me precies
van alles op de hoogte laten brengen. Voor
eerst weet ik nu al, dat ik over acht jaar
weer over-ingeënt moet woren. Vrééselijk. En
verder dat verschillende ministers zicb met
de pokjes bemoeien Er zijn heele Koninklijke
besluiten, die precies omschrijven, dat er met
het „met entstof bedeelde instrument in de
huid van het entveld" (echte hoftaal drie
schrapjes gegeven moeten worden, van een
halven centimeter lengte ongeveer, en ten
minste twee centimeter van elkaar verwijderd.
En de entstof, die gebruikt wordt, moet komen
van een inrichting, die voldoet aan de voor
waarden door den minister van binnenlandsche
zaken daaraan gesteld, of het gebruik ervan
moet door den minister van arbeid, handel en
nijverheid zijn goedgekeurd. Zooals gezegd,
komt het heele land er dus zoowat aan te pas.
Ik voel me zeer gewichtig.
Eén dag ben ik erg clown geweest. Ik had
dan ook wel alles tegelijk: m'n boventanden
kwamen door, lk was verkouden en dan die
pokkerij. Mam had vreeselijk met me te doen
en vond, dat ze me maar eens fijn moest ver
wennen. Eerst hing lk zoo'n beetje ln de box,
maar toen ik hoe langer hoe Jiarder begon te
janken en tenslotte als een klein kefhondje te
keer ging, organiseerde ze van alles om me te
vermaken.
Een zwarte koffer werd op tafel gezet, balt
open, er werd gedraaid en een zwart rond
ding Ingestopt, en toenhoor.... ®en
man begon te zingen, zoo maar in die koffer.
So blue" vond mams wel toepasselijk. Maar
daar werd lk nog veel melancholieker van.
Toen kwam „Louise", van oom Maurice, zei
mam. Dht bracht me ln de stemming M'n
tranen maakten plaats voor een enthousiasten
glimlach. De eene plaat moest vlug op de
andere volgen, anders begon ik te brullen.
Er kwam ook een Spaansche oom. en daar
ging mam op dansen, zoo met d'r armen in
de lucht, ik lachte me naarEn tenslotte
ging ik het nadoen.
,'t Lijkent wel een balsaal", zei Deentje,
die half dansende luiers stónd te' sj'oeiën.'
t Werd een echte knusse middag. Alleen bij
oom Frits (de groote Kreisler nog wel, zei
mam) begon Ik te bulken. Nare muziek vond
lk dat, zoo pieperig. Mams zei zuchtend, dat lk
blijkbaar de muzikaliteit van m'n saxophoon-
oom heb geërfd, en niet die van m'n groot
vader Wie weet hoe ik me nog ontpop.
Na 4 weken
3900 gr., een fleaschenkmd 3HOQ ge.
8
4700
tt
ft
tt
4X00
12
5400
tt
tt
tt
4700
16
6100
tt
ft
5200
20
6600
tt
M
1»
6800
24
7100
tt
tt
tt
6400
28
ft
7500
tl
ft
6800
32
tl
8000
tt
n
tt
7300
36
tt
8400
M
tt
7600
8500
ft
tt
tt
7700
44
ti
9000
(f
tt
8500
48
9300
tt
tl
9000
52
f.
9600
»t
tt
9400
Een
Weensch
professor
geeft
cijfers voor
oUdere
kinderen.
Hij
maakte
de volgende
tabellen-
GEWICHTSTOENAME VAN HET KIND:
Jongens Meisjes
Levens- lichaams- jaarl. lichaams- Jaarl.
Jaar gewicht toename gewicht toenam»
Geboorte 3 4 g 2
1AO.2 6.8 9.7 6.5
2127 2.5 12.2 2.5
3147 2 14.2 2
416"5 1-8 15.7 1.5
5- 18 L5 17
6. 20.5 2.5 19 g
7. 23 2.5 21 a
8. 25 2 23 2
927.5 2.4 25 2
A"30 2.5 27 2
En wat de lengte betreft;
LENGTE-TOENAME VAN HET KIND.
Jongens. Meisjes.
Lengte Jaarl. Lengte J aarL
in c.M. toename, in c.M. toenam»
Levensjaar
49
1.
