1
WILTON-FIJENOORD IN
HET CRISISJAAR 1931
«sS-*ï XSSTSS?
0
DE HELPENDE
- '--'xl
h
ROTTERDAMSCHE RECHTBANK.
Oplichting.
ZATERDAG 12 MAART 1932
Dank zij lerdere kostenbesparingen o.m, door loonsverlaging en als gevolg
van geringere afschrijvingen kon het boekjaar zonder verliessaldo
norden afgesloten. Onvoldoende specificatie der winst
en verliesrekeningen.
HET EERSTE DIVIDENDLOOS
JAAR NA DE FUSIE.
^MiiiiiiiiHiiiimiiiijimiiiuimimimwiiiimiuimimimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiit^
H Zonder RECLAME gesn omzet, g
geen winst j de DRUKINKT It de 1
1 kracht van 't Huidige zakenleven
9 1
ffliriiimiiiimiiiMimnniTfiiriiiinmmiiinimiiiifiramminmnimimnmn^
J3L
CRIMINALITEIT IN AMSTERDAM.
SPREEUWENWOLKEN IN FRIESLAND
DOELMATIGE ADVERTENTIÊM
UlT BERKEL EN RODENRIJS
UIT Maassluis
UIT VLAARD1NGEN
'I
R* K. 1
SCHOONHOVEN
T"
TEGEN HET WETSONTWERP terpstra.
I
(Zitting van 10 Maart.)
Kinderwagen, witte vacht, naai
machine en radio-toestel.
De rechtbank heeft behandeld een uitgesteld-;
zaak tegen den 25-jarigen havenarbeider J. H
eiie zich schuldig gemaakt heeft aan diefstal
van 'n kinderwagen, 'n witte vacht, een naai
machine en ten slotte van een radiotoestel. D.i
zaak was indertijd geschorst om een recla»
si;erimgsrapport over verdachte in te winnen
Getuige Van den Berg van het Leger des Hel.s
heeft dit rapport thans toegelicht. Het is
slechts aarzelend, dat het rapport tot het al
vies komt van een voorwaardelijke straf.
Het O. M. waargenomen door mr. E. D. R.
Schutter, heeft in zijn requisitoir nog opge
merkt, dat de mededeelingen, die door de po
litie omtrent verdachte zijn gedaan, allesib»-
lalve gunstig zijn. Ook het reclasseeringsrap
port is uiterst gereserveerd. Verdache meent,
ei at bet hem gelukken zal werk te krijgen, a s
l ij onder toezicht staat, maar volgens het O. M.
is daarop geen uitzicht en het resultaat zal
z:iu, dat verdachte andermaal tot misdrijf ver
valt. Het ziet dan ook geen enkele reden zij a
requisitoir, waarbij het 8 maanden gevangen's-
straf heeft geëisobt, te wijzigen. Slechts zaj
het O. M. den tijhl, dat verdachte in voorloopign
hechtenis heeft doorgebracht, in mindering
brengen.
Oe verdediger, mr. A. F. J. de Greve, meende
uit het reclasseeringsiraipport te mogen opmr
ken, dat de reclasseering toch wel iets in dit
geval ziet. Voor verdachte is het beste, dat hij
onder toezicht kómt. Pleiter dringt er daj
ook op aan, dat verdachte tot een voorwaarde-
lijike straf zal worden veroordeeld.
Een insluiper, die betrapt werd.
Vervolgens heeft terechtgestaan, de 41-jarige
Vellner R. M., die zich ter zake van poging tot
diefstal te verantwoorden bad. Verdachte zou
zich op 17 Augustus met behulp van een
sleutel, toegang hebben versohaft tot de woning
van D. Stiibbe aan de Kruisstraat 45, op een
tijdstip, dat de bewoners afwezig waren. Tot
diefstal was het niet gekomen, omdat hij be
trapt werd en de vlucht had moeten nemer
Hij is op straat door een agent van politie aan
gehouden.
Verdachte legde een volledige bekentenis at
Hij was de woning binnengekomen door ge
brulk te maken van zijn eigen siieutel. Toen
hij 2ioh eenigen tijd in de woning hervond, was
er onraad gekomen en verdachte had zich door
de vlucht pogen te redden.
Het O. M. waargenomen door mr. J. C. V.
Msrisobke, zei-de, na getuigen.verhoor, dat ver
dachte reeds herhaaldelijk veroordeeld is. Ooi
is hij reeds voorwaardelijk gestraft, maar in
zijn proeftijd heeft hij zich niet goed gedragen
zoodat het vonnis ten uitvoer gelegd is moeten
worden. Het laatste feiit heeft verdachte in
1928 begaan. Sedert dien heeft hij ziioh goed g*
dragen. Vermoedelijk is dit te danken aan de
vrouw, waarmee verdachte thans omgang heeft
en die hem een krachtige steun blijkt te zij i
Dat is ook de reden, dat het O. M. zich nu-t
l.et advies van het reolasseeringsrapport ver-
eenigen zal. Het eisóht 6 maanden gevangen;
straf, voorwaardelijk met een proeftijd van 3
«ar.
Tenslotte heeft zich te verantwoorden gehad
de 43-jariige sigarenhandelaar P. L. B., die zie a
aan oplichting zou hebben schuldig gemaakt.
