TWEEDE KAMER EN NED. BANK
AFSCHEID VAN MGR. I. VERRIET 0. P.
KARDINAAL PIFFL f
VRIJDAG 22 SPKIE 1932
if even recht zetten.
Staatshulp na Engelsche
inflatie.
SCHEURING IN DE FASCISTEN
GELEDEREN.
Als protest tegen den heerschenden
rassenhaat.
NATIONAAL CRISIS-COMITE.
gelHschieterswet.
DE VERBANNING DER JESUIETEN
UIT SPANJE.
SOCIALISATIE-MOTIE
VERWORPEN.
DE WINKELSLUITINGSWET.
Mei
BIJ ZIJN VERTREK NAAR DE
MISSIE.
Een onderhoud met den nieuwen
bisschop.
y
DE LOONSVERLAGING VAN HET
SPOORWEGPERSONEEL
HR. MS. VAN GALEN.
DE INDISCHE POSTVLUCHTEN.
In ..Nederland", een orgaan van fascisti
sche allure, wordt de staf gebroken over de
Nederlandsche sociale wetgeving, die niet
deugt en onrechtvaardig is en waaraan di
verse rechtsche ministers alsmaar geld heb
ben verdaan.
Wij kennen de mentaliteit, hier aan het
■woord: zij is het deel van het laatste restant
der oud-liberalen, voor de welke de officieele
liberale partij zich tegenwoordig schaamt.
Nog pas getuigde de opper-liberaal Ilood-
huyzen, dat hij en zijn medestanders niet
meer zweren bij de Manchesterschool; maar
deze groep „nationalisten", die in bewinds
lieden uit de rechterzijde halve of heele so
cialisten ziet, is nog van het echte kaliber,
dat b.v. de huidige crisis-werkloozen met
„lediggangers" meent te mogen aandu'den.
Zoo hoog van den toren als deze men-
schen plegen te blazen, zoo erbarmelijk
slecht blijken zij vaak op de hoogte van de
dingen waartegen zich hun felle critiek
richt.
Zoo wordt b.v. nu weer in genoemd orgaan
beweerd, dat de katholieken meedoen aan de
actie voor staatspensioneering en het wordt
nog wel extra betreurd, dat vooral de ka
tholieken zich daarvoor hebben laten vin
den.
Hier is de schrijver, die overal socialisme
speurt, toch heel erg de plank mis. Met de
overige partijen van rechts heeft speciaal de
Katholieke Staatspartij zich steeds tegen de
zen vorm van sociale voorziening met kracht
verzet en nog altijd staat zij op hetzelfde
afwijzende standpunt.
Misschien wil de „Nederland -politicus zijn
onbegrijpelijke vergissing even herstellen.
Stichting van een. nieuwen bond.
Men meldt ons uit Lelden:
Naar wij vernemen 1® 0111 scheuring ont
staan in den Fascistenbond ,.De Beizem".
Hedenmiddag zal iu den Haag door eon aan.
tal uitgetredeneu een ndouwe bond „do natfo
mate Fascisitenibond" worden opgericht. De op-
Tidhtdngsiveingad'eri'ng zal worden gedold door
don hoer Th- Hooykaas, van wien kort gele.
don een brochure over het Fascisme is ver
schenen.
po oprichting van don nieuwen bond Is
tevens 'n pnoteet tegen den in don bestaaniden
FaeolstonJbond heorscthieniden rassenhaat, als 't
Biiti-semitisme enz.
Levensbijzonderheden.
Omtrent het leven van „en waarlijk grooten
kardinaal, die niet alleen als leider in Gods
Kerk, maar ook in den goeden nationalen zin
een figuur van beteekenis was, een man, die
voor de geestelijke en matcrieele nooden van
zijn volk zeer veel heeft gedaan en een organi
sator bij uitstek, vallen de volgende bijzonder
heden te vermelden:
Friedrioh, Gustav, kardinaal Flffl werd op
15 October 1864 te Landskron in Bohemen ge
boren uit een kinderrijke familie.
Nadat hij het Untergymnasium bad bezocht,
leerde hij het boekbindersvak, doorliep ver
volgens, om als eenjarig vrijwilliger te kun
nen dienen, het gymnasium en trad ten slotte,
na beëindiging van zijn militairen diensttijd,
in het klooster der domheeren van St. Augus-
tinus te Klosterneuburg, waar hij in 1883 het
kleed dezer orde ontving en op S Januari 1888
tot priester werd gewijd.
In 1889 werd hij'met de zielzorg belast in de
parochie Florisdorf. In 1892 werd bij ver
plaatst naar Heiligenstadt en kort daarop te
ruggeroepen naar Klosteraeufourg om daar het
professoraat in de moraaltheologie en sociolo
gie op zich te nemen.
