pp'asN&'sasirsr >j* ,a
sod:rtkCrTa„i
DEPARTEMENT VAN ECONOMISCHE
ZAKEN EN ARBEID.
SPORT EN SPEL
m fn
a* «gr
f
WOENSDAG 16 MAART 1932
RADIO-PROGRAMMA
HET INSTELLINGS-ONTWEHP IN
DE TWEEDE KAMER.
F JDERLANDSCHE BANK.
dreigend conflict bij de p.g.e.m.
DE SWALMER DAKPANNEN-
INDUSTRIE.
NATIONAAL CRISISCOMITE.
NATUURK. LABORATORIUM.
EUWE—SPIELMANN.
MARKTBERICHTEN.
S"
donderdag 17 Maart.
Huizen (298 M., 1007 K. H R_n is „T,n
10.00 NCRV., 11—2 KRO Hierna NCRV S ik
en 10.00 Gramofoonplateni015 ®_9,S
10.45 Gramofoonpl.11.30 Godiiii™ r ft1
uurtje; 12.15-2 KRO-orkest, oa „fK, ha f
paroles, Tschaikowsky en 2 qfa'„i u sana
Dvorak2.00 Handwerkoursus »3,c„h® dansen'
halfuurtje; 4.00 ZtekenuurtleVrou^en"
denarbeid v. d. jeugd- S is Cursus han-
Tom Brandes; 6.45 Knlnn,.'_ Harmoniumconcert
uurtje; 7.45 Ned. Chr p,lls700 Vragenhalf-
ger des Heils; 10.lft_.ii ,K'iribweau; 8—10.15 Ga
ble „Bojar" o.l.v A T», Russisch zang-ensem-
Dias. wronsky; 10.30—10.40 Vaz
uitzending6 «.«'iL'1"5 M- ls0 K. H.) AVRO-
10.30 Bep Tjomsm» „t60 1015 Gramofoonplaten;
Egb. Yeea bwd pian° Siesv Kalker zang en
Rameau; ll.oo Kvó- Cavotte met variaties.
Vervolg concert Ursua' kinderkleedlngL, i
Chopin; 12 00 sonate op. 58 b. hl. t..
Platen, 0a m!^ Kleln-°rk"t en ZrHmo ^n
oT^burts-
EhgelsSetPCtj8 on ^0^'Tlf Concert-
8Ab°onW"0rkest: l^na Dimigo alt Mannenkoor
ï£P°"° o.l.v. Fred. Roeske. Dirigent Dr_^
'de
BeritofT'M.» WDta»! ^45eenra?en
"oonpl,1,12 Bullv brengen een
Echtelijke serenade", gramofoonplaten-radi -
«toneeltje van Emelvano en Jake.
D a v e n t r v <1554 M" 19? K' "5'' T?°ég5
tijdsein, berichten- 12.20 Orgelconcert Reg.
j%t120 Shepherd's Bush Paviljoen orkest,
2*- firagm. ^te Uly of Kinarney-. Benedlct;
2.03 Le7ino** 9 9N V00T de scholen, 4.-4.5 Bi>o
^meskoor*' 4 55 Grosvenor House-orkest, o.a.
"St^ndrw»» qtrauss5.35 Kinderuur; 6.20 Be>-
richten6 50 k. Taylor speelt Mendelssohn s
Pianomuziek 7.10 Dultsehe causerie, 7.40 en
f,50 r,®i g 20 „St. Patrick's Day", met medew.
van Sara All'good (balladen en gedichten). O.a.
„Spring™ spel van T. C. Murray, met medew.
van Belfast Radio-orkest; 9.20 Berichten en le
zing; 955 Vaudeville met medew. van
Keiler (Dultsehe liedjes). Jeanne de Casalis;
11.15—12.20 BBC-Dansorkest o.l.v. van Henry
Hall.
P a r ij s („Radio-Paris" 1725 M., 174 K. H.)
en 12.50 Gramofoonpl.; 9.05 Romantische
JZ? °A.v. M. Duard en inet medew. van ar tl 3-
van de ..Odeon".
F™ U n <5 h O r g (1153 M., 260 K. H.) 11.20
—1.20 Concert uit het Palace-hotel; 3.104.20
Concert uit restaurant Wivex; 7.30—9.35 Radio-
Symphonie-orkest, met medew. van Albert Spal
ding viool. Ota. Ouv. Jagerbraut", Weber,
vioolconcert D-dur, op. 77, Brahms en 3de
Leonore-ouverture, Beethoven9.50—11.50 Dans-
muziek uit rest. ,,Ritz".
B r u s s e l (508 M„ 890 K. H.) 12.35-2.05
Gramofoonpl; 5.a) Dansmuziek uit hotel Atlanta,
Brussel; 6.50 Gramofoonpl.7.50 Concert uit
Motala. O.a. Symphonic singulière. Fr. Berwald
9.20 Concert m de Memlinc-zaal te Antwerpen'
(338 M., 887 K. H.) 12.35—2.05 Gramofonnm
B 20 Tannhauser, Wagner (gramo?^ )?11^
Vervolg „Tannhduser"8.20 Viool-recital'
H. Wagemans. Werken van Porpora - g Afi a,. or
echo muziek door H. Wagemans^vfool O
la.guena, Sarasate en Spaansche dar.» Ma'
vie brêve", De Faila; 9.20 Radio-tonneei "La
10.20 Dansmuziek (gramofoonpl. J ®®19-5»~
Langenbérg (473 M., 634 k tr
7.20 Concert uit Hamburg- 1120 10 in 6 25—
uit Breslau12.20—1.50 Orkest 0 a n Concert
munde, Schubert en fragm. I>a„ v v- Rosa-
Zar", Glinka4.20—5.20 O Rost Jl*® fiir
Mayweg en Fr. Frenz, twee piano's f2£' Susy
hegeleiding, o.a. „An die Musik" Grape
praan, .m"e (441 M- 680 K, H.) 4 5» ZnT1K (bo.
j>. ,'f5.05 Orkest, o.a. fragm. „La muntte o,,
t?u Auber; «05 JSytnphonieconcert o.l.v.