"Verdachte toch zou de oafêhoudister H. M
Heijkant, aan wie hij een partij sigaren haf.
verkocht, ten bedrage van ruim 24.als
reiziger van de firma Herwerden te Valkens-
vaard, hebben bewogen tot afgifte van 9.99
door te verklaren, dat dergelijke kleine postjes
altijd door den reiziger zelf werden geïnd. Ver
dachte beweerde onschuldig te zijn. Hij zou
tweemaal een partij sigaren verkocht hebben
aan deze caféhoudster. Daarbij was een partij
geweest, die van 9.99, die verdachte als hande
laar had verkocht en dus was hij gerechtig)
geweest, het geld te ontvangen.
In deze zaak werden 'n groot aantal getuigen
gehoord. De caféhoudster verklaarde maar een
maal van verd. te hebben gekocht en zij vertelde
nog, dat zij er eerst bezwaar tegem gehad haj
verdachte van de totale rekening 9.99 te be
talen. Verdachte had haar toen" gezegd- AD
de wissel van de fabriek komt, schrijf er dan
op, niet accoond" en „zal er tnet den reiziger
over spreken". Andere getuigen verklaarde-
dat verdachten slechts eenmaal gigaren aai
.getuige Heijkant had geleverd.
Het O. M„ waargenomen dooT mr. J. F
Hoeffelman, achtte het bewijs geleverd et
eischte 3 maanden gevangenisstraf.
De verdertger, mr. G. van Geest was van het
"bewijs niet overtuigd en pleitte vrijspraak
Uitspraken 24 Maart.
Uitspraken
De rechtbank heeft veroordeeld:
M. P., 36 Jaar, reiziger, wegens oplichting
van vele firma's voor kleine bedragen, onde:
voorgeven, dat advertenties zouden worden op
genomen in feestprogramma's van persooneei-
vereenigingen, tot 6 maanden gevangenisstrai
voorwaardelijk met een proeftijd van 3 jaar,
D. d. B„ 22 jaar, exped'iticknecht, gedetineerd,
wegens diefstal vaal een horloge uit de hut
vam een stuurman aan boord van een in de
Merwehaven ligigend schip, tot 6 maanden ge
vangenisstraf, voorwaardelijk met een proef
tijd van 3 jaar.
B. F. L., 24 jaar, varensgezel, gedetineerd in
de strafgevangenis, wegens helling van twee
fietsen, tot 1 maand gevangenisstraf.
J. H. W„ 53 Jaar, stucadoor te Wateringen,
dlie terecht gestaan had, terzake van verduiste
ring van gelden ten nadeele van H. Oid.tman
verdachte had als uitvoerder van door Oidtman
aangenomen betonwerk een bedrag van 400.
dat hij als voorschot had ontvangen van de
N.V. Boetzer's Beton- en Waterbouw, niet ver
antwoord werd vrijgesproken.
J. N., 31 jaar, reiziger, wegens oplichting
van de winkelierster M. B. Vink, voor 10 pak
jes Camelsigaretten, tot 2 maanden en 6 dage-u
gevangenisstraf, met aftrek dor preventieve
hechtenis.
C. L., 40 jaar, bestuurder bij de R. E. T.,
wegens het veroorzaken van dood door schuld
verdachte had als bestuurder van een tram
wagen van lijn 5, op hot West Nieuw-land
onoplettend gereden, tengevolge waarvan bij
met zijn tramwagen in botsing was gekomen
met den fietser J. E. Vriethoff, tengevolge
waarvan deze zoo ernstig letsel had bekomen,
dat hij korten tijd later was overleden tot
6 weken hechtenis, voorwaardelijk met een
proeftijd van 3 jaar.
J. P. C. V., 21 Jaar, gedetineerd, wegens
diefstal van een fiets, tot 6 maanden gevange
nisstraf, voorwaardelijk met een proeftijd van
jaar.
Urmet 3a™aS van gecombineerd bedrijf
Wilton—Fijenoord over 1931 vertoont duide-
qe sporen van de heerschende crisis,
oewel het jaar nog niet met een verliessaldo
werd afgesloten. Neemt men de huidige om-
s andigheden in aanmerking dan mag dit een
niet onbevredigend resultaat genoemd worden.
Immers het bedrijf van WiltonFijenoord
is hoofdzakelijk aangewezen op den scheeps
bouw en het reparatie-bedrijf, zoodat bij den
huldigen toestand in de scheepvaart en gezien
het groot aantal opgelegde schepen, de orders
uit dien hoofde belangrijk beneden bet nor
male cijfer moesten blijven.
Alleen de verbouwing van enkele schepen,
waardoor de reederijen belangrijke exploitatie-
voordeelen behaalden, verschaften nog nieuw
werk. Daarnaast konden nog enkele orders
voor industrieele bedrijven worden uitgevoerd
ais een ketel-installatie voor het Gemeente
lijk Electriciteitsbedrijf te Tilburg, voor de
Kunstzandsteenfabriek „Arnoud" te Hlllegom
en voor de Ford Motor Co. of Holland.
Ondanks deze opdrachten moest het bedrijf
toch sterk worden ingekrompen en tot ontslag
van personeel worden overgegaan.
Ook de verder dalende prijzen der voor
naamste grondstoffen veroorzaakte een be
langrijk verlies op den magazijn-voorraad,
terwijl daarnaast de ponden-depreciatie de
resultaten ongunstig beïnvloedde. Dat onder
dergelijke omstandigheden het boekjaar niet
met verlies moest worden afgesloten, is feite
lijk aan twee factoren te danken, n.l. eener-
zijds door een verder doorgevoerde besparing
op de bedrijfskosten, o.m. als gevolg van de
fusie, welke in 1929 met Fijenoord tot stand
kwam, en door een in October 1931 ingevoerde
verlaging der loonen met 5 pet.
