i'l
i
s1
DE ROEPING DER KATHOLIEKEN
ONZE DAGEN.
IN
OTUKKEM
A
VRIJDAG 11 MAART 1932
INGENIEUR J. J. WEVE.
li-
ij til
j*
ir
HET PAARD OP DEN WEG.
ALLEREERST IS NOODIG EEN
INNIG EN DIEP GELOOF.
De katholieken moeten de wereld
brengen^ persoonlijkheid
en gerechtigheid.
LEZING VAN DR. MUCKERMANN S.J.
ACADEMISCH STATUUT.
MINISTER DECKERS' REIS NAAR
ÏNDIE.
NOG ENKELE INDRUKKEN.
sigarenwinkeliers contra turmac
het CONFLICT IN DE I. K- P.
C fel
„MEISJES IN UNIFORM'
Een Duitsche kostschool-tragedie
onder de schaduw van het
oude regiem.
Hte vVertenen3eD<?h0eVen wlj verder niet
OPROEP AAN ALLE KATHOLIEKE
VROUWEN VAN NEDERLAND.
Ir. Weve.
Een respectabele Nijmeegsehe figuur, in
genieur J. J. Weve, even eerbiedwaardig om
zijn persoon als om zijn levenswerk viert
héden zijn 80st«n verjaardag.
Jan Jacob Weve werd 11 Maart 1852 te
's-Gravenhage geboren, waar Zijn vader
president van de rechtbank was. Hij maakte
zijn stndies aan de Polytechniache school 4e
Delft, waar hij in 1873
civiel-ingenieur werd en
het jaar daarop het
diploma voor bouwkun
dig ingenieur haalde.
Op zevan-en-twintig-
jarigen leeftijd werd
hij benoemd tot stads
architect en directeur
van gemeentewerken te
Nijmegen.
Zelden viel iemand
een levensfunctie ten
deel, waaraan hij zoo
veel voldoening zou be
leven, als dezen jongen en ambitieuzen Weve
Bijna veertig jaar heeft hij deze benijdens
waardige functie bekleed, en in die jaren is
Nijmegen onder zijn leiding van een eenvoudig
provincie-plaatsje uitgegroeid tot een der
schoonste woonsteden van ons vaderland.
Toen de jonge Weve naar Nijmegen kwam,
was de stad nog ommanteld; voor hem de aan
lokkende taak om den nieuwen uitleg der stad
te verzorgen, en hij heeft zich van deze taak
gekweten op een wijze, die voor moderne
stedenbouwers als een lichtend voorbeeld
mag gelden. Daarbij bouwmeester van groote
bekwaamheid, mocht hij zijn Nijmegen tal van
openbare en particuliere bouwwerken schen
ken, die nu, waar zijn leven al historie is
geworden, zich onderscheiden door een eigen
karakteristiek.
Historische stad als Nymegen bovendien
was, voelde Weve niet minder door smaak en
aanleg ook zich bijzonder aangetrokken tot
de studie der kunsthistorie en archeologie On
deze gronden werd h« al spoedig aangezicht
om lid te worden van de Rijksmonumenten
zijn actieve werkzaamheid
commissie, waar
jaren lang ten zeerste gewaardeerd Hij
leidde ook de opgravingen op het oude Valk
hof dat hij wist te maken tot een der eer-
bied waardigste attracties van het aan
historische monumenten zoo rijke Nijmegen.
Naar aanleiding hiervan schreef hij dan ook
een uitvoerig werk over de Carolingsche kapel
met reconstructie van den ouden Burcht.
ï.-^T drukke en veel-omvattende dage-
Itjksehe werk, waartoe de vlugge ontwikkeling
der stad hem zoozeer opvorderde, heeft Weve
nie min er ook een breede plaats ingenomen
charitatieve leven van katholiek
was onder meer 25 Jaren lang
president van de vereenigde conferenties der
ïjmeegsche St. Vincentius-vereenlging en
evens zelf een Vincentiaan van zoo voor
beeldig voorgaan zelfs op zijn hoogen leef
tijd bezoekt hij nog altijd persoonlijk
de arme gezinnen dat hij ook ais lid
werd uitverkoren van den Bijzonderen en
Hoefdraad der algemeens St .Vincentius-
vereeniging in Nederland.
Op bijna zeventig jaar officieel uit het open
bare leven in ruste gegaan, voelde hy nog
ust en ambitie om de omvangrijke ,,Storia
ai Cristo" van Papini uit het Italiaansch te
■vertalen en uit te geven, zoodat hij de eerste
is geweest, die den naam van dezen thans
aoo gevierden schrijver in Holland bekendheid
heeft gegeven.
En niet alleen door zijn respectabel en ver
dienstelijk levenswerk heeft hij Nijmegen aan
zich verplicht, maar ook heeft hij zyn geliefde
stad niet minder eere bijgebracht door zijn
voortreffelijk gezin, waaruit naast de andere
wa kmderen twee zich bijzonder onder-
en 6 soien zulk een vooraanstaande
llll hy de Nederlandsche weten-
P- A' Weve' hoogleeraar in de
h^ óTnni f tn. sooIologie de Handels-
te Tilburg en Prof. dr. H. J. M.
Rijksuniversiteft'te'Utrecht.Shee'kUnde
Inleiding door den heer W. A.
