„LOCARBITS"
IN MEMORIAM DR. J. TH. DE VISSER.
Groene Kruis Heest-Bonbons,
KARDINAAL HERBERT VAUGHAN.
«I
VRIJDAG 15 APRIL 1932
SCHERP CONTRAST, k m. de koningin en prinses
alarmpistolen onder de
JULIANA TE AALSMEER.
KATHOLIEKEN ONVERDRAAGZAAM?
Een onverwachtsch bezoek.
Belangstellende informaties naar het
kweekershedrijf.
HET FLORAPARK TE NOORD WIJK
Opening door minister Ruys
Beerenbrouck.
Gister heeft te Noordwijk de «^ing Plaats
HERDENKING IN DE TWEEDE
KAMER.
Een oppervlakkige kennis van Duitsch-
land is voldoende om te weten, dat de pro-
testantsche candidaat de verpletterende
meerderheid behaalde in de overwe
gend katholieke deelen van het Rijk.
DE VOORZITTER VAN DEN
RADIORAAD HERDACHT.
NEDERLANDSCHE STEENKOOL
NAAR DUITSCHLAND
Geen grootere invoer uit ons
1 'id te verwachten.
Leveranties voor experimenteele
doeleinden.
PRINS HENDRIK BETUIGT ZIJN
DEELNEMING.
HET STOFFELIJK OVERSCHOT
F. BARON VAN PALLANDT VAN
ROSENDAEL. f
VUURWAPENWET.
Voor handhaving van orde en
veiligheid zeer gewenscht.
DE LES DER ERVARING.
BIJ HET EEUWFEEST ZIJNER
GEBOORTE.
Missionaris, Bisschop, Organisator.
De Katholieken heeten sectarisch, onver
draagzaam en graag op baantjes.
Deze beschuldiging wordt wel in een
eigenaardig licht gesteld door twee sim
pele dagbladberichten over twee recente
feiten van wereldbeteekenis.
Schrijvend over de voorloopige sternmin
gen voor de candidaatstelling voor het
Gistermorgen brachten H.M. de Koningin en
K- H Prinses Juliana met klein gevolg
H.
I „„„orwach'ts een bezoek aan Aalsmeer.
president.bC lap in de Vereenigde Staten van hooge gasten arriveerden om-streeke half
XT A frt Ó»>1 1.* n KT T 4 TT ..f I 1
Noord-Amerika
van 8 April
constateert de N.R.Crt.
De poging om nog eens te komen met
oud-gouverneur Alfred Smith als democra
tisch candidaat is dus wat betreft den
elf per auto en namen eerst het drukke be
drijfsleven in de veiling „Bloemenluri" in
oogenschouw.
H.M. en de Prinses werden ontvangen door
den secretaris van den Aalsmeerschen Tuin-
bouwbond en den voorzitter van „Bloemenlust".
staat New-York, afgewimpeld. De kansen j Koningin en de Prinses onderhielden zich
vau Ai. Smith schijnen nu wel te z«n s<!' langen tijd met verschillende kweekers om zich
annuleerd. Ook in den staat Wisconsin iee persoonlijk van den gang van zaken, die ook
gouverneur Franklin Roosevelt het in de bloemisterij allesbehalve rooskleurig is.
nen van Smith en wel met zeer aan^'en op de hoogte te stellen.
meerderheid. Smith was naar J" Daarna bezochten de hooge gasten de Cen-
erinneren zal bij de vorjf® ^1CHopWeii up t.rale Aalsmeersche veiling, waar de directeur
kieziug Hoover's tegencandidaa en de voorzitter van het bestuur de Koningin
een reusachtig aantal s ljsg6nde en de Prinses rondleidde,
vereenigde, werd hij op Mer onderhielden zij zich met verschei-
terslagen. Hoewel ing af op bet jeit dene kweekers.
bezat, stuitte zijn verk Tegen haif twaalf verliet het hooge gezel-
s.^ i
i
Het St. Joseph's college, de groote stichting van kardinaal Vaughan.
dat hij Roomsch was. Dat schijnt in de
Ver. Staten
bezwaar te zijn
kiezers.
vooralsnog een onoverkomelijk schap weer per auto Aalsmeer,
voor de meerderheid der
Doodbedaard wordt hier dus nogmaals
herinnerd aan het trouwëns onloochenbare
feit dat de man, die vier maal gouverneur
Van den machtigsten staat van Amerika
is geweest en meer stemmen op zich ver
eenigde dan ooit één democratisch candi
daat in de Ver. Staten, geen kans heeft op
het presidentschap „omdat hij Roomsch
was". Voilé, tout.
