MGR. AENGENENT OVER DE
GRAALBEWEGING.
A
EEN HISTORISCHE DAG VOOR
AMELAND.
GENEESMIDDELENWET IN DE
TWEEDE KAMER.
VRIJDAG 10 JUNI 1932
steun aan de varkens
houderij.
ROND DE INWIJDING VAN „DE
TILTENBERG".
'r*
br! Td?™** R«k Gods.
BEZUINIGINGSRAPPORT-
WELTER.
PUBLICATIE IN DEN LOOP VAN
DEZE MAAND.
Het ontwerp bij den Raad
van State.
AANSLAG OP 'N NEDERLANDSCHEN
GONSUL.
NEDERLANDERS IN RUSLAND.
MGR. JANSEN IN NEERLANDS
NOORDELIJKSTE PAROCHIE.
Treffende huldiging door de
eiland-bewoners.
DE EXPORT NAAR DUITSCHLAND.
De uiterlijkheden een getuigenis
van krachtig innerlijk leven.
VORMING VAN KATHOLIEKE
HUISMOEDERS.
Zooals reeds uitvoerig Is gemeld heeft Z.
H. Exc. mgr. J. D. J- Aengenent, bisschop van
Haarlem Woensdagmiddag 't moederhuis van
de Congregatie der Vrouwen van Nazareth „De
Tutenberg" onder Vogelenzang plechtig inge.
wijd.
Na een pontificaal Do* 1h de kapel van het
Moederhuis, waaronder Te Deum werd ge
zongen en de zegen gegeven met het Allerhei
ligste, vereenigden alle aanwezigen zich in de
ontvangzaal.
Z. H. Exc. mgr. Aemgement beantwoordde de
toespraak van Mère Marguerite met de vod-
Bende rede.
Toespraak van Haarlem's Bisschop.
In deze donkere tijden, waarin het some
eohijnt, dat in de wereld alles duister wordt,
blijven er toch altijd hier en daar nog heerlijke
lichtpunten over. Twee daarvan vinden wij
weergegeven* in het laatste rondschrijven van
Z. H. den Paus.
Allereerst wijst Z. H. met vrengde op het
enthousiasme, en de verhoogde actie, die men
op het oogenMik overal kan waarnemen onder
de Katholieke jeugd; de jeugd, die zich hoe
langer hoe meer keert tot God, zoodat, zooals
Z. H. het uitdrukt: als het ware een aanbla
zing van den H. Geest vaart door haar rijen.
Het tweede lichtpunt is het leekenaposto-
iaat, waaraa n God zij dank zoo vee et e e
zielen zich wijden.
Op deze twee lichtpunten, die de Paus in
Zijn laatste rondschrijven aanhaalt, wens ch ik
speciaal de aandacht te vestigen.
Wamt Z. H. zon er zeker vrengde aan bele
ven, wanneer Hij wist' dat vandaag op den
Tlltemberg dit Moederhuis werd ingewijd,
waarvan de bewoonsters juist als leekemapos-
telen willen werken, terwijl haar eerste doel
is, onder leiding van den Bisschop van 't Dio
cees te arbeiden aan de vorming en opvoeding
van de vrouwelijke jeugd.
Dit eerste doel nu van de Vrouwen van Na-
aareitih, wordt verwezenlijkt in de Graalbewe
ging, die zich in de laatste jaren op zoo bui
tengewone wijze ontwikkeld heeft. Gij weet
het reeds, ik vind de Graalbeweging een heer-
lijke 'beweging. Ein soms vraag ik God waar
aan ik het verdiend 'heb. maar ik dank Hem
tevens lederen dag. dat juist in dit Bisdom de
Craatbeweging beeft mogen ontluiken, die
zulke rijke vruchten voortbrengt tot Zijin eer.
Mgr. Aengenent bij de opening van
„De Tiltenberg
Dat van da Graalbeweging zulk een kracht
kan uitgaan, vindt ap de eerste plaats zijn oor
aak hierin: dat zij is een jeugdbeweging.
n de tegenwoordige jeugd leeft de drang naar
den<je ou,je -voiTn va.n jeugdzorg alleen kon
en h"^ ^houden blijven. Er moest komen
ew*!>ing, diie groeit en bloeit, waar de
jeug zelf de hQind aaJ1 den pll0(eig g]aaitj
J"** °Btre(k.t om te werken voor de udt-
ooi-zaak is wel hierin
gelegen, ^^^wegdng zoo overvol is
van ddep-doorlee- de innerlijlcheid_ Dat is heit
mooiste van de Graai, <j6 gn machtige
innerlijkheid, dte baar dooi^loeit en ^arvoor
niet alleen wij va lo ieveo bewoniden'ing heib-
ben, maar die ook de vo e aandacht trekt van
vele andersdenkenden, -len boort somtijds de
vraag, of het niet beter zou zij,n, sommige
uiterlijkheden in die Graal wait te 'besnoeien,
in de meening, dat dit de innerlijke vorming
meer ten goede zou komen. Muu antwoord
daarop is, da.t die uiterlijkheden geenszins foe_
Biioeid dienen te worden. Zeer zeker moet ej.
