Een aardig feest
DONDERD AG 2 JUNI 1932
HET BOEK DER WIBAUTS.
L
^np|||p
WIJZIGING L. O.-WET
INBRAKEN TE WASSENAAR.
DE STAKING VAN DE HAAGSCHE
TAXI-CHAUFFEURS
Een nieuw werkgeversvoorstcl
afgewezen.
y oor stel van den rijksbemiddelaar
te wachten.
VERLAGING DER LEERLINGEN-
SCHAAL.
VERSTOORDE EXCURSIE VAN
DEN A'DAMSCHEN RAAD
Communistische demonstratie.
INDEELING VAN DIENST-
PLICHTIGEN.
NEDERLAND EN ENGELAND.
DE INDISCHE POSTVLUCHTEN.
fgemeente- en achoolbësturen .verleen^, I dien verstande^ tot jssi ten Koto's ny&fi 1 9SBÜH>
ERNSTIGE AANKIJDïNG
i
Anti-revolutionair oordeel.
Een artikel van J. S. Post over „Verwordend
huwelijk", in de „Antirev. Staatkunde" komt
tot de volgende conclusie
„In dit boek wordt allen mannen en vrouwen
de vrijbrief aangeboden, om wat de Schrift
noemt, „alle onreinheid gieriglijk te bedrijven".
Het is er op gericht om de menschen te maken
tot „liefhebbers van ziohzelf", „zonder natuur
lijke liefde".
Een onheilig spel in het groot met de sexu-
eele driften wordt aanbevolen, tegelijk met de
dooding van de kiemen van het leven van den
mensch.
Alle banden, onder den gezegenden invloed
van het Christendom bijzonder tot zegen van
ons volk gelegd, worden losgemaakt, en het
monster der tuchteloosheid losgelaten onder de
jeugd. In naam der oprechtheid komt tot elk
de uitnoodlging om zich mede in den revolu
tionairen stal neer te laten. Wij willen aanne
men, dat de schrijvers verblind zijn. Maar dit
neemt niet weg, dat dit pleit voor zulke dingen
door invloedrijke menschen als zij zijn, voor
ons volk een noodlottig moment beteekent.
Het heeft slechts één goede zijde, en wel
deze
dat de revolutie zich hier in haar ware ge
daante vertoont.
Dit geeft hoop, dat weldenkend en zich met
afschuw van de ingeslagen richting zullen af
wenden, en dat de onschatbare waardij van de
trouio voor een volk weer zal worden in 'toog
gevat tegenover de hier aangeprezen ontrouw.
Hier wordt ons eigen menschelijk leven in
't slijk gesleurd. In dezen weg wordt ons nage
slacht in 't ongeluk gestort Deze volksverder-
vers trachten onze dochters te besmeuren met
hun geestelijk vuil en komen de eer van onze
moeders te na.
Dringe ons de liefde Gods, waarmee Hij den
mensch heeft liefgehad, om ons te stellen in
Zijn weg, om met Zijn hulp te oefenen ware
mannelijke en vrouwelijke eigenschappen. Lief
de en kuischheld, ridderlijkheid en huwelijks
trouw. Door het geloof zal het huwelijk zijn een
bron des levens, en het huisgezin opnieuw de
kweekplaats van- een kloek en fier geslacht.'
„WAT WIJ WILLEN". Tijdens het spreekkoor, dat de R.K. Jonge Werkman Zondag J.l. gaf op de Parade
te 's-Hertogenbosch, in tegenwoordigheid van Z. H. Exc. Mgr. Diepen. De jonge werklieden voor de fabriek.
STAATSMIJNBEDRIJF EN NEDERL.
STEENKOLEN HANDEL MIJ.
Invoer van buitenlandsche kolen met
vreemde schepen.
Het Tweede Kamerlid de heer Boon vestigt
de aandacht van den Minister van Waterstaat
er op dat in den loop van het jaar 1931 de
N. V. Ned. Steenkolen-Handelmaatschappij,
waarin het Staatsmijnbedrijf voor 200.000 gul
den aandeelhouder is, uit het buitenland met
schepen heeft aangevoerd 194.471.348 K.G., dus
ruim 194.471 ton kolen, en dat daarvan slechts
een hoeveelheid van 10.265.411 K.G. of ruim
10.265 ton is aangevoerd met Nederlandsche
schepen, of wel ongeveer 5pet. van den ge-
heelen aanvoer, die voor het overige plaats
heeft gehad in 105 schepen onder vreemde vlag.