Zondag koos ook het Duitsche volk zijn
president. Men weet, dat von Hindenburg
een vroom protestantsch Christen ia.
Welnu, het „Alg. Handelsblad" schrijft:
Interessant is het voorloopig te constatee-
ren dat Hindenburg in 22 van de 35 kies
districten de absolute meerderheid, meer
dan de helft aller stemmen gekregen heeft,
en wel in de drie Silezische districten en
voorts in Maagdenburg, Weserend, Ham
burg-Zuid, Westphalen Noord en Zuid, Hes-
sen-Nassau, Keulen-Aken, Trier, Düssel-
Met Dr. de Visser is Iemand heengegaan,
die van partijman in eenigszins engen zin, zich
ontwikkeld heeft tot een nationale figuur bp
uitstek, ja tot den nationalen redenaar, op
wiens ongemeen redenaarstalent bij vaderland-
sche gebeurtenissen nooit vergeefs een beioep
werd gedaan.
't Was deze welsprekendheid, die hem ook in
de Kamer maakte tot zulk een eminente fieuur.
Maar -deze welsprekendheid was het niet a -
leen Et zijn voorbeelden te over dat wrispre
kendheid alleen in de Kamer in de verste vei e
geen voldoende waarborg is voor een dommee-
reind© of zelfs invloedrijke positie.
De waarlijk beheerschende plaats, door Ir- aP
Visser in ons parlement ingenomen, berustte
vooral op zijn gave en rijk begaafde persom U
heid. Hij was een man van ongemeene -
kwaamheid, toewijding en onbaatzuchtig ei
»au uo 1 die een waarlijk grootsche taak heeft gev -
de Ver. van Bloem- den als uitvoerder der pacificatie-gedack
afdeeling Noordwijk van N zijn wein.ig dienaren der Kroon gewast, die
boheneuituur s'preker dank U-eel, zoo gewichtig en zoo moeilijk werk
gehad vau de bloemententoonstelü g
pa*k 1!^2 t an genoodigden sa-
Te elf uur waie a - .t.he,! tegen.
men gekomen om bij d© v
wooi-diig te zijn. Meer, voorzitter van de
De beer J. C. v. d. wee*,
onthield hij zich en bleef weg.
Wij mogen betreuren, dat Dr. de Visser toen
niet een krachtiger houding, de houding van een
leider, heeft aangenomen, wij mogen den
ken dat als hij dit wel gedaan had, de uit
slag' waarschijnlijk een andere zou geweest zijn
en er niet zulk een geweldige slag aan ons
parlementaire leven zou zijn toegebracht
we mogen niet de oogen sluiten voor de moei
lijkheid der positie, waarin de door zijn volge
lingen ten deze verlaten leider verkeerde.
In den aanvang van de vergadering der
Tweede Kamer gistermiddag heeft de voor
zitter mr. J. R. H. van Schalk de volgende
herdenkingsrede gehouden:
een woord van w<elk^ totgtandkomen fler ten.
t"nsatelUng hadden meegewerkt. Hij sprak
den wensch uit, dat het Florapark aller be
langstelling mocht gemeten en iets zou bij
dragen om het verbruik van bloembollen voor
tuin- en parkbeplanting aan te moedigen en
uit te breiden.
dorf-Weet, Beieren en de Pfalz, Dresden^ apralt de burgemeester van Noord
hebben volbracht als dr. de Visser.
Op één punt willen wij nog even openharu*
wijzien.
Bauzen, Leipzig, Würtemberg Baden, Hes
sen-Land en Hamburg, terwijl hu de rela
tieve meerderheid behaalde in i
te weten Oost-Pruisen, Berlijn, Potsdam I
en II, Frankfurt a/d Oder, Dusseldorf-Oost
en Mecklenburg.
Hitler behaalde de absolute meeiderheid
slechts in het district Pommeren, en de
relatieve in Thüringen, Sleeswijk-Holstein
en Hamnover-Oost.
De onverdraagzame schreeuwers, die
hun medeburgers om geloofsredenen buiten
ambten willen bannen, moet men niet on
der de katholieken zoeken.
Zij eischen hun recht, maar gunnen het
zelfde aan anderen. Dat hebben b.v. onze
Katholieken beneden den Moerdijk getoond,
toe zij aan de kleine protestantsche min
derheid ook vertegenwoordiging gunden in
raad, provinciale Staten en zelfs in de
Tweede Kamer, in dagen, waarin dit aan
de groote katholieke minderheid boven den
Moerdijk nergens werd gegund.