Westerouen van Meeleren.
M.
Woensdag.midag heeft er op initiatief v„„
de oommissie voor het Rultertoerismo v„ I
A. N. W. B. toeristenbond voor Nederland'In
het Jaarbeursrestaurant te Utrecht een bi
komst plaats gehad, waar de heer w A?
Westerouen van Meeteren, directeur van h t
toerisme van den A. N. W. B. en secretaris
van de commissie voor het ruitertoerisme
sproken heeft over „Het paard op den w<J"~
De groote uitbreiding van het automobiel!
Verkeer heeft meegebracht, aldus spr., dat het
wegennet aanzienlek is uitgebreid en verbeterd
en heeft tevens tengevolge gehad, dat afzonder
lijke wegen moeten worden aangelegd voor
wielryders en voetgangers. Ais noodzaak van
de verbreeding van de wegen werden de ber
men bij den autoweg getrokken en dikwyis
•tot rywielpaden gemaakt, terwyi het wegdek
belangryk gewijzigd werd. Langzamerhand is
er een toestand ontstaan, welke groot nadeel
brengt aan de paardengebruikers, daar de
moderne autowegen wegens de gladheid en
hardheid nadeelig zyn voor het paard. Even
eens ondervindt de automobiel ook nadeel van
het paard op den weg en ln helder belang die-
men dus maatregelen te worden genomen tot
verbetering van den toestand.
Voorts dient er de aandacht op gevestigd,
dat het aantal paarden, dat nog in ons land
aanwezig is, zoowel als het aantal dat nog
langs den weg wordt gebruikt, de volle be
langstelling wettigt Van de autoriteiten, zoo
dat het onbillijk is om by wegenaanleg geen
rekening met het paard te houden. Zoowel
voor het paard als den auto is het gewenscht
Ihet «nel- en langzaam verkeer van elkaar te
scheiden, terwijl het langzaam verkeer dan
dient te geschieden langs wegen, die voor het
paard geschikt zyn. Het is dan ook zeer ge
wenscht, dat de autoriteiten by den aanleg
van ruiterpaarden en -wegen overleg plegen
met deskundigen op het gebied van paarden.
De afschaffing van bermen, zooals dat veel
voorkomt is alt een algemeen verkeersoogpunt
ongewenseht. Het is ook onlogisch deze plek
voor raltal» te verbieden, want öf er zyn slechts
weinig rafters en dan zullen zy slechts weinig
schade aan den grasbodem toebrengen öf er
izyn er veel en dan bestaat er alle reden om
den berm tot ruiterpad te maken.
Na deze inleiding werd een motie aangeno
men, waarin de vergadering haar instemming
betuigde met de conclusies van den spreker
«n waarin de regeering, Provincies en autori
teiten op het gebied van wegenbouw en ver
keer beleefd werd ultgenoodigd in de toekomst
tekening te willen houden met de belangen
van het paard, overeenkomstig hetgeen in de
|oneiusies was neergelegd.
geTniSJ1; MMkermann S-J- te Heerlen
onzen tyd" katko,iek in det kader van
Ifl5le:,.lnden lande zÜn nooden, in Duitsch-
16 'TOeI «rooter, ald.us spreker. De
wirs raken hun vertrouwen kwyt en
woraen bang voor wat komen gaat, er heerscht
a ongekende onrust, die twijfel wekt in Gods-
vertro-uwen en Godsbestaan.
oor ons, katholieken, is deze een vraag van
z^er sroote beteekenis: Hoe moeten wy tegen
over dit alles staan? Wy zyn in een minder
heid en waar wy een meerderheid vormen is
dit maar al te vaak in naam. Van deze laatste
meerderheidsillusie dienen wy ons dan ook los
te maken. De groote dingen-van-het-oogenblik
het is werkelijkheid worden niet door
katholieken gemaakt, maar door menschen die
al te vaak den godsdienst vijandig gezind zyn.
Algemeen ls men het eens: zooals de wereld
nu is, kan het niet biyven. Eenige mensohen
hebben overdaad. De groote massa lijdt gebrek,
2eifs honger.
Twee richtingen vallen in onze huidige we
reld waar te nemen, de eene groep wil het
staatscollectivisme (de Nationalisten), de twee
de het economisch collectivisme (bolsjewisme).
Dit laatste brengt geen oplossing. De Rus
sische praktyk wijst het al uit.
Het Nationa&l-socialisme is geen nationaal
verschynsel, het Is een ziekte. Het ideaal is
de „algeheele staat" en wijl de godsdienst en
moraal hier uit geweerd worden, heeft dit
systeem dezelfde gevolgen als het economisch-
collectivisme.
De basis waarop beide systemen gebouwd
zijn deugen niet. Daarom zullen zy zich ook
niet zonder meer kunnen handhaven, maar moe
ten zy de terreur te hulp roepen.
Maar tegenover beide en tegenover dezen
groei staat een macht, die sterker is dan alle
geestelijke stroomingen der wereld te zamen,
het Katholicisme. Al is de schyn, door de ver-'
volgingen in Rusland, Spanje en Mexico, hier
mede ook in tegenspraak, evenals de groei der
tegenstanders van de kerk over de gelieele
wereld. Wanneer geen wonder geschiedt gaat
de wereld een tijd tegemoet, die ernstiger zal
zijn dan alles wat wy reeds beleefd hebben.
