DE LANDING VAN DEN ZEPP IN ONS LAND. VEEL VIJANDEN, VEEL EER,! l _u mÈÊÈSÊ hoe de luchtreus zal wor den GEVANGEN. t '1 BRUENING'S REPLIEK. DINSDAG 7 JUNI 1932 i» Het vliegfeest op Waalhaven. ~-ir" y ZWEDEN EN NEDERLAND. GENTLEMAN-TACT. GROOT STADSPLAN VOOR STOCKHOLM. TEGEN VERDOEZELINGSGEVAAR. OORLOGSVERKLARINGEN VAN ALLE KANTEN. OVERSTROOMINGEN EN BOSCH- BRANDEN IN CANADA. DE AANSLAG OP WARD HERMANS. HET CENTRUM BLIJFT IN DE FELSTE OPPOSITIE. mm y gjfts Een landing van de Zeppelin. Het ankertouw is gegrepen en honderd handen gaan omhoog om den stuur gondel te grijpen. De komst van den „Graf Zeppelin" is voor Nederland geen novum meer. Bij zijn kruis tochten in Noord-West-Europa heeft dr. Eckener al verscheidene malen ons landje overvlogen. Zelfs een speciale tocht boven Ne derland werd al reeds ondernomen. Hoe impo neerend ook, kon de Zeppelin op die hoogte toch niet zijn ware grootte, zijn geweldige af metingen laten zien, eenvoudig omdat tegen den hemel het oog zoo goed als eeea obiect; ter vergelijking voor zich ziet. Dat is alleen mogelijk bij het landen van het luchtschip op den grond; eene gebeurtenis, welke nog nimmer in °ns land heeft plaats gehad, doch nu op Zaterdag 18 Juni a.s. des morgens vroeg °P het Twentsche vliegveld en des namiddags op het vliegveld Waalhaven in Botterdam zal gebeuren. De Rotterdamsche Aeroclub maakte het plan. „k De gedachte om dit plan te volvoeren is ge boren in de Rotterdamsche Aero-Club, de ba kermat van de Nationale Luchtvaartschool en de ziel van de sportvliegerij in ons land. Reeds meer dan een jaar geleden heeft men zich daar tot de Zeppelin-werf in Friedrichshafen gewend met dit plan. Aanvankelijk hadden de onderhandelingen een hoopvol verloop. Met de zeer omvangrijke voorbereiding werd reeds een begin gemaakt. Maar dan kwam het bericht, dat er voorloopig niets van komen kon. pe „spin", zooals bij de Zeppelin-landing wordt gebruikt. Toen kwam dr. Eckener zelf hier in het land eene lezing houden. De Amsterdammers waren aandachtige luisteraars. Maar de ondernemen de Rotterdamsche Aero-Club-voorzitter Kolff wilde nu ook de zaken doen en besprak met dr. Eckener persoonlijk het reeds eerder gevorm de plan. De verzekering werd gegeven, dat het Nederland sche publiek zulk een tocht met lan ding Nederland met zeer veel belangstelling zou begroeten. En veertien dagen geleden wam het bericht, dat IS Juni disponibel zou zijn voor een dergelijken tocht. Voor 35 dui zend mark werd het luchtschip gecharterd. Aero-Club of Luchtvaartschool als zoodanig konden deze onderneming natuurlijk niet gaan financieren. Er moest een garantiefonds wor den gevormd om het risico te dragen. Al heel spoedig had men eenige vermogende Rotter, dammers hiertoe bereid gevonden. Er werd een speciaal comité gevormd. De tocht kon doorgaan. Wat de tocht zal inhouden. Het zou een tocht worden met twee landin gen. eerste hiervan de Zeppelin kan alleen des morgens en des avonds landen zou plaats hebben in Twente, waar al dadelijk veel enthousiasme voor het plan werd gevon den en waar de voortvarende burgemeester van Enschede, de heer E"do Bergsma, allen steun verleende. Na 's nachts te 3 uur Van Friedrichshafen te zijn vertrokken( zou te EnSChedé 's morgens om ongeveer 7 uur de eerste landing plaats hebben. De reizigers van Friedrichshaten zouden daar uitstappen en de deelnemers van de rond vlucht over Nederland worden lngescheept. Na een oponthoud van ongeveer ly2 Uur ZQU Zepp van daar zijn tocht beginnen naar het Noorden des lands tot aan Bremen toe, ver volgens de Noordzeekust van ons land volgen tot den Helder en even Zuidelijker bij Alkmaar Westwaarts afslaan voor een zeetocht naar de Oostkust van Engeland, dan weer terug. keeren over de Zeeuwsche eilanden en te on geveer kwart voor vijf hoven het vliegveld Waalhaven verschijnen voor zijn tweede lan ding met ontscheping van de rondvlucht-passa giers. Na eenige uren zou de Zepp vervolgens