In Florisdorf en Heiligenstadt, Indertijd
voorsteden, thans districten van Weenen, meest
door arbeiders der Weeneche fabrieken be
woond, kenmerkte de werkzaamheid van den
jeugdigen zielzorger ziich vooral door de be
strijding en opheffing van een aantal sociale
mistoestanden.
In November 1894 kreeg hij een jaar studie
verlof om in de Eeuwige Stad zich verder te
bekwamen.
Op 9 Januari 1907 werd zij gekozen tot
domproost.
In het jaar 1913 volgde zijn door den kei
zer bekrachtigde benoeming tot vorist-aarts-
bisschop terwijl hij in het geheime consistorie
van 25 Mei 1914 tot kardinaal werd gecreëerd
en op 16 Juni 1914 met het pallium bekleed.
De oorlogsperiode.
Kort na zijn verheffing tot kardinaal brak
de wereldoorlog uit, waardoor aan den arbeid
werd gegeven.
Getrouw aan zijn lijfspreuk „Lalbori, non
honori omnes vires meae sacrentur" („Den
arbeid, niet de eer zijn al mijn krachten ge
wijd") stelde hij alle krachten ln het werk om
den heerschenden nood te lenigen.
In een herderlijken brief van 28 Juli 1914
werden de geloovigen aangespoord, hun gebe
den en goede werken voor bet vaderland op
te offeren. De 4e October 1914 werd tot rijks
bededag geproclameerd.
In zijn vastenbrief in 1915 spoorde bij allen
aan te bidden voor de gewonden en gevalle
nen. voor de weduwen en de weezen en zette
hij allen aan tot offervaardige naastenliefde.
Onder zijn leiding werden collecten gehouden
voor de invalieden, weduwen en weezen, en
werd gezorgd voor goede lectuur voor de sol
daten. 4
DE GEVOLGEN. In verband met de Wet op de Winkel
sluiting hebben verscheidene Haagsche zaken groote automaten
buiten de deur opgesteld.
De Ver. van Levensverzekering en Lijfrente
„De Groot Noord-Hollandsche van 1845" heeft
aan het Nationaal Orisiscomité een gift van
3000 doen toekomen.
Nederlanders in het bui
tenland.
Het Nationaal Crisis-Comité deelt ons mede:
In een onlangs uitgegeven communiqué werd
medegedeeld, dat, vermits de steun verleening
aan behoeftige Nederlanders in het Buitenland
Is georganiseerd in een Rijksdienst, welke ge
acht mag worden in de noodzakelijke behoef
ten te voorzien, het Nat. Crisis Comité geen
termen aanwezig oordeelt hier naast indivi-
dueelen steun te verleenen.
Deze mededeellng blijkt aanleiding te heb
ben gegeven tot de misvatting, als zouden
hulpzoekenden zich uitsluitend kunnen wen
den tot den Rijksinspecteur voor steunverle
ning aan behoeftige Nederlanders in het bui
tenland te Arnhem.
Ter verduidelijking dieme, dat te 's Graven-
hage inkomende aanvragen aan de afzenders
worden teruggevonden met de mededeeling
zich tot den Rijksdienst te Arnhem te wenden;
voor Engeland echter zullen de aanvragers
worden verwezen naar het Ned Crisis-Comité,
31 Sackville Street, Piccadilly, Londen W. L.;
secretaris Jhr. A. Elias van Sfaibroudk; en
voor Frankrijk naar het comité te Parijs, 39
rue de Glichy, secretaris dr. M-. Alvares Gorrea.
V
Installatie van de commissie van
advies en bijstand.
De Minister van Binneniamdsdhe Zaken en
Landbouw heeft gisteren in een der lokalen
van zijn Departement de Commissie van Advies
en bij stand, bedoeld in paragraaf 5 van de
Geldscihdeterswet geïnstalleerd.
Minister Ruys de Bieeremibrouok beeft in zijn
rede gewezen op de gewichtige taak van de com
missie. Zij zal de Regeertng moeten voorlichten
over eenige, door de wet voorgeschreven alge-
meeue maatregelen van Bestuur.
Daarvan zal wel de aller belangrijkste zijn de
maatregel ter uitvoering van art. 31, die de
talbellen met Interest-bedragen zal 'bevatten.
De tarieven zullen, zooals de wet het uit
drukkelijk eisoht, bij degelijk beheer slechts
een redelijke winst mogen laten. Hier zullen
aan de deskundigheid en het wijze oordeel der
Oomimiissie hooge eisdhen worden gesteld.
De 'heer mr. dr. G. v. d. Bergh, voorzitter der
Commissie, beantwoordde 's-milniaters rede.
Gevolgen van een kink in de kabel
De inwerkingtreding blijft op 1
bepaald.
