nm
ïv
M
U IT BIADEn
^^TIJDSCHRIFTEN
••9
0.75 1.10 1.50
DE ZUIDERZEE.
VRIJDAG 10 JUNI 1932
1(42-52) I
hV
h
i
Hoe de kunstenaars het werk
van de drooglegging zagen.
ALS EEN ZWERM VOGELS....,
{Detail.)
ïf Voorname; prima
Crêpe Georgette
^mpr. Zomerjapon
m. chique-gecjarni
Jabotkraag, Geor?
gette vest m» den-
telle, klokkende
rok m. - aCa
■volant. 1QbU'
Zomer -Japonnen
te Kust en te keur
voor
geen
geld
Chique, deux piè-
ces Wandeltoiletje.
Snoezigecomposé
Japon nvklokken-
de rok: en apart,
nauw-aangesloten
Jasje. In diverse
tinten ,yr
ivoor A'
slechts
Apart zomersnufje!
Cötelé Japon, met
plissé-ruches aan
revêrs en mouwtje,
rok m. diepe plooi
en voor en achter,
leerceintuur. In
fleurige a7c
tinten v. \J/J
Islechts
Keurig Wandeltoiletje I Leu
ke Japon van prima Shan
tung m. breede stolpplooien
(voor en achter) en fleurig
Jasje van Soie Art. Impr.
in afstekende tint. g/s
U vraagt den prijs? 1^'**
Slechts. +J
Aardige Zomerjapon var»
Mousseline Imprimée in da'
nieuwste tinten en dessins;
met leuke das en -
ruime volants in T
de taille. Slechts
Enorme keuze tn Zomer-
japonnen ook reeds vanaf
•jffiiifti m, .vïf.xfai
taMUt
Opspultingen en baggerwerken hebben ge
woonlijk een drukke belangstelling van bet
^gevederd heir", dat in groote troepen aan
komt zetten om bij deze woelingen der aarde
eens een bijzonder hapje op te doen.
De Zuiderzeewerken hebben nog van een
•nder „heir" de belangstelling gehad. Als een
zwerm vogels hebben de kunstenaars zich op
bet gewonnen land en den afsluitdijk neerge
laten. Waarom ook niet? Zij werden toeh in
dezen tijd niet door presseerende opdrachten
thuis gehouden!
Ten slotte zijn zij natuurlijk in den Oever
fcn de Wieringermeer gebleven die z0 waren.
Daarom zeggen de namen in zoo'n geval al
eon en ander over het werk. H. Heuff, Roe
land Koning, J. H. van Mastenbroek, C. Vree-
denburgh en Ype Wenning hebben samen een
twaalftal aquarellen gemaakt, die zorgvuldig
gereproduceerd door de N. V. Handelsdrukkerij
Holdert Co. te Amsterdam zijn uitgegeven.
Roeland Koning heeft zijn aandacht geschonken
aan de arbeidersfiguren, Heuff, Van Masten
broek en Vreedenburgh brachten de technische
werkzaamheden in beeld van den dijksbouw
met alles wat daaraan te pas komt en voor
Ype Wenning was de drooglegging slechts een
voorwendsel van een iewat zoet, maar fijn-
tonig polderlandschap met breede streken op
bet papier té brengen.
Artistiek belangrijker, gedragen door een
Sterker persoonlijkheid, is het werk van Dirk
Nijland (al zal het voor velen de bekoring mis
sen van de kleur). Hij is vanouds de teekenaar
van water, polders en dijken en hij zal dus wel
moeilijk thuis te houden geweest zijn bij het
groote werk in het Noorden des lands. Hij gaf
24 reproducties ln lichtdruk uit bij G. J. Nieu-
wenhuizen Segaar te Leiden en de origineelen,
Conté op grof papier, zijn thans te zien in Huize
igan Hasselt to Rotterdam.
In dit werk is Dirk Nijland in zijn element.
Hij maakte een reeks fraaie teekeningen, waar
in de transporteurs met hun geweldige grijpers,
de zandzuigers en de machtige sluizen een
groote rol spelen. De voorstellingen zijn zonder
gterke fantasie, nuchter en klaar van voor-
Dirk Nijland Zuiderzeewerken'. Volksketen op den binnenberm van den afsluitdijk.
dracht op Hollandsche wijs, zooals we dat van
Nijland kennen. Zijn droge humor ontbreekt
niet in een genoeglijk stilleven van baggerlaar
zen.
