het boek der wibauts
i
CELEBES DOOR EEN AARDBEVING
GETEISTERD.
STRESEMANN'S LOCARNO-
POLITIEK.
firsfïJïïa i>* 72 r
WUENt,£X<» MKf 193
UU
Uit de nagelaten geschriften van den
grooten staatsman
au
houdt vast, wat goed is.
HONDERDEN huizen verwoest.
CRISIS-UITVOERWET 1931.
Stellen van een bankgarantie.
DE EERSTE NIEUWE HOLLANDSCHE
HARING.
Wat verwoest werd.
MENADO, 16 Mei. (ANETA).
De grootste verliezen zijn geleden in Kakas,
alwaar talrijke aardscheuren veroorzaakt wer
den. Ruim 500 woningen zijn vernield, to
80 woningen werden ontzet. 7 Personen wer
gedood, 8 zwaar gewond en 120 Uchtgewon
d. i
an. »™»j. Mvlns
o€W lot ,mpn over-
STEUN-COMITE OPGERICHT.
Telegram van den Resident van
Menado. i
G. RAUPP t
SPANNING tusschen
BERLIJN EN MOSKOU.
DE STRIJD OM ART. 16 VAN HET
COVENANT.
indeuken, dat niettegenstaande^ tegrip
Het proces Kindermann-Wolscht.
iq25 begon in Moskou een pro-
°P 24 ilL Duitsche -staatsburgers, de
ces tegen twee e,a Woischt, die in
Krestinski en Litwinoff.
m. r
W-lr J.
Een storm van verontwaardiging is op
gestegen van de zijde der Katholieken over
het boek van de Wibauts over het huwelijk.
Een andere storm van verontwaardiging
brak los in de Socialistische bladen ov<y-
betgeen in de katholieke pers over Wibauts
boek is gezegd.
Het meest was men verontwaardigd, om-
'dat Katholieken, gesproken hadden over'
beestenmoraal, hondenmoraal". Wij begrij
pen, dat dit woord pijn doet aan den schrij
ver der nieuwe moraal en aan zijn vi ien
den en vereerders. Maar daarmee is de uit
drukking nog niet veroordeeld.
Zeggen de socialisten nooit iets, wat ande
ren pijnlijk treft? Ook de opmerking, die
dezer dagen in de socialistische „Voor
waarts" te lezen stond: „Wie in plaats van
te argumenteeren, gaat schelden, bewijs
daarmee gewoonlijk het tegendeel van in
nerlijke kracht", is niet steekhoudend.
Want behalve, dat de socialisten zelf de
consequentie van hun betoog niet zouden
aanvaarden: immers, zoo dikwijls wordt
in hun pers gescholden op de Katholieke
Kerk, de geestelijkheid en op nog heel wat
andere dingen, zonder dat zij daarin een
teeken van innerlijke zwakheid erkennen,
moet eerst worden aangetoond, dat het ge
bruik van de benaming: „beestenmoraal"
voor de leer van Wibaut's boek, werkelijk
schelden is.
Niet ieder gebruik van een krachtig, voor
de andere partij pijnlijk en hardklinkend
woord, is schelden. Toen Christus openlijk
de schijnheiligheid van de Pharizeën ont
maskerde, riep hij hun toe: wee u, Pha
zeen, huichelaars. Dit was een ze®r a"„
en pijnlijk woord, maar nieman gn
ooit aan gedacht, dit sche e of
Als een kwalificatie van een persoon of
die van de sexueele neiging zelf, m.a.w. de
sexueele omgang is aan geen andere wet
gebonden, dan dat zij blijft binnen de nei
ging van haar eigen natuur. Zoo is het ook
bij de redelooze dieren. Ook deze doen niets,
waartoe de natuurlijke drang hen niet drijft,
maar bij hen is de sexueele drang ook de
eenige norm van handelen; het dier kent
beperkende normen buiten
zaak overeenkomstig de waarheid to en*
geschiedt niet d,n ïs zïi'
maar met een goede bedoeiim,,
volstrekt geen schelden. Zoo is
geval.