In de M. v. A. betreffende de begrooting der
Staatsmijnen voor 1932 aan de Tweede Kamer
werd nu het volgende verklaard:
„In tegenstelling met hetgeen sommige
leden meenden te weten, voert deze maat
schappij (n.l. de N. V. Nederlandsche Steenko
len-Handelsmaatschappij), naar den onderge-
teekende is medegedeeld, hare kolen voor een
groot d-eel in Nederlandsche schepen aan".
De heer Boon vraagt thans den Minister of
die verklaring niet op een volkomen onjuiste
inlichting berust en de herkomst mede te dee-
len van de gegevens waarop deze inlichting
gegrond is.
Acht de Minister het olrbaar aldus ver
volgt de heer Boon dat de Staatsmijnen,
die aanspraak maken op den steun van de Ne
derlandsche Overheid bij den afzet barer pro
ducten,. en dien steun ook in ruime mate ont
vangen, een belangengemeenschap hebben aan
gegaan met een onderneming, die als voormeld,
ongeveer 184.000 ton buitenlandsche steenkolen
verladen in 105 schepen van vreemde nationa
liteit heeft aangevoerd, zulks terwijl een groot
deel van de Nederlandsche handelsvloot, waar
onder verscheiden in 't bijzonder voor de kolen
vaart bestemde stoomschepen, werkeloos in de
havens is opgelegd?
Is de Minister niet van meening, dat. waar
de Staatsmijnen nationalen steun genieten, zij
bij den invoer van vreemde kolen door een on
derneming, waarin zij groote belanghebbenden
zijn, aan de Nederlandsche scheepvaart een ze
kere voorkeur hehooren te verleenen?
Is de minister bereid mede te deelen of hij,
sedert hem deze feiten zijn bekend geworden,
maatregelen heeft genomen ten einde den aan
voer van buitenlandsche kolen voor de Neder
landsche Steenkolen-Handelmaatschappij, voor
zooveel mogelijk, te doen geschieden door Ne
derlandsche schepen, en zoo ja, welke?
Wil de Minister mededeelen tot welke resul.
taten voor de Nederlandsche scheepvaart de
sal, 5 bedoelde maatregelen, indien genomen,
hebben geleid?
VERSLAG DER COMMISSIE VAN
VOORBEREIDING
Het antwoord van den minister.
Verschenen is het verslag der Oommissie van
Voorbereiding uit de Tweede Kamer inzake
de wijziging der Lager Onderwijswet. Nadat de
oommissie haar verslag aan de regeering had
uitgebracht, die het schriftelijk beantwoordde,
is nader met den minister mondeling overleg
gepleegd.
Het rapport-Rutgers.
Verscheidene leden gaven als hun meening
te kennen, dat de resultaten van den arbeid
der Staatsoommissie-Rutgers niet ln overeen
stemming zijn met de opdracht, welke aan die
commissie werd gegeven. Hetgeen hoofdzaak
was, een herziening van de toepassing der
financieels gelijkstelling is bijzaak geworden;
hetgeen bijzaak was, het verkrijgen van be
zuiniging, werd hoofdzaak.
Deze leden kwamen er met nadruk tegen
op, dat op deze wijze het volksonderwijs tot be-
zuinlglngsobject bij uitnemendheid is gemaakt.
Andere leden betreurden, dat de oommissie-
Rutgers na een arbeid van 4% jaar geen en
kele concrete gedachte heeft verwerkt In de
richting van een anderen opbouw van de wet
telijke bepalingen, het lager onderwijs betref
fende. Op andere punten zijn echter belangrijke
verbeteringen aangegeven.
De minister merkt als antwoord hierop op,
dat niet het rapport, maar het wetsontwerp
het onderwerp van overleg moet zijn. De mi
nister betwist, dat het ontwerp niet biedt, het
geen men bad mogen verwachten, lettend op
de beginselen, welke der Tegeerlng bij het
commissoriaal maken van het vraagstuk in
1926 voor oogen stonden.
Men is er niet In geslaagd voor het thans
geldend systeem een ander in de plaats te
stellen, hetwelk evengroote waarborgen van
gelijke behandeling biedt. In het verslag der
oommissie wordt echter niet een aannemelijk
en goedkooper stelsel tegenover dat van het
wetsontwerp gesteld. Onjuist noemt de minis
ter ook, dat de technische herziening naar den
achtergrond geschoven zou zijn.
De minister is niet overtuigd van de nood
zakelijkheid, in de wet een onderscheiding
te maken tusschen plaatselijke en centrale
scholen voor zwakzinnigen.
Gemeentelijke steun voor
vakcursussen.