75
25
74
25
10
84
10
8
92
8
6
98
6
5
103
5
6
107
4
6
X13
6
5
118
0
5
123
5
5
128
6
M'n vriend Kees heeft een zusje gekregen,
zoo'n héél petieterig klein zusje. Ik kan me
niet voorstellen, dat ik ook zoo geweest ben.
Wat ben ik nu dan al een bonk, bijna 17 pond
dik en 74 centimeter lang. Mam heeft er de
statistieken eens op nagekeken, of m'n lengte
en breedte ln orde zijn.
Professor Gorter geeft de volgende cijfers:
Begingewicht 3 K.G.
Met 5 maanden 6 (verdubbeld).
Met 7 maanden 7
Met 1 Jaar 9
Een Duitsche dokter maakt verscbi1 t"!'S,^e"
borstkinderen en flesschenkindere°- Ds
hem weegt een borstkind:
Ik ben dus nu al zoo lang als ik met een
jaar zijn moet. Dat belooft wat!
Met m'n zindelijkheid wil het nog niet erg.
Ik word 's morgens altijd trouw op m'n klein©
blauwe stoeltje gezet, maar het resultaat is
nog steeds nihil.
M'n rechterboventand is al heeïemaai door,
de linker staat op springen. Mijn nieuwst»
mopje, 13 nu om met die eene boventand over
m'n ondertanden te ritsen. Daar wordt mam
ma heelemaal eng van.
M'n haar gaat nu gedecideerd krullen. Ik
ben al aan mijn tweede Birkenwasser (deze
keer gelukkig door pappie betaald, omdat hij
er van meesnoept!)
Akelig koud weer is het de laatste dagen.
Ik heb na Zondag m'n neus niet meer bulten
de deur gestoken. Wel saai. Jammer, dat er
nog niet eens zoo'n Blaslus-dag was. Voor een.
Aschkruisje vonden ze me nog wat jong.
Ik kreeg een mooie briefkaart van 'n tante*
die me wat leuks beloofde. Daar zal ik over
schrijven. Maar nu nog niet.
„Mamma" kan Ik nu ook zeggen. Ik zeg
het erg driftig, beweren ze: mêmmê, pêpê. Ik
heb Haagsche allures, zegt Mam.
Ze heeft gelezen, dat je veel met je kinde
ren moet praten, want uit zichzelf leert een
kind het niet. En nu houden we heele verhalen
tegen elkaar, reuze knus, en alsof ik er al
alles van begrijp, zeg ik af en toe mét een ge
leerd gezicht: jê-jê of nêe-nêe. Als mam dan
lacht, lach lk domweg mee. Net echt.
En nu ga ik weer eens fijn een beetje si"*
pen, op m'n pokloozen kant. Dag.
PaBY.
Hoera, thans zuUfl° W-' Amsterdammer^
ons naar het mooi® Stede](jfc Museum kunnen
begeven, om ten-toonstelling der werken van
onze Koning"10 te y^tigen. Den Haag bracht
ongerekend d9 °utvang®t der gesloten bussen
11,50°
Ajaoterctamtnens doet u-w -best! Het doel ia
ec-hootl.
Marys© Hll-z de dappere Fransche aviatrio©
die reeds vermist geacht werd op haar vlucht
naar Madagascar is veilig in Miamey geland
na een zeer zware vlucht dwars over de Sahara,
CRONICA.
Correspondentie van de Stadhouder
lijke familie 77777795, ^Êetoerkt
door Joh. W. A. Naber.
III. (Slot)
Uitgaande van de veronderstelling, dat onze
lezeressen voor het meerendeel de echt vrou
welijke correspondentie, speciaal die het
laroilleleven betreft, het meest interesseert,
«uilen wij slechts tn het koirt even de brievep
behandelen, die ln hoofdzaak gaan over den
eersten aanval der Franschen in 1793 en de
verschillende legeirmanipulaties In Brabant.
Zij behandelen het in werking stellen der
inundaties tot verdediging van het Holland-
•che gebied.
Prinses Wllhelmina was precies op de hoogte
©n correspondeerde geregeld met hare zonen.
Den 26en Februari 1793 schreef de prinses aan
prins Frederik, welke een zeer bijzondere zen
ding ontvangen had:
„A« moment que je viens de fermer la lettre,
que je vous ai envouyez par la poste, Boeyinck
secretarism'apporte la lettre que votre
Père nous a écrit. Je vous avoue, mon eher,
que je la trouve si confuse et la commission
si exècivement délicate et difficile pour vous,
qu'elle m'a beaucoup affecté. II m'est impos
sible de vous donner un conseil je n'en ai
pas les connaissances. Je prie le bon Dieu
de vous éclairer et de vous soutenir.
