GRANDI OVER DE WERELD
PROBLEMEN.,
-•%!
de z>/ER/EL>
RIJKSDAG-ONTBINDIN G
HEERENBAAI
f -
genoeg gedebatteerd,
WANNEER DE DAAD?
ZATERDAG 4 JUNI 1932
^6 tragische boekhouding der
oorlogsschulden
ALLEN ZIJN GEROEPEN. OM
offers TE BRENGEN.
IN JULI NIEUWE VERKIEZINGEN?
Regeeringsverklaring via pers en
radio.
OPNIEUW OUD-STRIJDERS NAAR
WASHINGTON.
DE H. STOEL EN ROEMENIE.
DE LINDBERGH AFFAIRE.
Een >,tusschenpersoon" gearresteerd.
Het geduld der overheid ten einde.
HET ACCOORD.
LITAUEN WEER OP GESPANNEN
VOET MET DE KERK.
VERKEERS-ONGELUKKEN.
KROONPRINSELIJKE BEZUINIGING.
HET JUBILE VAN DEN
ST. GOTHARD.
Bronzen beeldengroep door president
Motta onthuld.
CHINA EN JAPAN.
WEER EEN CHINEESCH BEROEP.
OP GENEVE.
NOODWEER IN DE DOBROEDSJA-
Talrijke dooden.
ECHTE FRIESCHE
POLEN EN DANZIG.
AARDBEVING.
DE BRITSCHE MIJNWET.
Duitsche oorlogsflottilje naar de
haven van Danzig.
„MODEL-PROCES" IN MOSKOU. i
KONING ALBERT NAAR LONDEN, j
1ltt
OPENLUCHT-KERKEN.
maaq het eneEu^cü
OiaqmaM E.DWARD5. j
Miniater Grandi,
ROME, 3 Juni. (STEFAN!). In den senaat
heeft de minister van buitenlandsohe zaken,
Signer Grandi, een belangrijke rede gehouden,
waarin hij achtereenvolgens het ontwapenings-
vraagstuk, de kwestie der herstel- en oorlogs-
echulden en den wederopbouw van Midden- en
Zuid-Oost Europa besprak.
Met betrekking tot de ontwapening consta
teerde Grandi. dat de eerste vier maanden
gewijd waren
aan een politiek
debat, dat de
respectievelijke
standpunten
der groote mo
gendheden heeft
>pgeklaard. Het
debat behandel
de slechts in
direct de ont
wapening be
schouwd met
betrekking tot
de veiligheids
problemen, wet
telijke gelijk
heid en gelijk
te n.
making der ge
wapende Sfith-
riet veiligheidsprobleem wordt op het oog
blik door Frankrijk aangediend in den vorm
van een voorstel tot vorming van een n ei na
tionale gewapende macht.
Grandi wil dit voorstel tihans niet bespre
ken maar vermeldt het slechts. Het Fransch
voorstel doet terugdenken aan het Lateraan-
Bche ooncilie in de twaalfde eeuw onder Paus
Innocentius II, toen tevergeefs getracht werd,
het gebruik van stormrammen en artillerie
tusschen de Christenen onderling te verbieden
en bet gebruik ervan alleen toe te laten te
genover de ongeloovigen.
Zoo zijn dus de bezwaren tegen het voorstel,
waarin den volkenbond de beschikking wordt
Begeven over een eigen gewapende macht noch
hieuw noch moeilijk te vinden, zooals boven
dien is aangetoond door den Britsehen minis
ter Simon, die in zijn jonkste rede 10 la
ger huis eenige technische bezwaren te berde
braoht.
qq j(jee van de vorming van een internatio
nale leger-, vloot- en luchtmacht als middel
tot de vorming van een internationale gemeen
schap kan echter Italië'a opvatting niet zijn
en blijkt evenmin de opvatting te zijn van de
groote meerderheid der te Genève aanwezige
kleinere mogendheden.
De Italiaansche opvatting is, dat de vrede
stichtende actie van den volkenbond naar de
oorzaken der conflicten moet zoeken en niet
uitsluitend daarin bestaan moet, dat de uit
wendige structuur der internationale wetge
ving nog strakker gemaakt wordt.
Het Franscbe voorstel is in ieder geval geen
voorstel tot beperking en vermindering van de
bewapening maar een middel, om den oorlog
door oorlog te onderdrukken en dit biedt geen
veiligheid en nog veel minder vrede.
De eenigste manier, om de verschillende
landen in dienst van den volkenbond te stel
len is: de bewapening te verminderen, waar
door tevens het prestige en het gezag van den
volkenbond zal worden vermeerderd.