Hoe groot de besparingen zijn, welke op
deze manier verkregen werden, is niet na te
gaan, daar de winst- en verliesrekeningen
geen specificatie van de bruto-winst en de
onkosten geven, doch alleen het winstsaldo
voor afschrijvingen publiceeren. Een juist in
zicht van de exploitatie-rekening van het be
drijf wordt dus niet verstrekt.
Aan de hand van de gegevens uit het Jaar
verslag valt de volgende gecombineerde ver
lies- en winstrekening samen te stellen:
GECOMBINEERDE RESULTATEN.
1931 1930 1929 1928
Bruto-winst
Wilton 569.549 2.488.543 2.671.961 2.223.849
Bruto-winst
Fyenoord 51.146 518.100 418.100 589.623
620.695 3.006.643 3.090.061 2.813.472
Afschryv. 620.695 1.008.422 1.Ó33.561 1.171.855
Netto-winst nihil 1.998.221 2.056.500 1.641.617
Volgens deze opstelling werd er dus door het
gecombineerd bedrijf geen exploitatie-winst
verkregen en is het slechts aan de veel lager
gestelde afschrijvingen te danken, dat er geen
nadeeiig saldo resteert. Merkwaardig is ook,
dat verhoudingsgewys de bruto-winst van
Fijenoord veelsterker is teruggeloopen dan die
van Wilton
Inhoeverre het onder de huidige omstandig
heden gerechtvaardigd is om in 1931 de af
schrijvingen zoo belangrijk te reduceeren, valt
voor een „outsider" niet te beoordeelen.
Uit de bovenstaande gecombineerde winst
en verliesrekening blijkt, dat over 1931 geen
exploitatie-saldo werd verkregen, dat des
ondanks het Jaarverslag WiltonFijenoord
nog een winstsaldo van 277.413 te zien geeft
is het gevolg van het feit, dat het vorige jaar
nog een onverdeeld winst-saldo resteerde van
285.569. Men verkrijgt dan de volgende
opstelling:
Onverdeelde winst 1930 285.569
Interest 6.000
Verjaard dividend 175
Totaal 291.744
Onkosten 14.331
Winstsaldo 277.413
Dit winstsaldo wordt op nieuwe rekening
gebracht, zoodat het gecombineerd bedrijf
WiltonFijenoord reeds in het derde jaar na
de reorganisatie weder het dividend, móét
passeeren.
Voor het bedrijf van Wilton is een dividend
loos jaar geen uitzondering, doch het bedrijf
van Fijenoord kon geregeld een behoorlijk
dividend tot uitkeering brengen en was zelfs
tydens de vorige crisis van 1921/22 nog in
staat het dividend op 10 pet. te handhaven.
De financieele positie van Wilton's Dok
en Werf-Mij. was voor de laatste reorganisatie
in 1929 niet krachtig. Begin 1921 werd deze
Naamlooze Vennootschap opgericht en werden
alle aandeelen van Wilton's Machinefabriek
en Scheepswerf overgenomen. Dit geschiedde
in het hausse-jaar 1921, zoodat alles tegen top-
prijzen in de nieuwe N.V. werd ingebracht
en de aandeelen tegen 2000 pet. werden over
genomen. Er was dus veel water in den wijn
en vooral de na-oorlogsche malaise bracht
direct als gevolg daarvan de noodige moeilijk
heden. Het eerste boekjaar kon nog 7 pet.
worden uitgekeerd, doch toen bleek reeds, dat
een kapitaal van 25 millioen niet meer
rendabel te maken was. In November 1924
moest dan ook tot reorganisatie worden over
gegaan en werd het kapitaal gereduceerd van
25 millioen tot 19 millioen. De offers, welke
hiervoor moesten gebracht worden, kwamen
geheel ten laste der familie Wilton, die
feitelijk het oude bedrijf tegen te hoogen prijs
in de nieuwe holding had Ingebracht. De
familie Wilton verklaarde zich bereid afstand
te doen van de 6 millioen gewone aandeelen
tegen ontvangst van 6 millioen aflosbare
winstbewijzen. .Men is toen nog in staat ..ge
weest om tweemaal tot dividend-uitkéerlng op
de gewone aandeelen over te gaan,, doch bif de
fusie met de Fijenoord is men in 1929 tot een
verdere kapitaals-reductie moeten overgaan,
n.l. van 19 millioen tot 15.500.000.
GELOOF EN WETENSCHAP.
Pater fir. H. Duurkens S.J. over
Mysteriespelen.
Men meldt ons uit Den Haag:
Voor de vereeniging „Geloof en Weten
schap" heeft gisterenavond in „Pulchri Stu
dio" pater dr. H. Duurkens S.J. gesproken
over mysteriespelen, meer bepaaldelijk „Die
Eerste Bliscap van Maria".
Na een korte inleiding, waarin hij wees op
de Bossche opvoering der Eerste Bliscap en
het aandeel, dat wijlen Dorus Hermsen hier
in had, hield dr. Duurkens stil bij het ont
staan van het mysteriespel in 't algemeen.
Het is een spel, dat het mysterie der Ver
lossing voor de menschen opvoert, een spel,
ontstaan uit den kerkelijken eeredienst. In
iederen eeredienst ligt noodzakeli. iets dra
matisch opgesloten, omdat er beurtzangers in
voorkomen en er handelend wordt opgetreden.