Wij houden niet van overdreven grove en
krasse termen en als wij meenden, dat de
katholieke pers zich in deze is te buiten ge
gaan, hebben wij hier ter plaatse onze af
keuring daarover gerust durven uitspreken,
zooals ook A. B. K. onlangs eerlijk erkende.
Maar o.i. is hier geen sprake van overdrij
ving. De term: „beestenmoraal, hondenmo
raal", past wel degelijk op de theorieën, die
door de Wibauts hier verkondigd zijn en io
een zeer ware karakterschetsing van die
theorieën. Immers, als alles in zake sexueeien
Omgang geoorloofd is, wat in de
geoorloofd wordt genoemd,
mensch in zijn omgang met het andere ge-
slacht geen enkele beperking op te leggen
aan zijn lagere, d.i. zijn zuiver zinnelijke
neigingen, datgene, waartoe het sexueel in
stinct den mensch drijft, is geoorloofd. Geen
beweegreden, die boven de sexueele neigin
gen uitgaat, geen doel, door de rede erkend
legt den mensch den plicht tot beperking
op; de sexueele oogenblikkelijke behoeften
zijn hier norm voor goed en kwaad. De
mensch heeft er neiging toe en men kan
niet van hem eischen, dat hij zijn neigingen
bedwingt, dus is geslachtalijke omgan6
tusschen personen, die niet gehuwd zijn ge
oorloofd; dus is overspel geoorloofd, us is
neo-malthusianisme geoorloofd.
Wie nadenkt ziet in, dat dit practisch e
zelfde is als: de sexueele omgang der men
schen is aan geen andere wet gebonden, dan
geen
sexueelen drang. Zoo wordt dus Wibaut o
leer geen onrecht aangedaan, als we haai
met den term: dierenmoraal of beestenmo
raal aanduiden, m.a.w. een moraal, die voor
het sexueele leven van den mensch dezelfde
normen stelt als bij het dier gelden, en mets
meer.
We kunnen ons eenigszins indenken, dat
de socialistische pers verwonderd staat, over
de heftige verotftwaardiging, welke van Ka
tholieke zijde oprijst tegen dergelijke zede""
hervormers. Zij zelf loopen ni^et zoo waJen
voor dergelijke kwesties, want als er
hunner een theorie verkondigt, die e®veJ,pt>
staande theorie van anderen omver
och het is in hun oog toch alles m^ch^
werk. Wibaut, Boersma en de wereld
in hun kringen opstaan, om verkondj.
een weg tot levensgeluk to g
gen een leer,
die "^Im'sen of meer richt-
een zwakke poging pQging geslaagd is>
lijnen te 8ev®n' zeker van. Zij nemen er
ze zijn er ze zelf wiHen, en wijzen een
van aa^1'aVfaaig niet met hun inzichten
§ede kend3 Al die leeraren hebben niets dan
hun°eigen menschelijk gezag, ze steunen op
eigen inzicht en de mensch weet langzamer
hand uit eigen ondervinding wel, hoe zwak
het menschelijk inzicht is. Voor zulk een
zedeleer kan men niet warm loopen, en men
kan rustig toezièn, als ze door een andere
leer wordt ondermijnd of omvergegooid.
Maar onze tegenstanders moeten wel besef
fen, dat voor ons de zaken anders staan. W ij
zijn overtuigd en kunnen die overtuiging
tegen iedereen verantwoorden, a e
ondwetten der zedeleer, die wij verdedigen
die hier zijn aangevallen, Gods wetten
EEN MOOIE OPNAME van het
Graialspel dat In het Amsterdamsche Stadion zooveel belangstelling trok.
van Hem, die de overspelige vrouw met
medelijden haar zonde vergaf, omdat zij
berouw had over haar daad.
Maar menschelijke zwakheid „begrijpen
(ook weer een uitdrukking die in de pole
mieken voorkwam) is geheel iets andets,
dan goed noemen, wat kwaad is. Ook Chns-
tus begreep en vergaf, maar toch sprak hij.
