2de
e i b f i t f o m
EEN TIJD VAN GELUK.
l'ltA'"™»- A1 ÏÏf
Kb
1,
5.
de aard der muziek.
musiceerde»
.Jr 7-^Q*
°y /8v~f
DE VIERING VAN 'T EEUWFEEST.
HET OEUVRE VAN HAYDN.
Een veelzeggende opsomming.
BIOGRAPHISCHE AANTEEKENINGEN
(,tnIt Bknflag btg igtn ffl
g. St. Q f i t a t
««fjtfibrt:
in
JYJ, a™ Cn™ Sculpt {Msbn. SrftotSpnrp"fmi> W Wli$Enj,^^
■Jli4t8 tomt fit £m)ttt fijmriilrtlwftet (tun, al§ let SSeBfin bf8JuKiluisj. ®ni Jn ïrrMcncii 6at a (id) ffM e'W
bcdtttt, imt 16» bcrelt» eft, unb ntc&r, oB cr c8 fid) i«fPr™£n cut'"'W ttwcrbtn iai ©lint ge&gW. 9!l"l buffet tt
Wat fir böB biet «ngcfünlitgte SBtrf Htjcnlge ©cflnnutt3» bie er ju icinnn tnntgen 2»ftt unb Soitft 618 jfbt trfabten
wt, ftfnfaiib ju finbett; fcctfi w&nfibt nod), ba8 attf 6'" S4".' ®niffcrung 6e8 SBcufaDg fid) (traant! bic Ge*
fabelt ctgdbc, ibra geltatiot ftjn móge, bcnfclbcu troDt aid tt|! aittfmafit btt 3uftltbmbcit, riibt-
J' flI»ciuen Scfeöi sur asieberDo&mng irgcnb fitted ©tfitft®1«Ww». tctit frttft Mt gernnie SDerbinbuttd bet dn»
bot*®""' 'tKB ""fnttrbnuSfuen [jolgt bit ©IrtuM Wd waiwn entfetingett fan, nwljittcnbig jtrftbttf, unb
«tilt»,,.1,08 "CSrrgtiLtfjrn, btflcn gmxmung cm WtHeidjt ju gunffiflct jmr cet? ttm ^uMiiunt tnwtfct btt, mafüé btt'
ntfrt,,. mt,»,.
Set Sinfang id
t»ie Gtntrlttaprcife ff"b «tie
Bit iSprtt rortPrn bcij to JvOlf® grfllit tml-JcjiXcn.
SJBBSSlt
HET
EEUWFEEST
VAN JOSEPH
HAYDN.
'Hü|||||||||roillllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllUllüllllllllllllllllllilllllllllllllM
fjet aanplakbitj^
v°or de eerste uitvoering van tlaydn s thans alom-bekend orato-
„Die Schöpfung
num
{Aardig js de medeaeev
jjiets kan voor Haygn >n° "an he, toekomstig auditorium, welke vertaald als volgt
hV steeds zoo ijverig rnnliHnaer z^n dan de bijval van het publiek. Dien te verdienen heeft
luidt
en meer als hij durfde v^'liJk nagestreefd en
tiiov -- - iopen
tc X/C7Ctte/W* iw~J-
hij hzC'ft het geluh gehad dien reeds dilcwtjls
hier aangekondigde werk"'"pente verwerven. Nu vertrouwt bij er reel op, dat hij voor het
innigen troost en dank t^ederom °P de gezindheid zal mogen rekenen, die hij tot zijn
neer er op een bepaald n0nV'*ver ondervonden heeft. Toch zou hij nog wenschen dat scan.
hoog te waardeeren teelcen tnt gelegenheid tot uiting van bijval is, hij dien wel als een
bevel tot herhaling van een Vf tevredenheid zou mogen beschouwen, niet echter als een
afzonderlijke deden noodzakelijk ander stwk- Daardoor zou immers dl", juiste verbinding der
werking van het aeheel moet 0»/IP'oortf worden' u" mer on°n(l er broken opeenvolging de
fiaor een wellicht al ie gunstige re»uTtl. Daard00J ook O^toegen, dat het publiek
- uiie verwacht, aanmerkeluk verminderd moeien wordend.