De Katholieken zijn het eens met hun ge
loofsgenoot Alfred Smith, die zijn meester
lijken brief aan den protestantschen advo
caat Charles Marshall in April 1927 besloot
hiet het even fiere als vrome woord
„I join with fellow Americans of all creeds
in a fervent prayer that never again in
this land will any public servant be chal
lenged because of the faith in which he
has tried to walk humbly with his God
wijk <ie heer J- B. J- van de Mortel, die er
op we'-s ciat in dezen tijd in Noordwijk nog
mannen'gevonden worden die niet moedeloos eea ^^tand
het hoofd laten hangen, die niet, ondanks de
moeilijkheden, waarin ook het bloembollenbe-
üvin' verkeert, met de handen in den schoot
zitten.
Dan was het woord aan de® minister van
Binnenlandsche Zaken en Landbouw.
Daar zijn er onder ons, Katholieken, d'ein
dr. de Visser steeds rijn blijven zien den ouuen
wapenvriend van ds. Bronsveld, en die hem zun
houding in 193S ten aanzien van het
schap bij den H. Stoel, toen hu bij de beslis
sende stemming afwezig bleef, nog steed.
kunnen vergeven.
Wat de eerste grief betreft, deze berus
Rede van minister Ruys.
Minister Ruys de Beerenbrouck wees erop,
hoe dit Florapark getuigenis aflegt van het-
geen de ondernemingslust van de bloembollen- geweest als ds. Bronsveld, berust op
kunstenaars, van dit gewest vermag, die met I J
moed weerstaat aan de economische inzln-
II UIIÖVCIOI-CIAIXI.
Zeker, aanvankelijk ging dr. de Vissei
ds. Bronsveld samen. Maar hij heeft zich J
van dezen anti-papist afgescheiden, toen -
de Ohrlstelijk-Historischen in de richting
een onverzoenlijk anti-papisme wilde sturen.
Jarenlang dan ook was dr. de Visser een aer
krachtigste bevorderaars van het samengaan
der Rechtsohe Partijen. En van Katholieken,
die met Dr. de Visser van nabij verkeerd heö-
ben, vernamen wij meermalen, dat sommiger
oordeel, als zou dr. de Visser, zij het onder
vriendelijker schijn, toch een even fel anti-
king. welke ons volk onder de volkeren drukt.
-.-r jctl-, moor In IlAt D!1-
een zeer te betreuren misverstand. Het tegen
deel is waar: herhaaldelijk hebben Katholieken
j van dr. de Visser de meest aangename en
Voor wie Noordwijk, en meer in het dij- ]oya,e me(jewerking en steun ondervonden. Na
zonder de voormannen van de afdeeling tUUrlijk:, als protestant stond hij steeds tegen-
Noordwijk der Algemeene Vereeniging voor m,er het Katholicisme, gelijk wij, Katholieken,
Bloembollencultuur kent, baart dit geen ver- staan tegenovei- liet Protestantisme. Maar mee-
wondering. Bij hen schuilt durf en onderne- ninggVersChil, zelfs op godsdienstig gebied,
mingsgeest van oudsher. wederzijds waardeering en, waar mogelijk
De minister sprak zijn verwondering ui ea noodig( samenwerking niet uit.
voor dit resultaat van doorzettingsvermogen, En wat nu dr. de Visser's houding betreft,
en samenwerking, welke in staat waren zoo jn lg25 by de behandeling van het amende-
iets schoons tot stand te brengen. ment-Kersten aangenomen, ook wij betreuren
De minister verklaarde daarna de tentoon- die_ Maar wy moeten tooh, willen wij eerlijk
stelling voor geopend. zijn, erkennen, dat dr. de isser op dat mo
ment in een uiterst moeilijke positie verkeerde.
Na een rondgang over het terrein, werden Benerzijds had hij, als Minister in het Kabinet-
in het restaurant ververschingen aangeboden. Ruya de Beerenbrouck, zpn medewerking met
onthouden aan de instandhouding van het Ge
zantschap bij den H. Stoel. Maar als Kamerlid
en leider van zijn fractie moest hij ervaren, dat
,1 hii ziin eeheele groep ten deze tegen zich had.