van hier weer opstijgen met nieuwe passagiers, welke den terugtocht naar Friedrichshafen zou den meemaken en aldaar Zondagmorgen zullen aankomen. Dank zij de medewerking van Twente, dat voor een deel ook participeert In de algemee- ne kosten, zal dit programma op 18 Juni wor den uitgevoerd, tenzij het dien dag geen Zep pelin-weer mocht zijn. Maar dan moet het vrij bar weer zijn of mist. Voor een stevige bries is de luchtreus niet bevreesd, voor regen of dergelijke in het geheel niet. Maar mocht de tocht op 18 Juni niet kunnen plaats vinden, dan is voor reserve-datum de Zaterdag daar op, 25 Juni vastgesteld. In de ochtendbladen van 18 Juni zal men kunnen lezen of het lucht schip dien nacht zal gestart zijn of niet. Het meest Interessante van dit Zeppelin- bezoek zal dan worden de landing. Men zal be grijpen, dat het comité hier in den beginne eenigszins vreemd tegenover stond. Vandaar dat men zich tot de Zeppelinwerf wendde om instructies en het zenden van landingsdeskun digen vroeg. Niet noodig was het antwoord. Hier zijn onze instructies. Zorg, dat die stipt worden opgevolgd. Eu 't komt in orde. Landingsaanwijzingen Voor de landing van het luchtschip is een stuk grond noodig, dat in de windrichting een lengte van ongeveer 600 M. en dwars daar op een breedte van 500 M. heeft. Aan den rand van dit landingsveld mogen geen hooge gebou wen, radiomasten, hoogspanningsgeleidingen en dergelijke aanwezig zijn. Voor de landing zal het luchtschip altijd eerst eenmaal over de landingsplaats vliegen om van bovenaf de voorbereidingen te contro leeren. De bedoeling om te landen wordt van uit het luchtschip door het neerlaten van een witte vlag met het roode Andreaskruis uit de voorste gondel kenbaar gemaakt. Zoolang deze vlag niet getoond wordt, bestaat er geen bedoe ling om te landen. Evenals een vliegtuig landt het luchtschip tegen den wind in. Om dit kenbaar te maken aan den commandant wordt een vuur aange legd, waarvan de rook den commandant een duidelijke aanwijzing is voor de windrichting Kort voor de landing moet het vuur volkomen worden gebluscht. De voor het naar heneden halen van het schip aan de ankertouwen aangewezen men. sehen worden in groepen links en rechts van het landingspunt opgesteld. Valt het anker touw, dan moet het zijdelings geheel uitgerold worden, opdat zooveel mogelijk personen het kunnen beetpakken. Aan ieder touw wordt dan dadelijk de z.g.n. spin bevestigd. Het luchtschip wordt door den voorsten bun del touwen op zijn plaats gehouden, maar het moet steeds met zijn achtereinde met den wind me« kunnen zwenken. Gedurende het verblijf van het luchtschip is bezichtiging daarvan niet toegestaan o.m. omdat de steeds noodzakelijke controle van den gewiehtstoestand van het luchtschip er door bemoeilijkt wordt. Voordat het luchtschip de landingsplaats weer verlaat, is het noodig het af te wegen te genover de lucht. Het signaal voor het opstij gen bestaat uit een lang aangehouden schril- len fluittoon. Op dit signaal duwen de men schen aan de gondelstangen het schip met alle kracht -in de hoogte. Mislukt de manoeuvre, dan wordt met een trompet een lange stoot gegeven. De opstijgingsmanoeuvre wordt dan weer herhaald. Wie zullen dit werk uit voeren? Men zal hegrijpen, dat voor deze landing heel wat personen verelscht zijn- Dp Frie drichshafen waar men natuurlijk over ge schoold personeel beschikt, volstaat men met 150 man. Maar voor een geval als deze landing in Nederland, moet men wel de beschikking hebben over een 200 man, nl. 60 bij de anker touwen, 40 bij de spinnen, 50 bij de voorste gondel, 20 bij de achterste gondel en 30 man reserve. Aanvankelijk was men van plan hiervoor de Rotterdamsche mariniers te gebruiken. Het toeval wil echter, dat onze mariniers juist op schietmanoeuvre naar de Harskamp zijn. Men wilde wel overkomen, maar dan kwamen na tuurlijk alle kosten daarvan voor rekening van bet comité. Hiervan moest men dus