Haydns sl<ufi*m$r te Weenen, met het vleugeltje waaraan hij tot het kotst
H€t geheim van Haydn's kunst ligt in haar
eenvoud besloten. Men kan niet verklaren hoe
het mogelijk is met de meest simpele harmo
niek, met een populaire melodiek en doorzich
tige vormen, een muziek te wrochten, welke
het geblaseerde concertpubliek dezer eeuw nog
kan bevredigen.
Maar misschien is het juist de echo der
volksziel, die ten slotte toch de zijne was, en
zich nimmer ondanks opgelegde en aangeleerde
beschaving geheel liet verdringen, wetllicht was
het juist dit element dat een algemeen men-
schelijke eigenschap aan deze muziek gaf,
waardoor zij zich door de tijden heen kon hand
haven.
Van eenvoud houden alle onbedorven men-
schen evenals van een kind; en ik kan mij
voorstellen, dat Haydn's argelooze muziek een
prachtige aanvulling was in de galante sfeer
der hoven.
Zijn melodiek sluit onmiddellijk aan bij de
Oostenrijksche volkswijzen en later bij de Hon-
gaarsche volksmuziek en het is zonder twijfel
dat hierdoor Haydn's muziek een rechtstreek
schen weerklank vond bij de breede lagen van
het volk zoowel van zijn tijd als daarna.
Zijn muziek heeft ook altijd iets speelsch,
iets van een geestrijke ontspanning, welke in
het „Divertimento" in dien tijd een inuzikalen
uitdrukkingsvorm bezat. In directe lijn van
de Fransche dansvormen afkomstig, werd het
in 't bijzonder door Philip Emmanuel Bach
beoefend en het is verklaarbaar dat Haydn
zich bijzonder aangetrokken voelde tot dezen
componist, waarvan hij in z'n jeugd talrijke
werken copieerde en imiteerde, en tot op rijpen
leeftijd dezen invüoed in zijn wex-k duidelijk
vertoont.
Het geestige der Divertimenti blijkt reeds
uit haar verkleinden sympbonievorm, veelal
vier, vijf, zes of méér korte stukjes. Allegro,
Andante, Menuet, Presto, voor enkele strijk-
blaas-, of strijk- èn blaasinstrumenten.
Men ziet tevergeefs uit naar dirigenten of
musici die deze verrukkelijke muziek tot klin
ken brengen; zij zijn blijkbaar te zeer geoccu-
peerd met huns inziens belangaijker zaken!
Haydn schreef er zestig w.o. een subliem Di
vertimento voor 2 violen, 2 hoorns, althobo en
fagot; hieronder zijn ook gerekend de Serena
des en Cassationen, welke haar oorsprong in
de Zuid-Oostenrijksch-Italiaansche volksmuziek
vinden. Men liep daar 's avonds de wegen af
cassationafkomstig van Gassen laufenl
met een viool en een bas en ook meerdere
instrumenten en men zeide met licht getok
kelde en luchtig concerteerende kfanken méér
dan in woorden was te uiten
Zoo, als louter muzikanteske uiting, kan
men zich wel voorstellen, dat hij over'de 100
symphonieën schreef, welke zich onmiddellijk
met den geest dezer Divertissementi, Serena
des en Cassationen laten verbinden.
Het speelsche, concerteerende karakter van
Haydn's muziek verraadt zich ook bijna over
al in den choreografischen aard. De eerste
deelen der symphonieën zoowel als de 39
pianosonaten hebben veelal bet Divertimento
achtige. De middeldeelen excelleeren in een
vorm, waarin de meester zijn muzikaliteit het
meest natuurlijk beeft geuit: het Menuet. Door
den conventioneelen vorm der afgemeten
danspassen heen, hooren wij nergens een zoo
boertige scherts en kinderlijke blijheid klin
ken.
