fPT* %vm000*
OVERWELDIGENDE PINKSTERVIERING VAN
DE GRAAL.
Srü. °p
DINSDAG17 MEI 1532
mmm
HET GOEDE VOORNEMEN.
■v%
Eén belangrijke stap vooruit gezet
voor onze Katholieke cultu-
reele emancipatie.
een machtige PRESTATIE.
H. Mis in de open lucht
Rond de Graalster.
een belangrijke stap vooruit.
„Dit bericht ia het ochtendblad zal u ouge-
OPROEP AAN DE NEDERL. IJZER-
GIETERIJEN.
STICHTING VAN EEN VEREENIGING.
ONEERLIJK GEMEENTE-ONTVANGER
DOOR EEN MOTOR AANGEREDEN
KANO OMGESLAGEN
GRATIE VERLEEND.
EEN SIMULANT.
VALSCHHEID IN GESCHRIFTE.
ROOFOVERVAL IN EEN BOEK
WINKEL.
Weer heeft de Graal een van haar beste en
schoonste tradities, n.l. het streven om de
groote feesten van het kerkelijk jaar te ma
ken tot dagen van vreugde voor geiheel liet
volk, voortgezet met de opvoering van het
massaal leekespel „Pinksterzegen" jn het
Olympisch Stadion te Amsterdam,, een op
voering, die wij niet aarzelen te noemen een
daad va.n groote cultureel© beteekenis.
In de weinige jaren, dat de Graal nog
slechts werkt in Amsterdam en de andere
plaatsen van het bisdom, heeft zij een geheel
nieuw en eigen geluid doen hooren. Zij heeft
getoond een n<ieuw, vraardevol em nu reeds on
misbaar geworden element te zijn in het ka
tholieke leven, zij is ©r reeds in geslaagd een
kern te vormen een kern, d'ie zich voort
durend uitbreidt en die steeds meer een macht
gaat beteekenen in ons katholieke volk
van katholieke jonge vrouwen van de daad,
met bezieling en offerzin en begaafd met een
hoog idealisme en een edel vertrouwen.
Maar dat niet alleen, de Graal toont ook ln
steeds hoogere mate te zijn de bezielende kracht
voor heel de katholieke gemeenschap, voor wie
zij haar idealen belijdt en die daarmede ten
slotte in een grootsohe harmonie instemt. Het
duidelijkst en het overweldigendsit is dit wel
gebleken aan het slot van het leekespel „Pink
sterzegen", toen de tienduizenden toeschou
wers spontaan als één man van hun plaatsen
opstonden en instemden met he.t „Te Deum",
dat uit veertig duizend kelen omhoog steeg
Het reusachtig stadion tnet zijn in 't rond op-
■loopende tribunes, waar men nog alleen de
ontelbare hoofden zag van de toeschouwers,
fungeerde als een immens klankbord, dat de
dreunende golven va.n geluid terugkaatste naar
den hemel en ver over de pleinen en Sitraten
en huizenblokken van de stad.
Waarlijk, diit was community-singing in den
besten zin van het woord. Deze katholieken,
die het stadion met zijn ruim dertigduizend
plaatsen vulden tot de laatste rijen, hebben
getoond, dat zij zingen konden. Zij zongen
met een tintelende bezieling en een siterke
overtuiging en toen na het fiere défilé van de
tienduizend deelneemsters langs de tribunes
de ovaties langzamerhand verstilden en de
tribunes leegstroomden, toen gingen velen
naar huis met een verrijkt gemoed en ie hun
hart bewaarden zij de herinnering van dezen
feestdag vol schoonheid met 'n diepe vreugde
en een innerlijke ontroering, die stil maakt en
gelukkig. De Graal heeft den glans en de vu
righeid van het Pinksterfeest gebracht temid
den van de massa en niemand van die massa
js jjecngegaan zonder een deeltje van dien
sr.Ians en die vurigheid mee te dragen in zijn
ziel-
De laatste voorbereiding
Sinds Januari zijn de voorbereidingen voor
i ieze uitvoering voor het leekespel „Pinkster
zegen", waarvan de tekst vervaardigd was
door mej. Mia v. d. Kallen, gaande geweest
in heel het bisdom, Hoe ontzettend groot de
moeilijkheden zijn geweest om tienduizend
jonge vrouwen, gelijk van geest en hart, meit
deze uitvoering te belasten, dat zullen slechts
weinigen uit het publiek, dat getuige was va.n
de fraaie opvoering in het Stadion, ook maar
bij benadering hebben vermoed.
De laatste dagen echter is het zwoegen van
de Graai echter gestegen tot een zoo intense
climax, dat deze slechts haar oplossing kon en
mocht vinden in een geslaagde opvoering.
De feestelijke intocht van de Graal cadetten
op Zaterdagavond was 'het sein voor de laatste
werkzaamheden.
In het stadion is avond aan avond gerepe
teerd met een volharding en een eindeloos ge
duld, die niet onbeloond mochten blijven.
Een zeer groot aantal deelneemsters is
's nachits ondeir dak gebracht in het hotel en
in het opgelegde stoomschip „Oi'ania" van den
Kon. Hollandschen Lloyd.