d.i. Ik hoop met alle Amerikanen van elke besloot bi;j tot onthouding. Hij wilde niet
geloofsbelijdenis in een vurig gebed, dat in t0g,en het Gezant9chap stemmen, maar cm de
dit land nooit meer een ambtenaar een ver- gev0ejens zijner partijgenooten In deze delicate
wiit zal treffen om het geloof, waarin hij quaestie niet te kwetsen, meende hij ook niet
Dacht nederig God te dienen." zijn stem ervoor te mogen uitbrengen. Dies
Geachte medeleden,
Hedenmorgen bereikte ons het bericht van
het overlijden van een onzer vroegere medele
den, den Minister van Staat dr. J. Th. de Vis
ser. Dit sterfgeval laat de Kam^r niet onbe
wogen. Gedurende een 23-tal jaren deel
maakt hebbende van dit college, stond hij bij
ons in groot aanzien.. Deze rijke geest zocht
zijn kracht nooit in kleine politiek, maar
trachtte het staatkundig gebeuren ook in zijn
onderdeelen op een breeder plan te brengen
en in een hooger licht te zien. Zijn redevoe
ringen waren meesterstukken van vorm en
edel van gehalte. Heel zijn leven, heel zijn
streven werd beheerscht door het element van
verzoening en eenheid, waarvoor hij de in
spiratie vond in zijn krachtige geloofsovertui-
ainz Zijn verzoenende werkdadigheid bereik
te wel haar hoogtepunt, toen hij als Minister
van Onderwijs met medewerking van de Sta-
ten-Generaal erin mocht slagen zijn L. O.-wet
van I920 tot stand te brenSen: de kroon p
ziin wetgevenden arbeid.
pe Kamer betreurt diep, dat deze naaonaie
persoonlijkheid aan land en volk is ontvallen.
De Minister van Justitie Z. Esc. mr. dr. J.
Donner sprak daarna als volgt:
rijke leven aan land en volk werd geschon-
Zijn ziel ontvange thans in volmaaktheid de
eeuwige heerlijkheid, welker glans dit aard-
sche leven reeds voor hem verlichtte.
De Kamer hoorde deze redevoeringen staan
de aan.
In den radio-omroep is gisterenavond dr. de
Visser herdacht als de voorzitter van den
Radioraad.
De A. V. R. O. onderbrak haar programma
voor enkele minuten van stilte, waarna de heer
Vogt enkele woorden wijdde aan de gedach
tenis van hem, die zoo onverwacht heenging
en wiens dood een groot verlies beteekent vooi
Nederland, maar in het bijzonder voorden
radio-omroep.
Voor de N C. R. V. wijdde het lid van den
Radioraad prof. mr. P. S. Gerbrandy woorden
van eerbiedige hulde aan den man, die vooi
enkele jaren werd geroepen om leiding te geven
aan den Radioraad en tot op zijn laatste ziek
bed vol «ver deze taak is bl«ven vervullen.
In hem "ing heen een man van heel aparte
talenten, van wien door vriend en tegenstander
zal worden getuigd, dat h« groeten invloed
■heeft geoefend op publiek terrein. Al zijn han
delen en arbeiden had een hechten prmcipiee-
len grondslag.
Elke uitwendige pressie was hem vreemd. Hij
won en wilde overwinnen door overtuiging,
door vriendel«kheid. Zoo was h« als voorzitter
van den Radioraad de h« uitstek voor die taak
aangewezene. H« kon niet nalaten dit werk te
zien in verband met hetgeen beteekems heeft
voor heel het volk. Samenwerking, op dit ter-
rein vooral zoo noodig, beteekent persoonlijk
contact. Dat bracht dr. de Visser ruim in toe
passing. Wat b« dezen omgang treffen moest,
was z«n mildheid van optreden en de over
tuigende teekening van personen en zaken.
Spr. memoreerde dan dr. de Visser's liefde
voor ons Vorstenhuis en garnsch ons volk, welks
vriend h« was, in het b«zonder van het Chris-
tel«ke deel.
In dr. de Visser verliezen de leden van den
Radioraad' een hooggeachten voorzitter en
vriend verliest de Minister van Waterstaat
een eerste rangs adviseur, verliezen de omroep
organisaties een vriend, wiens wensch het was,
dat op dit gebied zou heerschen vrede, die
tevens de radio niet alleen dienstbaar wenschte
te maken aan de nationale cultuur, maar ook
aan Jesus Christus.
Geeft niet langer Dw goed geld aan mindei»
waardige, meestal veel te dure hoestmiddeltjea
zijn prima; niet te duur en helpen afdoende
tegen alle gevatte kou, heeschheid, verkoud
heid, enz. Worden bij millioenen gebruikt-
In de Engeische bladen'werden berichten ge
publiceerd volgens welke in Engeische m«n-
bouw-kringen werd verklaard dat verscheidene
Duitsche gasfabrieken ertoe zouden z«n over
gegaan In plaats van tot dusver kolen uit Enge-
land te koopen deze ui-t Nederland te betrek
ken.