Een belangrijke hernieuwing was de vrij
making van het orkest van de begeleiding en
ondersteuning der baspartijen door het clave-
cymbaal, dat den geheelen stijl van dien tijd
en der XVIe eeuw kenmerkte.
Deze emancipatie was de werkelijk geniale
stoot, waardoor het orkest en de symphonische
vormen de zelfstandigheid verkregen, waarop
Mozart, Beethoven en alle latere componisten
hebben voortgebouwd Maar ook wederkeerig
heeft Mozart een belangrijken invloed op
Haydn's composities uitgeoefend.
Eerst na Mozart's dood ontstonden Haydn's
belangrijkste symphonieën en sonates. Er komt
meer diept® in het tot nu toe wat aan de
oppervlakte khnkend spel er komt een breeder
allure en hechter vei band in zijn composities,
die tot dusverre wat luchtig Waren opg^
bouwd.
Met welke kinderlijke genegenheid Mozart
tegenover „Papa Haydn stond, blijkt wel uit
onderstaande opdracht van een cyclus van Z6S
strijkkwaretten:
Al mio car amido Haydn,
Un padre, avendo nsolto di niandare i
suoi fig li nel gran mondo, stimo doverli
affidare alia pratezione e condotta d'un
uomo molto celebre in allora, il Quale, per
buona sorte, era di piil, U suo migliore
amico. Eccoti dunque del pari, uom celebre
ed amico mio carissimo, i sei miei figu.
Essi sono, vero, il frutto d'una lunga e
laboriosa fatica, pur la speranza fattami da
piü amid di vederla, almeno in parte, com-
Zijn reis naar Londen op rijpen leeftijd doet
Handei's grootsche schim voor zijn geest op
rijzen en hij concipieert de twee oratoria;
„Die Schöpfung" (op een naar Milton's
„Paradise lost" geschreven libretto, dat voor
Handel was gedacht) en „Die Jabreszelten".
Vakmatig gesproken beeft ieder componist
van Haydn's werk geprofiteerd. Zijn compo-
Joseph Haydn bij het klavier aan den arbeid, gravure van Luigi Schiavonetti naar
een schilderij van A. Guttenbrunn.
pensata, m'incoraggisce, cke questl parfi
siano per essermi un giorno, dl qualche
consolazione. Tu stesso, amico carissimo
nell' ultimo tuo soggiorno in questa capitate
me ne dimostrarsto la tua saddisfazione.
Questo tuo suffragio mi anima sopra tutto,
perctié io te li raccomandi e mi fa sperure,
che non ti sembreranno del tutto indegni
del tuo favore. Piaciati dunque accoglierli
neeren stond in rechtstreeksch verband met
de praktijk van het musieeeren, niet alleen
door de mogelijkheid om het genoteerde on
middellijk met een onder zijn leiding staand
orkest te controleeren, maar ook door het feit
dat hij ieder toenmalig gebruikelijk instru
ment zelf bespeelde en dikwijls beter dan de
orkestleden zelf wist, hoe iets tot klinken
kon worden gebracht.
Q 'fZAro dj j/ÜT- li/ Vecdjjo (Xv>x
hS^-SiJo wdro zJvmftro J?*~
Het handschrift van Haydn. Italiaansch briefje aan den Weenschen muziekuitge
ver Art ar ia)
benignamente ed esser loro, padre, guida ed
amico Da questo momento io ti cedo 1
miei diritti sopra di essi, ti supplico pert»
di guardane con indulgenza i difetti, che
l'occhio parziale di padre mi puö ave celati
e di continuar, loro malgrado, la generosa
tua amicizia a chi tanto l'apprezza, mentre
sono di tutto cuore il tuo sincerissimo
amico.