6eethSe'Vas!?i- Ö.a lste Symphonie in C-dur,
eethovenKol. Nidrei, Bruch en „Don Juan
^uss,
s en neo* im 5 K. H.) 5.507.35
faSa^iek' gramofoonpl.; H-20 Gramofoonpl;
sitU 50 UH*:. V, Langenberg; 3 50 Orkest, o.a.
door JT orkest op. 23, Eïsler; 6.50 Dansmuziek
Mo°^a3o8VBeia en W orkest 7.50 Concert utt
enhiernaTler^"^^ causerie; 9.20 Berichten
gens concert doorfo11 u,t café Berlin, ^erv
Kurtz. symphonie-orkest O.I.V. Efrem
Prog^i1mae 3: radlo-dlstributlel
Londen R„ 3.20 Köm^^-hT.atytjsterhausen, 12 20
terhall Brussel «F^JJerhausen, 4.50 Waf-
Programma 1 ^1 8.20 Königswus-
KaJundborg, 12.20 Davem,35 Haventrv- "-20
(Vlaamsch), 7.50 Londen tt h 5.35 Brussel
i—
KON. NED. HOOGOVENS.
Pieküzer naar Zweden.
aJ?®* Zwee<5sche s. Skarahorg is met e6n
den ^mn van het hoogovenbedrijf te IJmah
aaar ien°men ladln« plekiJz6r' v!a Rotterdam
aar ZweedBche haven vertrokken. Üaai
Minister aan 't woord
HEDEN DE STEMMING
Gisterenavond om half 9 kwam de Tweede
Warner weer in avondvergadering bijeen onder
voorzittersohap van mr. J. K. H. van Sdhaik.
Aan de orde wa-s het wetsontwerp betreffen
de' de nieuwe indeeling der Departementen
(Imatellini Departement van Economische
Zaken en Arbeid en overbrenging van de
afdeelingeth Volksgezondheid, Werkloosheids
verzekering en Arbeidsbemiddeling naar
Binnenlandsche Zaken).
De heer WEITKAMP (C.H.) klaagt over de
voortdurende achterstelling van dan landbouw
bij den handel. Spr. heeft het thans aanhangige
voorstel niet met ingenomenheid begroef en
zal alleen gerust zijn als de Minister hem de
verzekering geeft, dat zoo spoedig mogelijk zal
worden overgegaan tot de aanstelling van een
directeur-generaal van den landbouw
De heer VAN DER SLUIS (S.DAP) adht
nai^^' dVe ^klo^heldWerzeke.
Btanentandwha Zaken verhuist,
etg'eTing TePder b« bet
Boonomlsohe Zaken blijft,
te veel zal^worhi werkloosheidsverzekering
,1r^„ 0 geassimileerd met de afdee-
strfng ^h!^g' DeZe tw<* m-cten
zal ook overe-a.?11 li^ven' De Volksgezondheid
vaar dat a en bler drel.gt hetzelfde ge-
vaD arm invl<>^ zal ondervinden
zinnigenzAc€nSWrs' Samenvoeging van de krank.
gewenscht n 4^ v<)llis«eztonaheid acht spr.
mSe d® landbouw komt hij Econo
ideaal- Ken brengt ons verder van het
6611 ^ifstandig departement van Land-
hocG he0r SLOTEMAKER DE bruine (C.H.i
niet ree^S Hoofdstuk X verklaard, dat hij
h ze®r Ingenomen was met de voorgenomen
nneeling van de departementen en hij is
en niet van meening veranderd. Het eco-
''"'niische leven moet onder één leiding ko-
ro»n.
Er zon z.i. moeten komen een economisch de-
Partement naast een sociaal departement, ter
wijl er nu zal komen een sociaal-economisch
departement. Spr. zou er de voorkeur aan
?ev«n dat voorloopig de indeeling der depar
tementen niet werd gewijzigd, en de reorga
nisatie werd uitgesteld tot later als er een
wsidscher plan zou kunne worden voorgesteld.
De overbrenging van de afdeeling Volksge
zondheid naar Binnenl. Zaken acht spr. ook
niet gelukkig, omdat deze in 1918 een socialen
inslag heeft gekregen-
Een reorganisatie mag ook niet geschieden
met het oog op bepaalde persoonsbelangen.
De heer BRAAT (Plattelander) zegt, dat
bet voor hem maar gaat om de kwestie of er
voor den landbouw wat meer zal worden ge
daan dan tot nog toe. Er komt geen afzonder
lijk departement van landbouw, de naam land
bouw wordt in den naam -au het nieuwe de
partement niet genoemd. Zal er nu een direc
teur-generaal komen? Er zal nogmaals over
gedacht worden maar spr. kan wel verzekeren
dat er goen directeur-generaal van den land
bouw zal komen, het zal zelfs niet worden
overwogen! Van dezen persoon is niets te ver
wachten
De VOORZITTER vraagt de spreker zich wat
vriendelijker uit te drukken.