„ga en zondig niet meer." Niet het veitiou
wen in eigen inzicht, of in eigen onzondig
heid, maar de overtuiging, dat het de groo -
ste ramp voor de menschheid zou zijn, s
de wetten, die de uitdrukking zijn van Gocts
inzicht over hetgeen voor melfchenf®
noodzakelijk is en die dus voor
van onschatbare waarde zijn, uit de h
der menschen zouden worden weggeiukt
door valsche theorieën, maakt onze vei -
waardiging bij dergelijke gevallen zoo gioot.
Dat men dit aan de overzijde niet kan -
grijpen, omdat daar geen bovennatuui
normen gelden, spijt ons. Het mag ons met
beletten, de hoogste goederen der ^en
heid, mèt al de kracht onzer ziel te veme
digen" Dr. L. B.
zijn." Normen" van handelen, die God beeft
gegeven; niet met willekeur, maar omdat
Hij die de menschen en de samenleving
maakte, weet, hoe dat gecompliceerd ge
heel der menschelijke samenleving func-
tionneert en hoe ieder ondirdeel handelen
moet, wil het geheel goed gaan. Om ons, die
het zelf niet kunnen achterhalen, omdat we
het geheele samenstel niet volledig door
schouwen, te onderrichten; om ons in staat
stellen te doen, wat noodig is voor het
geluk van ons zelf en onze medemenschen
heeft God ons zijn wetten gegeven waar
onder de wetten aangaande het sexueele
leven. „Doet zoo en het za.1 u en uw mede
menschen goed gaan", dat is de korte zin
iedere wet. Daarom; wij Katholieken
zijn overtuigd, dat de zedenwetten, welke
de Katholieke Kerk met haar onfeilbaar ge
zag ons voorhoudt, de door God geopen
baarde en dus door God gegeven zedewet-
ten zijn. Niet een zwakke menschelijke proe
ve dus, maar de eenige en zekere weg, die
tot het geluk der menschen voert. Wij zijn
overtuigd, dat zij die deze wet willen ver
anderen of afschaffen, het menschengeluk
ten gronde brengen. We zien niet met min
achting neer op den mènsoh, die in zwak
heid de wet overtreden heeft; we blazen niet
hooghartig van den hoogen toren der zede
lijkheid, zooals de roode pers zich dezer da
gen uitdrukte: wij zijn immers leerlingen
BATAVIA, 16 Mei (Atv ETA).
De aardbeving Sn de Mieahassa waarvan wij
gisteren melding hebben gemaakt, was heviger
dan sedert 1903 werd geconstateerd. Zij werd
ook gevoeld in Makassar in Ternate.
Ze-lfs in Ternate zijn enkele hulzen inge
stort, terwijl verscheidene steenen huizen zoo
zwaar beschadigd zijn, dat zij onbewoonbaar
geworden zijn. Een inlander werd dood onder
de puinhoopen aangetroffen.
Paniek onder de bevolking
MENAD'Ö, IS Mel (ANETA).
Een ooggetuige vertaalt
den zvaren scbo jek ontstond. De in-
West had een groote paniek
woners vluchtten de straat „„j»
pasanggrahan in laatstgenoemde plaats werd
™Fen bezoeker§van de Cbtaeesehe Sociëteit te
„;t een venster op vier meter
Menado wer(j bewusteloos op-
hoogte van
In het Kon. bestuit van 4 Januari 1932
no. 1, gewijzigd bij Kon. besluit van 5 Apnl
1932 no. 14, is met ingang van heden
kei 8 een nieuw artikel 9 ingevoegd, luidende
a'Artikel' 9. 1. Onze Minister is hevoega van
hem, die goederen, ingevolge dit bes
gewezen, wenscht uit te voeren,
eener bankgarantie of andere zeikerl
een door of vanwege Onzen Minister te oepa-
len bedrag te vorderen tot waarborg, dat de
ingevolgesde Crisisuitvoerwet 1931, Staatsblad
no. 535, gestelde regelen, alsmede de voorwaar
den, waarop de uitvoer is toegestaan, naar het
oordeel van Onzen Minister behoorlijk worden
nagekomen.