afstappen. Thans heeft men zich gewend tot de Dordt- sche pontonniers, die een 50 man kunnen leve ren. Verder zullen er een 70 studenten komen van de technische hoogeschool in Delft, terwijl de nog ontbrekende 80 man zullen aangezocht worden uit de sport- en athletiekvereenigingen. Het ligt in het voornemen om daags voor de landing op het vliegveld Waalhaven een groote algemeene repetitie te houden. SAMSHSTtLLir/a 0' <*r'f *A*r- Axmarevw 60 to "O 2» voo«sz-# aooCL SO ES 4e*r«r»wr m go #9, 30 7*07441 £00 MA* fieTet t is man t/ooo OA vooAsrm aorvoec MOmorAAwaAfCN ALM IMAM VAM OA 4chtaa%ta - "V 7 1 fo ma* "ooa oe woei +N«e.qroiy<N to WO* Dt imtteS l KNev&l&UHOeL titt tvooa Qtseave BOOM*""* 40MAM *OOA oe OONoeo *c "TC a AA* t* too* "frater** soèt*N stbeort $0 non voae. oeeettrea fjJ 4"*60rO4/M\. I y 4."ooroXmetnroo9 P«"eveiai/Aroét J Wij zijn hiermede aan de technische zijde van het geval gekomen, maar nu rest nog te vermelden, hoe het comité verder is gegaan met de belangstelling voor de tochten. De passage-prijs voor de rondvlucht boven Nederland met inscheping in Twente en ont scheping op Waalhaven, heeft men gesteld op 275 gulden. Al de 29 beschikbare plaatsen zijn intusschen verkocht. Wegens de enorme kos ten moet men uiterst spaarzaam zijn met de uitnoodigingen; geinviteerd werden slechts: Z. K. H. de Prins, de minister van Waterstaat en de directeur van het onder dit departement ressorteerende bureau luchtvaart, de heer van der Veer. Voor de nachtvluchten van Friedrichshafen naar Twente en van Rotterdam retour - ove rigens prachtige tochten, waarbij men over een gedeelte toch genieten kan van t schitterend gezicht bij zonsopgang bestaat die overweldi gende belangstelling niet, hoewel de passage- prijs hiervoor maar 150 gulden bedraagt. Het vliegfeest op Waalhaven. De Rotterdamsche Aero-Club heeft begrepen, dat men deze gebeurtenis, welke een enorm aantal belangstellenden naar Rotterdam zal trekken men rekent op het vliegveld zelf op een honderdduizend bezoekers mede dienstbaar te moeten maken aan de nationale luchtvaart. En in dien gedachtengang ls er voor dien Zaterdagmiddag van half vier af tot de komst van de Zeppelin, een kwartier voor aan komst moeten alle toestellen op den grond zijn een interessant programma samengesteld. Met „Aviolanda" is overeengekomen, dat het zware 600 P.K. toestel zal demonstreeren. Dan zullen de bekwame piloten van de luchtvaart school toonen wat onze instructeurs vermogen. Verder kan men verwachten, dat er veel toe stellen van de K. L. M.-vloot aanwezig zullen zijn en dat onze militaire vliegers in grooten getale eens even naar Rotterdam zullen komen overwippen. In verband met de te verwachten ontzetten de massa belangstellenden zullen allerlei maatregelen worden getroffen op het gebied van het verkeer. Bij goed weer zoo zeiden wij reeds rekent men wel op een 100.000 be zoekers. Hoe deze allen naar Waalhaven te transporteeren? Men is reeds in onderhande ling met de Spidobooten, met de R. E. T„ met Fop Smit en met de gemeente voor de veren en ponten. Terwijl natuurlijk ook met de Ned. Spoorwegen over te nemen maatregelen zal worden onderhandeld. Want niet alleen uit Rotterdam's naaste om geving, maar uit heel Holland, Utrecht en Bra bant worden duizenden en duizenden verwacht om getuige te zijn van deze bijzondere gebeur tenis. Ja zelfs uit België zal de belangstelling niet gering zijn. Er zijn nu reeds 36 groote autobussen uit Antwerpen besproken. Het Is niet uitgesloten, dat bij zulk een ge weldigen toeloop het vliegfeest een aardig ba tig saldo zal opleveren. Dit is dan voor het Crisis-Comité bestemd, verzekerde men ons. Op de jongste regeeringsverklaring- Groote waardeering in de Zweedsche bladen over ons land. De correspondent van het H.N. te Stockholm schrijft: „Ik kan van Holland niet afscheid nemen, zonder in stilte de mannen van dit land har telijk te danken, want slechts zelden heb ik zooveel gentlemen-taot