De heer VAN RAPPARD (Lib.) sluit zich
aan bij de heeren Weitkamp en Van der Sluis
in hun aandrang tot weder aanstelling van
een directeur-generaal.
De héér JOEKES (V.D.j meent, dat het ver
kieslijker ware geweest, indien men ware over
gegaan tot de inrichting van een economisch
departement en daarnaast een sociaal-departe
ment.
Spr. zou den toestand met den heer Slote-
maker willen laten gelijk hij is om in 1933
de nieuwe organisatie onder de oogen te zien
De heer AALBERSE (R.K.) iB Ook een
voorstander van het hebben van een econo
misch departement naast een sociaal depar
tement. Bén vereenlgd departement is niet
LTi omdat wij hier niet hebben de func-
Ue van onderstaatssecretarissen. Zou rnen
dit toch doen, dan werd dit een triomf der
a^tuss2en komt toj ~n andere con-
clusie dan de heer jMk6®' J^ontwerp
zou willen verwerpen. Dat zou niet verstan
dig zijn De Kamer zon dan niet consequent
door
EDWIN DEMEL
.DJ)
Rebmann pakte zich weg.
Die hulp komt net op tijd, merkte de lui-
nant op. Het is bijna niet meer uit te hou-
*Sn- Onder den stoom ben ik door dat zoute
bijna uitgedroogd. Ik snak naar wat
korten tijd al brachten Rebmann en een
d6) een kleine ton water, eenige levensmid-
h%, de verwachte deken. Toch lieten wij
Ken heelemaal bij ons komen, maar sta-
016,1 tl!'9'1 vin de commandobrug af en na-
tp°Uw^*> een en ander van hen over. Erg ver-
<:ij konden wij hen niet. Daarom trok-
de weer heel gehoorzaam terug en
1 Wij trad weer in.
'evensmM> nis wilden op het water en de
Jd' ^'Qt kan. Het was ook de hoogste
weid van ^^trozen moesten bijna met ge-
Dan strekten J^ervloed worden afgehouden,
wacht latend, ons, slechts aan één man de
~®®ohermd, door de dekens tegen de zon
nadat op den witten grond
^ereenkomsttg onze belofte,
hadden -ter en beschutting tegen de
of ïjeok*1^0*14 suste ons bijna in slaap,
wacht ;-SUffe,nd v^Sen tijd half slapend door
kwiek. Da061*611, utt- In e®®® begon de
gen Wij a.r, Wil werd ik plotseling weer
wapen 'haai aanval vermoedden spron-
Iatusechsft °C" Ieder 81605 naar zijn
•i.eld, naar ds teg^6 matroos, dia de wacht
J 2®®en wij j cvergeetelde richting,
(daan. Een. ge»6lfli dat ons hart feller deed
«echts eenige cceaanboot doorkliefde,
^oed em zij nads,p^ ons verwijderd, den
niet geringe enel-
zijn, want dit voorstel is feitelijk een gevolg
van een aandrang uit de Kamer. Bij de in
stelling van den economischen raad is door
vele leden de uitdrukkelijke voorwaarde ge
steld, dat het toen gevraagde geld niet zou
worden besteed als niet het minimum werd
verkregen n.l. het brengen van landbouw,
handel en nijverheid ln één hand. Aan dien
wensch heeft de Regeering voldaan. Dit wets
ontwerp beoogt niets anders dan het uitge
vaardigde Kon. besluit te sanctionneeren voor
w-at aangaat de juridische gevolgen. Omdat
het economische, departement voor één mi
nister te groot zou worden als alles daarbij
bleef met de afdeeling landbouw is het noo-
dig eenige diensten naar Binnenlandsche Za
ken over te brengen. Nu is de werkloosheids
verzekering altijd afgezonderd geweest van
de andere sociale verzekeringen. Vandaar, dat
er z.i. geen bezwaar tegen is die afdeeling
over te brengen naar het departement, waar
bij ook de werkloozensteun is ondergebracht.
Spr. adviseert daarom dit wetsontwerp
aan te nemen in het vertrouwen.dat een vol
gende kabinetsformateur zal overwegen om
een afzonderlijk economisch en een afzonder
lijk sociaal departement in te stellen.
De heer BEUMER (AJt.) zegt, dat men
aan de Regeering geen directeur-generaal van
den landbouw moet opdringen. Daarom heeft
spr. ook tegen de moties gestemd, omdat de
betrokken Minister nooit heeft gezegd be
hoefte te voelen aan zoodanigen titularis. De
nieuwe Minister wil blijkbaar even afwachten
of hij een directeur-generaal zal noodig ach
ten.
De heer DROP (S.D.A.P.) meent tegenover
den heer Aalberse, dat de Kamer volkomen
vrij Is en zich in geen geval verbonden heeft
voor deze reorganisatie.
Antwoord van minister Ruijs.
De Minister ven Binnenlandsche Zaken en
Landbouw, de heer RUIJS DE BEEREN.
BROUCK, dankt den heer Aalberse voor de uit
stekende wijze, waarop deze de voorgeschie
denis van deze zaak heeft uiteengezet. Met
den heer Joekes is spr. het eens, dat s-ls men
voor een leege tafel stond, de groepeert ng an
ders zon kunnen zijn. Ook is spr. het eens met
de meening, dat het niet gewenscht is, dat
Ministers, die geruimen tijd bepaalde af dee
lingen hebben beheerd, daaruit worden ge
haald. Daarom zijn thans de verschuivingen tot
een minimum gereduceerd.