Naar de minister meent gaat de bepaling,
dat ook steun van gemeentewege voor alle
vakstudie van onderwijzers uitgesloten is, te
ver. Het kan zelfs zeer nuttig zijn, dat gemeen
ten medewerking verleenen aan cursussen tot
verdere ontwikkeling van onderwijzers, aan
cursussen tot opleiding voor de akte handen
arbeid e.d. Er is reden het verbod te handhaven
voor zoover betreft de bijzondere inrichtingen
voor de opleiding tot onderwijzer of hoofdon
derwijzer omdat de wet deze materie regelt:
maar tevens om de gemeenten overigens vrij
te laten. De minister stelt dan ook nog een
wijziging in dien zin voor.
Geen uitbreiding
aantal leervakken.
van het
Verdachte voor het Haagsche Gerechtshof.
In hooger beroep stond Woensdagmiddag
voor Ihet Haagsöh Gerechtshof terecht de 22-
jarige A. K„ afkomstig uit Hongarije, die op
23 Maart j.l. door de Haagsche Rechtbank is
veroordeeld tot zes maanden gevangenisstraf
door te Ibrenigen ln een 'bijzondere strafgevange
nis, miet tier beschikkingstelling van de Regee
ring, tegen welk vonnis, zoowel de officier bij
do Rechtbank, die tegen K„ drie jaar gevan-
g nissf.raf had geëisbhit als K. zelf in appel
waren gegaan.
BvemaJls voor de Rechtbank bekende ver
dachte, die raidio-tedhniker van 'beroep is en
laatstelijk ln de hoofdstad gedomicilieerd was,
B'dh aan een eerie inbraken te Wassenaar en
omgeving, te hebben schuldig gemaakt. Hij ging
daarbij zeer brutaal te werk.
De advocaat-generaal mr. J. A. de Visser
wilde niet afwijken van bet rapport, dat tot
opsluiting in een bijzondere strafgevangenis
nd viseerde, doch hij vroeg zich af of 6 maan
den gevangenisstraf voor een serie ernstige mis
drijven, een voldoende vergelding waren voor
hetgeen K. gedaan had.
Spreker concludeerde tot venhooging van de
hoofdstraf tot 2 jaar.
Mr. J. A. Polak als raadsman optredend,
wees op die levensomstandigheden van K. en
op zijn ziekelijke mentaliteit, welke bij een
langdurige gevangenisstraf zeker tot krankzin
nigheid zou overslaan.
Daarom kon pleiter zich wereenigen met het
door de Rechtbank gewezen vonnis. Mr. Polak
verzocht het Hof een lichte straf op te leggen
en K. verder te doen verplegen.
Arrest 15 Juni a.s.
Naar aanleiding van eenige geuite wenschen
deelt de minister mede, dat hij tegen uitbrei
ding van het reeds groote aantal leervakken
bezwaren heeft.
Het Friesch
Voor opneming van een regeling welke te
gemoet komt aan den ln de laatste jaren van
vele zijde uitgeoefenden aandrang om de mo
gelijkheid te openen, dat ook de lagere school
dienstbaar kan worden gemaakt aan het aan-
leeren van het Friesch acht ook de minister
thans wel den tijd gekomen.
Het zevende leerjaar.
Of centraliseering van het zevende leerjaar
mogelijk en wenschelijk is, hangt van de om'
istandiigheden ter plaatse af, zoodat volgens de
Minister elk geval op zich zelf beoordeeld moet
worden. Een dwang in de wet moet als onuit
voerbaar worden afgewezen, daarentegen zou de
Minister ook niet tot afschaffing van het zeven
de leerjaar wenschen mede te werken, omdat
het in veler oogen ook groote voordeelen heeft,
nog afgescheiden van de bezuiniging, die er
uit kan voortvloeien.
Dat door het voorstel van den minister
slechts een verschuiving van lasten van 's Rijks
kas naar de gemeentelijke kassen zal plaats
hebben, verwacht die minister niet.
De minister ziet er geen overwegend be
zwaar in, aan den gemeenteraad de bevoegd
heid te verleenen, het benoemen en overplaat
sen van onderwijzers en vakonderwijzers aan
B. en W. op te dragen. Evengoed kan dit dan
geschieden met het verleenen van ontslag.
Een wijziging in dien geest wordt voorge
steld.
Straffenstelsel.
Een meer gedifferentieerd straffenstelsel ls
volgens den minister ln 't belang der onder
wijzers omdat dan niet zoo vlug behoeft te
worden overgegaan tot ontslag. Nahr aanlei
ding van bezwaren, geuit tegeu overplaatsing
als straf, verklaarde de minister zich bereid,
deze bepaling te schrappen.