gevonden als in Hol land". Met deze woorden besloot een bekende Zweedsche journaliste in het Stockholmsche blad „Social-Democraten" een reisbeschrijving. De Zweden zijn een reizend volk en het is dus niet te verwonderen dat men in de Zweed sche bladen zeer dikwijls brieven uit en over verschillende landen vindt. In den regel vor men de groote landen 't einddoel van een reis, doch zeer dikwijls wordt ook Holland in het programma opgenomen, vooral indien de reds per vliegtuig wordt gedaan, waarbij Amster dam zeer dikwijls het eerste station is. Het zou echter onjuist zijn te geloovem, dat Neder land door de Zweden op hun reis slechts een doorgangsland is. In veile gevallen vormt Hol land het doel van de reis en lange beschrijvin gen vol bewondering zijn dan over het alge meen een zichtbaar resultaat van de reis. In de laatste jaren was het voortdurend „De strijd van Holland tegen de zee", dat steeds het hoofdthema van die beschrijvingen was en nu de strijd tot een gelukkig einde is gebracht, ontbreken natuurlijk in geen van de groote Zweedsche bladen uitvoerige en goed geïl lustreerde artikelen over dezen reusachtigen arbeid. „Binnenkort", aldus besluit een artikel in „Dagensnyhter", „zullen de Noorsche auto rijders, die komen om de bloemenpracht van Holland te bewonderen, over dezen dijk van ruim 30 K.M. kunnen rijden, met edndelooze watervlakten links en rechts. Aan de eene zij de het zoute zeewater, aan de andere zoetwater, naar de eene zijde de onstuimige wildheid van de Noordzee, aan de andere een door menschen bedwongen element, het groote, op de zee ver overde IJselmeer", De illustraties uit verschillende streken van Nederland, welke in de bladen verschenen, hebben ook een duidelijk beeld gegeven van de arbeidzaamheid der Nederlandsche natie, terwijl de levendige goederenruil tusschen Zwe den en Nederland, zoowel wat betreft de door Zweden uitgevoerde grondstoffen en halffabri katen, zooals ijzererts, cellulose, hout, enz., als de uit Nederland ingevoerde afgewerkte arti kelen, zooals margarine, plantaardige oliën, textielgoederen, gloeilampen, radioapparaten enz. op een veelzijdige en hoogontwikkelde In dustrie wijzen. Voor de Zweedsche industrie en het Zweedsche economische leven spelen bovendien de Nederlandsche koloniën een zeer belangrijke rol en ook deze leveren dikwijls stof voor een artikel in bladen en voor reis beschrijvingen. Vele Zweedsche ingenieurs en kooplieden hennen zich in de Nederlandsche gevestigd. Internationale wedstrijd. Uit Stockholm meldt H.N. De stad Stock holm heeft een Internationalen wedstrijd uit geschreven voor plannen tot verbetering vam het stadsgedeelte Laag-Norrmalm, dat nog ge heel een 17e eeuwsch karakter heeft. Verlangd wordt een plan, waardoor het bin nen bepaalde financleele grenzen mogelijk wordt, een gelijdelijke verbetering van dit stadsgedeelte tot stand te brengen, waarbij vooral rekening moet worden gehouden met de eischen van het verkeer, terwijl ook voor voldoende toevoer van lucht en licht gezorgd moet worden. Plannen moeten voor 1 Februari 1933 aan de afdeellng voor stadsverbeterinig op liet stad huis te Stockholm worden ingezonden. Toegekend zullen worden een eerste prijs van 20.000 kronen, een 2e prijs van 15000 kro nen en een Se prijs yam 10,000 kronen. BERLIJN, 6 Juni. (H.N.) De afgetreden rijkskanselier dr. Brüning en de leden der vroegere regeering hebben de volgende ver klaring gepubliceerd De nieuwe rijksregeering heeft in haar re- geeringsverkilaring ernstige verwijten tot de oude regeering gericht. Aan een zakelijke uiteenzetting in de volksvertegenwoordiging heeft zij zich door een begrijpelijk gevoel van onzekerheid onttrokken. Het Duitsch© volk zal he>t daarom begrijpen, zoo wij op dezen weg trachten de poging tegen te gaan, om de waarheid te verdoezelen en zich aan de ver antwoordelijk te onttrekken. Wat zeggen de verwijten De financiën zijn ontwricht, de sociale