Na afloop van de repetitie trokken de Graal
leden van andere plaatsen Zaterdagavond daar
heen om er den nacht door* te brengen, om
Zondagmorgen een plechtige hoogmis hij te wo
nen in de Sint Nicolaaskerk aan de Prins
Hendrikkade, waar zij het schip vulden met
haar fleurige, bonte kleedij.
Zondagavond had op het stadion de generale
repetitie plaats, waarbij weliswaar niet alle
deelneemsters tegenwoordig waren, maar die
toch wei in staat was eenig idee te geven van
wat de opvoering zou zijn.
De weersomstandigheden waren ideaal en
hoewel d-e repetitie bij kunstlicht uiteraard
niet van zulk een groote en verrassende kleu
renweelde was als de zonnige opvoering zelf,
toch hebben de toeschouwers er in ruime mate
yam genoten.
Op den ochtend van den tweeden Pinkster
dag, een stralenden Meimorgen, vol weldadi-
gen zonneschijn en verkwikkende zoelte, is
voor de eerste maal in het Olympisch Stadion
het H. Misoffer opgedragen.
Er was een provisorisch altaar geplaatst,
■waaraan de algemeen moderator van de Graal,
de zeereerw. heer J- Voorham de H. Mis op
droeg- De Graalmeisjes woonden de H. Mis bij
en haar vereen igd gebed smeekte van dein he
mel den Pinksterzegen af, dien zij dien middag
in haar spel zouden uitbeelden.
Want dien middag werd de kroon gezet op
het werk van maanden en gingen de hoogge
spannen verwachtingen en de vurige verlan
gens van velen in vervulling.
De Graal was gereed om de tienduizenden
te ontvangen en zij lieten niet op zich wach
ten.
Het spel begint.
Al vroeg in den middag werd het druk in
stad en deze drukte concentreerde zich in
hoofdzaak in de omgeving van het stadion.
De trams hadden het ongewoon druk, alsof
eir een internationale voetbalmatch gespeeld
zou worden. Taxi's en autobussen voerden tel
kens nieuwe scharen aan en door de hoofd
straten bewoog zich een onafgebroken, breede
stroom van voetgangers, die aldra zich ver
drongen voor de ingangen van het Stadion.
Feestelijk wapperde de groote Graalbanier
van den toren en de zoele voorjaarswind deed
do kleurige vlaggen van de verschillende Graal-
afdeelingen, die op de muren waren geplant,
uitwaaien en glanzen in den zonneschijn.
Om kwart over twee waren alle tribunes dicht
bezet met toeschouwers. In het midden van de
veriaten arena stond een groote afbeelding van
den Graalschotel op een zwart geschilderden
houten stellage. De bovenste rijen waren ge
vuld met deelneemsters in haar kleurige tuni
ca s, die aanstonds de trappen zouden afdalen
en zich over het grasveld spoeden.
Een luid gejuich kondigde do komst aan
jan Z. H, Exc. Mgr, J, J). «Vengeneat, bis
schop van Haarlem, die de toejuichingen van
de massa beantwoordde met een vriendelijk
handgebaar.
In Mgr.'s gezelschap bevonden zich o.m. de
Ministers Verschuur en Deckers, Jhr. mr. dr.
A. Röell, Commissaris der Koningin in Noord-
Holland; de hoogeerw. heeren dr. G. C. van.
Noort, deken van Amsterdam en Sondaal, de
ken van Haarlem, alsmede de heeren mr. C.
Geseling, voorzitter van de R.-K. Staatspartij
A. de Bruyn, voorzitter van het R.-K. Werk
liedenverbond, mr. A. baron van Wijnbergen,
H. Hermans, lid der Tweede Kamer en rector
B. H. de Groot, uit Amersfoort. Allen namen
plaats op de eeretribune. Daar bevonden zich
ook de vicaris-generaal en de Domkapitulards
van het bisdom Berlijn. Hun aanwezigheid bij
deze opvoering hield, naar verluidt, verband
met plannen om ook voor de Berlijnsche Ka
tholieke vrouwelijke jeugd een Graalbeweging
te stichten.
Langzamerhand viel de stilte over de dui
zenden, een indrukwekkende, gespannen stalte.
Dan daalden van de vier hoeken van het
stadion groepen gesluierde jonge vrouwen van
de trappen en tegelijkertijd schreden andere
groepen, ieder met een eigen, sterksprekende
kleur uit de poorten over het. grasveld naar
het midden, waar zij zicl1 'n stervorm opatel
den. Dit waren de Amsterdamsche Graa.lm'eis-
jes, de keurbende van de Graal.
Nu zette ook een mannenkoor het „Vem
Creator" in, terwijl de bewaarengelen in lange
gele tunica's zidh in een wijden kring om de
ster schaarden.
In een prachtige vaart ontwikkelde zich het
spel, dat zich onderscheidde door een groote
bewegelijkheid en een gratie, die getuigde van
den. besehavenden arbeid in de Graal.