Het offer, het hoogtepunt van den eeredienst,
geeft het tragische aan. De Grieken zagen het
drama voortkomen uit den Dionysus-cultus.
in den katholieken eeredienst ontstonden de
mysteriespelen, toen zich de behoefte voor
deed. Uit den kerkelijken eeredienst ontstond
het liturgisch drama, uit het liturgisch drama
het kerkelijk drama en uit het kerkelijk drama
het geestelijk drama, waarin het mysterie
spel de voornaamste plaats inneemt.
Dit de H. Mis is niet het liturgische drama
ontstaan. Dit zou aanleiding tot iets profaans
hebben gegeven. Bovendien bad men geen
tegenrollen kunnen creëeren zonder profana
tie. Evenmin ontstond bet liturgische drama
uit lot of vesper. De ontwikkeling kwam uit
kerkelijke plechtigheden met liturgische
hymnen en antifonen zooals in de Goede Week
en in den Paaschtyd. Spr. haalde een voorbeeld
uit de Oostersche Kerk aan en wees er op.
dat de liturgische spelen uit deze kerkelijke
plechtigheden zyn voortgekomen.
Het errijzenisspel komt in het buitenland
in de tiende eeuw voor. ln 'n Utrechtsch anti-
fonenboek uit de twaalfde eeuw treffen wij het
aan. Het is ingelascht in de metten.
Een liturgisch spel is ook het Kerstspel,
dat wij in het buitenland in de elfde eeuw'
ontmoeten. Blijkbaar is dit door het Verrijze
nisspel geïnspireei d.
Al spoedig had een uitbreiding van deze
kleine liturgische „vertooningen" plaats. Er
werden personen ingevoerd, die in het Evan
gelie niet voorkomen; tegenrollen werden
gecreëerd Voorspelen gaven wel de meeste
uitbreiding, zooals bij bet Kerstspel het pr>
f eten voorspel. Dit schijnt te zijn uitgegaan
van St. Augustinus. Deze roept in de oude
Fransche stukken de profeten op. De voor-
spelen bleven losgemaakt van de Utufgie.
Na de vespers werden deze kerkelijke spe
len opgevoerd. Men sprak in verzen, niet
meer in hymnen alleen. Behalve priesters ra
den ook lee-ken op. Spoedig voelde men zic.i
vrijer, totdat in 1293 de Utrechtsche synode
de spelen uit kerk en van kerkhof verdreef.
Men kwam op het kerkplein met geestelijke
spelen. De tegenrollen kregen steeds belang
rijker positie. Daarbij kwam ook de neiging
om komische rollen ln te voegen, in de eerste
plaats de dufvel, dan de joden, Caïphas, Fila
tus enz. Met de verdwijning van de geestelijke
drama's uit de kerk konden deze worden los
gemaakt van liturgie en kerkelijke tijden.
't Verlangen der menschen ging in die rich
ting. Men voelde den wensch het Verlossings
werk in zijn geheel ten tooneele te zien voor
gesteld. Kerst-, Passie- en Paaschspelen wer
den bijeengevoegd tot één geheel door invoe
ging van jeugdfeiten van Christus en inlas-
sching van tableaux. Men wilde echter ook
aanvullingen en tusschenvoegingen zooals
Maria's Geboorte, Maria's huwelijk met Jozef,
de Boodschap des Engels, den zondeval, den
opstand en den val der Engelen.
Van de mysteriespelen maakt de contro
versie proces voor Gods rechterstoel een
belangrijk deel uit. Zij kwam voort uit de
Meditatio Vitae Ohristi van pseudo-Bonaven-
tura. Verder terugzoekend komen v7ij uit bij
psalm 84, welke spreekt van rechtvaardigheid,
barmhartigheid, waarheid en vrede. De Bij
bel is dus het uitgangspunt der controversie.
Wij bevinden ons hier in den tijd van de op
komende scholastiek.
Bij de geestelijke spelen vinden wij den
volgenden gang: zondeval, gevolgen der zonde,
profetenvoorspel, smeeking om verlossing,
pleiten voor God in den Hemel, Menschwor-
ding van Christus, episoden uit Christus'
leven, het lijden van Christus en de verheer
lijking van Christus. Het hoofdmoment in het
mysteriespel is het leven .en werken van
Christus: de Verlossing.
Het verschil in den inhoud der mysterie
spelen laat zich verklaren, doordat niet alls
zelfde détails even breed naar voren ge
bracht werden, naar gelang men een Kerst-,
Passie-, Paasch- of.Mariaspel had.
Wat de Seven Bliscappen van Maria aan
gaat, al hebben wij alleen de Eerste en de
Sevenste over, er zijn er inderdaad zeven
geweest, die één geheel vormen. Dit blijkt
uit een historische mededeellng van 19 Fe
bruari 1448 toen de Brusselsche magistraat
verordende, dat er mysteriespelen zouden ge
houden worden: elk jaar één Bliscap en na
de sevenste weer de eerste: Deze Bliscappen
werden geschreven met het oog op het eer
ste eeuwfeest van den ommegang van een ln
1348 te Antwerpen, gevonden Mariabeeldje,
O.L. Vrouw van den Zavel. Door den Samen
hang met de andere vertoonen zoowel de eer
ste als de sevenste Bliscap merkwaardige
eigenschappen.