iranierlijkjhei'd zijn, nmar de uiterlijke vormen,
waarin de Graal beweging zich openbaart, leg
gen juist getuigenis af van haar diep® sterke
innerlijkheid. En dan zeg ik: „die uiterlijk
heden .hebben mijn volle sympathie!" Want
onze tijd vraagt dat wij uiterlijk zijn, maar
dan uiterlijk doorgioeid vain een innerlijk &e~
Joofsleven.
Ik kan mij volkomen vereenigen met dr.
Poels, als hij zegt: „"Wanneer wij de maatschap-
hij weer willen hervormen tot een Christelijke
maatschappij, dan moeten wij beginnen met
ons geloof weer te brengen op de straten en
pleinen Daar ben ik het volmaakt mee eens.
Trouwens, geen enkele groote beweging, waar
kracht van uitgaat, kan het zonder uiterlijk
heden stellen. Onze Liturgie werd immers door
sommige andersdenkenden ook vaak als louter
uiterlijkheid veroordeeld Maar wij, die tot de
Katholieke Kerk behooren, weten, dat diezelfde
Liturgie, die uiterlijkheid in de Kerk, de nood
zakelijke uiting is van onzen innerlijken ge-
loofsdrang. Die geloofsdrang wil zich naar
buiten openbaren in bloemen, zang, gewaden
enz. De innerlijke kracht is zoo groot, dat zij
zich naar buiten moet uitleven.
Maar ook de Graalbeweging is doorgioeid van
ftkh sterke inner lijke kracht, es, jlez§ jnaerljjk-
heid moet zich ook hier noodzakelijk uiten in
daden.
Wanneer ik mij nu echter de vraag stel: hoe
is het te verklaren, dat ln de Graalbeweging
dit krachtige innerlijk leven heerscht Dan
is mijn antwoord: ,Door den diep-innerlijken
geest, die leeft in het Moederhuis der Vrouwen
van Nazareth, onder die jonge vrouwen, die
als God-gewijde leekenapostelen willen leven, en
zich geheel en al willen geven om te werken
aan de uitbreiding van Gods Rijk.
En daarom verheug ik mij zoo bijzonder
over de inwijding van dit Moederhuis, daarom
is het mij zulk een vreugde, dat de vrouwen
van Nazareth, nadat zij zich tevoren hadden
moeten behelpen op Huize de Voorde, nu dit
huis hebben kunnen betrekken, dat naar de
behoeften van haar noviciaat ls ingericht, en
dat voldoende ruimte biedt, althans voor-
loopig, (ik veronderstel, en hoop zelfs, da
het, bü het groeiend aantal novicen, dat juist
in den laatsten tijd wonderbaar toeneemt,
spoedig te klein zal worden). Hier zu en e
Vrouwen van Nazareth gevormd worden voor
haar verheven taak. Hier worden zrj opgeleid
voor haar schoons doel, onze jonge meisjes te
vormen tot dlepgodsdlenstige, door en door
Roomsche jonge vrouwen, die de wereld zullen
terugbrengen tot Christus. Zij willen op de
eerste plaats de jeugd diep-godsdienstig vor
men. En dat zij hierin reeds slagen, blijkt wel
uit een feit, dat ik U thans zal aanhalen:
Een Katholiek Burgemeester, die in zijn
gemeente een Graalhuis heeft, en die de be
weging dus van nabij heeft gadegeslagen, zeide
mij, toen ik een bezoek bracht aan die plaats:
„Monseigneur, Ik ben ervan overtuigd, dat
wanneer die meisjes, die hier door de Vrou
wen van Nazareth gevormd worden, eenmaal
zullen huwen, het onmogelijk zal zijn, dat haar
echtgenooten ooit hun geloof zouden verliezen".
En dat is het juist, wat wij in onzen tijd zoo
zeer noodig hebben, vrouwen, huismoeders,
waar de Kerk op rekenen kan. Zulke vrouwen
willen de Vrouwen van Nazareth, wil de Graal
beweging vormen. Katholieken van de daad,
katholieke huismoeders. En daarom stelt de
Graal het zich ook tot taak, de meisjes te
ontwikkelen in alle kundigheden, die zij later
ln haar huwelijksleven zullen noodig hebben;
naaien, knippen, verstellen, koken enz. Som
migen hebben wel eens gemeend, dat de Graal
dit niet deed; dit is echter een misverstand.