Alleen wanneer de bewapening verminderd
wordt tot een minimum-niveau, dat geen vrees
en verdenking meer toelaat, zal men kracht
dadig kunnen ingrijpen ingeval van een agres-
Ble door een gemeenschappelijke actie, voorzien
in artikel 8 van het covenant, dat waardeloos
zal zijn, 2QQ iang 3^3 (j© volkenbondsleden
zoo n militaire macht bezitten, dat iedere idee
van een gemeenschappelijke actie verlamd
wordt door bet dilemma: échec of oorlog.
Italië blijft te Geuéve de noodzakelijkheid
VerdediSen van een vermindering van bewa
pening overeenkomstig de concrete behoeften
der tegenwoordige wereld-situatie. Deze nood
zakelijkheid is erkend door een steeds groeiend
aantal staten, waar-ond,er de meerderheid der
groote mogendheden.
Wij moeten in de Internationale onderhan
delingen een nieuwen geest brengen, die een
toenadering tusschen de respectievelijke stand-
Punten, praotische oplossingen en eell duur
zanie overeenstemming mogelijk maakt.
^oovend in een geleidelijke toenadering
s de verschillende standpunten door de
oplossing van bepaalde kwesties eerder dan
door het houden van theoretische debatten,
heeft Italië bij de opening der conferentie het
voorstel gedaan tot afschaffing van de kost
baarste, speciaal agressieve wapenen. Deze
methode, bekend als kwalitatieve beperking,
heeft het voordeel, reeds te zijn aanvaard en
toegepast door de vredesverdragen. Bovenal
echter brengt het Italiaansche voorstel auto
matisch een aanzienlijke bezuiniging op de
begrootingen van alle staten mede.
Het beginsel der kwalitatieve bewapenings
beperking is tenslotte aangenomen als besluit
van de tweede phase der ontwapeningsconfe
rentie maar op den grondslag van een dub
belzinnig compromis, dat zwaar drukt op het
werk der technische commissies, terwijl de
methode om verschillende kwesties naar de
technische oommissiies te verwijzen, niets an
ders dan een „elegante" manier is, om de voor
stellen door de deskundigen om hals te laten
brengen.
Tenslotte herinnerde Grandi eraan, dat de
reeks van redevoeringen op de conferentie
thans geëindigd is en dat nu de tijd gekomen
is, om woorden in daden om te zetten, want
een mislukking der ontwapeningsconferentie
zou een échec van den volkenbond bet eek e-
nen.
Hierna overgaande naar het hersitelvraag-
stuk, zeide Grandi het te betreuren, dat de
ontwapeningsconferentie geen succes had ge
boekt voor de opening der herstelconferentie
van Lausanne.
De ontwapening en het herstelvraagstuk
zijn technisch van elkaar gescheiden kwesties
maar politiek en moreel zijn zij ten nauwste
met elkaar verbonden. Om de crisis te boven
te komen aCht Italië allereerst een definitieve
regeling van het vraagstuk der herstel- en
oorlogsschulden noodzakelijk. Grandi herhaalt
daarom nogmaals de gedachte, welke door
Mussolini in zijn rede te Napels werd uitge
sproken, dat het woord „finis" onder de tra
gische boekhouding der oorlogssehulden en
vorderingen geschreven zal worden.
Verder hesprak Granidi nog den toestand in
Oost-Europa. Italië is van meening, dat hier
op het Fransohe memorandum van Maart J.I.
hetwelk op de vier mogendheden conferentie
te Londen ln April werd toegelicht, moet wor
den voortgebouwd.
Alle politieke, sociale, economische, natio
nale en internationale vraagstukken, zoo be
sloot Grandi, moeten beschouwd worden als
een geheel.
Allen zijn geroepen, om offers te brengen
Een voorbeeld geven is het eemige middel,
om de vertrouwenscrisis op te lossen.
Italië is steeds de eerste geweest, om te
beantwoorden aan het beroep, dat op den goe
den wil der wereld gedaan werd.
Italië stemde onmiddellijk in met het Hoo
ver-moratorium zonder aarzelen en zonder
reserves.
Jaren geleden reeds drong Mussolini er bij
da volken op aan, het harnas der herstel- en
oorlogssehulden van zich af te rukken.
Jaren geleden reeds verklaarde Mussolini,
dat Italië, dat nooit het initiatief genomen
heeft tot nieuwe bewapeningen, bereid is, zelfs
de nul-grens te aanvaarden als de andere lan
den dit ook doen.
Met de door Frankrijk geëischte veiligheid
heeft Italië rekening gehouden door de onder-
tee-kening van het verdrag van Locarno.
Doch ook Italië heeft zijn probleem voor de
geheele wereld te plaatsen, een probleem dat
niet minder ernstig is dan der vrijheid en
veiligheid. Dit is een levenskwestie en betreft
de toekomst van het Italiaansche volk, dat 42
millioen telt en over 15 jaren tot 50 millioen
zal zijn aangewassen.