Spr. doorliep den inhoud van de eerst3
Bliscap en constateerde, dat de schoonheids-
waarde is gelegen in de onvervalschte en
onbedekte onmiddellijkheid. Klaar en een
voudig is alles gezegd en daarom was het niet
duidelijker te zeggen. De eerste Bliscap kau
ons leeren, wat wij wonnen aan manleren en
omgangsvormen, maar vooral wat wij ver
loren aan klaarheid en waarheid.
Het verheugde spr. er op te kunnen wijzen,
Jat dit jaar in Augustus te Nijmegen de Eer
ste Bliscap voor het eerat sedert 1560 in ons
land zal worden opgevoerd.
Ten slotte heeft pater dr. D.uurkens ver
schillende passages uit de Eerste Bliscap voor
gedragen.
Er was veel bijval.
3B
r
Een belangrijke publicatie.
Men meldt on-s uit Amsterdam:
Onder dem titel „Criminaliteit in Amsterdam,
en van Amsterdammers" is dezer dagen u,
de reeks Statische M-ededeelinge® van hei
bureau van statistiek der gemeente Amater
dam een publicatie verschenen, waarin e»,;
groot aantal gegevens is opgenomen over d-
ia het verloop van een vijftal jaren ver oer
deelde Amsterdammers, die in Amsterdam eea
misdrijf pleegden of dit buiten de-ze gemeen tt
deden, en over niet-Amsterdammers, die tt,
Amsterdam een misdrijf begingen en daarvooi
veroordeeld werden. De statistiek loopt Ui
totaal over 7000 mannen en 900 vrouwen.
In deze publicatie is bij-zonderen nadruk
gelegd op de persoon van den misdadiger. Dt
gegevens loopen dan ook over geslacht, burger
lijken staat, godsdienst, ontwikkeling, ieglt'.
miteiit, drankgebruik, beroep enz. der veroor
deelde personen, allee in verband gebracht mei
den aard der gepleegde misdrijven.
Aan het t-aibelwerk gaat een uitvoerige in-lei
ding vooraf, waaraan, het onderstaandt
ontleend is.
Tussohen mannen en vrouwen bestaat, zooalt
uit -bovenstaande cijfers reeds blijkt, een be
langrijk onderscheid, wat den omvang dei
«rimiinalitedt aangaat. Ook het kaïrakte-r dei
gepleegde feiten verschilt.
Aard der delicten bij mannen
en vrouwen.
Terwijl bij de vrouwen de lichtere feiten
de overhand hebben, vormen bij de mannen
de meer ernstige vergrijpen, een niet onibeianig
rijk percentage.
Verzet tegen de openbare orde uit zich bij
mannen in hoofdmaak door weerspannigheid
-bij de vrouwen door beleedigin-g van ambtena
ren. Misdrijven tegen de zeden zijn bij mannen
vrijwel alle sexueele vergrijpen, bij de vrouwe;
is bijna steeds winstbejag de drijfveer; 92 pCt
der tot deze groep behoorende vro-uwen we
den veroordeeld, wegens koppelarij of het io
'behandeling nemen van een vrouw. Bij mis
dfijven tegen leven en persoon gaat de ma;
eerder dan de vrouw, over tot mishand©],ini
en beperkt de laatste zich meer tot belediging
Wat de econ-omiiöóhe delicten aangaat, worden
vrouwen vooral wegens eenvoudigen diefstal
veroordeeld, terwijl -bij de mannen ook de me»
geq.ualifleeerde vormen een 'belangrijke plaats
innamen.
Aard en omvang der criminaliteit vertoonen
ook belangrijke afwijkingen bij verschil ln
leeftijd en burgerlijken staat.
Bij de mannen komt het grootste aantai
vei'oordeelden voor, onder de jonge leeftijds
groepen en treedt met d-e toeneming van dei,
•leeiftijid een geleaidelijike daling nder <ïe
vrouwen ontbreekt die hooige criminaliteit op
longen leeftijd.
Echtscheiding en criminaliteit.
Wat den burgelij-ken staat aangaat blijkt
dat in het -Mjaonder onder de gescheiden man
nen en vrouw-en veel veroordeelden voorkomc-n
Misschien beeft in deze gevallen ook de reden
^j^gi^iieidiing reeds verband gehouden me-l
Aa misdadige natuur.
oë' 'aard der' misdrijven - - wordt verder
^invloed door het karakter van het be-
^ep.. Zoo komen economische delicten voor
voor bij personen niet vertrouwens-po
fjitle® en beroepen, waarin men vaak met
.g^jderen van anderen in aanraking ko-mt.
bij personen, drie voor de uitoefening van
bun 'beroep veel op den op-emlbarem weg
verhoeren of wier -beroep een ruw karakter
draagt, als venters, -bonwvakanibeddiers e.d.
treden misdrijven tegen de open-bare orde meer
ap den voorgrond.
De op bet drankgebruik betrekking hebben
de gegevens laten zien, dat 12 pCt. der man
nen en 3 pCt der vrouwen tijdens het plegen
van het strafbar© f-edt, ouder den invloed ware',
van sten-ken dran-k.
Dat misdrijven tegen openbare orde en gezag
vaak ouder invloed van sterken drank gepleegd
word-en, blijkt uit het feit, dat hiervoor de
percentages veel hooger waren en wel 40 en
18.
Recidivisten.
