LIT BAB/'5"
DAGBOEK
I
MARIE ADELHEID VAN NASSAU.
[tl
'4
HOORT DE VROUW IN
HUIS?
HANDWERK/RUBRIEK
MODEPRAATJES.
KUNT U MIJ OOK
ZEGGEN.
mm.
ZATERDAG 5 MAART 1932
I
VRIJ NAAR JACOB ALTMAIER).
DRUKFOUTEN DUIVELTJE.
EEN ANDERE HALSAFWERKING
VOOR DE GEBREIDE
ONDERJURK.
CORRESPONDENTIE
VOOR ONZE KLEINTJES
vaït en V TtV rP een ketting 1
DE HEILIGE GROOTHERTOGIN VAN
LUXEMBURG.
ij#
"Wanneer men nog in onze dagen door man
nen van de wereld een eventueele discussie
over bovenstaande vraag bruusk hoort afbre
ien met „De vrouw hoort thuis komt men
onwillekeurig tot de conclusie „Gelukkig de
man, die dit nog durft te beweren en weet te
handhaven
Maar het overweldigende aantal van de
vroeger gezworen tegenstanders der vrouwen
beweging, is door de rauwe werkelijkheid, die
de oorlog ons bracht, eerder tot ander inzicht
gekomen dan duizend lezingen hadden kunnen
bewerken.
Toen in den oorlog de eerste vrouw in uni
form als spoorwegbeambte dienst deed, sta
tionsnamen afriep, electrische trams bestuurde
en de eerste vrouwelijke bataillons in munitie
fabrieken moesten arbeiden,, om de mannen
te- vervangen, of anders van honger te sterven,
toen is wel de hooge muur gevallen, die het
openbare leven en de vrouw gescheiden hield.
Wie durft heden, in vollen ernst het gelijk
Techt der vrouw in politieke en sociale levens
verhoudingen ontkennen De levensbasis der
vrouw is veranderd en omvergeworpen met
de gelijkberechtigdheid ging geleidelijk hare
interesse in het politieke leven.
Zooals in zoovele groote dingen des levens
was het de nood der tijden, die nieuwe verhou
dingen, nieuwe gezichtspunten, nieuwe le
vensvoorwaarden schiep.
Wat vandaag als een noodzakelijk kwaad
geldt, zal morgen als een nieuw opgebloeid
frisch es jong Ideaal onze aandacht vragen
Het was een breede en moeilijke weg van de
eerste Engelsche suffragettenbeweging tot de
toelating Van de eerste vrouw in het parlement
Thans kam men zich het politieke strijd-
perk zonder vrouw niet meer indenken
In het kabinet-MacDonald was Margarei Bon-
f1 ef3te vrouwelijke lid der Engelsche
regeer ng. n die dagen zond Rusland 2dju eer-
ste vrouwelijke afgevaardigde, de overigens
befaamde Frau Kollontai naar Noorwegen.
De Huishoudelijke politieke en sociale ar
beid der vrouw in eigen land, even goed als
baar internationale arbeid tot opbouw van
een miauw Europa i8 «en voldongen feit. In
slechts korten tijd heeft de vrouw zioh in het
politieke leven en het lot der volken en lan
den een plaats veroverd.
Door alle klassen en partijen gaat de leven
wekkende en bezielende „geest der vrouw".
Niet meelijdend en grootmoedig geduld, maar
gelijkberechtigd, en met vreugde begroet.
Het ^sceptische lachen der mannen over „de
vróuw ten opzichte van al wat zij presteerde,
Is reeds lang op eertijds minachtend gekrulde
lippen bestoryen.
Man heeft geleerd, met onderscheiding te
i.óoKleeJen. en den veelzijdigen, veel-_ omyatten-
"teargeest der vrouw in de politiek te aanvaar
den en te waardeeren.
Hoort de vrouw thuis
Ja, evenzeer als de man in eigen gezin, maar
even goed als hl] daarnaast zijn gaven van
geest en hart der gemeenschap ten dienste
stelt, zijn er vele vrouwen, die naast den
man medewerken aan den opbouw en bloei van
het tegenwoordige en de toekomst.
HELLENEN.
Het ondeugend duiveltje heeft op de eerste
kolom 14e regel van onderen af, even 'n grapje
uitgehaald.
Er staat: op een morgen stak Bet den be
te listen bol enz.
Heeft het duiveltje Bet gekend
Ende zij was zeer bewustechter ditmaal
moest het: Senium zijn.
Op verzoek van Mej. W. te R. volgt hieronder
aangegeven, hoe de gebreide onderjurk voor
komende in „De Maasbode" van 31 Januari
ook gemaakt kan worden met een ronden hais
en met en zonder mouwtjes.