Kunnen deze millioenen leven, indien zij
opeengepakt zijn op een gebied dat de helft
uitmaakt van Frankrijk, Spanje o' Duitsch-
land, dat geen ruwe producten bezit, dat ge
vangen zit ln een gesloten zee, terwijl zijn
handel verder reikt dan tot deze zee. Deze
kwestie, de levenskwestie van Italië behoort
in het kader der groote kwestie van den we
deropbouw der wereld. Wij eischen dat zij zoo
zal worden opgevat en opgelost.
BERLIJN, 3 Juni (W.B.) Het rijkskabinet
heeft in zijn zitting van heden besloten, den
rijkspresident de ontbinding van den rijksdag
voor te stellen.
Het desbetreffend decreet van den rijkspresl
dent zal morgen worden gepubliceerd.
Het rijkskabinet heeft de redactie van de
regeeringsverklaring zoover gereed, dat de pu
blicatie ervan eveneens morgen, via pers en
radio te verwachten is.
De nadere bijzonderheden omtrent de nieuwe
verkiezingen staan nog niet vast; het is echtei
te verwachten, dat deze volksraadpleging in
de tweede helft van Juli zal plaats vinden.
NEW YORK, 3 Juni. (V.D.) Het ls de poli
tie bij een razzia gelukt, den gangster Salva.
tore Spitale, die, zooals bekend in opdracht
van Lindbergh onderhandelingen heeft ge
voerd met de onderwereld ter zake van terug
bezorging van het ontvoerde kind, met vijf
andere personen te arresteeren.
CHICAGO, 3 Juni. (V.D.) Uit verschillende
deelen van de Westelijke staten zij:n gisteren
ongeveer vierduizend oud-strijders, die naar
Washington willen trekken om bij de regeering
aan te dringen op uitbetaling van de toegezegde
pensioenpremie, in de omgeving van Chicago
aangekomen.
Op allerlei manieren weten zij in de meest
noodzakelijke levensbehoeften te voorzien.
Hun voedsel krijgen zij gnootendeels van de
bevolking der plaatsen, waar zij doortrekken
en van de organisatie van oud-strijders in deze
plaatsen.
Het geduld der autoriteiten raakt langzamer
hand uitgeput en op allerlei wijzen tracht men
den raid-strijders te beletten, den tocht naar
Washington voort te zetten.
Niettemin neemt hun aantal voortdurend toe
en meestal vormen zich in de steden, waar zij
doortrekken, terstond oomité's, die soortgelijke
marschen naar Washington organiseeren.
Het aantal deelnemers bedraagt thans reeds
veel meer, dan waarop de organisaties zelf
hebben gerekend.
Naar wij dezer dagen meldden, is tusschen
den H. Stoel en Roemenië een accoord onder-
teekend, waarbij de Status catholicus transyl-
vaniensis wordt geregeld. Het betreft hier de
vraagstukken inzake de goederen en belangen
der Katholieke kerken van den Latijnscheu en
Roemeenschen ritus.
De organisatie, die tot nog toe met de be
hartiging hiervan was belast, verandert van
naam en wordt eenvoudig een orgaan van het
diocees Alba Julia. Haar bevoegdheden en
plichten bepalen zich tot drie, welke genoemd
worden in de canons 1520 en 1521.
Het eigendomsrecht van de goederen eemer
instelling, zal, overeenkomstig de stichtings
brieven, worden gewaarborgd volgens den geest
van de stichters, de betrokken religieuze in
stituten, scholen, pensionnaten enz.
De terreinen en onroerende goederen, welke
deel uitmaken van de universiteit van Kluj,
worden eigendom van deze staatsuniversiteit.
Het beheer van deze goederen en fondsen komt
terug aan den bisschop van Alba Julia onder
toezicht van den katholieken aartsbisschop van
Boekarest.
De Roemeensche staat van zijn kant heeft
het recht van toezicht en oontróle op dit be
heer, overeenkomstig artikel 14 van het con
cordaat.
De geüuieerden (katholieken vereenigd onder
den Paus, doch van Oosterschem ritus) hebben
recht op een godsdienstoefening op alle Zon
dagen en feestdagen tot 2 uur 's middags in de
kerk, welke op het oogeniblik door de paters
Piaristen wordt bestuurd.
Binnen zes maanden na de onderteekening
van het tegenwoordige accoord zal worden
overgegaan tot de verkiezing van een nieuwen
diooesanen raad. Tot dan toe zal de directeur
van den huldigen raad de loopende zaken af
handelen.
Z.E. mgr. Arata, de Pauselijke nuntius te
Kowno, is naar Rome afgereisd om de pause
lijke curie inlichtingen te geven over den toe
stand der katholieke geestelijkheid ln Litauen.
Zooals men weet, zijn de betrekkingen tus
schen den katholieken clerus en de regeering
van Litauen in den laatsten tijd weer slechter
geworden. In de Katholieke pers kan men den
weerslag vinden van deze oneenigheid.