AI deze kundigheden worden in de Graal wel
degelijk onderwezen, al kan men daarover na
tuurlijk uit den aard der zaak weinig naar
bulten laten blijken.
Tenslotte wil de Graal ook zijn een eultureele
beweging Zij tracht een eigen stijl te brengen
in haar tooneel, zang en dans, verslerings-
kunist en zelfs ontspanning, om zoo haar deel
bij te dragen in de vorming van een eigen
Katholieke cultuur onder ons volk. Zij zoekt
naar uitingsvormen voor haar idealen, zij kan
immers niet anders dan wat diep-innerlijk in
haar leeft, ook naar buiten doen uitstralen.
Het leek mij goed op dezen plechtigen in
wijdingsdag op deze enkele punten te wijzen.
En ik wil eindigen met den wens-cli, dat de
Congregatie der Vrouwen vara Nazareth steeds
mag toenemen in bloei, en dat vooral het aan
tal novicen voortdurend grooter mag worden.
Dit leekenapostolaat heeft nog vele krachten
noodig. Jonge vrouwen, die op de-eerste plaats
want dit is het voornaamste streven naar
eigen heiligheid. Die zich geheel willen geven
en zichzelve volkomen willen vergeten, om
alleen voor God te leven. Vrouwen, die onze
jonge meisjes willen opvoeden tot flinke huis
moeders, vrouwen ook, die willen medewerken,
de Graalbeweging te maken tot een cultuur
beweging in den vollen zin des woords. En
daarom zou het ook zoo goed zijn, dat juist
jonge vrouwen, die talenten hebben, juist zij
die iets kunnen, hetzij in muziek, zang of dans,
poëzie of kunstnijverheid, of wat dan ook, zich
aansluiten hij de Vrouwera van Nazareth, en
haar talenten in dienst stellen van het Aposto
laat. Aan zulke talenten is nog gebrek Want
de Graalbeweging zal de uitingsvormen van
haar eigen ideeën en idealen tenslotte zelf
moeten vinden, zij kan dat niet aan anderen
overlaten, zij moet er haar eigen hart, haar
eigen overtuiging in kunnen ieggen.
Ik eindig met nogmaals Gods zegen over dit
huis af te smeeken, en den werisch te uiten,
dat het moge gezegend blijven in lengte van
dagen.
Na Monseigneur Aengenent sprak prof. J.
Niekel, directeur van 't pfoilosophioum te War
mond zijn beste wenschen uit voor de toe
komst van het moederhuis.
Ook de buTgemee#er van Bloemendaal, jhr.
mr. den Tex betuigde, namens het gemeente
bestuur zijn instemming met de stichting van
deze nederzetting der Vrouwen van Nazareth
en met het schoone werk, dat door de leden
d.ier Congregatie wordt verricht.
Tenslot'te spraken nog twee Graalleldsters,
een van Duitsche en een van Nederlandsohe
nationaliteit.
In den tuin van het Moederhuls werd daarop
de thee rondgediend door novicen en leden der
congregatie in haar wit habijt.
Tenslotte maakten alle aanwezigen een rond
gang door het fraaie gebouw.
De regeering heeft besloten het rapport
^an de bezuinlgingsoommissie. Welter open,
i'ai te maken. Al is het rapport ln de eerste
stem'd ter voorlichting van de regeerirag be-
in kenn°°k llet hu'jliek heeft er belang bij
1 118 te worden gesteld van het onder
zoek dezer staatscommissie
pu ïcatis van het rapport kan in den
loop ezer maand worden tegemoet gezien.
De beschouwingen en voornemens der regee
ring volgen later.
Tijdens de behandeling van de bekende Memel-kwestie vqor het Permanente Hof
van Internationale Justitie in het Vredespaleis te 's Gravenhage.
De Minister van Economische Zaken en
Arbeid deelt naar aanleiding van een desbe
treffende vraag mee dat het ontwerp van wet
tot steun van de varkenshouderij bereids zijn
■Departement heeft jerlateu.
MOEILIJKHEDEN IN HET TRAWL-
VISSCHERIJ BEDRIJF.
Mr. J. Kan belast met de leiding van het
overleg.
Met betrekking tot het ln verschillende bla
den opgenomen bericht omtrent de besprekin
gen in verband met de moeilijkheden in het
trawlvisscherijbedrijf te IJmuiden, vernemen
wij nader, dat de Kegeering gemeend heeft de
leiding van het overleg met -en tusschen de
verschillende groepen van belanghebbenden te
moeten leggen in handen van iemand, die tot
dusverre in geen enkel opzicht bij die moei
lijkheden betrokken is geweest. Zij heeft den
oud-minister van Binnenlandsche Zaken en
Landbouw, mr. J. B. Kan, lid van den Raad van
State, ultgenoodigd de leiding van het overleg
op zich te nemen, waartoe deze zich bereid ver
klaard heeft.