De onderjurk wordt recht" doorgebreid tot de
halsopening daarna worden in het" midden
Van 20 4 25 C"M- de steken af
gekant. Elke schouder wordt apart gebreid Bij
iederen toer wordt gemindc-a óri
schouderbreedte (ong^l f* gowenschte
(ongeveer 15 steken) overge-
s A ro W WWM oyer een afstand van
f." op deze wijze doorgebreid, waarna
op dezeltde manier gemeerderd wordt, als het
•len Plaats heeft gehad, om hetzelfde
aantal steken op de naald te krijgen, zoodat
e rugzijde weer even breed wordt als de voor
zie e. De tweede schouder wordt op dezelfde
manier gevormd.
Is de geheeie onderjurk af, dan wordt de
zijhaad zoover' dichtgenaaid, tot er een be
hoorlek groot armsgat overblijft (het armsgat
behoeft niet volgens model gebreid te worden)
en hals en armsgat met een gehaakt plcotje
afgewerkt.
Wordt de voorkeur aan mouwtjes gegeven,
dan worden hiervoor afzonderlijk langwerpige
lapjes gebreid, waarbij de lange kant gelijk
moet zijn aan de wijdte van het armsgat. Het
mouwtje wordt met denzeifden rand versierd,
als aangegeven is voor den zoom van de onder
jurk. De mouwtjes worden tenslotte in de arms
gaten bevestigd.
TANTE TOET.
Parijs, 1 Maart 1932.
De voorjaarsmantels hebben van de winter
mantels de strakke lijn overgenomen, die het
silhouette zoo gunstig doet uitkomen en te
vens dok de gematigde lengte. Verschillende
modellen vertoonen een even-ingenomen effect
aan de taille en zijn van onderen haast on
merkbaar uitloopend, andere hebben een cein
tuur van leef of stof, terwijl ook het genre
redingote, gekruisd met vier of zes knoopen,
nog graag wordt ge
dragen.
Voor wat meer fan-
taisie maakt men
ook nog wel gebruik
van bont om eravates
te garneeren, die zoo
op den mantel wor
den aangebracht, dat
zij - ook weggenomen
kunen worden,, zopdat
de' mantel- een ;géheei
ander aspect krijgt.
Toór het deml-saison
buitengewoon prac-
tlseh!
De mouwen vertoo
nen allerlei aardige
nieuwe toepassingen.
In het eenvoudige
genre valilen zij over
het algemeen vrij
recht over den voor
arm en loopen bree
der uit naar den elle
boog. Wanneer' da
mouwen paramenten
hebben, volgen deze
hetzelfde streven en
loopen zij naar boven
breeder uit.
Hiernaast een aar
dig model voor een
lentemantel dien men
uit een effen wollen stof kan laten maken, of
uit een fijne diagonaal, groen-grijs. Hij is
gegarneerd met een wollen tres-galon in groene,
kastanje, of roesttint. De ceintuur is van het
zelfde galon.
Ab0u^i R' te s' bekIaaSt zich over de on
mogelijkheid een zelf geverfd kleedlngstuk te
sti ijken, het blijft rimpelen.
■Waarschijnlijk Is de stof tweedeelig gewe
ven, het eene materiaal krimpt, het andere
niet, b.v. wol met katoen, katoen met zijde,
zijde met wol enz. U doet het beste de stof,
kletsnat op te spannen, of aan een goede in
richting te geven met vermelding der vooraf
gegane behandeling.
Deze abonné verzoekt ons tevens, hoe bij
het 2a-jarig bestaan van een klooster te han
delen, aan wie men bloemen stuurt en geluk-
wenscht.
Wanneer er eene receptie Is, kunt u per
soonlijk gaan gelukwensehen, of een brief, of
telegram, of kaartje zenden.
U kunt bloemen sturen aan de Z.Eerw.
Moeder-Overste en Zusters; mocht dit be
zwaarlijk zijn, geeft u den bloemist alleen het
adres op en hangt uw kaartje aan de bloe
menhulde.
Is het in een andere plaats, zorgt de „bloe
men expresse-dienst" er voor. U gaat dan bij
een bloemist, die aangesloten is bij deze ver-
eeniging.
Abonné A. V., Prinsengracht Amsterdam,
verzoekt om inlichtingen betreffende het .ge
bruik van een gashaard, of deze een kamer
van bepaalde matenvoldoende kan verwar
men en of gas duurder is dan kolen.
Dit hangt absoluut af van den haard en de
behandeling, het instellen en duur van bran
den.
Gas geeft reuzenhitte en kan men dus spoe
dig temperen.