In politieke kringen te Kowno vermoedt men,
dat het conflict zijn uitwerking zal doen gevoe
len op de betrekkingen tusschen Litauen en
het Vatlcaan.
Trein op rotsmassa's geloopen.
TRIER, 2 Juni. (V.D.) De rijkssipoorwegdi-
rectie Trier deelt mede, dat hedenmorgen kort
na 7 uur de personentrein van Hermeskeil naar
Simmem in botsing is gekomen met kort tevo
ren neergestorte rotsmassa's.
De machinist had de hindernis wel gezien,
maar kon, ondanks het feit, dat hij onmiddel
lijk alle remmen in werking zotte, een aan
rijding niet meer voorkomen. Hierbij ontspoor
den de locomotief en de bagagewagen.
Door den schok werden verscheidene reizi
gers in de personenwagens gewond. Een van
hen moest met een kneuzing van de borst naar
het ziekenhuis te Sim-mern vervoerd worden.
De overige gewonden hadden lichte kwetsuren
bekomen.
STOCKHOLM, 3 Juni. (H.N.) Kroonprins
Gustaaf Adolf, die binnenkort zijn 50sten ver
jaardag viert, heeft bekend gemaakt, dat hij
dezen dag met geen feestelijkheden gepaard wil
zien.
Volgens zijn opvatting hebben dergelijke
feestvieringen de laatste jaren een veel te
groeten omvang aangenomen en in verband
met de economische crisis is het gewenscht een
voorbeeld te stellen.
Eenigen tijd geleden heeft de kroonprins
reeds afstand gedaan van 15000 kronen van zijn
jaarlijksche appanage.
i
Woensdag jongstleden was toet de
vijftigste verjaardag van de officieels ope
ning van den St. Gothard-tunnel, welke Noord
en Midden-Zwitserland met toet kanton Tes-
eine verbindt.
Bij deze gelegenheid onthulde de president
der Zwitsersche republiek, Motta, een bronzen
beeldengroep, voorstellend de „Slachtoffers
van het werk" en vijftig jaar geleden vervaar
digd door een beroemd Tesaineesch kunste
naar, Vincenzo Vela, die de groep geplaatst
wilde zien aan den ingang van den tunnel.
Van de vier groote Europeesehe bergtunnels
is de St. Gothard op een na de oudste en lang
ste. De (bouwer was een Geneefsch ingenieur,
t-ouis Favre, die een speciale studie gemaakt
had van het boren van tunnels.
Het werk duurde negen jaar, een maand en
drie dagen en in 1881 daags voor Kerstmis
passeerde de eerste trein den nieuwen tunnel.
Louis Favre had niet alleen ontzaglijke
moeilijkheden te overwinnen, welke hem door
de natuur lu den weg gelegd werden, maar
ondervond ook veel tegenwerking van zijn
eigen arbeiders. Herhaaldelijk moest bij zijn
werk wegens stakingen onderbreken.
De voltooiing mn zijn grootsche onderne
ming mocht hij niet meer beleven, daar hij
aan een beroerte in de tunnel zelf overleed,
nadat hij geheel zijn vermogen aan zijn levens
werk had opgeofferd.
GENEVE, 3 Juni. (V.D.) De Ohineesche re
geering heeft den secretaris-generaal van den
volkenbond een tot nog toe strikt vertrouwe
lijk memorandum doen toekomen, waarin nog
maals een dringend beroep wordt gedaan op
de buitengewone assemblée en de commissie
van negentien, om terstond maatregelen te ne
men, om een verdere verscherping van den ge
spannen militairen, toestand in Mandsjoerije
te verhinderen.
De vijandigheden in Mandsjoerije zijn nooit
gestaakt, aldus deze nota. De bezetting van
Mandsjoerije door de Japansche troepen gaat
verder. Nieuwe troepen worden geconcen
treerd. Ia den komenden tijd kan een aanval
over een groet front op de Chineesche troepen
worden verwacht. De Mandsjoerijsche regee
ring is geheel in handen van Japanners.
Men verwacht, dat naar aanleiding van dit
memorandum de commissie van negentien op
12 Juni a.s. te Genève zal bijeen komen.
BOEKAREST, 3 Juni. (H.N.) Donderdag
avond is het bergachtige gedeelte van de Do-
broedsja door een hevig noodweer geteisterd.
Vooral de gemeenten Macin en Jijila zijn
zwaar getroffen. Talrijke menschen zijn om
het leven gekomen.
Binnen den tijd van een uur stegen twee
beken in bet gebergte niet minder dan 3 M.
Door water stortten verscheidene hulzen in,
terwijl veel vee verdronk.