Bezoldiging vakonderwijzers.
De minister kan geen vrijheid vinden, de
bezoldiging van vakonderwijzers ten laste van
het Rijk te nemen.
Bij nadere overweging is de minister van
oordeel, dat het juister is de aanspraak op
Rijksvergoeding voor openbare scholen voor
uitgebreid lager onderwijs aan gelijke mini
mumeischen te binden als voor de overeen
komstige bijzondere scholen.
In dien geest stelt de minister een wijzi
ging voor.
Schoolgeld.
Het komt den minister wenschelijk voor, de
bepaling om een minimum schoolgeld in de wet
te bestendigen.
Zwakzinnigen-onderwijs.
Aan het streven naar bezuiniging meent de
minister in zoover te moeten tegemoetkomen,
dat hij zijn voorstel om voor de school voor
zeer zwakzinnigen de 14-schaal te laten gelden
terugneemt, en daarvoor de 18-schaal in de
plaats stelt overeenkomstig het ontwerp der
Staatscommissie.
Oprichting van bijzondere scholen.
De minister moet beslist afwijzen elk voor
stel om de oprichting van bijzondere scholen
te doen beoordeelen door een beslissend colle
ge. Dit is z. i. in strijd met de grondwet. Een
verscherping van de financieele waarborgen
acht hij de eenig bruikbare en afdoende rem
tegen het te lichtvaardig oprichten van bij
zondere scholen.
reeds vergoeding genoot, doch waar het getal
leerlingen daalt beneden dat minimum, dat
genot gedurende drie achtereenvolgende jaren
niet op dien grond verloren gaat, zoolang niet
in eenig jaar het getal daalt beneden het drie
vierde gedeelte daarvan;
b. scholen voor gewoon l.o. en scholen voor
u.l.o., waar hij vacature in het onderwijzend
personeel tusschen het ontstaan daarvan en de
aanvaarding van zijn betrekking door den be
noemde, een langere tijd verloopt dan, wat be
treft het hoofd der school van zes maanden,
wat de overige onderwijzers betreft van vier
maanden, tenzij het schoolbestuur niet bij
machte is geweest de vacature biunen den ge
stelden termijn te doen vervullen en bet bin
nen een week na het vervallen van dien ter
mijn den inspecteur daarvan in kennis heeft
gesteld.
Uneeft de rijksbemSddelaar
uur. «Ir. S. de Vries Gzn. een nieuwe eamenspre-
kiimg igelhad met de iblj het conflict in het taxi
bedrijf 'betrokken partijen.
Van wetnknemerszijde vermemein wij over deze
conferentie het volgende:
De weirfkigevierB hadden een nieuw voorstel
geformeerd, waarbij het loon der chauffeurs in
procenten werd uitgedrukt.
Dit percentage van het verreden bedrag zou
zijn: tot 43 20 pet., van 43 tot 63 25 pet.,
van 63 tot 83 30 pet. en boven 83 35 pet.
Hierbij zou mfen dan eiem garantieloon van 9
ontvangen.
De werknemers verklaarden echter geen af
staand te willen doen van de oude voorwaarden,
bestaande in 16 loon plus 5 pet. van hetgeen
boven 45 is verreden.
Bij de besprekingen werden de toonstelsels
van Amsterdam (24 pet. van het verredien be
dreig plus 7.50 garantieloon) en Haarlem (25
pet. van het verreden bedrag plius 15 garan
tieloon) ander de oogen gezien.
De rijkdbemiddelaar zeide niet veel te voelen
voor een gegarandeerd loon van 18 en achtte
het beter waarneer de chauffeurs zooveel moge
lijk interesse bij het bedrijf hebben.
Wel staat vast verklaarde mr. de Vries,
die ®ooaHs men weet ook wethouder is dat de
gemeente niet kan berusten in deze staking.
In dlit verhand zeide de rijksbemiddelaar, dat
nieuwe voorstellen van hem tegemoet gezien
kuinmem warden. Hij hoopt, «iat deze aanvaard
zuillen wonden, omdat 'hij de partijen liever
zonder ingrijpen van B. en W. zooals dat in
Hiaarüiem ls geschied. bijeen brengt.
OUD-MINISTER HEEMSKERK
Toestand achteruitgaande
Was de toestand van oud-minister Heemskerk
gistermiddag nog redelijk wel te noemen, in
den avond is eenige verslechtering ingetreden,
wielke minder gunstige toestand ook heden nog
aanhield. De patiënt bracht een rustigen nacht
door.