Men moet in de groote steden geweest zyn
om te constateeren, dat velen barbaarscher ge
worden zijn dan de barbaren van vroeger.
Maar: wy zyn er nog. Hoe kunnen we de
ontwikkeling van onzen tijd beinvloeden? Dan
moeten wy er meer met onze vanen op uit. Wij
moeten onder de menschen gaan en zeggen: wij
hebben een oplossing en we moeten door Onze
overtuiging eu daden deze toonen.
Wy moeten menschelijke middelen te baat
nemen om de massa te pakken, wy móeten ons
Katholicisme volkomen aanpassen aan onzen
tijd. Men zal ons vragen wat hebt gij voor
leuzen, op het gebied van den staat, van de
economie?
Dan antwoorden wy onze eerste leuze is: het
beginsel der persoonlijkheid. Op het oogenblik
is het economische politieke en staatsleven zoo
Ingewikkeld, dat het den mensch als individu
in zyn beweging niet alleen dikwyis ernstig be
lemmert, maar ook uitschakelt.
Men heeft den persoonlijken God uitgescha
keld, dus moest de wereld wel dood gaan, tot
een machine worden, met onpersoonlijke men
schen.
Wij willen de levende gerechtigheid weer
brengen onder de mensohen. Nieuwe groepen
van mensohen zijn gekomen, die men vroeger
niet kende. Zij staan aan de deur en roepen:
laat ons binnen in de samenleving. Dit ver
langen der proletariërs moet men begrijpen.
Voor alles moeten wy den plicht der gerechtig
heid vervullen. Wy moeten hun deel geven aan
de cultuurgoederen van onze dagen. Doen wy
dit niet dan zullen wy den slag van-de-toekomst
verliezen.
Een plicht heeft hier de huidige burgerij.
Zegt men, wy zyn Katholiek en willen de oude
•toestanden, dan leidt dat tot een catastrophe.
Eoonomische systemen en koningschappen gaan
onder. De burgery ziet de lijken rondom zich,
ontwaart de crisis waarin zy verkeert, hoe
kan men dan gelooven in een wederopstanding,
zonder een herleving der levende gerechtigheid?
Men moet zich niet afvragen: Staan er atheisten
en vyanden van ons geloof voor ons: men moet
gerechtigheid vervullenChristus vroeg zich by
de spijziging der 5000 ook niet af of de menigte
voor hem vyanden en godloochenaars waren.
Hy gaf te eten.
Vervuilen wy beide leuzen, dan zal het Ka
tholicisme alle stroomingen in zich opnemen en
weer tijden terug brengen die nu ongekend
zü'n, tyden waarin de Kerk weer haar plaats
terugkrijgt.
Vooruit moeten wy met onze vanen. Wy
mogen de machtigste politici en trust-directeu
ren niet vreezen. Wanneer wy een hernieuwing
brengen op de beginselen van het Evangelie,
dan is ieder goe-d af, de rij'ken en de armen.
De overweldigende grootheid der Kerk is er
nog altijd met al haar middelen om de men
sohen edel te maken en te bezielen.
Allereerst is noodzakelijk: een innig en diep
geloof. Hadden alle katholieken dit, dan zou
den zy thans een heel andere plaats innemen
onder de menschen. Niet alleen in de kerk
dient men Christen te zyn, vooral daarbuiten.
Is dit zoo, dan zal men blij en gelukkig zyn,
wat beteekent dat men anderen eveneens blij
en gelukkig wil zien: dus maken. lederen "dag
moeten we dat doen, want lederen dag is bet
feest voor ons, katholieken. De eerste Chris
tenen hebben de wereld veroverd omdat ze be
geesterd en gelukkig waren. Met vroomheid
alleen komt men er niet; men moet het geloof
tot daden in zyn handen voelen worden om
zoo mede te helpen aan de hervorming der
wereld.
Groot ls de taak der katholieke pers in dit
verband, die onze beginselen onder de men
sohen brengen kan. Haar macht is geweldig.
Begrypt zy haar taak, dan kan zy wonderen
doen. Geweldig ook zou de invloed der katho
lieken zyn, indien zij eensgezind waren bijv.
op het gebied van film en radio, die meer te
gen dan voor den godsdienst over de geheele
wereld brengen. Deze grootsche vindingen
dienen wy in dienst te stellen van het Rijk
van Christus.
Doch de katholieken blijven in massa onbe-
geesterd. Moeit er eerst een vervolging komen
en een bloedbad? Indien de begeestering der
Bolsjewisten sloeg in de katholieken, dan zou
Christus weer overal de wereld worden binnen
gedragen.
Het Nederlandsche Katholicisme staat tegen
over dit alles niet onbekend. Zyn beteekenis ln
het wereld-Katholicisme is groot. Men voelt
hier niet nationaal, maar universeel.
De liefde tot de mensohen moet onze wereld
hervorming dragen, doen wij aan deze liefde
te kort, dan doen wy tekort aan Christus. En
alle heil dient verwacht te worden van Chris
tus in Zijn H. Tabernakel in de katholieke
Kerk.
De journalistiek en het hooger
onderwijs.
Geen verhooging van het maximum
getal leerlingen.