In Jijila werden verscheidene boerenwo
ningen dioor het water als het ware van Kien
aardbodem weggevaagd. De bewoners vlucht
ten op de heuvels in de omgeving. Het ge
meentehuis, waar een 30-tal personen toe
vlucht hadden gezocht, stortte In, waarbij 11
personen om het leven kwamen. De overige
werden gered, docih verscheidene hunner wa
ren ernstig gwvwju.
Ook ln Macin zijn talrijke slachtoffers te
betreuren. Honderden gezinnen zijn gevlucht.
De schade wordt op 20 millioen ley geraamd.
!U lilHIl,
20 50 d. per ore
verschaft ïi uwtiten van pena&f
Reel. 608 DGVS U
LONDEN, 3 Juni. (R.O.) Een aardschok van
buitengewone hevigheid is heden tegen den
middag in toet observatorium van West-Brom-
wich geregistreerd.
De beving moet hebben plaats gehad op een
afstand van 5000 mijlen, waarschijnlijk ln Azië.
Ook de seismograaf van de technische hooge-
sohool te Karlsruhe heeft naar een H.N. be
richt uit die stad meldt, Vrijdagmiddag een
hevige aardbeving geregistreerd, waarvan de
haard ongeveer 10.000 K.M. van Karlsruhe ver
wijderd moet zijn.
De wijzers schommelden zóó hevig, dat als
zeker kan worden aangenomen, dot de aardbe
ving, indien zij in bewoond gebied heeft plaats
gehad, ontzaglijke sdhade aangericht heeft.
NEW YORK, 3 Juni (V.D. Gemeld wordt,
dat de seismograaf te Mexico een buitengewoon
hevige aardbeving, welke ongeveer 20 minuten
heeft geduurd en wier haard waarschijnlijk
in den staat Oaxaco is gelegen heeft geregis
treerd.
In het hijzonder zou de grensplaats Pani-
karti zijn geteisterd. De 'bewoners hebben ijlings
hun huizen verlaten.
Uit San Jeronimo (Oaxaco) wordt gemeld,
dat de aardschokken reeds in den nacht op
Vrijdag voor het eerst zijn waargenomen.
Groote meerderheid in derde lezing.
LONDEN, 2 Juni. (V.D.) Het lagerhuis heeft
hedenavond in derde lezing de steenkoolwet
aangenomen met 291 tegen 52 stemmen,
In de kolenwet, welke gisteren door het
lagerhuis met groote meerderheid is aange
nomen, wordt bepaald, dat het tegenwoordige
systeem van productie en verkoop tot 1937
gehandhaafd zal blijven.
De 71.2-urige werkweek zal zoolang van
kracht blijven, totdat de volkenbondsovereen-
komst voor een internationale regeling van
den arbeidstijd ln den mijnbouw algemeen in
gevoerd zal worden.
De wet bevat geen bepalingen voor een
regeling der loonen.
DREIGBRIEVEN AAN MARLENE
DIETRICH.
10.000 dollar geëischt.
NEW YORK, 2 Juni. (V.D.) Naar uit Holly
wood gemeld wordt, ontvangt de Duitsohe fdlm-
actrioe, Mariene Dietrich, reeds sedert weken,
anonieme dreigbrieven, waarin 10.000 dollar
geëischt wordt, onder bedreiging, dat anders
haar vier-jarig dochtertje Maria zal worden
ontvoerd. Reeds weken lang wordt het meisje
nu nauwlettend door detectieven bewaakt.
Ook een welgesteld Duitsch importeur in
Hollywood, Egou Muellek, heeft een dreig
brief ontvangen, waarin 500 dollar van hem
wordt geëisch. Mueller heeft een zoon van 4
jaar.
De politie meent in diit verband te doen te
hebben met een samenzwering tegen de wel
gestelde kringen van de Duitsohe kolonie te
Hollywood.
WARSCHAU, 2 Juni. (V.D.) Van toonaan
gevende zijde verluidt, dat de Poolsclie regee
ring het door het Duitsche rijk gedane verzoek
om toestemming tot het aan.loope-n van de
haven van Danzig met een Duitsche ooriogs-
flottilje en den pantserkruiser „Schlesien",
benevens twee destroyers, ten behoeve van
deelneming aan de herdenkingsplechtigheid
van de stichting van het Duitsche „Marine-
heim", zal inwilligen, ondanks de voortdu
rende verscherping van de Poolsch-Danziger
betrekkingen door liet toenemen van de Hitier-
beweging in Danzig, ondanks de alarmberich-
ten over voornemens Van Polen om een inval
te doen in Danzig.
De Poolsche regeering heeft hiertoe be
sloten, teneinde van haar kant zoo veel moge
lijk 'bij te dragen tot een ontspanning tus
schen Polen en Danzig.
Binnen enkele dagen zal het proces tegen
den arbeider Shurawlew, die in April zijn zoon
vermoord heeft, een aanvang nemen.