2 Indien deze regelen en voorwaarden naar
het oordeel van Onzen Minister niet behoor
lijk zijn nagekomen, vervalt de ges-telde zeker
heid ten behoeve van den Staat.
3. De modellen der bescheiden, benoodig-d
voor de uitvoering van dit artikel, worden
door Onzen Minister vastgesteld.
Artikel 9 en 10 van voornoemd besluit wor
den onderscheidenlijk artikel 10 en 11.
De
De telegrammen
Gisteren werden te Vlaardinngen de eerste
nieuwe Hollandsche kolniaatjes aangevoerd.
Eerste kooper was de firma W. Kwakkel-
stein, aldaar.
lair bloempotten en glaswerk vernield werden
De meeste huizen toonen scheuren in de
muren. Een Chineesche tem.pel W®L
schadigd. In enkele straten zijn
staan ter lengte van 30
ter spuit. De vischpassar in Menaao
digd. In de richting Tjalatja zijn <U w<*fnd
vloeren van de toko's open-gesc e
Gloria-bioscoop ontstond een paniek,
echter geen ongelukken plaats.
De bevolking van de nabijgelegen neg J
Kawong is gevlucht, hoewel daar slechts vu
woningen zijn vernield. In Amoerang zijn
woningen vernield. De groote brug aan de zm -
zijde is ontzet Het bastion en -het bruggen'100
zijn gescheurd. Een strook van de kust tus
schen Toempang en Amoerang is circa an de -
riAlven meter verzonken. Te Kalawirang
25 woningen vernield, te Koja 18 won
terwijl hier 10 woningen werden ontzei-.
Pass-o zijn 6 woningen vernield en 20 ont
De Oostzijde van bet meer van Tondano is
licht beschadigd. aldaar
Uit Kema wordt gerapporteerd dat
Zaterdagavond een kleine vloedgolf PIaa
In de hoogvlakte van Mong°n<lou_ 1
woningen vernield en 79 ontzet. In
is een persoon gedood. „„bracht
Te Menado werd lichte schade toegebracht
aan het havenkantoor en de kademuren.
MENADO, 16 Mei. (ANETA)
In de kustplaatsen Belang en Watoeliney
spuit water uit de scheuren in den g
ge^m!en' hoogvlakte van Kota Mobagoe zijn
In n terwijl 78 hanzen werden
36 huizen ingestort, terwij
beschadigd ab^ Makassar ta gestoord.
worden via de radio verzonden.
In Gorontalo.
GORONTALO, 16 Mei (ANETA).
.„ja -rnlm drie minuten.
De aardbeving u„n waa-ronder ver-
Rium 100 inlandsche woningen tenhui.
scheidene groote ge^a^kking van de Gon
zen ingestort. De zmkbedekKans
vernementspassarloodis werd es
werden gedood, terwijl
enkelen zwaar
gon zwak en nam daarna to ontetond
a' gelegenheid tot vluchten van de
een paniekstemming jooral in
sociëteit waar een toncy-toir wa!
'neesche Roodekrui-s plaats nau.
stamp vol. Er ontstond 1 d heenkomen,
zocht in de duisternis een go en
waarbij verscheidene personen
verwonding-en bekwamen.
POOUJK -
166
BATAVIA, 17 Mei (ANETA).
De binmemikomeinde berichten geven er b'il^
mn dat de aaindlbevtingsraimp, die de gehee e
Minahassa heeft geteisterd een nog steeds groo.
teren omvang heeft darn die eerste geruchten
deden vermoeiden.
Men beeft zich telegrafisch gewend tot net
Stmeroefomds met het verzoek om steun te
willen verleeeen. Gisteren werd een steuncomi
té opgericht onder voorzitterschap van den
dienstdoend resident. De agent van de Java-
sdhe Bank heeft het penningimeesiterschap op
zich genomen, en als leden zijn toegetreden de
burgemeester, het lid van den Volksraad Mon-
dagi, dis. D. S. Wildiervank, Mgr. Panis, Aposito.
lisch' Prefect van Celebes, het lid van den
Minahassaraad Romibot en de districts-boofdMi
v. Toulour en Amoerang. De G.-G. (beeft den d.d.
resident een telegram van deelneming doen toe.
komen.