In 1929 heeft spr. inderdaad verklaard, dat
hij de reorganisatie zou overwegen. Indien de
Kamer thans dit wetsontwerp aanvaardt, waar
op de regeering grooten prijs stelt, zal de Re
geering onmiddellijk overwegen wat over een
jaar zal moeten geschieden voor ecu nieuwe in
deeling der departementen. De drie betrokken
Ministers zullen de zaak bestudeeren en de
volgende Kabinetsformateur zal daarmee dan
zijn voordeel kunnen doen. De resultaten van
deze studies zullen door mededeeling aan de
Staten-Generaal openbaar worden gemaakt
Aan de overbrenging van de werkloosheids
verzekering naar Binnenlandsche Zaken zullen
zeker wel bezwaren zijn verbonden, maar een
zeer groot deel der werkloozenzorg is reeds
bij dat departement. Vrees voor invloed van
de armenzorg behoeft niet te bestaan. De in
wendige dienst van Binnenlandeobe Zaken zal
moeten herzien worden en spr. verklaart uit.
dmkkelijk, dat hy er voor zal zorgen, dat de
afdeeling armen zorg geen invloed zal oefenen
op de werkloosheidsverzekering en de volks-
gezondheid. Het spijt spr. dat de afdeeling
Landbouw zijn departement zal verlaten.
Minister Verschuur spreekt.
De MINISTER VAN ARBEID, de heer
VERSCHUUR wil op enkele punten nog een
aanvulling geven. Ten aanzien van het roerep-
de afscheid, dat de Minister van Binnenland
sche Zaken van de afdeeling Landbouw nam,
kan spr zich aansluiten voor wat betreft de
afd. Volksgezondheid van zijn departement.
Spr. meende, dat er bij de instelling van
den economischen voorlichtingsdienst van een
communis opinio kon worden gesproken inzake
de samenvoeging van verschillende afdeellngen
aan bepaalde departementen. Thans schijnt de
Kamer wat meer critisch tegenover den ver
vulden wensch te staan. De Regeering mocht
echter aannemen dat men de samenvoeging
van de afd. Landbouw en sprekers departement
zód noodig achtte dat men de bezwaren aan de
andere reorganisatie verbonden, op den koop
toe zou nemen.
In 1933. of als er eerder een ander Kabinet
zou moeten optreden, kan het ideaal nader
onder de oogen worden gezien.
Ezeltjerijden in de straten van Haarlem.
Een nieuwe exploitatie, die veel aftrek
vindt.
De belangen van den landbouw kunnen niet
anders worden gezien dan als economische
belangen. Dat de landbouw tegenover handel
en nijverheid in de verdrukking zal komen,
behoeft niet te worden gevreesd. Spr. kan er
niets anders tegenover stellen dan een belofte
van goed gedrag.
Verschillende bezwaren zouden bij vele
leden wegvallen als de belofte kon worden
gegeven dat een directeur-generaal aan den
landbouw zal worden aangesteld. Er is bij de
Regeering op dit oogenblik een sterke nei
ging om zoodanigen titularis aan te stellen.
De Minister, die den landbouw onder zich zal
krijgen, wil echter eerst eenige ervaring op
doen van de eischen welke die afdeeling zal
stellen. Het instituut van den directeur-gene
raal te bezetten met den julsten persoon zal
zeer moeilijk zijn.
De heer SLOTEMAKER DB BRUINE (C.H.)
repliceert en is niet overtuigd door de Regee
ring.
De beraadslaging wordt gesloten.
Do stemming over het wetsontwerp zou
Worden gehouden) hedenmiddag bij den
aanvang der vergadering.
De vergadering wordt te 10 uur 25 ver
daagd tot Woensdagmiddag 1 uur.
Optreden van den rijksbemiddelaar.
De Rijksbemiddelaar in het 4e district, proi
mr. Aalberse, heeft de partijen betrokken bij
het dreigend conflict bij grondwerken der
Provinciaal Gelderscke Electriciteitsmaat-
Schappij te Nijmegen opgeroepen tot een be-
shAking Op Vrijdag 18 Maart te 'a Graven-
huge.
^eer op volle kracht aan 't werk.
Naar wij vernemen, zullen ae vier fabrieken
van qe n.v. Vereenigde Swalmer dakpannen
fabrieken, waarvan de vuren voor enkele we
ken wegens de heerschende malaise in deze
Industrie waren gedoofd, na Paschen a.s. weer
op volle kracht gaan werken.
VER. KON. PAPIERFABRIEKEN.
Groote voorraad papierhout.
Naar een onzer correspondenten meldt, be
schikt de Ver. Kon. Papierfabrieken te Velsen
nég over een groote voorraad papierhout, zoo-
dat de aanvoer van deze grondstoffen in het
komend seizoen niet zulk een omvang zal heb
ben ai3 ja de vorige jaren.
Bescheiden goud-af gif te. Verdere
contractie van de biljetten»
circulatie
Het scherpe herstel van het Pond Sterling
ging de vorige week gedurende een enkelen dag
gepaard met een soortgelijke ontwikkeling van
den franc- en den dollarkoers. Vooral trok het
herstel van den Franschen franc, welke een
oogenblik boven het nieuwe goud-uitvoerpunt
steeg, de aandacht. Blijkbaar is dit oogenblik
voldoende geweest om een goudtransactie moge
lijk te maken, en de Nederlandsche Bank een
zeer bescheiden deel van haar voorraad te ont
nemen. De voorraad muntmateriaal komt
althans voor circa zes millioen gulden lager
ln de boeken voor.