Ook uit documentair oogpunt lijken ons de
zakelijke teekeningen van Nijland niet zonder
waarde, hoewel in dat opzicht de camera meer
dan haar plicht gedaan heeft.
In den Algomeenen Kunsthandel, Visschers-
dijk 111 te Rotterdam, zagen wij verder nog
schilderijen en aquarellen van C. Vreedenburgh.
In olieverf heeft hij op een manier gewerkt die
al te zeer aan de nadagen van het impressio
nisme herinnert om te bevredigen. Maar met
de aquarellen heeft hij beduidend meer bereikt.
Hij gaf daarin heldere verbeeldingen van lucht
en water, waarin het groot bedrijf der men-
schen met taaie en rustige volharding naar een
goed einde wordt gevoerd. Het drassig begin
van een dijk, het water met baggermolens en
schuiten, Vreedenburgh geeft er een klaar
beeld van, het best wel ln die gevallen, waar
bet uitzicht ruim is.
We zouden niet volledig zijn, als we nog niet
even de tentoonstelling van J. H. van Masten
broek memoreerden in „Pulchri Studio" te
's-Gravenhage.
D. Nijland. Opwerpen van den keileem-
dam in een sluitgat met sterken stroom.
DE ONDERGANG DER DROGISTEN.
Het bestuur van den R. K. Drogistenbond
schrijft ons onder bovenstaanden titel o.m.:
Binnenkort komt in behandeling in de Twee
de Kamer het ontwerp van Wet, waarvan het
doel, blijkens de Memorie van Toelichting
schijnbaar is: den apothekersstand het mono
polie te verschaffen van den verkoop van alle
geneesmiddelen, wat ten gevolge zal hebben
dat de drogist, zooals hij thans zijn bedrijf
uitoefent, met ondergang bedreigd wordt..
Het Wetsontwerp beoogt niets anders, dan
een monopolie te verschaffen voor de apothe
kers, ten nadeele van de drogisten.
De vraag mag rijzen of het wenschelijk is,
dat waar de distributie van geneesmiddelen,
waarbij de verschillende drogistenbonden rege
lend optreden, geen aanleiding gegeven beeft
tot schade voor de volksgezondheid, een zóó
diep ingrijpend in hét volksleven voorstel van
Wet, door de Tweede Kamer moet worden aan
genomen.
Met klem wordt door den Bond dan ook aan
de Kamerleden gevraagd het ontwerp in den
huldigen vorm niet aan te nemen, doch in
art. 2 een bepaling op te nemen dat de minis
ter lijsten zal doen samenstellen van artikelen
als abortieve, sterkwerkende en slaapmiddelen,
die door anderen dan apothekers en daarmede
gelijkgestelden niet zullen mogen verkocht
worden en door genoemden uitsluitend op
recept. Hiermede zou een einde gemaakt wor
den aan den vrijen handel in genoemde midde
len, die thans nog welig in Nederland tiert,
zij het dan ook dat die handel niet uitgeoefend
wordt door de drogisten, doch welke handel
een werkelijk gevaar voor de volksgezond
heid is.
STEUN AAN DE KIPPENHOUDERIJ.
De Vereeniging van Nederlandsche Eieren-
exporteurs verzond aan den Minister van Eco
nomische Zaken en Arbeid een telegram waar
in wordt betreurd, dat door den minister bij
de voorgenomen wijze van uitvoering de vrije
handel volkomen wordt uitgeschakeld en
aldius de belangen van dien vrijen handel ge
heel worden verwaarloosd, en dit, zonder dat
hiervoor eenige motiveering gegeven wordt.
De vereeniging meent voorts de aandacht
te moeten vestigen op het feit, dat tegen het
in de Memorie van Antwoord voorgestelde
plan van uitvoering diverse bedenkingen zijn
aan te voeren, waaruit blijkt, dat bij de voor
gestelde regeling geen evenredige steun ver
leend wordt aan de Nederlandsche kippenhou
ders, terwijl bovendien de constructie der uit
voerregeling uit handels-technisch oogpunt
niet de minste waarborgen biedt voor een
economische uitvoering.
DR. MENNO TER BRAAK.
Dr. Men no ter Braak verzocht aan de
„N.R.Ct." mede te deelen, dat hij om princi
pieels redenen zijn benoeming tot lid van de
Maatschappij der Nederlandsche Letterkunde
niet wenscht te aanvaarden.