verzekering staat voor een bankroet, de hervormingen zijn niet verder gekomen dan tot een zwak begin en het leven van den staat heeft zich niet aan gepast aan de armoede van de natie. Wat Is nu de waarheid Bij zijn ambtsaan vaarding, ruim twee jaar geleden, vond het kabinet-Brüning een ontzaggelijke vlottende schuld. Daarbij kwam een economische crisis, die van maand tot maand toenam, de valuta's ontwrichtte en voor het door de oorlogsver, liezen en de gevolgen van den oorlog reeds verzwakte DuïtscMand bijzonder ernstige ge volgen moest hebben. In een tijdvak, waarin de wereldomzet van den buitenfandschen handel van 31 milliard tot 15 milliard daalde, met het automati sche gevolg, dat een ontzaggelijke werkloos heid de geheele beschaafde wereld ontwricht te, was het, hoe een regeering ook samenge steld mocht zijn, onmogelijk, het Duitsche economische leven voor deze afwaartscihe be weging te bewaren. Andere staten hebben de laatst© jaren van hun reserves geleefd, die echteT aan Duitsch land ontbraken, of op groote schaal nieuwe schulden gemaakt, wat voor Duitschland prac- tiisch uitgesloten was. In denzelfden tijd moesten banken, fabrie ken, scheepvaartmaatschappijen en fallooze coöperaties op het gebied van het handwerk en van den landbouw ten koste van honderden millioenen mark worden georganiseerd. Onder deze omstandigheden zijn in den tijd van 1930/'32 de uitgaven van het rijk, de landen, de gemeenten en voor de sociale ver zekeringen met meer dan 6 milliard mark be perkt. Dat ls geen zwak begin, zooals de ver klaring van de nieuwe rijksregeering belieft te zeggen. In werkelijkheid heeft de aanpas sing aan de armoede van de natde plaats ge had in zoodanige mate, als slechts mogelijk was en dit is in de begroeting van ieder in dividu merkbaar geworden. De regeering heeft van het geheele volk ontzaggelijke offers gevraagd om bij de onder handelingen over de buiteniandsche politiek de vrije hand te bekomen in den strijd tegen de lasten der schadevergoeding en ter over winning van de economische crisis. Dat is volgens het oordeel van alle deskundigen op groote schaal bereikt. Daarbij ls de valuta, ondanks alle stormen, veilig gehandhaafd, terwijl de vlottende schuld en de schuld op langen termijn niet is toege nomen. Het kabinet Brüning is door zijn ontslag uit dit werk gerukt, toen het de voorbereidin gen tot verzekering van de begrooting voor 1932-33 voor het rijk, de landen, de gemeenten en de sociale verzekeringen ten einde had ge bracht. Tevens had het kabinet de financleele en technische maatregelen getroffen, om aan 600.000 menschen door werkverschaffing en vrijwilligen arbeidsdienst brood en arbeid te verschaffen en door een omvangrijk kolonisa tieplan verderen volkskringen het uitzicht te openen, dat zij in eigen huis voor hun levens onderhoud zouden kunnen zorgen. Door de nlet-onderteekening van de voor dit doel voorgestelde noodverordening Is de voltooiing van het reorganisatiewerk op bet beslissende oogenblik plotseling onderbroken. Deze feiten spreken met onverbiddelijke duidelijkheid tegen de beweringen van de nieuwe regeering. Wij hebben niet alleen om een balans ge vraagd, doch deze ook werkelijk opgesteld en die aan het Duitsche volk geheel open voor gelegd. Wij hebben geen puinhoopen geschat pen, doch onder de moeilijkste economische en financieele voorwaarden de grondslagen voor een nieuw leven gelegd. Het kabinet-Brüning heeft tegen de vernle- lende stroomingen in het land alle krachten Ingespannen. Het heeft den rijkspresident een noodverordening tot bestrijding van de propa ganda der godloozen ter onderteekening voor gelegd. De laatste geestelijke overwinning van hetgeen aan vernielende krachten in het Duit sche volkslichaam werkzaam is, zal, minder door wetgevende maatregelen, dan door den over tuigden en overtuigenden christelijken wil tot de daad van ieder afzonderlijk moeten komen. Met politiemaatregelen alleen is geen