Voor het overige hebben er zich blijkens den
weekstaat geen gebeurtenissen voorgedaan,
welke tot bijzondere operaties door de Bank
aanleiding zouden hebben kunnen geven.
De eenige mutatie waardoor nog invloed werd
uitgeoefend op den omvang van de biljetten-
circulatie was de vergrooting van het rekenlng-
courant-saldo van het Rijk met ruim 8 millioen
gulden.
Op de geldmarkt bleven de verhoudingen
onveranderd ruim.
=S
Bij het Nationaal Crisis comité is in de afge-
loopen week ontvangen ƒ28.740.14, waardoor
het totaal der Ingekomen gelden thans be
draagt 701.386.17.
Van dit totaal werd 162.562.18 door de
dagbladen bijeengebracht, waarvan in de afge-
loopen week 759.31.
Het bedrag aan uitkeeringen In de vorige
week was 21.849 en totaal 121.771. Hier
naast staan de uitkeeringen uit de Rijkssub
sidie voor extra hulp aan werkloozen, in totaal
167.662.75, waarvan ln de afgeloopen week
ƒ10.725.85 werd uitgekeerd.
Uitgekeerd werden voorts 625 dekens en 80
ton eierkolen.
NIEUWE LEENING ARNHEM.
Nogmaals 2 millioen 5 pet.
5 jarige obligaties.
Op 30 November 1931 besloot de gemeente
raad van Arnhem tot het aangaan van een
geldleening van 4 millioen rentende 5 pet.
per jaar, in zijn geheel af te lossen op 1 De
cember 1936. Van deze leening ls geplaatst
2 millioen. Thans werd het voorstel van B.
en W. dier gemeenten om ook het restant dier
leening te plaatsen goedgekeurd, eveneens tegen
5 pet. 's Jaars. De aflossing zal ln haar geheel
k pari op 1 Maart 1937 plaats hebben.
De Twentsche Bank en Lippmann Rosen-
thans Co. berichten, dat zij de inschrijving
op 2 millioen 5 pet. 5-jarige obligaties in
stukken van 1000 ten laste der gemeente
Arnhem openstellen op Maandag 21 Maart
1932, tot den koers van 99 pet.. De coupons
vervallen 1 Maart en 1 September.
De betaling geschiedt ten kantore van in
schrijving op Vrijdag 1 April 1932, onder bij
betaling van 4.17 voor een maand rente, te
gen in ontvangstneming der definitieve stuk
ken.
De aflossing der leening zal in haar geheel
k pari op 1 Maart 1937 plaats vinden. Zoowel
vervroegde geheele als gedeeltelijke aflossing
is uitgesloten.
Op den kapitaaldienst deT gemeente zal nit
den gewonen dienst jaarlijks voor de aflos
sing in 1937 een bedrag worden gereserveerd
gelijk aan de jaarlijksche waardevermindering
van de objecten, waarvoor wordt geleend.
De opbrengst is bestemd tot dekking van
kapitaaluitgaven, waarvan ten behoeve van
de vernieuwing van de gasfabriek 387.740,
van den bouw van een nieuw ziekenhuis
f 959.200, voor den woningbouw 653.060.
Mede door de herziening van de belasting
over 1931 en de verhooging van het aantal
opcenten op de personeele belasting, is een
sluitende begrooting verkregen voor 1932.
Het totaal beschikbare inkomen der ge
droeg In 1928—192 50.806.000, 1929—1930
50.160.000, 1931—1932 50.348.000.
Het batig saldo der gemeente-rekening be
droeg over 1928 739.416, over'1929 629.526,
over 1930 809.597.
Nieuwe electromagneet.
De nieuwe electromagneet van het Natnurk.
Laboratorium te Leiden, op één na de grootste
ter wereld, is gistermiddag In tegenwoordigheid
van den minister van Ond., K. en W„ mr.
Terpstra, en van vele genoodigden, officieel in
gebruik genomen. De directeur van het labo
ratorium, prof. dr. W. J. de Raas, hield daar
bij een rede, waarin hij allereerst de plechtig
heid duidde als een daad van piëteit tegenover
de nagedachtenis van prof. Kamerlingh Onnes.
Want hij had reeds voor 1917 het plan opge
zet een groote magneet te oonstrueeren. De
fa. Siemens en Halske heeft de opdracht op
voortreffelijke wijze vervuld.
Na de rede van den directeur heeft Minister
Terpstra de magneet officieel in werking ge
steld.
BELGIENEDERLAND.
Van der Meulen speelt niet.
Daar de aanvoerder en doelverdediger van
het Nederlandsch elftal van der Meulen nou met
ie hersteld, zal h(j Zondag a.s. te Antwernen
tegen België niet uitkomen Hij wordt onder dS
lat vervangen door van Male (FeUenoord)
Kools, die als reserve zou meegaan, is afge-
schreven om zoodoende den competitle-wedstrlid
Bletferheide—N.A.C. doorgang te doen vinden
De derde partij.