W. A. MOZART-
"Vienna il 12 settembre l~8ö.
Aan mijn dierbaren vriend Haydn,
Als een vader die besloot zijn kinderen de
wereld in te zenden, zoo meen ik thans
evenzoo dezelve te moeten toevertrouwen
aan de bescherming en beveiliging van een
beroemd man, die bovendien door een
gunstige beschikking
van het lot, zijn beste
vriend is. Ziedaar dan,
gij die tegelijkertijd
beroemd man en mijn
zeer dierbare vriend
zijt, mijn zes kinderen.
Zij zijn, het moet ge
zegd, de vrucht van
langen en moeizamen
arbeid, en alleen de
hoop dien arbeid ten
minste ten deele be
loond te zien, zooals
meerdere vrienden mij
zegden, geeft mij den
moed, dat deze parti-
ties mij eenmaal tot
troost mogen zijn. Gij
zelf, dierbare vriend,
hebt mij u we tevreden
heid betuigt, tijdens
uw laatste verblijf in
deze hoofdstad, üio
steun in dese hegees- IF. A. Mozart,
ter t mij bovenmate,
omdat ik %e u mocht aanbevelen en zulks
doet mij hopen, dat zij uw gunst, niet geheel
en al onwaardig zullen zijn. Het moge u
an ook behagen dezelve goedgunstig te
aanvaarden en hun een vader, een gids en
een vriend te zijn. Van dit oogenblik af,
sin ik u al mijn rechten op hen af, doch
ik verzoek u tevens hun gebreken goed
moedig onder de oogen te willen zien, welke
een partijdig vaderlijk oog wellicht over het
hoofd zag, en huns ondanks, mee edel
moedige vriendschap te blijven betvaren voor
hem, die deze zoozeer op prijs stelt, en die
zich van heeler harte uw meest oprechte
vriend noemt.
W. A. MOZART.
li September 118*.
Geen componist wist een partituur zoo vol
maakt in overeenstemming met 't innerlijk ge
hoorde klankbeeld te realiseeren; bij niemand
klinkt het orkest zoo klaar, doorzichtig en
evenwichtig, en waar Beethoven somwijlen
voor problemen stond, daar slaagde Haydn
met de meest voor de hand liggende middelen.
De belangrijkste symphonieën ontstonden
na de Londensche reis voor het orkest van
Salomon, en voor de „concerts spirituels" te
Parijs, onder de bijnamen van: L'Ours, La
Poule, Le Midi, La Reine, etc. Complimenteus
aan het adres der Parijzenaars, nam Haydn
een Fransch amoureus wijsje als thema van
het Andante van laatstgenoemde symphonie.
Behalve dit honderdtal symphonieën, waar-
vari men hier door te groote orkest-bezettingen
zelden een juisten indruk krijgt (Haydn be
schikte bij den vorst
Esterhazy over een uit
muntend orkest van ten
hoogste vijf en twintig
man), behalve de
reeds genoemde nim
mer gespeelde zestig
Divertimenti, verrijkte
dit genie de muziek nog
met evenmin tot klin
ken komende: 45 strijk
trio's, 7 strijkkwartet
ten, 31 kwartetten en
trio's voor blazers en
strijkers, 6 cello-concer
ten, 40 piano-trio's, 14
concerten voor piano en
orkest, 175 werken voor
baryton (een soort
cello), 18 opera's, 15
missen, 27 motetten, 4
oratoria, 11 ouverturen,
7 strijkkwintetten en
niet minder dan 83
laydns vriend. strijkkwartetten.
Men verkrijgt bij een
enum-eratie van dit levenswerk wel een
eigenaardig begrip van het concertleven dezer
dagen, of beter van het concertbedrijf I, waar
men zoo éénmaal per jaar een sonate hoort
spelen of tweemaal per seizoen twee der
drie-en-taohtig strijkkwartetten hoort ver
tolken.