Naar men aan bet Ned. Corr. Bur. van dagbla
den van de meest bevoegde zijde mededeelt,
blijft de inwerkingtreding van de Winkel
sluitingswet bepaald op 1 Mei a.s.
Een goedkeuring uit Nederland.
Een medewerker van „De Kampioen", het
orgaan van den neutralen A. N. W. B„ Toeris
tenbond voor Nederland, heeft een voetreis ge
maakt in Spanje en bezocht o.m. het pas door
verjaagde Jesuieten verlaten klooster te Seo
de Urgell. Hij geeft zijn indruk "daarvan in de
rvolgenidie termen weer.
„Alle corridors in diit klooster waren met
aware, ijzeren getraliede hekken afgeslote
zoowel de 'beneden- als de bovenverdieping, die
hoogst luguber was, met haar vele tot andere
cellen toegang gevende hekken. Do bewaker
boven, opende ze alle voor" ons, en wat ik vol
strekt niet genoeglijk vond, was steeds de door
Goliath gedane uitnoodiging om eens te kijken
daarbinnen, waarbij hij mij beleefdheidshalve
-vóór liet gaan. Daar waren de kleine vensters
ook zwaar getralied. Een ware gevajigenisoto-
sessde begon zich van mij meester te maken.
Ik verklaarde na zooveel narigheid sterke be
hoefte aan zon en blauwe lucht te hebben en
dat ik het een voortreffelijk» gedachte van
het Spaansöhe gouvernement vond om derge
lijke inrichtingen 4® sluiten,"
Ziehier een Nederlander, die het optreden
der Spaansche regeering tegenover de Jesuie-
ten toejuicht, omdat ze den Paters frissehe
lucht verschaftDie verdediging is wel wat
al te simpel. We dachten dat er aan die
Tegeerimgsmaatregieten wat meer vast zat.
Veel willen we over het stukje niet zeggen;
we wensohten bet alecfhts te sdgnaleeren om
onize verhaizing er over uit te sipreken, dat een
dergelijke uitlating kan voorkomen in het
orgaan van een grooten bond, die die katholieke
leden hij duizenden telt.
DE NIEUWE WIJBISSCHOP VAN KEULEN
Woensdag is in den dom van Keulen mgr. dr.
Stockum, die tot nog toe directeur was van
bet Collegium Leoninum, door Z. H. Em. kar
dinaal Schulte, op plechtige wijze tot bisschop
gewijd.
De wijding had plaats onder de Pontificale
Hoogmis, welke werd opgedragen door den
consecrator, kardinaal Schulte. Als medeconse-
oratoren fungeerden de wijbisschoppen, H.H.
H.H. E.E. dr. Hammels en dr. strater.
De nieuwe wij-bisschop heeft jaren lang te
Bonn aan het seminarie van het aartsdiocees
gedoceerd.
Het devies van den nieuwen bisschop luidt
evenals dat van den bisschop van Haarlem,
z-H.e. mgr. J. D. J. Aengenent, „Justitia et
Pa*»
Na den oorlog
Nieuwe plichten werden hem opgelegd na de
ineenstorting van het land in November 1918.
Het gold toen in taaien en moedigen strijd de
rechten van het katholieke volk: gewetens
vrijheid, christelijke school en de opvoeding
van de jeugd, de waardigheid der sacramen
ten en de onontbindbaarheid van het huwelijk
bij de wijziging van de grondwet te verdedigen.
Alles kwam aan op een juiste leiding en
nooit heeft het aan deze leiding ontbroken. In
herderlijke brieven en op vele diocesane, lands-
en algemeene katholiekendagen trad de aarts
bisschop naar voren om 't geloof en de rechten
der Kerk te verdedigen.
Nooit vergat hij ook, waar hij kon, den ma-
terieelen nood der geestelijkheid te lenigen.
Voor het werk der priesterroepingen, een
levensvraagstuk voor de kerk in Oostenrijk en
in andere landen, zorgde hij door de bevorde
ring van het Canisiuswerk en door de oprich
ting in het aartsbisschoppelijk slot te Ober-
St. Veit (Weenen) van een studententehuis
voor personen, die roeping gevoelen voor den
geestelijken staat.
De nood der zielen ln de zoogenaamde mas
saparochies poogde kardinaal piffi door het
oprichten van nieuwe parochies en den bouw
van kerken te lenigen.
De liefdadigheid werd door den kardinaal op
breede wijze georganiseerd door de oprichting
van parochieele 1 iefda di gbeldsoomm Isa les en
van een „Kari tas verband" voor het aartsdiocees
Weenen.
Het Katholieke vereen!gingsleven en de
Katholieke pers werden door den kerkvorst
zoodanig gesteund en bevorderd, dat het Ka
tholieke leven in Oostenrijk na de dagen der
omwenteling er den zichtbaren invloed van
onderging.