De uniforme
schaal.
leerlingen-
VERDRONKEN.
Te Eesveen ls het 3-jarig zoontje van den
beer T. Tabak in het kanaal geraakt en ver-
flroaken.
Bij zeer vele leden bestond ernstig bezwaar
tegen de voorgestelde invoering van de uniforme
45 leerlingenschaal. Naar hun meening is in
voering van een uniforme schaal in beginsel
onjuist. Het aantal onderwijzers tocb, dat noo-
dig is wil aan een school behoorlijk onderwijs
worden gegeven ls niet alleen afhankelijk van
ihet aantal leerlingen dat die school heeft, doch
ook van het aantal klassen, waaruit zij be
staat. Met dezen laatsteu factor wordt bij toe
passing van een uniforme schaal geen rekening
gehouden.
In zijn antwoord plaatste de minister op den
voorgrond de noodzaak, om, wat het 1. o. be
treft, tot bezuiniging te geraken. Hiervoor
schijnt niets anders over te blijven dan een ma
tige vermindering van bet aantal onderwijzers,
voor wier salarissen het Riik vergoeding aan
Volgens de nota van wijzigingen wordt het
eerste lid van het ontworpen artikel 28 der
Lageronderwijswet 1920 vervangen door de vol.
gende twee leden:
1. Aan elke school voor gewoon lager onder-
derwijs wordt het hoofd bijgestaan dóór ten
minste één onderwijzer, zoodra het aantal leer
lingen van het voorafgaand kalenderjaar 35,
door ten minste twee onderwijzers, zoodra het
76, door ten minste drie onderwijzers, zoodra
bet 131, door ten minste vier onderwijzers,
zoodra het 186 bedraagt.
2. Voor elk vijftigtal leerlingen boven de
186 wordt een onderwijzer meer vereischt.
Beperking der Rijksvergoeding.
Voor de Rijksvergoeding komen in gemeen
ten met minder dan 25.000 inwoners niet in
aanmerking de scholen, voor u.l.o., die in den
bovenbouw in het voorafgaand kalenderjaar
minder dan 24 leerlingen in het geheel, min-
dei* dan 12 leerlingen in het tweede en de boo-
gere leerjaren te zamen hebben gehad, met
dien verstande, dat de aanspraak op deze ver
goeding gedurende het 'kalenderjaar van de
opening der school en gedurende de eerste
twee kalenderjaren vermeerderd met zooveel
kalenderjaren als de school leerjaren in den be-
nedenbouw heeft, doch—met niet meer dan
vier, na dat der opening niet op dien grond
verloren gaat mits het aantal leerlingen van
den bovenbouw gedurende het eerste kalender
jaar na dat, waarin voor het eerst; leerlingen
tot den bovenbouw zijn toegelaten, niet min
der bedraagt dan 12 en gedurende het tweede
kalenderjaar niet minder dan 21. Indien de
gemeente 25.000 of meer, 50.000 of meer, dan
wel 100.000 of meer inwoners telt, bedraagt
het voor aanspraak op Rijksvergoeding ver
eischt aantal leerlingen ten minste onder
scheidenlijk 36, 48 of 60 voor den bovenbouw
ln zijn geheel, voor het tweede en de hoogere
leerjaren te zamen niet minder dan de helft,
voor het derde en de hoogere leerjaren te
zamen niet minder dan een vierde gedeelte
daarvan.
Voor een school voor u.l.o., welke voor ver
goeding als zoodanig reeds in aanmerking ls
gekomen, kan de Minister gedurende drie ach
tereenvolgende jaren telkens voor ten hoogste
een jaar ontheffing verleenen van den eisch
betreffende het getal leerlingen in het derde en
de hoogere leerjaren van den bovenbouw.
Men meldt ons uit Amsltend'am:
Gisterochtend hebben de leden van dien ge
meenteraad en vertegenwoordigers van de pers
per autocar een excursie gemaakt naar den
overkant van het IJ, welke excursie onder lei
ding stond van den wethouder voor de volks
huisvesting den heer S. R. de Miranda en den
directeur van den woningdienst ir. Keppler.
Het deel van den tocht was bezichtiging van
de gemeentewoningen welke op het „Blauwe
Zand" bi) Buiksloot zijn gebouwd en van de
complexen gemeentewoningen in den Buik-
stoterham, den Nieuwendammerham en bet
Tuindorp Oostzaan.
Na deze excursie gebruikte het gezelschap
de lunch in het Tolhuis.