chris telijke volkscultuur te scheppen. Wij hebben het, in den zin van de door ons gehuldigde christelijke staatsopvatting, als onze voornaamste taak beschouwd, om de on vermijdelijke offers gelijkmatig over het ge heele volk te verdeelen. Het zal de taak van het land zijn er voor te waken, dat het door ons verrichte werk bewaard blijft en zoo wordt voortgezet, als het welzijn van het geheele volk dit eischt en niet de afzonder lijke belangen van enkele partijen of enkele kleine groepen. OTTAWA, 6 Juni (V.D.) Verschillende deelen van Canada worden geteisterd door overstroo mingen of door boschhranden. De rivieren in Alberta zijn sterk gezwollen en staan 7 k 8 voet boven haar normalen stand, zoodat groote opper vlakten land. zijn overstroomd. De door bet water aangerichtte schade wordt geschat op een half millioen dollar. In andere gedeelten van Canada heerscht groote droogte en woeden ernstige woudbran- den. Langs de grens van Manitoba en Ontario woedt het vuur hevig. De aangerichte schade wordt hier geschat op eenige honderdduizenden dollars. Onze Brusselsohe correspondent meldt ons: Het parket van Meohelen is, in verband met den aanslag op fromtafgevaardigde Hermans, te Heyst-op-den-Berg afgestapt. De magistraten begaven zich eerst naar de plaats, waar het schot werd gelost. Daar wer den een paar tn de nabijheid wonende perso nen ondervraagd, die bet schot hadden, ge hoord. Tijdens dit onderzoek vond men ook de huls van de afgeschoten patroon,. Het parket heeft zich daarna naar de woning van Hermans be geven, die lamgdurig werd ondervraagd. Concrete ophelderingen heeft deze eerste démarche mn het parket niet gebracht. B e r 1 ij n, 5 Juni 1932. Men maakt zich aan een gewetenlooze over drijving schuldig, wanneer men beweert, dat er een beetje klaarheid in de nieuwe situatie hier ter stede begint te komen. Overal, waar men menschen ontmoet, opperen deze de meening, dat van zulke schrandere mannen als van von Schleicher, van graaf Schwerin, die ook als bekwaam te boek staat, van von Neurath en van anderen toch niet aangenomen worden kan, dat zij roem en reputatie, een toekomst en 'n vaste betrekking op 't spel gaan zetten, louter en alleen om zes weken als minister in een overgangskabinet te kunnen fungeeren. Uit deze beschouwingen ontspruit het vermoeden, dat er achter de schermen nog allerlei dingen bekokstoofd zijn, waarvan men in de openbaarheid niets weet en dit geeft weer aanleiding tot veel ongerustheid. Hierop zij eerstens te bemerken, dat de aan vankelijke plannen van von Schleicher reeds totaal in duigen gevallen zijn. Hij had nogal naleveiyk gerekend Brüning als minister van buiteniandsche zaken te kunnen krijgen en daarmede het centrum te binden. Toen dat niet ging, hoopte hij blijmoedig, dat het cen trum neutraal zou blijven. Maar nu is deze partij in de scherpste oppositie gegaan en daarmede is heel de opzet van de generaals camarilla als een kaartenhuis in elkaar ge tuimeld. Favoriet Is op het oogenblik de opvatting, dat von Schleicher Hitler stevig bij zijn strot heeft en dat hij dezen allerlei mooie beloften en toezeggingen afgeperst heeft. Hitier zou von Schleicher ook na de verkiezingen blij ven steunen, zoolang deze zich maar braaf nationaal houdt, waarbij Hitier zich dan waar schijnlijk het recht voorbehouden heeft, het begrip nationaal op zijn manier te interpre teeren. Nu ls dat alles wel best mogelijk, maar men moet zich er wel voor wachten Hitier al te straf met de nationaal-socialistlsche beweging te vereenzelvigen. Wij haalden reeds aan wat Klagges» in Brunswijk, over het geval denkt en nu vernemen we dat Strasser, ook een der nazi-voormannen, bü een verkiezingsrede in Schwerin o,p het uitdrukkelijkst alle sympa thie voor het kabinet Schleicher, genaamd von Papen, verwerpt. Na de verkiezingen, zoo zegt Strasser, nemen wij zelf het heft in handen en dan (en dat is typeerend voor den gemoeds toestand hier) gaan we