Velen onzer katholieke landgenooten zullen
een sympathieke herinering bewaren aan den
zoo eenvoudigen en hartelijken Weenschen
kardinaal, die zoo oprecht, wij zouden haast
zeggen kinderlijk dankbaar was voor betgeen
Nederland voor het Oostenrijksche en speciaal
voor het Weensche kind mocht doen. Bij gele
genheid van het Eucharistisch Congres te
Amsterdam gaf Z. Em. aan deize dankbaar
heid zoo roerend uiting en niet minder bij ge
legenheid van de Nederlandsche bedevaart
naar de St. Emmerichs-feesten te Boedapest
toen de Nederlanders zoo hartelijk door den
kardinaal te Weenen werden ontvangen en
toegesproken.
Op plechtige wijze heeft de nieuwe bisschop
van Curasao Z. H. Exc. Mgr. Innocentius Ver
riet O.P. gisterenavond in de parochiekerk van
St. Thomas van Aquine in de Rijnstraat te
Amsterdam afscheid genomen van het vader
land, dat hij hedenmorgen heeft verlaten om de
reis te aanvaarden naar zijn ver missiegebied
in de West.
Per auto was Z. H. Exc. gisterenavond om
streeks half 7 uur uit zijn geboorteplaats
Venray in de hoofdstad gearriveerd en voordat
het Pontificaal Lof in de kerk een aanvang,
nam, was Mgr. Verriet bereid ons een klein
onderhoud toe te staan in de voor hem gere
serveerde kamer in de pastorie.
NAAR DE MISSIE.
De Zeereerw_ pater (-©raids uit Nuth, Mont-
fortaan die 6en j^j. jn den kring zijner fa
milie doorbracht vertrekt morgen voor den
derden keer naar <j6 missie in Afrika.
JUBILEA.
Maandag 25 April a.s. hoopt de Eerwaarde
Zuster Anna (ih wereld Jeane Verstraa-
ten) haar 40-jarig kloosterjubn©um te vieren
In het St. Hippolitus-Gesticht te Delft.
H.
A. J. BAEKERS. f
In het St. Antoniusgasthuis te Utrecht is in
den ouderdom van 58 jaren overleden de heer
H. A. J. Baekers, wonende te Brussel, direc
ted* en oprichter der N.V. Baekers en Ray-
makers' Textielfabrieken te Eindhoven,
DE KATHOLIEKE VERKENNERS.
Men schrijft ons
Het zal menigen geestelijken leider van jon
gens welkom zijn te vernemen dat het in
ons voornemen ligt, op Dinsdag en Woensdag
26 en 27 April te Amsterdam, en Dinsdag en
Woensdag 17 en 18 Mei te Den Haag een
groepsgeestelijkencursus te organiseeren, waar
op aan de aalmoezeniers in de Katholieke
Verkennersbeweging en andere belangstellen
de priesters werkmethode, priestertaak en or
ganisatie zal worden uiteengezet.
De cursus wordt gegeven te Amsterdam in
het troeplocaal van de „Mgr. Aengenent"-
groep, Rozengracht t.o. de kerk; te Den Haag
in het troeplocaal van „le Cocq d'Armandville,
Raam weg 47; en, vangt aan te Amsterdam 26
April te half 11, en sluit op Woensdagavond
om half 10. Te Den Haag op Dinsdag 17 Mei
te half 11 en Woensdagavond te half 10.
Geestelijken, welke aan een dezer cursussen
willen deelnemen moeten zich zoo spoedig
mogelijk opgeven aan den Weleerw. heer Th.
van Woesik, Dioc. Verkenners-geestelijke,
Corn, de Wittlaan 12 Den Haag.
PASTOOR J. J. PETERS.
Naar wij vernemen is de ZeerEerw. Heer
J. J. Peters, pastoor te Irnsum, van de laatste
H.H. Sacramenten voorzien.
Mgr. I. Verriet O.P.
De bevolking van mijn diocees, aldus vertelde
ons Z. H. Exc., is oorspronkelijk Indiaansch ge
weest. De Indianen zijn er echter nu geheel
uitgestorven en alleen op het eiland Aruba treft
men nog afstammelingen aan van de oorspron
kelijke bewoners van West Indië.
Voor bet grootste deel (60 a 70 pet.) bestaat
de bevolking ook nu nog uit kleurlingen. Hoofd
zakelijk is dit te danken aan de operaties der
West Indische Compagnie, die een uitgebreiden
slavenhandel organiseerde.
Deze slavenhandel is eeuwenlang geduld en
beoefend, want zooals men weet is eerst in
1863, de slavernij officieel afgeschaft.