Gas en electriciteit geven een gezelliger
hitte dan een kachel; mijne ervaring is, al
leen dicht bij de kachel is het warm, de rest
van een groote kamer blijft koud, vooral als
er veel heen en weer geloopen wordt.
Uit ervaring kan ik n melden, dat gas wel
duurder is, doch veel zindelijker en gemak
kelijker. Het is een zeer droge lucht; u doet
verstandig er altijd een daarvoor in den han
del zijnde waterpulletje op te plaatsen, voor
verdamping, anders is het te droog voor meu
belen en spiegel.
Deze abonné vraagt eveneens, hoe men van
een behangen kleerkast een boekenkast kan
maken.
Men doet dit' tegenwoordig zeer aardig. De
bovenste helft van de deur wordt weggeno
men, de drie bovenste planken worden rond
afgezaagd, de onderste blijft even breed in 't
midden, de beide anderen springen, de eerste
5, de andere 10 c.M. terug. U laat de kast in
een warme tint verven, de planken met oud
goud afbiezen en heeft dan geen glas In lood,
noch gordijnen noodig. Boven aan moet een
soort ronde toog worden aangebracht.
U kunt uw mooie bandjes op deze planken
plaatsen, de minder mooie beneden, achter de
deurtjes.
Ten derde vraagt deze abonné, hoe een lee-
lijke deur te maskeeren, wanneer er reeds
veel pluche en zijde portière's aanwezig zijn.
Het origineelste en volstrekt aparte bestaat
uit een „antieken shawl", u weet wel, zooals
onze-overgrootmoeders droegen.
U kunt ze in Wol, óók in z.g. zijde bekomen.
Ze zijn kostbaar, maar het is altijd 'n pracht
van kleui en lijn. Is de Shawl te lang, snijdt
ei dan niets af, slaat gewoon van boven naar
buiten om, dit te veel vormt dan de drapee-
rfn^.'v.
Deze shawls kan men bij alle kleuren van
stoffeering "gebruiken.
voelt zelf wel, niet bij knal-geel, -róód,
purper enz. fn al te moderne genre's.
Een behanger kan u verdere détails beter
aanwijzen.
Veel succes met alles.
HUISMOEDER.
Aan Mevr. D. te E. Hartelijk dank voor
Uw aardig schrijven. De weggevallen lengte
van de onderjurk was 100 c.M. Het aantal ste
ken, waartoe het kruis van het directoirtje ge
meerderd moest worden, is 40.
Voor Uw haakpatroon is dadelijk gezorgd, ik
hoop, dat het patroon naar wensch is en het U
het rust houden wat gemakkelijker maakt. Van
harte wensch ik U een spoedige beterschap
toe I TANTE TOET.
Bet wordt tijd om eens
na te gaan wat onze kleinen
zullen dragen, vóórdat het
tijd is de zomerkleeding
voor den dag te halen.
De meeste moeders kie
zen voor de kimderkleeding
wol. Zij hebben groot gelijk,
nooit was bovendien dit
genre stofjen meer in de
mode dan thans. Men heeft
ze in alle soorten, maar de
effen winnen het van de
fantasie, omdat zij, dank zij
de wijze, waarop ze zijn ge
weven, veel meer variatie
bieden.
Sommige zijn ruig, ande
re gelijken op grove etami-
ne en ten slotte komen dia
gonalen en ruitjes zeer veel
voor.
"Wat de kleuren betreft:
men is vrij in de keuze. Bet
groen heeft zich gehand
haafd, doch wie frisschere
meer met de lente overeen
stemmende tinten prefe
reert, neme rood, hetzij in
de lichtere, hetzij in de
oranje nuanceeringen; daar
naast veel blauw en wel
van hemelsblauw of tot aan
ultramarijn en marine
blauw; ook licht beige, die
naar rose of groen overgaat.
Zulk een verscheidenheid maakt het gemak
kelijk het genre te vinden, dat het meisje het
best staat en bovendien opént het de gelegen
heid allerlei schakeeringen te combineeren.
Welke snit treedt het meest op den voor
grond f
Vooral zij opgemerktdat de kindermodellen
geen ingrijpende veranderingen hebben onder
gaan, en dat wijzigingen eerst te wachten zijn
als de zomer voor de deur staat.
De kleedjes der jong sten zijn recht vanglijn
of ze zyn gemonteerd als dieux pièces met 'n
kort lijfje; op. die der meisjes, die den twaalf
jarigen leeftijd nog niet gepasseerd hebben is
de taille op xle gebruikelijke, plaats gelegd.
'n Elinke, practische mantel is voor de nog
komende frissche dagen beslist noodig, hij zal
Jiupsch staan, wanneer, er een pelerine-idee
aan wordt gegeven. Bont wordt evenwel niet
gebruikt.