beginnen alle „Novem- ber-misdadigers" voor een staatsrechtbank te sleepen. We zullen, zoo ging de nazi-radjah verder, daarbij erg legaal doen, maar wanneer een of ander marxist, over die legaliteit heen, bij ongeluk het slachtoffer van onzen recht- matigen toorn wordt, moet men daarover niet al te veel herrie maken. Er bestaat een aardige anecdote, welke wil, dat er tijdens den oorlog aan bet departement In de Wilhelmstrasse een boordje hing met de woorden beschilderd: „Hier worden nog verdere oorlogsverklaringen in ontvangst ge nomen". Dit bordje zou nu uit het museum opgedolven en aan het rijkskanseliers-paleis vast genageld kunnen worden. Maar men kan dat ook wel nalaten in de overweging, dat von Papen toch al kans gezien heeft in den tijd van vier en twintig uur de oorlogsverklaringen van alle lagen der Duitsche bevolking te for- ceeren. Zondert men eenige failliete groot-grond bezitters in Oost-Prnisen uit, dan blijft er eigenlijk niemand meer over, die hem nog een veete aanzeggen kan. Zij zijn allemaal al bin. nen. Wat nog aarzelen mocht, heeft hij door zijn regeeringsverklaring tegen zich In het harnas gejaagd, want van deze verklaring kan men in alle gevallen wel zeggen, dat zij bij den man past, die zijn jeugd in een regiment lichte cavalerie gesleten heeft en daar door- deesemd werd van den geest, vastgelegd in de spreuk: „Veel vijanden, veel eer!" Deze regeeringsverklaring werd in toorn gebaard en verraadt daardoor duidelijk, hoe diep teleurgesteld de kanselier zich voelt, nu hij vast moet stellen, dat het centrum hem de teugels van zijn rossinante uit de hand heeft gewrongen. Men leze de verwoede steken on der en boven water, welke in dit document aan het centrum worden gericht en bedenke daarbij, dat het kabinet, dat deze verklaring teekende, aanvankelijk in de hoop leefde Brü ning te kunnen behouden en met 'het centrum samen te werken. Wat er in het centrum nog aan terughoudendheid en matiging leefde, heeft onze ulaan er grondig ultgeranseld en daarbij heeft hij zich volkomen noodeloos nieuwe moei lijkheden bereid. Want er is nog Pruisen en er zijn nog de andere vrijstaten. Wat deze laatsten betreft, is Wurbwaiarg al schichtig geworden en is Beieren zelfs op z'n achterste beenen gaan staan. Deze landen, en met name het laatst genoemde, moeten hitter weinig van Pruisen hebben en nog een beetje minder van het Oost- Pruisische Junker reservoir. Maar de nieuwe verhoudingen met hun etiket „Neudeck" zijn zoo Pruisisch als het maar zijn kan en daar. door voelen deze staten zich lichtelijk gefrois- seerd. Met Pruisen zelf staan de zaken iets anders, Hier kan het centrum den nieuwen mannen op velerlei wijzen den voet dwars zetten en het kan daarbij op den steun van socialisten, de mocraten, enz. rekenen. Maar met een Prui sen, dat in de contramine staat, is het Reich niet te regeeren en uit deze stelling borrelt het vermoeden nu weer op, dat von Papen allen weerstand van uit den Pruisischen land. dagboek korterhand wil breken door de be noeming van een Rijkscommissaris. De grond wet voorziet in zulk een benoeming, maar natuurlijk alleen voor het geval de zaken in. Pruisen hopeloos vast geloopen zijn. Dat is na echter nog niet het geval, maar gelukkig zijn de Duitsche grondwetten zoo onduidelijk, dat zij velerlei verschillende interpretaties gedoo- gen. Om maar een voorbeeld te noemen behoeft een rijksregeering het vertrouwen van den rijksdag. De tegenwoordige Tegeering heeft door een tamelijk plompe manoeuvre den rijks dag in de onmogelijkheid gesteld zich over dat vertrouwen uit te spreken en dat ziet er niet erg constitutioneel uit. Maar over zulke baga tellen struikelt men hier al lang niet meer ea daarmede is deze aangelegenheid meteen ook van de baan. Nu de vorige rijksdag ter ziele is, blijkt het Ineens, dat hij toch wel een beetje beter ge weest is dan zijn reputatie. Ofschoon hij slechts zelden bijeen kwam, heeft hij toch een massa