Spedsl® aandacht is gewijd aan de Tecidlvls
ten (52 pCt. dier ma-n-n5.ni en 23 pCt. dier
vrouwen). In veel geval-len zijn het telkens
w-eer dezelfde soort feuten, waarvoor deze
leciidritvisten veroordeeld worden, Itn-zonderiheiJ
economische delicten en vergrijpen tegen de
apenbare orde. Van de mannen wa-s 26 pCt.
vroeger reeds vijf of meermaal veroordeel -1;
14 pCt. -had de vorige straf nog geen zes maan
den achter den rug; voor meer dan de helft
was deze periode nog geen 3 ja-ar.
Ondier de niet-Amsterdammers, die ln Am
sterdam een misdrijf pl-egen, komt een giroo'
aantal personen voor, bijna allen zonder vaste
woonplaats, die veroordeeld zijn wegens bedela
rij en landloopeirij. Deze gro-ep draagt al eo-,
heel bijzonder karakter; 85 pCt. is recidivist
van wie weer ruim de helft al zes of meev
veroordeiei-ingen achter den rug heeft. On-d-r
de Amsterdammers, die zich bulten Amsterdam
misdroegen, zijn er verscheiden en, veroordeeld
wegens sokeepvoartmisidirijven, als desertie e.d.
Enkele afizonderlijikie tabellen zijn gewijd aai,
de jongens en meisjes van jonger dan 18 jaar
Daaruiit blij-kt, dat die criminaliteit onder t-
je-ugd toeneemt met den leeftijd, en dat on-de-
deze groep, diefstal, vernieling en dergelijke
feiten het meest voorkomen.
Honderdduizenden vogels verduisteren
de lucht.
Zouden er wel ooit zooveel spreeuwen over
gebleven zijn als na dezen zachten winter,
vraagt de correspondent der „Leeuw. Crt." uit
Workum. We behoeven hier niet te spreken
van duizenden, maar overdrijving is het niet,
schrijft hij, als we honderdduizentallen noe
men. De lucht wordt er tegen zonsondergang
soms door verduisterd. Zwermen van een K.M.
lengte zijn bepaald geen zeldzaamheden. Vlie
gen ze laag, zooals gisteren, dan is er zoo'n
geweldig geruisoh in de lucht, dat iedereen op
ziet naar die tallooze vogels.
Waar komen 's avonds al die vogels van
daan? Al die vogels komen uit een gebied ten
noorden en ten oosten van Workum. Tot dat
gebied behoort geheel Won sera deel, een deel
van Franekeradeel, van Hennaarderadeel en
misschien van nog verder. Daarheen vertrek
ken ze 's morgens omstreeks zonsopkomst, om
gezamenlijk velden en akkers na te zien en van
ongedierte te zuiveren. Een uur voor zonson
dergang komen de eerste kleinere groepen te
rug en rusten even uit in de hooge boomen.
Wordt het leger grooter, dan gaan ze spele
meien rondom marktplein, toren en kerk en
het gefluit is niet van de lucht. Dit duurt tot
zonsondergang. Dan komen de groote vluch
ten, die van K.M. lengte eu plots verdwijnt
alles in de richting Hindeloopen. Tusschen
onzen vuurtoren en Hindeloopen liggen riet
velden, waar al die spreeuwen nachtverblijf
zoeken. Eerst no-g wat heen en weer zweven
en dan verdwijnen alle vogels onder luid ru
moer in het riet. Geen plaatsje blijft onbezet
en het „ruischende ranke riet", schijnt een
zwarte massa. Dat gaat hier nu met dit fraaie
weder reeds sedert 12 Februari. En tot wan
neer? Misschien nog een week, misschien iets
langer. Dat hangt van het weer af. Ja, ziet ge,
spreeuwen zijn vogels, die van gezelligheid
houden. Maar die gezelligheid heeft grenzen.
De natuurdrift begint te ontwaken. De paren
gaan zich formeeren. Reeds in Maart begin
nen ze uit te zien naar hunne woning. Het
nest wordt met zorg uitgekozen en in orde
gebracht. De broedperiode volgt en daarna
de drukke tijd van het voederen van de
hongerige jongen.
Gedurende deze maanden is het uit met de
vriendschap, geen sprake van gemeenschappe
lijke maaltijden, vliegtochten en slaapgelegen
heden. Nu zien ze in hun soortgenooten geen
vrienden, maar mededingers. Wie kent niet de
spreeuwengevechten en hun luid gekrakeel
©durende dezen tijd.
Nauw zijn de jongen uit het nest gevlogen
of we zien de vogels weer in g-roepen rond
vliegen. De vluchten worden grooter tot Octo
ber en dan trekken er groote vluchten naar
het zuiden. Is de winter niet al te streng, dan
zijn er duizenden overblijvers, waarvan er vele
omkomen als in Januari een strenge vorst-
of sneeuwperiode invalt. Deze winter is zeer
zacht geweest. Onze gevederde vrienden be
hoefden geen honger te lijden. Het ongedierte
was niet in de diepte gegaan, de grond niet
hard bevroren. Het was voor de spreeuwen
geen crisistijd. Ziedaar de reden, waarom ge
sproken kan worden van spreeuwenwolken
van enorme afmetingen,
Wanneer de fabricatie, of
de voorraad uwer artikelen,
den omzet, den verkoop
overtreffen, geeft aan 'n serie
dan eene de kans U te
helpen, den aftrek uwer
producten te vergrooten.
AANTAL WERKLOOZEN.
Het aantal werldoozen be-dir-aagt thans albier
der
„BERLINSKE TIDENDE".