Evepzoo kleedt het ensemble, rok met kort
vest, zeer goed. De kleinen dragen het graag,
omdat ze zich echt op haar gemak er in ge»
voelen. Vanzelfsprekend biedt dit genre ruimte
te over tot het scheppen van aardige, sprekende
contrasten.
Voor meer officleele gelegenheden bepaalt
men zijn keus tot lichte crêpe, zijden mousse
line, romaln, welke gegarneerd worden met
fijne werkjes' als plooien, opnaadjes, ruches
fijne ajourrandjes. Tenslotte mogen xóij et
nog op wijzen, dat Vóór de' allerkleinsten
de lingerierobe zeergeiolld is.
XVIIt.
M'n vierde tand 's dooT- M'h baar groeit
welig. M'n koonen worden steeds voller en
blozender. M'n zindelijkheid laat hoegenaamd
niets meer te wenschen over. Het weer is
mooi, zoodat ik lederen dag fijn uit lijden ga.
Ik ben, en dat niet, alleen ter eere van
mijn schrijverij in het Zondagsblad, ©en
echt Zondagskind.
Maar daar wou ik het nu allemaal niet over
hebben. Ik ga het eens niet zoozeer over me
zelf hebben: ik zal dat leuks vertellen dat ik
een paar weken geleden al beloofde.
Vorige week belt de post, en brengt aan mijn
adres een.... sleutel! Ik ging er op, kluiven,
maar vond het saai en hard speelgoed. Maar
toen kwam den dag erna wat bij dien sleutel
jwiorde: een groote kol'fei'ü Mams en lk gin-
geu -enthousiast aan den- uitpak: Ne® maar. wat
v as dat «enig allemaal, In zes lagen,: op "éa
naast - elkaar, lagen daar de leukste baby
kleertjes die je maar denken kunt., 't' Was
alles rose, wit en blauw, wat m'n gretige oogen
ontwaarden. Kreeg ik dat allemaal cadeau?
Ik keek mams eens aan. Nee, zei mam, dat
fg nu eens niet voor jou, daar mag je alleen
over schrijven in je dagboek.
Die koffer komt van de R.K. Kraamverzor-
ging in Rotterdam, een vereeniging die zioh
ten doel stelt kraamvrouwen en pasgeboren
kindertjes in de volkswijken en achterbuur
ten over geheel de stad te helpen.
Ik nikte maar eens van ja, zulke eigenwijze
wiooaden voor mij „kraataverzorging" en
„kraamvrouwen". Maar de koffer zelf vond lk
reusachtig! Daar was vooreerst een lijst van
wat een eenvoudige baby-uitzet moet bevatten-
8 truitjes.
8 hemdjes.
5 borstrokjes of flanelletjes.
12 navelbandjes.
86 luiers.
8 flanellen luiers.
2 zacht flanellen hoofdluiers.
1 kruikezakje.
6 lakentjes.
6 sloopjes.
6 flanellen af molton onderliggers.
1 zeiltje en dekentjes.
Van de meeste dezer dissigheidjes zijn pa
tronen en ook wel stalen aanwezig. Dat is
dus al erg leuk. Maar dan komen patronen en
voorbeelden van: honnige truitjes, doddige
manteltjes, schattige mutsjes, handige aiob
en andere broekjes, practische leibanden, leuke
overgooiers, een trappelzak, diverse capes, o
t is gewoon een doos van Pandora,
Je wordt of tenminste mam werd
heelemaal opgewonden ervan. Ze wou alles
(-'gelijk haken, breien en naaien, zoodat ik nu
het glqgieus bezit ben van mantel, 2/5
appel zak, iy2 wantje, omtrek van een muts
ia!K'en voor een leiband! Verder een brod-
niv»K Van a"° 'Guke steken die ze eens wou
Een Pa0r van die steken, zegt
is aMiiTg u'k ,Wel verklapi)en- E«n mooi jasje
overslaan ln een bwse, daarna 1 losse
- A Deem t hifervoor JÜèicle ^sseit van do
vaste np; (Als; jjt nog"'lflngefdóór '"moést gjun
Ttt,et' deze besch'rjjving ;zou Jk. niet .meer .ivéién
Wat. los of vast Was. Waf vieeseljjk óm re
dactrice of cortaetrjce. van een handwerkboek
■te zijn!) Als ik grooter ben, en.de omajen
echte oma's zijn geworden, met beef lipjes en
mummelmondjes, ga ik fijn van dezen steek een
lekkere omslagdoek voor ze maken.