De derde partfl tusschen Spielmann en Euwe
vertoonde een door Euwe gespeelde Nlemzo»
witsch-verdediging in een d4 opening. Spiel
mann koos de voortzetting Db3 en zette later
met het ongebruikelyké g3 voort om den Ko-
ningstooper te fianchetfceeren, welk voorbeeld
Euwe op b7 navolgde. Met een pionoffer trachtte
Euwe zjjn ontwikkeling te versnellen en even
tueel met een druk langs de witte diagonaal op
de vjjanderlyke stelling uit te oefenen. Spiel
mann nam de aangeboden pion echter niet en
voltooide zyn ontwikkeling.
By den 13en en 14en zet volgde een afruil op
c3, zoodat reeds toen het eindspel begon. Het ia
moeilyk te zeggen, wie van beiden er het be8te
voor stond. Om aan zyn tegenstander de keuze
van voortzettingen te ontnemen, ruilde. Spiel
mann zyn Raadsheer tegen Paard c6 en kreeg
daardoor even het initiatief. Met a3 en b4 opende
hy de c-lyn, doch wist daar geen voordeel te
behalen. Integendeel, Spielmann moest zeer
voorzichtig spelen om niet ln het nadeel te ko
men. Ten slotte wist hy remise door herhaling
van zetten te forceeren, daar Euwe aan de
schaakjes niet zonder nadeelen had kunnen ont
komen.
De stand is dus thans Euwe 2 punt. (+1=2);
Spielmann 1 punt (=21).
De laatste party wordt hedenavond in het
clublokaal van de R.-K. Schaakclub „De Pion"
(De Kroon, Rembrandtplein, Amsterdam) ge
speeld.
ROTTERDAM, 15 Maart. (Co5p. Tuinbouwvei
ling „De Zuid-Hollandsche Eilanden" G.A.) Aan
voer en pryzen waren: spruiten le soort 11.50
20.70, 2e soort 4.208.70, witlof le soort 15
17. 2e soort 813, veldsla 3545, spinazie
9—19, dunsel 1520, uien 6.6015.60, kroten
1.302.40. roode kool 1.40-—4.40, eigenheimers
2.604.30, witte kool 0.501.30. kleiperen 19
27, goudrelnetten 1935, st. remy 1625.
peen 1.104.50, alles per 10 Okg.radys 2.40
—8.20, seldery 1.40—2.40, prei 2.50-7.80, ra
barber 613, alles per 100 bos; prei 0.701.60,
roode kool 0.305.10, gele savoye kool 20—90
et, andyvie 1.701.80. eieren 3.203.50, alles
per 100 stuks; boerenkool 1527 ct. per kist.
UTRECHT. 15 Maart (Bericht van de Ver.
Groenten- en Vruchtenveiling „Utrecht en Om
streken"). Aanvoer er pryzen waren: goudreinet-
ten f 18—43, bellefleuren 826klumpjes 6—
21, je sappels 14—22, zoete paradens 1424,
benderzoet 614, rembours 1020, framboos
appels 1325, keulemans 914, zoete reinetten
f 916, wtnterjannen 22, brederoden 1735
ysbouten 33. alles per 100 kg.; rhabarber 4.50
—17.10 per 100 bos.
RIJNVRACHTEN.
Weekbericht van 6 t/m. 12 Maart 1932.
De aanvoeren van zeezyde bleven ongewyzigd.
Seheepsruimte bleef voor alle richtingen vols
doende beschikbaar.
Voor erts bleef de vraag gering. Voor zoover
seheepsruimte werd aangenomen bedroeg hier
voor de vracht: naar Ruhrhavens 4050 ct. per
last met resp. 34 en 68 losdagen.
Voor den Bovenryn was matige vraag; hoe
wel de waterstand gunstiger werd, waardoor
eenlgszins dieper werd afgeladen, ondergingen
de vrachten geen wyziglng, aangezien de en-
bloc-vracht onveranderd bleef. Deze bedroeg
voor schepen van pl.m. 1500 ton naar Mannheim
300—325, Karlsruhe 350—375, Strassburg 400.
Het sleeploon werd genoteerd volgens het 2714
ets. tarief. Even plotseling als er water bykwam,
trad wederom sterke val in. Naar den Bovenryn
werd op 1.90 a 2.— M. en naar de Ruhrhavens
op pl.m. 2.20 M. afgeladen.
In de Ruhrhavens bleef de algemeene situatie
ongewyzigd. De vracht voor exportkolen naar
Rotterdam bleef genoteerd op Mk. 0.80 per tott
inclusief sleeploon.
- WH rijn gered, ri<*> de kapiteln' deze »«-
<Jea zuilen op ons aansturen, *>o Kauw rij b*
barken, dat wij
dat niat eerder gemarkt? zei bij tot den
QiJitroog
- Ik'moest voortdurend de koelies let-
veronSulS deze -f
ik bet schlp paS) ik mijn blik toevallig
Stelde en o'ok ^l Helaas niat mogelijk.
hrt m Van d6 stoom sirenes te trekk®, omfet
bet maehittepereoneel on laat van d© roovers
rooaat WJJ konden krijgen.
Daarom lietgeen StP°®n aanstonds de
internationale vlavgen signalen uit het roei-
bUen en IT in gereedheid bren-
bUk tT Z° op bet beslissende oogem
blik te gebruiken zoodra bet schip ge-
s^den^4^ lvas' 0111 z® te kunne° 0n'der"
Dan volgden wij «et brandende oogen de
yaa h©t vaartuig, dat steeds nader
en nader kwam. Do geweldige romP was in
Zn STZ yorinen steeds duidelijker te
zien. Toch kondon wij de nationaliteit van
het vaartuig 6a het j dok, ook met
Z h,orot!3k*r' onderscheiden, en
wel hierom omdat het met den boeg recht
op ons aanhield.