Deze rechtszaak zal als een modelproces be
handeld worden, daar het, naar de sovjet pers
meldt, een „klassevijand" betreft, die zich door
de vermoording van zijn zoon op de „nieuwe
maatschappij" wilde wreken.
IN VOLLE VAART OP EEN STOOTBLOK
PARIJS, 3 Juni. (H.N.) Uit Buenos Ayres
wordt gemeld, dat op een der stations aldaar
een van La Plata komende trein, doordien de
remmen weigerden, met volle vaart op een
stootiblok is geloopen, waardoor de locomo
tief omviel en verscheid ene wagens in elkaar
schoven. Tot nu toe zijn 40 gewonden gebor
gen.
Onze Brusselsohe oocrrespondeiift meldt ons:,
Koning Albert zal zich 8 Jund a.s. incognito
naar Londen begeven, teneinde er een bezoek
te brengen aan koning Georges van Engeland.
De Belgische souverein zal van zijn verblijf
in Engeland gebruik maken, om te Al dershot
de oefeningen bij te wonen van het 5e regi
ment dragoon guards, waarvan hij kolonel is.
WfflSmr-.
sw
w
Te Redchen-baoh werd door bemiddeling van
den „Freiwilligen Ar-beitsdienst" protee-
tantsche openlucht-kerk imgerich 'jdens
het zomerseizoen regelmatig o asten
zullen gehouden worden. Een v jrkhof
werd door het aanleggen van terrassen in een
nieuw soort natuurtempel veranderd.
Het gebruik van openlucht-kerken begint zich
meer en meer in te burgeren. In vele plaatsen,
bijvoorbeeld in Witten op den Hohenstein, be
staat zulk een inrichting reeds verschillende
jaren.
Dr. Cockroft bij zijn instrumenten in het
Cavendish Laboratorium te Cambridge
tvaar hij er in slaagde atomen te splitsen.
VAN
°to. Rei! Goddank, dat je gekomen ben.
Ze hebben hem gepakt.hem gepaft -g.n
wordt vast in de gevangenis geworpe,n^ vast
Ja... MMhiael, mijn Michael' Oh! Luid
schreide ze haar smart uit, onbewust van de
beteekenis barer woorden, mijn Michael.
Is 't waarachtig? ri,ep Mr. Dogby uit En
wat doet hij nu?
Wat hij doet? zei Dai Lee, die ademloos
was komen toeloopen, op de hielen gevoed
door Fanny Hack, den Patriarch
en den
ten hond.
Wat hij doet?,., vraag liever, w-at heeft
hij gedaan?
Ja, wat heeft hij gedaan? echode de Pa
triarch.
Hoogstwaarschijnlijk een moord, ging hij
verder. Ik héb 't altijd wel gezegd, dat er niets
goeds kon groeien van z'n pianospelen en z'n
omgang met gorgio's neem me niet kwalijk
jonge man. En als ze onzen Michael ban
gen, dam hamgen ze den knapsten Zigeuner-
vioolspeler, die ooit geleefd heeft. Oh, m'n
jongen, m'n jongen!
Praat toch niet zoo'n onzin! oude dwaas,
wees Fanny Hack hem barsch terecht, 't Is
geen moord geweest, zeg ik je. Jonge vrind,
hij is er met de vrouw van 'n gorgio vandoor
gegaan, m'n stoutmoedige Michael.
Zoo, zoo! en hoe weet je dat mevrouw
Wijsheid? riep Mrs. Lee.
Bemoei u met uw eigen zaken, madam.
Ik heb 't tegen Rei.Dem dag, dat ge ver
trokken bent, jonge man, kwam hij naar me
toe met 'n eirg vreemde uitdrukking in z'n
oogen. Fanny, zei hij, Fanny, ik ga weg en
hij keek me aan, zooals hij dat al-leen kan, O,
zei ik, en waarheen? Farnny, zei hij, vanavond
lig ik im de armen van Leethy (Leethy is
wait Fanny Hack met haair Zigeunerveretanid
maakt van Windfellow's „lady") en hij wuif
de met ©en krant, die hij in zijn hand had, en
stapte voortWat voor 'n jonige vrouw zou
Leethy zijn, Rei?
Schaam je, Mrs. Hack, verweet de oude
Cooper. Ik zeg je, 'm moord is 't. Want als 't
geen moord geweest is, waarvoor ze hem gre
pen, dan heeft hij er zeker een begaan aan de
plastaniemgros Plastamem.gros is politieman
nen), die hem gepakt hebben.
Ja, dat is zeiker stemde Mrs. Lee vol-
mondig in.
Maar Re,i! Rei! We moeten hem zien te
bereiken.... o! breng me bij hem! verzuchtte
Sinfai, daar zal ik voor zorgen, stelde ik haar
gerust, ofschoon ik niet wiS(; hoe ik 't volvoe
ren mo-es-t.