Het slachtoffer gewond.
Havas seint d.d. gisteren uit Sevilla:
Toen de Nederlandsohe consul te Huelva, de
heer J. Bos, de scheepshelling inspecteerde van
de Spaansdh-Nederlandeche Constructie-Maat
schappij, waarvan hij directeur is, loste eens
klaps een onbekende drie revolverschoten op
hem. De heer Bos werd aan het gelaat gewond,
zijn aanvaller wist door de vlucht te ontkomen.
Men veronderstelt dat hier sprake ls van
wraakneming door een comimunistischen ar
beider, die tengevolge van een staking is ont
slagen.
SCHIPBRUG BIJ HEDEL-
De overtoobt bij Hedel geschiedt weder over
de schipbrug.
Wat verstandig was van den communist
EEN ZAAK, WAARIN KWESTIES VAN
UITEENLOOPENDEN AARD
INEENGRIJPEN
Juristen zouden gesmuld hebben van de
gedachten wisseling, gistermiddag gevoerd tus
schen Minister Donner en den heer de Visser
over de kwestie van het al of niet ten onrechte
verloren zijn gegaan van het burgerschap door
Nederlanders, die in Rusland hebben gewerkt.
Puzzles oplossen als die, waarvoor de Kamer
leden werden gesteld, is een kolfje naar de
hand van Minister Donner, die Woensdag, met
voorkennis van den President en den inter-
pellamt afwezig was maar gister zijn scha kwam
inhalen. Z. Exc. betoogde, dat de penetratie
van het centrale gezag in Rusland in de econo
mische ondernemingen zóó groot ls, dat men de
laatste als staatsdiensten moet beschouwen in
den zin onzer wet op het Nederlanderschap.
Zelfs al zou de onderneming, waar het Rotter-
damsche raadslid Reuderink werkte, geen
staatsinstelling zijn, dan moest toch, in den
zin van onze Ambtenarenwet, van staatsdienst
worden gesproken. Het in vreemden staats
dienst treden dat de wet verbiedt op straffe
van verlies van het Nederlanderschap moet
volgens den Minister in ruimen zin worden
verstaan. Ruimer dus dan de Rotterdamsche
raadscommissie dit opvat, die onder het in
dienst treden van een vreemden Staat begrijpt;
het aanvaarden van een publiekrechtelijke
functie.
Neen, zegt de Minister, dat is de traditloneele
opvatting niet: wij gaven verlof voor allerlei
betrekkingen. En wat Rusland betreft: niet
de Russische, maar de Nederlandsche rechts
begrippen zijn hier van beslissenden aard.
Voor de Russen hebben de begrippen vrijheid
en autonomie „proletarisch" een heel anderen
Inhoud.
Dit laatste betwist de heer de Visser in zoo
ver hij staande houdt, dat de toestand in
Rusland nog een overgangstoestand is, dat er
nog vrije en geconcessioneerde bedrijven zijn
en dat men alle bedrijven daar volstrekt niet
als staatsbedrijven mag beschouwen. Zoo was
Reuderink in een autonoom geconcessioneerd
bedrijf werkzaam en de heer de Visser hield
dit staande, ook toen minister Donner er aan
herinnerde, dat de stichter van dit bedrijf, ir.
Rutgers, toch zelf geschreven had, dat dit
„als staatsbedrijf onder volkomen contróle van
den Staat" stond.
Overigens liet de minister zich over de
kwestie-Reuderink niet principieel uit, daar hij
geroepen kan zijn, de Raad van State gehoord,
deze zaak nog administratief te beslissen. Wel
heeft Z. Exc. gezegd, dat de Regeering uiterst
gereserveerd is in het verleenen van verlof om
ln Rusland te gaan werken, o.a. van wege het
feit, dat de sovjet-regeering door ons land niet
de jure is erkend. Dit beteekent natuurlijk niet,
dat daarom hier niet de facto met het bestaan
van Rusland wordt rekening gehouden. In
dien een Nederlander in Russischen Staats
dienst treedt, wordt „naar omstandigheden"
gehandeld.
Wij staan hier dus voor een zaak, waarin
kwesties van regeringsbeleid, van adminis
tratieven en ten slotte nog van burgerrechte
lijken aard ineengrijpen. Het kan natuurlijk
zijn, dat de Regeering om redenen van Staats
belang gemakkelijke heropneming in het
staatsverband van Nederlanders, die in Rus
land gewerkt hebbenj onwenschelijk acht. In
elk geval is zij overtuigd, dat haa.r toepassing
van de wet ten opzichte van zulke Nederlan
ders gegrond is op haar kennis van den feite-
lijken toestand in Rusland.