Aan de Memorie van Antwoord aan de Eerste
Kamer over de Onderwiysbetgrooting wordt het
volgende ontleend:
Het vraagstuk of een opleiding tot journalist
langs universitainen weg mogelijk en wensdhe-
Hj'k is, wordt reeds door de eerste afdeeiing
van den Onderwijsraad overwogen. De minister
is gaame .bereid aan deze afdeeiing te verzoe
ken hem te gelegener tyd met het resultaat van
haar bevindingen in kennis te stellen. Intus-
sohan wyst hij er op, dat met medeweten van
den Ned. Journal is teukriug aan verschillende
universiteiten in den laatsten tyd reeds de
eerste stappen zyn gedaan om verband te leggen
tussohen de journalistiek en het 'hooger onder
wys. Daargelaten, of de toestand, zooals dea'
nu is, te eenenmale onvoldoende mag worden
genoemd, schijnt het geraden, tihams een af-
waohtende houding aan te nemen.
Overweging van de vraag, of het niet wem
soheiyk is het academisch statuut te wijzigen
in dien aim dat na het doctoraal examen nog
een examen, zou kunnen worden afgelegd iu
eenige speciale vakken, heeft don minister aan
vankelijk tot de gevolgtrekking geleid, dat zoo
danige wijeÉging niet dient te worden Ibei-
onderd.
De vraag of het wenscheJOk is, onder de
bezuinigingsmaatregelen mede op te n.eimen een
verhooging van het minimum-getal leerlingen,
vareischt voor de stichting van een bijzondere
lagere school, heeft de minister aanvankelijk
gemeend met die staatscommissie ontkennend
te moeten beantwoorden.
VERBOND VAN NATIONALISTEN.
De Centrale Raad van het Verbond van Na
tionalisten heeft een adres aan de T\yhede
Kamer gezonden, waarin er op wordt gewe
zen, dat de goedkeuring der statuten steeds
uitblijft.
Het verbond van nationalisten, <3-at zich in
alles strikt houdt aan de bestaande wetten en
wiens grondregelen zijn: „orde, tucht en ge
zag", wordt aldus luidt het ln het adres opzet
telijk een goedkeuring onthouden, <3ie aan
revolutionnaire groepen zoo grif wordt ver
leend.
Op de Kamer wordt een dringend beroep ge
daan om in te grypen, opdat ook aan een or
ganisatie van Nationalisten recht wedervare.
De houding der afdeeiing
Bandoeng.
BANDOENG, 9 Maart. (ANETA).
De plaatselijke afdeeiing van de Indische
Katholieke Partij heeft den afloop van den
jongsten partijdag bespr^cen. Het algemeen
oordeel was, dat de heer Monod de Frojdeville
niet de gewenschte persoon is om als voorzitter
te fungeeren en dat de andere leden van het
hoofdbestuur op onjuiste wyze zijn gekozen.
Een motie werd aangenomen, waarin de af
deeiing aandringt om vóór 1 Juli een alge
meens vergadering te beleggen, voorafgegaan
door een referendum, dat zich zal uitspreken
over het huidige hoofdbestuur of de vorming
van een nieuw hoofdbestuur.
In een druk bezochte vergadering van de
Amsterdamsche vereeniging van sigarenwinke
liers, is breedvoerig besproken een conflict dat
is ontstaan tussehen den Nederlandschen Bond
van Sigarenwinkeliers en de firma's Turmac
en Kiazim Emin sigaretten. Door den heer
Jongejana uit Den Haag en den heer Joh.
Waterman uit Groningen, is uiteengezet, dat de
fabr'ikainitem den boua-fMebanldiel niet alleen
niet steunen, maar den male-fidehandel in
het oog loepend begunstigen.
gr werd geconstateerd, dat aan den mala-
fideb-andel wordit geleverd met toekenning
van extra-kortingen. Hierdoor kan die handel
tja sigaretten afleveren beneden den inkoops
prijs van de bona-fide sigarenwinkeliers. Iedere
jjestaansmogeiyitheid van den behoorlijken si
garenwinkelier wordt althans in die fabrikaten
onmogeiyk gemaakt
Pogingen om de bedoelde firma's van haar
standpunt af te brengen, zyn mislukt.
Aan het slot van de vergadering werd het
boslu.it genomen, vastgelegd iu een motie, waar.
in ais de meening der Amsterdamsche sigaren,
winkeliers wordt uitgesproken, dat de sigaret
ten der firma Turmac-Kiazim Emin geen ver.
koop-object behooren te zyn in de magazijnen
der sigarenwinkeliers die mee willen strijden
tegen prijsbederf. Met alle gepaste middelen zal
de verkoop der bovenbedoelde sigaretten bestre
den worden.
ZILVEREN PRIESTERFEEST.
Gister tierde de Weleerw. pater A. J. van
Lubeëk O.P.M., kapelaan der St. Franciscus-
kerk te Nymegen, zyn zilveren priesterfeest.
De reis-Minister, die mr. Deckers zoo onder
hand aan het worden is, heeft ons gistermorgen
nog een onderhoud toegestaan over zyn tour-
née naar Indië, dat den bewindsman in elk ge
val geen kwaad beeft gedaan.