Indien men de nagedachtenis van den mees
ter wil eeren, indien men de instrumenten
tot feestgeluid wil stemmen, dan is de ver
klanking een dezer laatste het meest zinrijk;
want indien zijn geest ooit geheel naar eigen
aard zich muzikaal heeft geuit, dan is het bij
voorkeur in den kwartetstijl. Hij is hiervan
de werkelijke schepper, al hebben ze ook aan-
vfcukelgk ^Divertimento" als titel, «a al
In liet vaderland van den
componist.
Te Eisenstadt, de hoofdstad van het Bur-
genland, waar Joseph Haydn een menseben-
leeftijd lang heeft geleefd en gewerkt, zal ter
gelegenheid van den 200sten geboortedag
van den grooten componist een reeks van
feestelijkheden plaats vinden. Deze werd
Vrijdag geopend met een uitvoering in de
Bergkerk, waar Haydn begraven ligt, van
„Sieben Worte", ter gelegenheid van Goeden
Vrijdag.
Op 3 April zal in het particuliere museum
van S. Wolf een herdenkingstentoonstelling
worden geopend, waarop in tegenwoordigheid
van den Oostenrijkschen
Bondspresident, de Bonds-
regeering en tal van andere
eere-gasten onder leiding
van den directeur van de
Weensche Staatsopera, Cle
mens Krause, de te Eisen
stadt ontstane en voor het
eerst in de Bergkerk
uitgevoerde Nelson-
Messe zal worden ten
gehoore gebracht, met
medewerking van het
koor van de Weensche
Philharmonie. Des
middags zal In de
rerk van den Heili
gen Martin, met welke
kerk Haydn
eveneens In
nauwe relatie
stond, een mil.
zikaal wijdings
uur worden ge
houden met
medewerking
van artisten van
de Weensche
Staatsopera on
der leiding van
prof. Ferdinand
Grossmann.
Op 7 Mei zal
de mannenzang-
vereeniging
„Kayda" te
Eisenstadt een
feestconcert ge
ven, waarbij o.a. „Sommer" uit de „Jabree»
zeiten" uitgevoerd zal worden.
Op den eersten Pinksterdag zal een knapen»
koor uit Weenen een Haydn-uitvoering gevea
en op 1 Juni zal de kardinaal vorst-aarts»
bisschop Dr. Piffl het door vorst Esterhazy
opgerichte nieuwe Haydn-mausoleum inwijden.
Het gebeente van den componist zal uit bet)
huidige graf plechtig naar de nieuwe rust»
plaats worden overgebracht. Hierbij zal weder
om een {e Eisenstadt ontstaan oratorium,
De bariton-viool, het lie
velingsinstrument van*,
prins Esterhazy, waar
voor Haydn veel geschre
ven heeft. j
De schedel van Joseph Haydn.
waarschijnlijk de Harmonie-Messe ten gelioora
worden gebracht.
Op 19 Juni zal het Internationale Genoot
schap voor Moderne Muziek ter gelegenheid
van zijn Congres te Weenen in de Pfarrkirche
een feestconcert geven.
Een concert te VGravenliage. i
Op Woensdag 30 Maart a.s., des avonds ta
acht uur, wordt vanwege de vereeniging Ne
derland-Oostenrijk, als hulde aan de nage
dachtenis van den grooten Oostenrijker, een
Haydn-herdenking in „Diligentia" gehouden.
Aan dit concert verleent de orkestvereeniging
„Musica", onder leiding van haar dirigent
F. E. A. Koeberg, haar medewerking; mejuf
frouw Bertlia Reeser, sopraan, zal eenigq
liederen zingen.