Dan moet de wet in dien zin gewijzigd wor
den, aldus mir. v. d. Bergh, dat zij niet meer
automatisch werkt, doch dat de Hooge Raad
uitspreekt of er redenen zijn voot de verval
lenverklaring van het burgerschap. In elk ge
val is deze zaak uit te maken voor den heer
Reuderink. Als deze meent ten onrechte van
da kiezerslijst geschrapt te iljn, kan hij recht
zoeken, desnoods tot ons hoogste sechteooUege.
En als een ander meent, dat de heer Reude
rink ten onrechte wél op de kiezerslijst staat,
kan hij even goed een beroep doen op den bur
gerlijken rechter. Zoodat tenslotte deze juridi
sche kwestie, welke naar onze meen.ing door
den Minister uitstekend is behandeld en die
de heer de Visser als niet-jurist ook niet on
verdienstelijk ter sprake bracht, door den rech
ter tot oplossing zal moeten worden gebracht.
Heit was zeer verstandig van den commu-
nistischen afgevaardigde, dat hij de motie,
door zijra vriend Wijnkoop ingediend, terugtrok.
De Kamer zou zich met een uitspraak over
zulk een motie op verkeerd terrein hebben be
geven en hoogstwaarschijnlijk had zij daarmee
zeker niet het belang va.li de door den heer
de Visser verdedigde Nederlanders gediend.
De Kamer is daarop begonnen met de Ge
neesmiddelenwet, officieel gezegd: „de rege
ling van de uitoefening der artsenijbereid-
kunst", die herziening behoeft sinds Thor-
becke haar deed vaststellen ter vervanging van
de uit 1818 dateerende regeling. Kende laatst
genoemde wet drogisten, Thorbecke, die van
radicale opruiming hield, schafte officieel den
heelen drogisten-stand af en patenteerde de
apothekers als alleenvenkoopers van genees
middelen. Het bestaan van de laatsten is to
taal veranderd door de industrialiseenihg va.n
de pharmacie: de fabrikant, de reclame, de
drogist, de plattelandsdokter platteland in
breeden zin genomen zijn figuren geworden,
die de wet van Thorbecke hebben doorbroken.
Minister Verschuur, die de Drankwet wij
zigde en de Woningwet, nam en passant ook
deze oude wet onder handen en wijzigde haar
zóó radicaal, dat er een geweldig parlementair
tournooi kon worden verwacht onder meer dan
één leuze. Een wet, die in dienst der volks
gezondheid (de som van alle private gezond
heden, spotte Sckaepman) staat, en de belan
gen van honderden apothekers, honderden
dokters, duizenden drogisten, eenige fabrieken
en last not least ook de dagbladen raakt (zij
wil immers ook de advertenties aan banden
leggen) gaat natuurlijk niet spoorloos door
de Kamer. Vooral niet, wanneer de belangen
va.n de verschillende groepen tegen elkaar
worden uitgespeeld.
En zoo hebben wij gistel-middag den vrijheids-
bondschen dr. Vos en den C.H. heer Bakker
en de vrijz.-dem. mevr. Bakker en den katho
lieken heer Schaepman, allen op verschillende
gronden, al zeer beslist hooren o-pponeeren te
gen het ontwerp. De heer Schaepman vond,
dat de dagbladen hun uiterste best deden om
de gevaarlijke kwakzalversadvertenties te we
ren en dat de aangekondigde regeeringscen-
suur niet noodig was. Dr. Vos keurde eigenlijk
alle wijzigingen in de wet af en was alleen
voor goede controle op afgifte van geneesmid
delen op recept, maar had een heiligen schrik
voor de groote machtsbevoegdheid, welke de
regeering door deze wet zou krijgen.
De eenige, die de wet verdedigde, was mevr.
van Itallie, maar zü werd weer geneutraliseerd
door haar partijgenoote mevr. Bakker. Een
zelfde lot wacht de soc.-dem. mevr. de Vries,
die ook voor de wet is, in tegenstelling met
mr. Duyp. Men kan dus nagaan, wat het lot
van het wetsontwerp zal zijn.
Dit te meer, waar niet degene, die de wet
samenstelde, Minister Verschuur, maar Mi
nister Ruys haar moet verdedigen. Volksge
zondheid is immers van Arbeid overgegaan
naar Binnenlandsche Zaken. De Premier zat
stil luisterend achter de tafel. Hij heeft dus
niet als zijn voorganger mr. Kan geweigerd,
een ontwerp dat hij erfde, te verdedigen. Mi
nister Kan liet de verdediging van de Bioscoop
wet indertijd over aan zijn voorganger de
Geer, die deze wet had ingediend en haar als
Premier door de Eerste Kamer haalde.
Jhr. Ruys schijnt van meening te zijn ge
weest, dat zijn opvolger aan landbouw toch
al genoeg te doen had. De Kamer heeft nu
ten minste dit voordeel, dat zij voor een soe
peler Minister staat. Minister Verschuur zou
zonder twijfel zijn wet hebben verdedigd alsof
zijn leven ervan afhing. Maar Minister Ruys
houdt niet van zulke heel sterke geneesmid
delen.