Overleg is iets wat dezen Minister kenmerkt:
van het kiezen der reisgelegenheid atot het
moment om rustig te telefoneeren met het
moederland. Een boot van de Hollandsche Lloyd
heeft Z. Exc. naar Inidë gevoerd en met de
schitterende „Marnix" van de „Nederland'
kwam de Minister terug. Hij had'geen voor
keur: beide maatschappijen vertroetelen hun
reizigers, hetgeen wel blijkt uit het feit, dat
zooveel Engelschen gebruik maken van 'onze
schepen.
De Minister had zijn reis vooraf punctueel
geregeld. Nauwelyks in Indië had hy een goe
den gids in admiraal Osten, met wien al con.
fereerend naar Batavia kon worden gereisd,
waar Z. Exc. drie dagen verbleef in het paleis
van den Landvoogd.
Van Batavia werd Bandoeng be®ocht, waar
de legercommandant gevestigd is en du» over
de landmacht kon worden gesproken. Soerabaja
met zy'n marine-instellingen kwam daarna aan
de beurt onderweg kon de Boeroe Boedoer
even beziohtigd worden dank zy een kort op
onthoud te Djocjacarta en de Minister was
over hetgeen hy daar gezien had, tevreden
Als een staaltje van activiteit waarmee er ge
werkt kan worden, vertelde Z. Exc. hoe men
er, op zijn verzoek, een onbemande onderzeeër
binnen een half uur „zeilree" had met wat
samengeharkt personeel.
De personeelsopleiding In de sohool te Ma
kassar had de bewondering van den Minister:
de jongelui volgen de lessen met vlijt en er
zy'n liefhebbers in overvloed, een verschynsel
dat Z. Exc. toeschryft aan belangstelling voor
de marine, maar ten deele ook wel aan de
huidige crisis, waarvan de duidelijke teekenen
ook in Indië waarneembaar zyn.
Van groote oliebestellingen door Japan te
Balihpapan, waar de Minister ook eenige war
me uren doorbracht, had Z.Eexc. niets ge
hoord en evenmin was het hem opgevallen, dat
het huidige conflict in het Verre Oosten In
ons Indië buitengewone belangstelling wekt.
Per vliegtuig heeft de Minister de terugreis
gemaakt van Soerabaja via Batavia naar Ban
doeng, waar de directie der posterijen den Ne
derlandschen bewindsman in staat stelde met
zijn echtgenoote in Nederland te telefoneeren.
Het gesprek kwam precies op den afgesproken
tyd", zei de Minister bewonderend. Dit heeft
de Minister, die een van de meest punctueele
menschen is, welke wy kennen, misschien nog
meer verrast dan de mogelijkheid der duideiyke
verbinding. „Je weet nooit wat je zoo opeens
zeggen moet als er niets byzonders is".
Met nadruk verzekerde Z. Exc. noig eens, dat
zyn reis geen ander doel had dan hetgeen daar
omtrent vroeger is gezegd. Natuurlyk is er
over veel dingen gesproken en vanzelfsprekend
heeft do Minister met velerlei kennis kunnen
maken, dat niet in zijn onmiddellijk ressort
ligt. Maar de bedoeling was vooral eens mon
deling te overleggen met autoriteiten, met wie
nu al zoo lang Schriftelijk van gedachte werd
gewisseld.
Indië heeft de gelegenheid te haait genomen
den Minister in te fluisteren en hier op aan
te dringen, dat Nederland Indië in zijn finan-
cieelen nood zou helpen. Dit vond de bewinds
man, die enthousiast bleek over den yver waar
mee in Indië gearbeid wordt, ook zeer redelijk.
Dr. Deckers' oordeel, voor zoover dit in kor.
ten tijd te vormen was, luidde, dat van een
vervreemding tussehen beide Ryksdeelen geen
sprake was en dat een nauwere economische
samenwerking overwogen moest worden, al
loopen in dit opzicht, in Indië zoo goed als
hier, de meeningen uiteen over den modus
quo.
(Buiten verantwoordelijkheid der Redactie)
CRISISINVOERWET.
Wanneer wy de wet op de contingenteering
van goederen doorlezen en het artikel 2 aan
dachtig bestudeeren, zien wij, dat er duidelyk
omschreven staat, dat een tjjdvak kan worden
bepaald, waarop de invoer van bepaalde goede
ren zal kunnen worden stopgezet of beperkt tot
een hoeveelheid, in verhouding tot de in het
overeenkomstige tijdvak van ten minste twee
voorafgaande jaren ingevoerde kwantum. Arti
kel 3 zegt, dat er besluiten kunnen worden ge
nomen om tot uitvoering van de wet te geraken,
doch deze moeten onverwy'ld ter goedkeuring
worden voorgelegd aan de Tweede en de Eer
ste Kamer.
Bovengenoemde wetsartikelen zyn voor twee
ledige verklaring moeilyk vatbaar. Wat Zien
wy echter helaas in de praktyk gebeuren Dat
noch het een noch het ander tot uitvoering komt.
Hy, die de aanvrage indient, zooals de wet
dat voorschrijft krjjgt zyn aanvrage terug met
de bemerking, dat men de invoercyfers over de
volle basisjaren moet opgeven en niet over het
overeenkomstige tydvak, d.i. Februa.ri/APnl, in
de betreffende jaren. Wie daaraan gevolg geert.,
krygt een consent toegewezen, dat absoluut niet
in verhouding staat tot de hoeveelheid, die voor
het bedoelde tydvak zou moeten worden toe
gewezen, terwijl daarby daarbij het Departement
van Handel en Nyverheid in gebreke bluft om
tot uitvoering te brengen, wat artikel 3 der wet
voorschryft.