A
Het werk van Haydn als componist omvat
meer dan 150 simphonieën, 83 quartetten, 24
trio's, 19 opera's, 5 oratoria (met inbegrip van
de Sieben Worte des Erlösers am Kreuze"),
163 stukken voor bariton, 24 concerten voor
verschillende instrumenten, 15 missen, 10
kleine kerkelijke stukken, 14 klavier-sonaten
met of zonder begeleiding, 12 Duitsche en Ita-
liaansche liederen, 39 canons, 13 drie- of
vierstemmige gezangen, de harmonie en het
accompagnement van 365 oud-schotsche liede
ren en bovendien een groot aantal divertimen
ti, phantasieën en vierstemmige stukken voor
instrumenten.
Prins Nicolaas IV Esterhazy, Haydn's voor-
name beschermer.
draagt hij ze aan God en alle Heiligen op.
(„In nomine Domini"; „Laus Deo et B(eatae)
V(irgini) M(ariae) et om(nibus) S(anctis)".
Met vier zingende, ritselende en tokkelen
de Instrumenten speelt hij het spel van ver
springende en elkander opvangende, wegstui
vende en elkaar omarmende melodieën; een
verliefd spel zijner eigen passie voor de
schoonste der Muzen.
MARIUS MONNIKENDAM.
De tijd, waarin Haydn geboren werd, was
ëeo eeuw van geluk. De menschheid scheen
het leven op aarde als een spel te beoefenen
en door niets ter wereld liet zij haar vertrou
wen in de toekomende dingen verstoren. Het
leven scheen een dans, die met de perfecte
ordonnantie van een correct savoix-vivre werd
uitgevoerd. Men leefde als vogels in de lucht,
losjes zwevend door de wijde ruimte der wereld,
in contact met het zichtbaar omringende, met
de zou, met het blauw der lucht en het groen
der aarde. Men beminde het leven om zijn echt
heid, om zijn goedheid, om zijn kracht, om zijn
Warmte, om zijn kleur, om het leven zelf.
Het land waarin Haydn opgroeide was prach
tig als Arcadië: de aarde geurde er met het
aroma van bloeiende velden en naaldbosschen,
waartusschen de eeuwig blauwe Donaustroom
ruischte. De kinderen speelden op de heuvel
toppen; het volk arbeidde op de wijnbergen
pe primitieve wagenmakers-woning te
Rohrau, waar Haydn geboren werd,
en tn de tuinen der aarde. Het lied sprong de
menschen uit de keeil en wat niet zong, dat
speelde of danste in de zorgeloosheid van het
bestaan.
Het land heette; Oostenrijk, en de hoofdstad:
Weenen.
Waar 0p het land ongekunsteldheid en blij
heid den boventoon voerden, daar werden zij
in de wereldst;a(i gepolijst en gescherpt met alle
gratie en elegantle> he(. RocoC()tijdperk eigen.
Voorname Uk aristocratie gaf hierin lei
ding', kd 'UJ,. Voild een gToot deel der cultuur
haar u jpkUn(t: door den adel verkreeg
ook de m hehh» aanzIen dat Haydn en tijd-
Eenooten 0 gelegateerd. De hoven der
Ester S'waren Mtr"n'a van Swieten's en
Apponyi3 ^kpiatitsgjh waar de
?0<Ïfwerden geciütivuit die
t de broosheid en vW£,?f leven TOrlieP
stond, had het lichte der sierljjk m^zlek ont"
buigzame der galante manieren. g^ren' h<?
pende, geestige, dansende, zorgej^^ d®cllen"
lukkige tijdgenooten. er se
Het is wonderlijk te bedenken, dat de
van een armen wagenmaker uit het boeren,
plaatsje Rohrau: Joseph Haydn, ziCh al
verfijning van beschaving kon eigen tnaken-
het is onbegrijpelijk hoe hij van al heit otnrin.
gende zelf nog een subtielen muzikalen uit.
drukkingsvorm wist te openbaren, maar toen
bij geboren werd, verklapte een uze hem
hiervan het geheim.