Zoodat het ons niets zou verbazen, dat de
wet gesteld zij bereikt het Staatsblad bin
nen afzienha.ren tijd er heel anders zal uit-
atien dan op dit oogeablik wordt voorgesteld.
Opgeweld uit wier en zand
Gansch omspoeld door zilte haren".
Een onzer redacteuren schrijft ons:
Vijftien jaar is het geleden dat Mgr. v. d. We
tering z.g. een bezoek bracht aan de meest
Noordelijke parochie van Nederland aan de St.
Clemensparochie op Ameland om het H. Vorm
sel toe te dienen en voor het eerst sinds dat
hooge 'bezoek heeft than® Woensdag een bis
schop het kleirae Waddeneiland boven Fries
land betreden, wederom om eenige kinderen tot
strijders in Gods kerk te slaan.
En het ligt voor de hand, dat de kleine schare
van katholieke eilanders van Ameland dit
bezoek als een gebeurtenis voelde en zij het in
al den eenvoud van hun geïsoleerd bestaan
tot een feest hebben gemaakt.
Ameland ligt geïsoleerd. Een urenlange trein
reis en een lange rit met een volgepropte auto
bus voerde ons vanuit het ha.rt van het bis
dom Utrecht, den zetel van den aartsbisschop
naar Holwerd, waar aan een lange pier een
klein schommelend bootje, dat dén vloed had
benut om de dagelijksche verbinding van Ame
land met het vaste land tot stand te brengen,
lag te wachten op de passagiers voor het kleine
Waddeneiland.
(Mgr. Jansen, die de vorige dagen in Leeuwar
den het H. Vormsel had toegediend, arriveerde,
vergezeld van enkele geestelijken uit Leeuwar
den om even voor half twaalf in zijn auto.
En meteen bleken reeds de moeilijkheden, die
verbonden zij.n aan een reis over onze Wadden
zee, want kijk, Mgr. zou op den overtocht zijn
auto medenemen, maar het bootje was nu
eenmaal geen ooeaanstoomer en au toto be»
hooren niet tot de dagelijksche vracht. Maar
al stak het achterstuk van den wagen dan
ook een eindje huiten boord, het ging toch wel,
met behulp van een paar stevige touwen.
Het bootje was vol en leek nog voller, want
een troepje kinderen, dat op weg was naar een
paar dagen van vreugde en frisschen zeewind
op Ameland, juichte era jubelde in al de
scherpte van een Noordelijken tongval en begon
al gauw een regelmatige verhuizing van het
eene kajuitje naar het andere en dan weer te
rug. Mgr. Jansen vergezeld van zijra secretaris,
dr. J. Geerdinck en verder van deken J. H.
Vaas, pastoor A. H. Geveling O.P. en Pater
L. W. v. d. Eisen O.P. zocht de leizijde op van
het kleine bootje en keek met merkbaar plezier
naar de luidruchtige jeugd, die elke nieuwe
ontdekking aan 'boord met vol gejuich aan
kondigde.
Zoo hobbelde en bobbelde het bootje over de
Waddenzee. Zoo kwam Ameland in zicht.
„Opgeweld uit wier en rand
„Gansch omspoeld door zilte baren
„Moge God het steeds bewaren
,,'t Plekje irijlk aan duin en strand
„Het ons zoo lieve Ameland."
Mgr. spreekt.
Toem spraak Mgr. Jansen, staande ornder de
eer eb oog diie voor de pastorie was opgericht de
Katholieken vam Ameland toe.
Na een hartelijk dankwoord te hebben ge
sproken voor de grootsdhe hulde die Ameland s
katholieken den Aartsbisschop hadden bereid,
sprak Mgr.:
„Het is ruiim veertig jaar geleden, dat hier
voor het eerst een Bisschop op Ameland kwam.
Toen Mgr. Snickers hoorde, dat hier nog nooit
een Bisschop was geweest, nam hij het fiere
besluit om naar Ameland te gaan. Hij kwam
hier toem per zeilboot bij ongunstig weer. Na
dat hij het H. Misoffer 'liad opgedragen, heeft
hij het H. Vormsel toegediend. Misschien zijn
er onder u nog, diie door hem zijn gevormd.