Mededeeling van den Resident.
AmetaJHoMand meldt:
Blijkens mededeeling van het Departement
van Koloniten heeft de Gouverneur-Generaal
van Ned. Indie op 15 dezer van dien duenstdiend
Resident van Menado bet volgend telegram
°n GtsSenavona 7.45 uur hevige aardbeving in
Minahassa en Bolaanmongoudon, duur ruim
©en minuut Te Kakas aan Tondameer, talrijke
woningen ingestort, vijf dooden, twintig zw^r-
gewonden en eenige levensgevaarlijke, tal.
rijike lichtgewonden. Na ontvangst bemcht
onmiddellijk geneeskundige Wp
twee doktoren van Menado ook van Tondano
met helpers. Te Menado een groote copraloods
ingestort alsmede twee Petókwm^J^
leidinigsbudizen op versohüflende pteateen ge
broken. Amoerang ongeveer zestig huizen in
gestort, een gewonde.
Tondano en omgeving ongeveer vijftien hui
zen ingestort en drie gewonden.
Lamgoan veertig huizen ingestort ^een -
aoonlij-ke ongelukken. Gouv.
ingestort, protestantsdh» kerk aldaar o®800®
«dbaidiiigd. Ben vannacht te Kakos
om reddingswerk te regelen. Gewonden i^^-
gamgirahan ondengebrachit. Bevolking
Tder den indruk, doch zeer rustig, ook m
overi°e Minahassa nergens paniek-stemming,
^•ot dusver vermelden teletonisdhe berichton
uit BolaSnmongondou alleen
FP,n en twintig huizen Loajan ingestort. Een
vrouw bij vluchten arm Frtrokem Za-i morge
nader seinen. Van overige deden nog geen
berichten.
I„ huize Duinruet te Overveen
avond plotseling overleden in den toeftijd van
75 jaar de heer G. R. C. M. Baupp, oud-burge-
meester van Tilburg.
Goede verstanrllioud'ng tusschen Duitsch-
land en Rusland noo<lzakelijk.
De onderhandeling®11 van Du'tschland met
de Westelijke m-ogendh®den, welke in
Bebruari 1925 begonnen waren, en tenslotte
tot het pact van Locarn° 'eldden, wekten in
^oskou ongerustheid, in de eer8te P'aats met
betrekking tot het toetreden van Dui-tschlaaid
tot den volkenbond, en de ^consequenties Van
art- 16 van het volkenbondsverdrag, hef z.g.
^nctieartikel.
De bezorgdheid In Moskou weid versterkt
het feit, dat voorstellen wor n nauwere
e°onomische en politieke a an eens ui mg tus-
sc'ieii de sovjet-Unie en Dui-tschland, welke
ia December 1924 door Moskou werden ee-
daan, in Duitschland niet dien steiken weer
klank vonden, welken de sovjet' egeenu„ ver-
^acht bad. De Duitscli-Russische onderhaiide-
h"Sf6n °v®r een handelsverdrag, ^elke in den
^r E\van 1924 waren ingeleid, vorderden
en Ho sPtokingen tusschen dr. Stresemann
,.n aiabassadeur Kreeti-nski bracb e-n Been
ST daarvan Rusland Stresemann een
If *®ak-te. In een bespreking met Kres-
tinski, weik6 in Juni 1925 na diens terugkeer
uit Moskou werd gehouden, wees Stresemann
opnieuw het vei.wijt van niet te willen ingaan
°P „,^SJSclle voorstellen van de hand. In
ZUn dagboek toekende hij daarover bet vol
gende aan
,,Met betiekking tot de bewering, dat ik mij
op het standpunt had gesteld met Rusland
ïuet te -Willen onderhandelen, zoolang de be
sprekingen met de Westelijke mogendheden
nog gaande waren, verklaarde ik, dat dit wel
op een misverstand moest berusten. Ik heb
niet gezegd, dat wij niet met Rusland willen
onderhandelen maar ik heb gezegidi, dat ik gieen
verdrag met Rusland wil sluiten, zoolang onze
politieke situatie in de andere richting nog
onjuist. Dat heb k komen. Ik kan
voering op 18 Me dan een goede,
mij een andere vei Rusland zelfs niet
tusschen Duitschland ons Dui-tschers
voorstellen, want dat is a£wcllden van
ook een traditie, want ju Ik kall mjj
Ruslaud is ons ongeluk ge garantie-
ongeiniv ƒ>-■- garantie-
niettegenstaande bet,g
pact, Rusland voor onze »ituat/® de.n voiken-
heef-t en dat bij ons toetreden waarbij
bond een modus vivendi te vmden
h-et uitgesloten is, dat wij ons .wrui-
hulp van wie ook tegen Rusland tate® S® <)m
ken. Onze geheele strijd tegen art.