Worden daarvoor loo leden der S laten-Gene
ra a.l byeen geroepen om wetten te maken, die
geheel in stryd met de bedoeling dier leden wor
den uitgevoerd
Is de geachte Redactie het met ons eens, dat
een dergelyke aanfluiting het prestige schaadt
van de uitverkorenen, die zich in het zweet huns
aanschyns de hersenen pynigen om in de voor
gedragen wetten bepalingen gewyzigd of opge
nomen te zien, die toch niet tot uitvoering wor
den gebracht en bovendien niet tot het algemeen
belang blyken te zyn
EEN INSIDER.
Naschrift der redactie. Aandachtiger studio
van art. 2 zou den geachte inzender misschien
hebben doen overwegen de beteekenis der woor-
.n. ••v°or zoover de totale waarde", welke hij
niet citeert en met welke de administratie om
begrype'IJjke redenen (munt-depreciatie b.v.) wêl
rekening houdt. Het woord „onverwijld" in art
3 heeft niet de beteekenis, welke de inzender er
aan toeschryft. Anders zou hy, die het ln de
wet bracht, n.l. mr. Oud, wel geprotesteerd heb
ben. Wy geven den „insider", die tot de slacht
offers dezer wet. behoort de verzekering, dat de
Kamer wel degelyk streng controleert maar dat
zij zeker is, dat de uitvoering ontzaglyk veel
hoofdbrekens kost aan de regeering.
BRAND IN EEN BOERDERIJ.
Aan den Ouden Dijk te Uithuizen is gister
middag brand uitgebroken in de boerderij va®
S. Elings. De spuiten va® Usquert en Uithui
zen namen aan het blusschimgswerk deel. Het
voorgebouw brandde geheel uit. De oorzaak
van de® brand moet vermoedelijk gezocht
worde® in de centrale verwarming.
Verzekering dekt de schade.
Barokke sculptuur, geschoren plantsoenen,
zuilengangen, paleizen uit de achttiende eeuw,
'bet silhouet van een soldatenbeeld met de
'hooge punt-sjako van het leger onder Frederik
den GrootenIs dit niet Potsdam
°aar gaat de lange rij meisjes door den
«onnigen dag, de „meisjes in uniform" onder
ezicht van de leeraressen met hun styve en
strenge japonnnen.
tite! van deze F. I. M.-film zou iets licht-
fll düLm vermoeden. En het begin wekt
v de verwachting van iets hoog-ern-
m£r teven?is het geworden,
ontroeringskracht. Sr°°te sch<>onhei(i en
atilhtin?een s?n ^iedwaardiS9 Duitsche
dochters, waar meisjes "1 V<T offic'ers'
adelly'ke milieus hun n,,vnf„,Terarm1 en half"
ls een inrichting die h<^?h \V leD' Het
en in haar soort vaortrefteli?"1?1'18 geni.et
Het is niet overbodig daaraf aTln,erl zUn-
in een tyd tussehen revoluties en ke.nn"eren
ln. Alle oude deugden zijn hier in eere r ao
instituut worden godsdienstzin en vade l a
liefde aangekweekt, er wordt gesproken
offergeest en plichtsbetrachting, er heersc?"
tucht en orde. en
Het is met deze goede en schoone dingen
als met alles op dit ondermaanscbehet moet
op een natuuriyke manier levend en persoonlijk
biyven. De letter doodt, heeft de Apostel ge
zegd. Door het contact met het leven (via de
persoonlykheid), krygen al deze onaantastbare
zaken hun noodzakelyk complement, dat ze
vervolledigt en menscheiyk maaktze hebben
■de aanvulling noodig van begrip, warmte, takt,
geduld, mildheid, hkrt.
Van dat alles is er in deze Duitsche stichting
niets meer. De opvoedkundige methoden zyn
er volkómen verstard en ontaard in een ver
foeilijk-hardvochtig systeem, dat de jonge
levens neerdrukt en misvormt. Het goede ls
er slour, vormendienst en uiteriykheid gewor
den, de discipline een onmenscheiyke drillerij,
het gezag een tirannie, de plichtsbetrachting
een yzeren dwangbuis. Wat een naargeestig
schouwspel ls een evangelische godsdienstoefe
ning in dit milieu en hoe akelig de verbasterde
quasi-militaire gezagsverhouding
hraulein von Bernburg (Dorothea IFieck) met haar leerlinge Manuela von Mein-
hard (Hertha Thielein „Mddchen in Uniform".