Veertig jaar is het geleden, dat ik hier geweest
ben, toen ik als sulb-diaken assisteerde. Dat
was, toen de zoo beminde Pastoor Scholte hieir
nog herder era leeraar was. Toen ik Bisschop
ben gewoTdem, heb ik dadelijk bet plan gemaakt
om hier te komen vormen. Het is mij een waar
gelulk tharas onder u te vertoeven, en ik zie uit
de voorbereidingen, die gij gemaakt hebt, een
uiting vara uw diep geloof era de behoefte om
dat geloof te uiten. Het is voor mij een schoone
dag, nu ik zie, dat gij ook naar buiten uit uw
kerkvorst wilt eeren, wamt daaruit blijkt dat
gij iin .mij ziet den vertegenwoordiger van dem
Plaatsvervanger van Christus op aarde. Het is
mij een verheugenis het IH. Vormsel aan uwe
kinderen toe te dienen en hun geloof te ver-
stenken door dit Sacrament.
Moge dan bewaarheid worden, wat in de
laatste regels staat van het Amelander volks»
lied, dat gij gelooven mootgt era in dat geloof
moagt gesterkt blijven.
Moge Gods rijke zegen op u nederdalen en
Gods Liefde in u blijven wonen.
Om en in de kerk.
Op verzoek van Mgr. defileerden de veertig
jockey's van de eerewacht vervolgens op hun
ongezadelde paarden tweemaal in gestrektea
draf langs de pastorie.
Kort na deze huldiging, waarbij Mgr. zich
tenslotte nog even met enkele inwoners onder-
bieOld en een paar van de kleine bruidjes over
het zon-versohoten haar streek, .begon ira het
kerkje de plechtigheid van het toedienen van
het 'H. Vormsel, waarbij Mgr. door de reeds ge
noemde geestelijken werd geassisteerd.
Do gehiedte kerk was .gevuld en zelfs de zij
paden stonden vol. Een schat van roode en
witte bloemen versierde 't altaar en de muren.
En terwijl de Aartsbisschop de achtenzeven
tig kinderen vormdlev kékem de heldere oogen
in de bruine gezichten der ouderera ernstig toe.
Dit was in al den stillen ernst inderdaad het
hoogtepunt rara dit zoo blijde bezoek van Neer»
lands Aartsbisschop aan. zijn Noordelijkste
parochie.
Blijde incomste.
Wij kunnen gevoegelijk de aankomst van het
scheepje, de eerste begroeting door den pas
toor van Ameland, pastoor H. C. Koelman en
•het ontschepen van den auto voorbijgaan en
alleen vermelden, dat het Amelander muziek
corps „Canite Tuba", toen het bootje meerde,
het „Aan U o Koning der Eeuwen" deed weer
klinken, waarna op den dijk een feestelijke
stoet werd geformeerd, die Mgr naar de pas
torie zou begeleiden. Achter twee schoon aan
gekleeds herauten volgde een eerewacht, be
staande uit de veertig leden van den A-B.T.B.
die ln w.itte pantalons en versierd met geel
witte jockey-petten en sjerpen, de beroemde
Amelander paarden bereden.
Het mag waar zijn, dat deze ruiters in Ne
derland en daarbuiten misschien minder be
kend zijn, dan de paarden waarop zij zaten,
wanneer men weet, dat deze paarden vrijwel
wild leven op een gemeenschappelijk deel van
het eiland, en dat de ruiters deze paarden des
morgens pas hadden opgevangen en ze thans
in dezen kleurrijken stoet onbezadeld bereden,
krijgt wel respect voor de rijkunst van deze
mannen.
Achter de eerewacht volgde een praalwagen,
voorstellende de H. Kerk, waarbinnen de jeugd
van Ameland, knapen van het Patronaat, de
hoopvolle toekomst is.
Na een stoet va.n K.J. Meisjes, die op geel-
wit-versierde fietsen fleurige bogen meevoerden
volgde op een grooten vrachtauto het muziek
corps „Canite Tuba", waarachter tenslotte de
bisschoppelijke auto Mgr. Jansen en de hem
vergezellende .geestelijkheid naar het dorp Nes
reed, dwars door de lage weilanden van dit
kleine smalle land, dat met zijn groene vlakten
en enkele groepen boomen, met zijn kleine roode
huisjes en verre duinengolvingen, wel een van
onze mooiste, typisch Noordelijke landschap
pen is.
Het kerkje van Ameland, het Noordelijkste
katholieke kerkje van Nederland, is het mid
delpunt van een kleine parochie, bestaande uit
500 zielen.
Het Is een klein rustig gebouwtje, waaraan
architectonisch weinig nieuws te ontdekken
valt, dat, omgeven door enkele hoornen, heel
vertrouwelijk een klein pastorietje tegen' zich
aan laat 'leunen en waarbinnen gemoedelijke
Heiligen op het stugge leven van deze eilanders
neerzien.