Voor het overgroote deel is de bevolking van
Curagao katholiek. Dit feit is eigenlijk te dan
ken aan een heel toevalligen en eenigszins zon
derlingen samenloop van omstandigheden. De
meeste welgestelden immers, dus zij die er sla
ven op na hielden, waren in vroeger tijden pro
testant. Deze menschen duldden niet, dat hun
slaven in den godsdienst werden gedoopt, dien
zij zelf aanhingen. Zij hadden er echter geen
bezwaar tegen wanneer de menschen katholiek
gedoopt werden dat feit vergemakkelijkte
uiteraard het werk der missionarissen.
Het missiewerk was overigens destijds nog
in 't geheel niet georganiseerd en er viel nog
heel wat werk, vooral beschavingswerk te ver
richten, toen de slavernij werd afgeschaft en
de missiearbedd meer systematisch ter hand
Werd genomen.
De katholieke missionarissen hebben een
vruchtbaar werk verricht, want zonder over
drijving mag worden gezegd, dat zij het zijn ge
weest die door hun actie de massa zóó hebben
geëmancipeerd, dat deze wat uiterlijke bescha
ving betreft, minstens even hoog is ontwikkeld
als de volksmassa in Nederland. In 1824 heeft
Mgr. Nieuwen met de hulp van twee priesters
een eerste poging gedaan om het missiewerk
op Curagao te organiseeren. De resultaten, die
hij bereikte, waren uiteraard beperkt, maar hij
heeft toch den grondslag gelegd voor de verdere
missioneering.
Sinds 1870 werd het mteslegebied op Cura
gao toegewezen aan de orcre der paters Domi
nicanen. De Dominicanen hebben het werk
van Mgr. Nieuwen voortgezet en thans beschikt
de missie op Curagao overal over kerken en
scholen.
Maar de missionarissen hebben meer ge
daan dan kerken en scholen stichten. Zij na
men ook het initiatief tot de stichting van 'n
R. K. Volksbond, die thans tien jaar bestaat.
Deze bond heeft verschillende cursussen ge
organiseerd om het volk in sociaal opzicht te
ontwikkelen. Verder houdt hij zich bezig met
den woningbouw, speciaal voor de arbeiders
bevolking, en heeft hij een arbeidsbeurs en
een ambachtsschool gesticht, de laatste met
steun van het gouvernement.
Deze ambachtsschool bestaat nog slechts
één jaar, maar de resultaten die op deze on-
derwijs-lnstelling bereikt zijn, zijn buitenge
woon goed.
De nasleep van de economische crisis vormt
uiteraard ook een belemmering voor het mis
siewerk, omdat de geest onder de menschen
niet zoo goed meer is. Van communistische in
vloeden is echter nog weinig te bemerken. Wel
ondervindt de missie nog steeds den tegenstand
der vrijmetselarij, die vooral in Zuid-Amerika
oppermachtig is.
Een steun voor het missiewerk' zijn de Ka
tholieke persorganen, die er bestaan.
Wat de toekomst betreft: het zal op de arieT
eerste plaats noodzakelijk zijn om de jeugd
organisatie actief ter hand te nemen. Dat is
wel het voornaamste werk, dat er momenteel,
te doen valt in de missie. We moeten de op
groeiende jeugd aan ons binden en dit
slechts door de jeugdorganisatie.
Precies 'n jaar geleden ben ik uit Curagao
naar het vaderland vertrokken. Na een verblijf
van elf maanden in Nederland keer ik naar
mijn missiegebied terug, vol goeden moed en
vol plannen
Het Pontificale Lo
Om half acht gisterenavond heeft Z. H. Exc,
Mgr. I. Verriet O.P. een Pontificaal Lof ge
celebreerd in de kerk van St. Thomas
Aquine te Amsterdam. De kerk was tot in de
uiterste hoeken gevuld met geloovigen. Door
een groep Graalleden van het clubhuis Corne
lls Troostplein, onder leiding van mej. Bou-
man werd Mgr. afgehaald van het schoolge
bouw in de Rijnstraat en vandaar naar de kerk
geleid.
Mgr. Verriet werd geassisteerd dooir de
Weleerw. paters Hazebroek O.F.M. en Gilissen
O.F.M. van de Kerk van den H. Antonius van
Padua aan bet Waterlooplein resp. als diaken
en sub-diaken. De weleerw. paters Dito O.P.,
Binkhorst O.P en Trooster O.P. fungeerden
respectievelijk ad bacuium als oeremoniarius
en ad mitram.
Onder het Lof weTd met groote plechtigheid
het liturgisch reisgebed gebeden.