werk verzet. Hij heeft eerstens Brüning het regeeren met noodverordeningen mogelijk ge maakt en dat is de grootste verdienste van aflle. Behalve dat heeft hij de begrooting 1931 aangenomen en niet minder dan zestien ver dragen met vreemde mogendheden behandeld en goedgekeurd. Bovendien dankt Duitschland aan hem een kleine serie van financieele wet ten als de reorganisatie van de Rentenbank, de volmacht voor een (nu overbodig geworden premieleening en een nieuwen vorm van schulddelging. Verder voteerde hij een wet op de hypotheekbanken, een op de arbeidsbeurs, een op het wapenmisbruik en een op de pers. Deze laatste wet kwam uit eigen initiatief voort, evenals ook de nieuwe regeling van da ministers-tractementen. Onafgedaan bleven zeventien regeerings- en rond honderd eigen voorstellen. Hieronder behoort ook de herzie, nlng van het strafwetboek, het groote werk van den pas overleden Kahl, dat nu voor den vijfden rijksdag komen zal en op die manier, een record slaat. Overleefd wordt de rijksdag door zijn presi dium, dat als brug fungeert tusschen de ont» bonden volksvertegenwoordiging en haar op volgster. Verder blijft nog In leven de com missie voor buiteniandsche aangelegenbeden en de commissie voor verdediging der rechten van den rijksdag tegenover de rijksregeering. Rijksdagleden, die niet tot een dezer beide commissies behooren, verliezen op het oogen blik der ontbinding hun immuniteit. Voor velen ls dat erg onaangenaam, want de politie loert op hen. Zij hebben echter tijd gehad zich te verbergen en kunnen in bun schuilhoeken af wachten of zij opnieuw gekozen zullen worden. Hun tractementen worden echter tot den dag der herkiezing verder betaald en het reclit van. vrij reizen genieten ze nog acht dagen lang. Tot besluit nog een woord over de pers. Toen von Papen tot kanselier benoemd werd, kendo men hem hier slechts als bet enfant terrible van het centrum. Berst de telegrammen uit Amerika vestigden de aandacht op zijn on- pleizierige verbindingen met dat land. De Duitsche bladen gingen dadelijk over deze zaak uitweiden, maar deze beschouwingen werden in eens, als met een mes, afgesneden. Op een gegeven oogenblik verscheen er geen woord over deze onverkwikkelijke aangelegenheid meer, ook niet in de felste oppositiebladen. Maar' een of twee dagen later begon die Ameri» kaansche aangelegenheid toch weer door ta sijpelen en dat wil von Papen niet gedoogen. Reden waarom hij over deze aangelegenheid een oekase uitgevaardigd heeft, die klinkt ai a een klok en de bladen ook direct tot zwijgen heeft gebracht. Het Duitsche publiek zal over dit onderdeel dus niet meer ingelicht worden, hetgeen voor von Papen wel aangenaam moet wezen, maar toch moeilijk in overeenstemming te brengen is met de klachten over de breideling van dö pers, waarover men vooral In bet nazi-kamp Brüning zoo bitter lastig gevallen is. Een uitzonderingspositie neemt nog de „Gei* mania" in. Daar von Papen de meerderheid de* aandeelen in dit blad bezit, wordt het nie» recht meer als tolk voor centrums-aangelegen heden vertrouwd en wenden velen zich tot da „Kolnische Volkszeitung", waarbij men zich échter steeds herinneren moet, dat dit blad, van uit Berlijn, bediend wordt door een vroegereu hoofdredacteur van de „Germania", die tot den uiterst-linkervleugel van het centrum behoor» de. Von Papen heeft echter de „Germania" vrij» gegeven en verklaard geen invloed op da redactie ervan te willen uitoefenen. Hoe lang die goede wil gehandhaafd zal blijven ls echter de vraag, want de krant is nu in de aller, scherpste oppositie overgegaan. In alle gevallen moet ze eerlang een nieuwen hoofdredacteur krijgen, want de pas benoemde titularis heeft; zijn ontslag bereids al ingediend. „MAG IK VOORSTELLEN.Herriot poseert met het nieuw katrinöt, nadat hij b«t jPrasident Lehrju* &«4 JSarwetjgilA

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Nieuwe Schiedamsche Courant | 1932 | | pagina 9