Dan ie er ook een lguke brei-steek aan een
eerste baby-truitje. Dan moet je niet van be.
neden naar boven breien, maar van links naar
rechts. Aldus:
3 pennen 3 recht en 2 averecht, daarna bet
werkje verspringen, dus 3 pennen 3 averecht
en 2 recht.De averechte staken komen zoo
dus boven de recht® en omgekeerd. Deze steek
is ook erg leuk voor een heeren-pullover heeft
Mam uitgemaakt. Alweer een hofje voor Oom
Nells! Misschien dat tante Nelta nu wel vol
edelen zwier aan 't breien slaat.
't Is Wel zot, dat een eerste baby-D"uil-io eetl
verkleinde editie kan zijn van een =IOO'e
mannentrui. Er blijkt alweer uit _(iZ0g't Jfa!|ris)
dat een man toch altijd maar een groot kind
blijft.
Om elcik wat wils te geven verschaft de
koffer verder ook nog ©enige dingen voor de
ma's.- H
Ziezoo, ich hab mein Schuldigkeit get an.
De hordes Oma's, moedertjes en 'tantes die au
weliöht den koffer in bézit willen krijgen,
moeten zich verder maar wenden tot de ver.
eeniging R. K. Kraainverzorglng, Cemöraal-
bureau, Gondsche Singel 203, Rotterdam. (Tel,
12012). Voor 2 guldentjes plus vrachtkosten
mag ieder dan naar hartelust een week kijken,
genieten, namaken en overschrijven.
Wie volgt?
En nil heb ik nog wat. Een paar dagen ge
leden kwam paps terug uit Rotterdam, en
hing een heel verhaal op van de nieuwe kin.
derzalen van heit St. Franoiscusgastnuis: za
waren mooi, vond hij, maar één dlrt-g ontbrak:
namelijk het speelgoed voor de babies. Dat
kon ik niet op mij laten zitten, want u moet
weten, voor dat Gasthuis heb ik altijd nog
een zeker zwak., In mijn heele prille jeugd,
toen ik nog hiieit iri de. journalistiek wp.«, ben
ik er, als, ik mij niet vergis, aen dag of tién
geweest. Ik nam dus mijn Teddybeer, mikte
hem naar pa.pó en zei: tata. Pappie heeft mw
teker begrepen, rwat£ vandaag kwam «teeA»
Uecttee brie!,, om OwUy (w«iu de oaUeua's n»
het- Gasthui? -te beflanfcen -u—
v. Uateu wijbabi/es: iyi;.eem Jpbdair zyn, net
als dp'.gTOote meuisohen,' en laten kindertjes
die wat speelgoed ever hebben dat-aan-'het
Gasthuis sturen. Veel hoeft-hét-niet te zijn.
Mama zegt altijd: een kinderhand -is gauw
gevuld!
Over speelgoed gesproken. Van de week wa
ren Oom bon <-n tante Starnny hier en dia
brachten toch zoo iets leuks voor m« mee!,
Mams zei dat is nou een belooning omdat ja
zoo Hef J® beertJe hebt afgestaan, 't Was een
bal- ®en v°etbal, maar heel licht. Er zit
een me )u -biniienbal in, die oom Lou zoo
bayd op' 'es óat z'n wangen heele maal uit
put een, ik dacht dat 'k me naar lachte. Ik
trap er tegen als een uit 't eerste elftal, zegt
paps- Ik kan al echt gezellig met hem voet-
a en. Hap, Han, roept paps dansteeds, en
üah hebben we enorme pret samen.
0, nu vind ik het toch weer zóó zielig dat
er ook kindertjes zijn zonder speelgoed, lij
Zal mam duidelijk trachten te maken dat -za
m-n haas ook naar 't Gasthuis stuurt, als
Paasch-haasje. Wie stuurt vandaag nog een
micaréme-bee-st
BABY.
Bij de firma G, Mosmane Zoon te 's Her-
togenboseh is een Hollandeche bewerking ver
schenen van het leven van de voorlaatste
Groothertogin van Luxemburg, Maria Adel-
heid van Nassau.
Dit leven moet ook ons hier in Holland bij-
aooder interesseeren, omdat «nee eigen konin
gin Wilhelmina zoowel van haar vad-ara- als
van haar moederszijde aan deze Maria Adel-
held van Nassau is verwant.
Bij het overlijden van koning Willem III,
die, zooals wij ons zullen herinneren, ook
groothertog van Luxemburg was, ging in 1890
het groothertogdom, waar toon de Sallsche
wet nog van kracht was en dus vrouwen van
de regeering waren uitgesloten, over aan
koning Willem's neef, Adolf, Hertog van
Nassau en Palzgraaf van den Rijn. Deae groot
hertog Adolf regeerde over Luxemburg tot het
jnar 1905, en werd toen opgevolgd door zijn
zoon, groothertog Wilhelm IV, die gehuwd was
met da Katholieke Maria Anna van Braganza,
bij welk huwelijk was bepaald, dat de kinde
ren Katholiek zouden zün.