Na het Lof gaf Mgr. de menigte zijn Bis
schoppelijke zegen, waarna hij zich naar de
pastorie begaf, waar gelegenheid bestond dezen
vertrekkenden missiebisschop een goede reis
toe te wenschen. Vele particulieren en verte
genwoordigers van corporaties maakten van
deze gelegenheid gebruik.
Het zonde«Jinge wereldje, waarin wij leven,
is heden weer geteekend door de behandeling
van het wetsontwerp „Dekking van het ver
lies van de Nederlandsche Bank geleden ln
het boekjaar 1 April 193131 Maart 1932."
Men weet hoe dit verlies is ontstaan. De theo
rie van Pi-erson c.s., die buitenla-ndsche wissels
van goudlanden gelijk stelde met goud zelf;
de mogelijkheid om met die papieren rente te
kweeken en dus te verdienen- de sinds 1918
door de wet toegelaten methode om op deze
wijze rentegevend goud, zooals deze deviezen
heeten, in de kluizen te bergen, maakte de
buitenlandsche wisselportefeuiile van onze
N'ed. Bank steeds dikker En in dien bundel
papieren zaten ook een groot aantal deviezen
in pond-waarde. Vele circulatie-banken dreven
deze geldpolitiek uit prijzenswaardige tech-
niisch-moneta-ire oogmerken en natuurlijk ook
omdat er aan te verdienen was.
Er is opeens een kink in de kabel geko
men, die de Ned. Bank haar heele aandeeden-
kapitaal en nog wat meer heeft gekost. Want
Engeland liet op 21 September den gouden
standaard los. „Zelfs bet onmogelijkgcachte
was mogelijk geworden en de gebeurtenissen
van dien dag hebben het rotsvaste vertrouwen
in het Engelsche pond beschaamd", constateer
de Minister de Geer bitter in zijn schriftelijk
antwoord aap de Kamer, welke gisteren het
dekkingsvoorstel besprak. Zoo absoluut on
mogelijk schijnt intusschen niet geweest,' wat
Engeland hetzij dan door de foutieve lee-
ningspolitiek zijner bankiers, hetzij door de
prestige politiek van zijn staatkundige leiders,
die van Frankrijk los wilden deed of ge
dwongen was te doen.
Er zijn financiers geweest, die de Engelsche
inflatie voorzagen. In ons land ruimde het
bekende margarine-concern zijn ponden op en
zoo deed de Zwitsersche Bank. Ook de leiders
der Ned. Bank roken wel degelijk lont. De
heeren Vissering en Tetrode zijn naar Londen
gegaan om poolshoogte te nemen. Helaas, con
stateerde de heer Fleskens, zij kregen hoog
stens een moreele toezegging, maar geen
schriftelijke bevestiging van hun meening, dat
de Nederlandsche Bank geen verliezen zou
lijden op haar ponden. De Nederlandsche hee
ren hebben te Londen natuurlijk zoo ongeveer
gezegd: „Kijk eens hier, wij weten, dat men
somber denkt over uw pond en wij willen dit
nog niet meer in gevaar brengen door ook on
ze vorderingen te presenteeren. Maar wij re
kenen er dan ook op, dat wij door zulk een
faire handelwijze geen verliezen zullen lijden
indien uw pond toch keldert." En de Minister
verzekert in zijn Memorie van Antwoord, dat
de heeren der Nederlandsche Bank na de con
ferentie met de nóg gt-ootere heeren te Lon
den opschreven, „dat de leiding der Bank of
England de meest geruststellende verklarin-
had afgegeven over den vasten wil der
Engelsche Regeering en der Bank of England
om den goudenstandaard te handhaven
De eerlijke Nederlanders gingen naar huis
en schreven hun, gistermiddag van alle kanten
scherp gecritiseerde eerste communiqué. Het
was een louter uitvloeisel van ons alom be
roemd „streven -naar internationale samen
werking", dat onze Bank de Engelsche heeren
geloofde en bouwde op bun pond.
„Sedertdien is gebleken", schreef Minister
de" Geer grimmig in zijn reeds geciteerde Me
morie, „dat de Bank of England zich op bet
standpunt plaatst, dat bet loslaten van den
gouden standaard een maatregel is, die voor
de uitsluitende verantwoording komt van de
Engelsche Regeering". Hadden de Engelsche
heeren dit nu maar dadelijk aan de legaten
van hun Nederlandschen klant gezegd, dan had
onze Bank zich veilig kunnen stellen tegen
een verlies dat gelukkig geen oogenblik onzen
gulden in gevaar bracht (volgens den laatsten,
op 20 April gepubliceerden weekstaat, was
onze bilje-ttencirculatie nog gedekt door maar
eventjes 92.4 pet. goud) maar toen uiteindelijk
op een 20 milioen neerkomt.