Deze geruchten vinden hun oorzaak in het
feit, dat Dultschland tracht den invoer van
kolen zooveel mogel«k te beperken.
Naar w« in verband hiermede van goed in
gelichte rijde vernemen is er geen sprake van
een grooteren kolen-Invoer uit Nederland.
Ook de werkelijke invoer van Nederlandsche
kolen naar Dultschland Is volgens de cüfers
van de laatste maanden niet verhoogd, zoodat
alleen reeds op grond van deze c«fers bedoelde
berichten onjuist moeten zijn. Bovendien heb
ben de Duitsche gasfabrieken niet het voor-
nemen tot het betrekken van Nederlandsche
steenkolen over te gaan. Wel hebben gedurende
de laatste maanden uit Nederland leveranties
voor experimenteele doeleinden plaats gehad,
welke wellicht aanleiding zijn geweest voor de
verkeerde meening in Engeische m«nhouw-
kringen
Z. K. H. Prins Hendrik bracht gisterenmiddag
een bezoek van rouwbeklag b« de weduwe van
den overleden Minister van Staat, dr. J. Th. de
Visser.
Gisterenmiddag is het stoffelijk overschot van
dr. de Visser van het Roode Kruis Ziekenhuis
te 's-Gravenhage naar z«n woning overgebracht.
Maandag zal een rouwdienst gehouden wor
den welke geleid zal worden door ds. Welter,
waarna de teraardebestelling te Rotterdam
plaats heeft.
Mijnheer de Voorzitter,
Ook de Regeering is zeer onder den indruk
van het zoo onverwacht verscheiden van den
Minister van Staat, dr. de Visser.
De levenskracht, hem op rijn gevorderden
leeft«d nog zoozeer kenmerkend, is wel spoe
dig gebroken.
In het parlement ligt van dit rijke lev6n
een belangrijk stuk. Als Kamerlid was h« ja
ren lang een der meest op den voorgrond tre
dende figuren, als Minister is het hem gege
ven geweest de onderwijspaeificatie een ar
beid zoo geheel in overeenstemming met zijn
irenische natuur tot afsluiting te brengen.
Maar ook huiten het Staatkundig leven zijn
z«n beteekenis en invloed groot geweest. Men
zegt niet te veel, wanneer men hem ken
schetst als een b« uitstek nationale figuur,
wiens streven steeds weder op samenbinding
was gericht.
Zoo laat dr. De Visser op velerlei gebied
een duidelük spoor achter. Ook de Regeering
gedenkt met groote dankbaarheid wat in dit
JHR. MR. A. F. O. VAN SASSE
VAN YSSELT
Omtrent de huldiging van Jhr. Mr. van Sasse
van Ysselt ter gelegenheid van zijn SOsiten
verjaardag op Woensdag 20 April a.s. verne
men w« dat de jubilaris dien dag des namid
dags te 3 uur in het Geb. van het Prov. Ge
nootschap te 's Bosch door eene commissie zal
worden ontvangen en geleid naar de vergader
zaal, alwaar o.a. de voorzitter van het comité
mir. F. J. van Lan,schot, hem namens dat comité
zal toespreken.
De jubilaris houdt tot 5 uur receptie.
Gisteren overleed te Leiden na een langdu
rige ziekte de heer F. J. W. baron van Pallandt,
Heer van Rosendael en Keppel, bewoner van
het Kasteel Rosendael, b« Arnhem.
M. ARNOLDTS f
In den ouderdom van 69 jaren is te Sit-
tard overleden de heer M. H. F. Arnoldts. oud
wethouder dier gemeente en oud-gemeente-
ontvanger aldaar.
De Minister van Justitie hl«ft bl«kens de
memorie van antwoord aan de Tweede Kamer
inzake het wetsontwerp tot wijziging en aan
vulling van de Vuurwapenwet-1919, van oor
deel, dat het voor de handhaving van orde en
veiligheid zeer gewenscht is, ook de alarm
pistolen onder de voor vuurwapenen geldende
regeling te brengen en ze niet in den vrijen
handel te laten-
De minister herinnert aan den op 10 De
cember 1.1. plaats gehad hebbenden roofover
val in een wisselkantoor te Rotterdam, waar-
b« één der aanvallers den kassier met een
alarmpistool te lijf ging. Niet alleen slaagde
de overval, maar de kassier kreeg ook licha-
mel«k letsel. Ook b« een overval in het post
kantoor te Ginneken op 12 December d.a.v.
gebruikte de dader met succes een alarm-
P Wordt het alarmpistool onder de Y'uurwa-
pen-wet gebracht, dan wordt de verkrüging
van beschikking daarover als verweermiddel
niet buitengesloten. De bedoeling is v.nl., dat
zi1 in wier handen een alarmpistool een ge
vaar kan opleveren, van het bezit daarvan
worden uitgesloten. De aan den minister be
kende modellen van alarmpistolen zijn goed
deels geschikt om zonder veel moeite in ge
wone revolvers te worden veranderd.