M-aar hoe legt ge 't aan, om hem te vin
den? kwam de dikke Luke nu tusschenbeide.
D-e. plastramengros zullen hom wel reeds 'n
beel eind weggebracht hebben.
Hoe is 't eigenlijk gebeurd, Luke? vroeg ik.
Geen half uur geleden kwam hier 'n gor-
gio voorbij, met rood haar, die een hengst
aan den teugel leidde. Hij zegt: B-en je Zi
geuner? Dat ben ik, zeg ik, maar wat gaat dat
u a-an? Hij zegt; Ken je -,n V6I1t, lang en ma
ger, met n zwarten baard, 'n echt Satanskind
—een van jouw ras die in twaalf talen kan
razen en vechten als -n h<md) die je al d>r
jongen afneemt. Dien ken i'k. Wel, zegt hij,
•gisteravond kwam ik door St. Mary Bracken
en toen 'b hem, twee mannen van de poli
tie, die hij achter in den nek beet had, naar
het politiebureau sleepen. Wat was er dam aan
de hand? vraag ik. Dat mag de duivel weten,
zegt hij, maar hij zal wiel niet lang poditie-
agentje gespeeld hebben. En de man ging mot
z'n paard, 'n deuntje fluitend, heen en liet mij
staan.
Hoe ver is dat, St. Mary Bracken? vroeg
ik.
Ruim vijftien mijlen.
Dan zullen we her vindon.Luike, wil
je naar t dorp gaan en zeggen, dat er iemand
is, die tot eiken prijs een auto wil huren, om
ons naar St. Mary Bracken te brengen?
Ja, antwoordde Luke en, practisch aan
gelegd als hij was, aanvaardde hij zonder ver
der iets te zeggen, z'n tocht.
'm Wagen voor zes personen-, riep ilk 'm
nog na.
God zal er u voor zeigenen, fluisterde
Sdnfai, m'n arm vaster drukkend.
Wat er nog gebeurde, voordat we erin slaag-
don, te ontdekken, waar Windfellow was, zou
ik moeilijk kunnen opsommen, 't Zij genoeg, te
zeggen, dat door de goede zorgen van Luke
een auto gevonden word, waarin d-e Patriarch,
Mrs. Lee, Sinfai, Mr. Dogby en ik 'n plaatsje
vonden, al was 't niet ruim, terwijl ook de
dikke hond niet werd vergeten; dat Fanny
H-aok echter He-ver achterbleef, dan haar le
dematen aan zoo'-n dulvelsche machine toe te
vertrouwen; dat we tenslotte onze reis kon
den aanvangen. Van het brave landvolk in St.
Miary Biracken vernamen we op onze navraag,
dat er dien morgen een zitting van de Recht
bank was in Great Bracken, nog geen volle
vijf mijlen verder. Daar reden we heen en,
nadat we Mrs. ©e met veel moeite had-den
overgehaald, om den vetten hond aan de zor
gen van een straatjongen over te laten, traden
we ih-et bescheiden gerechtsgebouw binnen en
namen plaats op de kleine, maar weinig be
zette publiekee tribune.
£iu op -dit oogen blik kon ik ondanks de zeer
duidelijke knipoogjes, die Mr. Dogby me her
haaldelijk toewierp, 'n gevoel van ernstige be
zorgdheid voor mijn vriend niet van me af
zetten, Dat de sterk overdreven vrees v-an Mr.
Cooper ongegrond was, stond bij mij wel vast,
maar toch, tot welk© diaden Windfellow's nuk
kige temperament hem mogelijk kon hebben
gebracht, was een vraag, die mij met groote
vrees vervulde. In mijn sombere verbeelding
zag ik hem al in een gevangeniscel en huiver
de bij die gedachten. Want zonder den minsten
twijfel zon deze ge-est tusschen die muren
wegkwijnen en te gronde gann.
Wendfellow dood die gedachte ware des
noods te dragen; maar eenzaam in een ker
ker gesloten dat nooit!.. Ook waren de
zenuwachtige klaagtonen van den Patriarch
en het stille weenen van Sinfai niet geschikt
om me wat meer gerust -te stellen. Ik was daar
om blij, t-oen tenslotte de eerste zaak afge
roepen werd.
Er kwam stilte; Mr. Cooper staakte zijn kla
gelijk gevraag; ik voelde Sinfai's hiand zwaar
der op m'n arm. De gevangene, 'n arme, achter
lijke stumperd was beschuldigd van diefstal. In
ee-nige minuten tijde was het bewijs tegen hem
geleverd en had hij zijn erbarmelijke, onlogi
sche verdediging gestameld; dan volgde de
uitspraak:gevangenisstraf. Ik hoorde op
eens duidelijk Siufaii's ademhaling en voelde
den greep van haar hand weer., en daarna!..