De Kamer heeft niet veel woorden vuil ge
maakt over dit verlies. Van alle kanten werd
toegegeven, dat dit nu eenmaal een logisch ge
volg was van de goudwisselpolitiek, welke haar
gevaren had, doch die sinds 1918 nooit prin
cipieel was aangevallen en waarvan Vader
Staat ook tientallen millioenen opgestreken
heeft Daar de Bank de laatste jaren altijd bo
ven de 7 pet. winst maakte, kreeg de Staat het
leeuwendeel, n.l. zeven achtste, zooals dit con
tractueel geregeld is.
Op dezen grond, aldus mr. de Wilde, was het
billijk, dat de Staat nu ook deelde in het ver
lies, ontstaan door de Engelsche inflatie. Met
dit standpunt w^s ook de heer Fleskens het
eens. Daartegenover stonden de heeren v. d.
Waerden en Oud, die op verschillende gronden
dit deelen in het verlies afkeurden. Voor hen
is de Staat geen participant in de N. V. de
Ned. Bank. Hij geeft deze bank alleen het
recht om bankbiljetten te maken en krijgt
daarom aandeel in de winst. Beide sprekers
knoopten er de bedenking aan vast, dat het
beheer der Bank zoo goed als geheel aan den
Staat onttrokken was (maar de Kroon benoemt
toch den president!) en dat zijn toezicht een
wassen- neus moest heeten. In dit verband
werd felle critiek geoefend op den koninklij
ken commissaris, professor Bruins, die het
ambt als bijbaantje schijnt te beschouwen. En
ir. v. d. Waerden opperde bedenkingen tegen
het feit, dat de nieuwe bankdirecteur mr. Trip
de gemeenten niet vlot genoeg van kasgeld
voorzag en dat de Staatsbank eigenlijk het
ideaal was. Een motie om dit ideaal te berei
ken, had de heer v. d. Waerden al klaaT.
Met zijn bankpolitieke beschouwingen is da
heer v. d. Waerden alles behalve gelukkig ge
weest, want aan de band van het Socialisatie-
rapport leverde mr. de Wilde zulk een ver
nietigende critiek op dit gedeelte van het
socialistisch betoog, dat 't de moeite waard was
te hooren. De A. R. afgevaardigde bewees ook*
dat de geldleeningen der Bank aan de gemeen
ten geen veroordeeling verdienden.
De heeren Fleskens en de Wi'lde zijn 't er
over eens, dat de methode der regeering om
de Bank te helpen, aanvaardbaar is. Minister
de Geer wil de Bank in staat stellen haar ver*
lies weg te werken door de huidige winstver-
deeling te vervangen door een nieuwe, waar
van de helft zal dienen tot afschrijving van
het verlies, met een minimum van één mil-
lioen. Het restant der 'winst zal, mits de alge
meene reserve drie millioen bedraagt, worden
verdeeld tusschen de aandeelhouders en den
Staat met dien verstande, dat het dividend
van de aandeelhouders op een maximum van
5 pet. is gesteld en de rest (waar voorloopig
niet op gerekend wordt) weer wordt besteed
voor afschrijving. Daartegenover krijgt de
Bank dan een rentelooze vordering van 20
millioen op den Staat, af te lossen volgens
bovengenoemde methode.
De heeTen Fleskens en Bierema, vooral de
laatste spreker, hebben niet onduidelijk te ver
staan gegeven, dat het Bankbestuur inmiddels
goed zou doen een voorbeeld te geven in ver
sobering van eigen Inkomsten. Met alle waar
deering voor het werk der heeren- honoraria
voor één man, die gelijk staan met een som,
welke al onze Ministers samen verdienen, schij
nen toch wel een beetje te boog, vooral als
men bedenkt, dat b.v. de directeur der Zwit
sersche Bank volstaat met een salaris van 17
mille. Do Minister zal over deze dingen het
zijne nog wel zeggen. Zeker dient dit te ge
schieden bij de herziening van het octrooi,
zooals de heer Fleskens heeft gevraagd.
Bij den aanvang der vergadering heeft de
Kamer de socialistische motie van den heer
Hiemstra c. s. verworpen met 49 tegen 19 stem
men. Alleen de socialisten stemden vóór. Een
oogenblik scheen het, dat Minister De Geer zijn
wet was vergeten. Zijn collega van Arbeid had
de zaak net overgenomen, toen Jhr. De Geer
binnenstapte.
zwaair drukkende bezuinigingsmaatregelen
snel een einde dient te komen ten einde de
ordelievende geest van het Nederlandsche
Spoorwegpersoneel niet grondig te bederven.
Het hoofdbestuur van „St. Raphaël"
verklaart de voorgestelde verlaging
onaanvaardbaar
Het Hoofdbestuur van dien Ned. R. K.
Bond van Spoor- em Tramwegpersoneel „St.