Dat men onschuldig kinderspeelgoed onder
de wet zou moeten brengen, kan kwalijk als
consequentie van 's ministers opvatting wor
den gesteld. Het afschieten van een alarm-
oistool geeft denzelfden indruk als van een
"ewoon pistool. Het lichte materiaal van
kinderspeelgoed echter is nagenoeg terstond
te herkennen.
Heden, 15 AprU vier|t de Engeische
Katholieke Wel.e)d bet eeuw£eest van de ge
boorte van een harer grootste mannen in de
I0-* "erbert Alfred Vaughan, kar-
hei^ief \8Sc1k>p van Westminster. Sinds
de Katholieken' tw"01"6 in Engeland zijn
weesil in hun ^"derlijk gezegend ge-
Wiseman, onder wie 6 leiders: Kardinaal
steld en Engeland t«- hierarchie werd her"
tus van een land, wa:f,.!?'\hracht tot <1en sta~
normaal functioneert; karaf* kerkelijk gezag
sociale werker b« uit.nerile,Ma"nm,s' d?
Vaughan, de kerkvoogd niet unn-frl kardinaal
kardinaal Bourne, de tegenwoordi^
schop, de onversaagde strijder voo'j
stelling van het b«zonder onderwijs. L,
schillend in afkomst en opleiding, ff!
ter en Persoon 1 ijke idealen, zijn zij an a.A"
werkelljkeu zin geweest d« Herders van de
uu toevertrouwde kudde, stralende lichl
Kerk Schltteren aa11 h6t firmaaient <jet'.
Herbert Kardinaal Vaughan, de derde aarts
bisschop va® Westminster, was tevens de
stichter van een der moderne missie-congre
gaties, die van Mill Hill Hiermede heeft h«
de vele banden, die de Katholieken van Enge
land en van Nederland sinds de t«den van
Willibrordus en B<mifacilIS ^men gebonden
hebben, nog grootelij ka versterkt. Deelgenoo-
t&n van dezelfde «eloofspvediking, dezelfde
Vervolging en verdrukking, dezelfde sociale
en confessioneele vraagstukken, z«n ze door
bet werk van Kardinaal Vaughan zij aan zij.
schouder aan schouder gesteld in den strijd
voor de tfitbreiding van de Kerk.
Eenige levensbijzonderheden
Herbert Alfred Vaughan werd 15 April
1832 te Gloucester in Engeland geboren. Zijn
vader was John Francis Vaughan. afstamme-
JUig vail een oud, adellijk, Katholiek, geslacht,
dat veel liad verduurd in den tijd van vervol
ging, maar steeds trouw was gebleven aan
de oude Moederkerk. H« was in 1830 gehuwd
met Eliza Rolls, een vrouiw van groote per-
soonlijke heiligheid en van buitengewoon edel
karakter. Herbert was hun eerste kind, de
trots van z«n vader, de oogappel van zijn
moeder. Met nog twaalf kinderen werd hun
huwelijk gezegend. En alle dagen van haar
huweli"j,ksleven° bracht die echt Katholieke
Moeder eeD uur in aanbidding door in de
huiskapel, opdat God al haar kinderen tot
Zijn dienst mocht roepen.
Herbert zag een schitterende toekomst voor
zich, maar, toen hij zijn gymnasiale studiën
had afgemaakt, voelde hij in rich de stem van
God, die hem riep tot een hoogeren dienst.
Zijn moederke, aan wie hij 't het eerst ver
telde, antwoordde eenvoudigweg: dat wist ik
al lang, jongen. Dus ging hij naar Rome, om
daar zijn hoogere studiën te maken. Hij werd
priester gewijd op 24 October 18»4, en keer
de al spoedig naar Engeland terug om daar
benoemd te worden tot vice-president van het
seminarie van kardinaal Wiseman. Op 22-jari-
gen leeftijd vervulde b« dus reeds een der
voornaamste posten in het bisdom. Hij was
wel bekwaam voor deze taak, niettegenstaan
de zijn jeugd, en had zich er bovendien nog
nader toe voorbereid door een bezoek a n de
voornaamste seminaries op het vastelan va.11
Maar zelfs deze post gaf zijn P1'1®®*"11
seen voldoening. Als student reeds 1 3
sewild om als missie-priester in Wales meei
menscheii tot de H. Kerk terug te brengen.