Wel heeft men partij weten te trekken van
de ondervindingen, vorig jaar Paschen opge
daan met het paaschspel. De artistieke beoor
deeling, die wij hierachter doen volgen, een
oogenblik huiten beschouwing 'latend, mogen
wij met vreugde constateeren, dat niet alleen
de G-raalleden zich volkomen ln den geest van
bet spel hadden verdiept, doch dat deze ook
werd begrepen door het publiek dat gaande
weg meer opgetogen werd en door herhaalde,
luide bijvalsbetuigingen daarvan op de meest
ondubbelzinnige wijize deed blijken.
De telkens wisselende tafereelen ieder op
zich even boeiend en met telkens verrassende
effecten werden ond'er schier ademlooze
stilte gevolgd.
Op bijzondere wijze is de Graal er ln ge
slaagd iets te herscheppen van de middeleeuw-
sche mysteriespelen, waarbij de massa zoo
nauw betrokken wordt in de dramatische han
deling. Enkele experimenten, die wellicht
©enigszins gewaagd leken o.m. het doen ver
schijnen van den duivel per motorfiets
sloegen op frappante wijze in en hadden pre
cies het gewenschte sterke effect, dat men er
mee beoogde.
In vele opzichten dus heeft deze prachtige
uitvoering door de Graal de harten en de hoof
den verrijkt.
De Graaileden zelf hebben, naast een kost
bare ervaring en een grootere uitdrukkings-
inogelijkheid een dieper inzicht verworven
in de roeping van haar beweging en van haar
eigen persoonlijkheid.
De toeschouwers hebben de Graal weer beter
leeren kennen en meer leeren hoogachten.
Maar bovendien hebben zij een geweldige le
vensles gehoord uit den mond van tienduizend
jonge vrouwen, diehet leven en de wereld
weer eerbaar en schoon willen.
Deze „verworvenheden" vormen wel de
grootste winst van dezen dag
Wanneer wij onze kunstzinnige be-
sprekiing van het Pinksterspel van
„De Graal" evenals 't vorig jaar met enkele
critische opmerkingen beginnen, gedachtig aan
het Wij einde, aan zij vooraf met de grootste
dankbaarheid aan de leidsters en aan de wak
kere „tien duizend" geboekstaafd, hoe belang
rijk een sta]) hier vooruit werd gSzet voor onze
Katholieke cultureel© emancipatie en voor de
massale cultureele ontwikkeling van heel ons
volk. Dit is geweest een geweldige prestatie,
en alleen wie eens wat zwakke en wankelende
schreden op dit gebied der volkscultuur he6ft
gewaagd, kan bevroeden, welk een ontzaglijke
toewijding bier noodiig is geweest. Toewijding,
alleen te beu-eiken en te behouden vooral wan
neer zij wordt gevoed door de bronnen van
een sterk innerlij^ ieven. Over het innerlijke
leven hij „De Graal" behoeven wij ons zeker
niet bezorgd te maken, wij danken haar voor
de schoone veruiterlijking dezer innerlijkheid
en voor hare massale uiting. Anderen mogen
dit laatste licht schatten, doch daarmede too-
nen zij van de problemen onzer Katholieke
cultureele emancipatie niet al te veel te heb
ben begrepen, want deze emancipatie vraagt
meer dan een ietwat abstract gedachte inner
lijkheid. Eein lichtelijk purlteinsche „feeling",
in wezen vreemd aan de uitbundigheid en den
gloed dezer Katholieke manifestatie.
Evenals 't vorig jaar, meenen wij. dat tekst
en verzen van Pinksterzegen" een zwak punt
zijn. Thans nu sterker naar dynamische
elementen in het spel werd gestreefd waa
dit tekort niet zóó storend als 't vorig jaarj
doch storend was 't, Wij weten wel, dat bij
zulke spelen het woord niet het voornaamste
element is, en de pogingen om heel deze cui.
tureele manifestatie op grond van enkele uit
treksels uit den tekst te verwijzen naar den
Hades van sommige lyrici, steekt bij de ver
wezenlijking van dit pogen ietwat schril-
belacheiijk af. Doch liet woord moet toch een
harmonisch element zijn in het spel: dat is
hier niet zoo, het woord stoort niet alleen
door keuze en vorm, maar 't meest nog door
gemis aan „zegbaarheid". Wij willen dit be
zwaar thans niet breed uitmeten, waar ons ter
oore kwam, dat pogingen zijn gedaan om tot
een passender tekst te komen; pogingen, die
thans echter niet zijn geslaagd.