Een zeer begaafd meisje, Manuela vo® Mein-
bard, een by zond ere natuur met byzondere
behoeften, wordt door haar tante in deze om
geving geplaatst, zy doet haar best, maar kan
vo "n' aaialen. E^n ieerares ls er, Fraulein
takt ntmr£, die haar begrijpt en soms met
meis? tc!ewiJding aan te vullen, wat de
afin m,®!ssen en wat vooral Manuela ontbeert
deze leer-,?1115® zorgen en teederheid. Maar
met haar dire?w ?St daardoor ia conflict
Frau-Oberin die!, monsterachtig-strenge
he.
na
van onbeteekenende, maar t aaf_eeMckak«liag
ling noodlottige gebeurteniseen T wordt de
kleine Manuela tot vertwyteling gedreven Uit
geput eu afgesbooten, verward in haar gedach
ten, overspannen van zenuwen, ziet zy Zjc^
van Fraulein von Bernburg gescheiden, die
haar eenigste steun en toeverlaat is gewees
Dan kè.n zy niet meer. En nog slechts op lie
uiterste oogenblik wordt zy door haar me e-
leerlingen weerhouden van een wanhoop aa
Dit is het einde. Maar dan is het ook of er
•ineens een waan van deugd en oide breekt
•in dat sombere huis, dan staat de onmensche-
ïyke Frau-Oberin één kort oogenblik voor de
werkeiykheid van het leven. En we zien haar
gaan door de koude gangen van het gesticht,
bevend en ontdaan een arme, eenzame oude
vrouw, wier kleine hooghartige zekerheden
plotseling en onherroepelijk zyn weggevallen.
Een film zonder erotiek, zonder „sterren"
zonder glansrollen, zonder sentimentaliteit
hoe kan het haast Maar een gaaf en machtig
kunstwerk, misschien niet zonder tendenz in
de verpolitiekte republiek, maar dan toch op
een wyze, die ons, „buitenstaanders", niet
•deert. Wij bewonderen den zuiveren ernst, de
soberheid en de kieschheid, waarmee
werd uitgewerkt. Het had zoo g«naKlre"JK
anders kunnen zyn-
Een film ook zonder i®alinC°rKHpi, how
kunstzinnige leiding van Carl Ï^Uoh hebben
een aantal meest jonge krachte» rkt
tot dit verrassend geheel. mtunrihT-i
van een ongewone charme e j vbeid.
Zeer knap is de actie der Stoep,
als collectiviteit. Zy ?®rond
voor het spel der hoofdT8^^^ ar hebben
gezamenlijk haar eit
drama, dat eigenlijk g^fi7.nirt s°nen heeft.
Slechts op enkele Motieven en
momenten kunnen acht Vestigen.
Daar is b.v. al bU begin hot wandelen en
zingen van de t 3 geMeenschappe-
lijk doen is onder deze te strenge tucht een
mechanische, dot> heling geworden, en
als zij éven z0?®L?2cht zy„ bre6kt de
natuur in 1 c 'os. Dan het motief
van liet h°oge u's, waarvan dadelijk
een susge9'1® 11 uitgaat. Als iemand
van de hove ustrade iets omlaag laat
vallen, i3 a aarsohu-wlng. (Sedert Anna
Karen i na z een spoorwegarbeider door
een tre'" ^eden, i8 het 0p zoodanige
wijze envan een catastrophe niet
nieuw - aar hier is het gegeven met fün
beguP wend). Vervolgens de leeraressen-
vergaderig, het bezoek van de Koninkiyke
n? d' Wanneer het instituut een vriende-
neken v TSevel vertoont, zooals dat by bo-
^ahi-nik n'1 koninkiyke en andere hoogheden
lb is, en de laatste worsteling tus-
p directrice aan den eenen, Fraulein
bernburg aan den anderen kant„Gestern
una Heute" zooals het in het tooneelstuk van
Lnnsta Winsloe heet, dat voor dit filmwerk
de stof gaf. Maar deze titel is gelukkig niet
gehandhaafd, want hij drukt den inhoud van
het spel niet juist uit. Het conflict gaat niet
tussehen gisteren en heden, dat is maar toe-
vallig zoo op dit moment van de Duitsche
geschiedenis. Het gaat tussehen verstarring en
'leven, tussehen systeem en persoóniykheid,
tussehen wil en hart in alle tyden. En daarom
is het niet gewenscht op de toevallige actuali-
teit van de stof den nadruk te leggen.
We kunnen over de tallooze detail-schoon
heden van regie en spel niet verder uitweiden.
„Madchen in Uniform" achten wy een gebeur
tenis en wij kunnen de film van harte aan
bevelen. Slechts moet om redenen van paedago-
glsohen aard de beperking „voor volwassenen"
worden gemaakt.
Ad-Int.
DE NOOD IN DE NED. MIJNINDUSTRIE.
In uwe courant van Donderdag 3 Maart
komt onder bovenstaanden titel een artikel voor,
weergevende een verslag over de onderhande
lingen tussehen werkgevers en werknemers
over de loonsverlaging, die men met ingang van
1 April wil doen ingaan.
In de contact-commissie-vergadering heeft do
werkgeversgroep de voorgestelde loonsverlaging
nader gemotiveerd.
Ieder weldenkend mensch onder de werkne
mers zal willen erkennen, dat de steeds hooger
stygende wereldellende op industrieel, financieel
en sociaal gebied (welke wereldellende intus-
schen niet door de werknemende klasse, maar
wel door de werkgevende klasse, althans door
de kapitalistische klasse is verwekt), byzondere
tijdelijke regelingen noodzakelyk maakt en dat
de werknemers moeten medewerken door het
toestemmen in een tijdelijke loonsvermindering.
De naastenliefde eischt, dat de werknemers eêii
offer brengen om de gevolgen, die de fouten van
de kapitalistische volksgroep hebben gehad voor
het geheeie mensehciom. te helpen overwinnen.