Nu was zijn blik verruimd, en in een toeva -
US gesprek met kardinaal Wiseman openbaar,
de hij zijn verlangen om een missie-congie-,a
tie te stichten. De vraag ontroerde Wiseman,
die juist 25 jaren daarvoor van den eerbiei .v
Padre Paiotti had moeten hooren, dat zijn
episcopaat vol moeilijkheden zou zijn, totdat
door zijn toedoen in Engeland een congie-
gatie voor vreemde missiën zou worden ge
sticht. Met aanmoediging van Wiseman begon
Herbert Vaughan toen een twee-jarigen bedel
tocht door de beide Amerika's; de opbrengst
daarvan stelde hem in staat om, toen Wise
man stierf, en z«n opvolger, Manning, hem
naar Europa terug riep, een begin te maken
met de stichting van de St. Joseph's Congre
beid, de kinderen en hun ouders door zijn
doortastend beleid in de schoolkwesties, de
zakenwereld door de stichting van een Katho
lieke Handelsschool.
Herbert Vaughan als Aartsbisschop
van Westminster.
Westminster
Kardinaal Herbert Vaughan.
gatie van Mill Hill. Dat was in 1866, en zes
jaren lang kon hij zijn krachten wijden aan
de vestiging en uitbreiding van z«n grootsche
taak. Dat hij daarbij nog hoofdredacteur was
van het weekblad „The Tablet", en verschei
dene andere posten bekleedde, nam niet weg,
dat h« voor niets liever werkte dan voor
Mill Hill.
In 1872 werd z«n missie-carrier© plotse
ling afgesneden door z«n benoeming tot bis
schop van Salford, als opvolger van mgr. dr.
Turner. Herbert nam zijn benoeming op als
een beschikking van God. Kalm maakte hij
zich gereed om de Herder te worden van een
der volkrijkste bisdommen van Engeland. Zijn
twintigjarig episcopaat daar was zoo rijk in
vruchten,,zoo vol weldaden voor al zijn dioce-
sanen, priesters zoowel als leeken, dat ieder
een wel moet denken aan een directe vinger
wijzing van God, toen de veertigjarige pries
ter, die bij zijn w«ding sc.h«nbaar te zwak
was om ooit practisch werkzaam te zijn, tot
het bisschopsambt werd geroepen. Toen hij
in 1892 naar Westminster werd overgeplaatst
was er geen mensch in Salford, die niet treur
de om zijn vertrek, als om dat van een vriend
en een vader. De geestelijkheid had hij nauwer
aan zich verbonden door zijn zorg voor de
opleiding van den diocesanen clerus, de ar
men door zijn practisehe en ruime milddadig-
Kardinaal Manning stierf in den ochtend
van 14 Januari 1892, terw«l zijn vriend, mgr.
Vaughan, die den heelen nacht b« hem had
gewaakt en gebeden, de H. Mis las voor zijn
intentie. Zijn dood veroorzaakte een groote
leemte onder de Engeleche Katholieken. Maar
geen ©ogenblik bestond er twijfel, wie zijn
opvolger zou zijn. De keuze van het kapittel,
van de bisschoppen en van den H. Stoel
scheen niet meer dan een officieele bevesti
ging van de volkskeuze. Op 29 Maart 1892
werd Herbert Vaughan benoemd tot aartsbis
schop van Westminster. Den Roodten Hoed
ontving h« op 19 Januari 1893.
De eerste kwestie die de aandacht vroeg
van den nieuwen aartsbisschop was de oplei
ding der geestel«kheid. De derde provinciale
synode van Westminster in 1859 had vastge
legd, dat in ieder bisdom van Engeland een
seminarie moest worden gesticht. Manning
had zelfs het voorbeeld gegeven, en zijn stu
denten, die tot dan toe te zamen niet andere
jongelui studeerden aan het St. Edmund's
College t.e Ware, overgebracht naar een apart
seminarie te Hammersmith, waar ook de stu
denten van een ander bisdom (Southwark)
tijdelijk verbleven.