Ziooalls wij reeds schreven, en uit de vóór-
besprekingen duidelijk bleek, was dit spel
thans meer dan spreekkoor, het dynamische
element in beweging en dans kwam thans
wel 't sterkst op den voorgrond. Vooral in den
aanval van he'lsohe machten en van de Kom-
soimod-meisijas moest een felle beweging in
treden, die echter niet werd doorgezet. De te
genstellingen hier schenen ons wat eenzijdig
bezien, en het oogenblik der botsing bleef te
zwak door de ongelijke verdeeling der krach
ten. Een zéér schoone vondst werd gedaan in
de tegenstelling van eenheid en massa, toen de
aanvoerder der helsche machten op een motor
fiets door de rijen reed, begeleid door een
snerpend gefluit. Doch tooneal is „magie", ook
hier: de motorfiets werd iets overweldigends,
en de fietsen der volgelingen konden niet an
ders worden dan huiselijke, zelfs huisbakken
instrumenten. Een tweede poging: nu een stem
„unisono" tegen de stem der massa, kon niet
slagen; de stem van den Verlosser klonk te
mat, wij gelooven zelfs dat voor zuil» experi-
RONDGANG VAN JOURNALISTEN en genoodigden op de Indische tentoonstelling
menten men zijn toevlucht zal moeten nemen
tot „menschen van het vak".
Doch daarnaast: hoeveel schoons, hoeveel
overweldigend schoons; En vooral dit, dat
hier 'toch tastbaar werd voor een ieder: deze
kinderen van ons volk vertolkten wa,t in hen
reëel tot leven werd, een leven van zooveel
grooter en machtiger dimensies dan dat der
aiiledaagsohheid, doch waarmede zij „allendag"
van „eickerlyc" weten te kleuren en te bezie
len. Dit vertolken der bovennatuurlijke reali
teiten met zulk een eenvoud en beslistheid,
gaat ver boven ieder symbolisme uit: hier is
weer een massale overtuiging, geboren uit den
geest en gevoed uit het hart. En die hier
wordt vertolkt met een golvend élan, een
brandende vitaliteit, en in een levensrhythme,
trillend van ontroering en tevens monumen
taal van tot in do verste geledingen des levens
beleden waarheid.
Dit bezielt hier de schoonheid, ai wordt zij
gewekt door andere elementen. Tot die ele-
menten behoort ongetwijfeld ook een artis
tieke tastzin der leidsters, die zich echter
meer picturaal dan litterair uit. Want hoe vol,
hoe berstens-vol van stroom en-de en vloeiende
kleur waren de meeste dezer tafereelen? 't
Mooist wel het eigenlijk spel van Pinksteren,
wanneer* de Cherubijnen en Serafijnen binnen
rennen met de roode pluimen als vlammen,
wanneer ook de tinnen van het Stadion gevuld
worden met de groepen van de Graal, en een
waarlijk stormende climax wordt bereikt. En
dan de komst dier Graalkadetten in groen en
geel in een dans, waarin de lichamen waarlijk
gingen wuiven als jonge boomen in den wind.
Het gebed der bekeering, waarbij de Cheru
bijnen nederzijgen in contemplatie, en daar lig
gen in een kring als geknakte rozen. En latei-
weer, wanneer de groepen van de Graal bij
een zijn in de tenten en de Cherubijnen weer
als een krans van vlammende liefde tent na
tent omringen. En 't mooist van alles mis
schien het opkomen der Kruiskinderen in
hunne lichte en schelle kleedjes; de Kruiskin
deren, die waarlijk huppelden, verbonden door
een springtouw, als jonge en feestende lam
meren, zoodat de blijdschap werd uitgestrooid
over allen.
En wie aan 't slot even uit de hoogte neerzag
op die nu overvolle Stadionruimte, een tuin
vol wuivende bloemperken nu, met de Bewaar
engelen als een krans van gele narcissen rond
dezen glanzende® Pinksterzegen, bracht van de
schoonste indrukken, mee, ooit door een ma
nifestatie in dezen tramt gebracht
„De Graal" heeft ons op dezen middag waar.
lijk weer rijk gemaakt. Rijk gemaakt door de
vertolking der Pinkstergedachten, dat de lief
de en altoos weeir de liefde deze wereld redden
kan.
Jacob Grijp had 'n goed voornemen gemaakt
op Oudejaarsavond 1931.
Onverwacht was het hij hem opgekomen,
toen hij zich, ongenoodigd, in de werkkamer
van den heer George Pot bevond. In 'n open
gebroken lade van diens bureau vond hij al
een chèque van 30.000. Onmiddellijk maakte
Grijp toen dat goede voornemen. Neen, nooit
zou hij meer stelen. Laat staan zakkenrollen!
Voorgoed had hij daarmee afgedaan. In het
nieuwe jaar zou hij een ander, beter leven be
ginnen.
Voorzichtig luisterde hij aan de deur. Geen
geluid te vernemen. Gerustgesteld zette Grijp
zijn „werk" voort. Eerst bekeek hij nogmaal
de chèque.
De Algemeene Provinciale Bank, gelieve
te betalen aan toonder de som van dertig
duizend gulden.
GEORGE POT.
Dertig duizend gulden, juichte hij inwendig.
Dat beteekende voor hem 'n rustige, oude dag.
Geen gevaarlijke kraakjes meer. Geen gevaar
lijke grepen meer in de zakken van z'n mede-
menschen.
Goedkeurend bekeek hij de handteekening.
George Pot, stond er met ferme letters.
En betaalbaar aan toonder!