's Middags hield de raad een officieuss hij
eenkomst, waarbij de directeur van Publ. Wer
ken ir. W. de Graaf een uiteenzetting gaf van
de plannen tot verlegging van de spoorwegen
in Oost.
Toen de autobussen gistermorgen bij de wo
ningen op het Blauwe Zand aankwamen, wer
den zij opgewacht door een troep communis
ten die met doeken en veel geschreeuw protes
teerden tegen de „socialistische woningpoll-
tlek" en veel onvriendelijkheden uitten aan
het adres van wethouder de Miranda.
Deze lieden achtervolgden de autobussen
tot de plaats, waar de inzittenden uitstapten
om eenige woningen te bekijken. Zij plaatsten
zich met* hun doeken voor de bezoekers. Hun
aanhang wies spoedig; door hun geschreeuw
opgehitst verschenen meer en meer buurt
bewoners op het tooneel.
Van het politiebureau aan den Adelaarsweg
kwamen inmiddels eenige agenten, doch om
het niet tot erger te laten komen, besloot
wethouder de Miranda het plan tot de bezich
jging van het Blauwe Zand te laten varen
De autobussen reden daarop naar het Tuin
dorp Oostzaan, waar men een bezoek bracht
aan het in aanbouw zijnde vereenigingsgebouw
„Het Zonnehuis".
Ook hier verzamelden zich communisten,
doch een politiedetachement bracht de heeren
tot kalmte.
Later zijn zij weer bijeen gekomen voor het
Tolhuis, waar zij door voetagenten en eenige
ruiters uit elkaar werden gedreven.
Wie voorkeur heeft.
Blijkens een. door den minister van Defensie
aan de burgemeesters gezonden circulaire heb
ben de ingeschrevenen voor den dienstplicht,
die hun wenschen met betrekking tot de inlij
ving niet reeds bij de keuring hebben opge
geven, of die iets anders zouden wenschen dan
zij toen hebben medegedeeld, tot 15 Juli ge
legenheid, hun voorkeur op te geven aan den
commandant van het indeellngsdistrict.
Het verdient in het algemeen aanbeveling
dit schriftelijk te doen.
Deze voorkeur kan betreffen zoowel de in-
dealing bij de zeemacht of bij oen bepaald korps
als het garnizoen den tijd van opkomst en de
opleiding tot officier of onder-officier.
Belanghebbenden hehooren er rekening mede
te houden, dat niet aan ieders wenschen kan
worden voldaan.
Vergemakkelijking van rechtsgedingen.
Op 31 Mei "heeft te I^on-deai <le on-deTteefeenxlTiig
plaats gehad van een. tusschen Nederland en
Groot-Brittannië gesloten verdrag, houdende
bepalingen tot het vergemakkelijken van het
voeren van rechtsgedingen in burgerlijke en
handelszaken.
DIRK VERBEEK EN BETSY RANUCCI-
BEOKMAN NAAR WEST—INDIë.
Door ongesteldheid van Kommer Kleyn zal
Dirk Verbeek deel uitmaken van het gezel
schap „De Dietse Spelers" dat onder leiding
van Willem van der Veer a.s. Vrijdag met het
ss. „Crynssen" van de Kon. Nederl. Stoom'
boot Maatschappij onder auspiciën van het
Algemeen Nederlandsch Verbond naar West-
Indië vertrekt. Mevrouw Betsy Ranuccl Beek
man zal zich bij het gezelschap aansluiten.
Wie geen rijksvergoeding krijgen.
Voor de Rijksvergoeding komen niet, of wat
betreft de onder b bedoelde scholen slechts
voor een deel ln aanmerking:
a. scholen voor gew. 1. o., waarvan het getal
leerlingen in het voorafgaand kalenderjaar
minder bedraagt dan het minimum getal, vol
gens artikel 74 voor de school geldende, met
De „Uil" vertrok gisteren om 5.30 uit Jod-
hpur en arriveerde na een tusschenlanding van
9.44 tot 10.42 in Allahabad, om 14.53 te Cal
cutta.
De „Ibis" vertrok gisteren om 4.40 uit
Djask, landde om 8.53 ln Bushir, vertrok van
daar weder om 9.40 en arriveerde om 14.09 i®
Bagdad.
Donderdagmorgen 2 Juni a.s. vertrekt het
K. L. M. vliegtuig de „Havik" van Amsterdam
naar Batavia. De bemanning bestaat uit
heeren E. C. Fellens, J. van Steenbergen, W.