Niet minder dan zes dochters werden uit dit
huwelijk geboren, waarvan Maria Adelheid de
oudste was.
Na d® geboorte van zijn zesde dochter bracht
groothertog Wilhelm verandering in de
Luxemburgsohe troonopvolglngswettenzoodat,
volgens het eerstgeboorterecht, èn op den troon
van het groothertogdom èn als hoofd van het
geheele Huis Nassau ook de dochters voortaan
recht van opvolging hadden.
Maria Adelheid was de eerste katholieke
telg van het sinds eeuwen protestantiche
Nassau geslacht, dat ook het oudste negee.
rend vorstengeslacht ls van Enropa. En als
men zoo dit ontroerend loven overschouwt,
dan heeft deze edele en reine vrouwefiguur
dit providentieel historisch gebeuren wel heel
bijzonder gemarkeerd.
Nog geen jaar aan de regeering werd groot-
hertog Wilhelm door een sloopende ziekte aan-
gea-s waaraan hij in. 1912 kwam te sterven.
Zijn troonopvolgster Maria Adelheid ln 1894
geboren, had toen dan leeftijd van 17 jaren
bereikt. Een jaar later wend zij 18 jaar en
dus regeerend groothertogin
Maria Adelheid was ©en buitengewoon be-
genadigd meteje. Haar seidzame deugd trok
haar persoonlijk naar het verborgen klooster-
leven, maar God had héér de eerstgeborene
doen zün, en daarom koos de krrxm als
werkelijk dobr God voor haar bedoeld of
schoon zij te voren wist en vooa-zien kon. dat
de haar toevallende vorstenkroon ln een moed-
lü"k en gecompliceerd land als Luxemburg een
doornenkroon zou worden, wanneer zij waar
lijk als katholieke heerscheres streng naar
plicht en geweten zou handelen.
De uitkomst der dingen heeft haar wel al
te spoedig in het gelijk gesteld.
De Inzet leek zoo schoon. In Juni 1912. vier
dagen na haar meerdertieidsverklaring hlehj
de schoon® jonge vorstin haar offlcleelen in
tocht in de hoofdstiad.
„Voorzomer was het dien Dinsdag", schrijft
Marie Schous in haar met groeten eerbied en
innige vereering samengestelde levenboek van
Maria Adelheid. „Een gouden zonnedag. In
alle straten stond het volk dicht opeengedron
gen, en zü'n „vivat''-roepeu weersohalden ein
deloos langs de lange huizenrijen. In open
daiimonirijtuig, overstroodil met rozen, reed de
18-jarig® naar het Kamergebouw, om daar in
plechtig® zitting voor volksvertegenwoordiging
en regeerfng den eed op de grondwet af te
leggen.
En haar aociaal-democratiache minister dr.
NIC Weiter, dia da Jonga vorstin een warme
vertering toedroeg, getuigd® later van haar
„Het Luxemburgsohe volk bereidde de Jonge,
bekoorlijke vorstin een ontvangst, zéé geest
driftig als nog nooit een heerscber bij ons ten
deel is gevallen. De nieuwe groothertogin
van haar kant had in haar troonrede woorden
gesproken, die in aller harten, weerklank von
den en de hoogste verwachtingen ontsloten".
Maria Adelheid was de eerste groothertogin,
die op vadetlandscheu grond het levenslicht
aanschouwde, een reden, waarom het volk van
Luxemburg haar dubbel verknocht mocht
blijken.
Maar hoe heel anders zou 't haar, helaas,
vergaan.
In de eerste troonrede, die Maria Adelheid
zoo welsprekend uitsprak, staan woorden, die
het Luxemburgsche volk nog weleens tot
nadenken kunnen brengen.
„Aan den buitenkant van het groothertoge-
lü'k paleis", zoo sprak zij, „bevindt zich een
reliefbeeld van den blinden koning Johann,
met diens devies: „Ik dien". En niet ver van
daar ziet men het beeld van zijn gamoten vader,
keizer Hendrik VII, alsmede diens lievelings
spreuk „Judicate Juste!" Oordeelt rechtvaar
dig!"
In de weinige Jaren van haar zoo moeilijk
gemaakte regeering heeft Maria Adelheid haar
volk waarlü'k „gediend", maar wij kunnen ten
opzichte van deze edel bedoelende jonge varstin
niet getuigen, dat zij ook op haar beurt „recht
vaardig beoordeeld" is geworden.