Zij: „Zeg, Hans, Annie zegt, dat je
me alleen maar om het geld hebt
getrouwd".
Hij: „Ach, liefste, geloof dat toch
niet. Zij is alleen maar Jaloersch,
omdat ik haar niet wilde trouwen,
omdat zij geen geld had l"
83.
LICHTBEELDENAVOND.
Door -den heer A. C. vam Zwieten,
R. K. Jongensschool, alhier, zal gg,
M-aa-rt een lezing niet lichtbeelden w°
houden over Palestina.
DE GRAAL
3-al alhier van-
Op Donderdag 17 Maairt a-^d
weg© de Graal e-en ouders-» -
ven. teneinde den ouder* rtel
ien over doel en wezentot een
lioofdleidster zal een to®:'Uöers
een toepasselijk pro£ia 11 uitge-
voerd.
burgERLIJKE STAND.
OEBOREN: 'f', dwll,ter van A.
Th. Scholte eu J' j Westertl Sel>astia'
nue, zoon van F- J' VVest6ll*« en M, J. van
St()VERLEDBP,: r'HTUS Bernardus Leonardus
van der Pn" 3 j' 7XWn vam L. v. d. Putte en
I M Gouwoleeuw
BURGERLIJKE STAND.
Aangiften Van 4_10 Maart 1932.
GEBOREN; Elisabeth, d. v. J. H. 't Hart
en M. Gooss©n, Zuiddijk 90. Anmie, d. v.
D. Dobbelstein en C». Jol, d-e la Reijistraat
U Hendrik Martinus, z, v. H. M. de Lan-
ge en A. van der Hoeik, Sluiispolderkade 8.
Maria d. v. H. van der Hoest en T. Klonnp
Emmastraat 4. Piet-er z. v. D. vam der Pol
en J den Ouden, Taliruustraat 34. Hendrik
Cornelia Ad.riamns z. vain H. C. Lagraau w
en A. E. van Wingerden, van Eimd-enstraat 0.
ONDERTROUWD: Dirk Visser en Aagje
Elisabeth van der aee.
GEHUWD: H. P. C. M. dé Witt Wijnen en
M. M. C ICoumans. C. Hannink ©n A. de
Bi~u in.
OVERLEDEN: Helena Johanna van der
Linden, 66 j.. Nooixldijk 22.
VISSCHERIJ.
Te IJmui'den werd aan verse lie visch be
eomd door: VL. 190 J. Goedkmegt ƒ700 nette;
VL. 114, T. Eygehraajn 72b, aettol VL. 195
A Poot, 1165 nette.
Vrijdag werd aan den afslag alhier betaald
voor; Extra Zware Stijvekoon ƒ1718,90 per
ton; Kabeljauwfillets 10,2012,10 per V2 ton,
GEVONDEN VOORWERPEN.
Te bevragen bij: Ommering, Mairis-straat 3,
R. K. Gebedenboekje; Berkhout, Oranjestraat
37, boodischap-pemtascihVink, Oostemdwarsstr.
2, portemonmaie met inho-ud; Hermans, Sche
pen-straat 2, d-ameeharioge met armband;
Mooy, Trek ka-de 5, dasspeld; Poot, 4de Maas*
steeg 9, herdershondPolitiebureau, knipmes,
mutsje, penning, rij wiel plaat je.
AANBESTEDING.
Vrijdagmiddag werd op het stadhuis aanbe
steed het sloopen van de huisjes M-arkt hoek
Moaasl. Dijk. Ingekomen waren 7 biljetten,
n.l. van: J. van Dijk©, Vlaordiingen, te ontvan
gen van de gemeente ƒ7.50; A. van Embden
e.a., Vl-aardiingen, te ontvangen van de gemeen
te 98; C. A. Kooyman ©11 M. Verrijp, Zwijn-
dnecht, te ontvange van de gemeente ƒ100;
H. Geer log, Rotterdam, te ontvangen van de
gemeente 120; M Heyiman, Rotterdam, te out- j
vangen vain de gemeente ƒ225; C. Si'uter en
B. die Rook, Rotterdam, te "betallen aan d-é
gemioente 25,25; C. Mitdde, Rotterdam, te A
beital-en aan de gemeente 40,
Gunning aangebonden.
voetbalprogramma
bondag word-en -hier gespeeld:
V. f. c.Het Noorden; Fortuna IIH. V,
V. II; V. F c. VI—S-aturnus IV.
Fortuin-a speelt Zondag te Utrecht een oefen-,
wedstrijd tegen de 2de kl-asser Veiox.
LOONSONDERHANDELINGEN
Dom-de-rdiagavond werd in het Zeemanshuis
een gecomibineerdi© vergadering gehouden
van de afdee-lingen alhier van den Centralén
Bond van Transportarbeiders, den Bond va-n
Ned. Chr. Houtbewerkers enz. en den R. K.
Bond van Transportarbeiders „St. Bonifacius",
ter bespreking van den toestand door reeds ge
geven of aangekondigd© loonsverlaging.
Aan de betrokken patroons van de machi
nale kuiperijen C. van der Burg Zoonen en,
..Eiectra" zal een schrijven gezonden worden,
wiaiarin aangedrongen wordt die noodte ge»'
oordeelde loonsverlaging zooveel mogelijk té
beperken en langs ©rganteatarischen weg tot
oplossing te brengen.
De eventueel te nemen maatregelen wer
den uitgesteld tot antwoord van de desbetref
fende patroons zal zijn ingekomen.