Herbert Vaughan daarentegen was van mee
ning, dat de eenige practisehe oplossing lag
in het oprichten van een centraal seminarie,
dat dienen zou voor verscheidene bisdommen
tegel«k. Toen dan ook de bisschop van South
wark zijn studenten weghaalde van Hammer
smith om hen in z«n eigen diocees te huis
vesten .besloot Herbert Vaughan het oude
seminarie op te heffen, en wierp zici me
vollen «ver op de vervulling van zijn verlan
gen: een centraal seminarie. Veel moeilijk
heden moesten worden overkomen, maar op
15 Juli 1897 werd het Lieve Vrouwe College
te Oscott b« Birmingham definitief erkend
als centraal seminarie voor de Zuidelijke
bisdommen: Westminster, Birmingham, (.lif
ten, Newport, Portsmouth, Northampton, en
het toenmalige vicariaat van Wales. Hiermede
zag Kardinaal Vaughan de realisatie van wat
volgens zijn meening, de ideale oplossing was
denten van het aartsbisdom
weer terug naar het St. Edmund's College te
Ware)
Tegel«kertijd vroeg ook het algemeen-ou-
derw«s-probleem zijn aandacht. De Katho
lieke universiteit, een 20 jaar tevoren, was
een mislukking geworden, maar steeds nog
stonden aan de Katholieke jeugd verscheidene
belemmerende bepalingen in den weg naar de
rijks-universiteiten. Op 2 April 1895 veroor
loofde de Propaganda, op aandringen van a
dinaal Vaughan, voor de toekomst het stu-
deeren aan de universiteiten door Katholle-
ken terw«l tevens werden vastgelegd de con
dities noodzakelük voor het bewaren van ge-
loof en goede zeden.
De eigenlijke schoolstrijd in Engeland werd
ook voor een voornaam deel beslecht doo
toedoen van Herbert Vaughan. To*n h'J
schop van Salford werd, er in
lang, behalve de openbare scholen, met iets
minder dan een millioen kinderen, ook b«zon-
dere scholen, van allerlei gezindten met ruim
twee millioen leerlingen. De eerste kregen
ongeveer 10.-. de laatste 4.- subsidie per
leerling. Bovendien betaalde de staat voor den
bouw en het onderhoud van de openbare
scholen, terwijl de besturen der Bijzondere
Scholen hiervoor zelfs de middelen moesten
vinden Later werd de subsidie-regeling voor
de b« zond ere scholen iets beter, m aar toen
Herbert Vaughan naar Westminster kwam,
hingen ze nog steeds af, èn voor bouw èn voor
onderhoud, van de vr«willige bijdragen der
geloovigen, die tevens ook belasting moesten
betalen voor het openbaar onderwijs. De kar.
dinaal wenschte de vr«willige b«dragen ge
heel te zien vervallen, en het onderhoud be
taalbaar te maken door den staat. Al was het
een zware strijd, vóór zijn dood kwam, had
h« de voldoening om de loopende onkosten
van alle scholen op de rijksbegrooting te zien
geplaatst.
Ruimte verbiedt ons uit te weiden over
z«n houding ten opzichte van de Hereeniging
der Kerken, de geldigheid van de Anglican ri
se he wijdingen, de koninklijke verklaring bij
de troonsbestijging, en over den bouw van de
Westminster kathedraal, „het mooiste bouw
werk van Londen". Z« het genoeg hier nog
te zeggen, dat er geen terrein is, dat valt on
der de invloedssfeer der Katholieke Kerk in
Engeland, waarop Herbert Vaughan z«n stem-
kracht, was hij steeds iemand, met wien reke
ning moest worden gehouden, en dl®__at^a
in alle kwesties optrad als de vertegenwoor
diger van Christus' Kerk, als de beschermer
van. liet goede, en de ónverbiddel«ke wreker
van het kwade.
Maar Mill Hill was en bleef rijn lievelings
werk. Nergens vctrbleef h« zoo graag als in
Mill Hill. En toen de laaitste dagen van zijn
leven aanbraken, werd hij op zijn uitdnikke-
lijk verlangen vervoerd naar z«n Mill Hiu,
waar h« gerust en vol vertrouwen in de toe
komst de oogen sluiten kon. H« stierfop>19
Juni 1903, het feest van het Heilig Hart. Zijn
stoffel«k overschot ligt begraven, niet in de
trotsche kathedraal, waar slechts zijn opvol
ger heeft mogen zetelen, maar op het stille
kerkhof in den tuin van het St. Josephs Co-
lege, onder de schaduw van een Tyroolsch
kruisbeeld. Z«n wapenspreuk: „Amare et ser-
vire, beminnen en dienen," staat op zijn
tombe gebeiteld.
B. U. HEIJBOER,
Pr.-Miss. van Mill Hill.
pel niet heeft gedrukt. Niet alleen door zijn
positie als primaat van Engeland, en ais
(Ona.rtm.chen j«r K«,
is dit weer veranderd: in 1905 gingen de stti- hjkheid, door zijn meesterlijk
De Westminster kathedraal, tot den bouw
waarvan hard. Vaughan het initiatief nattig