J. Huut en H. J. Siemer, welke resp- a,s eerste
bestuurder, tweede bestuurder, boordwerktuig
kundige en radiotelegrafist de reis zullen mee
maken.
Dinsdag heeft te Voorburg aan dë Loolaan,
hoek Ooatein.de waar reeds vele ongelukken zijn
gebeurd, wederom een ernstig verkeersongeval
plaats gehad. Omstreeks negen uur wilde de
18-jarige K. wonende in de Laan van Leeuwen-
steiin met zijn rijwiel komende uit de Loo
laan het Oosteinde oprijden, op het oogen-
blik dat de luxe auto, bestuurd door den heer
H. uit Rijswijk kwam aamgereden.
K. werd door den auto gegrepen en tegen den
grond geslingerd. Hij bekwam een ernstige
hoofdwond en een gebroken arm en werd naar
het nabijgelegen ziekenhuis St. Antoniushove
overgebracht. Den autobestuurder treft geen
schuld.
De toestand van den aanseredene is zeer
-
BOMMEN OP ROTTERDAM?
De afsluitboomen van de welhaast
voltooide Pieter de Hooghbrug,
Oude gebruiken in ge wijzigden vorm 1
In de vroeg© middeleeuwen had de Kerk in
noordelijk Europa een uitgesproken mis-
sionnair karakter. Het wemelde in die streken
nog van heidenen en van semi-heldenen en
het was zaak deze lieden in de groote, nieuwe
gemeenschap op te nemen. Soms ging men
daar zeer plomp bij te werk, zooals Karei de
Groote dat b.v. deed, die geen kans zag de Saksen
te temmen dan door ze voor de keuze tusschen
bijbel en hangen te plaatsen. Maar de pausen
waren het met die summiere methoden niet
altijd eens. De pausen volgden liever een an
dere taktiek en er waren er zelfs onder, die
warm de methode der aanpassing bepleitten.
Een groot voorstander van de aanpassings
methode was b.v. Gregorius de Groote, van wien
vaak een merkwaardige brief aangehaald
wordt, dien hij eens aan de missionneering van
de Angelsaksen wijdde. De Angelsaksen dron
ken toen nog wel geen whiskey and soda ge
lijk ze dat tegenwoordig gaarne doen maar zij
wisten toch hier te brouwen en daarvan ge
weldige hoeveelheden door hun altijd dorstige
kelen te jagen. Vooral hij hun godsdienstige
plechtigheden konden zij 'n slordige pint aan
en om de zaak inwendig een beetje in even
wicht te houden regen zij bij die feestelijk
heden verscheidene ossen aan het spit en na
men deze met het hier mee naar binnen.
De Paus dringt er nu op aan, dat deze festi
viteiten niet met ruw geweld gekeerd zullen
worden. Veeleer ls het zaak ze te louteren,
ze in goede kanalen te leiden en ze te kerste
nen De lui waren immers van ouds her aan
•die diners gewend en hij verlangde dat daar
mede rekening gehouden zou worden.
Aan de hand hiervan is -het makkelijk te
^grijpen, dat een massa oude, heldenscïïe
gebruiken in gewijzigden vorm zijn blijven
voortleven en tot op den dag van heden mis
schien onherkenbaar maar toch altijd welig
onder ons tieren Sommige lieden maken het
Christendom daar een geniepig verwijt van,
welke zijn hoogtepunt wel bereikt in de stel
ling, dat Kerstmis ©n Paschen heelemaal niets
met Christus luit te staan hebben maar van
meet af aan geen anderen inhoud hebben dan
die van een voorhistorische jaargetijde-feest.
Men kan dien lui hun plezier gunnen maar in-
tusschen Is het zaak, in onze feesten, gebrui
ken en zeden ijverig naar hun herkomst te
zoeken en zich telkens te verheugen over het
beleidvol optreden van de oudste geloofsver
kondigers wanneer blijkt, dat deze gebruiken
in wezen niets dan netjes gekerstende uit
spattingen zijn.
Zulk een feest is b.v. de z.g. Elscbonacber
Sommergewinn. In de stad van de H. Elisa
beth en van den Wartburg werd vroeger een
feest gevierd, dat kennelijk van heidenschen
oorsprong was. Volgens een kroniek van 1286
bestond in Eisenach een gebruik, dat toen
al als oeroud werd aangezien en dat alle spo
ren van een lente-begroeting volgens voorma
lige zeden droeg. De monniken van 't klooster
Hersteld begaven zich op Zondag Laetare naar
de stad, stelden daar een plechtige processie
samen, waarvan het middelpunt door een
stroopop gevormd werd, die den winter voor
stelde. Onder gezang trok men dan de St. Geor-
gespoort uit, wandelde naar de rivier waar de
winter korterhand verdronken werd. Vervol
gens ging het terug naar de stad, waar de
kraampjes geopend werden, een soort kermis
begon en men zich tot -dien in den nacht met
'eten, drinken muziek,' gezang en aans vennaaK-
te.