die reden gevoerd en er is ons juis-
anderen kant een verwijt van gemaak
wij terwi-lle van Rusland de anders zoo s
makkelijk te bereiken overeenstemming m«
de Westelijke mogendheden hebben beun
lijkt."
Den 13den Juni kwam Litwinoff to Ber
lijn. Stresemann ontmoette hem dien dag en
over zijn onderhoud met hem vinden wij to
zijn aanteeken togen het volgende
„Na eerst gevraagd te hebben, hoe hij h«v
maakte, informeerde ik hoe de toestand in
Rusland was. Hij antwoordde, dat het daar
naar wensch ging en dat bovenal een goede
oogst te verwachten was. Ik wees hem er op,
da-t men in Rusland helaas eenigszins ontsteld
was over de ontwikkeling der Europeesche
verhoudingen. Toen Litwinoff antwoordde, dat
het bier om zeer ernstige dingen ging en hij
zich zeer bezorgd maakt over de Duitsch-Rus-
sische verhouding, zette ik hem het standpunt
der Duitsche regeering uiteen, zoowel ten
aanzien van het verdrag met de Westelijke
mogendheden als van het toetreden tot den
volkenbond.
Ik verklaarde, dat volgens Duitsche opvat
ting het toetreden tot den volkenbond in geen
enkel opzicht een overeenkomst tusschen Rus
land. en Duitschland uitsloot. Het scheen mij
zeer goed mogelijk, een overeenkomst te tref
fen, waaruit duidelijk bleek, dat wij er niet
aan dachten in den volkenbond een anti-Rus
sische politiek te voeren. Het leek mij dat een
dergelijke overeenkomst zeer goed mogelijk
was; ook Frankrijk, dat eveneens tot den vol
kenbond behoorde, had toch afzonderlijke ver
dragen met Tsjecho-Slowakije en Polen gesto
ten. Wanneer het mogelijk zou zijn, aangaan
de een dergelijk verdrag tot overeenstemming
te geraken, dan zouden de Russische bezwa
ren toch uit den weg geruimd zijn .Duitsch
land was niet van plan, zich als hulptroep
voor een anti-Russisch© actie te laten gebrui
ken gelijk door de Duitsche regeering her-
haaldelijk duidelijk te kennen was gegeven,
Niettegenstaande de moeilijkheden welke de
communistische acitie ons in Duitschland be
zorgde, en hoewel het ons onmogelijk was het
door Rusland bepleite verschil tusschen de
derde internationale en de Russische regee
ring te erkennen, hielden wij er aan vast,
dat beide landen op elkaar waren aangewezen
en in een goede verstandhouding tot elkaar
moesten staan. Welke bezwaren kon Rusland
nog hebben als een 'dergelijke overeenkomst
tot stand zou komen".
Tschitsclierin bij Stresemann
Den 30siten September kwam Tschitscherin
in Berlijn aan; 'e avonds was hij de gast van
Stresemann met wien hij de kwestie der han
delsver dragen besprak. Stresemann teekende
hierover o.m. het volgende in zijn dagboek
aan.