„Mijn eenig richtsnoer zal zü'n: het recht
en het welzijn van mü'n land", sprak zü". „Ge
rechtigheid moet voor allen gelijk zijn, bijzon
der echter den kleinen en zwakken tot schutse
strekken",
Hoe jammerlijk zoudén spoedig haar eerlijke
bedoelingen miskend worden, en ho® weinig
ebben vaak juist de kleinen en zwakken, tot
wie zij g-tmg ala een moe(jer> haar schutse en
bescherming gewaardeerd.
Hoe hard werd zij teleurgesteld ln haar ver-
ouwen in <]e Internationale verdragen, die
Luxemburg zün onafhankelijkheid en neutra
liteit moesten waarborgen.
nrmif r>A6,u'tv,erklezing is deze Jonge vorstin
0 boofd gestegen. Schoon was zij
a s vfimge, maar haar schoonheid werd nog
TZ e*nvoud bescheiden
daarnaast teekenden wijsheid haar
verstand en wilskracht haar karakter
Ondanks haar door iedereen erkenden een-
voud en bescheidenheid ademde toch heel haar
koninklijke houding de geboren heerscheres.
Een van haar heftigste politieke tegenstanders
getuigde opónlijk in de Kamer: „Zü is konin
gin van den schedel tót de voetzool",
Maar hoe verheven Katholiek was ook haar
opvatting van haar vorstenroeplng. Op een
eenvoudig prentje, dat zij van haar kronings
dag of tot haar sterven in haar dagelü'ksch
gebedenboek bewaarde, staan deze woorden
geschreven: „ik geef U mü'n kroon en ik
kies U tot mijn Koning".
Plaatsbekleedster van God bij het volk, zoo
als zij zich beschouwde, oordeelde zij dat ze
ook het koningsvoorbeeld bij uitnemendheid,
den God-Mensch Jesus Christus, zoo volkomen
mogelijk in zich zelf moest trachten uit te
beelden.
De dagelijksche H. Communie was voor
Maria Adelheid een geweldige ernst.
Geen dag sloeg ze over, geen enkelen, al
was zij den vorigen avond ook nog zoo laat
dlkwü'ls zelfs tot in den nacht door haar
veelvuldige bezigheden en staatszaken opge
houden geworden, al moest zü' bij haar bezoe
ken aan buitenlandsche niet-Katholieke hoven
daarvoor ook alle menschelyk opzicht absoluut
uitschakelen.
.Toen zij bü'v. in Januari 1914 in Den Haag
op officieel bezoek was bij onze koningin,
sphreef een Franseh blad: „Iederen .morgen
woonde de 19-jarige groothertogin, 'n bekoor
lijke verschy nimg met edel, open voorhoofd
ga diep ernstige reine oogen, in de St. Jaeobus-
•kerk de H. Mis hij en ontving z- de H. Com
munie. Deze vrijmoedige geloof sbeAÜdeIlia
maakte op de Nederlandsche bevolking ee"
diepen indruk. In bescheiden eenvoud* a
niets bijzonders daaraan was, begnJ 2101
in het vroege morgenuur met haar gevog nani
de kerk. Deze of gene felle godsdiensthater
moge ergernis daaraan genomen e en, e
groote meerderheid der anders en enn en be
wonderde de karaktersterkte der Jonge vorstin
ten zeerste. Ons, mannen, vooral heeft zij daar
door geleerd, ho® men den onverschrokken
durf van zün overtuiging hebben moet."
Ook thuis ln haar hoofdstad en residentie
wilde zü zich nooit van de andere kerkbezoe
kers onderscheiden, behalve bij kerkelijke
plechtigheden, waarbij ze officieel als staats
hoofd tegenwoordig was, knielde zij onder de
H. Mis en Lof altijd tusschen het volk in; bij
hét biechten wachtte ze eenvoudig haar bêtirt,
hoeveel personen er bok vóór haar waren'.
Iedereen wist, dat zij voor zich geeh uitzon
dering verlangde, en eerbiedigde deze edele
bescheidenheid
Bij het bidden van den Kruisweg ÜPë"
getuigen verhalen, dat zij zeker ied®r0n f aê
het lijden van Christus overwoog knielde
zij bij elke statie op de steenen neec- 11 oen
eens een broeder haar een bankj® ^ou aan"
bieden, wees zij vriendelijk dankead af met
de woorden: „Neen, neen, voor Cod zijn wij
allen gelük".
Met eenzelfden eenvoud als zij zieh in de
kerk bevond, bewoog zij zien oo te midden
van haar volk.