Raphael" heeft in zijn te 's-Gravenhage ge-
houden vergadering zijn standpunt bepaald
ten aanzien van bet voorstel der Directie van
die N. S. om de bezoldigingen, periodieke ver
hoogingen, toelagen, premiën en verblijfkos
ten enz. van baar persoeel met 10 pet. te ver
lagen. waarvan 5 pet. ingaande 1 Juli en de
tweede 5 pet. per 1 October 1932.
Overwegende de motieven, welke de Direc
tie tot haar oorstel hebben geleid. be-
drijfstekort en verlaging van die kosten voor
levensonderhoud stelt het Hoofdbestuur
als zijn zienswijze'daartegenover:
le. diat het onredelijk is de positie van het
personeel zóó overwegend te doen beheer-
schen dooir de bedirijfsuitkomsten, (hetwelk
uitvoerig omschreven wordt)
2e. dat de verlaging der kosten voor le
vensonderhoud vermindering der inkomsten
niet rechtvaardigen.
O.m. heeft het Hoofdbestuur hij de beoor-
deeling van bet Directie-voorstel overwogen:
dat de Staat, die in feite de werkgever
van het spoorwegpersoneel is, voor zijn eigen
dienaren ingaande 1 Maart j.l. niet alleen een
mieer dan tweemaal mildere loonkorting
heeft toegepast, maar ook van de vóór dien
datum getroffen maatregelen gemiddeld 60
pot. heeft hersteld;
dat, indien de voorgestelde verlaging der
bezoldigingen met 10 pet. toegepast zou wor
den, het spoorwegpersoneel sedert 1922 ge
middeld 30 pet. van zijn inkomsten heeft moe
ten offeren, waardoor de bezoldiging van de
meeste' categoriën, ondanks hun verantwoor
delijken en vaak gevaarvollen arbeid en hun
lange en zeer onregelmatige diensten dag
nacht, vroeg en laat beduidend geringer
zal zijn dan bit van gelijk te waardeeren
functionarissen in dienst bij Rijk, Provinciën,
Gemeenten en dezer instellingen en zeker het
in de laagste .bonschalen ingedeelde perso
neel een inkomen zal gaan hebben, waarvan
een gezin zelfs een matige levenswijze niet
zal kunen leiden;
dat met de nu voorgenomen 10 pet. verla
ging der loonen enz. de sedert 1922 toege
paste bezuinigingen van allerlei aard op de
personeeluitgaveu een bedrag van 50 millioen
gulden per jaar naderen;
dat aan voortgang dezer het personeel zeer
Op grond van een en ander is het Hoofd
bestuur tot de ernstige overtuiging
dat het voluit gerechtvaardigd is en de be
hartiging der aan zijne zorgen toevertrouwde
belamgen de verplichting oplegt, dit voorstel
der Directie onamneimelijk te verklaren.
Voorts werd Desioten 1 Mei a.6. gewestelij
ke protestvergaderingen te houden te Roer
mond, Nijmegen. Zwolle, Utrecht en
en op 18 Mei een bijeenkomst vain Hootd be
stuur met de besturen en vertrouwensmannen
van alle 175 afdeelingen des lands, terwp
ook de op 12 Juni te Utrecht te houden
Bondsdag in 't teeken van afweer der voor
gestelde loonsverlaging zal geplaatst worden.
Uit Shanghai teruggeroepen.
Naar wij vernemen is Hr. Ms. torpedoboot-
jager „Van Galen" gisteren uit Shanghai naar
Nederl.-Indië teruggeroepen.
De „Ekster" (thuisreis) vertrok gisteren om
5 24 uit Bagdad arriveerde om 12.38 te Cairo:
Vertrok vandaar te 14.10 en landde om 17.10
te Mersa-Matruh.
Het K. L. M.-vliegtuig de „Specht" (uitr.) is
gisteren te 5.10 uit Jodpuhr vertrokken, 10.08 te
Allahabad aangekomen, 10.45 vertrokken en
35.23 te Calcutta gearriveerd.
De Havik, die gisterenodhtend uit Amsterdam
is vertrokken kwam om 13.47 te Marseille aan.
Vandaar werd verder gevlogen naar Rome,
waar om 17.40 uur geland werd.
OBERAMMERGAU-
Men meldt uit Berlijn aan de N.R.Ct.:
De schilder Johannes Zwink, die meermalen
de rol van Judas bij de passiespelen te
Oberammergau heeft gespeeld, is aldaar over
leden in den ouderdom van 81 jaar. Zwink
in-ppo- in 1870 voor de eerste maal de rol van
Joannes, die hem ook in IfO toe
vertrouwd. ln 1890, 1900 en 1910 heeft bij
daarop de rol van Judas gespeeld.