PAUSELIJKE ONDERSCHEIDING-
In de gisterenmiddag te Utrecht gehouden
vergadering van de dr. Ariënsvereenigiing is
aan den heer P. Voestermans uit Venlo, voor
zitter der vereeniging, de Pauselijke onder
scheiding „Pro Ecclesia et Pontiflce" uitge
reikt.
SABOTAGE DER MOBILISATIE
De extra-vagrante denkbeelden van den socia-
listisehen leider ir. Albarda, op het gebied van
bewapening en mobilisatie schijnen toch ook
velen in de S. D. A. P. te machtig. Aan een
artikel van den heer W. J. van de Woestijne
in „Dé Sociaal-Democraat" ontleenen we in dit
verband de volgende passage
Voor het geval van mobilisatie wil pg. Al
barda een afwijking toestaan van den alge-
meenen regel, dat het volk zich bij beslis^
singen van hlar vertegenwoordigers n.l. de
Staten-Generaa.1, heeft lieer te leggen. Dit
wordt gemotiveerd met de mogelijkheid, dat
bij zulk een beslissing die het bestaan en liet
leven van het volk geldt, er een tegenstel
ling kan bestaan tusschen de groote massa
des volks en de volksvertegenwoordiging.
Mijn antwoord hierop is
o. Kan de groote massa de voordeelen en
de nadeelen van haar houding beter overzien
dan het parlement en is het niet waarschijn
lijk, dat eerst na een roes de nadeelen in hun
afgrijselijkste realiteit zullen optreden
ft. Is het niet waarschijnlijk, dat een groote
massa vóór en een andere tegenover de re
geering zal staan en kan de daaruit met haast
■noodwendige zekerheid voortvloeiende bur
geroorlog op dat oogenblik in het belang zijn
1. van den vrede 2. van het Nederlandsche
volk 3. van het Nederlandsche en interna
tionale proletariaat 4. van de partij
c. Welken toestand denkt men zich na het
op deze wijze verhinderen van de mobilisa
tie, vooral in verband met de pogingen, die
de oorlogvoerenden zullen doen om ons lan
dan te bezetten, waaruit zeer groote kansen
voortvloeien om oorlogsgebied te worden
d. Bestaat er eenige hoop, dat., nadat ie
parlement de mobilisatie goedkeurde de
overgroote meerderheid (80 k 90 ons volgt
ln ons verzet en zoo niet, is het dan niet, zeer
waarschijnlijk, dat tegenover de praotisch ge-
sproken ongewapende arbeiders de militaire
politie en marechaussee komen te staan.
Heeft de partijleiding zich ingedacht, wat
daarvan het gevolg za1 zijn en hoeveel doo-
den ons optreden zal kosten
c. Indien de kansen zoo slecht staan als ik
ze zie, dan zal, ondanks deze vele dooden, de
mobilisatie toch doorgaan. Mogen wij deze
offers dan noodeloos en roekeloos laten bren
gen
De meest voor de hand liggende omstan
digheden, waaronder dan het proletariaat op
treedt, zijn niet door de moderne arbeid61-8
beweging onderzocht. Is het niet to
een syndicalistische-anarchiatiscbe oPva ing,
dat zoo'n actie „vanzelf" geleid woi cn 8 aa
niet de moderne arbeidersbeweging op het
standpunt, dat zelfs de kleinste staking gron
dig moet worden voorbereid en dus zeker een
conflict van dien omvang waarvan men weet
dat het kan uitbreken Om al deze redenen
zie ik op het meest gevaarlijke OogenUik een
chaos ontstaan, die vele dooden zal eischen
zonder eenig resultaat. Den chaos waar wij
dan me,de verantwoordelijk zijn, vrees ik ten
zeerste. Een politiek, die, hewust of onbe
wust dat gevolg heeft, kan ik niet volgen.
Hier staat persoonlijke verantwoordelijkheid
tegenover partij-discipline.
IVAR KREUGER
De redactie van de „Gids" komt nog eens
terug op het schandaal, dat de wereld voor
kort beleefde, van zulk een omvang en zoo
onverwacht, dat men in de geschiedenis zijns
gelijke niet vindt.