In de stedelijke volk»keubeas' in de kfndeT.
bewaarplaatsen, overal trac i. e <je grootherto
gin het volk en bovenal «e volksellende te lee-
ren kennen, en ni®1- iu e !10e|!anigheid van
hooghartig-welwiHende "-^ekster. z©R
reikte
zü' persoonlü'k deö fln voedsel toe en
maakte met hen_bnn hl aoolwerk. In j® armoe
digste huize" gnl" ''innen, klom naar de
'hoogste z°idel 'ame' ,-'es eh bracht daaf treost
en hulp- S/**8'13 ginë zij '8 avonds in stilte
door een zijdeur het paleis uit om bij de arm-
sten een bezoek te brengen.
ieder jaar tegen Kerstmis ging zij met baar
zuajes naast haar «élwagentje óver de door-
gïieeuvw ol' regen-doorweekte land- en berg-
wegen, van gehucht tot gehucht, om met de
i oei en en levensmiddelen ook de vreugde van
een warmstralend Kerstboompje te' brengen,
e meest verachten en uitgestootenen van
tolk waren haar het liefste, en hoe terug-
s'ootender de lichamelijke of geestelijke ont
reddering, hoe dieper Maria Adelheid zich boog
°ver dat leed, hoe verder ze ging tot de
uiterste zelfverloochening toe.
Gedurènde den oorlog, die Luxemburg on
verdiend het eerste teisterde, was, naar de ge
tuigenis van den reeds genoemden sociaai-de-
mocratischen minister, dr. Nic. Weiter, het
haar heilige eerzucht, om haar volk een be
schermster en een toevlucht te zijn. „Ons volk
weet" schrijft hij, „hoe in dien tijd van ijzeren
nood niemand ooit tevergeefs Maria Adelheid's
bemiddeling of hulp Inriep. Zij kende daarbü
geen onderscheid van stand of levensbeschou
wing of godsdienst, en vele Luxemburgers dan
ken aan de lüachtige voorspraak van hun Vor
stin levenj vrijheid ea terugkeer naar het ya-
deriand. Maria Adelheid was in deze jaren van
ellende met heel de liefde van haar hart en
biet al haar krachten de Voorzienigheid der
gevangenen en de Troosteres der bedroefden."
Alle doodvonnissen, door de Duitsche auto*
riteiten over Luxemburgers uitgesproken, zijn
vernietigd, enkel en alleen door bemiddeling
van Maria Adelheid.
„In deze richting alleen", verklaart deze eo-
ciaal-democraat en oud-minister dr. "Welter met
nadruk, „benutte zü den invloed, dien keizer
Wilhelm haar, de door zijn tactloos bezoek aan
verdachtmakinigen van Duitschgezindheid
blootgestelde groothertogin, moest toestaan."
Maar niet alleen voor liaar eigen volk was ze
een beschermstei, ook uet zy gedurende den
geheelen ooi log „een enkele gelegenheid voor-
bügaan, om haar ingoed ten gunste van Bel-
gen ©n Franschen, (Re jn hnn ongeluk tot
haar wendden, te doen gelden. Talrijke Belgen,
die in Duitschlaud wegéns spkrariage ten gun
ste van Frankrijk ter dood veroordeeld waren,
heeft zij, zooals ook de „Libre Belgiquo" na
haar dood getutgdei door haar machtige voor
spraak het leven gered, en anderen dé ellende
©ener strenge kerkerstraf dragelük gemaakt.
BÜ gelegenheid der Belgische 'deportaties trad
zij op vóór de onderdrukte Belgische bevolking
en schonk aan vele families hun vaders, zonen
en bloedverwanten terug. Door hSAr öptrédéh
werden Fransche soldaten, 'die in de casemat-
ten der Duitsche citadellen gevangen zaten,
naar Zwitserland vrij gelaten, en aan ontelbare
onderdanen der Entente landen, die als offer
van den oorlog naar Luxemburg gedreven wa
ven, verscheen zü als een Engel in den nood.
Straks zullen wij zieD| hoe al deze ontelbare
weldaden aan onderdaan en vreemdeling zoo
grootmoedig bewezen, aan de Jonge, en edel®,
heilige Maria Adelheid vergolden zijn gewor
den. Aan haar, die haar eerste woord in de
Troonrede van haar volk te zullen dienen en
-den kleinen en zwakken een schutse te willen
zijn, 2oo zeldzaam trouw en vplkomsn Is nag»-
tomen.
Als dank daarvoor bij landgenoot en vreem
deling een onverzoenlijke, bijna demonisch®
haat, die haar van de troon zou drijven en uit
hét land verbannen.
F, HYACINTS. HERMAN* J