MEN ZIJ GEWAARSCHUWD.
Door colporteurs vam. stofzuigers wordt deu
laatsten tijd voorgegeven, dat ze namens da
gasfabriek komen Het is gebleken, dat do
gasfabriek ailhieir daarmee mi-ets te -maken
heeft. 1
VLAARDINGSCHE BOAZ-BANK N.V.
Op de algemeen© vergadering van aandeel
houders dar Vlaajr-aiingsehe Boaz-Bamk N.V. la
Üe balans en de venlies» en winstrekeaiiTg
ove-r 1931 goedgekeurd.
Op deize vergadering is tevens door de aan
deelhouders in principe besloten, da Banlfc
voort te zetten. Maatregelen daartoe zullen
spoedig genomen worden.
VERHURING ZEEVISCHHAL.
B. en W. zul len op 18 Ma art a.s. bij en kol©
Inschrijving voo-r het tijdvialk van 1 Apriil tot
en -met 31 December a.s. In het openbaar ver
huren: a. de ijebergplaats van de voormalige
Baeviaohhalb. de pakplaatsen nrs. 2 en 4, tè
ramwm of elk afzonderlijk.
Zondag a.s. wordt de Hoogmis opgedragen
tot intentie der bonidsafdeeling ter éere va-n
den H. Jozef. Vooral onder de huidige moei
lijke omstandigheden, word-en de leden aange
spoord, deze H. Mis bij te wonen, alsmede deed
te nemen aan de Algem-cene H. Oomimunie,
welk© na de H. Mie va-u half acht gehouden
wordt.
Herinnerd wordt tevens aan de collecte ten
bate der stakende textielarbeiders in Twente^
bij het ulitgaan der H.H. Missen.
BURGERLIJKE STAND
Aangifte van 5—9 Maart
GEBOReN- Maria, dochter van J. G. van
der Do©3 €n M. Korver, Nieuwelaam 59
Adriaf1- zoon van P. w. van dier Giesarn en
J- Vondetetraat 46.
Bastiaan C. Hoogerwerr.
„ij jaar, Korn-elis Speelmanstraat 26 en Cor
nelia W. van der Lust 23 j., Roam, Nw. Bin-
nen weg 244 Ar ie Hofman, 28 jaar, Schixlam
viaardingerdijk 43a en Cornelia Oversüuizen,
Jaar, Oo-sterstraat 60 Daniel F- van der
Knaap, 26 jaar, M-aasstr. 18 en Maria A Dol> j
'eisteln, 21 j„ van Riebeekatraat 66 Her,
'nanus van Bekuelen, 22 jaar, Jac. van JDt.ik-
straat 22 en Maria Gog. 25 jaar, Dijkstees 13
Hendrik C. vam den Berg 28 Jaar, Enjmagtr.
90 en Cornelia van der Valk. 29 jaar, 2 Möai-
boschs-tr. 58 Pieter van Duffelen, 24 jaar,
6 Bierslootsteeg 25 en Adriana Swanevejd,21
iaar, God. Biersloot 71 G-errit Kpraaat, 29
jaar. Ara. Hoogvl.sfcr. 83 en Maartje van deP
Lust. 20 j.. dr. Abr. Kuijperstraat 101.
GEHUWD: Geruit Maarseveen, 21 jaar
Frederick J. van Leeuwen. 20 jaar -Adri«®n
Beekman, 21 jaar en Dlnel van der Ende, Is
laar Frans Kalisvaar-t 27 jaar en Korn«Ha
van Dorp, 23 jaar Peter vam -Oer Vliet, 29
iaar en Cornelia J. de Graaf, „7 jaar
lohanmes Bos, 25 jaar en Johanna P. de Zwart,
24 jaar.
OVERLEDEN: Martin us de Heer, 3 weken,
Sch-e-pe n-straait 43 Maria van der Velden,
4 maanden, Callebnrgstraat 83.
ZILVEREN JUBILEUM.
De heer Z. d© Vaal heeft Donderdag zijn
25.Jarig jubileum herdacht als zilversmid bij
d-e Sc-hoomhoveneiche Zil verf abrie-k. Des mor
gens werd hij met zijn echtgenoot en dochter
per auto van huis gehaald, waarna hem door
den heer W. Hooijkaas ©en gouden horloge
werd overhandigd. Van het person©0! ontving
bij bij monde van den heer A. Meijer» e©a
klok.
Donderdagavond werd in de zaal vam hotel a
la Station een openbare vergadering gehouden
door het comité van Actie tegen het wetscmt-
werp-Terpstra. Door dem voorzitter dem h©er
J. Kortlaiud werd de vergadering Ingeleid,
waarna de beer W. v. Dieren uit Amsterdam
de bezwaren tegen het wetsontwerp heeft uit
eengezet. Bij het slot van de vergadering werd
een motie tegem dit wetsontwerp aangenomen.
ARBEIDSBEMIDDELING.
Bij het correepomdemtsoinap voor arbeidsbe
middeling zijn ingeschreven 158 werkzoeken
den w.o. 9 goudismeden, 38 zilversmeden, H
plateelbewerkers, 14 fabrieksarbeiders 1® l"9-
se werklieden en verder vertegenwoordig- lia
verschillende vakken
BURGERLIJKE STAND
GEBOREN: Adrtamo Cornelia, Anton,la, doch
ter van S. G. Lei.graaff en A. M. v. d. B&rS*