Zoo langzamerhand komen de verhalen los
va.n den jongen Kreuger, die op school zoo
mooi kon „spieken", die reeds bij het begin,
van zijn carrière een va lachen mtrödmr 6
brief opmaakte, dien zijn vader ;zou seSyork
ven hebben aan 'n millionnair in Ne(^ein
een brief dien Kreuger opmaakte
gehoord had, dat de bewuste m-i' ge"
storven was en welken bij duS' 1 c °P
't piëteitsgevoel van dein zoon, a .en kon
aanbieden zonder gevaar vo° 11 ekki.ng.
Wij lezen van een geheime kamer, waarin
documenten werden vervalscht en wij lezen
van medeplichtigen. Zo° blijft Ui qeze won
derlijke zwendelarü het meest verwonderlijk,
dat het den ^el zeer intelligenter en be
schaafden en, o toppunt van intelligentie,
uiterst „bescheiden" man gelukt ls, de zaak
zoolang gaande te houden, een «aak, die,
naar hef BU we' 8chjjint, van den aanvang
af in 'bedrog wortelde. Al leven wij snel. wij
weten toch nog hoe Kreuger het enorme be
drag van 75,000,000.— aan Frankrijk en
van 125,000,000.aan Dultsohland leende
en hoe hij de held was in Den Haag, toen
hij door zijn oitulance in den kring van dank.
bare diplomaten de Young-le6,niUlif? mogelijk
maakta (een feit waa.r de huidige houder»
dezer stukken hem nu wel niet dankbaar
voor zuilen zijn). Toch controleerde deze
man, die 4 milliard Kronen aan de verschil
lende geldmarkten heeft weten te onttrek
ken, 260 industrieele ondernemingen, waarin
75,000 arbeiders werkten, organiseerde hij
een luciferstrust op een geniale wijize en
waren zijn ideeën zeker voor een deel con
structief. Zwendelend en opbouwend genie in
één man vereendgd. Een dergelijke gebroken
heid komt ln den mensch meer voor, maar
helaas brengt onze tijd mede, dat dia ge
heels wereld gedwongen kan worden de ge
volge" van zulk een karaktereigenschap aan
den lijve te ervaren.
MINISTER RUYS' HEENGAAN VAN
LANDBOUW
In een hoofdartikel beschouwt het orgaan
van den Clir. Boeren- en Tuindersbond, dat
onder redactie staat van het Eerste Kamerlid
prof. Diepenhorst en het Tweede Kamerlid v.
d. Heuvel, de ministerwisseling aan de afdee-
Üng Landbouw. Het volgende is eraan ont
leend
Van Minister Ruys moeten we dus nu a-ls
Minister van Landbouw afscheid nemen.
We willen wel zeggen dat dit ons leed
doet. Natuurlijk heeft ook deze bewindsman
ons niet gegeven wat wij gaarne zouden wil
leu en nog minder wat velen verwachten.
Ook wij hebben onze critlek op den atgetre.
den Minister van Landbouw. Gaarne hadden
wij bij hem wel eens meer spoed en doortas
tendheid gezien. Nimmer hebben we echter
daarbij over het hoofd gezien, dat een Re
geering veel minder kan dan wenschelijk is
en dat Minister Ruys bovendien in veel wat
hij wel wilde doen, in zijn kabinet een paar
sterk tegenwerkende krachten had.
Bij het afscheid nemen van Minister Ruys
leggen we aan alle ongemotiveerde en ook
gemotiveerde critiek het zwijgen o-p en er
kennen met dankbaarheid, dat hij vervuld
was van warme liefde voor onze plattelands
bevolking ©n haar grootec recht op steun dan
andere groepen op grond van allerlei om
standigheden, volmondig erkende.
Met name zijn wij erkentelijk voor de
waarde welke hij toekende aan de organls-
tie van den landbouw. Nooit deed hij iets
zonder de organisaties te kennen. Meende
hij soms niet zoo ver te kunnen gaan als de
organisaties, nooit ging hij to andere rich
ting.
Eveneens zijn wfj hem zeer dankbaar voor
erkenning van bet goed recht van het Chris
telijk landbouw-onder wijs.
"We zwijgen nu nog van de steunmaatreg»
len voor den landbouw, die weliswaar deels
eerder en royaler hadden moeten komen,
maar die toch in sommige groepen beteeken-
(je verlichting brachten in den hangen nood.
Vooral de Tarwewet zal blijven een monu
ment voor Minister Ruys.
Met leedwezen zien wij Minister Ruy|
Landbouw overgeven.
De nieuwe kerk van de H. Familie t«
Barcelona nadert haar voltooiing,