N'y aurait il pas moyen d'engager le Due
Prédéric A vous secourir du moins de joindre
un corps de ses troupes aux vótresf
Hier begint de later herhaaldelijk geuite
bede om hruiip; voor de repuibtiilelk, voor het
stadhouderlijk gezin.
En toch met al haar doorzicht, haar moed
en liefde kon prinses Wllhelmina de republiek
Biet redden.
De prins beschrijft tijm moeder de vele moei
lijkheden en dan wpartlijk kritieken toestand.
HU heeft plan om naar Gorkum op te ruk
ken, hopende, dat dit van eenig nut ls en
men In Den Haag het hoofd niet verlieze.
gj la doodop bij gebrek a&n nachtrust, toch
valt daaraan niet te denken, de storm vernielt
de vensters van zijn verblijf, het water staat
tot aan den dijk
In 'n volgend schrijven meldt prinses Wll
helmina, dat de Franschen om 3 uur ln 't zicht
waren en om 6 uur te Helievoetsluis «ouden
binnenkomen, doch de schepen om hen over
te brengen en te transporteeren waren verge
ten. Aan hare dochter schrijft Wllhelmina, dat
de zaken verkeerd gaan, Breda ls in handen
der Franschen, lafhartig overgegeven. De
Klundert heeft zich dapper geweerd.
„Ma bonne Loulou courage et résignation
dans la bonne Providence. Priez Dieu pour
Fritz, il est chargé d'une commission difficile.
Priez Dieu pour Guiliaume que vous avez serré
dans vos bras naquère et qui nous revient pour
paijer aussi de 8a personne".
Op 2 Maart voegt de prinses er nog eenige
bijzonderheden bij, waaruit ook weder haar
grootmoedig hart blijkt. „Mr de Stamford
m'écrit qu'il est arrivé avec la fièvrc A Han
nover, ne le dites pas A sa femme, si el te
l'ignoreZoo dacht zij ook aan anderer
leed en zorg.
Prinses Louise was 23 Februari van Bruns-
wijk vertrokken om in Wulbourg een samen
komst met den erfprins te hebben. Dan gaat
zij ook een bezoek brengen aan haar schoon
vader in het Pruisisch hoofdkwartier te Frank
fort.
Van deze reis schrijn zü geregeld aan hare
moeder en deze brieven geven een kijkje op
de toenmalige toestanden in Duitschland.
In één adem vertelt zij allerlei familie
gebeurtenissen behandelt relaties, verlovingen,
huwelijken enz., de verknochtheid der bevol
king aan het huls van Nassau.
Dat men er niet van de Fransche verleiding
gediend was, blijkt uit het volgende: „Dans
un petit village on a enfermé quelques mem
bres de la Municipallté. On les fait voir au
eurieux et ils recoivent journellement 96 coups
de béton".
Zóó strafte men de opruiers tot revolutie.
Onder andere „nouvelles" vertelt Louise dat
ln hare vertrekken de verloving van een zekere
Amalia heeft plaats gevonden. Vader zal er
wel niet mee zijn ingenomen, maar een goede
partij als prins Willem van Brunswjjk is zoo
zeldzaam, dat men wel moet nemen wat zich
voordoet. Het bruidje vindt 't niet onaange
naam een man te hebben, dien zij overheer-
schen kan, 't Schijnt, dat de prins een soort
psychopaath was, van een goedaardig soort en
prinses Amalia vreesde ongehuwd te blijven;
zij was verstandig genoeg om haar afkeer
van zijn gebreken niet te toonen et se conduit
avec lui de faqon qu'elle le gouverne déjA A
la baguette. Aan het einde van den brief vinden
wij weer een allerhoffelijkst onderschrift:
,Toute la familie de Wulbourg est A vos pieds.
Je m'y prosterne avec elle et j'ai l'honneur
d'être avec le plus profond respect ma bonne
et trés chère Mère, votre trés humble et trés
obéissante Bervante et Fille.
In volgende missives is er weer sprake van
verschillende legermarschen en manipulaties.
Als wij lezen dat: Fritz a marché avec son
petit corps Heusden cu il est heureusement
arrivé sans être inquieté par Vennemi
Dan denken wij aan het groot verschil van
oorlogvoeren, voorheen en thans.