Plotseling ontdekte z'n oog nog een ander
stuk papier. Het bleek een aan de Algemeene
provinciale Bank gerichte brief te zijn. Met
ocgen, die straalden van voldoening, las hij:
Mijne Heeren,
Bijgesloten chèque ad 50.000, verzoek ik
U aan brenger dezer uit te betalen in bil
jetten van 1 10.
Hoogachtend,
GEORGE POT.
„Wat 'n hof", juichte Grijp. „Beter kon het
al niet. Met dien brief bij me, zal geen mensch
achterdocht koesteren. Het klopt allemaal keu
rig. George Pot komt pas den vierden terug.
Als ik al lang rijk ben!"
Maar wat was dat? Noch op de chèque, noch
in den brief was de datum ingevuld. Wat zou
dat beteekenen?
O, natuurlijk, Pot had ze geschreven vlak
voor hij op reis ging. En, omdat hij niet ze
ker wist, op welken dag bij terug zou komen,
had hij den datum oningevuld gelaten.
Dat zou Jacob Grijp dan wel even voor hem
doen' Dat behoorde tot z'n vele kundigheden.
Reeds als jongen op school bootste hij mees
terlijk het schrift van anderen na.
'n Tijdje zat hij op 'n stuk papier te expe
rimenteeren. Na een kwartier was het zaakje
in orde. Op de juiste plaats prijkte op beide
documenten de datum: 2 Januari 1932.
Met voldoening bekeek Grijp zijn werk.
„Morgen is de bank natuurlijk gesloten'
overlegde hij, „niet open voor overmorgen. En
Pot komt pas den vierden terug. Dus twee
volle dagen om er op m'n gemak tusschen uit
te trekken"..
Zoo'n enormen meevaller had Jacob in zn
langjarige loopbaan nog niet gehad.
Met de uiterste zorg bekeek hij nogmaals
den brief en de chèque. Neen, hij liep niet
de minste risico. Alles was in orde.
Met 'n zucht van voldoening stak hij ze in
zijn binnenzak. Ja, dat goede voornemen. Na
tuurlijk zou hij dat stipt nakomen. Te be
ginnen met 2 Januari 1932 zou hij een beter
leven leiden. Na 't incasseeren van de chèque.
Behoedzaam aanvaardde Jacob Grijp den te
rugtocht door het venster. Niemand had het
flauwste vermoeden van bet afgelegde bezoek.
Veilig verdween de man met het goede voor
nemen in den donkeren nacht.
Het was den tweeden Januari 1932. Klok
slag half elf stapte de keurig gekieede Giijp
het gebouw van de bank binnen. Niet eig
druk, constateerde hij tof z'n genoegen,
Achter *n stevig getralied loket was 'n ma
gere, bleeke man ijverig bezig. Geweldige be
dragen gingen door zijn vingers.
Hoewel Grijp een oogenblik op zijn beurt
moest wachten, viel dit hem toch niet te lang.
Voortdurend dacht hij aan z'n mooie toekomst.
Ha, zijn beurt.
„Mörge", begon hij beminnelijk.
„Mörge", antwoordde de kassier. „Koud bui
ten, vindt u niet?"
„Erg", beaamde Grijp, terwijl hij zijn tasch
opende. Toen overhandigde hij de chèque.
„Briefjes van tien, alstublieft. Wacht, hier
hebt u nog een brief ook. Meneer Pot vond
het beter er voor alle zekerheid nog een brief
bij te schrijven. Omdat 't zoo'n groot bedrag
is. Alstublieft!"
Aandachtig las de kassier 't schrijven door.
„Juist", zei hij toen, „uitstekend."
„Ik kom rechtstreeks van meneer Pot", zei
Grijp gemoedelijk.
„Precies", gemoedelijkte de kassier terug.
„Meneer Pot heeft dien brief vanmorgen ze
ker pas geschreven?"
„Ja", lichtte Grijp hem in. „Hij had er blijk
baar haast mee, want hij stuurde me met den
trein van 9 uur hier heen. Niet, dat ik erg
op die boodschappen gesteld ben. Dertigdui
zend gulden is 'n boel geld. Om u de waar
heid te zeggen, zal Ik blij zijn als ik weer te
rug ben. Groote verantwoordelijkheid, be
grijpt u?"
De kassier knikte begrijpend.
„Zeker", zei hij. „Dertig duizend gulden. En
meneer Pot woont heelemaal aan het andere
eind van de stad. 't Is nog een heel eind
voor u".
Grijp moest inwendig lachen. Die kassier
was 'n slimme vent! Maar Jacob Grijp was
minstens even slim. Neen hoor, hij vloog er
niet in. Natuurlijk was het bekend, dat Pot
uit de stad was. Zoo'n bekende figuur. En
zeer zeker wisten zijn bankiers het!
„Ja, maar ik kom niet tan z'n huis. Meneer
Pot logeert in Mooihuizen, bij zijn zuster.
Daar=- komt de heele familie altijd om het
Oude in het Nieuwe te vieren. Als ik me niet
vergis, komt hij overmorgen weer thuis. Maar
omdat hij dat geld direct noodig heeft, stuur
de hij mij er om. 't Is, geloof ik, voor zijn
zwager bestemd. Maar dat blijft natuurlijk
onder ons", eindigde Grijp zeer vertrouwelijk.