,He4lDBthi5pt ®«n Bngelsch schip te zijn,
Z Z11 op' terwijl hij den verro
kijker van zyn oog nam. maar voor den dui-
vel wat is dat?
Plotseling begon de grond onder onze voeten
te beven. Wy voelden h«t schip schudden en
stampen. Dan slaakten wy WD kreet van ver
bazing etn ontsteltenis. Uit de schoorsteen
steeg een dunne rookpluim op etl tegelijkertijd
namen wij het stooten onzer machines waar.
- Zijn die kerels krankzinnig geworden?
brulde de kapitein, jUi8t nu er reci<iing op
komst is» de tegengestelde richting uit te va
ren. En dat nog zonder een bevel I Wat mag
er nu weer aan de hand zijn? Hebben de koe
lies ook de machinekamer veroverd?
Hij bolde naar de telefoon, waarin een op
gewonden gesprek werd gehouden. Dan keerde
hij. Week est geiteeï ontdaan, terug,
Te laat. riep hij uit, de lui konden het
niet meer uithouden van den dorst en hebben
geruild. Tegen water en levensmiddelen heb-
en niets kan ons redden, want het schip komt
ons nu op soo'n grooten afstand voorbij, dat 't
niets in de gaten kan krijgen.
Hebt gij den machinisten verteld, hoe de
®*ak staat? vroeg ik.
Ja. natuurlijk! Maar zij willen er niets
van weten, omdat zij er te slecht aan toe zijn
®n zy nie-t eerder iets kuinmen krygen dan
wanneer het schip aan het varen is. Wat een
gemeeme streek!
Terwijl ons schip wegvoer, probeerden wij
met de groote stor rnboot nog noodseinen te ge-
P' D°°b tevergeefs, want de afstand was te
sroot. Terwyi wy steeds sneller door de gol-
_;S!1|tkPed6n' Korden wij in gelijke mate minder
Jaar en verwijderden wü ons steeds meer
7ün v,011 redd®r' Tevergeefs brulde de kapitein
niet t le'en naa,r de machinekamer. Hij kreeg
eens antwoord. De koelies lachten spot
tend om onze ydel© pogingen.
oo, T+6n er °us doorstaan, ried Charles
aan. Misschien bereiken wy dan het radio-
ion. zoodat wy kunnen seinen.
„„o. 5561 de luitenant. Wij zouden
goed en wel de trap af zijn, of wij
waren al neergeschoten. Het zou dan ook geen
nu ©en, als wij Werestsebegtn als gijze
laar zouden meenemen. De koelies zouden,
vanneer zij alles verloren zouden zien, ons
in dat geval ook niet .sparen. Zij zouden ons
zeker aangezien hebben, wanneer de boot
hulp zon hebben gebracht. Hun eigen leven
stellen zy ongetwijfeld hooger dan dat van hun
aanvoerder. Wat hun wacht, wanneer zy op
gepikt worden weten zy maar al te goed.
beeft geiyk, mompelde de kapitein-
wy hebben nagerekend. De hemel moge we
ten, hoe wy hier nog eens uitkomen!
Het, vreemd© schip geraakte steeds verder
van ons weg. Onze blikken volgden het, ter-
wijl het langzamerhand kleiner en kleiner
werd, totdat het in de zee verdween en nog
slechte een rookpluim op zy,n aanwezigheid
duldde. Middelerwijl ging er echter heel wat
tijd voorbij. De avond moest wel zeer nabij
zijn. Ontmoedigd en terneergeslagen, namen
wü onze vroegere plaatsen weer in.
Het werd avond» Diepgroen glinsterden de
golven, die rich ten gevolg© van den eindeiijk
opkomenden wind, welk© ook d© zoo lang ver
langd© verkwikking bracht, vormden. Een
gloeiend rood© rand lag boven den horizont.
Ik pynigd© sr mijn hersens me©, een uitweg
uit onze benarde positie t© bedenken. Maar
wat konden wy doen?
Eenige schreden van ons verwijderd, maar
toch nog onder aan dek, kwam Rebmann te
voonsohyn. Hy was ongewapend en wandelde
zorgeloos wat op en neer. Van tyd tot tyd
wierp hy een blik op ons en hij scheen voor
zichzelf niets te vreezen. Ik zag, hoe de ka
pitein yy dezen aanblik kookte van woede.
Ten slotte kon hy zich niet meer inhouden:
—Hallo! riep hy. Komt u toch hier!
Zonder eenige aarzeling gaf Rehmann aan
deze ultnoodiging gevolg.
Wat is er van uw dienst, mijnheer de
kapitein? vroeg hij beleefd.
Wilt gij ons irriteereo door hier zoo op
en neer te stappen?
Neen. Toch zie Ik niet in, wat gy daar
tegen kunt hebben, omdat het schip toch niet
meer van u is.
Dat komt uit! Maar wij zien u liever
niet. Verdwynt u liever, voordat wij in de ver-
leiding komen, u neer te schieten.
Dank u voor de waarschuwing. Ik ben
al we®.
Zegt u ons nog even, merkt© de luitenant
nog op, hoe gij er toe gekomen zijt, zoo'n
streek uit te halen? Hadt gij dat wel noodig?