Hoe meer men zich verdiept in de lezing der
brieven, des te grooter wordt onze bewonde
ring voor dat dapper gezin, voor den moed. de
volharding van hen, die de laBten van het
optrekken der legers, de kampen enz moesten
doormaken; van die prinsessen thuis biddend
en denkend aan de dierbaren daarginds.
Zij leefden op een brief, een ontmoeting, een
teeder woord.
Helaas, alles dreef en duwde en voerde lang-
zaam maar zeker ten ondergang.
Den 16en September 1794 als de terugtocht
van den hertog yan York bekend is, betuigt
prinses Wllhelmina haar spijt aan prins Fre-
la mauvaise nou vel'e nous a mit ie
derik;
trés mauvaise humeur et au premier moment
on croyait: tout est. perdu t je ne suis pas de
ce sentiment... Altijd moedig!
Aan het eind van dit schrijven vertelt de
prinses enkele grapjes van den kleinen Qulllot:
hij heeft naar „Papa Broer" gevraagd; en vous
cherchant dans toute la chambre. Ce soir u
a appris dire: „Oom Fritz ou plutót „0 Fritz"
mats ce qu'il dit trés dlstinctement.
Het leven ging door en prinses Loulou be
stelt diverse artikelen voor het huwelUk van
haar be'le Boeur, aa. des mouchoirt de Bari
Verontwaardigd stuurt Mama Wllhelmine een
niet al te malsche bemerking terug:
Je n'ai pas cru que vous étiez folie, ma trés
chère Loulou en voyant que vous écrivez un
mot pour l'autre en demandant du Barinpour
de la Batiste et je compte vuos en faire la
guerre aujour d'hui etc. etc.
Helaas, al spoedig is de toon van blijmoedig
heid uit de brieven verdwenen, en diepe ernst
vormt den toon. Prinses Wllhelmina zendt hare
juweelen en die van Mimi naar prinses Louise:
„afin que cela ne tombe pas en mauvaise
mains.... Quant a nous ma chère, il est im
possible de dire ou nous irons, s'il faut varUf
d'ici."
De mogelijkheid wordt reeds gevreesd' 3X111
vaard!
En altijd weer de vraag: „waarom e uc
de Brunswick zoo talmt en niet ter u pe snelt.
In de laatste brieven lezen w«^„« le Due
venoit si le' Dus voulut aider ten 8jotte
„il n'a pas voulu tout est. pet 11.
Weemoed grijpt ons aan, wanneer wij de
laatste bladzijden opslaan, meer en meer ge
boeid door de ontboezemingen, het verdriet, de
berusting dezer familie.
Éénmaal, vraagt pi inses Louise hare siera
den terug: de
prinses van Wales bezoekt Hol
land, er is een galabal „un gala sans diamants
aura mauvaise fagon".
Daar wei d gedanst op een vulkaan, en een
diadeem gedragen als een doornenkroon.
In diverse brieven van prins Willem V aan
zijne dochter dringt bij er voortdurend op aan,
dat zij den Due de Brunswick smeeke ter hulp
te komen.
Want de hertog van York: „dans le fond uv
bon gargonmaïs qui est fait pour génèral
comme moi pour ètre Pape".
Het gaat van kwaad tot erger, de winter
valt vroeg in, ofschoon dit laatste een soort
van wapenstilstand brengt.
Den 8 Nov., den verjaardag van prinses
Louise, ontvangt zij een zeer kort schrijven
harer geliefde Moeder en een ringetje gevloch
tem van de krulletjes van den kleinen Guil'ol
Het beloofde handwerk de bekleeding van een
stoel door Wilbelmina en Mimi geborduurd ls
niet af. „Prerez vous en nos circonstances
Prinses Louise bedankt haren broeder voor
de mooie bonbonnière, eveneens met haar werk
versierd. Bij haar ontwaken, hoorde zU de to
nen van het Wilhelmua van Nass&uwe, een fijne
hulde van haren echtgenoot'. 8 ®l'°nds op het
bal danste men op de *1 "a ons
ses je", terwijl de tranen naar in de oogen ston
den. Na December- h91' men als 't ware het
einde tegen*"*; le danger augments,
n'oubUez pas ae M-s papiers intéressants,
waarschuwt Prinses Wllhelmina aan prln3
Frederik. Vertrouw 0p God: tót ou tard, i'
aidera ceux qnl fient en Lui d'une faqon vu
autre-
Opnieuw dringt Loulou er op aan dat de
janiilie vluchten zal: „Vnstant est venu de
mettre en sureté vos Dames et l'Enjant".