„Natuurlijk", antwoordde de kassier. „Wilt
u misschien liever even in de wachtkamer,
hiernaast, wachten?"
'n Ondeelbaar oogenblik werd het Grijp
angstig te moede. Het welwillende gelaat van
den kassier stelde hem echter oogenblikkelijk
gerust.
Op z'n gemak stapte hij de wachtkamer bin
nen en nam plaats.
„Als u hier even wilt wachten", noodigde
de kassier, „dan zal ik u direct helpen. Drie
duizend briefjes van tien, nietwaar?"
„Heel graag", antwoordde Grijp-
Nadat hij een oogenblik alleen gewees
Sihfe 'n andere deur open. 'n Meneer ra
nen en stelde zich voor als de pr0C"L an(jen
rentenier een sigaar. t j f1 van
oogenblikje duren. Drieduizend briefjes
tien houdt nog e^ns?gPaar. „Wat 'n ont-
Grijp accepteerde d ,g macht„_
vangst'P&lnsd® fV tien verscheen de kas-
Na een minuut
Sienr' hetzelfde oogenblik, dat de deur, die
de kas leidde, openging, zag Grijp een
belknop onder het loket. En nu herinnerde hij
zich ook, dat de kassier met z'n rechterhand,
terwijl hij dien brief las
Woest sprong hij op.
„Ik zou me maar kalm houden, als ik u
was", zei de procuratiehouder op kouden
toon. „De politie is juist gekomen".
Drie stevige rechercheurs doken achter den
kassier op.
Grijp kromp ineen.
Meer samenwerking en betere
organisatorische verhou
dingen gewenscht.
Namens de z.g. Commïssie-Groothoff, waarin
zitting hebben de heeren J. P. J. Asselbergs
(N.V. Asselberg's IJzerindustrie ien Handel
maatschappij Bergen op Zoom) Joh. Averes
(N.V. Gebr. Stork en Co Hengelo (O) Hub.
Kurstjens (N.V. „De Globe" Tegelen) H. van
Lohuizen (N.V. „Industrie" Vaassen) ir. J. R.
Sassen (N.V. Diepenbrock en Reigers Ulft) F.
V. d. Schoot (Fa. Gebr. v. d. Schoot Tilburg)
Ir. S. H. Stoffel (N.V. Machinefabriek Reine-
veld Delft) Ir. A. Groothoff (vertegenwoordiger
van den minister van Economische Zaken en
Arbeid bij het Staalstudie'bureau van de Kon.
Ned. Hoogovens en Staalfabrieken) voorzitter
en mr. ir. A. W. Quint (adj. secretaris van den
Hoogen Raad van Arbeid) secretaris is een
oproep gericht tot de Neder landsche Ijzer
gieterijen om te komen tot meer samenwer
king en betere organisatorische verhoudingen.
Er wordt in den oproep op gewezen, dat het
Nederlandsch IJzer gieters bedrijf zich in een
buitengewoon ongunstigen toestand bevindt.
Het staat het sterkst onder den invloed der
malaise.
De verbitterde onderlinge concurrentie heeft
de situatie nog aanzienlijk moeilijker gemaakt,
dan anders reeds het geval geweest zou zijn.
Aangezien ook aan de Regeering de bijzonder
ongunstige positie van het ijzergietersbedrijf
niet onbekend gebleven is, heeft de toenmalige
Minister van Arbeid, Handel en Nijverheid op
verzoek van de beide vereenigingen, de
Coöperatieve Vereeniging van Nederlandsche
Ijzergieterijen (Covnij) en het Convenant van
Ijzergieterijen in Nederland, den heer Groot
hoff aangewezen als leider van een te plegen
overleg, om den bestaan-den noodtoestand on
der de oogen te zien en maatregelen te bera
men, teneinde daarin verbetering te brengen.
Sindsdien heeft zich geconstitueerd de z.g.
Commisie- Groothoff.
In deze Commissie is uitvoerig van gedachten
gewisseld over de verschillende aspecten van
den crisistoestand in het bedrijf.
Van het begin der werkzaamheden af, was
het duidelijk, dat de Nederlandsche ijzergie
terij-industrie niet blijvend is te helpen, tenzij
zij komt tot meer samenwerking en betere or
ganisatorische verhoudingen. Zooals de toe
stand op het oogenblik is, waarbij in steeds
toenemende mate beneden kostprijs wordt ge
leverd en de fabrikanten zelf elkaar in den put
drukken, moeten alle overwogen maatrege
len zonder blijvend resultaat zijn. In de Com-
missie-Groothoff is daarom de krachtige wensch
naar voren gekomen, om te komen tot een alge
meene vereeniging van ijzergieterijen. Dit
klemt te meer, nu bij den tegenwoordigen toe
stand van de ruim 70 bestaande gieterijen niet
minder dan een 30-tal ongeorganiseerd zijn.
Gedacht is aan een centraal lichaam met vak
groepen. Naar buiten zou slechts optreden de
algemeene vereeniging.