Ik wil echter opkomen teRen argumentee
ring, door de werkgevers in de eoatA, ".miis
sie gelanceerd, dat „gelukkig de levensstandaard
aanmerkelyk is gedaald". Dit is m.i. een mis
leidende en in elk geval onjuiste voorstelling.
Deze meening geef ik gaarne voor een betere,
mits die onpartydig en na een nauwkeurig on
derzoek wordt uitgesproken.
Voorloopig houd ik vast aan de overtuiging,
dat de levensstandaard niet aa,nmeirkeiyk is
gedaald, ook niet dalen integendeel eerder
zal stygen. Ziehier royn bewyzen, of motieven
voor myn bewering.
Wil men tegenwoordig iets koopen van goede
kwaliteit, dan betaalt men nog steeds een flin-
ken pry3. De prulle"> aIe men in de steden (en
ook in de dorpen) tegen schreeuwend lage pry-
zen voor de vitr Zlet liggen zyn ook niet
meer waard dan "®l8een men ervoor vraagt.
De artlkelen: cue zoo „goedkoop" verkocht
worden, zÜn versleten. Neem b.v. een
goedkoop" °^er;^s' ®en paar goedkoope kunst-
ziiden sokken enz. Koopt men die artikelen ln
dezelfde goeoe kwaliteit als men 3 Jaar geleden
gewend was te koopen, dan zyn die niet zooveel
in prii3 verlaagd. y
Dn voorzoover die wél in prys zyn verlaagd,,
komt alt doordat de fabrieken elkaar zóódanig
op immoreele' manier beconcurreeren, dat alle
fabrieken met verlies werken, zooala men la
alle jaarverslagen kan lezen.
toestand kan dus niet blyvend zyn en is
aonornaal De pryzen in groothandel en dus
ln den kleinhandel, voorzoover daar de pry-
omho!? ge(3aald> moeten noodzakelyk weeg
Hetzelfde is het in de levensmiddelenbranche,
Koop maar goede koloniale waren, vleesch,
btood, enz. dan wordt men voor een klein beetje
noS altyd véél geld kwyt. En wat betaalt de
arbeider veel voor pensioen- en ziekteverzeke
ring.
Voor een sigaar of een glas bier betaalt men
nog steeds evenveel als direct na den oorlog.
(Of leeft de werknemer, die zich deze zaken
permitteert soms boven sjjn stand 7 Deze uit
drukking doet n.l. veel opgeld in den laatsten
tyd).
De belastingen zyn nog steeds niet noemens
waard verlaagd, en zullen ook nooit kunne»
verlagen. De duizelingwekkende bedragen, die
in de na-oorlogsjaren zyn uitgegeven aan de»
aanleg van wegen, tramlynen, water en stroom
leidingen, modernen woningbouw en den bouw
van kerken en scholen (welke laatste men beter
kan betitelen met: palelzen) en voor de bewa
pening, zyn er borg voor.
Ik wil op deze plaats geen critiek uitoefenen
op die uitgaven zelf, doch wil slechts de feiten
constateeren, om aan te toonen, dat Ryk en
Gemeenten voor die uitgaven enorme schulden
hebben moeten maken, zoodat zy niet weten
hoe zy aan hunne verplichtingen kunnen vol
doen (zie Amsterdam, Rotterdam, enz.) en dus
liever de belastingschroef nog hooger wilden
aandraaien. En wat zyn de particuliere huis
huren nog hoog en ze zullen dit blyven.
Ik Vind net aaarom jammer, dat ook in dé
bedoelde onderhandelingen het slagwoord!
„lagere levensstandaard" gebruikt ls.
EEN WERKNEMER.
oproeP aan alle Katholieke vrouwen
van Nederland om a.s. Zondag, den dag van de
tweede viering van den Stillen Omgang het
insigne van Christus Koning te willen dragen
om zoo alvast tegenover de buitenwereld te
getuigen van ons geloof in Christus, in het
Allerheiligst Sacrament. Want wie voelt zich
in dezen tyd niet genoopt om te getuigen en
eerbetoon te brengen en velen onzer vrouwen,
wier leeftyd 't niet meer' toelaat lid te zyn van
Graal of K. J. V., voelen zich toch gedwongen
°m niet met de weenende vrouwen langs den
weg te blyven zitten! zy 't dan ook met een
hart vol liefde maar om met Veronica door
de menigte heen te dringen en te getuigen van
ons geloof in Christus, in God. Ja, wy willen
nog verder deze Veronica volgen en door een
gezameniyk groot hulde-betoon eerherstel brengen
en troost aan Christus persoonlyk, Die toch
wezenlyk en waarachtig verblyft in het Aller
heiligste Sacrament. Mogen dan binnenkort velen
onzer, getooid met het insigne van Christus-
Koning in kleine groepjes in eigen plaats
of in een sta.d daarbuiten opgaan naar het H-
Sacrament om gezameniyk onze hulde te brengen
en ons geloof en onze liefde, die juist in deza
tyden van vervolging zooveel sterker worden
uit te jubelen.
Dat zij die voor deze gezamelyke hulde voelen
medewerken om haar te verwezenlyken en in een
waarachtige daad om te zetten.
LIES MAHAN, j
Nymegen, J