°P eén bal in het Casino baar ter eere, doet
DouJou niets dan weenen, en in 'n stil hoekje
VaQ de zaal ontdekt zij Carel van Heekeren,
vPleurant a chaudes larmes" want
Het loopt met Amsterdam (Holland)
gelyck ghy hoort ten einde"
schreef Vondel
in zijn Gljsbrecht en onwillekeurig dringen vele
regelen zich aan ons op bij het lezen der droeve
lotgevallen der prinselijke bannelingen.
Treurig maar gelaten, uit zich Wllhelmina
„les affaires vont mal, n'en murmurons pas
ma trés chère Loulou mais soumettons nous i
Ses Volontés".
Met rassche schreden nadert het einde:
Ma chère Loulou celle ci est peut-être la der-
nière que vous recevez de moi de ce Pais. J'ai
fait ce que fai pu pour sauver ma patrie, mais
je ne puis pas le faire seul.
Roerend vraagt prinses Wilhelmina een toe
vlucht bij hare dochter:
,Je me flatte que eet arrangement ne déplais-
se pas au Due. II n'a pas voulu nous sauver
ou (n'a pas pu)! du moins il nous accordera
Ml une retraite.
Het tragisch einde
Zondag ig jan. des morgens om. 9 uur ver
trokken de prinsessen met den kleinen Guillot
in een visscherspink met koud, guur, triest
weer. En hoeveel smart in de harten der beide
vrouwen, om echtgenoot en kinderen en boven
al „het land"! Arme ballingen! Droevig af
scheid!
Prins Willem ontbood daarop de leden der
Provinciale en Algemeene Staten, hofhouding
en vreemde gezanten ln de groote balzaal van
het nieuwe Hof.
Met naast zich zijn belde zonen, die bij In
alle vormen ontsloeg van hun bevel over de
troepen, verklaart hij heen te «aaa „willende
geen obstakel wezen aan den vrede, die voor de
goede ingezetenen noodig uxts.
Diep grijpt dit kort verslag ons aan; onmid
dellijk reed de prins af naar Scheveling om zich
met zijn beide zonen in te schepen op de voor
hem zeilklaar liggende visscherspink. Toch
werd het middernacht eer hij bevel gaf in zet
te stekenhopende tegen beter weten ia.
Helaas! hoe bitter valt
het scheiden van zijn land, daer alles loopt
verloren,
(Vondel.)
Het wordt ons droef te moede bij dit beeld
uit het verleden
Al spoedig ontvangt prinses Louise een be
richt uit Engeland betreffende dezen lijdon»-
tocht.
je n'ai pas étè Dimanche a léglise, Hier
j'ai passé toute la journée sur la paille dans un
Pink,, vos deux frères couchés de même dans
la même chambre ou trou, car c'est plutót un
trou qu'une chambre oü je viens de passer 40
heures.
Si le Due était venu A terns en Hollands ie
ne serois vraisemblablement pas en Angieterre.
Je suis Pnur la vie ma trés chère fille vbtré
trés o//cctionnd et tout devoué Père.
0. Pr. d' Orange.
Hier valt 't scherm en wij blijven achter ge-
emotlonneerd, meer dan 9911 moderne roman
vermag, maar tevens doordrongen van
een groote dankbaarheid tot onze bemind©
vorstinne, de blo©me der °Tanje's die aldus het
innig familie- en zleleleven Harer vooroudera
als kostbaar erfgoed ons wil toebedeelen.
Geen schooner Vaderlan-dsche geschiedenis
voor onze r«P®r9 jeugd, en ouderen dan deze
uitgave.
HELLENEN.
jlectifleatie
In de J.l. Zondag besproken correspondentie
uit den goeden ouden tijd", staat op den 7en
regel van onder af; je vou3 quitte du haut;
dit moet wezen: Je vous quitte-dn chant.
Enkele andere drukfeutjee zullen door de
lezeressen zelve wel verbeterd zijn.
Ook ergere men zich niet aan het ois inplaats
van ais en het weglaten van de s ln temp(s)
enz., dit ls de authentieke spelling in de®
brieven.