Intern zou de constructie zoodanig kunnen
zijn, dat naast de vorming van permanente
vakgroepen tijdelijke groepeeringen voor be
paalde doeleinden kunnen plaats vinden.
Zoodra de vereeniging er is, zal een begin
gemaakt kunnen worden met de systematische
ordening van het bedrijf en in verband daar
mede met de samenwerking voor productie en
afzet. Er zal dan een centraal punt ontstaan,
van waaruit men het geheel® bedrijf overzien
kan.
Ter bespreking van een en ander zijn alle
ijzergieters uitgenoodigd, tot een vergadering
op Woensdag 1 Juni des v.m. 11 uur in het
gebouw der Stichtsche ïndustriéele Club te
Utrecht (Jaarbeursgebouw).
E. R. K. LEVENSVERZEKERING MIJ-
Verzekerd bedrag tot f 28.491.758 gestegen.
By het einde van het verslagjaar bedroeg het
verzekerd kapitaal 28.491.758 tegenover het vo
rige jaar dus een vermeerdering van 1.431.82».
Het blykt dus, dat de productie zeer bevredi
gend was. Het groote verval moet worden toe
geschreven aan den druk der tyden, die velen in
omstandigheden bracht, waarin de premiebeta
ling al te zwaar bleek te zijn, zoodat de verz -
kering beëindigd of verminderd moest worden.
De jaarpremie bedraagt thans 934.772.
De grondslagen der premiereservebereKe s
hebben wy gemeend niet te mogen veranderen.
Het winstaandeel voor Kath. sociale doeiein
den wordt als volgt besteed: innn wit
Vroedvrouwenschool te Heerlen iart„_
Gele Kruis te Nymegen 400, E.K. Bosch
bisdom 400, E. K. werk Bisdom De
400, E. K. werk Bisdom Roermond 4<)0, E K.
werk Bisaom Breda 400, Gr^werk B sdom
Haarlem 400, St. Martinus Vereen
250, R. K Werkloozen Comité te blymegen
150, Fonds vlr sanatoriurnverpleglng ^t.
b. c. middenstanders -S®"4 Em{ra0-! te Nijme-
tionaal Tehuis „Luctor et Emergo te iNqme
gen 445. „.rtiesrekening sluit met een
,T'l WI"st" en 7 26 873, te verdeel en als volgt:
batig ealdo van 26A73,tantièmea f g perso_
n!^if ,?0Uee?TO5 Katholieke sociale doeleinden
^on „„deelhouders is beschikbaar
t v76oq1i V°0rprdeeld dividend vorig jaar 143,
17.890, onve zQodat kan worden uitgekeerd 7
rekening wordt g
10 jaar lang fraude gepleegd.
rie rechtbank te Middelburg behandelde
Vrijdag de zaak tegen den 68-jarigen gemeen,
teontvanger H. van 't W. te 's Heerenhoek,
wien de fraude in de boeken en de kas de-r
gemeente werd ten laste gelegd.
De verdachte, die zich zelf destijds aan
meldde, erkende reeds ruim 10 jaar lang
fraude te hebben gepleegd en gelden te hebben
verduisterd.
De officier van justitie, mr. baron van der
Feltz, eischte tegen hem 1 y, jaar gevangenis
straf.
twijfeld interesseerenmerkte de kassier op.
„Juist u, die vanmorgen dien brief van den
heer Pot hebt ontvangen".
Weiktuigelijk nam Grijp de krant aan en
las met uitpuilende oogen:
„De heer George Pot, de bekende indus
trieel, is gisteren, op Nieuwjaarsdag, het
slachtoffer van 'n ongeluk geworden. Op
den Rijksstraatweg botste zijn auto in volle
vaart tegen een boom. De hoer Pot, die zelf
achter het stuur zat, kwam er betrekkelijk
goed af. Hij brak slechts z'n beide pol
sen
„Heel beroerd voor meneer Pot, vindt u
niet?" vroeg de procuratiehouder meewarig.
„Heeren, doet uw plicht", vervolgde hij toen.
In het gezelschap van drie rechercheurs
verliet Grijp het gebouw van de Algemeene
Provinciale Bank.
(NADRUK, VERBODEN.).
Val met doodelijk gevolg
Op den Jutlaaschenweg bij Utrecht ia
Maandagavond de 60-jarige uit Hoogevee® af
komstige schippersknecht van een in de
Vaartsche Rijn liggend schip, bij het overste-
ken van den weg door een motorrijder aan
gereden, tengevolge waarvan hij met het
hoofd op de eteenen terecht kwam. De val
had den dood tengevolge.
Een jongeman verdronken
Gi6teren was de 24-jarige H. C. uit Den
Haag te Wassenaar met een vriend in een
kano aan het spelevaren. Het vaartuig sloeg
om, de mede-inzittende kon gered worden,
doch H. C. verdronk. Het lijk werd door de
politie opgevischt
TRACTOR MET AANHANGWAGEN
TEGEN EEN BOOM
Drie personen gewond
Gistermorgen vroeg is een tractor met aan-
hang wagen van de firma S.> doordat de
stuurder de macht over zijn stuur verloor, op
den R'dam&cheweg ter hoogte van de Lijm- en
Gelatiine-fabriek bij Delft, in vaart tegen een
boomg ©botst. De 28-jarüge J. B. uit Rotter,
dam, die in den aanhangwagen zat, sloeg te
gen de straat. Met gevaarlijke wonde werd hij
naar het Gasthuis te Delft vervoerd.