Voor dit kerkje en voor deze pastorie had
zich de katholieke bevolking van het eiland op
gesteld om den bisschop in een gezamenlijke
huldiging welkom te heeten. Nadat Mgr. door
een haag van geel-witte bogen, die door meis
jes in het wit werden opgehouden het laatste
gedeelte van den weg tot aan de pastorie te
voet had afgelegd, voorafgegaan door kleine
peuters van bruidjes, die met verlegen vinger
tjes haar confetti over den weg strooiden en de
igeheele feestelijke stoet, die mgr. van de boot
had afgehaald, zich in een halven cirkel voor
het kleine pastorietui.ntje had opgesteld, zon
gen de kinderen van de school uit Buren.'waar
de meeste katholieken wonen, onder leiding van
het hoofd van de school, meester Oud, enkele
•liederen, waarna de dirigent zich met enkele
welgekozen woorden tot Mgr. richtte om de
blijdschap van de eilanders te vertolken
En toen zongen de kinderen het Amelander
Volkslied.
De zee heeft oms, Nederlanders, tot een ern
stig volk gemaakt. We -hebben geleerd, hoe be-
dirdegelijk hef was te vertrouwen op het water,
dat wij drwomgen onze schepen te dragen naar
alle wereliddeelen, maar dat 's nachts als de
laatste waker wag gaan slapen, listig de dijken
ondergroef en den arbeid van jaren vernielde.
En we hebben dén grond, ons zorgenkind, lief
gekregen.
Is het wonder, dat het Volkslied van dit
Ueiue laipje gronid, van deze paar dnimen-im-de-
zee, klinkt als een psalm.
Afscheid ln Ameland,
Des avonds herleefde de blijde era feestelijks,
stoet, die Mgr. van de boot had afgehaald De
trouwe Amelanders verdienden wel voor al de
moeite, die zij rich getroost hadden dat zij
hnra werk nog een keer konden laten bewonide-
ren door de te hoop 'geloopera eilandsche eöhoo-
nen en wederom trokken de ruiters en die fiet-
sende meiskenis en de praalwagen en de mu-
ziek langs de kronkelende wegen van Buren
naar de Pastorie te Nes, waar „Canite Tuba
een -heel programma, waaronder vroolijke mar-
schen era het ipaechtige volkslied ten gehoors
bracht.
Ver over de vlakke weiden, tot aan dem bres-
den dijk, door het stilte straatje van Nes en
tot ira de duinen, waren de klamkem van dit
donpscomcert te hooren.
Op diit oogenMik dwaalden wij wat rond door
de grariaraden. Een angstige kiviet Vloog
schreeu wend ira de tocht, een zeezwaluw scheen,
de zwijgend boven onis langs. Langzaam begon
de schemer te vallen era vulde de de openheid
vara dit sdhoone land.
De Wadden lagen bloot. Vochtige aarde, ira
den vallenden avond ram eera vreemde, zwarte
dreiging. 'Het .laatste licht weerkaatste in de
groote plekken water.
Ver weg flitste een vuurtoren zijra werkend*
^Den volgenden morgen Idigt bij het opkomend
getij het veedbootje weer te schommelen, aan
de lange pier-
De veertig ruiters, die weer present zijn om
Migr uitgeleide te doen juichen lm het Ame-
lamdseh op dem zeedijk era zwaaien de geile-witte
^Op^et uiterste puntje vara de pier wulven
nog lang vrat meisjes naar het kleine bootje.
Ameland vervaagt tot een vorm oeden-van-
lanid-in-de-tzee.
HET NATIONAAL MARIA-CONGRES.
Oordeel van de jury over het
gekozen affiche.
Voor het Nationaal Maria-Congres in Augus
tus te Nijmegen is een reclameplaat vervaardigd
naar ontwerp van W. Heijnen te Venio.
De plaat is, zooals meu weet, het resultaat
van een prijsvraag, door het bestuuT van het
Nationaal Maria-congres uitgeschreven onder
Nederlandsohe katholieke kunstenaars.
De jury voor de prijsvraag werd gevormd
dcor de heeren: Joan Coliette, Ch. Estourgie, G.
Ligthart S.J., Alib. van der Kallen en Jbr. J,
van Rij'Ckevorsel. Deze jury heeft uit 55 inzen
dingen aan de gekozen plaat den eersten prijs
toegekend, omdat aan den voornamen eisoh
„reclame" zeer goed is voldaan.
Op advies der jury zal van 12 tot 19 Juni een.
tentoonstelling der 55 affiches worden gehou
den op de bovenzaal van restaurant „Germania
te Nijmegen.
Besprekingen van de onderhan
delingen te Berlijn.
Op 8 Juni heeft op het Ministerie van
Economische Zaken en Arbeid een bespre
king plaats gehad over de moeilijkheden van
den export naar Duitschland en de daarover
te Berlijn gevoerde onderhandelingen.
Ter vergadering waren aanwezig vertegen
woordigers van het Comité voor Economisch
Vervoer, van de organisaties, welke het mani
fest van dit comité hebben gesteund, en d#
voorzitters en secretarissen van eenige
va* koophandel.