Uw positie was toch goed en d© betaling roy
aal. Hebt gij geen wroeging over de bloed
schuld die gij op u hebt geladen.
Hij haalde rijn schouders op en antwoordde
dan rustig:
Wat wilt gij? Ieder mensch is aanhanger
van een bepaald systeem, hecht aan byzondere
conventies. Ik ben communist en dien de zaak,
waaraan ik my gegeven heb, op mijn wyze,
terwyi ik offers breng en doe, wat met myn
zwakke krachten mogeiyk ie.
Gelooft gij dan, dat dit geval ongewro
ken biytt; dat gij ons werkelijk kunt overwel
digen
Zeker!
Dat zou echter ook den dood van Werest-
sohegin met zich meebrengen.
Hg schudde het. hoofd en sweeg),
Wij zullen aannemen, dat gij voor de
verleiding zljt gezwicht, meende nn de kapi
tein. Het is misschien nog mogeiyk om om
te keeren. Bedenkt u wel, dat geen officier er
zich toe zal leenen om voor u een landing te
bewerkstelligen aan een of andere plaats, die
gij maar hebt te noemen. Ook kunnen wij een
schip roepen, waarmee wy ons verder in ver
binding zonden kunnen stellen.
Wat wilt gy daarmee zeggen,
wy zullen u alles kwytsohelden, wan
neer gy naar ons overloopt, of ons minstens
den dienst bewyst het noodsignaal uit te zen
den. Dat behoeven uw kameraden niet te we
ten en gy redt u zelf daarmee van 'n eerloozen
dood. Want wat u te wachten staat, wanneer
gy gevangen genomen zult worden, zal u wel
bekend zy'n. Op zeeroof volgt de doodstraf.
Doet u geen moeit©. Dat is allemaal niet
zoo gemakkelyk uit t© voeren als gy wel
denkt. Ik kan mijn kameraden, die op my
bouwen, niet vearaden. Gy zyt zeker verloren,
want gij kunt toch niet eeuwig op de com
mandobrug blyven zitten. Zoudt gy echter
Werestschegin iets doen, dan zou uw lot ver
schrikkelijk zijn. Natuurlijk geldt dat ook voor
alle passagiers, die in onze handen zyn, en
idem wat de bemanning betreft. Het zou be
ter zyn, dat gy toegeeft en de verlangde pa
pieren uitlevert. Dan zoudt gy geen last meer
van ons hebben.
Er valt met u niet te praten. Gnat u
maar.
Rebmann verdween achter de barricade,
Wat denkt gy er van? vroeg de kapitein
my.
He geloof, dat de kerels iets in het schild
voeren, want Rebmann ls hier niet voor niets
komen rondwandelen. Hy wou misschien
spionneeren of een gelegenheid zoeken om zich
met Werestschegin t© verstaan. Zy zulien den
nacht wel voor een nieuwe operatie gebruiken.
Misschien probeeren zy het ons in de duister
nis aan te vallen.
In gedachten verdiept knikte de kapitein.
Er zal wel zoo Iets gebeuren. Maar wat
moeten wy doen?
Terwyi lk nu over een en ander stond na
te denken, viel my plotseling een reddende
gedachte in, zoo eenvoudig, dat ik er my over
verwondende haar niet eerder te hebben ge-
kregen.
Ik heb het, riep ik triumpheerend nit
en zoo luid, dat de anderen schrokken.
Wat hebt gy, vroeg de kapitein benieuwd.
Ik heib een idee gekregen, dat ons mis
schien uit al deze narigheid kan helpen.
Aanstonds werd lk door allen omringd, ter.
wijl zy nuj vragen en opmerkingen, overstelp
ten.
En dan zette ik myn denkbeeld uiteen:
Gy zult u herinneren, begon ik, dat We
restschegin en zyne kameraden by hun eerste
operaties aan boord van dit schip, zich van
een touwladder en verschillende touwen be
dienden om langs den wand van het schip te
kunnen klimmen. Hiermee hadden zy succes
ook. Wy hebben eveneens den wand van het
schip ter beschikking, en waarom zou ons niet
gelukken van hun gelukte? Ik bedoel: wij
laten ons met behulp van touwen, die er hier
genoeg liggen, naar het venster afzakken,
dringen naar binnen en probeeren eerst het
personeel van de machinekamer te bevrijden,
terwijl een of twee vastberaden kerels zich
opmaken om de passagiers, die waarsclujmiyk
met de rest van. da bemanning op een en de
zelfde plaats bewaakt worden, uit de klauwen
hunner bewakers te verlossen. Dat de passa
giers en de matrozen rich op een en dezelfde
plaats bevinden, meen ik daarom te weten
omdat zoo iets de bewaking vereenvoudigt.
Wat denkt u er van?
Groote vreugde straalde er uit de oogen van
myn iotgenooten.
Gy zyt een genie, dokter, zei de kapitein
ontroerd, terwyi hy my stevig de hand druk
te. Gy hebt gevonden, wat geen van ons zou
zyn ingevallen. En toch lag dit idee erg voor
de hand.
wy denken er allemaal hetzelfde over,
merkte Koppen op, want het Is werkeiyk de
eenige mogelijkheid om uit dezen toestand t©
geraken, zonder de passagiers en manschappen
in gevaar te bremgen. Alles moet vliegensvlug
maar zoo stil mogeiyk gebeuren. WU moeten
de bandieten overrompelen. Reusachtig!
(Wordt vervolgd).