„Het gesprek met Tsch Itsóher in, dat
's avonds óm half elf begon, betrof in de eer-
©te plaats d© kwestie der
Ik verklaarde hem, dat wij
stand komen van het verdrag te bevorderen.
Ik schilderde Tachitecherim den harden stnjd,
die bij ons in de regeering gestreden was we
gens de kwestie der exterrttorialiteit der han-
del s vertegenwoord igin g. Slechts door het
energiek optre
den van den
rijkskanselier
en van den
minister van
huitenliandscihe
zaken hadiden
de beraadslagin
gen tot een be
sluit geleid,
Waardoor de
exterritoriali
teit werd ge
waarborgd.
Tschitscherin
moest den te
genstand begrij
pen, welke bij
ons tegen een
dergelijke ex.
zoo moest ik hem er op
commissaris op den g€eöL .TT "dat het met
LI wo c
Tschitscherin.
territorialiteit aan den dag werd gelegd. Ik
wees op de ervaringen, welke ik zelf als Rijks
kanselier had opgedaan, toen de heer Zinowiei'f
op cynische wijze zich in November 1923 er
over beklaagd had, dat de door hem bedoe -
de communistische revolutie, welke in bak
sen en Thiiringen zou moeten beginnen, dooi
het inrukken der rijks weer in heide lanten
omogelijk was gemaakt. Ook de rede va
Zinowieff, welke thans in de „Rote Fa ne
was gepubliceerd, toont aan, op welke w
men van Russische zijde tracht in
Duitsohen toestand in te gAjpen. IV en
uitgegaan van het standpunt, dat ™®n
vakverenigingen ondermijnen moest en
schrikte er allerminst van terug om v
actie openlijk in de Duitsche bladen uit
k°Denheer Tschitscherin, die bij het begin
van. het gesprek een zeer koele, u dde
zende houding had aangenomen, a«~dat
ik, dat het toch wel geen^ Moskou
de zetel der Derde I"^rnattona
was. overigens was de heer ,>ekcud>
particulier heer Tschit-
,n overtuigd zijn, dat wan
neer de Lord Mayor van
den geest van Rapallo bewegingen
in Duitschland rewlntionnaix© er
te veroorzaken. Ik behoefde RBsland zou
aan te herinneren, wat m van Mün-
zeggen als de eerste Verklaren, dat
chen of Berlijn O'peni J rw.0iutionnaite be-
hij ta Rusland een anim bevo,r.
weging met geld mU ™ische regeering met
deren, dat men de R" ver te werpen
alle middelen zou po®® RUSiand te doen
om een ander systeem m
zegevieren.
studentenK"» met den Estlander Von
October 1924-J® waren. Deze drie wer-
Dittmar gea „ohuidi,gd om in opdracht van
den ervan Ci011SiU1" eerst lid der com-
de „Organisa"0 DuitscMand te zijn
munistisclde 1^daarna naar Rusland te zijn
geworden en de verantwoor-
g®y®!f udders der sovjet-Unie te voerr-
lelijke 1 teeen stalin en Trotzki.
rel speciaal tegm a+.11.Bnten. die
maar naar mij bekend
6
scherin kon er van een derge-
burgemeester van
yio, v vi
««'«I
keeren, als in dit geval.
Ik begreep zeer goed dat de Russische
volkscommissaris deze actie nmf in handen
had en naar ik hoopte, ook niet billijkte.