Franz Joseph Haydn werd geboren ln den
nacht van 31 Maart1 April van het jaar 1732
ln het Kroatische marktplaatsje Rohrau, als
zoon van een wagenmaker. Dank zij, naar eigen
opmerking, zijn „zwakke, doch aangename
stem", werd hij op 8-jarigen leeftijd door den
kapelmeester van den St. Stefanusdom te Wee
nen, Georg Reutter, aldaar aangenomen. Hij
ontving er een voor dien tijd gewone alge-
meene en muzikale opvoeding. Op zijn elfde
jaar componeerde hij een Mis.
Op z'n zestiende jaar sneed hij een zijner
medeleerlingen met een schaar zijn vlecht af
en kreeg z'n congé, mede doordat z'n mooie
jongensstem muteerde.
Nu begon een harde strijd om het dagelijksch
brood en meer dan eens verwisselde hij een
maaltijd met een concert. Na jarenlange ar
moede verbeterde zijn positie door connecties,
baantjes en bestellinkjes.
Een eerste opera „Der neue krumme Teufel"
bleef niet zonder succes, maar de overheid ver
bood het stuk oiA duistere motieven.
Op 27-jarigen leeftijd ontfermde "zich grsaf
Morzin over Haydn door hem te benoemen tot
muziekdirecteur zijner kapel, met vrije inwo
ning en een honorarium van 200 fl. per jaar.
Toen beging Haydn het ongeluk een kijflus-
tige en bigotte dochter van een Weenschen
kapper te trouwen, die hem veertig jaar lang
het leven verzuurde. Hij besteedde haar ten
slotte uit hij een vriend, waar zij stierf.
In Mei 1761 werd Haydn van finantieele
zorgen bevrijd, door zijn benoeming tot kapel
meester van vorst Paul Esterhazy (op het ge
lijknamig landgoed), een der kunstlievende
magnaten van Hongarije.
Het leven op deze immense bezittingen riep
de dagen der Medici's in herinnering, of de
omgeving der Lodewijken, zóó zelfs, dat de
Fransche prins Rohan bij zijn bezoek moet heb
ben uitgeroepen „In Esterhazy heb ik Ver
sailles terug gevonden
Als Kelly, een beroemd opera-tenor, eenige
dagen bij Haydn komt vertoeven en hij in vor
stelijke equipage, die ter beschikking van den
ouden meester stond, wordt rondgeleid, waant
hij zich in een aardseh paradijs.
't Is hier, dat de meeste composities ont
stonden en van hier uit verbreidde Haydn's
roem zich weldra over de grenzen van het
land en van het continent. Zestig jaar, gewor
den, ondernam hij zijn eerste buitenlandsche
reis, en wel naar Londen. Hij vond er veel,
zijn werk bewonderende componisten: Clemen-
ti, Oussek, Cramer e.a.het vermaarde or
kest van den dirigent Salomon en hij maakte
de grootsche uitvoeringen der Handelsche ora
toria mee. Hij keerde terug met den tekst van
„Die Schöpfung" en van „Die Jahreszeiten"
met een eeredoctoraat van de universiteit van
Oxford en met 24000 Oostenrijksche guldens.
In 1801 werd hij tot eerelid der Amsterdam-
sche muziekvereeniging „Felix Meritis" be
noemd in 1802 tot lid van het Nationaal In
stituut te Parijs in 1804 tot eereburger der
stad Weenen in 1807 tot lid der „Société
Académique des enfants d' Apollon" te Parijs.
Zijn laatste werk ontstond in 1806 een
strijkkwartet en dit opus slaat op de eerste
maten van een vocaal kwartet op de woorden:
„Hin 1st alle meine Kraft, alt und schwach
bin ich."
Hij stuurde dezen muzikalen zin als visite
kaartje rond aan al zijn vrienden, en stierf den
31sten Mei 1809.
Maar dit visitekaartje was méér dan een
uiting van humor het was een symbool van
zijn algeheel© opvatting van het leven, dat vol
komen parallel liep met hetgeen de muziek
voor hem beteekende, n.l. een geestrijk spet.