Michael Bavalemgro, edelachtbare.be
schuldigd van ordeverstoring, wederspannig
heid en mishandeling van politie-ambtenaren.
Gode zij dank, meer niet! In mijn overmoed
klemde ik Sinfai's arm tegen me aan, terwijl
ik ho-orde, dat Mr. Dogby een allerlaatste waar
schuwing kreeg we-gens zijn onophoudelijk,
overluid lachen.
NEGENTIENDE HOOFDSTUK
De Terechtzitting
Nu verscheen eindelijk het voorwerp van ons
angstig zoeken. Wij zaten ia een der achtersta
banken en daardoor ontging hem onze aan
wezigheid nog voorshands! Hij stond het noo-
deloos drukke beweeg van de heeren, die daar
vergaderd waren, om oveir hem te oor deelen,
aan te zien met de lijdzaamheid, waarmee n
groote mastiff neerziet op een nest jonge -hon
den, die hem aanblaffen. Voortdurend speelde
'n glimlach van ge-noegelijke belangstelling om
zn lippen, zoo duidelijk, dat een zeer deftige,
hoewel tevens zeer kleine meneer, blijkbaar
de voorzitter van de Rechtbank, 'n lorgnet op
de punt van z'n vrij lange neus zette en door
z'n voorhoofdfronzen streng van z'n afkeuring
deed blijken, waarop Windfellow, beleefd, een
buiging maakte.
Uw is Mietoaefl Bavalengro? sprak
de griffier tot hem.
Inderdaad.
Zijt gij 'n zigeuner?
Dat ben ik-
Wat is uw beroep?
Geloof me, van zulk euvel heb ik zoo
min te lijden, ais de vogelen des hemels.
Hier kwam de deftige, kleine heer op scher
pen toon tusschenbeide
Gij moet behoorlijk antwoorden op do
vragen, die u gesteld worden.
Wat is uw beroep?
Ik heb er geen.
je moet zeggen, edelachtbare, fluisterde
d-e vel-dwachted naast hem met heesche stem.
Dat zal ik met genoegen doen, broeder,
was het eveneens gefluisterde antwoord.
Michaël Bavalengro, vervolgde de grif
fier, gij wordt beschuldigd van ordeverstoring,
alsook van wedersp-annigheid tegen de bevoeg
de ambtenaren der politie bij uwe aanhouding
en van mishandelinng van deze ambtenaren.
Hierop volgde de plechtige eedsaflegging
door den eersten getuige, den politie-sergeant
Duckett. Windfellow nam een houding van
groote belangstelling aan, toen getuige Duc
kett met een gewichtigen omhaal van woor
den verklaarde, hoe hij den avond tat jgsjsn
om 7 uur 35 minuten, den beschuldigde had
gezien in High Street, te St. Mary Bracken,
zich gedragende op een zonderlinge manier.
De griffier: Wilt gij die zonderlinge manier
nader omschrijven?
Getuige Duckett: Ja, mijnheer. Hij wuifde
met een krant en riep luide: Naar d-e hel
met u, Windfellow of 'm dergelijken naam.
Ik waarschuwde hem behoorlijk, waarop hij
me een bankbiljet van vijf pond wilde op
dringen, hetwelk ik weigerde met het oog op
mijn uniform. Daarna ging hij heen en zag
ik hem niet meer tot 8 uur, toen hij terug
kwam met een fnenigte vrouwen en kinderen
om hem heen, terwijl hij voortdurend luid riep
over die persoon van Windfellow, als zou deze
dood zijn, en voorts geld strooide onder de
vrouwen en kinderen als 'n gek. Ik nam hem
toen in arrest wegens zijn ontoelaatbaar gedrag
Een van de rechters: De tenlastelegging houdt
ook in, dat de beschuldigde zich tegen zijne
aanhouding heeft verzet. Wilt go dit voor
de rechtbank nader uiteenzetten?
Op deze vraag krabde de politiesergea-nt
Duckett zich eens achter het oor en keek om
zich heen, alsof hij zich niet bijster op z'n ge
mak voelde. Hij vervolgde zijn relaas dan ooi
op den toon van iemand, die slechts, dooT een
of andere pijnlijke noodzaak gedreven, spree v.
Toen hij den beschuldigde bij den arm ge^a
had, zou deze zoo luidde de verklaring
verder zich dreigend hebben uitgelaten.
De griffier: Wat zei hij?
De getuige: Ik kan het u haast niet zeggen,
mijnheer.
De griffier: Ge zijt ertoe verplicht.
Getuige Duckett: Nu dan, mijnheer,
schuldigd© keert zich naar mij om en
dat hij, als ik hem niet ïoelaat, zich gen -
zaakt zal zien, mijn broek aan den
cp den nabestaanden toren op te ia
iWordt vervolgd).