Wij' konden echter het feilt niet over het
hoofd zien, dat deze beide bewegingen elkaar
voortdurend kruisten en wanneer de yolks-
leiders der sovjet-Unie te voeren en
delijke 1 ,„_en stalin en Trotzki.
tPwoces tegen die studenten, die zich
verdedigden, eindiiigde met het uit
0nIiai^n van het doodvonnis tegein de drie
spre 'e Hooffer beroep was niet Tuog©-
vimndigtog van het vounis een gratie-
na ove centrale executieve comité
r^vieSnie in te dienen.
deR^s geurende het proces had Strese-
n den Duitschen ambassadeur in Moskou
m namens de Duitsche regeering te
V01f «toeren Hij had zijn vermoeden ken
baar' gemaakt, dat de sovjetreg^ring door
doodveunissen tegen de berde Duitsche
studenten een compensatie-object wilde heo-
ben tegen den Russischen communist Sko,
belewski, die in het Tsjeka-proces van Leip
zig ter dood was veroordeeld. Reeds den
19den Juli volgde de mededeeling, dat de
doodvonnissen tegen Wolscht ©n Ivinder-
mann niet voltrokken zouden worden. Den
volgenden dag had Stresemann een onder
houd met Jakobowitsj, zaakgelastigde in de
plaats van den afwezigen ambassadeur Kres
tinski. Over dit gesprek schreef StresemaiA
in zijn aanteekeningen o.a.
„Ik nam heden de gelegenheid te baat den
Russische zaakgelastigde, die wegens econo
mische onderhandelingen bij mij was. met
grooten nadruk op het proces Wolscht-Kin-
dermann te wijzen. De heer Jakobowitsj had
zeker wel door de Duitsohe persstemmen en
de vele protesten de overtuiging gekregen,
welk een geweldig opwinding dit proces in
Duitschland had gemaakt. Deze opwinding
was te billijken. Hoe de rijksregeeriug over
deze zaak denkt, blijkt uit een officieele pu
blicatie, welke heden door het Woltt-hureau
zou worden verspreid. Zeker waren
geklaagden, fantastische, vage hocc
dreven, onrijpe, jonge
menschheid liever h™ ges,l'sch9 bedoelia-
moesten sparen, maar teiro waar-
gen hadden zij volgens alle «tuk
over wij beschikten, zeker met Seha'd'
kanselier Michaelis met de organisatie Co -
Ïul tificeerde, ja zelfs D^che autori
teiten, met name den legat,e™ad
een terroristische geheime de£ M
klaagden to verband bracht, en het U. -
bovendien beweerde, dat de rijksregeeriug
w deze organisatie «rtankelijk was dan
stond men toch bij zulke onbegrijpelijke ab-
stona me onoplosbaar psycholo-
Sh raadsel. Had dan de hoogste Russische
rechter niettegenstaande hij door het com
missariaat van buitenland-sche raken ^r ze;
ker goed ingelicht was, toch nog zulke fan
ÏÏtttehe en vage denkbeelden over den
Duitschen toestand? De geheele constructie
van de aanklacht viel toch voor een ieder,
die zien kon en eerlijk zien wilde, duidelijk
in elkaar, geheel afgezien van het fef, dat
deze organisatie nooit terroristische plannen
tegen buitenlandsche politici had gesmeed,
allerminst tegen Rusland. Zulke ongerijmd
heden kon de opperste rechtbank in Rusland
ons toch niet voorzetten. Wanneer zoo iets
mogelijk was. moest men zich er in Rusland
niet over verwonderen, dat men op het de-
partement van buitenlandsche zaken en bij
de rijksregeeriug ging twijfelen aan de mo
gelijkheid van een Duitsch-Russisdhe over
eenstemming.
Ik voegde hieraan toe, dat ik het als van
zelfsprekend beschouwde, dat middelen en
wegen werden gevonden, om een dergie ij
onjuist vonnis ongedaan te maken, terwij
het toch nog als iets ongehoords zou worden
opgevat, als de doodstraf to een gevangenis
straf van tien jaar zou worden veranderd,
daar het toch enkel en alleen om sensatto.
neel opgeblazen kinderachtigheden van on
ervaren menschen ging
Midden Augustus werd met de sovjet-
Unie een overeenkomst gesloten, waarbij oe
Russische communist Skobelewski uit Duitsch
land werd gezet en Rusland 14 Duitschers, on.
der wie Wolscbt en Ktodermann, die tot tien
jaar gevangenisstraf waren veroordeeld gratis
schonk.
(Nadruk verboden).