De chauffeur N. W. en een naast hem zit.
tende passagier, eveneens uit Rotterdam,
kregen lichte kwetsuren. Een vierde persoon,
bleef ongedeerd. De tractor is totaal verbrij-
zeld.
Aan de overwegwachteres te Blerick.
Gelijk indertijd gemeld, was de overweg,
wachteres E. ter zake schuld aan het bekende
spoorwegongeluk bij den overweg tusschen
Blerick en Grubbenvorst, waarbij een auto
bus door den trein werd gegrepen, tot een
maand gevangenisstraf veroordeeld.
Beschikkende op een door haar raadsman
mr F J M. Nederveen te Roermond, en door
de Federatie van R. K. Vrouwenbonden in
Nederland ingediend verzoek tot gratie, heeft
H M. de Koningin de straf van een maand
verminderd tot een week.
In geveinsde dronkenschap
horloges gestolen.
De politie te Gouda heeft aan het station,
juist op het oogenblik dat hij in den trein
wilde stappen, aangehouden een Rotterdam,
mer die, terwijl hij dronkenschap simuleerde,
uit den winkel van een horlogemaker aan da
Gouwe een aantal dames- en heerenhorlogea
had gestolen, meldt het „HM."
De horlogemaker ontdekte eerst nadat da
Rotterdammer zijn zaak verlaten had. den
diefstal. Hij stelde terstond de politie van zijn
bevindingen op de hoogte, met het boven
omschreven gevolg.
Het gestolene werd in de zakken van den
man teruggevonden.
Gepleegd over drie jaren.
Verdacht van valschheld In geschrifte ten
na dee ie der N. V. Philips te Eindhoven, ge-
pleegd in de jaren 1930, 1931 en 1932, waar
hij hij deze firma voor een bedrag van 5000
benadeelde, is door de gemeente-politie uit
Eindhoven voor den Officier van Justitie ge
leid de 36-jarige kantoorbediende M. P. A. F.
te Eindhoven. Na door den rechter-commissaris
te zijn gehoord is hij ingesloten in het hui^
van bewaring.
Tegen verdachten twee jaar geëischt.
Voor de arr. rechtbank te Amsterdam
stonden Vrijdag twee werklieden terecht
verdacht van diefstal met geweldpleging.
Hun was ten laste gelegd, dat zij in vereeni
ging in een boekhandel aan den Singel te
Amsterdam uit een kassa, staande op de
toonbank, geld hadden weggenomen. Op hee-
terdaad betrapt, zonden zij den winkelier op
zettelijk gewelddadig tegen den grond hebben
geslagen om zich door de vlucht het bezit
van het gestolene te verzekeren.
De boekhandelaar en zijn winkeljuffrouw
verklaarden, als getuigen gehoord, dat de
verdachten quasi een bijbel kwamen koopen.
Op een onbewaakt oogenblik maakten zij zich
van den inhoud van de kassa meester. Toen
de winkelier toeschoot, werd hij neergeslagen.
De beide verdachten ontkenden, hoewel zij
door de getuigen pertinent werden herkend.
De tweede verdachte beriep zich op een alibi.
De Officier van Justitie eischte tegen belden
wegens diefstal met geweldpleging een gevan
genisstraf van twee jaar. Als verdediger»
traden op mej. mr. M. A. Zuyling en mr. Zel-
denrust, die op juridische gronden vrijspraak
pleitten.
Vonnis 26 Mei.
COOP. BRANDWAARBORG-MIJ.
OVERSCHIE E. O.
Verlies 1931 ƒ9284.
Aan het verslag der Coöp. Brandwaarborg-Mij.
Oversebie Omstr. G. A. over 1931 is het volgen-
d<Denw?nstd van 9328 uit het bedrijf werd door
afschriivingen op effecten omgezet m een- verlies
van 9284, waarmede het reservefonds is ver-
'"Tan1 brandschade vergoedden wy dit jaar een
hedrae van 1740 (v. j. ƒ42131. Het verzekerde
bedrag is vermeerderd met 52.265 en bedroeg
bii het einde van het boekjaar 7.265.205. De netto
premie voor 1932 bedraagt 6916 (v. j. ƒ6991),
terwyl de kortingen volgens art. 14 van het
huishoudelyk reglement bedragen 3720 (v. j,
3712).
Het reservefonds is verminderd met het verlies-
saldo, waardoor het totaal der reserven nu be
draagt 130.821.
AAN DE VERWONDINGEN OVERLEDEN
MEDAN, 13 Mei (ANETA)',
De heer W. Nieuwenhuisen, wiens kleeren
bij het soldeeren vlam vatten, is aan de
komen verwondingen overleden.