Dit feest is ln den loop der jaren volkomen
In vergetelheid geraakt en bet is de vraag af
het zin heeft zulk een gebruik weer iu eere te
herstellen. Men heeft dat echter gedaan en
een paar kunstenaars zijn er tegen het begin
van de toopende eeuw in geslaagd vooral de
burgers van de stadswijk St. George er weer
voor op te warmen. Het feest, dat naar den
naam van „Eisenacher Sommergewinn" luis-
tert, bloeit nu weer als nimmer te voren. Het
heeft ais van ouds op Zondag Laetare plaats
maar weken, van te voren verkeeren de be
woners van de stadswijk gt. George al in
koortsachtige bedrijvigheid om alles voor den
Sommergewinn in orde te brengen. En daar
komt heel wat hij kijken. Men heeft eerstens
duizenden van „Sommervögel" noodig, dat is
te zegge® diertjes van kuikens af tot struis-
voge'3 toe, "Welker lichamen uit zorgvuldig ge
matteerde vormen bestaan, die met de bontste
veeren Worden getooid. Voorts een ware weelde
van papieren bloemen. Verder diverse koek
jes, suikergebak en allerhand zoetigheden.
Dan moeten alle hulzen versierd warden.
Kilometers van papieren guirlandes zijn daar
voor noodig, een ongehoorde hoeveelheid vlag
getjes, en soortgelijke dingen, terwijl ook
groote gemaskerde poppen niet ontbreken mo-
gen.
"Wanneer de dag van den Sommergewinn
aangebroken is verzamelen de feestelingen
zich onder de schaduw van de Oude St. Nlko-
laaskerk en dan zet de stoet zich al spoedig
in beweging. Eerst de muziek, dan de herauten
te paard en vervolgens de wagen van den
Winter. Hierin ziet men een eerbiedwaardigen
grijsaard zitten, omringd door alle kenteekenen
van het harre jaargetijde, door artificieele
sneeuw, dennetakken, pijnappels en wat ver
der hij het geval behoort. Hij is omgeven door
een schaar ruiters, die dike pelsjassen dra
gen door jagers met hun honden, door kabou
ters, schaatsenrijders in ouderwetsche kieedij,
door meisjes met spinnewielen maar die zóó
.met kunstsneeuwhallen gooien, dat Gandhi er
kriegel bij zou worden. Een nieuwe schaar van
herauten in feestelijke zomerkleeding, met
kleurige zijden wambuizen en veel zilver ver
siersel aan verkondigt nu de nadering van de
lente en blaast daarbij naar best vermogen
in bun klaroenen en schetterende trompetten.
Onder een geurig baldakijn overladen "iet een
pracht van voorjaarsbloemen, zIt "e godin
Sunna" bier op baar wagen ten troon, met
naast baar een spreeuwennest want de spreeuw
was ln oude tijden een heilige vogel en tevens
het symbool van den „Sommergewinn". Ze
heeft een ganschen hofstoet, bestaande uit de
mooiste meisjes van de stad, allemaal op zijn
voorjaars opgetooid, met bloemen in de haren
en de handen gevuld met de appetijtelijke
symbolen van de lente.
Fraulein Sunna wordt allerwegen met grooten
jubel begroet en wanneer de stoet het viadukt
over de Werra bereikt heeft wordt het den
Winter te machtig en zoekt deze zijn lm» la
een overhaaste vlucht. Groot geraas van de
gezamenlijke tamboers, hoornblazers, en an
dere muzikanten.
Het feest is heel aardig en men gunt het
den Eisenachers gaarne. In elk geval heeft
mejuffrouw de godin Sunna geen enkele fa
milie verwantschap met de middeleeuwen en
zelfs ook niet met den heidensch-germaanschen.
voortijd. Haar stamboom gaat niet verder dan
een kwarteeuw terug. Het oude geslacht des
Sommergewlnnis was zonder mannelijk of
vrouwelijk oir na te laten uitgestorven. Een
nieuwe familie heeft den ouden naam geü
surpeerd en tooit zich een beetje ongegeneerd
met het wapen en met de veldteekenen van
oen, oud geslacht.
